18.12.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 391/11


Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Αναθεωρημένη στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας»

2012/C 391/03

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

τονίζει ότι η στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής, ως η πρώτη ολοκληρωμένη μακροπεριφερειακή στρατηγική, αποτελεί μια καλή βάση προκειμένου να ελεγχθεί μέχρι ποίου βαθμού μια συγκεκριμένη στρατηγική, που καλύπτει μια ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, μπορεί στην πράξη να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και να προωθήσει την έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη·

επικροτεί τις προσπάθειες σύγκλισης των στόχων της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας με τους στόχους της στρατηγικής Ευρώπη 2020·

τονίζει ότι για να ενισχυθεί η οικονομική συνοχή και ανταγωνιστικότητα απαιτούνται ισχυρότεροι δεσμοί μεταξύ των φορέων της έρευνας, της καινοτομίας και των επιχειρήσεων. Οι περιφέρειες και τα πανεπιστήμια θα πρέπει επίσης να συνεργάζονται ευρέως σε όλη την μακροπεριφέρεια της Βαλτικής Θάλασσας προκειμένου να καταστούν υπόδειγμα ευφυών δικτύων εξειδίκευσης·

φρονεί πως θα πρέπει να δίδεται συνεχώς έμφαση στη στήριξη των πρωτοβουλιών για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την προώθηση μέτρων ενίσχυσηW της απασχόλησης και της τεχνογνωσίας καθώς και την τόνωση της ευημερίας και της ένταξης·

τονίζει ότι αν και πρόκειται για μια εσωτερική στρατηγική της ΕΕ, η συνεργασία με τρίτες χώρες, κυρίως με τη Ρωσία είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία της στρατηγικής·

επισημαίνει ότι οι δομές της Βόρειας Διάστασης θα πρέπει να χρησιμοποιούνται όσο το δυνατόν περισσότερο στο πλαίσιο της στενότερης συνεργασίας ΕΕ και Ρωσίας στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας·

εκφράζει την ανησυχία της για την ελλιπή προβολή των δήμων και των περιφερειών στην εφαρμογή της στρατηγικής· προτείνει γι' αυτό να προβλέπεται ρητά τόσο στη στρατηγική όσο και στο αναθεωρημένο σχέδιο δράσης ότι κατά την υλοποίηση πρέπει να τηρείται η αρχή της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης·

υπογραμμίζει ότι η επιτυχία των μακροπεριφερειακών στρατηγικών σε διάφορα μέρη της Ευρώπης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη δέσμευση και τη συμβολή των τοπικών και περιφερειακών φορέων στην επίτευξη των στόχων·

τονίζει ότι η συμβολή των εθνικών προγραμμάτων των Διαρθρωτικών Ταμείων στην εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας πρέπει να διευκρινιστεί λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορές μεταξύ των περιφερειών εντός των κρατών μελών και οι αναπτυξιακές τους ανάγκες.

Εισηγήτρια

η κ. Pauliina HAIJANEN (FI/EPP), Μέλος του δημοτικού συμβουλίου της πόλης Laitila

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας

COM(2012) 128 final

I.   ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.

χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Μαρτίου 2012, και θεωρεί ότι τα μέτρα που προτείνει, όσον αφορά την καλύτερη στοχοθέτηση της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας, την προσαρμογή των πολιτικών και της χρηματοδότησης, την αποσαφήνιση των ευθυνών των διαφόρων φορέων και τη βελτίωση της επικοινωνίας βαίνουν προς τη σωστή κατεύθυνση·

2.

