ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.           ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Η υψηλή και αυξανόμενη ανεργία των νέων έχει δραματικές συνέπειες για τις οικονομίες μας, τις κοινωνίες μας και τους ίδιους τους νέους.

Το ποσοστό ανεργίας των νέων στην ΕΕ έφθασε στο πολύ υψηλό επίπεδο του 22,7% (ΤΡΊΤΟ ΤΡΊΜΗΝΟ 2012), που είναι διπλάσιο από το ποσοστό για τους ενηλίκους[1], ενώ οι προοπτικές δεν δείχνουν καμία τάση αναστροφής. Περίπου 5,5 εκατομμύρια νέοι είναι άνεργοι και περισσότερα από 7,5 εκατομμύρια νέων κάτω των 25 ετών βρίσκονται σήμερα εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ).

Πέραν όμως των άμεσων συνεπειών της κρίσης, ακόμα και σε χαμηλότερα ποσοστά, η ανεργία και η αεργία των νέων είναι δαπανηρές και καταστροφικές για την κοινωνία. Σήμερα, είναι δαπανηρές όσον αφορά τις παροχές που καταβάλλονται και από πλευράς διαφυγόντων εισοδημάτων και φόρων, αλλά θα είναι επίσης δαπανηρές στο μέλλον, καθώς θα οδηγήσουν σε μια σειρά «αρνητικών» επιπτώσεων, με μακροχρόνιες αρνητικές επιπτώσεις στα μελλοντικά επίπεδα εισοδήματος, τους μελλοντικούς κινδύνους ανεργίας, την κατάσταση της υγείας, την ευημερία και τα συνταξιοδοτικά αποθεματικά. Η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να σπαταλά το ταλέντο και το μέλλον της.

Η ανάγκη για την ανάληψη δράσης και την υποστήριξη των νέων κατά τη μετάβασή τους από την εκπαίδευση στην απασχόληση είχε ήδη επισημανθεί πριν από την κρίση. Το 2005, το Συμβούλιο συμφώνησε, στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών για την πολιτική απασχόλησης (2005-2008), ότι οι πολιτικές πρέπει να εξασφαλίζουν ότι «σε κάθε άνεργο προσφέρεται η δυνατότητα για νέο ξεκίνημα προτού συμπληρώσει 6 μήνες ανεργίας στην περίπτωση των νέων». Το 2008 το Συμβούλιο μείωσε την περίοδο σε «4 μήνες το πολύ» για νέους που αποχωρούν από το σχολείο.

Επειδή, έως το 2010, η εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου σε όλη την ΕΕ δεν είχε ακόμη πραγματοποιηθεί, τόσο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) όσο και το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Νεολαίας τάχθηκαν σαφώς υπέρ της θέσπισης, σε επίπεδο ΕΕ, εγγυήσεων για τη νεολαία.

Στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και της εμβληματικής πρωτοβουλίας «Νεολαία σε κίνηση», η Επιτροπή ζήτησε από τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν ότι όλοι οι νέοι βρίσκονται σε θέση εργασίας, σε συμπληρωματική εκπαίδευση ή σε μέτρα ενεργοποίησης, εντός τεσσάρων μηνών από την αποχώρηση από το σχολείο και η πρόβλεψη αυτή να έχει τη μορφή «εγγύησης για τη νεολαία».

Τα έτη 2011 και 2012 πραγματοποιήθηκαν επανειλημμένες εκκλήσεις γι’ αυτό, ειδικότερα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό φόρουμ νεολαίας, αλλά χωρίς μεγάλη επιτυχία στην πράξη.

Στη δέσμη μέτρων για την απασχόληση, τον Απρίλιο του 2012, η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα προτείνει σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τις εγγυήσεις για τη νεολαία, έως το τέλος του έτους.

Στις 29 Ιουνίου 2012, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειες για την αύξηση της απασχόλησης των νέων, με «στόχο ότι, εντός λίγων μηνών από την αποχώρηση από το σχολείο, οι νέοι θα λαμβάνουν μια καλής ποιότητας προσφορά απασχόλησης, συνεχούς εκπαίδευσης, μαθητείας ή πρακτικής άσκησης». Επιπλέον, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα εν λόγω μέτρα μπορούν να υποστηριχθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και ότι τα κράτη μέλη πρέπει να αξιοποιούν τις δυνατότητες χρηματοδότησης προσωρινών επιδοτήσεων για προσλήψεις από το Ταμείο.

[Στην ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης για το 2013[2], η Επιτροπή τόνισε ότι τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίσουν τη μετάβαση από το σχολείο στην εργασία για τους νέους και να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν προγράμματα εγγυήσεων για τους νέους, με τα οποία κάθε νέος κάτω των 25 ετών θα λαμβάνει προσφορά απασχόλησης, συνεχούς εκπαίδευσης, μαθητείας ή άσκησης εντός τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που εξέρχεται από την επίσημη εκπαίδευση ή καθίσταται άνεργος. Τα προγράμματα αυτά μπορούν να συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.

Η Επιτροπή υποβάλει πρόταση σύστασης του Συμβουλίου για να εξασφαλιστεί ότι οι νέοι λαμβάνουν ποιοτική προσφορά θέσης εργασίας, συμπληρωματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης εντός τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που καθίστανται άνεργοι ή αποχωρούν από την επίσημη εκπαίδευση. Η εν λόγω πρόταση καθορίζει επίσης πώς πρέπει να διαμορφώνεται ένα πρόγραμμα εγγυήσεων για τη νεολαία. Στην πρόταση απαριθμούνται κατευθυντήριες γραμμές με βάση έξι άξονες - δημιουργία ισχυρών εταιρικών σχέσεων με όλους τους ενδιαφερομένους, εξασφάλιση της έγκαιρης παρέμβασης και της ενεργοποίησης ώστε να αποφευχθεί να βρεθούν οι νέοι ΕΑΕΚ, λαμβάνοντας μέτρα στήριξης που θα επιτρέψουν την ένταξη στην αγορά εργασίας, με πλήρη αξιοποίηση της χρηματοδότησης της ΕΕ για τον σκοπό αυτό, την αξιολόγηση και τη συνεχή βελτίωση των προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία. Η πρόταση περιγράφει επίσης τον τρόπο υποστήριξης των δράσεων των κρατών μελών από την Επιτροπή: με το πλαίσιο χρηματοδότησης της ΕΕ, την ανταλλαγή ορθών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, την παρακολούθηση των ενεργειών των κρατών μελών στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου και την υποστήριξη δραστηριότητων αύξησης της ευαισθητοποίησης.

