18.12.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 391/1


Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ανάπτυξη μιας θαλάσσιας στρατηγικής για την περιοχή του Ατλαντικού»

2012/C 391/01

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση όσον αφορά την Ανάπτυξη μιας θαλάσσιας στρατηγικής για την περιοχή του Ατλαντικού και για την κατάρτιση ενός Ατλαντικού σχεδίου δράσης 2014-2020·

τονίζει ότι συμφωνεί με μια Ατλαντική στρατηγική, με την προϋπόθεση ότι ακολουθεί μια ευρύτερη προσέγγιση, ενσωματώνει πλήρως την εδαφική διάσταση, αναπτύσσει σαφείς δεσμούς μεταξύ ξηράς και θάλασσας και συμβάλλει στην επίτευξη των υπόλοιπων βασικών πολιτικών στόχων της ΕΕ· καλεί συνεπώς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αλλάξει τον τίτλο της στρατηγικής σε «Ολοκληρωμένη στρατηγική για την περιοχή του Ατλαντικού Ωκεανού»·

αναγνωρίζει ότι τα έργα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο δράσης για τον Ατλαντικό θα πρέπει να χρησιμοποιούν τις υπάρχουσες πηγές χρηματοδότησης σε επίπεδο ΕΕ (πόρους εντός και εκτός του Κοινού Στρατηγικού Πλαισίου (ΚΣΠ)) και άλλους πόρους από το εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και τον ιδιωτικό τομέα·

διαφωνεί με την πρόταση να καταργηθεί το Φόρουμ για τον Ατλαντικό μόλις υιοθετηθεί το Σχέδιο Δράσης και προτείνει να διατηρηθεί το Φόρουμ αυτό μέχρι το 2020, προκειμένου να επιβλέπει την εφαρμογή, να ελέγχει την πρόοδο και να συμβάλλει στην υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής·

πιστεύει ότι η δομή διακυβέρνησης πρέπει να μεγιστοποιεί τη συμβολή των πολυάριθμων ενδιαφερομένων μερών και των δυνητικών παραγόντων της στρατηγικής για τον Ατλαντικό και ζητεί να εφαρμοστεί πολυεπίπεδη προσέγγιση διακυβέρνησης στην εκπόνηση, εφαρμογή, αξιολόγηση και επανεξέταση του Σχεδίου Δράσης.

Εισηγητής

ο κ. Paul O’DONOGHUE (IE/ALDE), Μέλος του συμβουλίου της κομητείας του Kerry και της περιφερειακής αρχής του South West

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Ανάπτυξη μιας θαλάσσιας στρατηγικής για την περιοχή του Ατλαντικού»

COM(2011) 782 τελικό

I.   ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση όσον αφορά την Ανάπτυξη μιας θαλάσσιας στρατηγικής για την περιοχή του Ατλαντικού και για την κατάρτιση ενός Ατλαντικού σχεδίου δράσης 2014-2020·

2.

θεωρεί ότι η περιοχή του Ατλαντικού υφίσταται τις συνέπειες από την έλλειψη ενός κοινού στρατηγικού οράματος για τη μελλοντική ανάπτυξή της και θεωρεί ότι η υπό εξέταση πρόταση αποτελεί πραγματική ευκαιρία για τη διαμόρφωση ενός στρατηγικού οράματος με επίκεντρο την εδαφική συνοχή και την ευημερία·

3.

επικροτεί τη συλλογιστική υπέρ μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής, δεδομένου ότι οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες της περιοχής του Ατλαντικού υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα και απαιτούν μια πιο ολιστική, ολοκληρωμένη προσέγγιση. Ωστόσο, τονίζει ότι η στρατηγική πρέπει να δημιουργεί πραγματική προστιθέμενη αξία ως προς τα αποτελέσματα και την εφαρμογή·

4.

κατανοεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποβάλλει την πρόταση αυτή ως «στρατηγική για τις θαλάσσιες λεκάνες», στο πλαίσιο του Ολοκληρωμένου τομέα θαλάσσιας πολιτικής (σε αντίθεση με την «μακρο-περιφερειακή στρατηγική»). Ωστόσο, τονίζει ότι η ΕτΠ συμφωνεί με μια Ατλαντική στρατηγική με την προϋπόθεση ότι ακολουθεί μια ευρύτερη προσέγγιση , ενσωματώνει πλήρως την εδαφική διάσταση, αναπτύσσει σαφείς δεσμούς μεταξύ ξηράς και θάλασσας και συμβάλλει στην επίτευξη των υπόλοιπων βασικών πολιτικών στόχων της ΕΕ·

5.

