30.6.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 209/15

Εισηγητής: ο κ.

Mindaugas MACIULEVIČIUS

1.1.

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Μια διαστημική στρατηγική για την Ευρώπη» και επικροτεί τις προτεινόμενες κατευθυντήριες οδηγίες. Σε αυτές συμπεριλαμβάνεται πληθώρα νέων στοιχείων, μεταξύ άλλων το άνοιγμα προς την κοινωνία των πολιτών, η εστίαση στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), η προώθηση της έρευνας και ανάπτυξης και η ανάγκη διασφάλισης επαρκών χρηματοοικονομικών ροών στις διαστημικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της κινητοποίησης ιδιωτικών κεφαλαίων.

1.2.

Η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει την ίδια πορεία και να επιδιώξει ακόμα πιο φιλόδοξους στόχους. Ο τίτλος του πρώτου κεφαλαίου της υπό εξέταση ανακοίνωσης είναι: «Μεγιστοποίηση των οφελών του διαστήματος για την κοινωνία και την οικονομία της ΕΕ» και ενσωματώνει πολλές από τις προτάσεις που διατύπωσε η ΕΟΚΕ στο πρόγραμμά της «Διάστημα και Κοινωνία».

1.3.

Η ΕΟΚΕ αντιλαμβάνεται τη διττή φύση των διαστημικών ικανοτήτων. Ωστόσο, επαναλαμβάνει τη θερμή στήριξή της για μια διαστημική πολιτική προσανατολισμένη στις ανάγκες των πολιτών (ειρήνη και συνεργασία), αναγνωρίζοντας τη σημασία της χρήσης συστημάτων διαστημικής παρακολούθησης με σκοπό τη δημόσια ασφάλεια και προστασία. Αυτή η διπλή χρήση αποτελεί ένα από τα κλειδιά της επιτυχίας ολοκληρωμένων και εναρμονισμένων πολιτικών για τη διασφάλιση της ευημερίας των Ευρωπαίων πολιτών.

1.4.

Δεδομένων των άριστων μέχρι στιγμής αποτελεσμάτων όσον αφορά την ακρίβεια και αξιοπιστία, η ΕΟΚΕ ελπίζει ότι η Επιτροπή θα καταρτίσει κανονισμό με τον οποίο η χρήση του Galileo ως συστήματος γεωεντοπισμού θα καθίσταται ζήτημα προτεραιότητας και, σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις, προτιμησιακή, στην Ευρώπη.

1.5.

Οι επενδύσεις που έχουν σχεδιαστεί για τα επόμενα έτη είναι επαρκείς για τα προγράμματα Copernicus και Galileo, αλλά πρέπει να είναι δεόντως εγγυημένες. Του χρόνου θα ξεκινήσει η συζήτηση για το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της Ένωσης. Η ΕΟΚΕ επιθυμεί να διατεθούν επιπρόσθετοι πόροι για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που τίθενται λόγω της αλλαγής του κλίματος, της ασφάλειας και της άμυνας έναντι εξωτερικών απειλών. Το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» και τα διαρθρωτικά ταμεία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να στηρίξουν τις δραστηριότητες ανάπτυξης του διαστημικού τομέα.

1.6.

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να καθορίσουν νέες επιλογές χρηματοδότησης ώστε να ενθαρρυνθούν οι ιδιώτες επενδυτές να λαμβάνουν υπόψη τον διαστημικό τομέα. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα μπορούσε να συνεργαστεί διοργανώνοντας συναντήσεις σε επίπεδο μεμονωμένων ενδιαφερόμενων κρατών μελών, καλώντας τράπεζες, θεσμικούς επενδυτές και επιχειρήσεις να διερευνήσουν νέες μορφές επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας διαστημικών κόμβων.

1.7.

Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι ο μόνος τρόπος εξασφάλισης της μακροπρόθεσμης επιτυχίας της διαστημικής στρατηγικής της ΕΕ είναι η ενεργός συμμετοχή των κρατών μελών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω συγκεκριμένων και στοχευμένων μέτρων οικοδόμησης ικανοτήτων που θα αποσκοπούν πρωτίστως στην αρωγή των κρατών μελών για την απόκτηση αναδυόμενων διαστημικών ικανοτήτων και ενδιαφερόντων. Αυτά τα μέτρα μπορούν να αρχίσουν να υλοποιούνται, μεταξύ άλλων, μέσω της οργάνωσης συνεδριών κατάρτισης, εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης, διαβουλεύσεων (τόσο τεχνικών όσο και προσανατολισμένων στους χρήστες), έργων επίδειξης, περιφερειακών πρωτοβουλιών, συνεργιών μεταξύ προηγμένων και αναδυόμενων κρατών μελών και άλλων μέτρων που θα είναι κατάλληλα προσαρμοσμένα ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των κρατών μελών.

1.8.

Η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση του κοινού όσον αφορά τα οφέλη της ενημέρωσης και της διάθεσης δεδομένων μέσω διαστημικών δραστηριοτήτων έχει ύψιστη σημασία. Η συμπερίληψη διαστημικών δραστηριοτήτων στο σχολείο, το πανεπιστήμιο και τα λοιπά εκπαιδευτικά προγράμματα σπουδών είναι επίσης σημαντική.

1.9.

Η εκπαίδευση τεχνικών και μηχανικών είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας, η βελτίωση της υποδομής για την πραγματοποίηση ασκήσεων και δοκιμών, τα κέντρα αριστείας και διά βίου μάθησης, καθώς και η διαρκής αναβάθμιση των γνώσεων και των δεξιοτήτων σε νέα υψηλότερα επίπεδα που να περιλαμβάνουν την επιστήμη του διαστήματος πρέπει να αποτελέσουν τους ακρογωνιαίους λίθους της ευρωπαϊκής διαστημικής στρατηγικής.

1.10.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΟΚΕ ζητά από την Επιτροπή να εξετάσει τη σκοπιμότητα δημιουργίας μιας ενιαίας πύλης όπου θα εμφανίζονται όλες οι δραστηριότητες που αναλαμβάνονται από τους διάφορους οργανισμούς και υπηρεσίες. Η πύλη θα πρέπει να είναι προσβάσιμη σε όλους τους ενδιαφερόμενους πολίτες και τους φορείς εκμετάλλευσης, να τονίζει τα οφέλη όλων των εν εξελίξει δραστηριοτήτων και να επισημαίνει τις δυνητικές ευκαιρίες της διαστημικής οικονομίας, ιδίως για τις ΜΜΕ.

1.11.

Η ΕΟΚΕ, σε πρόσφατη γνωμοδότηση σχετικά με την Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για το υπολογιστικό νέφος (1), επεσήμανε «τις δυσκολίες που εμποδίζουν την Ευρώπη να αξιοποιήσει τις δυνατότητες των δεδομένων, ιδίως όσον αφορά την έλλειψη διαλειτουργικότητας, τον κατακερματισμό των δομών, τον εκ μέρους τους αποκλεισμό άλλων συμβολών και ανταλλαγών». Προφανώς τα ίδια προβλήματα απαντώνται και στις επίγειες υποδομές του ευρωπαϊκού διαστημικού συστήματος και χρειάζεται να διευθετηθούν το συντομότερο δυνατό.

1.12.

Η Ευρώπη έχει άριστες υποδομές για την εκτόξευση δορυφόρων και η νέα γενιά εκτοξευτών Ariane και Vega συμβάλλει σε σημαντικές εξοικονομήσεις εν μέρει χάρη στην αυξημένη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών. Η ανάπτυξη επαναχρησιμοποιούμενων οχημάτων εκτόξευσης θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση του κόστους και θα προσφέρει πρόσβαση σε διαστημικές δραστηριότητες σε χώρες που δεν διαθέτουν τα απαιτούμενα μέσα για την παροχή αποδοτικών υποδομών στο διάστημα.

1.13.

Υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον ως προς τη χρήση μικρών δορυφόρων στα συστήματα επικοινωνιών και παρακολούθησης. Ακόμα και στην αγορά της γεωσκόπησης, αναμένεται σημαντική ανάπτυξη της αγοράς μικρών δορυφόρων μέσω νέων εφαρμογών. Κατά συνέπεια, θα είναι σημαντικό η ΕΕ να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη μικρο- και νανοδορυφόρων για να εκμεταλλευτεί αυτήν την αγορά. Ταυτόχρονα, θα αποτελέσει ευκαιρία όχι μόνο για τα μικρότερα κράτη μέλη, αλλά και για τους ιδιωτικούς φορείς εκμετάλλευσης. Η ΕΟΚΕ επισημαίνει, ωστόσο, ότι αυτή η αύξηση των λιγότερο δαπανηρών δορυφόρων παρακολούθησης της γήινης επιφάνειας θα οδηγήσει σε τεράστιες ποσότητες δεδομένων. Κρίνεται σκόπιμο να δοθεί προτεραιότητα στην προστασία της ιδιωτικής ζωής κάθε πολίτη και χρήστη, με τη βοήθεια βαθιάς επίγνωσης και αυστηρών κανονιστικών ρυθμίσεων (2).

1.14.

Η εγγυημένη πρόσβαση στις διαστημικές υποδομές και η ασφάλειά τους αποτελούν ορισμένες από τις προτεραιότητες τις οποίες θα πρέπει να εξετάσει η Επιτροπή. Η συνεργασία με άλλες χώρες είναι βασική προκειμένου να αποφευχθεί ο αγώνας ταχύτητας για τη δέσμευση των ευνοϊκότερων τροχιών και η έλλειψη ενδιαφέροντος για τη διαχείριση του ζητήματος των διαστημικών αποβλήτων. Ως εκ τούτου, πρέπει να εντατικοποιηθούν οι διπλωματικές ενέργειες σχετικά με τη διαχείριση του διαστήματος. Ταυτόχρονα, η ΕΟΚΕ συνιστά να τονώσει η ΕΕ την καινοτομία αναφορικά με τον καθαρισμό των διαστημικών αποβλήτων.

1.15.

Πρόσφατες συναντήσεις σε διεθνές επίπεδο (3) έχουν επίσης προβάλει τη σημασία αυτής της συνεργασίας. Έχουν αναγνωρίσει τέσσερις πυλώνες: οικονομία, κοινωνία, προσβασιμότητα και διπλωματία. Αυτά τα ζητήματα βρίσκονταν πάντα στο επίκεντρο της προσοχής της ΕΟΚΕ, η οποία ανέλαβε την πρωτοβουλία να προβάλει τη σημασία τους για την οικονομία και την κοινωνία.

1.16.

Ως εκ τούτου, απαιτείται μια νέα προσέγγιση για τη χρήση δεδομένων η οποία θα διευκολύνει την πρόσβαση στις ΜΜΕ, θα βοηθά τους πολίτες και τις ΜΜΕ να συνειδητοποιήσουν ότι διαθέτουν δυνατότητα πρόσβασης χωρίς καμία διάκριση σε αυτούς τους διαύλους ενημέρωσης μαζικών δεδομένων, θα ενισχύει την προστασία από επιθέσεις στον κυβερνοχώρο και θα αναπτύσσει διαρκώς νέες εφαρμογές μέσω στοχευμένων πρωτοβουλιών βασιζόμενων στη δημιουργικότητα των ερευνητών, των πανεπιστημίων και των επιχειρήσεών μας. Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι, σύμφωνα με τη σύμβαση του Aarhus, η χρήση μαζικών δεδομένων για την προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να διευκολυνθεί με προσιτό κόστος.

2.1.

