19.12.2014   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 459/1

1.

Στις 12 Νοεμβρίου 2014 η Επιτροπή ενέκρινε πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 (4) για την εφαρμογή της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ (5) για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Η Επιτροπή πρότεινε την τροποποίηση των υφιστάμενων κανόνων προκειμένου να παράσχει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, να καθιστούν διαθέσιμα μετά την τρέχουσα προθεσμία τα ποσά των ιδίων πόρων που προέρχονται από τα υπόλοιπα και τις προσαρμογές του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) και του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ).

2.

Στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας του προϋπολογισμού, οι ίδιοι πόροι ΦΠΑ και ΑΕΕ υπολογίζονται με την εφαρμογή ενιαίων ποσοστών στις προβλέψεις στοιχείων των κρατών μελών. Οι πόροι αυτοί καθίστανται διαθέσιμοι σε μηνιαία βάση με την καταβολή «δωδεκατημορίων» (6) και εγγράφονται στον προϋπολογισμό στο πλαίσιο του τίτλου 1 «Ίδιοι πόροι». Σκοπός του ιδίου πόρου ΑΕΕ είναι η εκ των προτέρων ισοσκέλιση του προϋπολογισμού της ΕΕ.

3.

Κατόπιν της ετήσιας διαβίβασης, από τα κράτη μέλη, των αναθεωρημένων δεδομένων για τον ΦΠΑ και το ΑΕΕ, στις 31 Ιουλίου (7) και στις 22 Σεπτεμβρίου (8) αντιστοίχως, η Επιτροπή υπολογίζει τα υπόλοιπα και τις προσαρμογές (9), σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφοι 4 έως 7 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000, με την επιφύλαξη της γνώμης της επιτροπής ΑΕΕ σχετικά με την καταλληλότητα των δεδομένων ΑΕΕ για τους σκοπούς των ιδίων πόρων. Η εν λόγω γνώμη εκδίδεται κατά κανόνα στο τέλος Οκτωβρίου.

4.

Τα ποσά που προκύπτουν από τα υπόλοιπα και τις προσαρμογές ΦΠΑ και ΑΕΕ πρέπει να διατίθενται από τα κράτη μέλη κατά την πρώτη εργάσιμη ημέρα του Δεκεμβρίου του ίδιου έτους (10). Η προθεσμία αυτή είναι υποχρεωτική.

5.

Τα υπόλοιπα και οι προσαρμογές ΦΠΑ και ΑΕΕ οδηγούν σε τροποποίηση των εσόδων του προϋπολογισμού. Το ποσό που προκύπτει από τη σχετική θετική ή αρνητική διακύμανση (11) μπορεί να μεταφερθεί στο επόμενο έτος, μειώνοντας ή αυξάνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο τις εισφορές των κρατών μελών για το έτος Ν+1.

6.

Όπως ορίζεται στο άρθρο 16 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000, το συνολικό καθαρό ποσό που προκύπτει από τα υπόλοιπα και τις προσαρμογές ΦΠΑ και ΑΕΕ μπορεί επίσης να αντισταθμίζεται από μείωση ή αύξηση των ιδίων πόρων για το τρέχον έτος N μέσω διορθωτικού προϋπολογισμού. Αποτελεί συνήθη πρακτική για την Επιτροπή να τροποποιεί τον προϋπολογισμό προκειμένου να απορροφήσει τη διακύμανση των εν λόγω υπολοίπων και προσαρμογών (12).

7.

Η διάταξη που προτείνεται για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 προβλέπει ότι, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, τα κράτη μέλη μπορούν να διαθέτουν τα ποσά που προκύπτουν από τα υπόλοιπα και τις προσαρμογές ΦΠΑ και ΑΕΕ, όταν τα ποσά αυτά είναι εξαιρετικά υψηλά (13), οποιαδήποτε στιγμή από την πρώτη εργάσιμη ημέρα του Δεκεμβρίου του τρέχοντος έτους έως την πρώτη εργάσιμη ημέρα του Σεπτεμβρίου του επόμενου έτους.

8.

Τα κράτη μέλη πρέπει να ενημερώνουν την Επιτροπή πριν από την πρώτη εργάσιμη ημέρα του Δεκεμβρίου σχετικά με την απόφασή τους και την ημερομηνία (ή τις ημερομηνίες) καταβολής των οφειλόμενων ποσών. Κάθε καθυστέρηση των κρατών μελών στην απόδοση των εν λόγω πόρων συνεπάγεται την καταβολή τόκων, σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 11 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000.

9.

