ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 19.12.2017
COM(2017) 777 final
ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 45 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί μέτρων ενημέρωσης στον τομέα της κοινής γεωργικής πολιτικής
{SWD(2017) 459 final}
Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η παρούσα έκθεση αφορά την εφαρμογή των μέτρων ενημέρωσης στον τομέα της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) για το 2015 και το 2016, σύμφωνα με το άρθρο 45 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής 1 (εφεξής «ο κανονισμός»).
Στο άρθρο 45 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο του κανονισμού αναφέρεται ότι τα μέτρα ενημέρωσης που χρηματοδοτούνται «έχουν ως στόχο, ιδίως, την επεξήγηση, την εφαρμογή και την ανάπτυξη της ΚΓΠ, την ευαισθητοποίηση του κοινού για το περιεχόμενο και τους στόχους της πολιτικής αυτής, την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών έπειτα από κρίσεις μέσω εκστρατειών ενημέρωσης, την ενημέρωση των γεωργών και λοιπών ενδιαφερομένων που δραστηριοποιούνται στις αγροτικές περιοχές και την προώθηση του ευρωπαϊκού γεωργικού μοντέλου, καθώς και την κατανόησή του από τους πολίτες». Στο άρθρο 45 παράγραφος 2 τελευταίο εδάφιο, αναφέρεται ότι τα ως άνω μέτρα «συμβάλλουν επίσης στην κάλυψη της εταιρικής επικοινωνίας των πολιτικών προτεραιοτήτων της Ένωσης στο βαθμό που αυτές συνδέονται με τους γενικούς στόχους του παρόντος κανονισμού».
Τα χρηματοδοτούμενα μέτρα ενημέρωσης εμπίπτουν σε δύο βασικές κατηγορίες:
-εκείνες που υποβάλλονται από οργανώσεις τρίτων μερών για συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων - ΕΓΤΕ (επιδοτήσεις)·
-εκείνες που εκτελούνται με πρωτοβουλία της Επιτροπής και χρηματοδοτούνται σε ποσοστό 100 % από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων - ΕΓΤΕ («άμεσες δράσεις/σύναψη δημοσίων συμβάσεων»).
Σύμφωνα με το άρθρο 45 παράγραφος 5 του κανονισμού, υποβάλλεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, ανά διετία, έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των μέτρων ενημέρωσης βάσει του κανονισμού. Η παρούσα έκθεση είναι η έβδομη κατά σειρά 2 .
Κατά την περίοδο 2015-2016, η Επιτροπή εξακολούθησε να αναπτύσσει τις δραστηριότητες εταιρικής επικοινωνίας της με βάση τις δέκα πολιτικές προτεραιότητές της, με ιδιαίτερη έμφαση στις επενδύσεις, την οικονομική ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας. Συγκεντρώθηκαν πόροι από διάφορα προγράμματα δαπανών προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι προτεραιότητες επικοινωνίας με βάση τους γενικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 2015 (όπως και το 2014), οι υπηρεσίες της Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένης της ΓΔ Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (ΓΔ AGRI), συνέβαλαν στην εκτέλεση της εν λόγω κοινής προσέγγισης. Από το τέλος του 2015 και καθ’ όλη τη διάρκεια του 2016, εντάθηκαν οι προσπάθειες ενημέρωσης των ενδιαφερόμενων μερών και ενός ευρύτερου κοινού όσον αφορά τα απτά οφέλη που παρέχει η ΕΕ στους πολίτες. Στο επίκεντρο ήταν η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την ΕΕ συνολικά, τον ρόλο, τις αξίες, τις πολιτικές προτεραιότητες και το έργο της για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων προκλήσεων.
Η εταιρική αυτή προσέγγιση της δραστηριότητας επικοινωνίας αποτελεί κεντρικό άξονα της εξωτερικής στρατηγικής επικοινωνίας της ΓΔ AGRI για την περίοδο 2016-2020. Στο πλαίσιο της εν λόγω στρατηγικής, καθορίζονται ειδικά μέτρα ενημέρωσης για κάθε έτος σε ετήσια σχέδια δράσης. Κατά την κατάρτιση των μέτρων ενημέρωσης για την περίοδο 2015-2016, η ΓΔ AGRI έλαβε επίσης υπόψη της τις συστάσεις που διατυπώθηκαν στην εξωτερική αξιολόγηση των μέτρων ενημέρωσης σχετικά με την ΚΓΠ, η οποία δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2015 3 .
Τα παραρτήματα που αναφέρονται στο κείμενο παρατίθενται στο έγγραφο εργασίας της Επιτροπής που συνοδεύει την παρούσα έκθεση.
II. ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
Ο προϋπολογισμός που διατέθηκε για μέτρα ενημέρωσης από τη γραμμή του προϋπολογισμού 05 08 06, που προβλεπόταν αρχικά στην απόφαση χρηματοδότησης, ήταν 8 εκατ. EUR το 2015· και 8 εκατ. EUR το 2016 (συμπεριλαμβανομένης της συνεισφοράς της ΓΔ AGRI ύψους 4 εκατ. EUR στην εταιρική επικοινωνιακή εκστρατεία της Επιτροπής). Η προσωρινή κατανομή μεταξύ των μέτρων που πρέπει να αναληφθούν με δημόσια σύμβαση (μέτρα που λαμβάνονται με πρωτοβουλία της Επιτροπής) και εκείνων που πρέπει να λάβουν επιδότηση (συγχρηματοδοτούμενα μέτρα) έχει ως εξής:
2015: δημόσιες συμβάσεις (5 εκατ. EUR) (62,5 %) — επιδοτήσεις (3 εκατ. EUR) (37,5 %)
2016: δημόσιες συμβάσεις (1,5 εκατ. EUR) (18,75 %) — επιδοτήσεις (2,5 εκατ. EUR) (31,25 %) — 4 εκατ. EUR με ανάθεση συναρμοδιότητας εκτέλεσης με τη ΓΔ Επικοινωνίας (ΓΔ COMM) για την εταιρική επικοινωνιακή εκστρατεία (50 %).
Η εκτέλεση των μέτρων του 2015 ανήλθε σε ποσοστό 91,18 % όσον αφορά τις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και σε 88,60 % όσον αφορά τις πληρωμές.
Η εκτέλεση των μέτρων του 2016 ανήλθε σε ποσοστό 98,29 % όσον αφορά τις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων· τα αριθμητικά στοιχεία για τις πληρωμές σχετικά με τα μέτρα του 2016 δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί κατά τη σύνταξη της παρούσας έκθεσης, δεδομένου ότι ήταν δυνατόν να πραγματοποιούνται πληρωμές έως τις 31 Δεκεμβρίου 2017.
Τα βασικά αποτελέσματα και η πρόοδος προς την επίτευξη των στόχων της Επιτροπής όσον αφορά την επικοινωνία, και συγκεκριμένα τις δράσεις εταιρικής επικοινωνίας, διατίθενται στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ COMM για το 2016 4 .
III. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ
Η μεταρρύθμιση της κοινής γεωργικής πολιτικής που εγκρίθηκε το 2013 τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2015. Κατά την περίοδο αναφοράς, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση σε μέτρα ενημέρωσης με στόχο να καταστεί πιο κατανοητή για το κοινό η μεταρρυθμισμένη ΚΓΠ και η συμβολή της στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που προσδιορίζονται στη στρατηγική της Επιτροπής «Ευρώπη 2020», όσον αφορά μια πιο ανταγωνιστική και βιώσιμη πολιτική για τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη. Καταβλήθηκαν προσπάθειες για τη διάδοση πληροφοριών σχετικά με τη συμβολή της πολιτικής στην απασχόληση στον τομέα γεωργικών ειδών διατροφής, την επίτευξη περιβαλλοντικών οφελών, την ενίσχυση της γνώσης και της καινοτομίας και την προαγωγή της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων.
Ο γεωργικός τομέας στην ΕΕ ήρθε αντιμέτωπος με μείζονες προκλήσεις κατά την περίοδο διεξαγωγής της διαπραγμάτευσης για τη μεταρρύθμιση. Η αστάθεια των τιμών των γεωργικών προϊόντων και η αβεβαιότητα της αγοράς, σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές εξελίξεις, αποτέλεσαν την αφορμή έντονης δημόσιας συζήτησης σχετικά με τις οικονομικές προοπτικές για τη γεωργία και τις αγροτικές περιοχές. Περαιτέρω εξέτασης έχρηζαν προκλήσεις όπως ο ρόλος του τομέα στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, σε συνδυασμό με την ικανότητά του να αξιοποιεί νέες ευκαιρίες, για παράδειγμα στους τομείς της υγείας, του εμπορίου ή της βιοοικονομίας. Η αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων με τις οποίες θα έρθει αντιμέτωπος ο τομέας είχε, ως εκ τούτου, καίρια σημασία για την ανάπτυξη μέτρων ενημέρωσης σχετικά με την ΚΓΠ κατά την εν λόγω περίοδο.
Εντάθηκαν οι προσπάθειες για περαιτέρω ανάπτυξη συνεργειών με τους διάφορους εταίρους στον τομέα της επικοινωνίας σχετικά με τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων των ενδιαφερόμενων μερών. Η ΓΔ AGRI συνέχισε να εμβαθύνει τη συνεργασία της με άλλες υπηρεσίες της Επιτροπής, τις αντιπροσωπείες της Επιτροπής στα κράτη μέλη της ΕΕ, άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, καθώς και δίκτυα όπως τα κέντρα πληροφόρησης Europe Direct και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Όσον αφορά την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των μέτρων ενημέρωσης, η ΓΔ AGRI έλαβε υπόψη της τα πορίσματα της εξωτερικής αξιολόγησης σχετικά με την ανάγκη βελτίωσης των διαδικασιών και πρακτικών που σχετίζονται με τον καθορισμό των στόχων, καθώς και της παρακολούθησης των αποτελεσμάτων και της αξιολόγησης του αντικτύπου των υλοποιηθεισών δράσεων επικοινωνίας. Σε αυτό το πλαίσιο, το 2015 πραγματοποιήθηκε επανεξέταση των διαδικασιών που αφορούν τον σχεδιασμό και την αξιολόγηση των μέτρων ενημέρωσης, καθώς και επικαιροποίηση των κατευθυντήριων γραμμών για την αξιολόγηση των δράσεων επικοινωνίας.
