20.8.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 239/60


Πέμπτη 2 Φεβρουαρίου 2012
Εφαρμογή της οδηγίας για τη διαχείριση των αποβλήτων

P7_TA(2012)0026

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 2ας Φεβρουαρίου 2012 σχετικά με τα ζητήματα που έχουν θέσει αναφέροντες για την εφαρμογή της οδηγίας για τη διαχείριση των αποβλήτων, και σχετικών οδηγιών, στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2011/2038(INI))

2013/C 239 E/10

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το δικαίωμα αναφοράς, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 227 της ΣΛΕΕ,

έχοντας υπόψη τις αναφορές που έχουν υποβληθεί και περιέχονται ως παράρτημα στην έκθεση της Επιτροπής Αναφορών (Α7-0335/2011),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2008 για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών (1),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/99/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2008 σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος μέσω του ποινικού δικαίου (2),

έχοντας υπόψη την οδηγία 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου της 26ης Απριλίου 1999 περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων (3),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/76/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 4ης Δεκεμβρίου 2000 για την αποτέφρωση των αποβλήτων (4),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 2001 σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων (5),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2003/4/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 28ης Ιανουαρίου 2003 για την πρόσβαση του κοινού σε περιβαλλοντικές πληροφορίες και για την κατάργηση της οδηγίας 90/313/ΕΟΚ του Συμβουλίου (6),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2003/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Μαΐου 2003 σχετικά με τη συμμετοχή του κοινού στην κατάρτιση ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων που αφορούν το περιβάλλον και με την τροποποίηση όσον αφορά τη συμμετοχή του κοινού και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, των οδηγιών 85/337/ΕΟΚ και 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου (7),

έχοντας υπόψη τη σύμβαση για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για θέματα περιβάλλοντος (Aarhus, Δανία, 25 Ιουνίου 1998),

έχοντας υπόψη τη μελέτη εμπειρογνωμόνων «Διαχείριση των αποβλήτων στην Ευρώπη: βασικά προβλήματα και βέλτιστες πρακτικές» του Ιουλίου 2011,

έχοντας υπόψη το άρθρο 202 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Αναφορών (A7-0335/2011),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών έχει λάβει και χαρακτηρίσει παραδεκτές 114 αναφορές κατά την περίοδο 2004-2010 οι οποίες καταγγέλλουν παραβάσεις αυτού του ρυθμιστικού πλαισίου από τα εξής κράτη μέλη: Ιταλία, Ελλάδα, Γαλλία, Ισπανία, Ιρλανδία (περισσότερες από 10 αναφορές για το καθένα), Βουλγαρία, Ηνωμένο Βασίλειο, Πολωνία, Ρουμανία, Γερμανία (3-10 αναφορές για το καθένα), Αυστρία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Μάλτα, Πορτογαλία και Σλοβακία (από μία αναφορά)·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών έχει συντάξει πέντε εκθέσεις για τις διερευνητικές της αποστολές σε σχέση με αναφορές για τα απόβλητα στην Ιρλανδία (8), στο Fos-sur-Mer (Γαλλία) (9) , στο Path Head (ΗΒ) (10), στην Καμπανία (Ιταλία) (11) και στην Huelva (Ισπανία) (12)·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναφορές σχετικά με περιβαλλοντικά θέματα αποτελούν την κύρια ομάδα αναφορών που υποβάλλονται, και από αυτές οι σχετικές με τα απόβλητα συνιστούν μία σημαντική υπο-ομάδα, καθώς και ότι ανησυχίες σχετικά με τα απόβλητα απασχολούν άμεσα τους πολίτες σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ, κυρίως όσον αφορά τις επιτρεπόμενες διαδικασίες για νέες εγκαταστάσεις διαχείρισης των αποβλήτων ή για τη λειτουργία των ήδη υφισταμένων, ενώ ακολουθούν οι ανησυχίες σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων εν γένει·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεγάλη πλειοψηφία των αναφορών σχετικά με τα απόβλητα αφορούν τις εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων, το 40 % περίπου αφορά τις διαδικασίες έκδοσης αδειών για σχεδιαζόμενες νέες εγκαταστάσεις και το 40 % τη λειτουργία των ήδη υφισταμένων, εκ των οποίων το 75 % αφορά τους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων και το 25 % τους αποτεφρωτήρες, ενώ οι υπόλοιπες αναφορές έχουν ως αντικείμενο προβλήματα γενικής διαχείρισης των αποβλήτων·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πιο πρόσφατοι υπολογισμοί της Eurostat (2009) δείχνουν ότι οι πολίτες της ΕΕ παράγουν κατά μέσο όρο 513 κιλά απορριμμάτων ετησίως και ότι πολλά νέα κράτη μέλη είναι κάτω αυτού του μέσου όρου ενώ οι περισσότερο εκβιομηχανισμένες χώρες βρίσκονται στην κορυφή·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χώρες οι οποίες παράγουν τα περισσότερα απόβλητα έχουν και τα υψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης, λιπασματοποίησης και αποτέφρωσης των αποβλήτων για παραγωγή ενέργειας, ενώ τα ποσοστά υγειονομικής ταφής πλησιάζουν το μηδέν ή είναι ήδη μηδενικά ενώ, αντίθετα, τα κράτη μέλη των οποίων η παραγωγή αποβλήτων είναι μικρότερη βρίσκονται στην κορυφή όσον αφορά την υγειονομική ταφή και παρουσιάζουν πολύ χαμηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης ή ακόμα και αποτέφρωσης·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι αποτεφρωτήρες δεν διαθέτουν τις κατάλληλες υποδομές για τον διαχωρισμό και την επεξεργασία των αποβλήτων· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι δεν υπάρχουν σαφή όρια για τα είδη αποβλήτων που αποτεφρώνονται, συντηρώντας έτσι τις ανησυχίες σχετικά με τη μεταχείριση της τοξικής στάχτης που προκύπτει από την αποτέφρωση·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 2008/98/ΕΚ σχετικά με τα απόβλητα (οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα (WFD)) ορίζει τους κανόνες για την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας προλαμβάνοντας ή μειώνοντας τις αρνητικές επιπτώσεις της παραγωγής και της διαχείρισης των αποβλήτων, περιορίζοντας τον γενικό αντίκτυπο της χρήσης των πόρων και βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα της χρήσης αυτής, προσφέροντας έτσι οφέλη στους πολίτες της ΕΕ από την άποψη της υγείας και της ευημερίας ενώ ταυτόχρονα επιτυγχάνεται μία βιώσιμη περιβαλλοντικά μέθοδος διάθεσης των αποβλήτων·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 2008/99/ΕΚ για την προστασία του περιβάλλοντος μέσω της ποινικής νομοθεσίας προσδιορίζει έναν ελάχιστο αριθμό σοβαρών περιβαλλοντικών αδικημάτων και απαιτεί από τα κράτη μέλη να προβλέψουν περισσότερο αποτρεπτικές ποινικές κυρώσεις γι’ αυτό το είδος αδικήματος όταν διαπράττεται εκ προθέσεως ή ως αποτέλεσμα σοβαρής αμέλειας·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική διάθεσης των αποβλήτων σύμφωνα με την οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα έχει σκοπό να εξασφαλίσει ότι όλα τα απόβλητα συλλέγονται και κατευθύνονται προς ένα δίκτυο κατάλληλων εγκαταστάσεων επεξεργασίας των αποβλήτων για ανάκτηση και, τέλος, για διάθεση, και ότι η στρατηγική αυτή πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για τη μείωση της δημιουργίας αποβλήτων ήδη από την πηγή·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένες περιοχές, όπως στην Fos-sur-Mer (Γαλλία – 2008), στο Path Head (ΗΒ – 2009), στην Huelva (Ισπανία – 2009) και στην Καμπανία (Ιταλία – 2011), η πρόοδος στην κατεύθυνση της μείωσης των αποβλήτων και της ανακύκλωσης των οικιακών αποβλήτων υπήρξε ελάχιστη και λαμβάνοντας υπόψη ότι οικιακά και λοιπά απόβλητα εξακολουθούν να μεταφέρονται σε χώρους υγειονομικής ταφής αδιακρίτως, σε ορισμένες δε περιπτώσεις τα απόβλητα αυτά είναι, κατά τα φαινόμενα, αναμεμιγμένα με διάφορους τύπους βιομηχανικών αποβλήτων·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ενώ η προθεσμία για τη μεταφορά της οδηγίας ήταν ο Δεκέμβριος του 2010, μέχρι στιγμής μόνον έξι κράτη μέλη έχουν την έχουν μεταφέρει στο εσωτερικό τους δίκαιο και η Επιτροπή λαμβάνει δραστήρια μέτρα για να εξασφαλίσει ότι και τα υπόλοιπα θα ολοκληρώσουν τη μεταφορά της και θα αρχίσουν επειγόντως την εφαρμογή της·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαχείριση των οικιακών αποβλήτων πρέπει να γίνεται σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων, που βασίζεται στην πρόληψη, τη μείωση, την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και την ανάκτηση (π.χ. ενέργειας), και τη διάθεση, σύμφωνα με το άρθρο 4 της WFD·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι «μία Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους» αποτελεί έναν από τους εμβληματικούς στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και ότι η WFD καθιερώνει τον στόχο του 50 % για την ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων ο οποίος έως το 2020 πρέπει να έχει επιτευχθεί σε όλα τα κράτη μέλη, αναγνωρίζοντας ότι η εξέλιξη της ΕΕ σε μια κυκλική και πράσινη οικονομία η οποία χρησιμοποιεί τα απόβλητα ως έναν πόρο, αποτελεί σημαντικό στοιχείο του στόχου της αποδοτικής χρήσης των πόρων,