Η πρόταση συνοδεύεται από έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, το οποίο υπεισέρχεται σε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το τι συνιστά «εγγύηση για τη νεολαία», εξετάζει ζητήματα σχετικά με το κόστος και το όφελος των προγραμμάτων αυτών, και περιγράφει ένα προς ένα τα συστατικά που απαιτούνται για την επιτυχία των εγγύησεων για τη νεολαία. Επιπλέον, σε παράρτημα, το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής παρουσιάζει τις ήδη υφιστάμενες πολιτικές για την υποστήριξη της απασχόλησης των νέων στα 27 κράτη μέλη και την Κροατία, αντικατοπτρίζοντας τα διάφορα σημεία εκκίνησης των εν λόγω χωρών για τη δημιουργία ολοκληρωμένων προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία.

2.           ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

Η δανική προεδρία διοργάνωσε εργαστήριο σχετικά με τρόπους εκπλήρωσης μιας εγγύησης για τη νεολαία στο πλαίσιο της άτυπης συνάντησης των Υπουργών Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων που πραγματοποιήθηκε στο Horsens στις 24-25 Απριλίου 2012. Στην εν λόγω συνεδρίαση, επισημάνθηκε ότι οι πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης πρέπει να συνδυάζονται με τις πολιτικές για την απασχόληση, ότι οι προσπάθειες πρέπει να επικεντρωθούν σε προβληματικές ομάδες, δηλαδή σε αυτές που δεν διαθέτουν τυπικά προσόντα/εκπαιδευτικά πιστοποιητικά, και ότι οι προσεγγίσεις θα πρέπει να προσαρμόζονται στο εκάστοτε εθνικό πλαίσιο και στις ειδικά επιμέρους προβλήματα. Τέλος, επισημάνθηκε ότι οι δημόσιες αρχές πρέπει να στηρίζουν τους νέους, ιδίως τους πλέον ευάλωτους, αλλά και ότι οι νέοι πρέπει να δεσμευθούν στη διαδικασία και να αναλάβουν τα καθήκοντα και τις ευθύνες τους. Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο αναφέρθηκε ως πιθανή πηγή χρηματοδότησης, ιδίως ενόψει της ανάγκης εφαρμογής μέτρων λιτότητας/δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Στο πλαίσιο του ετήσιου ερωτηματολογίου που εστάλη στο δίκτυο των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης (ΔΥΑ), σχετικά με την ικανότητα προσαρμογής τους στην κρίση, η έκδοση του 2012, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο, περιείχε μια ενότητα για τις δράσεις που αναλαμβάνονται για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων. Οι απαντήσεις τους εξετάστηκαν κατά την κατάρτιση του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύει την παρούσα πρόταση.

Τον Ιούνιο του 2012, στο πλαίσιο της συνεδρίασης των επικεφαλής των ΔΥΑ κατά τη διάρκεια της δανικής προεδρίας, τα μέλη του δικτύου αυτού κλήθηκαν να υποβάλουν έκθεση για τις εξελίξεις που σημειώθηκαν από τον Ιανουάριο του 2012 και μετά ειδικά όσον αφορά τη νεολαία.

Ως συνέχεια της δέσμης μέτρων για την απασχόληση, οι κοινωνικοί εταίροι διατύπωσαν τη γνώμη τους για την προοπτική μιας πρωτοβουλίας σχετικά με εγγυήσεις για τη νεολαία, στις 19-20 Ιουνίου 2012.

Στο συνέδριο «Θέσεις εργασίας στην Ευρώπη»[3], που πραγματοποιήθηκε στις 6 και 7 Σεπτεμβρίου 2012 στις Βρυξέλλες με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων και των οργανώσεων νεολαίας, η ευρεία πλειονότητα των ομιλητών εξέφρασε την υποστήριξή της για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία σε ολόκληρη την ΕΕ, αναγνωρίζοντας ότι πρέπει να παρέχεται στους νέους ένα σωστό ξεκίνημα στη ζωή, ιδίως σε καιρούς δύσκολους όπως οι σημερινοί.

Εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Νεολαίας και των διατομεακών οργανώσεων κοινωνικών εταίρων συναντήθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2012.

Η πρωτοβουλία «εγγύηση για τη νεολαία» συζητήθηκε εκ νέου με τους κοινωνικούς εταίρους στο πλαίσιο της επιτροπής κοινωνικού διαλόγου στις 23 Οκτωβρίου 2012.

3.           ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Νομική βάση: Για την υποβολή πρότασης σχετικά με τις εγγυήσεις για τη νεολαία, με τις πολιτικές απασχόλησης (τίτλος IX της ΣΛΕΕ) ως το κέντρο βάρους, το άρθρο 292 της ΣΛΕΕ συνιστά την κατάλληλη νομική βάση για την έκδοση σύστασης. Η αρμοδιότητα της Ένωσης όσον αφορά τις πολιτικές απασχόλησης καθορίζεται στον τίτλο ΙΧ της ΣΛΕΕ, όπου δεν προβλέπεται συγκεκριμένη νομική βάση για την έκδοση σύστασης. Συγκεκριμένα, το άρθρο 149 της ΣΛΕΕ προβλέπει μόνο «μέτρα ενθάρρυνσης για τη διευκόλυνση της συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών, και την υποστήριξη της δράσης των τελευταίων στον τομέα της απασχόλησης μέσω πρωτοβουλιών, οι οποίες αποσκοπούν στην ανάπτυξη ανταλλαγής πληροφοριών και δοκιμασμένων πρακτικών», που δεν αποτελούν το αντικείμενο της παρούσας σύστασης.