καλεί συνεπώς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αλλάξει τον τίτλο της στρατηγικής σε «Ολοκληρωμένη στρατηγική για την περιοχή του Ατλαντικού Ωκεανού» και θεωρεί σκόπιμη τη διαμόρφωση παρεμφερών στρατηγικών και για άλλες ευρωπαϊκές θαλάσσιες περιοχές (όπως π.χ. για την περιοχή της Βόρειας Θάλασσας), με βάση τις εμπειρίες από την περιοχή του Ατλαντικού·

6.

αναγνωρίζει τις ειδικές απαιτήσεις των εξόχως απόκεντρων περιοχών του Ατλαντικού και εκτιμά ότι η στρατηγική μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της συνοχής των πλαισίων πολιτικής της ΕΕ στις εν λόγω περιοχές·

7.

ζητά η στρατηγική του Ατλαντικού και το σχέδιο δράσης να προσδίδουν ισχυρή έμφαση στην απασχόληση, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τις επενδύσεις, και παράλληλα να συμβάλλουν στη βελτίωση της κατάστασης του θαλάσσιου περιβάλλοντος·

8.

θεωρεί ότι, όσον αφορά τη γεωγραφική εμβέλεια, η στρατηγική πρέπει να χαρακτηρίζεται από ρεαλιστική προσέγγιση που να καθορίζει τα σύνορα της περιοχής με ευελιξία, έτσι ώστε να αντιμετωπίζονται διάφορα ζητήματα χωρίς τεχνητά όρια. Ωστόσο, ζητεί την επανεξέταση της γεωγραφικής εμβέλειας στα βόρεια σύνορα, προκειμένου να συνδεθεί στη στρατηγική και η Ισλανδία·

9.

εκφράζει την ανησυχία της διότι τα πολύτιμα διδάγματα από την ανάπτυξη των υφιστάμενων μακρο-περιφερειακών και άλλων διεθνών στρατηγικών (1) δεν συμπεριλαμβάνονται στις διεργασίες της στρατηγικής του Ατλαντικού, ιδίως όσον αφορά την διακυβέρνηση, την αναπτυξιακή πολιτική, την επικοινωνία, την ανάληψη ευθύνης, τους στόχους και την αξιολόγηση·

10.

τονίζει ότι το Φόρουμ του Ατλαντικού αναλαμβάνει το δύσκολο έργο να διαχειριστεί τις προσδοκίες των ενδιαφερομένων μερών, να διαμορφώσει διεργασίες για συμμετοχή στην κατάρτιση του σχεδίου δράσης και να θεσπίσει συνεκτικά πλαίσια για τον προγραμματισμό και την εφαρμογή των μέτρων και των σχεδίων προτεραιότητας·

II.   ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ

11.

δεν διαφωνεί με τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που έχει εντοπίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά θεωρεί ότι το Σχέδιο Δράσης πρέπει να επικεντρωθεί στην επίτευξη απτών αποτελεσμάτων και να αντιμετωπίσει προκλήσεις όπου η προσέγγιση της σύμπραξης θα οδηγήσει σε πιο αποτελεσματικές απαντήσεις·

12.

υπογραμμίζει ότι τα θέματα του Σχεδίου Δράσης πρέπει να ευθυγραμμιστούν περισσότερο με εκείνα της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και των εμβληματικών πρωτοβουλιών της αλλά και να συνάδουν με τα θέματα του Κοινού Στρατηγικού Πλαισίου (ΚΣΠ) και τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις για τα Ταμεία ΚΣΠ·

13.

σε γενικές γραμμές, συμφωνεί με τις θεματικές ενότητες που ορίζει η Επιτροπή του Ατλαντικού Τόξου (CRPM) (2) ως εξής: (1) προσβασιμότητα και μεταφορές στην περιοχή του Ατλαντικού, (2) οικονομία και ναυτιλία, (3) κλίμα και περιβάλλον, (4) έρευνα και καινοτομία και (5) ελκυστικότητα των εδαφών·

14.