ΙΕ.

εκτιμώντας ότι η ανυπαρξία σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων σύμφωνα με την WFD οφείλεται σε διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων η μη εφαρμογή και επιβολή της νομοθεσίας, η έλλειψη κατάλληλα ειδικευμένου προσωπικού σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και συντονισμού σε κρατικό επίπεδο, οι ανεπαρκείς έλεγχοι σε επίπεδο ΕΕ, η μη διάθεση των απαραίτητων πόρων και η απουσία ενός συτήματος επιβολής προστίμων, με αποτέλεσμα να παραμελούνται οι ευκαιρίες καλής διαχείρισης των αποβλήτων, που θα οδηγούσαν σε μείωση της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου και σε άλλες θετικές περιβαλλοντικές συνέπειες, ενώ ταυτόχρονα θα περιόριζαν την εξάρτηση της Ευρώπης από τις εισαγωγές πρώτων υλών·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας σημαντικός παράγοντας, που συχνά παραβλέπεται, είναι το ότι η βιομηχανία ανακύκλωσης προσφέρει δυναμικό έως και μισού εκατομμυρίου θέσεων απασχόλησης, δεδομένου ότι ορισμένοι τύποι αποβλήτων αποτελούν παραγωγικό πόρο ο οποίος μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της βιωσιμότητας του περιβάλλοντος, και στη μετάβαση προς μια πράσινη οικονομία·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαχείριση των οργανικών αποβλήτων στην ΕΕ ευρίσκεται ακόμα σε εμβρυώδες στάδιο και ότι τα ισχύοντα νομοθετικά μέσα πρέπει να αναπτυχθούν και οι τεχνικές να καταστούν αποτελεσματικότερες·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμόρφωση προς τους στόχους της ΕΕ για τη συλλογή, ανακύκλωση και εκτροπή από την υγειονομική ταφή πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη – σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο – φέρουν την βασική ευθύνη για την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ αλλά οι πολίτες θεωρούν την ΕΕ υπεύθυνη για την εξασφάλιση της εφαρμογής της πολιτικής για τα απόβλητα· ωστόσο, η ΕΕ δεν διαθέτει τα κατάλληλα μέσα για την επιβολή των νόμων·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τη Σύμβαση του Aarhus, οι πολίτες έχουν δικαίωμα να ενημερώνονται για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η επικράτειά τους και είναι καθήκον των αρχών να παρέχουν πληροφορίες και να ενθαρρύνουν τους πολίτες ώστε να υιοθετήσουν υπεύθυνη στάση και συμπεριφορά· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι σύμφωνα με την οδηγία 2003/35/ΕΚ τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι στο κοινό παρέχονται εγκαίρως ουσιαστικές ευκαιρίες συμμετοχής στην κατάρτιση και τροποποίηση ή επανεξέταση των σχεδίων ή προγραμμάτων που απαιτείται να εκπονηθούν·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μέσω των αναφορών οι πολίτες εκφράζουν την αίσθηση ότι οι κρατικές αρχές δεν ελέγχουν την κατάσταση, ότι ορισμένες φορές δεν είναι έτοιμες να καταβάλουν τις προσπάθειες που απαιτούνται για να συμβάλουν στην επίλυση του ζητήματος, ότι η σχέση εμπιστοσύνης έχει κλονιστεί και παρατηρείται οπισθοδρόμηση προς την ανοικτή αντιπαράθεση και την πλήρη απραξία, πράγμα που εμποδίζει την ανάληψη δράσης·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόσφατη μελέτη (13) που πραγματοποίησε η Επιτροπή για να διερευνήσει τη σκοπιμότητα της δημιουργίας ενός οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαχείριση των αποβλήτων τονίζει ότι πολλά κράτη μέλη δεν διαθέτουν επαρκείς δυνατότητες για την κατάρτιση σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων ούτε και για επιθεωρήσεις, ελέγχους και άλλες ενέργειες για τη σωστή επιβολή της νομοθεσίας για τα απόβλητα·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η μελέτη αυτή εντοπίζει επίσης υψηλό επίπεδο μη συμμόρφωσης, παράνομες απορρίψεις και μεταφορές αποβλήτων, μεγάλο αριθμό καταγγελιών πολιτών και διαδικασιών λόγω παραβάσεως ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και, συνεπώς, μη ικανοποιητικές επιδόσεις όσον αφορά την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, που αποτελεί τον θεμελιώδη στόχο της νομοθεσίας της ΕΕ για τα απόβλητα·

ΚΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η παράνομη διάθεση αποβλήτων έχει επίσης καταστεί μέρος των δραστηριοτήτων του οργανωμένου εγκλήματος, πράγμα το οποίο θέτει ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο των αρμόδιων αρχών και, όσον αφορά τα βιομηχανικά απόβλητα, της συνενοχής της βιομηχανίας·

ΚΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ισχύουσες διαδικασίες επιθεώρησης και ελέγχου, που αποσκοπούν στο να εξασφαλίζουν ότι τα οικιακά απόβλητα δεν μολύνονται από τοξικά απόβλητα, ορισμένες φορές είναι χαλαρές ή ανύπαρκτες, με αποτέλεσμα τη μόλυνση των χώρων υγειονομικής ταφής και των αποτεφρωτήρων· εκτιμώντας ότι πρέπει να τονισθεί πως απαγορεύεται αυστηρά η μέσω αποτέφρωσης διάθεση τοξικών αποβλήτων σε εγκαταστάσεις που έχουν σχεδιαστεί για την καύση οικιακών απορριμμάτων·

ΚΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μία ενδελεχής ανάλυση των αναφορών επιβεβαιώνει ότι η νομοθεσία για ένα λειτουργικό και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα διαχείρισης των αποβλήτων υπάρχει, και ότι τα βασικά προβλήματα αφορούν την εφαρμογή και την επιβολή της, δεδομένου ότι το 95 % των αναφορών έχει σχέση με την αδράνεια των τοπικών ή περιφερειακών αρχών·

ΚΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας από τους κύριους παράγοντες που ευθύνονται για την κατάσταση αυτή είναι η έλλειψη ενημέρωσης και συνειδητοποίησης των προβλημάτων, καθώς και διοικητικής ικανότητας και δημοσιονομικών και άλλων πόρων σε τοπικό επίπεδο·

ΚΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναβάθμισε τις δράσεις υποστήριξης –συμπεριλαμβανομένων 4,1 δισεκατομμυρίων EUR το διάστημα 2005/2006– με στόχο να βελτιωθεί η εφαρμογή και η επιβολή σε εθνικό επίπεδο του κεκτημένου της νομοθεσίας της ΕΕ όσον αφορά τα απόβλητα· λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη ότι, στα τέλη του 2009, οι υποθέσεις παραβάσεων σχετικά με τα απόβλητα αποτελούσαν το 20 % όλων των περιβαλλοντικών παραβάσεων·

ΚΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το κόστος από την κακή διαχείριση των αποβλήτων είναι υψηλό και ότι ένα τοπικό σύστημα ικανό να ολοκληρώνει τον πλήρη κύκλο παράγει αποτέλεσμα που δημιουργεί σημαντικές οικονομίες·

Λ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ενώ η εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τα απόβλητα είναι αρμοδιότητα του κράτους, ιδιωτικές και πολυεθνικές εταιρείες επεξεργάζονται το 60 % των οικιακών αποβλήτων και το 75 % των αποβλήτων που παράγονται από επιχειρήσεις, με ετήσιο κύκλο εργασιών ύψους 75 δισεκατομμύρια EUR (14)·

ΛΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημιουργία νέων χώρων υγειονομικής ταφής και αποτεφρωτήρων εμπίπτει στο Παράρτημα I.9 της οδηγίας για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημόσιων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (ΕΠΕ) (15), και ότι, σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 1 της ανωτέρω οδηγίας, απαιτείται μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή τουλάχιστον, σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2, έλεγχος εάν ο χώρος υγειονομικής ταφής εμπίπτει στο Παράρτημα II 11.β·

ΛΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άδειες κατασκευής χώρων υγειονομικής ταφής εμπίπτουν στο Παράρτημα II της οδηγίας ΕΠΕ εάν «ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον» και υπόκεινται σε περιορισμούς που ορίζονται από τα κράτη μέλη·

ΛΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 6 παράγραφος 4 της οδηγίας ΕΠΕ αναφέρει ότι «Στο ενδιαφερόμενο κοινό παρέχονται έγκαιρα και πραγματικά δυνατότητες να συμμετάσχει στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σχετικά με το περιβάλλον που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 και, για το σκοπό αυτό, έχει το δικαίωμα να διατυπώνει παρατηρήσεις και γνώμες, όταν όλες οι επιλογές είναι ακόμη δυνατές, στην αρμόδια αρχή ή αρχές, πριν από τη λήψη της απόφασης για τη συναίνεση ανάπτυξης»·

ΛΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οδηγίες της ΕΕ και η Σύμβαση του Aarhus κάνουν ιδιαίτερη αναφορά στην πρόσβαση στην πληροφόρηση και στη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων για περιβαλλοντικά θέματα·

ΛΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές αναφορές καταγγέλλουν πως οι διαδικασίες έκδοσης αδειών για εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων δεν ευθυγραμμίζονται πλήρως με τη νομοθεσία της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τη διαβούλευση με το κοινό·

ΛΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, εφόσον οι άδειες συμμορφώνονται με τις παραμέτρους που ορίζονται στην οδηγία και έχει πραγματοποιηθεί η ΕΠΕ, η Επιτροπή δεν δικαιούται να παρεμβαίνει σε αποφάσεις που λαμβάνουν οι εθνικές αρχές· λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη δεν έχουν εκπονήσει διεξοδική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων προτού χορηγήσουν την άδεια λειτουργίας ή επέκτασης χώρων υγειονομικής ταφής ή εγκαταστάσεων αποτέφρωσης·

ΛΖ.

λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη ότι οι νομικές διαδικασίες μπορούν να κινηθούν μόνο μετά την έγκριση ενός σχεδίου από τα κράτη μέλη· εκτιμώντας ακόμη ότι είναι δύσκολο να κατανοήσουν οι πολίτες πως η ΕΕ δεν μπορεί να παρέμβει έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία και εγκριθεί το σχέδιο από τα κράτη μέλη·

ΛΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι συχνά οι επισημάνσεις των πολιτών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης και της εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχετικά με τις τοποθεσίες που προβλέπονται για τη δημιουργία νέων χώρων υγειονομικής ταφής αφορούν πιθανές παραβιάσεις σε προστατευόμενες περιοχές, όπως στην περίπτωση του χώρου υγειονομικής ταφής στο εθνικό πάρκο του Βεζούβιου, δηλαδή φόβους για τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και στην ποιότητα ζωής·

ΛΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σχεδιαζόμενες τοποθεσίες για νέους χώρους υγειονομικής ταφής αμφισβητούνται επειδή οι αναφέροντες αισθάνονται ότι τούτο καταπατά προστατευόμενες περιβαλλοντικές ή πολιτιστικές ζώνες, όπως φαίνεται από αναφορές που αφορούν σχέδιο κατασκευής νέου χώρου υγειονομικής ταφής στο εθνικό πάρκο του Βεζούβιου, και λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την άποψή του υγειονομική ταφή σε περιοχές που ανήκουν στο δίκτυο Natura 2000 πρέπει να θεωρείται ασύμβατη ε την περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ·

Μ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία για τους χώρους υγειονομικής ταφής ορίζει τις παραμέτρους για την έκδοση αδειών λειτουργίας και για τις κοινές διαδικασίες ελέγχου κατά την περίοδο λειτουργίας και μετέπειτα διαχείρισης των χώρων υγειονομικής ταφής και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χώροι υγειονομικής ταφής που είχαν κλείσει πριν τη μεταφορά της οδηγίας δεν υπόκεινται στις διατάξεις της· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κριτήρια που απαριθμούνται στην οδηγία αφορούν τη θέση, τον έλεγχο των υδάτων και τη διαχείριση των στραγγισμάτων, την προστασία του εδάφους και των υδάτων, τον έλεγχο των αερίων, τις οχλήσεις και τους κινδύνους, τη σταθερότητα και τους φραγμούς·

ΜΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών έχει λάβει πολλές αναφορές – ιδίως την αναφορά που οδήγησε στη διερευνητική αποστολή στο Path Head (Ηνωμένο Βασίλειο) – που αφορούσαν χώρους υγειονομικής ταφής που απέχουν το πολύ 100 μέτρα από τα πιο κοντινά σπίτια και όπου ο πληθυσμός πλήττεται από επιβλαβείς οσμές, αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση και εξάπλωση επιβλαβών οργανισμών κοντά στα σπίτια τους· λαμβάνοντας ωστόσο επίσης υπόψη ότι καθώς ο κανονισμός της ΕΕ δεν ορίζει συγκεκριμένα κριτήρια όσον αφορά την απόσταση των χώρων υγειονομικής ταφής από κατοικίες, σχολεία και νοσοκομεία, ο ορισμός των συγκεκριμένων απαιτήσεων για την εξασφάλιση της προστασίας της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος υπόκειται στην αρχή της επικουρικότητας που κατοχυρώνεται με τις Συνθήκες·

ΜΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναφορές σχετικά με τους χώρους υγειονομικής ταφής συχνά εκφράζουν ανησυχίες σε σχέση με ενδεχόμενη ρύπανση των υπόγειων υδάτων, επειδή οι παλαιότεροι χώροι υγειονομικής ταφής μπορεί να μην διαθέτουν στεγανή μεμβράνη για την αποτροπή της διαρροής στους υδροφόρους ορίζοντες ή οι μεμβράνες αυτές μπορεί να φαίνονται φθαρμένες και να δημιουργούν υποψίες διαρροής ή να βρίσκονται σε ασταθές από γεωλογική άποψη έδαφος και πολύ κοντά σε αποθέματα υπόγειων/πόσιμων υδάτων·

ΜΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναφέρει ότι από το 2001 έχουν κινηθεί 177 διαδικασίες λόγω παράβασης της οδηγίας για τους χώρους υγειονομικής ταφής και ότι πρόσφατη απογραφή επισημαίνει τουλάχιστον 619 παράνομους χώρους ταφής απορριμμάτων στην ΕΕ·

ΜΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναφορές και οι καταγγελίες προς την Επιτροπή μαρτυρούν την παρουσία μεγάλου αριθμού παράνομων χώρων ταφής που λειτουργούν χωρίς άδειες, παρόλο ότι ο ακριβής αριθμός είναι άγνωστος, ελλείψει επαρκών ελέγχων·

ΜΕ.

υπενθυμίζοντας ότι η υγειονομική ταφή πρέπει να αποτελεί εσχάτη λύση· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κρατικές αρχές σε ορισμένα κράτη μέλη, τα οποία έχουν καθυστερήσει σε ό,τι αφορά την πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων, την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση, μπορεί να πιεστούν να επεκτείνουν τους υπάρχοντες χώρους υγειονομικής ταφής, έστω και αν δεν είναι σύμμορφοι προς την οδηγία, και να δημιουργήσουν νέους βραχυπρόθεσμα, ως μέθοδο αποδόμησης των απορριμμάτων·

ΜΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση αποτεφρωτήρων, που βρίσκεται χαμηλά στην ιεράρχηση των τρόπων διάθεσης των αποβλήτων, είναι καθιερωμένη και αποδεκτή από τους πολίτες σε ορισμένες χώρες οι οποίες θεωρούνται ότι έχουν επιτύχει υψηλό επίπεδο συμμόρφωσης με την WFD και οι οποίες ανακτούν ενέργεια με το μέσο αυτό, και λαμβάνοντας υπόψη ότι χώρες οι οποίες μέχρι τώρα δεν κάνουν χρήση της αποτέφρωσης μπορεί να επιλέξουν να το πράξουν για να αντιμετωπίσουν τα συσσωρευμένα απορρίμματα·

ΜΖ.