υπενθυμίζει ότι η στρατηγική της ΕΕ για τη Βαλτική Θάλασσα επιδιώκει τον συντονισμό των πολιτικών και τη βελτίωση της συνοχής μεταξύ των περιφερειών στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας, για την επίλυση των κοινών προβλημάτων και την ενίσχυση της ευημερίας της περιοχής σε μόνιμη βάση. Η στρατηγική ασχολείται με θέματα τα οποία οι επιμέρους περιφέρειες και τα κράτη μέλη αδυνατούν να επιλύσουν. Καθοριστικής σημασίας είναι η συνεργασία και ο συντονισμός των δράσεων μεταξύ των κρατών μελών της μακροπεριφέρειας, των περιφερειών και των δήμων, της ΕΕ, των οργανώσεων συνεργασίας της Βαλτικής, των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και των μη κυβερνητικών οργανώσεων·

3.

επισημαίνει ότι η ΕτΠ στην γνωμοδότησή της για τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής Ευρώπη 2020 (CdR 72/2011 fin) χαρακτήρισε το δυναμικό της περιοχής της Βαλτικής πρωτοπόρο για την Ευρώπη·

4.

τονίζει ότι η στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής, ως η πρώτη ολοκληρωμένη μακροπεριφερειακή στρατηγική, αποτελεί μια καλή βάση προκειμένου να διαπιστωθεί σε ποιο βαθμό μια συγκεκριμένη στρατηγική, που καλύπτει μια ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, μπορεί στην πράξη να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και να προωθήσει την έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Οι εμπειρίες αυτές πρέπει να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο, ιδιαίτερα στη συζήτηση για την ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής, λαμβανομένης υπόψη της επόμενης περιόδου προγραμματισμού·

5.

υπενθυμίζει τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύμφωνα με την οποία η υλοποίηση της στρατηγικής των μακροπεριφερειών δεν συνεπάγεται νέους κανόνες, ούτε τη δημιουργία νέων θεσμών ή την παροχή νέων χρηματοδοτήσεων· πιστεύει, ωστόσο, ότι θα πρέπει επίσης να υπάρχουν και «τρία ΝΑΙ»: κοινή συμφωνία για την εφαρμογή και την παρακολούθηση των υφιστάμενων κανόνων στη μακροπεριφέρεια, δημιουργία – υπό την ευθύνη των οργάνων της ΕΕ – πλατφόρμας, δικτύου ή εδαφικού πυρήνα των αυτοδιοικητικών αρχών και των κρατών μελών με τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων πλευρών· συμφωνημένη χρήση των υφιστάμενων χρηματοδοτικών πόρων της Ένωσης για την ανάπτυξη και την εφαρμογή μακρο-περιφερειακών στρατηγικών·

Σημεία σύγκλισης μεταξύ της προσέγγισης που βασίζεται στη μακροπεριφερειακή στρατηγική και των στόχων της στρατηγικής Ευρώπη 2020

6.

επικροτεί τις προσπάθειες σύγκλισης των στόχων της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας με τους στόχους της στρατηγικής Ευρώπη 2020. Οι τρεις γενικοί στόχοι της στρατηγικής που παρουσιάζονται στην ανακοίνωση – διάσωση της θάλασσας, σύνδεση της περιοχής και αύξηση της ευημερίας – συνάδουν με τους στόχους της στρατηγικής Ευρώπη 2020 για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Επιπλέον, από πλευράς εφαρμογής της στρατηγικής Ευρώπη 2020, είναι καθοριστικής σημασίας η στενότερη περιφερειακή συνεργασία σε δράσεις καινοτομίας·

7.

επισημαίνει ότι η υλοποίηση των εμβληματικών πρωτοβουλιών της στρατηγικής Ευρώπη 2020 σε συγκεκριμένες δραστηριότητες είναι σημαντική για την εφαρμογή της στρατηγικής για την περιοχή της Βαλτικής. Από τις εμβληματικές πρωτοβουλίες της στρατηγικής Ευρώπη 2020 πρέπει να ληφθούν ιδιαιτέρως υπόψη το Ψηφιακό Θεματολόγιο και η Ένωση Καινοτομίας, η προώθηση των στόχων των οποίων στην περιοχή της Βαλτικής θα πρέπει σήμερα να τεθεί ως προτεραιότητα στο αναθεωρημένο σχέδιο δράσης. Η στρατηγική της ΕΕ για τη συνεργασία στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας και τα δίκτυα συνεργασίας που λειτουργούν σε αυτή παρέχουν μια εξαιρετική βάση για την ανάπτυξη των περιφερειακών στρατηγικών έρευνας και καινοτομίας όσον αφορά την έξυπνη εξειδίκευση·

8.