Επικουρικότητα και αναλογικότητα: Η Επιτροπή, από κοινού με όλα τα κράτη μέλη, έχει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την ισχύουσα κατάσταση της αγοράς εργασίας για τους νέους και την διαρκή επιδείνωσή της. Τα δραματικά επίπεδα ανεργίας των νέων επηρεάζουν ολόκληρη την Ευρώπη: το κόστος τους είναι υψηλό, τόσο σήμερα όσο και για το μέλλον. Οι εξοικονομήσεις που επιτυγχάνονται μέσω των εγγυήσεων για τη νεολαία υπερβαίνουν τις εξοικονομήσεις δαπανών που αφορούν αμιγώς την κοινωνική προστασία. Η αποφυγή της ανεργίας και της υποβάθμισης των δεξιοτήτων θα οδηγήσει σε μακροπρόθεσμα οφέλη για τους νέους και για την οικονομία, μέσω της μείωσης της ανεργίας κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής, της αύξησης των εισοδημάτων (και, συνεπώς, με την αύξηση των φορολογικών εσόδων και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης) και με λιγότερα κοινωνικά προβλήματα και προβλήματα υγείας[4].

Λόγω της μη υλοποίησης ορισμένων πολιτικών εκκλήσεων από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την καθιέρωση προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία, είναι πλέον απαραίτητη η έκδοση της παρούσας σύστασης προς τα κράτη μέλη. Πράγματι, μέχρι σήμερα μόνο ένας περιορισμένος αριθμός κρατών μελών έχει λάβει μέτρα την εφαρμογή εκτενών προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία.

Η παροχή κατευθυντήριων γραμμών σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με εργαλεία που συμβάλλουν στην καθιέρωση αποτελεσματικών προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να κάνουν βέλτιστη χρήση των ταμείων συνοχής, και ιδίως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, για την αντιμετώπιση της ανεργίας και της αεργίας των νέων.

Η πρόταση αναγνωρίζει ότι οι διαφορετικές καταστάσεις στα επιμέρους κράτη μέλη (ή σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο) θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε διαφορές στον τρόπο διαμόρφωσης και περαιτέρω εφαρμογής των προγραμμάτων.

4.           ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Άνευ αντικειμένου

5.           ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Άνευ αντικειμένου

2012/0351 (NLE)

Πρόταση

ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 292,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)       Η επένδυση σήμερα στο ανθρώπινο κεφάλαιο των νέων Ευρωπαίων θα αποφέρει μακροπρόθεσμα οφέλη και θα συμβάλει στη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομική ανάπτυξη. Η Ευρώπη θα είναι σε θέση να αποκομίσει όλα τα οφέλη από ένα ενεργό, καινοτόμο και ειδικευμένο εργατικό δυναμικό, αποφεύγοντας ταυτόχρονα το πολύ υψηλό κόστος της παραμονής των νέων εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης («ΕΑΕΚ»), το οποίο επί του παρόντος ανέρχεται σε 1,2% του ΑΕγχΠ[5].

(2)       Οι νέοι έχουν δεχτεί ιδιαίτερα σοβαρό πλήγμα κατά τη διάρκεια της κρίσης. Είναι ευάλωτοι λόγω των μεταβατικών σταδίων που διανύουν στη ζωή τους, της έλλειψης επαγγελματικής πείρας, της ενδεχόμενης ανεπαρκούς εκπαίδευσης ή κατάρτισής τους, της συχνά περιορισμένης κάλυψης κοινωνικής προστασίας τους, της περιορισμένης πρόσβασης σε χρηματοδοτικούς πόρους και των επισφαλών συνθηκών εργασίας. Οι νέες γυναίκες είναι πιθανότερο να πλήττονται από χαμηλές αμοιβές και επισφαλή απασχόληση, ενώ για τους νέους γονείς, κυρίως τις νέες μητέρες, υπάρχει έλλειψη μέτρων για την κατάλληλη εξισορρόπηση της εργασίας και της προσωπικής ζωής. Επιπλέον, ορισμένοι νέοι βρίσκονται σε ιδιαίτερα μειονεκτική θέση ή διατρέχουν κίνδυνο διακρίσεων. Για τον σκοπό αυτό απαιτούνται κατάλληλα υποστηρικτικά μέτρα.

(3)       Υπάρχουν 7,5 εκατομμύρια άτομα ΕΑΕΚ σε ολόκληρη την Ευρώπη, που αντιστοιχούν στο 12,9% των νέων Ευρωπαίων (ηλικίας 15-24 ετών). Πολλοί είναι μόνο του επιπέδου της χαμηλότερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, έχουν εγκαταλείψει πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση και, συχνά, είναι μετανάστες ή προέρχονται από μειονεκτούντα περιβάλλοντα. Ο όρος «ΕΑΕΚ» καλύπτει διάφορες υποομάδες νέων με διαφορετικές ανάγκες.

(4)       Το 30,1% των άνεργων νέων κάτω των 25 ετών είναι άνεργοι για περισσότερους από δώδεκα μήνες. Επιπλέον, ένας αυξανόμενος αριθμός νέων δεν επιδιώκει ενεργά απασχόληση, κάτι που μπορεί να τους αφήσει χωρίς διαρθρωτική στήριξη όσον αφορά την επάνοδό τους στην αγορά εργασίας. Η έρευνα δείχνει ότι η ανεργία των νέων μπορεί να αφήσει μόνιμα σημάδια, όπως αυξημένος κίνδυνος ανεργίας στο μέλλον, μειωμένα επίπεδα μελλοντικών αποδοχών, απώλεια ανθρώπινου κεφαλαίου, μεταβίβαση της φτώχειας μεταξύ των γενεών ή λιγότερα κίνητρα ίδρυσης οικογένειας, συμβάλλοντας σε αρνητικές δημογραφικές τάσεις.

(5)       Ο όρος «εγγύηση για τη νεολαία» εδώ έχει την έννοια ότι οι νέοι δέχονται προσφορά καλής ποιότητας εργασίας, συνεχούς εκπαίδευσης, μαθητείας ή άσκησης, εντός τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που καθίστανται άνεργοι ή εξέρχονται από την επίσημη εκπαίδευση.