εκτιμώντας ότι τούτο μπορεί να γίνει μόνον υπό αυστηρό έλεγχο και με σεβασμό της σχετικής ενωσιακής νομοθεσίας και έχοντας κατά νου ότι μέτρα σαν αυτό μπορούν να προσκρούσουν στην κατανοητή αντίθεση εκ μέρους του αμεσότερα θιγόμενου πληθυσμού των περιοίκων, οι οποίοι ανησυχούν για την επίπτωση στην υγεία τους·

ΜΗ.

εκτιμώντας ότι πρέπει να αναγνωριστεί πως, χάρη στην πιο σύγχρονη τεχνολογία, έχουν μειωθεί σημαντικά οι εκπομπές από τους αποτεφρωτήρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένα κράτη μέλη – ιδίως σε αυτά με υψηλά επίπεδα αποτέφρωσης των αποβλήτων – οι τοπικοί πληθυσμοί φαίνεται να δέχονται σε μεγαλύτερο βαθμό τους αποτεφρωτήρες, ίσως επειδή αναγνωρίζουν τα οφέλη τους όσον αφορά την παραγωγή θερμότητας ή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς επίσης και λόγω της διαφάνειας και της πρόσβασης σε πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία τους·

ΜΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άδειες για την εγκατάσταση αποτεφρωτήρων βρίσκουν παρόμοια αντίσταση με τους χώρους υγειονομικής ταφής, με τους φόβους να επικεντρώνονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση και τις αρνητικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία ή/και σε περιβαλλοντικά προστατευόμενες περιοχές·

Ν.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημόσιες αρχές επιλέγουν συχνά περιοχές που πλήττονται ήδη από έντονη ατμοσφαιρική ρύπανση για την εγκατάσταση αποτεφρωτήρων και ότι, ενώ δεν θα πρέπει να παραγνωρίζονται οι σωρευτικές συνέπειες για την υγεία των κατοίκων αυτών των περιοχών, η διερεύνηση εναλλακτικών τρόπων διάθεσης των αποβλήτων και παραγωγής ενέργειας μέσω της μεθανοποίησης συχνά παραβλέπεται·

ΝΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η επικέντρωση στην αποτέφρωση για την παραγωγή ενέργειας παρόλ’ αυτά αποτελεί έναν περισσότερο πολυέξοδο τρόπο διαχείρισης των αποβλήτων από ό,τι η πρόληψη, η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίηση, στις οποίες θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων της WFD·

ΝΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό που απαιτείται για την επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης και διατήρησης που έχουν καθοριστεί νόμιμα είναι η ενεργός συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, η αύξηση της συμμετοχής των ενδιαφερόμενων μερών και η μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του κοινού, μέσω εκστρατειών ευαισθητοποίησης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης·

ΝΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι εκθέσεις των διερευνητικών αποστολών της Επιτροπής Αναφορών σχετικά με ζητήματα αποβλήτων επισημαίνουν την ανεπαρκή ή και ανύπαρκτη επικοινωνία μεταξύ πολιτών και αρχών, που, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσουν σε τεταμένες καταστάσεις καθώς και σε διαδηλώσεις των πολιτών όπως συχνά αναφέρεται στον Τύπο·

ΝΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται και κατά συνέπεια η συνολική κατανάλωση αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά, πράγμα το οποίο δημιουργεί μεγαλύτερη πίεση στη διαχείριση των αποβλήτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επίλυση του προβλήματος αυτού απαιτεί, μεταξύ άλλων, μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και την εφαρμογή της αρχής της ιεράρχησης των αποβλήτων·

ΝΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών δεν έχει ούτε προληπτική ούτε δικαιοδοτική αρμοδιότητα, αλλά μπορεί να προασπίζεται τα συμφέροντα των πολιτών, κυρίως όταν προκύπτουν προβλήματα στην εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ, συνεργαζόμενη με τις αρμόδιες αρχές για την εξεύρεση λύσεων ή εξηγήσεων για τα ζητήματα που τίθενται με τις αναφορές·

1.

καλεί τα κράτη μέλη να μεταφέρουν άνευ χρονοτριβής τη WFD στο εθνικό τους δίκαιο και να εξασφαλίσουν πλήρη συμμόρφωση προς όλες τις απαιτήσεις της, ιδιαίτερα καταρτίζοντας και εφαρμόζοντας συνεκτικά σχέδια διαχείρισης των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της έγκαιρης μεταφοράς όλων των στόχων που έχουν τεθεί στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας·

2.

καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί προσεκτικά τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών της οδηγίας για την προστασία του περιβάλλοντος μέσω του ποινικού δικαίου, προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι είναι έγκαιρη και αποτελεσματική· καλεί την Επιτροπή να στρέψει την προσοχή της στον ρόλο που διαδραματίζουν όλες οι μορφές οργανωμένου εγκλήματος όσον αφορά τα περιβαλλοντικά αδικήματα·

3.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα απόβλητα και η ρύπανση αποτελούν σοβαρή απειλή για την ανθρώπινη υγεία και για το περιβάλλον, προτρέπει τα κράτη μέλη να επισπεύσουν την καθιέρωση μιας προηγμένης στρατηγικής για τη διαχείριση των αποβλήτων σύμφωνα με τη WFD·

4.

ζητεί συνεπώς από τις κρατικές αρχές να αναγνωρίσουν ότι απαιτούνται μεγαλύτερες επενδύσεις για την κατάρτιση στρατηγικών ορθής διαχείρισης των αποβλήτων και την κατασκευή υποδομών και εγκαταστάσεων στα περισσότερα κράτη μέλη, και εκτιμά ότι πρέπει να εξετασθεί το ενδεχόμενο δέσμευσης ενός ποσοστού πόρων του Ταμείου Συνοχής για το σκοπό αυτό ή να αναζητηθεί άμεση χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων·

5.