υπογραμμίζει τη σημασία που έχουν η αλιεία, η αλιεία οστρακοειδών, η υδατοκαλλιέργεια και η μεταποίηση και εμπορία των προϊόντων της θάλασσας για την περιοχή του Ατλαντικού και τον αριθμό των θέσεων εργασίας που εξαρτώνται από αυτές. Μια στρατηγική για την ανάπτυξη και την απασχόληση σε αυτή την περιοχή πρέπει οπωσδήποτε να συνδράμει στην εδραίωση και την ενίσχυση αυτού του επαγγελματικού κλάδου·

15.

θεωρεί ότι το σχέδιο δράσης πρέπει να ανταποκρίνεται στην ανάγκη σχεδιασμένης προσέγγισης για το θαλάσσιο περιβάλλον στην περιοχή του Ατλαντικού και ότι προς τούτο απαιτούνται κοινός συντονισμός του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού (ΘΧΣ), διεργασίες θαλάσσιας διαχείρισης σε όλη την περιοχή καθώς και καλύτερος συντονισμός μεταξύ των θαλάσσιων και των χερσαίων πλαισίων σχεδιασμού·

16.

θεωρεί ότι οι παράκτιες ζώνες της περιοχής του Ατλαντικού είναι πολύ ελκυστικές, τόσο όσον αφορά την υποδοχή νέων μόνιμων πληθυσμών, όσο και εποχικές δραστηριότητες που σχετίζονται ιδίως με τη ναυσιπλοΐα, την αναψυχή, τον αθλητισμό και τον τουρισμό. Είναι σημαντικό οι περιοχές να προετοιμαστούν για να υποδεχθούν όσους μετακινηθούν, καθώς αυτές οι μετακινήσεις πληθυσμών ενδέχεται να ασκήσουν πιέσεις στην αγορά ακινήτων, στην οικονομία και στο περιβάλλον των παράκτιων περιοχών·

17.

τονίζει την ανάγκη να αξιοποιήσει η στρατηγική τα επιτεύγματα παλαιότερων και εν εξελίξει έργων χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ στην περιοχή του Ατλαντικού και να αξιολογήσει ό,τι έχει ήδη χρηματοδοτηθεί καθώς και ό,τι μπορεί να συμπληρωθεί μέσω του σχεδίου δράσης. Υπογραμμίζει ακόμη ότι όλα αυτά ενδέχεται να έχουν επιπτώσεις σε ορισμένα προγράμματα και να αναδειχθεί η ανάγκη ενίσχυσης των προγραμμάτων έτσι ώστε να επιτευχθούν μεγαλύτερα και πιο απτά αποτελέσματα·

18.

συνηγορεί υπέρ μιας εξωτερικής διάστασης για το σχέδιο δράσης, προκειμένου να προωθηθούν στρατηγικοί στόχοι με τα ενδιαφερόμενα μέρη από την άλλη όχθη του Ατλαντικού Ωκεανού·

III.   ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΤΛΑΝΤΙΚΟ

19.

αναγνωρίζει ότι τα έργα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο δράσης για τον Ατλαντικό θα πρέπει να χρησιμοποιούν τις υπάρχουσες πηγές χρηματοδότησης σε επίπεδο ΕΕ (πόρους εντός και εκτός του Κοινού Στρατηγικού Πλαισίου (ΚΣΠ)) και άλλους πόρους από το εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και τον ιδιωτικό τομέα. Τονίζει ότι το ζήτημα αυτό εγείρει μια σειρά ερωτημάτων ως προς το πώς ακριβώς η στρατηγική θα συγκεντρώσει τη χρηματοδοτική στήριξη που απαιτείται για την εφαρμογή της , δεδομένου ότι η εκπόνηση του σχεδίου δράσης πραγματοποιείται παράλληλα με τη διαδικασία προγραμματισμού των διαφόρων χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ·

20.

τονίζει ότι για να αποδώσει το σχέδιο δράσης πρέπει να υπάρχει σαφής ευθυγράμμιση μεταξύ αυτού και της διαθέσιμης χρηματοδότησης και υπογραμμίζει ότι τούτο καθιστά ακόμη πιο αναγκαίο, αφενός, να ακολουθήσει η στρατηγική μια πιο ολοκληρωμένη εδαφική προσέγγιση και, αφετέρου, το σχέδιο δράσης να αντιστοιχεί άμεσα στους στόχους της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και να είναι συμβατό με τις κανονιστικές απαιτήσεις των διαφόρων ταμείων της ΕΕ·

Χρηματοδότηση από το Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο

21.