(6)       Η εγγύηση για τη νεολαία συμβάλλει σε τρεις από τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», συγκεκριμένα ότι το 75% της ηλικιακής ομάδας 20-64 ετών θα πρέπει να εργάζεται, ότι το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο θα πρέπει να είναι χαμηλότερο από 10% και ότι τουλάχιστον 20 εκατομμύρια άτομα θα πρέπει να απαλλαγούν από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

(7)       Οι κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών[6], και ειδικότερα οι κατευθυντήριες γραμμές 7 και 8, καλούν τα κράτη μέλη να προαγάγουν την ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας και να τους βοηθήσουν, ειδικά τους ΕΑΕΚ, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, στην εξεύρεση μιας πρώτης θέσης απασχόλησης, στην απόκτηση επαγγελματικής πείρας, ή στην ανεύρεση περαιτέρω ευκαιριών εκπαίδευσης και κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένης της μαθητείας, και να παρεμβαίνουν γρήγορα όταν οι νέοι καθίστανται άνεργοι.

(8)       Ήδη από το 2005, το Συμβούλιο συμφώνησε, στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών για την πολιτική απασχόλησης[7] (2005-2008), ότι «σε κάθε άνεργο [πρέπει να] προσφέρεται ένα νέο ξεκίνημα προτού συμπληρωθούν έξι μήνες ανεργίας στην περίπτωση των νέων». Το 2008[8], το Συμβούλιο μείωσε την περίοδο «το πολύ σε τέσσερις μήνες» για νέους που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο.

(9)       Το 2010, στο ψήφισμά του με τίτλο «Προώθηση της πρόσβασης των νέων στην αγορά εργασίας, ενίσχυση του καθεστώτος των περιόδων άσκησης, πρακτικής και μαθητείας»[9], το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη, τους κοινωνικούς εταίρους και άλλους ενδιαφερομένους να ενισχύσουν τις εθνικές πολιτικές για την αγορά εργασίας, την εκπαίδευση και την κατάρτιση με εγγυήσεις για τη νεολαία. Έτσι θα διασφαλίζεται το δικαίωμα κάθε νέου στην ΕΕ να του προσφέρεται κάποια θέση εργασίας, μαθητείας, πρόσθετης κατάρτισης ή συνδυασμένης εργασίας και κατάρτισης μετά την πάροδο τεσσάρων μηνών ανεργίας.

(10)     Στην ανακοίνωσή της του 2010 με τίτλο «Νεολαία σε κίνηση», η Επιτροπή ενεθάρρυνε τα κράτη μέλη να εισαγάγουν εγγυήσεις για τη νεολαία, κάτι που έως σήμερα υλοποιήθηκε περιορισμένα. Η παρούσα σύσταση ενισχύει και επαναλαμβάνει την ανάγκη για τα κράτη μέλη να επιδιώξουν την επίτευξη αυτού του στόχου, ενώ επίσης θα συμβάλλουν στο σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση αυτών των προγραμμάτων.

(11)     Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου του Ιουνίου 2011 με τίτλο «Προώθηση της απασχόλησης των νέων για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής "Ευρώπη 2020"» καλούνται τα κράτη μέλη να ενεργήσουν γρήγορα, προσφέροντας περαιτέρω εκπαίδευση, (εκ νέου)κατάρτιση ή μέτρα ενεργοποίησης για τους νέους που δεν απασχολούνται ούτε βρίσκονται στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένων και νέων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο. Έτσι θα εξυπηρετηθεί ο στόχος επιστροφής αυτών των ατόμων στην εκπαίδευση, την κατάρτιση ή την αγορά εργασίας το συντομότερο δυνατόν, καθώς και της μείωσης του κινδύνου της φτώχειας, των διακρίσεων και του κοινωνικού αποκλεισμού.

(12)     Τον Ιούνιο του 2011, η σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τις «Πολιτικές για τη μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου»[10] επικεντρωνόταν στην ανάπτυξη τεκμηριωμένων, ολοκληρωμένων και διατομεακών πολιτικών που να περιλαμβάνουν μέτρα για την επανένταξη ατόμων που εγκατέλειψαν την εκπαίδευση και για την ενίσχυση της διασύνδεσης των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με τον τομέα της απασχόλησης.

(13)     Κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού για το 2012, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τάχθηκε υπέρ της προσέγγισης αυτής και ζήτησε από την Επιτροπή να εφαρμόσει μια προπαρασκευαστική δράση για τη στήριξη της θέσπισης εγγυήσεων για τη νεολαία στα κράτη μέλη.

(14)     Στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων για την απασχόληση «Στοχεύοντας σε μια ανάκαμψη με άφθονες θέσεις απασχόλησης»[11], η Επιτροπή ζήτησε την ενεργό κινητοποίηση των κρατών μελών, των κοινωνικών εταίρων και άλλων ενδιαφερομένων για να ανταποκριθούν στις τρέχουσες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ όσον αφορά την απασχόληση, και ιδίως στην ανεργία των νέων. Η Επιτροπή υπογράμμισε το σημαντικό δυναμικό που έχουν για τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης η πράσινη οικονομία, η υγεία και η κοινωνική μέριμνα καθώς και τομείς των ΤΠΕ, και για τον σκοπό αυτό δημοσίευσε τρία συνοδευτικά σχέδια δράσης για τη συνέχεια που πρέπει να δοθεί. Στη συνέχεια, η Επιτροπή επεσήμανε επίσης έξι ελπιδοφόρους τομείς προτεραιότητας για τη βιομηχανική καινοτομία που συμβάλλουν στη μετάβαση σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και αποδοτική χρήση των πόρων[12]. Στη δέσμη μέτρων για την απασχόληση η Επιτροπή υπογραμμίζει επίσης ότι η προώθηση της επιχειρηματικής νοοτροπίας, η ενισχυμένη διάθεση υποστήριξης και χρηματοδότησης νεοσύστατων επιχειρήσεων, καθώς και διάφοροι μηχανισμοί για τη μετατροπή των επιδομάτων ανεργίας σε επιδοτήσεις σύστασης επιχειρήσεων, μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο, και για τους νέους. Επιπλέον, η δέσμη μέτρων προτείνει τη χρήση μισθολογικών επιδοτήσεων για την τόνωση καθαρών νέων προσλήψεων και τη στοχοθετημένη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης (κυρίως όσον αφορά τις εργοδοτικές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης) για την ενίσχυση της απασχόλησης, καθώς και ισόρροπες μεταρρυθμίσεις στη νομοθεσία για την προστασία της απασχόλησης που θα επιτρέπουν στους νέους να έχουν πρόσβαση σε ποιοτική απασχόληση.