Η ΕΕ διαθέτει επί του παρόντος τον δεύτερο μεγαλύτερο δημόσιο προϋπολογισμό για το διάστημα σε παγκόσμιο επίπεδο και είναι ο μεγαλύτερος θεσμικός πελάτης υπηρεσιών εκτόξευσης στην Ευρώπη. Διαθέτει διαστημικά συστήματα παγκόσμιου κύρους, το πρόγραμμα Copernicus για υπηρεσίες γεωσκόπησης, τα προγράμματα EGNOS και Galileo για υπηρεσίες δορυφορικής πλοήγησης και γεωεντοπισμού. Μεταξύ 2014 και 2020 η ΕΕ θα επενδύσει από μόνη της 12 δισεκατ. ευρώ σε διαστημικές δραστηριότητες.

2.2.

Οι τεχνολογίες του διαστήματος είναι πλέον απαραίτητες στην καθημερινή ζωή των Ευρωπαίων πολιτών. Επίσης, οι διαστημικές λύσεις παρέχουν οφέλη σε ευρύ φάσμα τομέων όπως, μεταξύ άλλων, η διαχείριση καταστροφών, η γεωργία, οι μεταφορές, οι ενεργειακές υποδομές και οι παγκόσμιες προκλήσεις. Οι τεχνολογίες, τα δεδομένα και οι υπηρεσίες του διαστήματος μπορούν να στηρίξουν πολυάριθμες πολιτικές της ΕΕ, καθώς και βασικές πολιτικές προτεραιότητές της. Το διάστημα είναι επίσης στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη: ενισχύει τον ρόλο της ως ισχυρού παγκόσμιου παράγοντα, αποτελεί μέσο για την ασφάλεια και την άμυνά της και συμβάλλει στην τόνωση της απασχόλησης, της ανάπτυξης και των επενδύσεων. Η Ευρώπη διαθέτει ακμάζουσα βιομηχανία κατασκευής δορυφόρων, που αντιστοιχεί περίπου στο 33 % των ανοικτών παγκόσμιων αγορών, και έναν δυναμικό τομέα υπηρεσιών επόμενου σταδίου με μεγάλο αριθμό ΜΜΕ. Η αξία της ευρωπαϊκής διαστημικής οικονομίας εκτιμήθηκε σε 46-54 δισεκατ. ευρώ το 2014, ποσό που αντιπροσωπεύει περίπου το 21 % της αξίας του παγκόσμιου διαστημικού τομέα.

2.3.

Με βάση το άρθρο 189 της Συνθήκης (ΣΛΕΕ), η Επιτροπή προτείνει μια νέα διαστημική στρατηγική για την Ευρώπη που επικεντρώνεται σε τέσσερις στρατηγικούς στόχους:

3.1.

Η ΕΟΚΕ υπήρξε πάντα πολύ δραστήρια για την υποστήριξη της Επιτροπής και των ενδιαφερόμενων μερών σε διαστημικά ζητήματα.

3.2.

Η ΕΟΚΕ έχει θέσει ορισμένες προτεραιότητες στο πλαίσιο των γνωμοδοτήσεών της για το διάστημα:

4.1.1.

Μια φιλόδοξη στρατηγική απαιτεί και έναν φιλόδοξο προϋπολογισμό. Σύμφωνα με την Επιτροπή, ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το διάστημα είναι ο δεύτερος υψηλότερος στον κόσμο. Αποτελεί συνδυασμό του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των μεμονωμένων προϋπολογισμών των κρατών μελών για το διάστημα και του προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ΕΟΔ) για το διάστημα. Ο προϋπολογισμός των ΗΠΑ είναι σχεδόν τετραπλάσιος από αυτόν της ΕΕ. Είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστούν οι πραγματικές δαπάνες της Ρωσίας και της Κίνας στον τομέα του διαστήματος διότι δεν είναι δημοσιοποιημένα όλα τα στοιχεία που αφορούν τις διαστημικές δραστηριότητές τους. Από την άλλη πλευρά, συγκρίνοντας τους προϋπολογισμούς για το διάστημα ως ποσοστό του ΑΕγχΠ, η Ευρώπη βρίσκεται μόλις στην έκτη θέση.

4.1.2.