1. Επιδοτήσεις (συγχρηματοδοτούμενα μέτρα ενημέρωσης που λαμβάνονται κατόπιν πρωτοβουλίας οργανώσεων τρίτων μερών)
Στο άρθρο 45 (μέτρα ενημέρωσης) του κανονισμού προβλέπονται δύο είδη μέτρων που θα χρηματοδοτούνται μέσω επιδοτήσεων, ήτοι ετήσια προγράμματα εργασίας ή αλλά ειδικά μέτρα που υποβάλλονται από τρίτους. Ως ειδικά μέτρα ενημέρωσης νοούνται περιορισμένης έκτασης και διάρκειας ενημερωτικές εκδηλώσεις, οι οποίες πραγματοποιούνται βάσει ενιαίου προϋπολογισμού. Τα ετήσια προγράμματα εργασίας αποτελούνται από δύο έως πέντε ειδικά μέτρα ενημέρωσης. Για το 2015 και το 2016, αποφασίστηκε (όπως και κατά τα προηγούμενα έτη) να συγχρηματοδοτηθούν μόνο ειδικά μέτρα ενημέρωσης, με σκοπό την απλοποίηση του καθεστώτος επιδοτήσεων και την εξασφάλιση συνοχής μεταξύ των διαφορετικών επικοινωνιακών δράσεων.
Για το 2015, η πρόσκληση υποβολής προτάσεων είχε ως στόχο την παροχή ενημέρωσης σχετικά με τη μεταρρυθμισμένη ΚΓΠ και τις τρεις βασικές συνιστώσες της, ήτοι την ασφάλεια των τροφίμων, την αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων και την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών 5 . Για το 2016, ενθάρρυνε δράσεις ενημέρωσης σχετικά με τις προκλήσεις για το μέλλον στον τομέα της γεωργίας, μεταξύ άλλων την αειφόρο ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό της γεωργίας της ΕΕ και της ευρύτερης αγροτικής οικονομίας 6 . Οι πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής βρίσκονταν στο επίκεντρο της διαδικασίας καθορισμού των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για τις επιδοτήσεις:
Σε αμφότερα τα έτη, οι προσκλήσεις απευθύνονταν στο ευρύ κοινό (ιδίως στους νέους των αστικών περιοχών), καθώς και σε γεωργούς και λοιπούς ενδιαφερόμενους που δραστηριοποιούνται στις αγροτικές περιοχές.
Το ανώτατο ποσοστό χρηματοδότησης των προαναφερόμενων μέτρων ορίστηκε στο 50 % των επιλέξιμων δαπανών. Το 2015 συγχρηματοδοτήθηκαν δεκαπέντε μέτρα σε ποσοστό 50 %. Στο πλαίσιο της πρόσκλησης για το 2016, χρηματοδοτήθηκαν δεκαοκτώ μέτρα, δηλαδή συνολικά 33 συγχρηματοδοτούμενες δράσεις για την περίοδο 2015-2016. Χορηγήθηκαν επιδοτήσεις για μέτρα όπως εκστρατείες ενημέρωσης με σημαντικό διεθνικό και πολυμεσικό χαρακτήρα, καθώς και μέτρα που προβάλλουν τη βιωσιμότητα με έντονη εστίαση στη δικτύωση στην ΕΕ. Σε πολλές περιπτώσεις, άλλα μέτρα αύξησης της ευαισθητοποίησης —που υλοποιήθηκαν σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο— προσδιορίστηκαν αυστηρά με βάση τις ανάγκες αγροτικής ανάπτυξης επιτόπου. Στο πλαίσιο των μέτρων που επικεντρώνονταν στους νέους και στο ευρύ κοινό, χρησιμοποιήθηκαν τα πλέον σύγχρονα επιγραμμικά εργαλεία και μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την επικοινωνία με το κοινό-στόχο.
Τα σχέδια υλοποιήθηκαν από εθνικές γεωργικές ενώσεις, μη κυβερνητικές οργανώσεις σε εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο ΕΕ που δραστηριοποιούνται σε περιβαλλοντικά ζητήματα, ζητήματα αγροτικής ανάπτυξης και ζητήματα βιολογικής γεωργίας, οργανισμούς μέσων μαζικής ενημέρωσης που δραστηριοποιούνται σε περιφερειακό, εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, τοπικές και εθνικές δημόσιες αρχές.
Το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύει την παρούσα έκθεση παρέχει λεπτομερέστερες πληροφορίες σχετικά με τις επιδοτήσεις που χορηγήθηκαν κατά την περίοδο αναφοράς, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού των επιτυχών αιτήσεων ανά κράτος μέλος.
Οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων ενθάρρυναν τους αιτούντες επιδότηση να επιδιώκουν ορθότερο καθορισμό του κοινού-στόχου, καλύτερη διάδοση των πληροφοριών και ανάλυση του αντικτύπου των μέτρων αναφορικά με τον αριθμό των ατόμων στα οποία απευθύνονται άμεσα και έμμεσα. Ζητήθηκε από τους αιτούντες να υποβάλουν λεπτομερή σχέδια για τα μέτρα που πρότειναν, μεταξύ άλλων σχετικά με την εκτέλεση του έργου, τον τρόπο διάδοσης του μηνύματος και τον τρόπο αξιολόγησης της αποτελεσματικότητάς του. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, κατά την περίοδο αναφοράς, σημαντικός αριθμός συγχρηματοδοτούμενων δράσεων έγινε γνωστός σε ευρύτερο κοινό, πέραν των άμεσων συμμετεχόντων, χάρη στο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα του εξειδικευμένου Τύπου και των μέσων ενημέρωσης, καθώς και στην αυξημένη χρήση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ως εργαλείων διάδοσης.