(15)     Τον Μάιο του 2012 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο[13] κάλεσε τα κράτη μέλη να αναλάβουν ταχέως και συγκεκριμένα μέτρα σε εθνικό επίπεδο για να εξασφαλίζεται ότι οι νέοι θα εντάσσονται σε αξιοπρεπή απασχόληση, εκπαίδευση ή (εκ νέου)κατάρτιση εντός τεσσάρων μηνών από την αποχώρηση από το σχολείο. Το Κοινοβούλιο υπογράμμιζε ότι το καθεστώς εγγυήσεων για τη νεολαία πρέπει να είναι νομικά εκτελεστό, ώστε να βελτιωθεί πράγματι η κατάσταση των νέων που δεν εντάσσονται ούτε στην απασχόληση ούτε στην εκπαίδευση ή την κατάρτιση και για τη σταδιακή επίλυση του προβλήματος της ανεργίας των νέων στην ΕΕ.

(16)     Στις 29 Ιουνίου 2012, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε την ανανέωση των προσπαθειών για την αύξηση της απασχόλησης των νέων, με «στόχο εντός ολίγων μηνών από την αποφοίτησή τους να προσφέρεται στους νέους μια ποιοτική θέση εργασίας, δυνατότητα συνέχισης της εκπαίδευσης, μαθητεία ή πρακτική άσκηση». Επιπλέον, κατέληγε στο συμπέρασμα ότι τα εν λόγω μέτρα μπορούν να υποστηριχθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες χρηματοδότησης προσωρινών επιδοτήσεων για προσλήψεις από το Ταμείο.

(17)     Η ανακοίνωση της Επιτροπής «Ανασχεδιασμός της εκπαίδευσης»[14], της 20ής Νοεμβρίου 2012, αποτελεί τη συνεισφορά της ΕΕ στις εργασίες αυτές από εκπαιδευτική σκοπιά. Εξετάζει τα κύρια θέματα της μεταρρύθμισης και της αποτελεσματικότητας των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης – για την αντιστοίχιση των δεξιοτήτων που παρέχονται με τις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες της αγοράς εργασίας, την ενθάρρυνση ανοιχτών και ευέλικτων μεθόδων μάθησης και την προώθηση μιας συνεργατικής προσπάθειας μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης.

(18)     Στην ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης (ΕΕΑ) για το 2013[15], η Επιτροπή τόνισε ότι τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίσουν τη μετάβαση από το σχολείο στην εργασία για τους νέους και να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν προγράμματα εγγυήσεων για τους νέους, με τα οποία κάθε νέος κάτω των 25 ετών θα λαμβάνει προσφορά απασχόλησης, συνεχούς εκπαίδευσης, μαθητείας ή άσκησης εντός τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που εξέρχεται από την επίσημη εκπαίδευση ή καθίσταται άνεργος.

(19)     Οι εγγυήσεις για τη νεολαία θα πρέπει να υλοποιούνται μέσω ενός προγράμματος μέτρων υποστήριξης και θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές συνθήκες. Τα μέτρα αυτά βασίζονται σε έξι άξονες: ανάπτυξη προσεγγίσεων βάσει συμπράξεων, έγκαιρη παρέμβαση και δραστηριοποίηση, μέτρα υποστήριξης που διευκολύνουν την ένταξη στην αγορά εργασίας, αξιοποίηση των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ, αξιολόγηση και συνεχής βελτίωση του προγράμματος και ταχεία υλοποίησή του. Οι άξονες αυτοί στοχεύουν στην πρόληψη της πρόωρης αποχώρησης από το σχολείο, στην ενίσχυση της απασχολησιμότητας και την κατάργηση πρακτικών εμποδίων όσον αφορά την απασχόληση. Μπορούν να υποστηρίζονται από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ και θα πρέπει να υπάρχει συνεχής επιτήρηση και βελτίωση.

(20)     Ο αποτελεσματικός συντονισμός και οι συμπράξεις σε διάφορους τομείς της πολιτικής (απασχόλησης, εκπαίδευσης, νεολαίας, κοινωνικών υποθέσεων, κλπ.) έχει καθοριστική σημασία για την προώθηση ευκαιριών ποιοτικής απασχόλησης, μαθητείας και άσκησης.

(21)     Τα προγράμματα εγγυήσεων για τη νεολαία πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ποικιλομορφία και τα διαφορετικά σημεία εκκίνησης των κρατών μελών όσον αφορά τα επίπεδα της ανεργίας των νέων, το θεσμικό πλαίσιο και την ικανότητα των διάφορων συντελεστών της αγοράς εργασίας. Πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη τις διαφορετικές καταστάσεις όσον αφορά τους δημόσιους προϋπολογισμούς και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς όσον αφορά την κατανομή των πόρων[16]. Στην ΕΕΑ 2013, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι επενδύσεις στην εκπαίδευση θα πρέπει να ιεραρχηθούν και να ενισχυθούν, όπου είναι δυνατόν, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την αποτελεσματικότητα αυτών των δαπανών. Θα πρέπει επίσης να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διατήρηση και την ενίσχυση του εύρους και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών απασχόλησης και ενεργών πολιτικών για την αγορά εργασίας, όπως η κατάρτιση ανέργων και τα προγράμματα εγγυήσεων για τη νεολαία. Η καθιέρωση των εν λόγω προγραμμάτων έχει μακροπρόθεσμη σημασία, αλλά υπάρχει επίσης ανάγκη για μια βραχυπρόθεσμη απάντηση για να αντιμετωπιστούν οι δραματικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην αγορά εργασίας.        

ΣΥΝΙΣΤΑ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ:       

(1) Να εξασφαλίζουν ότι όλοι οι νέοι ηλικίας έως 25 ετών λαμβάνουν προσφορά απασχόλησης καλής ποιότητας, συνεχή εκπαίδευση, μαθητεία ή άσκηση εντός τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που καθίστανται άνεργοι ή εξέρχονται από την επίσημη εκπαίδευση.