προτρέπει τα κράτη μέλη και τους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς να προβληματιστούν σχετικά με το πώς ο αναθεωρημένος στόχος της αύξησης της ευημερίας στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής μπορεί να υλοποιηθεί στην πράξη μέσω συνεργασίας. Τα μέτρα που αποσκοπούν στην αύξηση της απασχόλησης και στην τεχνογνωσία καθώς και στην ενίσχυση της ευημερίας και της ένταξης πρέπει να περιγράφονται με σαφήνεια στο μελλοντικό σχέδιο δράσης. Το παρόν σχέδιο δράσης ελάχιστα συνδέεται με τα εμβληματικά σχέδια της στρατηγικής Ευρώπη 2020 για τις περιοχές αυτές·

9.

θεωρεί ότι ο βασικός στόχος της στρατηγικής Ευρώπη 2020 «χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη– με την ενίσχυση μιας οικονομίας με υψηλό ποσοστό απασχόλησης που εξασφαλίζει οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή» θα πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την εφαρμογή της στρατηγικής για τη Βαλτική Θάλασσα, δεδομένου ότι υπάρχουν ακόμη σημαντικές διαφορές μεταξύ των διαφόρων περιφερειών της Βαλτικής Θάλασσας όσον αφορά τις δυνατότητες και την οικονομική ευημερία. Πρέπει επίσης να εξακολουθήσει η προώθηση μέτρων για τη βελτίωση του περιβάλλοντος και την υποστήριξη των εμβληματικών πρωτοβουλιών για την αειφόρο ανάπτυξη·

10.

τονίζει ότι στο μέλλον θα είναι πιο σημαντικό να εξεταστούν οι συνέργειες μεταξύ των διαφόρων χρηματοδοτικών προγραμμάτων με σκοπό την επίτευξη των στόχων της Ευρώπης 2020. Σε σχέση με το επικείμενο πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 για την έρευνα και την καινοτομία είναι σημαντικό να υπάρχει στενή και συντονισμένη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας με την ανάπτυξη των μέσων της πολιτικής συνοχής, έτσι ώστε να αναδειχθεί η περιφερειακή προοπτική και να ενθαρρυνθούν οι περιφέρειες να αυξήσουν την έρευνα και καινοτομική τους δραστηριότητα·

11.

επιθυμεί να τονίσει ότι η στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας έχει παράσχει σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο, νέες δυνατότητες για την ενίσχυση της περιφερειακής ανταγωνιστικότητας και του δυναμικού καινοτομίας καθώς και για την προώθηση της περιφερειακής έξυπνης εξειδίκευσης. Οι περιφέρειες και τα πανεπιστήμια θα πρέπει επίσης να συνεργάζονται ευρέως σε όλη την μακροπεριφέρεια της Βαλτικής Θάλασσας προκειμένου να καταστούν υπόδειγμα ευφυών δικτύων εξειδίκευσης, τα οποία επικεντρώνονται στα βασικά ζητήματα και στις δραστηριότητες της κάθε περιοχής και στην επίτευξη αριστείας και κρίσιμης μάζας μέσω της δικτύωσης. Εν προκειμένω, είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν και να ενισχυθούν τα συστήματα καινοτομίας τριπλού και τετραπλού έλικα, σε συνεργασία με την ακαδημαϊκή κοινότητα, τον δημόσιο τομέα, τον ιδιωτικό τομέα καθώς και με τους πολίτες της περιοχής της Βαλτικής Θάλασσας·

12.