προτείνει το Φόρουμ για τον Ατλαντικό να συνεργαστεί με τις αρμόδιες διαχειριστικές αρχές των πέντε κρατών μελών ώστε να διασφαλιστεί ότι οι εθνικές συμφωνίες εταιρικής σχέσης θα αντικατοπτρίζουν επαρκώς τις προτεραιότητες της στρατηγικής του Ατλαντικού καθώς και ότι υπάρχει επαρκής συμπληρωματικότητα μεταξύ των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων και των μέτρων του Σχεδίου Δράσης. Ωστόσο, εκφράζει την ανησυχία ότι μια Στρατηγική που διαμορφώνεται στο εσωτερικό της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής θα αφήνει περιορισμένα περιθώρια ευθυγράμμισης με τα προγράμματα που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του ΚΣΠ, με εξαίρεση το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ)·

22.

επισημαίνει ότι για την εκπόνηση του σχεδίου δράσης θα πρέπει να τηρηθούν οι αρχές και οι στόχοι των Ταμείων, ιδίως εκείνων του Κοινού Στρατηγικού Πλαισίου·

23.

δεν συμφωνεί με τη διάθεση πόρων για το Ατλαντικό Σχέδιο Δράσης από κάθε επιχειρησιακό πρόγραμμα , λόγω της προταθείσας αυστηρής θεματικής συγκέντρωσης που επιβάλλεται στις Διαχειριστικές Αρχές·

24.

προτείνει, ωστόσο, να συνεργαστεί το Φόρουμ για τον Ατλαντικό με τις Διαχειριστικές Αρχές κατά τη διάρκεια της διαδικασίας προγραμματισμού ώστε να προσδιοριστεί ο τρόπος χρηματοδότησης του σχεδίου δράσης, με σαφή ευθυγράμμιση προς τις επιλεγμένες θεματικές προτεραιότητες των σχετικών προγραμμάτων και με τα ειδικά κριτήρια επιλογής των έργων·

25.

υπογραμμίζει το δυναμικό που διαθέτουν ορισμένα στοιχεία των κανονισμών ΚΣΠ για τη στήριξη και την υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής για τον Ατλαντικό, ιδίως η πολυταμειακή προσέγγιση . Θεωρεί, ακόμη, ότι η επίτευξη συνοχής μεταξύ της στρατηγικής και ορισμένων ολοκληρωμένων προσεγγίσεων στο ΚΣΠ (όπως η αστική διάσταση, οι ολοκληρωμένες εδαφικές επενδύσεις, τα κοινά σχέδια δράσης) έχει τη δυνατότητα, αν αναπτυχθεί σωστά, να προωθήσει την εμπειρία και την τεχνογνωσία των τοπικών αρχών ώστε να συμβάλουν στην επίτευξη βασικών στόχων της στρατηγικής για τον Ατλαντικό·

26.

προτείνει, επίσης στις ετήσιες εκθέσεις εφαρμογής για τα σχετικά προγράμματα να περιλαμβάνεται αξιολόγηση σχετικά με τον τρόπο που τα προγράμματα του ΚΣΠ συνεισφέρουν στους στόχους της στρατηγικής για τον Ατλαντικό και στην εφαρμογή του σχεδίου δράσης·

Προγράμματα Εδαφικής Συνεργασίας

27.

θεωρεί ότι μελλοντικά προγράμματα εδαφικής συνεργασίας θα είναι ζωτικής σημασίας για την υλοποίηση βασικών πτυχών της στρατηγικής για τον Ατλαντικό και τονίζει ότι υπάρχουν περισσότερα από 10 προγράμματα εδαφικής συνεργασίας (διασυνοριακής, διεθνούς και διαπεριφερειακής) που λειτουργούν σήμερα στην περιοχή της προτεινόμενης στρατηγικής·

28.

υποστηρίζει τη συνέχιση του (διεθνούς) προγράμματος για την περιοχή του Ατλαντικού , με αύξηση της χρηματοδότησής του έτσι ώστε να συνάδει με ορισμένες από τις φιλοδοξίες της στρατηγικής για τον Ατλαντικό. Πιστεύει επίσης ότι το πρόγραμμα για την περιοχή του Ατλαντικού αποτελεί το κατάλληλο σχήμα με το οποίο μπορούν να διατυπώνονται ειδικές προσκλήσεις για "στρατηγικές πρωτοβουλίες" στο πλαίσιο της Στρατηγικής για τον Ατλαντικό (εμβληματικά έργα), καθώς και για τη χρηματοδότηση της πλατφόρμας υλοποίησης (βλέπε σημεία 40-41)·

29.