εκτιμά ότι πρέπει να ενισχυθούν οι δυνατότητες επιθεώρησης και επιβολής της νομοθεσίας σε επίπεδο κρατών μελών και ΕΕ, προκειμένου να βελτιωθεί η συμμόρφωση προς τη νομοθεσία για τα απόβλητα· ζητεί, συνεπώς, από τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις δυνατότητές τους για επιθεωρήσεις, ελέγχους και άλλες ενέργειες, σε όλα τα στάδια της αλυσίδας διαχείρισης των αποβλήτων, με σκοπό την καλύτερη εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και καλεί την Επιτροπή να προβλέψει ειδικές διαδικασίες για την πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας στην περίπτωση σοβαρών αδυναμιών στην πλευρά των κρατών μελών·

6.

ζητεί από την Επιτροπή να παρασχεθεί στις αρμόδιες αρχές καθοδήγηση ώστε να βοηθηθούν στην ορθή εφαρμογή του κεκτημένου για τα απόβλητα, σημειώνει όμως ότι οι πόροι που διατίθενται σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι σήμερα ανεπαρκείς· εκτιμά, συνεπώς, ότι πρέπει να ληφθούν συμπληρωματικά δημοσιονομικά και διοικητικά μέτρα ώστε να υπάρχει καλύτερη καθοδήγηση και κατάρτιση των υπαλλήλων των κρατών μελών που εργάζονται στον τομέα των αποβλήτων·

7.

καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει και να αντιμετωπίσει τις πιο δομικές αδυναμίες των κρατών μελών όσον αφορά την εφαρμογή των σχετικών με τα απόβλητα οδηγιών, όπως τα ανεπαρκή δίκτυα εγκαταστάσεων διαχείρισης των αποβλήτων, την υπερβολική χρήση της υγειονομικής ταφής, την αυξανόμενη κατά κεφαλή παραγωγή απορριμμάτων ή τα χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης·

8.

εκτιμά ότι δεν είναι σκόπιμη η σύσταση μιας νέας υπηρεσίας στην ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων και ότι η παρούσα θεσμική διάρθρωση σε επίπεδο ΕΕ – η οποία βασίζεται στη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Επιτροπής και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος ως κέντρου εμπειρογνωμοσύνης και αριστείας – παρουσιάζει καλύτερη σχέση κόστους-οφέλους, παρότι πρέπει να ενισχυθεί ώστε να προσφέρει μια πιο δραστήρια παρακολούθηση και επιβολή της νομοθεσίας·

9.

εκτιμά ότι ο υφιστάμενος Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος μπορεί να βοηθήσει στη διαδικασία αυτή και να διαδραματίσει εποικοδομητικότερο ρόλο μελετώντας τις στρατηγικές διαχείρισης των αποβλήτων που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη και εντοπίζοντας τις αδυναμίες τους, μέσω της αξιολόγησης της συμμόρφωσης των προγραμμάτων διαχείρισης αποβλήτων που έχουν καταρτίσει τα κράτη μέλη προς τη νομοθεσία της ΕΕ·

10.

εκτιμά ότι η στενότερη συνεργασία μεταξύ των αρχών σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα όσον αφορά την εξεύρεση προτύπων βέλτιστων πρακτικών· σημειώνει ότι η Επιτροπή των Περιφερειών, η Europol, το δίκτυο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Εφαρμογή και την Επιβολή της Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας, η Municipal Waste Europe και η FEAD, η ευρωπαϊκή ομοσπονδία που εκπροσωπεί τη βιομηχανία διαχείρισης αποβλήτων, μπορούν να διαδραματίσουν χρησιμότερο ρόλο στην οργάνωση τέτοιων ανταλλαγών, γεγονός που θα βοηθούσε και στην ανάπτυξη εμπιστοσύνης από την πλευρά των πληθυσμών που ενδιαφέρονται για την ορθή εφαρμογή της πολιτικής για τα απόβλητα·

11.

ζητεί από τα κράτη μέλη τα οποία αντιμετωπίζουν έντονα προβλήματα με τα απόβλητα να λάβουν υπόψη τους ότι οι αποτελεσματικότερες στρατηγικές διαχείρισης των αποβλήτων παρέχουν ευκαιρίες για δημιουργία θέσεων απασχόλησης και ενίσχυση του εισοδήματος ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος μέσω της επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και ανάκτησης ενέργειας από απόβλητα·

12.

υπενθυμίζει ότι η ιεράρχηση του κύκλου αποβλήτων αποτελεί κύριο στοιχείο στην οδηγία 2008/98/ΕΚ και, σύμφωνα με την οδηγία, πρέπει να αποτελεί τη βάση για οποιουδήποτε είδους διαχείριση αποβλήτων· σημειώνει ότι και οικονομικά επιχειρήματα στηρίζουν την ιεράρχηση των αποβλήτων και την επιδίωξη αρχικά της πρόληψης και, στη συνέχεια, της επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, πριν την αποτέφρωση για ενέργεια, αποφεύγοντας όσο είναι δυνατόν τους δαπανηρούς και μη βιώσιμους χώρους υγειονομικής ταφής·

13.

ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν, στο πλαίσιο αυτό, τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών όσον αφορά τα πλεονεκτήματα της αποτελεσματικής διαχείρισης των αποβλήτων, κυρίως ενημερώνοντάς τους σχετικά με τα πλεονεκτήματα της εκ των προτέρων διαλογής, σχετικά με το πραγματικό κόστος της συλλογής των οικιακών απορριμμάτων και σχετικά με το οικονομικό κέρδος από την αξιοποίηση αυτών των οικιακών απορριμμάτων·

14.

εκτιμά ότι η στενότερη συνεργασία μεταξύ των αρχών των κρατών μελών και της Επιτροπής Αναφορών, όταν πρόκειται για τις άμεσες ανησυχίες των πολιτών, μπορεί να δώσει μία εξαιρετική ευκαιρία για τη διευκόλυνση του διαλόγου μεταξύ των αρχών και των τοπικών πληθυσμών σχετικά με τις προτεραιότητες σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των στρατηγικών για τα απόβλητα ενώ, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι χρήσιμο για την επίλυση τοπικών διενέξεων·

15.

προτείνει να συμφωνηθεί ένα κοινό ενωσιακό πρότυπο για ένα σύστημα χρωματιστών κωδίκων για τις κατηγορίες απορριμμάτων για τη διαλογή και την ανακύκλωσή τους, ώστε οι πολίτες να διευκολυνθούν να συμμετέχουν και να κατανοούν καλύτερα τον κύκλο κατεργασίας των αποβλήτων· εκτιμά ότι τούτο μπορεί να βοηθήσει τις προσπάθειες των κρατών μελών να αυξήσουν σημαντικά και γρήγορα τα ποσοστά ανακύκλωσης·

16.