καλεί τα κράτη μέλη της περιοχής της Βαλτικής να ενθαρρύνουν τα ερευνητικά κέντρα της περιοχής τους να επικεντρώνονται σε τομείς της έρευνας που στηρίζουν την έξυπνη εξειδίκευση, και να μοιράζονται την εμπειρία τους στα πλαισια ενός ευρέος ερευνητικού δικτύου συνεργασίας της Βαλτικής. Θα ήταν σημαντικό να ενθαρρυνθούν οι τρίτες χώρες που συνορεύουν με την περιοχή της Βαλτικής να συμμετέχουν σε αυτό το δίκτυο συνεργασίας, για θέματα περιβάλλοντος και ενέργειας όπως για παράδειγμα στην κοινή λεκάνη απορροής·

13.

επιθυμεί να τονίσει ότι για να ενισχυθεί η οικονομική συνοχή και ανταγωνιστικότητα απαιτούνται ισχυρότεροι δεσμοί μεταξύ των φορέων της έρευνας, της καινοτομίας και των επιχειρήσεων. Πρέπει να εξασφαλιστεί η ενεργός συμμετοχή των επιχειρήσεων, της βιομηχανίας και των πανεπιστημίων σε κάθε έργο της στρατηγικής·

14.

συνιστά να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών όσον αφορά την καινοτομία και τους συνεργατικούς σχηματισμούς, καθώς και να προωθηθεί η εμπορική συνεργασία στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας με στόχο την ενίσχυση των ξένων επενδύσεων και του τουρισμού. Τα μέτρα αυτά, σε συνδυασμό με τη σημαντική περιβαλλοντική διάσταση της στρατηγικής, αποτελούν ουσιαστικό βήμα προς την επίτευξη των στόχων της Ευρώπης 2020 στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας·

15.

επισημαίνει ότι με βάση τα ανωτέρω, οι χώρες της περιοχής της Βαλτικής Θάλασσας θα πρέπει να εξετάσουν τα θέματα αυτά στο πλαίσιο των δικών τους εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων (ΕΠΜ) και ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να συμμετέχουν ενεργά σε αυτό το προπαρασκευαστικό έργο

16.

επισημαίνει ότι βασικός στόχος της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας είναι η μείωση της ρύπανσης και η βελτίωση της κατάστασης της πλέον μολυσμένης θάλασσας της Ευρώπης. Για τον λόγο, αυτό πρέπει να εξασφαλιστεί αρμονική κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των παράκτιων κρατών εντός και εκτός ΕΕ·

Η εξωτερική διάσταση της στρατηγικής και η σημασία της συνεργασίας

17.

τονίζει ότι, αν και πρόκειται για μια εσωτερική στρατηγική της ΕΕ, η συνεργασία με τρίτες χώρες, κυρίως με τη Ρωσία είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία της στρατηγικής·

18.

επιθυμεί να επισημάνει ότι το 2011 η Ρωσία ενέκρινε, σε ομοσπονδιακό επίπεδο, τη στρατηγική για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της Βορειοδυτικής Ρωσίας, που συνορεύει με τη Βαλτική, έως το 2020. Η στρατηγική για τη Βορειοδυτική Ρωσία θέτει στόχους για την οικονομία, τις υποδομές και την υλικοτεχνική υποστήριξη της περιοχής. Εκφράζεται η ελπίδα ότι η στρατηγική αυτή θα προωθήσει τη στενότερη στρατηγική συνεργασία μεταξύ της ΕΕ, στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας, και της Ρωσίας, ιδίως στον τομέα του περιβάλλοντος, της οικονομίας, των μεταφορών, της ενέργειας, του τουρισμού και της πολιτικής προστασίας·

19.

επισημαίνει ότι οι δομές της Βόρειας Διάστασης θα πρέπει να χρησιμοποιούνται όσο το δυνατόν περισσότερο στο πλαίσιο της στενότερης συνεργασίας ΕΕ και Ρωσίας στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας. Η πολιτική για τη Βόρεια Διάσταση θεωρεί ολόκληρη τη βόρεια περιοχή ως ενιαία οντότητα, με στόχο την ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ των διαφόρων μηχανισμών συνεργασίας στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας και της Θάλασσας του Μπάρεντς·

20.