προτείνει στο Φόρουμ για τον Ατλαντικό να συνεργαστεί με το πρόγραμμα INTERACT για την υποστήριξη μέτρων ευαισθητοποίησης και να συμπεριλαμβάνει Διαχειριστικές Αρχές υφιστάμενων προγραμμάτων εδαφικής συνεργασίας σε πρώιμο στάδιο της διαδικασίας εκπόνησης του Ατλαντικού Σχεδίου Δράσης·

30.

υπογραμμίζει ότι η εν λόγω συνεργασία θα συμβάλλει στα εξής:

α)

κατά την ανάπτυξη του σχεδίου δράσης: εντοπισμός των διδαγμάτων για τη στρατηγική από τη διαχείριση του προγράμματος INTERREG, του αντικτύπου της στρατηγικής στην υλοποίηση του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων των συνεργειών και της συνεργασίας μεταξύ προγραμμάτων και τρόπων αποτελεσματικής διαχείρισης των έργων που εξαρτώνται από πολλά προγράμματα της στρατηγικής για τον Ατλαντικό·

β)

κατά τη διαδικασία προγραμματισμού: ευαισθητοποίηση όσον αφορά τη στρατηγική μεταξύ των προγραμμάτων εδαφικής συνεργασίας, εντοπισμός σχετικών έργων για την επίτευξη στόχων της στρατηγικής, με τη χρήση προγραμμάτων συνεργασίας για την αντιμετώπιση των θεματικών ζητημάτων και με τη διευκόλυνση των ανταλλαγών μεταξύ προγραμμάτων·

Χρηματοδότηση από άλλα προγράμματα της ΕΕ

31.

εκφράζει την ανησυχία της ότι δεν υπάρχει επαρκής συνοχή με άλλα προγράμματα της ΕΕ, και ότι για το λόγο αυτό οι στόχοι της στρατηγικής για τον Ατλαντικό και οι απαιτήσεις χρηματοδότησης του σχεδίου δράσης δεν θα πληρούνται επαρκώς κατά την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020·

32.

επισημαίνει, ως παράδειγμα, τα νέα «ολοκληρωμένα έργα» στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE+ (2014-2020) μεγαλύτερης διάρκειας και ευρύτερης εδαφικής κάλυψης για την καλύτερη εφαρμογή της πολιτικής για το περιβάλλον και το κλίμα, χωρίς όμως να περιλαμβάνουν τα έργα για το θαλάσσιο περιβάλλον (3). Θεωρεί ότι πρόκειται για χαμένη ευκαιρία ως προς την επίτευξη των στόχων της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής (ΟΘΠ) και της στρατηγικής για τον Ατλαντικό·

33.

επίσης, εκφράζει τη λύπη της διότι η περιοχή του Ατλαντικού δεν έχει συμπεριληφθεί στην χάραξη κεντρικών δικτύων στο πλαίσιο των διευρωπαϊκών δικτύων και ζητεί να δοθεί προτεραιότητα στη χρήση της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» για την αντιμετώπιση θεμελιωδών ζητημάτων προσβασιμότητας και ζητημάτων που προκύπτουν από τον περιφερειακό χαρακτήρα (στις μεταφορές, την ενέργεια και τις ΤΠΕ) στην περιοχή του Ατλαντικού·

34.

ζητεί να πληροφορηθεί τις προτάσεις του Φόρουμ για τον Ατλαντικό σχετικά με την βελτίωση της στόχευσης και της χρήσης των υπόλοιπων διαθέσιμων πόρων της ΕΕ καθώς και την αύξηση της ανάληψης πιστώσεων για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής. Προτείνει, για παράδειγμα, να προωθούνται μέσω του σχεδίου δράσης ερευνητικές συνεργασίες στην περιοχή του Ατλαντικού, ώστε να μεγιστοποιηθεί η στήριξη στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζοντας 2020·

Άλλες πηγές χρηματοδότησης

35.

ανησυχεί διότι δεν δίνεται έμφαση στην προσέλκυση χρηματοδότησης από τον ιδιωτικό τομέα και, γενικότερα, στη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής. Θεωρεί ότι πρόκειται για πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπιστεί από το Φόρουμ για τον Ατλαντικό μέσω των διεργασιών διαβούλευσης και των εξειδικευμένων επικοινωνιακών εκστρατειών·

36.