Η πρόταση αυτή υπεβλήθη από την Επιτροπή διότι ο υπολογισμός των υπολοίπων και προσαρμογών ΦΠΑ και ΑΕΕ του Οκτωβρίου 2014 κατέδειξε ότι, στο πλαίσιο του ισχύοντος συστήματος ιδίων πόρων, μπορούσαν να προκύψουν καταστάσεις κατά τις οποίες πρέπει να καταβληθούν εξαιρετικά υψηλά ποσά. Το 2014 ανέκυψε τέτοια περίπτωση, συγκεκριμένα λόγω σημαντικών αναθεωρήσεων των στοιχείων για το ΑΕΕ που πραγματοποίησαν ορισμένα κράτη μέλη, εξαιτίας αλλαγών στις πηγές και τις μεθόδους, καθώς και εξαιτίας των εργασιών όσον αφορά τις υπάρχουσες επιφυλάξεις σχετικά με το ΑΕΕ εκ μέρους της Επιτροπής (14)· κατ' αυτόν τον τρόπο, κατέστη δυνατή η επικαιροποίηση των στοιχείων για τα έτη από το 2002 και εξής (15).

10.

Η πρόταση της Επιτροπής αποσκοπεί να παράσχει μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τις καθυστερήσεις πληρωμών για τα κράτη μέλη που πρέπει να καταστήσουν διαθέσιμα εξαιρετικά υψηλά ποσά που προκύπτουν από τα υπόλοιπα και τις προσαρμογές ΦΠΑ και ΑΕΕ.

11.

Το Συνέδριο, στις γνώμες του αριθ. 2/2012, αριθ. 2/2008 και αριθ. 2/2006, εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με την πολυπλοκότητα και την έλλειψη διαφάνειας του ισχύοντος και του μελλοντικού συστήματος ιδίων πόρων για τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της ΕΕ.

12.

Στην ειδική έκθεσή του αριθ. 11/2013, το Συνέδριο εντόπισε αδυναμίες στην εφαρμογή του ισχύοντος συστήματος ιδίων πόρων, οι οποίες δημιουργούν δημοσιονομική αβεβαιότητα στα κράτη μέλη. Ειδικότερα, διαπίστωσε ότι η μακρά διαδικασία επαλήθευσης και η υπερβολική χρήση γενικών επιφυλάξεων από την Επιτροπή συνεπάγονται ότι τα δεδομένα ΑΕΕ των κρατών μελών υπόκεινται σε διορθώσεις μετά την παρέλευση δεκαετίας και πλέον από το έτος το οποίο αφορούν.

13.

Μολονότι η προτεινόμενη τροποποίηση δεν προβλέπει λύση για την αντιμετώπιση του ζητήματος της δημοσιονομικής αβεβαιότητας των κρατών μελών, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί κίνδυνο στο πλαίσιο του ισχύοντος συστήματος ιδίων πόρων, το Συνέδριο αναγνωρίζει ότι τα υπόλοιπα και οι προσαρμογές ΦΠΑ και ΑΕΕ μπορούν να καταλήξουν σε εξαιρετικά υψηλά ποσά, όπως συνέβη το 2014, και σημειώνει την προσέγγιση της Επιτροπής, η οποία παρέχει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να αναβάλλουν την καταβολή των ποσών αυτών με την προσθήκη νέας παραγράφου 7α στο άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000.

14.

Τα δύο κριτήρια που τίθενται από την Επιτροπή στην προτεινόμενη τροποποίηση, σχετικά με τον καθορισμό των προϋποθέσεων επιλεξιμότητας που πρέπει να πληρούνται προκειμένου να επιτραπεί η αναβολή της πληρωμής, είναι κατάλληλα, μολονότι αλληλεπικαλύπτονται εν μέρει (16) (βλέπε σημείο 7).

15.

Η προτεινόμενη τροποποίηση εφαρμόζεται σύμφωνα με την απόφαση 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ για το ισχύον σύστημα ιδίων πόρων. Στις 26 Μαΐου 2014 το Συμβούλιο εξέδωσε την απόφαση 2014/335/ΕΕ, Ευρατόμ (17), η οποία αντικαθιστά την προαναφερθείσα απόφαση του 2007. Όταν τεθεί σε ισχύ η νέα απόφαση (18), ο κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 θα καταργηθεί και ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 609/2014 του Συμβουλίου (19) θα ισχύσει αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2014.

16.

Το Συνέδριο εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι, κατά συνέπεια, η προτεινόμενη τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 πρέπει να αντανακλάται στον προαναφερθέντα κανονισμό. Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η προτεινόμενη τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 609/2014 θα έχει εγκριθεί κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της απόφασης 2014/335/ΕΕ, Ευρατόμ.

17.

Το Συνέδριο, μολονότι έχει επίγνωση του περιοριστικού χρονοδιαγράμματος για την έγκριση της παρούσας πρότασης, φρονεί ότι η ισχύουσα διάταξη της Επιτροπής πρέπει να συμπληρωθεί, επί τη βάσει των παρατηρήσεών του (βλέπε σημεία 20, 23 και 25), προκειμένου να συσταθεί πλήρης μηχανισμός στο πλαίσιο της έναρξης ισχύος του νέου κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 609/2014.