επικροτεί και υποστηρίζει τα συγκεκριμένα μέτρα που λαμβάνονται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για την ανάπτυξη απτής συνεργασίας ιδιαίτερα με την πόλη της Αγίας Πετρούπολης και την περιοχή του Λένινγκραντ. Ένα καλό παράδειγμα μιας τέτοιας εκ των κάτω προς τα άνω προσέγγισης είναι η λεγόμενη Διαδικασία του Turku, που αποτελεί κοινή πρωτοβουλία της πόλης Turku, στην περιοχή της Νοτιοδυτικής Φινλανδίας και των πόλεων του Αμβούργου και της Αγίας Πετρούπολης·

Η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και ο ρόλος των δήμων και των περιφερειών στην υλοποίηση της στρατηγικής

21.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι στην ανακοίνωση της Επιτροπής λαμβάνονται υπόψη οι θέσεις σχετικά με την ενίσχυση μιας αποφασιστικής αλλά ευέλικτης εφαρμογής και διαχείρισης της στρατηγικής, όπως ορίζεται στη γνωμοδότηση της ΕΤΠ για τη στρατηγική για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας (CdR 255/2009 fin), ενώ διευκρινίζει τους ρόλους και τις αρμοδιότητες των βασικών εκτελεστικών παραγόντων (Εθνικά σημεία επαφής (ΕΣΕ), Συντονιστές τομέων προτεραιότητας (ΣΤΠ), Επικεφαλής οριζόντιων δράσεων (ΕΟΔ), Επικεφαλής εμβληματικών έργων (ΕΕΕ)·

22.

εκτιμά ότι οι προτάσεις της Επιτροπής για τη διευκρίνιση και τη βελτίωση της δομής διαχείρισης της στρατηγικής βαίνουν προς τη σωστή κατεύθυνση, εκφράζει όμως την ανησυχία της για την ελλιπή προβολή της συμβολής των δήμων και των περιφερειών στην εφαρμογή της στρατηγικής· προτείνει γι' αυτό να προβλεφθεί ρητά τόσο στη στρατηγική όσο και στο αναθεωρημένο σχέδιο δράσης ότι κατά την υλοποίηση πρέπει να τηρείται η αρχή της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης·

23.

υπογραμμίζει ότι η επιτυχία των μακροπεριφερειακών στρατηγικών σε διάφορα μέρη της Ευρώπης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη δέσμευση και τη συμβολή των τοπικών και περιφερειακών φορέων στην επίτευξη των στόχων. Ακόμη και η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα είναι ζωτικής σημασίας. Η εμφανής συμμετοχή και ο ηγετικός ρόλος των πολιτικών φορέων αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την πρόοδο της εφαρμογής της στρατηγικής σε όλες τις συμμετέχουσες χώρες·

24.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι εξακολουθεί να είναι αναγκαία η ευρύτερη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών φορέων στην εφαρμογή της στρατηγικής για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας. Τούτο πρέπει να ληφθεί υπόψη όχι μόνο κατά την επικαιροποίηση του σχεδίου δράσης της στρατηγικής, αλλά και κατά τον καθορισμό του ρόλου των διαφόρων φορέων. Επί του παρόντος, ένας μεγάλος αριθμός των συντονιστών τομέων προτεραιότητας, για παράδειγμα, αντιπροσωπεύει τα υπουργεία και άλλους κυβερνητικούς οργανισμούς. Τα εθνικά σημεία επαφής των κρατών μελών, ειδικότερα, πρέπει να υποχρεούνται να είναι σε τακτική επαφή με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και οργανώσεις·

Χρηματοδότηση και σύστημα εποπτείας και αξιολόγησης

25.