επισημαίνει ότι η παρούσα δημοσιονομική κρίση καθιστά απαραίτητο η περιοχή του Ατλαντικού να προσελκύσει διεθνείς επενδύσεις προκειμένου να αξιοποιηθούν οι υφιστάμενες ευκαιρίες (σε τομείς όπως οι θαλάσσιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα θαλασσινά και η υδατοκαλλιέργεια, οι θαλάσσιοι πόροι, η ανάπτυξη της ναυτιλίας και των λιμένων). Θεωρεί ότι η προώθηση της περιοχής του Ατλαντικού ως τόπου επενδύσεων και επιχειρηματικότητας πρέπει να αποτελέσει βασική συνιστώσα του σχεδίου δράσης·

37.

προτείνει, επίσης, να συνεργαστεί το Φόρουμ για τον Ατλαντικό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προκειμένου να αξιολογηθεί η δυνατότητα διαμόρφωσης εξειδικευμένου χρηματοδοτικού μέσου για τη διευκόλυνση της προετοιμασίας «κατάλληλων προγραμμάτων» με το συνδυασμό επιδοτήσεων και δανείων, μετοχικού κεφαλαίου και μηχανισμών επιχειρηματκών εγγυήσεων και με την βελτιωμένη υλοποίηση των έργων·

IV.   ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ

38.

τονίζει ότι για να επιτύχει η στρατηγική για τον Ατλαντικό πρέπει να ενσωματώνεται σε μεγάλο βαθμό σε πολιτικές και διοικητικές δομές και υπογραμμίζει ότι προς τούτο απαιτείται:

α)

πολιτική βούληση, δέσμευση και ανάληψη ευθύνης,

β)

πολυεπίπεδη προσέγγιση διακυβέρνησης (ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο),

γ)

επαρκείς ανθρώπινοι πόροι και τεχνική βοήθεια.

Πτυχές της διακυβέρνησης

39.

πιστεύει ότι η δομή διακυβέρνησης πρέπει να μεγιστοποιεί τη συμβολή των πολυάριθμων ενδιαφερομένων μερών και των δυνητικών παραγόντων της στρατηγικής για τον Ατλαντικό και ζητεί να εφαρμοστεί πολυεπίπεδη προσέγγιση διακυβέρνησης στην εκπόνηση, εφαρμογή, αξιολόγηση και επανεξέταση του Σχεδίου Δράσης·

40.

ωστόσο, αναγνωρίζει ότι χωρίς ισχυρή πολιτική βούληση των κρατών μελών στο υψηλότερο επίπεδο, σε συνδυασμό με τις εθνικές διαδικασίες συντονισμού όλων των σχετικών τομέων πολιτικής, η στρατηγική για τον Ατλαντικό δεν θα ανταποκριθεί στις προσδοκίες και δεν θα επιτύχει τους στόχους της. Επίσης, θεωρεί ότι το σχέδιο δράσης δεν θα τελεσφορήσει χωρίς την πλήρη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών φορέων και την εκ μέρους τους ανάληψη ευθύνης όσον αφορά τη στρατηγική·

41.

διαφωνεί με την πρόταση να καταργηθεί το Φόρουμ για τον Ατλαντικό μόλις υιοθετηθεί το Σχέδιο Δράσης και προτείνει να διατηρηθεί το Φόρουμ αυτό μέχρι το 2020, προκειμένου να επιβλέπει την εφαρμογή (μέσω μιας πλατφόρμας για την υλοποίηση (βλέπε σημεία 27, 41)), να ελέγχει την πρόοδο και να συμβάλλει στην υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής·

42.

προτείνει να αναπτυχθεί το ακόλουθο πρότυπο διακυβέρνησης της στρατηγικής για τον Ατλαντικό: (α) το Φόρουμ για τον Ατλαντικό (διασφαλίζοντας την πολιτική εποπτεία σε επίπεδο ΕΕ και ενσωματώνοντας μια Πλατφόρμα για την υλοποίηση ) να λειτουργεί ως σημείο επαφής για τη στρατηγική, να λαμβάνει μέτρα ενίσχυσης της ικανότητας, να παρέχει καθοδήγηση για την χάραξη των έργων και να προωθεί και να διαχειρίζεται την υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης, (β) εθνικά και περιφερειακά συντονιστικά όργανα να προωθούν την πολιτική συνοχής και να ενθαρρύνουν τη δέσμευση των ενδιαφερομένων μερών και των δυνητικών υπεύθυνων υλοποίησης των έργων κατά την ανάπτυξη της στρατηγικής για τον Ατλαντικό·

Πτυχές της εφαρμογής

43.