Κατά το σχεδιασμό προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία, τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη σημαντικά ζητήματα, όπως το γεγονός ότι οι νέοι δεν αποτελούν ομοιογενή ομάδα και δεν αντιμετωπίζουν όμοιες κοινωνικές πραγματικότητες, καθώς και τις αρχές της αμοιβαίας υποχρέωσης και την ανάγκη να αντιμετωπισθεί ο κίνδυνος των κύκλων της αεργίας.

Τα προγράμματα εγγυήσεων για τη νεολαία πρέπει να βασίζονται στις ακόλουθες κατευθυντήριες γραμμές, σύμφωνα με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές συνθήκες και να λαμβάνουν υπόψη το φύλο και τη διαφορετικότητα των νέων στους οποίους στοχεύουν:

Οικοδόμηση προσεγγίσεων που βασίζονται στην εταιρική σχέση

(2) Να καθοριστεί η δημόσια αρχή που θα είναι υπεύθυνη για τη θέσπιση και τη διαχείριση του προγράμματος εγγύησης για τη νεολαία και για το συντονισμό των εταιρικών σχέσεων σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους τομείς.

(3) Να εξασφαλίσουν ότι οι νέοι είναι πλήρως ενήμεροι σχετικά με τις υπηρεσίες και την υποστήριξη που είναι διαθέσιμες, με την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών απασχόλησης, των παρόχων επαγγελματικού προσανατολισμού, των ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης και των υπηρεσιών στήριξης της νεολαίας, και με την πλήρη αξιοποίηση όλων των σχετικών διαύλων πληροφόρησης.

(4) Να ενισχύσουν τις εταιρικές σχέσεις μεταξύ των εργοδοτών και των σχετικών φορέων της αγοράς εργασίας (υπηρεσίες απασχόλησης, διάφορα κυβερνητικά επίπεδα, συνδικαλιστικές οργανώσεις και υπηρεσίες για τη νεολαία), ώστε να ενισχυθούν η απασχόληση, η μαθητεία και οι δυνατότητες πρακτικής άσκησης για τους νέους.

(5) Να αναπτύξουν εταιρικές σχέσεις μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών απασχόλησης, υπηρεσιών επαγγελματικού προσανατολισμού, και άλλων εξειδικευμένων για τη νεολαία υπηρεσιών (ΜΚΟ, κέντρα και ενώσεις νεολαίας), που συμβάλλουν στην ομαλή μετάβαση από την ανεργία, την αεργία ή την εκπαίδευση στην εργασία.

(6) Να εξασφαλίσουν την ενεργό συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων σε όλα τα επίπεδα σχεδιασμού και εφαρμογής των πολιτικών που απευθύνονται στους νέους· να προωθήσουν συνέργειες στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών τους για την ανάπτυξη συστημάτων μαθητείας και κατάρτισης.

(7) Να διασφαλίσουν τη συμμετοχή εκπροσώπων των νέων και/ή των οργανώσεων νεολαίας στο σχεδιασμό και την εφαρμογή των προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία, ώστε να προσαρμοστούν οι υπηρεσίες στις ανάγκες των δικαιούχων και να λειτουργήσουν αυτοί ως πολλαπλασιαστικοί παράγοντες σε δράσεις ευαισθητοποίησης.

Έγκαιρη παρέμβαση και ενεργοποίηση

(8) Να αναπτύξουν αποτελεσματικές στρατηγικές απήχησης σε νέους, με στόχο τη συλλογή και την καταγραφή στις υπηρεσίες απασχόλησης, με έμφαση στους ευάλωτους νέους που αντιμετωπίζουν πολλαπλά εμπόδια (όπως ο κοινωνικός αποκλεισμός, η φτώχεια ή η διακριτική μεταχείριση) και στα άτομα ΕΑΕΚ, και λαμβάνοντας υπόψη τα διαφορετικά περιβάλλοντα προέλευσής τους (ιδίως λόγω φτώχειας, αναπηρίας, χαμηλού μορφωτικού επιπέδου ή εθνοτικής μειονότητας/προέλευσης).

(9) Να υποστηρίξουν καλύτερα τους νέους και να αντιμετωπίσουν την ενδεχόμενη έλλειψη ευαισθητοποίησης ως προς τις υφιστάμενες προσφορές, να εξετάσουν την καθιέρωση «κομβικών σημείων», δηλαδή μιας οργάνωσης που θα εξασφαλίζει τον συντονισμό μεταξύ όλων των συναφών θεσμικών οργάνων και οργανισμών, ιδίως με τη δημόσια αρχή που είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση του προγράμματος εγγύησης για τη νεολαία, έτσι ώστε να είναι δυνατή η ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τους νέους που εγκαταλείπουν το σχολείο, ιδίως για τους νέους που κινδυνεύουν να μην εξασφαλίσουν μια θέση εργασίας ή συμπληρωματικής εκπαίδευσης.

(10) Να επιτρέψουν στις υπηρεσίες απασχόλησης, μαζί με άλλους εταίρους για τη στήριξη των νέων, την παροχή εξατομικευμένης παροχής συμβουλών και ατομικών σχεδίων δράσης, συμπεριλαμβανομένων των εξατομικευμένων ατομικών καθεστώτων στήριξης, με βάση την αρχή της αμοιβαίας υποχρέωσης σε πρώιμο στάδιο.

Μέτρα στήριξης για την ένταξη στην αγορά εργασίας

Βελτίωση των δεξιοτήτων

(11) Να προσφέρουν σε άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο και σε νέους χαμηλής ειδίκευσης δυνατότητες επιστροφής στην εκπαίδευση και την κατάρτιση ή εκπαιδευτικά προγράμματα δεύτερης ευκαιρίας τα οποία παρέχουν μαθησιακά περιβάλλοντα που ανταποκρίνονται στις ειδικές τους ανάγκες και τους δίνουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν τα τυπικά προσόντα που δεν μπόρεσαν να αποκτήσουν.