επισημαίνει ότι, παρόλο που η στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας εγκρίθηκε όταν η τρέχουσα περίοδος προγραμματισμού της ΕΕ ήταν ήδη σε εξέλιξη, μέσα από διάφορα προγράμματα των Διαρθρωτικών Ταμείων κατέστη δυνατή η πραγματοποίηση μεγάλου αριθμού έργων που υποστηρίζουν τη στρατηγική. Τα προγράμματα ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας που υλοποιήθηκαν στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας αποτέλεσαν βασικό χρηματοδοτικό μέσο ειδικότερα για την προώθηση σχεδίων σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο·

26.

επιθυμεί να επισημάνει την έλλειψη των κατάλληλων χρηματοδοτικών μέσων για τα διακρατικά προγράμματα στα οποία συμμετέχουν πολλοί φορείς. Επειδή οι αποφάσεις χρηματοδότησης για κάθε εταίρο λαμβάνονται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές δημιουργείται πρόβλημα όταν χρησιμοποιούνται διάφορες πηγές χρηματοδότησης, με αποτέλεσμα τη σημαντική καθυστέρηση της εφαρμογής. Οι αποφάσεις χρηματοδότησης δεν αποτελούν αναγκαστικά αντικείμενο συντονισμού και ορισμένοι εταίροι στερούνται της ενίσχυσης, πράγμα που εμποδίζει την έναρξη του έργου·

27.

θεωρεί σημαντικό ότι τα σχέδια κανονισμών, που εξέδωσε η Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2011, υποχρεώνουν τα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπόψη την πιθανή μακροπεριφερειακή στρατηγική για την κατάρτιση και την εφαρμογή νέων προγραμμάτων των Διαρθρωτικών Ταμείων, και τονίζει ότι το νέο διακρατικό πρόγραμμα των χωρών της Βαλτικής Θάλασσας πρέπει να συνάδει με τις προτεραιότητες της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας. Οι εργασίες προγραμματισμού για την επόμενη περίοδο πρέπει να ξεκινήσουν αρχές του 2014, έτσι ώστε να αποφευχθούν οι οποιεσδήποτε περιττές καθυστερήσεις στη συνέχιση των σχεδίων·

28.

τονίζει ότι η συμβολή των εθνικών προγραμμάτων των Διαρθρωτικών Ταμείων στην εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας πρέπει να διευκρινιστεί λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορές μεταξύ των περιφερειών εντός των κρατών μελών και οι αναπτυξιακές τους ανάγκες. Ειδικότερα, η προώθηση της περιφερειακής έξυπνης εξειδίκευσης στο έργο του εθνικού προγράμματος παρέχει τεράστιες δυνατότητες για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής. Παρομοίως, η σύμβαση εταιρικής σχέσης μεταξύ του κράτους μέλους και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει αναφορά στη στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας·

29.

πιστεύει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση του έργου, όπως προτείνεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, ως μέσο προώθησης της συνεργασίας, δεδομένου ότι αυτό θα συμβάλει στη μεγαλύτερη συμμετοχή τόσο των τοπικών και περιφερειακών φορέων όσο και των εκπροσώπων των οργανώσεων και της κοινωνίας των πολιτών·

30.

τονίζει ότι στο μέλλον έχει σημασία να προσανατολιστεί η χρηματοδότηση προς δράσεις που συμβάλλουν άμεσα στην εφαρμογή της στρατηγικής και να είναι δυνατός ο συνδυασμός διαφόρων μορφών χρηματοδότησης. Εκτός από τη δημόσια χρηματοδότηση, πρέπει να προωθηθεί η χρήση των υπηρεσιών που παρέχουν διάφορα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα καθώς και να υπογραμμιστεί ο ρόλος της ιδιωτικής χρηματοδότησης. Όσον αφορά τα σχέδια που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων των Διαρθρωτικών Ταμείων πρέπει να αναπτυχθούν τεχνικές έτσι ώστε στα σχέδια να περιλαμβάνονται ολοένα και περισσότερο μέτρα διεθνούς συνεργασίας·

31.