Οι αιτήσεις αξιολογήθηκαν βάσει αυστηρών κανόνων επιλεξιμότητας, κριτηρίων αποκλεισμού, επιλογής και ανάθεσης που καθορίζονται στις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων. Η προσέγγιση αυτή είναι σύμφωνη με τον δημοσιονομικό κανονισμό και αντικατοπτρίζει τον στόχο της Επιτροπής για επίτευξη ίσης μεταχείρισης και δίκαιου ανταγωνισμού μεταξύ των αιτούντων 7 .
2. Άμεσες δράσεις/δημόσιες συμβάσεις (μέτρα ενημέρωσης που ελήφθησαν κατόπιν πρωτοβουλίας της Επιτροπής)
Κατά την περίοδο 2015-2016, όπως και κατά το παρελθόν, σημαντικός αριθμός μέτρων ενημέρωσης πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της Επιτροπής.
α) Δικτύωση των μέσων ενημέρωσης
Η υποστήριξη των μέσων ενημέρωσης με παροχή πληροφοριών και ενημερωτικές συναντήσεις σχετικά με τις εξελίξεις στον τομέα της ΚΓΠ και της αγροτικής ανάπτυξης εξακολούθησε να αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό τμήμα των δράσεων επικοινωνίας, με πολύ σημαντικό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα. Η σπουδαιότητα της επικοινωνίας μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και του διαδικτύου συνέχισε να αυξάνεται κατά την εν λόγω περίοδο. Καταβλήθηκε συνεχής προσπάθεια διάδοσης συναφών, φιλικών προς τους χρήστες πληροφοριών σχετικά με την πολιτική προς τα μέσα ενημέρωσης. Μέσω της διαρκούς ανάπτυξης και συντήρησης της πλατφόρμας AG-Press.eu που απευθύνεται σε δημοσιογράφους, της διοργάνωσης εκπαιδευτικών ταξιδιών για τα μέλη του AG-Press και εκδηλώσεων δικτύωσης των μέσων ενημέρωσης, συνεχίστηκε η προώθηση στενών επαφών και ανταλλαγών τόσο με τους δημοσιογράφους που ειδικεύονται σε θέματα που αφορούν τη γεωργία όσο και με τα μη εξειδικευμένα μέσα ενημέρωσης. Τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης της ΓΔ AGRI (Facebook, Twitter) αναπτύχθηκαν περαιτέρω και απέκτησαν ταχέως διευρυνόμενο κοινό κατά την εν λόγω περίοδο. Τα μέσα αυτά εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικό εργαλείο τόσο για την προσέλκυση ειδικών στον ιστότοπο και στη σφαιρική ενημέρωση και τα πλέον πρόσφατα νέα που διατίθενται σε αυτόν όσο και για την προσέγγιση του ευρέος κοινού. Συνολικά, οι δραστηριότητες δικτύωσης των μέσων ενημέρωσης συνέβαλαν στην ενίσχυση της ευαισθητοποίησης και της κατανόησης των δημοσιογράφων σε θέματα γεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης σε ολόκληρη την ΕΕ.
Το δίκτυο AG-Press, το οποίο συγκεντρώνει σήμερα 800 και πλέον ενεργούς δημοσιογράφους, αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για την Επιτροπή και μέσο δικτύωσης για τα μέλη του.
Στο πλαίσιο εννέα εκπαιδευτικών ταξιδιών, οι ομάδες δημοσιογράφων είχαν σε πολλές περιπτώσεις την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά πολύ διαφορετικές γεωργικές συνθήκες σε άλλες περιφέρειες και κράτη μέλη. Κατά κανόνα, οι εν λόγω δραστηριότητες «επιτόπιας εκπαίδευσης» περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, ενημερωτικές συναντήσεις σχετικά με την καινοτομία στις εκμεταλλεύσεις, την ανανέωση των γενεών, τις εναλλακτικές επιχειρήσεις και τα μέτρα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Οι ανταλλαγές με παραγωγούς και επιχειρηματίες του αγροτικού τομέα συνέβαλαν στην προώθηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και τις ευκαιρίες που έχουν οι γεωργοί σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ετήσια εκδήλωση του δικτύου AG-Press, που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2016 με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου, συμπεριλαμβανομένου του Επιτρόπου αρμόδιου για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη, διευκόλυνε επίσης τη διαμόρφωση κοινής αντίληψης για την ΚΓΠ.
β) Δικτύωση εμπλεκόμενων μερών - συνέδρια
Τα εμπλεκόμενα μέρη —μεταξύ άλλων, γεωργοί, συνεταιρισμοί, τομέας τροφίμων, οικολόγοι, ενδιαφερόμενοι που δραστηριοποιούνται στις αγροτικές περιοχές— διαδραματίζουν ιδιαίτερα σημαντικό πολλαπλασιαστικό ρόλο στον τομέα της πληροφόρησης σε θέματα γεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης.