ενθαρρύνει τον άμεσο και αποτελεσματικό διάλογο μεταξύ των αρμόδιων τοπικών και περιφερειακών αρχών και των πολιτών για τα στάδια προγραμματισμού, προτού ληφθούν αποφάσεις σχετικά με την κατασκευή σταθμών επεξεργασίας αποβλήτων, κατανοώντας ταυτόχρονα ότι η στάση «όχι στη δική μου αυλή» εν προκειμένω αποτελεί μεγάλη πρόκληση·

17.

δίνει έμφαση στη μεγάλη σημασία της ορθής και πλήρους εφαρμογής της οδηγίας για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και του ορθού συντονισμού των διαδικασιών έκδοσης αδειών που απαιτούνται σύμφωνα με την περιβαλλοντική νομοθεσία·

18.

ζητεί συνεπώς από τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν την πραγματοποίηση πλήρους μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων προτού ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση για δημιουργία νέας εγκατάστασης επεξεργασίας αποβλήτων, ιδίως αποτεφρωτήρα ή μονάδας μεθανοποίησης ή, ως εσχάτης λύσης, νέου χώρου υγειονομικής ταφής· πιστεύει ότι οι μελέτες αυτές πρέπει να είναι υποχρεωτικές·

19.

κατανοεί ότι σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται επειγόντως λήψη αποφάσεων για τη διαχείριση καταστάσεων οξείας κρίσης σε σχέση με τα απορρίμματα ή για την πρόληψη της επέκτασης των κρίσεων αυτών, αλλά τονίζει ότι ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να εξασφαλίζεται απόλυτη συμμόρφωση προς την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ, ιδιαίτερα όταν πρόκειται μακροπρόθεσμα για την υγεία και την ευημερία των τοπικών κοινοτήτων·

20.

έχει την πεποίθηση ότι ο διάλογος μεταξύ των κρατικών αρχών, των επιχειρηματιών του ιδιωτικού τομέα και των θιγόμενων πληθυσμών πρέπει να βελτιωθεί και ότι οι πολίτες πρέπει να έχουν καλύτερη πρόσβαση σε αντικειμενικές πληροφορίες και αποτελεσματικότερους μηχανισμούς για διοικητικούς και δικαστικούς ελέγχους, όποτε αυτό είναι απαραίτητο·

21.

προτρέπει την Επιτροπή να υποστηρίξει και να ενισχύσει το δίκτυο συνεργασίας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα για σχέδια εκστρατειών ευαισθητοποίησης· ζητεί την υποστήριξη της εκστρατείας «καθαρίστε τον κόσμο», υπέρ της οποίας έχουν υπογράψει γραπτή δήλωση περισσότεροι από 400 ΒΕΚ, και που αναμένεται να υλοποιηθεί από εκατομμύρια εθελοντές τον επόμενο χρόνο·

22.

εκτιμά ότι οι αναφέροντες πρέπει να ενθαρρυνθούν να κάνουν πλήρη χρήση τέτοιων μηχανισμών, όπου υπάρχουν, εφόσον μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικοί και γρήγοροι από μέτρα σε επίπεδο ΕΕ, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μεμονωμένες εγκαταστάσεις απορριμμάτων·

23.

ζητεί από την Επιτροπή να προτείνει σαφέστερα και ειδικότερα κριτήρια σχετικά με την απόσταση που μπορούν να έχουν αυτοί οι χώροι υγειονομικής ταφής από κατοικίες, σχολεία και νοσηλευτικά ιδρύματα, προκειμένου να εξασφαλιστούν ισχυρότερες εγγυήσεις έναντι δυνητικών κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, χωρίς να παραβλέπεται το γεγονός ότι πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη πολλά διαφορετικά στοιχεία και τοπικές ανησυχίες, με πλήρη σεβασμό της αρχής της επικουρικότητας·

24.

συνιστά στις αρχές των κρατών μελών να συνεργάζονται, ιδιαίτερα για τον σχεδιασμό εγκαταστάσεων επεξεργασίας των απορριμμάτων σε μεθοριακές περιοχές, και να εξασφαλίζουν την εκπόνηση διαμεθοριακών μελετών εκτίμησης των επιπτώσεων των έργων, που θα λαμβάνουν υπόψη πληροφορίες σημαντικές για όλους τους πολίτες και τα ενδιαφερόμενα μέρη·

25.

ενθαρρύνει την Επιτροπή να αναγνωρίσει πλήρως τη σχέση που υπάρχει μεταξύ, αφενός, μιας αποτελεσματικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας για τις τοποθεσίες ιστορικής κληρονομιάς και τη διατήρηση και προώθηση της βιοποικιλότητας – όπως αυτές περιέχονται στην οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα και στις οδηγίες για τους οικοτόπους και τα άγρια πτηνά – και, αφετέρου, της οδηγίας ΕΠΕ και των οδηγιών για την στρατηγική περιβαλλοντική αξιολόγηση και της νομοθεσίας για τη διαχείριση των αποβλήτων·

26.

ενθαρρύνει την Επιτροπή, μέσα στο πεδίο των αρμοδιοτήτων της, να εξασφαλίζει συμμόρφωση με τις διαδικασίες που επιβάλλει η νομοθεσία της ΕΕ (αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, δημόσια διαβούλευση), συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων των οδηγιών για την προστασία της φύσης και των τόπων ιστορικής κληρονομιάς,

27.

εκτιμά ότι πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο επίσημα αναγνωρισμένοι τόποι υγειονομικής ταφής απορριμμάτων, συμβατοί με τη νομοθεσία της ΕΕ για τους χώρους υγειονομικής ταφής και με τις δέουσες άδειες εγκατάστασης, και η τοποθεσία τους πρέπει να δηλώνεται σαφώς και να καταγράφεται, ενώ όλοι οι άλλοι χώροι υγειονομικής ταφής και απόρριψης πρέπει να χαρακτηριστούν παράνομοι, να κλείσουν πραγματικά, να ασφαλιστούν και να αποκατασταθούν, τα δε άμεσα περίχωρά τους πρέπει να ελέγχονται για οποιαδήποτε ενδεχόμενη αρνητική συνέπεια·

28.