τονίζει ότι η περιοχή του Ατλαντικού είναι ένας πολύπλοκος γεωγραφικός χώρος, με πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά, πολιτισμούς και νοοτροπίες. Θεωρεί ότι, προκειμένου να επιτύχει η στρατηγική, πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για τη διεύρυνση και την εμβαθύνση του επιπέδου και της φύσης της συνεργασίας στην περιοχή του Ατλαντικού. Επίσης, πιστεύει ότι η στρατηγική για τον Ατλαντικό θα αποτελέσει το κοινό σημείο αναφοράς για την επίτευξη των εν λόγω στόχων αλλά θα πρέπει να περιλαμβάνει και ένα μέτρο υπέρ της οικοδόμησης ικανοτήτων για την προώθηση μιας ισχυρότερης δεοντολογίας συνεργασίας·

44.

πιστεύει ότι, μετά την υιοθέτηση του σχεδίου δράσης για τον Ατλαντικό, θα απαιτηθεί η σύσταση μονάδας πληροφορίας και επικοινωνίας , προκειμένου να βελτιωθεί η προβολή, να προωθηθεί η κατανόηση των στόχων, να προσελκυστεί ευρύτερη συμμετοχή (ιδίως από τον ιδιωτικό τομέα) και την πάροδο του χρόνου να προβληθούν τα επιτεύγματα της στρατηγικής,

45.

υπογραμμίζει τα δυνητικά οφέλη που μπορεί να προσφέρει ο κανονισμός ΕΟΕΣ για την διευκόλυνση της εφαρμογής της στρατηγικής·

46.

προτείνει τη θέσπιση μιας διυπηρεσιακής ειδικής ομάδας «Στρατηγική για τον Ατλαντικό» στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να διασφαλίζει τη συνοχή με όλους τους σχετικούς τομείς πολιτικής και τη συμβατότητα μεταξύ των στόχων της στρατηγικής για τον Ατλαντικό, τα προγράμματα της ΕΕ και τις αιτήσεις χρηματοδότησης. Ακόμη, δεδομένου του οριζόντιου χαρακτήρα της στρατηγικής, θεωρεί ότι την προεδρία της ειδικής αυτής ομάδας πρέπει να αναλάβει η Γενική Γραμματεία·

V.   ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΤΛΑΝΤΙΚΟ - ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

47.

τονίζει ότι πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη συναίσθηση του επείγοντος στη διαδικασία υιοθέτησης του σχεδίου δράσης και προτείνει συχνότερες συνεδριάσεις του Φόρουμ για τον Ατλαντικό (Διοίκηση και διευθύνουσες επιτροπές), προκειμένου να διαμορφωθούν τα στάδια της διαδικασίας και να διασφαλιστεί η έγκαιρη δράση·

48.

προσβλέπει στο ότι το αναμενόμενο έγγραφο διαβούλευσης θα αποτελέσει τη βάση για μια ευρύτερη, πιο δομημένη διαδικασία κινητοποίησης και διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη στα τέλη του 2012 και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διευρύνει και να εμβαθύνει χωρίς καθυστέρηση τις δεσμεύσεις, έτσι ώστε τα ενδιαφερόμενα μέρη, μεταξύ των οποίων και το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο, να αισθάνονται ότι αναλαμβάνουν επαρκείς ευθύνες στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης και να διασφαλιστεί ότι η διαδικασία ακολουθεί πραγματική προσέγγιση «από τη βάση στην κορυφή» και με επίκεντρο τον πολίτη·

49.