Κατά την περίοδο αναφοράς, η διοργάνωση συνεδρίων συνέχισε να αποτελεί σημαντικό φόρουμ διαλόγου σχετικά με την υλοποίηση και τη μελλοντική ανάπτυξη της πολιτικής. Σύμφωνα με τις προτεραιότητες πολιτικής της Επιτροπής και με έμφαση στην ευρεία διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών, καταβλήθηκαν διαρκείς προσπάθειες για τη συμμετοχή άλλων θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των διοικήσεων των κρατών μελών, εκπροσώπων του κοινωνικοεπαγγελματικού χώρου σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο και της πανεπιστημιακής και ερευνητικής κοινότητας σε βασικές προτεραιότητες πολιτικής.
Η ΓΔ AGRI συνέχισε την πρακτική που εγκαινιάστηκε το 2014 για την παρουσίαση σε ευρύτερο κοινό του έργου της, σε συνεργασία με το Κοινό Κέντρο Ερευνών, σχετικά με τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές των γεωργικών αγορών της ΕΕ. Το πεδίο της διάσκεψης με θέμα «Προοπτικές του αγροτικού τομέα στην ΕΕ» του 2015 διευρύνθηκε ώστε να συμπεριλάβει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας της γεωργίας στην ΕΕ και παγκοσμίως. Η εκδήλωση είχε, μεταξύ άλλων, σημαντική πολιτική διάσταση με τη συμμετοχή ομάδων υψηλού επιπέδου που εστίασαν σε θέματα όπως η βιωσιμότητα και η τροφική αλυσίδα. Η αντίστοιχη διάσκεψη του 2016 διατήρησε το εν λόγω ευρύτερο υψηλού επιπέδου πλαίσιο με τη συμμετοχή εκπροσώπων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, κυβερνήσεων, διεθνών οργανισμών και εμπλεκόμενων φορέων, οι οποίοι αντάλλαξαν απόψεις και προοπτικές σε θέματα που αφορούν την κλιματική αλλαγή και τη διαθεσιμότητα πόρων. Η συμμετοχή ανώτερων πολιτικών αξιωματούχων από την ΕΕ και τρίτες χώρες στις διασκέψεις για τις προοπτικές του τομέα κατά την εν λόγω περίοδο συνέβαλε στη σημαντική κάλυψη των σχετικών θεμάτων από τα μέσα ενημέρωσης.
Μια ακόμη σημαντική εκδήλωση την περίοδο αυτή υπήρξε η διάσκεψη για την αγροτική ανάπτυξη «Cork 2.0». Στο πλαίσιο της διάσκεψης, περίπου τριακόσιοι ενδιαφερόμενοι φορείς της ΕΕ, από κοινού με ανώτερους εκπροσώπους διεθνών οργανισμών, συζήτησαν και επανεκτίμησαν την κατάσταση των αγροτικών περιοχών και τις συναφείς επιπτώσεις πολιτικής για την ερχόμενη εικοσαετία. Οι συμμετέχοντες στη διάσκεψη ενέκριναν διακήρυξη με τίτλο «Βελτίωση της ζωής στις αγροτικές περιοχές» στην οποία σκιαγραφήθηκε το κοινό όραμα για το μέλλον των αγροτικών περιοχών, συμπεριλαμβανομένων της ενίσχυσης των αγροτικών αλυσίδων αξίας και της πραγματοποίησης επενδύσεων στη βιωσιμότητα και τη ζωτικότητα των αγροτικών περιοχών μέσω της αύξησης της πρόσβασης σε μετασχηματιστική καινοτομία και τεχνολογίες. Το εν λόγω στρατηγικό όραμα για το μέλλον των αγροτικών περιοχών συνεισέφερε σημαντικά στον συνεχή προβληματισμό της Επιτροπής σχετικά με την απλούστευση και τον εκσυγχρονισμό της ΚΓΠ.
Επιπλέον, διοργανώθηκε σειρά εργαστηρίων στο πλαίσιο των οποίων εμπειρογνώμονες από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα εξέτασαν το ζήτημα του προσδιορισμού των βασικών στοιχείων στα οποία θα πρέπει να εδράζεται η υγιής ανάπτυξη του τομέα των προβατοειδών της Ένωσης στο μέλλον.
γ) Ευρύτερες δημόσιες δραστηριότητες
Συμμετοχή σε εκθέσεις με περίπτερα
Βασικό στοιχείο για τη συμμετοχή σε εκθέσεις με περίπτερα παρέμεινε η έμφαση που δίνει η Επιτροπή στη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του ευρέος κοινού σχετικά με την ΚΓΠ και την ΕΕ γενικότερα. Οι σχετικές δράσεις συνέχισαν να απευθύνονται στους πολίτες και τα ενδιαφερόμενα μέρη και να παρέχουν ένα φόρουμ διαλόγου με τους γεωργούς, την κοινωνία των πολιτών και το ευρύ κοινό επί θεμάτων πολιτικής. Συχνά, στο πλαίσιο των μέτρων ενημέρωσης, προβάλλονταν επιτυχημένα σχέδια αγροτικής ανάπτυξης, καθώς και η διοργάνωση ενημερωτικών και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων με στόχο την προσέλκυση οικογενειών και μαθητών. Παράλληλα, ενισχύθηκε η συνεργασία με τις άλλες Γενικές Διευθύνσεις και τις αντιπροσωπείες της Επιτροπής στα κράτη μέλη. Για παράδειγμα, η ΓΔ AGRI διοργάνωσε, σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (ΓΔ SANTE) και τη Γενική Διεύθυνση Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας (ΓΔ MARE), κοινά περίπτερα με θέμα «από το αγρόκτημα στο τραπέζι» σε εκθέσεις ευρείας κλίμακας όπως η «Grüne Woche» στο Βερολίνο ή το «Salon International de l'Agriculture» στο Παρίσι.
