Εισαγωγή

Η εκπαίδευση και η κατάρτιση (Ε&Κ) αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο για την εξασφάλιση της ευημερίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κατά συνέπεια, η «Ατζέντα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας» είναι μια από τις επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Αποσκοπεί στην καλύτερη αντιστοίχιση προσφοράς και ζήτησης εργασίας, μέσω, μεταξύ άλλων, της κινητικότητας των εργαζομένων. Το ζήτημα αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τον τομέα της πυρηνικής ενέργειας στην ΕΕ.

Ο ρόλος της πυρηνικής ενέργειας αποτελεί επί του παρόντος αντικείμενο ζωηρού διαλόγου σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και, τελικά, εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίσουν κατά πόσον η αξιοποίηση της πυρηνικής ενέργειας θα συνεχιστεί «όπως έχει προγραμματιστεί» ή μακροπρόθεσμα, ή θα αναβαθμιστούν, θα κατασκευαστούν νέοι ή θα καταργηθούν σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής. Τα πρόσφατα γεγονότα στη Fukushima (Ιαπωνία, σεισμός και τσουνάμι, στις 11 Μαρτίου 2011) υποδηλώνουν συνεχή βελτίωση των διαφόρων πολιτικών ενημέρωσης και κατάρτισης σε θέματα πυρηνικής ενέργειας και τον συντονισμό τους σε παγκόσμια κλίμακα.

Ανεξάρτητα του ποια λύση θα επιλεγεί, η επάρκεια σε καλά εκπαιδευμένο και έμπειρο προσωπικό είναι νευραλγικής σημασίας θέμα για την υπεύθυνη χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Αυτό ισχύει για όλα τα επιμέρους θέματα: σχεδιασμό, κατασκευή, λειτουργία, παροπλισμό, κύκλο καυσίμου και διαχείριση αποβλήτων, καθώς και για την ακτινοπροστασία.

Στο κεφάλαιο 1 της συνθήκης Ευρατόμ αναφέρεται ρητά η υποχρέωση της Επιτροπής να υλοποιεί δράσεις κατάρτισης[1]. Σύμφωνα με το άρθρο 33 της συνθήκης Ευρατόμ, κάθε κράτος μέλος οφείλει «να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την εκπαίδευση, τη διαπαιδαγώγηση και την επαγγελματική κατάρτιση».

Στην πραγματικότητα, αυξάνεται η ζήτηση για πρόσληψη εξειδικευμένων εργαζομένων, επειδή ο υψηλός μέσος όρος ηλικίας των εμπειρογνωμόνων θα έχει ως αποτέλεσμα σημαντικό ποσοστό συνταξιοδοτήσεων τα επόμενα έτη.

Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα συμπεράσματά του της 13ης Νοεμβρίου 2008 (έγγραφο αριθ. 15406/08) όσον αφορά την ανάγκη δημιουργίας δεξιοτήτων στον πυρηνικό τομέα, επισημαίνει ότι υφίσταται ορατός κίνδυνος για την Ευρωπαϊκή Ένωση, απώλειας της γνώσης στον πυρηνικό τομέα, εφόσον δεν αναληφθεί καμία ενέργεια και τονίζει με έμφαση ότι η διατήρηση των δεξιοτήτων στον πυρηνικό τομέα απαιτεί γενικευμένη προσπάθεια με τη συμμετοχή του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και συνολικότερα του κλάδου της πυρηνικής ενέργειας.

Ως εκ τούτου το Συμβούλιο ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να προβούν σε «αξιολόγηση των επαγγελματικών δεξιοτήτων και προσόντων» της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πυρηνικό τομέα και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη «να διασφαλίσουν συστηματική ενημέρωση σχετικά με τα ευρωπαϊκά ιδρύματα που χορηγούν πτυχία».

Επίσης, το Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να του υποβάλλει τακτικά έκθεση σχετικά με τη συνέχεια που θα δοθεί στα εν λόγω συμπεράσματα του Συμβουλίου.