εκτιμά ότι είναι απαραίτητος ένας δημόσιος και σαφής ορισμός των κριτηρίων αποδοχής των αποβλήτων, καθώς και η δημιουργία ενός γνήσιου συστήματος ανιχνευσιμότητας, ιδίως για τα επικίνδυνα απόβλητα, ώστε να εξασφαλίζεται ότι μόνο τα επιτρεπόμενα απόβλητα μεταφέρονται και διατίθενται στους χώρους υγειονομικής ταφής ή στους αποτεφρωτήρες· πιστεύει ότι πρέπει να εφαρμόζονται συνεχώς αιφνίδιες δειγματοληψίες και έλεγχοι, σε όλα τα κράτη μέλη·

29.

θεωρεί ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην ανάκτηση οργανικών αποβλήτων, ιδίως στις σε μεγάλο βαθμό γεωργικές περιφέρειες, στοιχείο το οποίο μέχρι στιγμής φαίνεται να έχει προσεχθεί ελάχιστα·

30.

ζητεί επίμονα να οριστούν κοινά κριτήρια για τη μέτρηση των βασικών τιμών εκπομπών από τις εγκαταστάσεις αποτεφρωτήρων και τα αποτελέσματα των μετρήσεων αυτών να διατίθενται στο διαδίκτυο σε πραγματικό χρόνο για να τα συμβουλεύεται το κοινό, προκειμένου να εδραιωθεί η εμπιστοσύνη των τοπικών κοινωνιών και να δημιουργηθεί ένα αποτελεσματικό σύστημα συναγερμού σε περίπτωση δυσλειτουργιών·

31.

υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι, ακόμη και όταν προκύπτουν ζητήματα σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο διακυβέρνησης, είναι υπεύθυνα για τον αποτελεσματικό έλεγχο και επιθεώρηση της συμμόρφωσης προς όλες τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές και άδειες, και τα ενθαρρύνει να εξασφαλίσουν επαρκές και κατάλληλο προσωπικό για την εκτέλεση των καθηκόντων αυτών, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι συχνές επιτόπιες επιθεωρήσεις·

32.

σημειώνει ότι πρέπει να δοθεί επειγόντως προσοχή στο ζήτημα της παράνομης απόρριψης σε ανοιχτές χωματερές ανάμεικτων και μη ταυτοποιημένων αποβλήτων και ζητεί την εφαρμογή αυστηρών ελέγχων διαχείρισης· υπενθυμίζει στις αρμόδιες αρχές ότι, σε απόλυτη συμμόρφωση με την οδηγία ΟΠΕΡ (2008/1/ΕΚ, όπως αναθεωρήθηκε από την οδηγία 2010/75/ΕΕ), οφείλουν να ασκούν αυστηρό έλεγχο στη διαχείριση ειδικών τύπων βιομηχανικών αποβλήτων, ανεξάρτητα από την προέλευσή τους· καλεί την Επιτροπή να καταβάλει κάθε προσπάθεια εντός των αρμοδιοτήτων της προκειμένου να παρακολουθεί εάν οι αρμόδιες αρχές εξασφαλίζουν πράγματι ότι τα απόβλητα υφίστανται την κατάλληλη συλλογή, διαλογή και επεξεργασία, για παράδειγμα με συστηματικές επιθεωρήσεις, και ότι οι περιφερειακές αρχές έχουν παρουσιάσει αξιόπιστα σχέδια·

33.

καλεί όλα τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για να προωθήσουν μεγαλύτερη αποδοχή από τον πληθυσμό της γειτνίασης με υφιστάμενες ή σχεδιαζόμενες εγκαταστάσεις διαχείρισης των αποβλήτων, αποδεικνύοντας ότι οι αρχές έκδοσης αδειών και λειτουργίας σέβονται τη νομοθεσία και υπάρχει πλήρης διαφάνεια·

34.

συνιστά την επιβολή κατάλληλων και αποτρεπτικών προστίμων και ποινών για την παράνομη διάθεση αποβλήτων, ιδιαίτερα δε τοξικών και επικίνδυνων αποβλήτων, εν μέρει για αντιστάθμιση της ζημίας προς το περιβάλλον, σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»· πιστεύει ότι η παράνομη απόρριψη στη φύση ιδιαίτερα επιβαρυμένων χημικών ή ραδιενεργών αποβλήτων υπόκειται σε πολύ βαριές κυρώσεις, ανάλογες με το ύψος των κινδύνων στους οποίους εκτίθενται οι άνθρωποι και το περιβάλλον·

35.

ζητεί αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση οιασδήποτε διείσδυσης του οργανωμένου εγκλήματος στη διαχείριση των αποβλήτων και κατά οιωνδήποτε διασυνδέσεων μεταξύ οργανωμένου εγκλήματος και νόμιμης βιομηχανίας ή δημόσιων αρχών·

36.

συνιστά να θεσπιστεί ουσιαστική παρακολούθηση, εκ μέρους των τοπικών ή κρατικών αρχών, της χρήσης των χρηματικών πόρων που διατίθενται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις για τη διαχείριση της επεξεργασίας αποβλήτων, ώστε να εξασφαλιστεί η τήρηση της σχετικής νομοθεσίας της ΕΕ·

37.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.


(1)  ΕΕ L 312 της 22.11.2008, σ. 3.

(2)  ΕΕ L 328 της 6.12.2008, σ. 28.

(3)  ΕΕ L 182 της 16.7.1999, σ. 1.

(4)  ΕΕ L 332 της 28.12.2000, σ. 91.

(5)  ΕΕ L 197 της 21.7.2001, σ. 30.

(6)  ΕΕ L 41 της 14.2.2003, σ. 26.

(7)  ΕΕ L 156 της 25.6.2003, σ. 17.

(8)  DT 682330.

(9)  DT 745784.

(10)  DT 778722.

(11)  DT 833560 + B7-0073/2011.

(12)  DT 820406.

(13)  Study on the feasibility on the establishment of a Waste Implementation Agency (Μελέτη εφικτού για την ίδρυση ενός οργανισμού για την εφαρμογή των κανόνων για τα απόβλητα), αναθεωρημένη τελική έκθεση, 7 Δεκεμβρίου 2009.

(14)  FEAD, «Δήλωση των Βρυξελλών», 15 Φεβρουαρίου 2011.

(15)  Οδηγία 85/337/ΕΟΚ.