Εκπαιδευτικό πακέτο για μαθητές σχολείου
Το εκπαιδευτικό πακέτο για μαθητές ηλικίας μεταξύ έντεκα και δεκαπέντε ετών [εκπαιδευτικό-ψυχαγωγικό πακέτο («edutainment»)] αναπτύχθηκε κατά την περίοδο αναφοράς και διανεμήθηκε στις αρχές του 2017 μέσω των κέντρων πληροφόρησης Europe Direct και των αντιπροσωπειών της Επιτροπής στα κράτη μέλη, στο πλαίσιο εκστρατείας στα ψηφιακά μέσα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στόχος ήταν η επεξήγηση με ελκυστικό, παιδαγωγικό τρόπο του ρόλου των γεωργών και των γεωργικών οικογενειών, της συμβολής τους στην κοινωνία και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν.
δ) Οριζόντιες δραστηριότητες
Παγκόσμια έκθεση Expo Milano 2015
Η παγκόσμια έκθεση 2015 πραγματοποιήθηκε στο Μιλάνο από την 1η Μαΐου έως τις 31 Οκτωβρίου 2015 με θέμα «Τροφή για τον πλανήτη: η ενέργεια πηγή ζωής». Η έκθεση αποτέλεσε σημαντικό σημείο εστίασης της δραστηριότητας επικοινωνίας της ΓΔ AGRI το 2015 και βασική πλατφόρμα πολιτικών συζητήσεων και πρωτοβουλιών πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο στο πεδίο της διατροφής και της αειφορίας. Για την ΕΕ ως βασικό παράγοντα σε αυτή την παγκόσμια συζήτηση, η έκθεση υπήρξε μια ευκαιρία για γόνιμη συνεργασία επί των εν λόγω θεμάτων με άλλους ενδιαφερομένους, τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα. Με τη συμμετοχή 147 χωρών και διεθνών οργανώσεων, 21 εκατομμυρίων και πλέον επισκεπτών και εκατοντάδων εκατομμυρίων χρηστών του διαδικτύου, η έκθεση αναδείχθηκε σε ιδιαίτερα πολύτιμο φόρουμ για την ενημέρωση και την επικοινωνία με τους Ευρωπαίους πολίτες και τους υπηκόους τρίτων χωρών σχετικά με τα θέματα που προβάλλει. Η συμμετοχή της ΕΕ είχε τρεις βασικούς στόχους: την προβολή των βασικών επιτευγμάτων της ΕΕ στους τομείς του επισιτισμού και της αειφορίας, την παροχή πλατφόρμας για ανάπτυξη πολιτικών στο μέλλον και τη διαδραμάτιση εκπαιδευτικού ρόλου μέσω της ευαισθητοποίησης σε θέματα όπως η καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων και η ενθάρρυνση υγιεινότερων διατροφικών επιλογών.
Στο πλαίσιο της παρουσίας της ΕΕ στην έκθεση, το παρών έδωσε η Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και άλλα θεσμικά όργανα, καθώς και σημαντικός αριθμός ενδιαφερόμενων μερών. Σε συνεργασία με το Κοινό Κέντρο Ερευνών —το οποίο συντόνισε τη συμμετοχή της ΕΕ— και άλλες υπηρεσίες της Επιτροπής, η ΓΔ AGRI διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στην επικοινωνιακή προβολή θεμάτων πολιτικής αναφορικά με το μέλλον της γεωργικής πολιτικής και της αγροτικής ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό, η ΓΔ AGRI διοργάνωσε είκοσι εκδηλώσεις (σεμινάρια, διασκέψεις, εργαστήρια, δράσεις ευαισθητοποίησης για τους επισκέπτες), οι οποίες κάλυψαν, μεταξύ άλλων, τους τομείς της επισιτιστικής ασφάλειας και της βιωσιμότητας της γεωργίας, της έρευνας και καινοτομίας, της ασφάλειας και της ποιότητας των τροφίμων, της αγροτικής ανάπτυξης και των παγκόσμιων προκλήσεων που σχετίζονται με τον τομέα των τροφίμων. Οι παρατηρήσεις των ενδιαφερόμενων μερών που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο των εκδηλώσεων αυτών συνέβαλαν σημαντικά στις συζητήσεις σχετικά με τις μελλοντικές προκλήσεις για τους φορείς χάραξης πολιτικής. Η ΓΔ AGRI συμμετείχε επίσης σε άλλες συναφείς εκδηλώσεις στο πλαίσιο της έκθεσης, ιδίως στις εργασίες της επιστημονικής επιτροπής και τον καθορισμό συστάσεων για το μέλλον της έρευνας και της καινοτομίας στην παγκόσμια επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια.