(12) Να εξασφαλίσουν ότι οποιαδήποτε δράση που αναλαμβάνεται στο πλαίσιο ενός προγράμματος εγγυήσεων για τη νεολαία που αποσκοπεί στην ενίσχυση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων συμβάλλει στην αντιμετώπιση των υφιστάμενων αναντιστοιχιών και εξυπηρετεί τις ανάγκες σε εργατικό δυναμικό, ιδίως σε σχέση με την «πράσινη» οικονομία, τις ΤΠΕ και την υγειονομική περίθαλψη.

(13) Να διασφαλίσουν ότι οι προσπάθειες για την ενίσχυση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων περιλαμβάνουν τις δεξιότητες στις ΤΠΕ και τις ψηφιακές δεξιότητες. Να προωθήσουν το καθεστώς επαγγελματικών γνώσεων και ικανοτήτων, εξασφαλίζοντας ότι τα προγράμματα σπουδών και οι πιστοποιήσεις για τις ΤΠΕ συμμορφώνονται με πρότυπα και είναι διεθνώς συγκρίσιμα.

(14) Να ενθαρρύνουν τα σχολεία (πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια), συμπεριλαμβανομένων των κέντρων επαγγελματικής κατάρτισης και των υπηρεσιών απασχόλησης, να προωθούν και να παρέχουν συνεχή καθοδήγηση σχετικά με την επιχειρηματικότητα και την αυτοαπασχόληση για νέους, συμπεριλαμβανομένων των κύκλων μαθημάτων για την επιχειρηματικότητα.

(15) Να εξασφαλίσουν την επικύρωση των δεξιοτήτων, των γνώσεων και των ικανοτήτων που αποκτώνται μέσω εμπειριών μη τυπικής και άτυπης μάθησης, αναγνωρίζοντας τις δεξιότητες, τις γνώσεις και τις ικανότητες που αποκτώνται σε αυτές τις δραστηριότητες και αναγνωρίζοντας ότι αυξάνουν τις ευκαιρίες για τα άτομα που αναζητούν απασχόληση στην αγορά εργασίας.

Μέτρα σχετικα με την αγορά εργασίας

(16) Να μειώσουν το μη μισθολογικό κόστος της εργασίας, ώστε να ενισχυθούν οι προοπτικές πρόσληψης μεταξύ των νέων.

(17) Να αξιοποιήσουν στοχοθετημένες και σωστά σχεδιασμένες επιδοτήσεις μισθών και προσλήψεων για να ενθαρρύνονται οι εργοδότες να δημιουργούν νέες ευκαιρίες για τους νέους, όπως μαθητεία, άσκηση ή τοποθέτηση σε θέση εργασίας, ιδίως για εκείνα τα άτομα που είναι περισσότερο απομακρυσμένα από την αγορά εργασίας, σύμφωνα με τους κανόνες που εφαρμόζονται στις κρατικές ενισχύσεις.

(18) Να προωθήσουν την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, ενημερώνοντας τους νέους σχετικά με προσφορές θέσεων εργασίας, περιόδους πρακτικής άσκησης και μαθητείας και τη διαθέσιμη υποστήριξη σε διάφορους τομείς, περιφέρειες και χώρες, π.χ. μέσω υπηρεσιών και συστημάτων, όπως είναι το δίκτυο EURES, που ενθαρρύνουν τους πολίτες να μετακινούνται και να εργάζονται εντός της ΕΕ. Να εξασφαλίσουν επαρκή υποστήριξη για να υποστηρίζεται η προσαρμογή των νέων που βρίσκουν εργασία σε κάποια άλλη περιφέρεια ή κράτος μέλος στο νέο περιβάλλον.

(19) Να διαθέσουν περισσότερες υπηρεσίες στήριξης της εκκίνησης νέων επιχειρήσεων, μεταξύ άλλων μέσω της στενότερης συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών απασχόλησης και των παρόχων στήριξης επιχειρήσεων και (μικρο)χρηματοδότησης.

(20) Να ενισχύσουν τους μηχανισμούς για τη στήριξη των νέων που εγκαταλείπουν συστήματα ενεργοποίησης και δεν έχουν πλέον πρόσβαση σε παροχές.

Χρήση των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ

(21) Πλήρης και βέλτιστη χρήση των χρηματοδοτικών μέσων της πολιτικής συνοχής, την επόμενη περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, για την υποστήριξη της καθιέρωσης προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία. Για το σκοπό αυτό, να εξασφαλίσουν την απόδοση της απαραίτητης προτεραιότητας και των αντίστοιχων πόρων για την υποστήριξη του σχεδιασμού και της υλοποίησης των προαναφερθέντων μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων χρηματοδότησης στοχευμένων επιδοτήσεων προσλήψεων από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Επίσης, μέγιστη αξιοποίηση της χρηματοδότησης που είναι ακόμη διαθέσιμη από την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013.

(22) Στο πλαίσιο της προετοιμασίας της περιόδου 2014-2020, να δώσουν την απαραίτητη προσοχή, στο πλαίσιο της συμφωνίας εταιρικής σχέσης, στους ειδικούς στόχους που σχετίζονται με την εφαρμογή των εγγυήσεων για τη νεολαία και να περιγράψουν, στο πλαίσιο των επιχειρησιακών προγραμμάτων, τις δράσεις που πρέπει να υποστηριχθούν στο πλαίσιο των σχετικών επενδυτικών προτεραιοτήτων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, ιδίως αυτών που αφορούν τη βιώσιμη ενσωμάτωση νέων ΕΑΕΚ στην αγορά εργασίας και στηρίζουν νέους επιχειρηματίες και επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας και την αντίστοιχη συμβολή τους στους συγκεκριμένους στόχους.

Αξιολόγηση και συνεχής βελτίωση των προγραμμάτων

(23) Να παρακολουθούν και να αξιολογούν όλες τις δράσεις και τα προγράμματα της εγγύησης για τη νεολαία, έτσι ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν περισσότερες τεκμηριωμένες πολιτικές και παρεμβάσεις με βάση το τι λειτουργεί και τι όχι, πού και γιατί, διασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο την αποτελεσματική χρήση των πόρων και τη θετική απόδοση των επενδύσεων. Να διατηρούν ενημερωμένη επισκόπηση του ύψους της χρηματοδότησης που διατίθεται για τη σύσταση και την εφαρμογή της εγγύησης για τη νεολαία, ιδίως στο πλαίσιο των επιχειρησιακών προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής.