Την πρόκληση της εξασφάλισης επαρκούς αριθμού ειδικευμένου προσωπικού στον πυρηνικό τομέα έχουν αναγνωρίσει ευρέως διάφοροι άμεσα ενδιαφερόμενοι, συγκεκριμένα η πυρηνική βιομηχανία, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές και οι Οργανισμοί Τεχνικής Υποστήριξης (ΟΤΥ). Το θέμα αναφέρεται όλο και περισσότερο σε πολλά εθνικά και διεθνή φόρα. Το 2007, η Διευθύνουσα Επιτροπή Πυρηνικής Ενέργειας στο πλαίσιο του Οργανισμού Πυρηνικής Ενέργειας (Nuclear Energy Agency/ΝΕΑ) του ΟΟΣΑ εξέδωσε δήλωση σχετικά με τον ρόλο των κυβερνήσεων στην εξασφάλιση εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού στον πυρηνικό τομέα[2] και ζήτησε από τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα για την παρακολούθηση της κατάστασης και να εξασφαλίσουν εθνική και διεθνή συνεργασία με σκοπό την ενίσχυση της εκπαίδευσης και έρευνας στον πυρηνικό τομέα και να ενθαρρύνουν φοιτητές και νέους πτυχιούχους να γίνουν οι πυρηνικοί εμπειρογνώμονες σε πυρηνικά θέματα που θα χρειαστούν στο μέλλον.

Επίσης, ο ΔΟΑΕ θεωρεί θεμελιώδους σημασίας ζήτημα για την ασφάλεια την καθιέρωση διαρκών προγραμμάτων Ε&Κ. Αυτή η άποψη στηρίζεται σε διάφορες αποφάσεις της Γενικής Διάσκεψης του ΔΟΑΕ, που χρονολογούνται από το 1992, με τις οποίες ο Οργανισμός ζήτησε, μεταξύ άλλων, να ενταθούν τα μεταπτυχιακά προγράμματα και μαθήματα εξειδικευμένης κατάρτισης στις επίσημες γλώσσες του Οργανισμού, καθώς και να αναπτυχθούν προγράμματα διδακτέας ύλης και εκπαιδευτικό υλικό για συγκεκριμένες στοχοποιημένες ομάδες.

Ο στόχος της παρούσας πρώτης έκθεσης της κατάστασης είναι να αποτυπώσει - στο μέτρο του δυνατού - μια ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης, να προσδιορίσει τις σημερινές προκλήσεις και να παρουσιάσει το φάσμα των εν εξελίξει ή προγραμματισμένων ενωσιακών, εθνικών ή διεθνών πρωτοβουλιών με τις οποίες θα ήταν δυνατόν να αντιμετωπιστούν οι διαπιστωμένες προκλήσεις με τον αποτελεσματικότερο και συστηματικότερο δυνατό τρόπο. Η έκθεση ανταποκρίνεται λοιπόν στη στρατηγική «Ευρώπη 2020», καθώς και στα συμπεράσματα που διατύπωσε το Συμβούλιο στο έγγραφο αριθ. 15406/08.

Σημερινή κατάσταση στην ΕΕ όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό

Η πυρηνική ασφάλεια είναι υψίστης σημασίας προϋπόθεση για την υπεύθυνη χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή δρομολόγησε το 2008 μελέτη με τίτλο "Nuclear Safety in a Situation of Fading Nuclear Experience" (Πυρηνική ασφάλεια σε συνθήκες φθίνουσας πείρας στον πυρηνικό τομέα), που δημοσιεύθηκε το 2008. Η μελέτη δεν κάλυψε τη συνολική κατάσταση του πυρηνικού τομέα, αλλά ανέλυσε την κατάσταση στην ΕΕ όσον αφορά μια κρίσιμη σημασίας ομάδα, δηλαδή τη διαθεσιμότητα προσωπικού σχετικού με την πυρηνική ασφάλεια στις επιχειρήσεις εκμετάλλευσης πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και στους ρυθμιστικούς φορείς . Ενώ με τη μελέτη δεν διαπιστώθηκε οξεία απειλή έλλειψης αυτού του προσωπικού σε οποιοδήποτε από τα κράτη μέλη, διατυπώθηκαν κάποιες ανησυχίες για τα έτη έως το 2020. Επισημάνθηκε ότι, ως επακόλουθό της, τα κράτη μέλη, οι οργανισμοί και η ΕΕ ανέλαβαν πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της κατάστασης.