Το περίπτερο της ΕΕ επισκέφτηκαν πάνω από 650 000 άτομα. Οι επισκέπτες αξιολόγησαν θετικά το κεντρικό έκθεμα του περίπτερου, μια ιστορία με κινούμενα σχέδια που περιστρεφόταν γύρω από το ψωμί, την επιστήμη και τη γεωργία, με ποσοστό 90 %, ενώ το 74 % των επισκεπτών ανέφεραν ότι θα ήθελαν πλέον να μάθουν περισσότερα σχετικά με τις πολιτικές της ΕΕ για τη διατροφή και την αειφορία.
Οι δράσεις επικοινωνίας στράφηκαν προς τα μέσα ενημέρωσης, με την ανάπτυξη δραστηριότητας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πριν και κατά τη διάρκεια της έκθεσης. Η σημαντική υψηλού επιπέδου πολιτική εκπροσώπηση στην έκθεση (αρχηγοί κρατών και υπουργοί, βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου, επίτροποι της ΕΕ μαζί με τον πρόεδρο Juncker) προσέλκυσε το ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης γύρω από την έκθεση και συνέβαλε στην περαιτέρω διάδοση πληροφοριών σχετικά με τις βασικές της δραστηριότητες.
Δημοσιεύσεις
Κατά την περίοδο αναφοράς, ιδιαίτερη έμφαση συνέχισε να δίδεται στην περαιτέρω ανάπτυξη δημοσιεύσεων σε ηλεκτρονική μορφή. Όπως και κατά το παρελθόν, κυκλοφόρησε σειρά εκδόσεων σε συνεργασία με την Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και με το Γραφείο Υποδομών και Διοικητικής Υποστήριξης στις Βρυξέλλες (OIB). Ορισμένες εξ αυτών απευθύνονταν σε μαθητές και είχαν ως στόχο την ανάδειξη των σχολικών προγραμμάτων. Οι εκδόσεις αυτές αποδείχθηκαν ιδιαίτερα δημοφιλείς ως υλικό προώθησης σε εκθέσεις και εκδηλώσεις. Επιπλέον, οι δημοσιεύσεις επικεντρώθηκαν σε θέματα πολιτικής, όπως η συμβολή του τομέα των τροφίμων και της γεωργίας στην οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση, καθώς και τους μηχανισμούς ασφαλείας για τις γεωργικές αγορές.
Παράλληλα, τον Νοέμβριο του 2016 δημοσιεύτηκε η σημαντική έκθεση της ειδικής ομάδας για τις γεωργικές αγορές με τίτλο «Improving Market Outcomes: enhancing the position of farmers in the supply chain» (Βελτίωση των αποτελεσμάτων της αγοράς: ενίσχυση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού).
Ευρωβαρόμετρο
Κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2015, διεξήχθη ειδική ποσοτική έρευνα του Ευρωβαρόμετρου σχετικά με τη γεωργία και την ΚΓΠ. Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύτηκαν τον Ιανουάριο του 2016, καταδεικνύουν, αφενός, τη σημασία της γεωργίας και των αγροτικών περιοχών για τους Ευρωπαίους και, αφετέρου, ότι οι κατευθυντήριες αρχές και οι στόχοι της ΚΓΠ υποστηρίζονται από τους περισσότερους πολίτες. Συγχρόνως, από την έρευνα προκύπτει ότι το 30 % των Ευρωπαίων δεν γνωρίζουν τη σχετική πολιτική, ήτοι την ΚΓΠ. Κατά την κατάρτιση των ειδικών μέτρων ενημέρωσης, η ΓΔ AGRI λαμβάνει υπόψη της τα εν λόγω αποτελέσματα.
Ιστότοπος
Ο ιστότοπος «Γεωργία και Αγροτική Ανάπτυξη» συνέχισε να αναπτύσσεται κατά την περίοδο αναφοράς, ιδίως ως σημαντική πηγή εξειδικευμένων πληροφοριών σχετικά με τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη. Έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο στη διαδικασία διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη και το ευρύ κοινό όσον αφορά τη μελλοντική κατεύθυνση της γεωργικής πολιτικής. Η περίοδος αναφοράς χαρακτηρίστηκε από σημαντικές αλλαγές στη διαδικτυακή παρουσία της Επιτροπής, με στόχο την αύξηση της φιλικότητας προς τους χρήστες και της συνάφειας για το ευρύ κοινό. Η διαδικασία ψηφιακής μετάβασης που βρίσκεται σε εξέλιξη περιλαμβάνει την προσαρμογή του διαδικτυακού περιεχομένου και την ενσωμάτωσή του στη νέα διαδικτυακή αρχιτεκτονική της Επιτροπής έως το τέλος του 2017, με απώτερο στόχο την παροχή πληροφοριών που ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες των τελικών χρηστών. Η ΓΔ AGRI συμμετείχε ενεργά σε αυτή τη διαδικασία την περίοδο 2015-2016 μέσω μιας ενισχυμένης διαδικτυακής ομάδας, που διασφάλισε την επιτυχημένη μετάβαση από την πλατφόρμα Documentum στην πλατφόρμα Drupal.