εκφράζει την ανησυχία ότι τα προτεινόμενα θεματικά σεμινάρια, ένα ανά κράτος μέλος, δεν θα είναι επαρκή για να επιτευχθεί η δέσμευση των ενδιαφερομένων μερών υπέρ της στρατηγικής και η ανάληψη ευθύνης εκ μέρους τους. Προτείνει, συνεπώς, την οργάνωση πρόσθετων δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της στρατηγικής για τον Ατλαντικό προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία σχετικά με ένα στρατηγικό όραμα, να συζητηθούν οι πτυχές της διακυβέρνησης, να τεθούν στόχοι, να διαμορφωθούν επαληθεύσιμοι δείκτες επιτυχίας και να διασαφηνιστούν πτυχές της χρηματοδότησης. Προτείνει, επίσης, να κινητοποιήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις αντιπροσωπείες της στα διάφορα κράτη ώστε να επιτύχει ευρύτερη συμμετοχή στη διαδικασία του σχεδίου δράσης·

50.

υπογραμμίζει ότι το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα για την υιοθέτηση του Σχεδίου Δράσης πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τις προτεραιότητες του προγράμματος χρηματοδότησης 2014-2020·

51.

συνιστά όπως στο πλαίσιο της διαδικασίας της στρατηγικής του Ατλαντικού υπάρξει πρώτα συμφωνία σχετικά με ένα στρατηγικό όραμα για την περιοχή του Ατλαντικού , το οποίο θα αποτελέσει το σημείο αναφοράς για το Ατλαντικό σχέδιο δράσης για την περίοδο 2014-2020 και προτείνει ότι αυτό το σχέδιο δράσης πρέπει:

να καθορίσει τις βασικές προτεραιότητες και τα μέτρα και να εντοπίσει τα εμβληματικά έργα, συμπεριλαμβανομένων των βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων δράσεων,

να καθορίσει σαφείς ρόλους και αρμοδιότητες για όλες τις πολιτικές και για τα ενδιαφερόμενα μέρη σε μια πολυεπίπεδη δομή διακυβέρνησης, με σαφή διαδικασία για την υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής,

να συμπεριλάβει ένα μέτρο υπέρ της ανάπτυξης ικανοτήτων για την προώθηση ισχυρότερης δεοντολογίας συνεργασίας στην περιοχή,

να καθορίσει τους κύριους στόχους και μια σειρά δεικτών για τη μέτρηση της υλοποίησης και να υιοθετήσει μια προσέγγιση με βάση το αποτέλεσμα,

να καθορίσει μια διαδικασία αξιολόγησης και ενδιάμεσης ανασκόπησης των αποτελεσμάτων,

να συμπεριλάβει μια μονάδα πληροφοριών και επικοινωνίας , προκειμένου να βελτιωθεί η προβολή, να προωθηθεί η κατανόηση των στόχων και να επιτευχθεί ευρύτερη συμμετοχή στη Στρατηγική,

να προσδιορίσει τους πόρους , τόσο οικονομικούς όσο και ανθρώπινους, που απαιτούνται για την εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης·

52.

ζητά η στρατηγική για την περιοχή του Ατλαντικού και η διαδικασία για την εκπόνηση σχεδίου δράσης να αποτελέσουν τμήμα της προτεινόμενης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αξιολόγησης της προστιθέμενης αξίας της μακρο-περιφερειακής προσέγγισης το 2013, όπως ζητήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο·

53.

προτείνει να εγκριθεί το σχέδιο δράσης από το Φόρουμ για τον Ατλαντικό και καλεί την επερχόμενη Ιρλανδική Προεδρία να δώσει προτεραιότητα στην υιοθέτηση Σχεδίου Δράσης από το Συμβούλιο κατά τη διάρκεια της Προεδρίας της, με έμφαση στο αποτέλεσμα, την αξιόπιστη διαδικασία παρακολούθησης και συνεχούς αξιολόγησης και την προγραμματισμένη ενδιάμεση ανασκόπηση.

Βρυξέλλες, 9 Οκτωβρίου 2012

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Ramón Luis VALCÁRCEL SISO


(1)  Ιδίως η Έκθεση για την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας (EUSBSR), Ιούνιος 2011 (COM(2011) 381 final).

(2)  Θέση και προτάσεις της Επιτροπής του Ατλαντικού Τόξου σχετικά με την Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά την θέσπιση στρατηγικής για την περιοχή του Ατλαντικού Ωκεανού, όπως υιοθετήθηκαν από το Πολιτικό Προεδρείο στις 22 Μαρτίου 2012.

(3)  Βλ. σχέδιο γνωμοδότησης με θέμα "Πρόταση κανονισμού για το Πρόγραμμα για το Περιβάλλον και τη Δράση για το Κλίμα (LIFE)" CdR 86/2012.