επικροτεί τους δείκτες για την παρακολούθηση της εφαρμογής της στρατηγικής που προτείνονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, αλλά τονίζει ότι το σύστημα παρακολούθησης και αξιολόγησης πρέπει να είναι όσο το δυνατόν απλούστερο και να βασίζεται σε δείκτες που να απεικονίζουν ρεαλιστικά τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί μέσω της συνεργασίας με βάση τη στρατηγική. Η Επιτροπή των Περιφερειών δηλώνει ότι είναι έτοιμη να συμμετάσχει στη συζήτηση σχετικά με την κατάρτιση και την επιλογή των δεικτών·

Προώθηση της ροής των πληροφοριών και συμμετοχή των φορέων

32.

επισημαίνει ότι η εφαρμογή των μακροπεριφερειακών στρατηγικών απαιτεί διαφανείς διαδικασίες λήψης αποφάσεων, συνολική ανταλλαγή πληροφοριών και ανάπτυξη κοινών πρακτικών σε όλα τα επίπεδα. Ειδικότερα, η ροή των πληροφοριών πρέπει να βελτιωθεί τόσο μεταξύ των κρατών μελών της περιοχής της Βαλτικής Θάλασσας όσο και στο εσωτερικό τους. Αυτό θα συμβάλει στην ευρύτερη δέσμευση για την υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής·

33.

τονίζει ότι η αύξηση της ροής των πληροφοριών σχετικά με τη στρατηγική θα συμβάλει στη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του ευρέος κοινού για τις δραστηριότητες της ΕΕ. Οι ιστοσελίδες που έχουν δημιουργηθεί για τη στρατηγική καθώς και η δημόσια ακρόαση για την επικαιροποίηση του σχεδίου δράσης της στρατηγικής συνιστούν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση·

34.

προτείνει στην Επιτροπή οι πληροφορίες σχετικά με προγράμματα χρηματοδότησης να συγκεντρώνονται και να δημοσιοποιούνται συστηματικά έτσι ώστε οι οικονομικές συμβουλές να παρέχονται κεντρικά τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Αυτή τη στιγμή η πρόκληση είναι ότι οι συντελεστές των σχεδίων δεν έχουν επαρκή πρόσβαση σε πληροφορίες. Οι γνώσεις σχετικά με τα κατάλληλα εργαλεία χρηματοδότησης θα πρέπει να διαδοθούν αποτελεσματικότερα, ώστε οι συντελεστές να μπορούν να επιλέγουν χωρίς πρόβλημα τα μέσα που αντιστοιχούν στις ανάγκες τους·

Συμπεράσματα

35.

διαπιστώνει ότι η στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας έχει παράσχει στα κράτη μέλη, στις περιφέρειες και στους δήμους νέες δυνατότητες για την ενίσχυση της περιφερειακής ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας και την προώθηση της έξυπνης περιφερειακής εξειδίκευσης. Η στρατηγική έχει επίσης τονώσει γενικά το ενδιαφέρον αλλά και τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών φορέων στη συνεργασία στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας, έχει δε συμβάλει στην ενίσχυση και στην αύξηση νέων μορφών συνεργασίας·

36.

προτείνει η Επιτροπή των Περιφερειών να συνεχίσει να παρακολουθεί ενεργά την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας στη βάση του αναθεωρημένου σχεδίου δράσης που αναμένεται να δημοσιευθεί τέλη του 2012 και να παρουσιάσει τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματά της στην ευρύτερη συζήτηση για τις μακροπεριφερειακές στρατηγικές, ενόψει κυρίως της εφαρμογής της επόμενης περιόδου προγραμματισμού 2014-2020 της ΕΕ.

Βρυξέλλες, 10 Οκτωβρίου 2012

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Ramón Luis VALCÁRCEL SISO