Οι φιλόδοξοι στόχοι της Επιτροπής απαιτούν την κινητοποίηση τεράστιων επενδύσεων, τις οποίες δεν μπορεί να υλοποιήσει μόνος του ο δημόσιος τομέας. Η συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών, τραπεζικών ιδρυμάτων, επενδυτικών ταμείων και άλλων χρηματοπιστωτικών φορέων είναι ζωτικής σημασίας για τη στήριξη της έρευνας και των νέων εφαρμογών.

4.1.3.

Η ανακοίνωση δεν τονίζει ούτε στηρίζει επαρκώς τον κρίσιμο ρόλο των ΜΜΕ, ειδικότερα των καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων, και χρειάζεται να τον ενισχύσει περαιτέρω. Παρότι επιδεικνύεται μεγαλύτερη προσοχή στην ισχύ των προτεινόμενων χρηματοοικονομικών λύσεων από την άποψη της καινοτομίας, αυτές δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες του συγκεκριμένου τομέα, μία εκ των οποίων είναι η χρόνια έλλειψη χρηματοδότησης. Δεδομένων των υψηλών κινδύνων που ελλοχεύουν, το τραπεζικό σύστημα δεν είναι διατεθειμένο να στηρίξει την καινοτομία. Πολλές ΜΜΕ αδυνατούν να συμμετάσχουν σε δημόσιες προσκλήσεις υποβολής προσφορών διότι συχνά αυτές είναι ειδικά προσαρμοσμένες σε παράγοντες μεγάλης κλίμακας. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να υποστηριχθούν περισσότερο οι ΜΜΕ, προκηρύσσοντας προσκλήσεις υποβολής προσφορών για επιχειρήσεις αυτού του μεγέθους. Η πιο ανοικτή ανάθεση υπεργολαβιών σε ένα ευρύτερο φάσμα ΜΜΕ για μεγαλύτερα έργα θα ήταν ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» και άλλα προγράμματα Ε & Α παίζουν σημαντικό ρόλο και η χρήση τους θα πρέπει να μεγιστοποιηθεί από τη σκοπιά των ΜΜΕ.

4.1.4.

Η ΕΟΚΕ ανησυχεί για τον δυνητικό αντίκτυπο του Brexit και για τις επιπτώσεις του στις ευρωπαϊκές διαστημικές δραστηριότητες. Το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί ένα από τα ηγετικά κράτη μέλη στον τομέα του διαστήματος. Κατά συνέπεια, η ΕΕ πρέπει να εξετάσει δυνητικούς τρόπους συνεργασίας με το Ηνωμένο Βασίλειο στον εν λόγω τομέα.

4.2.1.

Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν συμμετέχουν ενεργά στις διαστημικές δραστηριότητες και, δυστυχώς, δεν θα επωφεληθούν όλοι οι τομείς (είτε ιδιωτικοί είτε δημόσιοι) από τις δραστηριότητες αυτές. Στον ιδιωτικό τομέα, για παράδειγμα, οι διαστημικές δραστηριότητες μπορούν να χρησιμοποιηθούν εποικοδομητικά σε πληθώρα διαφορετικών τομέων, όπως: η επικαιροποιημένη γεωσκόπηση, η παρακολούθηση της απόδοσης των κατοικιών σε συνάρτηση με τη μόνωση, ο εντοπισμός παράνομων χωματερών και πολλοί άλλοι ακόμα.

4.2.2.

Για τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας του διαστημικού τομέα της ΕΕ είναι σημαντική η συμμετοχή των κρατών μελών με αναδυόμενες διαστημικές ικανότητες και ενδιαφέροντα σε αυτές τις διαστημικές δραστηριότητες, από κοινού με τα ενδιαφερόμενα μέρη, τους επιχειρηματικούς φορείς εκμετάλλευσης, τους ερευνητές και άλλους θεσμικούς φορείς. Η Επιτροπή θα πρέπει να προβλέψει συγκεκριμένα μέτρα.