(24) Να προωθήσουν δραστηριότητες αμοιβαίας μάθησης σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο μεταξύ όλων των εμπλεκομένων στην καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, έτσι ώστε να βελτιωθεί ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μελλοντικών προγραμμάτων εγγύησεων για τη νεολαία. Να αξιοποιήσουν πλήρως τα αποτελέσματα των σχεδίων που υποστηρίζονται στο πλαίσιο της προπαρασκευαστικής δράσης σχετικά με τα προγράμματα εγγυήσεων για τη νεολαία.

(25) Να ενισχύσουν την ικανότητα όλων των ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών υπηρεσιών απασχόλησης, που συμμετέχουν στον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία, έτσι ώστε να εξαλειφθεί κάθε εσωτερικό και εξωτερικό εμπόδιο που συνδέεται με την πολιτική και τον τρόπο ανάπτυξης των προγραμμάτων.

Υλοποίηση των προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία

(26) Να υλοποιήσουν, το ταχύτερο δυνατόν, προγράμματα εγγυήσεων για τη νεολαία και να εξασφαλίσουν την ορθή ενσωμάτωσή τους στα μελλοντικά προγράμματα που συγχρηματοδοτούνται από την ΕΕ, κατά προτίμηση από την έναρξη του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2014-2020.

ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ΟΤΙ Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ:     

Χρηματοδότηση

(27) Σύμφωνα με τις σχετικές επενδυτικές προτεραιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, θα ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να κάνουν βέλτιστη χρήση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου για να υποστηρίξουν την οργάνωση και την εφαρμογή προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία, ως πολιτικού μέσου για την καταπολέμηση και την πρόληψη της ανεργίας των νέων και του κοινωνικού αποκλεισμού.

(28) Στο πλαίσιο των ταμείων του κοινού στρατηγικού πλαισίου της ΕΕ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, Ταμείο Συνοχής, Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο για την αγροτική ανάπτυξη, Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας), θα υποστηρίξει τις εργασίες προγραμματισμού, μεταξύ άλλων μέσω ομότιμης μάθησης, δραστηριοτήτων δικτύωσης και τεχνικής βοήθειας.

Ορθές πρακτικές

(29) Θα αξιοποιήσει πλήρως το νέο πρόγραμμα για την κοινωνική αλλαγή και την καινοτομία για να συγκεντρώσει παραδείγματα ορθής πρακτικής σχετικά με τα προγράμματα εγγυήσεων για τη νεολαία σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

(30) Θα αξιοποιήσει το πρόγραμμα αμοιβαίας μάθησης της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση για να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ανταλλάσουν εμπειρίες και ορθές πρακτικές.

Παρακολούθηση

(31) Θα συνεχίσει να παρακολουθεί και να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις για τις εξελίξεις που αφορούν τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και τα αποτελέσματα προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία στο πλαίσιο του ετήσιου προγράμματος εργασίας του ευρωπαϊκού δικτύου των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης.

(32) Θα παρακολουθεί την εφαρμογή της παρούσας σύστασης και, μέσω της επιτροπής απασχόλησης, θα καθιερώσει την πολυμερή επιτήρηση της υλοποίησης προγραμμάτων εγγυήσεων, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, θα αναλύει τις επιπτώσεις των εφαρμοζόμενων πολιτικών και θα απευθύνει, ανάλογα με την περίπτωση, ειδικές ανά χώρα συστάσεις στα κράτη μέλη.

Ευαισθητοποίηση

(33) Θα υποστηρίξει δραστηριότητες ευαισθητοποίησης σχετικά με την καθιέρωση εγγυήσεων για τη νεολαία σε όλα τα κράτη μέλη, αξιοποιώντας την ευρωπαϊκή δικτυακή πύλη για τη νεολαία και, ιδίως, σε επαφή με τις εκστρατείες ενημέρωσης.

Βρυξέλλες,

                                                                       Για το Συμβούλιο

                                                                       Ο Πρόεδρος

[1]               Βασικοί δείκτες εργατικού δυναμικού της Eurostat, εποχιακά προσαρμοζόμενα τριμηνιαία στοιχεία, όπου ως νέοι ορίζονται τα άτομα έως 25 ετών και ως ενήλικες τα άτομα άνω των 25 ετών.

[2]               COM (2012) 750 της 28ης Νοεμβρίου 2012.

[3]               Για περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=en&catId=88&eventsId=641

[4]               Περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τη σχέση κόστους/οφέλους της υλοποίησης προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία μπορούν να αναζητηθούν στο συνοδευτικό υπηρεσιακό έγγραφο εργασίας.

[5]               Eurofound, 2012, ΕΑΕΚ – Νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης: Χαρακτηριστικά, κόστος και πολιτικές απαντήσεις στην Ευρώπη, Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο.

[6]               Απόφαση του Συμβουλίου 2010/707/ΕΕ — ΕΕ L 308/46 της 24ης Νοεμβρίου 2010.

[7]               Απόφαση του Συμβουλίου 2005/600/ΕΚ – ΕΕ L 205/21 της 6ης Αυγούστου 2005.

[8]               Κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση (2008-2010) — απόφαση 2008/618/ΕΚ του Συμβουλίου – ΕΕ L 198/51 της 26ης Ιουλίου 2008.

[9]               TA(2010) 0262 της 6ης Ιουλίου 2010.

[10]             ΕΕ C 191/01 της 1ης Ιουλίου 2011.

[11]             COM (2012) 173 της 18ης Απριλίου 2012.

[12]             COM (2012) 582 της 10ης Oκτωβρίου 2012.

[13]             Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πρωτοβουλία «Ευκαιρίες για τους νέους» (2012/2617) της 24.5.2012.

[14]             COM (2012) 669 της 20ής Νοεμβρίου 2012.

[15]             COM (2012) 750 της 28ης Νοεμβρίου 2012.

[16]             Οι δαπάνες που αφορούν την εγγύηση για τη νεολαία δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου στους εθνικούς λογαριασμούς.