Επισκέπτες
Κατά την περίοδο αναφοράς, η ΓΔ AGRI συνέχισε να συμμετέχει σε ενημερωτικές συναντήσεις με ομάδες επισκεπτών, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονταν κυρίως γεωργοί, εκπρόσωποι γεωργών, σπουδαστές, περιφερειακοί και τοπικοί αντιπρόσωποι, δημοσιογράφοι και πανεπιστημιακοί. Σκοπός των επισκέψεων ήταν, αφενός, να αποσαφηνιστεί και να βελτιωθεί η κατανόηση της ΚΓΠ και της αγροτικής ανάπτυξης και, αφετέρου, να ευαισθητοποιηθεί το κοινό όσον αφορά τις ευρύτερες προκλήσεις και ευκαιρίες του τομέα της γεωργίας στο μέλλον. Οι εν λόγω δραστηριότητες επικοινωνίας πραγματοποιήθηκαν σε στενή συνεργασία με το κέντρο επισκεπτών της ΓΔ COMM.
IV. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ (ΑΝΑΛΗΨΕΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΩΜΕΣ) ΜΕΤΑΞΥ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΝΤΑΙ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΡΙΤΩΝ (ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ) ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ 8
|
2015 |
2016 |
|||||||
|
Επιδοτήσεις |
Δημόσιες συμβάσεις |
Σύνολο |
Επιδοτήσεις |
Δημόσιες συμβάσεις |
Σύνολο |
|||
|
Αρχικά προβλεπόμενος προϋπολογισμός |
3 000 000 |
5 000 000 |
8 000 000 |
2 500 000 |
1 580 900(**) |
4 000 000, |
||
|
Πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων σε ευρώ |
2 759 449 |
4 535 172 |
7 294 621 |
2 419 099 (**) |
1 512 640 (**) |
3 931 739 (**) |
||
|
% των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων |
91,98 % |
90,70 % |
91,18 % |
96,76 % |
95,7 % |
98,29 % |
||
|
Πληρωμές (* *) σε ευρώ |
2 323 802 |
4 139 141 |
6 462 943 |
(*) |
890 638 (***) |
890 638 (***) |
||
|
% της εκταμίευσης/ ανάληψης υποχρεώσεων |
84,21 % |
91,27 % |
88,60 % |
(*) |
58,88 % |
22,65 % |
||
(*) Κανένα από τα μέτρα δεν έχει ακόμη καταβληθεί.
(**) πρβλ. κατόπιν τροποποίησης του σχεδίου δράσης εξωτερικής επικοινωνίας της ΓΔ AGRI για το 2016.
(***) Τα αριθμητικά στοιχεία για τις πληρωμές σχετικά με τα μέτρα του 2016 δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί.
Οι πληρωμές είναι γενικά χαμηλότερες από τα ποσά για τα οποία είχε αρχικά αναληφθεί υποχρέωση. Όσον αφορά τις επιδοτήσεις, αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι το τελικό κόστος των δράσεων είναι χαμηλότερο εκείνου που είχε αρχικά προβλέψει ο δικαιούχος και, δεύτερον, από το γεγονός ότι δεν μπορούν να θεωρούνται επιλέξιμες όλες οι δαπάνες που δηλώνουν οι δικαιούχοι. Στην περίπτωση ανάληψης δράσεων με πρωτοβουλία της Επιτροπής, η διαφορά μεταξύ των πληρωμών και των αναλήψεων υποχρεώσεων οφείλεται στο γεγονός ότι, ενώ οι αναλήψεις υποχρεώσεων είναι καθορισμένες, οι πραγματικές δαπάνες είναι μικρότερες από τις προβλεπόμενες λόγω της εξοικονόμησης πόρων και της χρήσης πιο αποδοτικών ως προς το κόστος μέτρων κατά τη διάρκεια της υλοποίησης.
V. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Κατά την περίοδο αναφοράς, η Επιτροπή εξακολούθησε να αναπτύσσει τις δράσεις εταιρικής επικοινωνίας της με βάση τις δέκα πολιτικές προτεραιότητές της, με έμφαση στα απτά οφέλη που παρέχει η ΕΕ στους πολίτες της. Τα μέτρα ενημέρωσης που υλοποιήθηκαν σε σχέση με την κοινή γεωργική πολιτική και την αγροτική ανάπτυξη αποσκοπούσαν στην προβολή των επιτευγμάτων της ΚΓΠ σε ό,τι αφορά την παροχή σταθερής προμήθειας υγιεινών τροφίμων και τη συμβολή της στην οικονομική ανάπτυξη και την εξασφάλιση δυναμικών αγροτικών περιοχών. Παράλληλα, στο επίκεντρο των δράσεων επικοινωνίας βρέθηκαν επίσης καίρια θέματα για το μέλλον, όπως η αποτελεσματική χρήση των πόρων, η ανανέωση των γενεών και ο ρόλος της γεωργίας στην αντιμετώπιση της πρόκλησης της κλιματικής αλλαγής. Επιπλέον, ενισχύθηκαν οι προσπάθειες για διάλογο με την κοινωνία των πολιτών και ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων μερών, καθώς και για την προώθηση της ισχυρότερης συνεργασίας κατά την υλοποίηση δράσεων ενημέρωσης τόσο εντός των υπηρεσιών της Επιτροπής όσο και με άλλα θεσμικά όργανα και κράτη μέλη της ΕΕ.