4.3.1.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί το γεγονός ότι η πρόσφατη συζήτηση σχετικά με τη διακυβέρνηση, την οποία η ΕΟΚΕ επεσήμανε σε αρκετές προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της, έχει διευθετηθεί. Η στρατηγική του ΕΟΔ επικυρώθηκε κατά το υπουργικό συμβούλιο του ΕΟΔ τον Δεκέμβριο του 2016 (συμπεριλαμβανομένης της κατανομής του προϋπολογισμού μεταξύ των διαφόρων προγραμμάτων για την περίοδο 2017-2021). Οι στρατηγικές της ΕΕ και του ΕΟΔ δεν διαφέρουν πλέον μεταξύ τους και είναι πια συμπληρωματικές.

4.4.1.

Είναι επιτακτική η ανάγκη δημιουργίας μεγάλων κέντρων δεδομένων για την αποθήκευση, προ-επεξεργασία και ανάλυση αποθήκευση των δεδομένων που τηλεφορτώνονται από το πρόγραμμα Copernicus. Η ικανότητα χρήσης ιστορικών δεδομένων, σε συνδυασμό με το πρόγραμμα Copernicus, είναι επίσης πολύ σημαντική για την ανάπτυξη νέων εργαλείων σε αυτόν τον τομέα.

4.4.2.

Η ΕΕ έχει δεσμευτεί για τη φιλόδοξη συμφωνία COP21 και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι τα δορυφορικά συστήματα παρακολούθησης και οι μεγάλες επίγειες εγκαταστάσεις επεξεργασίας δεδομένων συμβάλλουν σημαντικά στην επιτυχή υλοποίηση τόσο των εθνικών όσο και των διεθνών δεσμεύσεων. Είναι σαφής η ανάγκη νέων εργαλείων για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος, όπως έχει ζητήσει η ΕΟΚΕ σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της, π.χ. στη γνωμοδότηση NAT/696 (5).

4.4.3.

Όπως έχει συμφωνηθεί στο πλαίσιο της συμφωνίας COP21, ο τομέας της χρήσης γης, της αλλαγής της χρήσης γης και της δασοπονίας (LULUCF) (6) πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση των σημερινών επιπέδων CO2 στην ατμόσφαιρα. Τα δάση αποτελούν δεξαμενές άνθρακα και η καθημερινή επακριβής παρακολούθηση της κατάστασης των δασών μπορεί να αποτρέψει την παράνομη υλοτόμηση και να ενθαρρύνει την ενεργό διαχείριση των δασών, συμπεριλαμβανομένης της φύτευσης περισσότερων δέντρων με ταχύ ρυθμό ανάπτυξης και της έγκαιρης πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης στα δάση. Οι υφιστάμενες προτάσεις της ΕΕ, οι οποίες καθιστούν δυνατή την αντιστάθμιση των εκπομπών CO2 σε τομείς όπως η βιομηχανία ή οι μεταφορές μέσω της χρήσης δεξαμενών άνθρακα στα δάση ή μέσω της ανάπτυξης των δασών, προσδίδουν ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανησυχίες. Οι προτάσεις αυτές προβάλλουν ξεκάθαρα την επιτακτική ανάγκη απόκτησης εργαλείων παρακολούθησης βασισμένων στο πρόγραμμα Copernicus. Σε διεθνές επίπεδο, αυτά τα εργαλεία είναι εξαιρετικής σημασίας, καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επακριβή παρακολούθηση της πραγματικής προόδου που σημειώνεται όσον αφορά τον μετριασμό και την απορρόφηση παγκοσμίως, σε διάφορα κράτη.

4.4.4.