18.

Η προτεινόμενη διάταξη αναφέρεται μόνο στην παράταση της προθεσμίας απόδοσης των πόρων για τα κράτη μέλη, σε περίπτωση που προκύψουν σημαντικά ποσά από «θετικά» υπόλοιπα και προσαρμογές ΦΠΑ και ΑΕΕ.

19.

Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες τα κράτη μέλη παρουσιάζουν μεγάλα «αρνητικά» υπόλοιπα και προσαρμογές ΦΠΑ και ΑΕΕ, η Επιτροπή θα μπορούσε να υποχρεωθεί να συλλέξει πρόσθετα έσοδα μέσω διορθωτικού προϋπολογισμού (βλέπε σημεία 5-6). Το γεγονός αυτό ενδέχεται να δημιουργήσει κατάσταση δημοσιονομικής αβεβαιότητας παρόμοια με εκείνη που σημειώθηκε κατά τον Οκτώβριο του 2014.

20.

Προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνεπής εφαρμογή του άρθρου 10 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 σε επίπεδο κρατών μελών, η Επιτροπή πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να αναβάλει την απόδοση των ποσών που προκύπτουν από τα εν λόγω «αρνητικά» υπόλοιπα και προσαρμογές.

21.

Βάσει των ισχυόντων κανόνων, η Επιτροπή υπολογίζει τα ποσά που προκύπτουν από τα υπόλοιπα και τις προσαρμογές ΦΠΑ και ΑΕΕ τον Οκτώβριο του έτους N. Κατά περίπτωση, κινεί διαδικασία τροποποίησης του προϋπολογισμού, με στόχο την έγκρισή του έως το τέλος του ίδιου έτους. Η πρόταση της Επιτροπής προβλέπει, υπό συγκεκριμένες εξαιρετικές περιστάσεις, την απόδοση των εν λόγω ποσών από τις αρχές Δεκεμβρίου του έτους N έως τις αρχές Σεπτεμβρίου του έτους N+1 (βλέπε σημείο 7).

22.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη πρέπει να αποφασίζουν σχετικά με την (τις) ημερομηνία(-ες) των ετεροχρονισμένων πληρωμών έως την πρώτη εργάσιμη ημέρα του Δεκεμβρίου, υπάρχει κίνδυνος η Επιτροπή να μην είναι σε θέση να καθορίσει το τελικό ποσό του διορθωτικού προϋπολογισμού παρά μόνο σε πολύ προχωρημένο στάδιο της διαδικασίας.

23.

Μολονότι η ημερομηνία για την απόφαση των κρατών μελών σχετικά με την αναβολή των πληρωμών που προκύπτουν από τα υπόλοιπα και τις προσαρμογές ΦΠΑ και ΑΕΕ ορίστηκε ενόψει της εφαρμογής της νέας διάταξης κατά το τρέχον έτος 2014, η προθεσμία αυτή πρέπει να μετατεθεί για τις αρχές Νοεμβρίου 2015 και εξής. Αυτό συνεπάγεται επίσης την τροποποίηση της ημερομηνίας αναφοράς για τον υπολογισμό των κατώτατων ορίων όσον αφορά την πλήρωση των κριτηρίων επιλεξιμότητας για την καταβολή των ποσών σε μεταγενέστερο χρόνο (δηλαδή πριν από τις 15 Νοεμβρίου).

24.

Το Συνέδριο φρονεί ότι η πρόταση της Επιτροπής ενδέχεται να αυξήσει την πολυπλοκότητα του συστήματος των ιδίων πόρων (βλέπε σημείο 11) και τον διοικητικό φόρτο που συνεπάγεται για την ίδια η είσπραξη των ιδίων πόρων.

25.

Κατά συνέπεια, ο τροποποιημένος κανονισμός πρέπει να καθορίσει κοινό προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα για τις εν λόγω καθυστερημένες πληρωμές, προκειμένου να περιοριστεί η αβεβαιότητα όσον αφορά τις ημερομηνίες, τον αριθμό των δόσεων και το ύψος των ποσών.

26.

Το Συνέδριο σημειώνει την πρόταση της Επιτροπής να επιτρέπεται η ετεροχρονισμένη καταβολή των υπολοίπων και προσαρμογών ΦΠΑ και ΑΕΕ υπό εξαιρετικές περιστάσεις. Εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η εν λόγω διάταξη ενδέχεται να αυξήσει την πολυπλοκότητα του συστήματος των ιδίων πόρων και τη δημοσιονομική αβεβαιότητα των κρατών μελών. Κατά συνέπεια, το Συνέδριο φρονεί ότι η εν λόγω πρόταση πρέπει να συμπληρωθεί προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι παρατηρήσεις που διατύπωσε το ίδιο στο πλαίσιο της έναρξης ισχύος του νέου κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 609/2014.