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει ότι τα δορυφορικά συστήματα παρακολούθησης και τα κέντρα δεδομένων είναι υψίστης σημασίας για τη βιώσιμη παραγωγή τροφίμων στο μέλλον. Συγκεκριμένα, υπάρχουν σημαντικά οφέλη για τη γεωργία ακριβείας, ιδίως λόγω της δυνατότητας εξοικονόμησης ορυκτών καυσίμων που παρέχουν τα προγράμματα Galileo και GNSS. Επιπλέον, λογισμικό που χρησιμοποιεί τις εικόνες που λαμβάνονται από το πρόγραμμα Copernicus σε διαφορετικά φάσματα μπορεί να αναγνωρίσει επακριβώς εκείνες τις περιοχές καλλιεργήσιμων εκτάσεων όπου τα επίπεδα υγρασίας ή θρεπτικών συστατικών είναι ανεπαρκή ή πλεονάζοντα, επιτρέποντας έτσι την προσαρμογή των ποσοτήτων νερού και θρεπτικών συστατικών, εξοικονομώντας, συνεπώς, γλυκό νερό και ελαχιστοποιώντας τη χρήση λιπασμάτων και παρασιτοκτόνων. Το γεγονός αυτό ενισχύει σημαντικά τη βιωσιμότητα των γεωργικών συστημάτων, προωθεί τον έγκαιρο εντοπισμό και την πρόληψη των φυτικών ασθενειών, προβλέπει τις μελλοντικές συγκομιδές και εγγυάται τόσο σημαντικά οικονομικά πλεονεκτήματα όσο και εξαιρετικά θετικό κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο.

4.4.5.

Η μετεωρολογία ακριβείας θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω ώστε να διευκολύνει την έγκαιρη ανίχνευση και πρόληψη ή την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών συνθηκών, γεγονός το οποίο μπορεί να μειώσει την απώλεια τροφίμων στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και, επίσης, να προστατεύσει τους ανθρώπους από κινδύνους για την υγεία και την περιουσία τους.

4.5.1.

Το 2014, η ΕΟΚΕ εγκαινίασε το πρόγραμμα «Διάστημα και Κοινωνία», οι εταίροι του οποίου τόνισαν την ανάγκη συνέχισης αυτής της πορείας με τη συμμετοχή ολόκληρης της κοινωνίας στη συζήτηση σχετικά με τη σημασία του ρόλου της Ευρώπης στον τομέα του διαστήματος. Χρειάζεται ενδεδειγμένη διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών της Ευρώπης προκειμένου να γίνουν κατανοητές οι προσδοκίες και οι ανάγκες της.

4.5.2.

Στην ανακοίνωση της Επιτροπής δεν περιλαμβάνεται αναφορά σε αυτή τη στρατηγική πρόκληση, μολονότι η δημόσια διαβούλευση σχετικά με τη διαστημική στρατηγική για την Ευρώπη διενεργήθηκε το 2016. Παραδοσιακά η συζήτηση σχετικά με τις διαστημικές πολιτικές περιοριζόταν στα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη, παραβλέποντας συχνά το γεγονός ότι η ανάπτυξη μιας αγοράς προσανατολισμένης στους καταναλωτές προϋποθέτει την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των καταναλωτών για τα πλεονεκτήματα και τις ευκαιρίες που μπορεί να τους προσφέρει η εν λόγω τεχνολογία.

4.5.3.

Κάθε βασικός παράγοντας έχει τη δική του επικοινωνιακή στρατηγική, αλλά δεν υπάρχει κοινό όραμα ή στρατηγικό σχέδιο προς παρουσίαση στο ευρύ κοινό. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι καμία στρατηγική δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών της κοινωνίας των πολιτών, δημόσιων ή ιδιωτικών, στο σχέδιο δράσης.

4.5.4.

Θα πρέπει να διοργανωθούν συναντήσεις για τους τελικούς χρήστες σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης θα πρέπει να αναληφθούν ενημερωτικές εκστρατείες με την ενεργό συμμετοχή των τοπικών αρχών.

4.5.5.

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή και τους βασικούς εταίρους να δημιουργήσουν μία πύλη για το Διάστημα και την Κοινωνία με τη συνεργασία δημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών και επιχειρήσεων. Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση θα πρέπει να περιλαμβάνονται μεταξύ των βασικών προτεραιοτήτων μιας νέας διαστημικής πολιτικής, η οποία θα έχει ως απώτερο στόχο την ικανοποίηση των πραγματικών αναγκών των πολιτών.