Η μελέτη κατέληξε σε μια σειρά συστάσεων, στις οποίες συγκαταλέγονται τα εξής: καλύτερη συνεργασία μεταξύ των βασικών παραγόντων και των πανεπιστημίων καθώς και των επιχειρήσεων και των φορέων, προκειμένου να βελτιστοποιηθούν αμοιβαία τα προγράμματα κατάρτισης· βελτιωμένη υποβολή εκθέσεων σχετικά με την κατάσταση του προσωπικού στο πλαίσιο της Σύμβασης για την πυρηνική ασφάλεια· ενίσχυση της διεθνούς και διμερούς ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με την πείρα από την λειτουργία· δημιουργία ακαδημίας μεταπτυχιακών σπουδών για την εκπαίδευση πτυχιούχων μηχανικών στις πανευρωπαϊκής ισχύος βασικές αρχές πυρηνικής ασφάλειας, και, τέλος, τακτική ενδελεχής ανάλυση της κατάστασης του προσωπικού στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αυτή η μελέτη έγινε με σκοπό την πυρηνική ασφάλεια, ενώ στο πλαίσιο των συστάσεων και συζητήσεων που ακολούθησαν διαπιστώθηκαν δύο βασικές ανάγκες:

- Τακτική και εκτενής ανάλυση της προσφοράς και της ζήτησης σε επίπεδο ΕΕ. Από την πλευρά της ζήτησης θα πρέπει να προσδιορίζονται, ποσοτικά και ποιοτικά, οι ανάγκες για νέο προσωπικό, καθώς και οι ελλείψεις προσωπικού που έχουν ήδη σημειωθεί ή αναμένονται στις διάφορες ομάδες ενδιαφερομένων. Από την πλευρά της προσφοράς, θα πρέπει να αναλύονται οι ικανότητες εκπαίδευσης νέων πτυχιούχων, καθώς και το είδος των απαιτούμενων προσόντων.

- Διαρκής παρακολούθηση των προβλημάτων που εντοπίζονται και του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν με ήδη υφιστάμενες ή σχεδιαζόμενες πρωτοβουλίες, προκειμένου να επιτευχθεί η έγκαιρη δράση για την κάλυψη των κενών και να εξασφαλιστεί καλύτερος συντονισμός των πρωτοβουλιών προς μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητάς τους.

Παρά το γεγονός ότι έχουν ήδη αναληφθεί διάφορες δράσεις, που περιγράφονται στο κεφάλαιο 3, φαίνεται ότι σειρά από προβλήματα πρέπει να αντιμετωπιστούν σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

- Σε πολλά κράτη μέλη είναι ανεπαρκής ο αριθμός των φοιτητών και αποφοίτων με στέρεες γνώσεις στην πυρηνική επιστήμη , γεγονός που ενδεχομένως οφείλεται στην υποτιθέμενη έλλειψη προοπτικών επαγγελματικής σταδιοδρομίας σε εθνικό επίπεδο.

- Επιτείνεται η δυσκολία προσέλκυσης του ενδιαφέροντος αποφοίτων τεχνικών και άλλων σχολών για ανάληψη εργασίας στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας .

- Επιτείνεται η ανάγκη για εξασφάλιση της κινητικότητας και πολυπολιτισμικών ικανοτήτων ως απάντηση στην παγκοσμιοποίηση της πυρηνικής βιομηχανίας.

- Η διατήρηση και συνεχής βελτίωση της τεχνογνωσίας των πτυχιούχων που ήδη εργάζονται στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας είναι μια διαρκής πρόκληση .

Η αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών είναι κυρίως καθήκον των κρατών μελών, των κλαδικών και ερευνητικών οργανισμών τους, αλλά η διεθνής συνεργασία και οι πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ μπορούν να συνεχίσουν να βελτιώνουν την κατάσταση. Η ΕΕ παρέχει την ιδανική πλατφόρμα για να δημιουργούνται συνέργειες, να συγκεντρώνονται και να διαδίδονται γνώσεις και εμπειρογνωμοσύνη, να υποστηρίζεται η μεταπτυχιακή και επαγγελματική κατάρτιση και να προωθείται και να υποστηρίζεται η κινητικότητα. Οι πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ ενδείκνυνται ιδιαιτέρως όταν παρέχουν προστιθέμενη αξία στις δράσεις σε εθνικό επίπεδο.

Υπάρχουν ήδη αρκετές πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ, οι οποίες συνοψίζονται στα επόμενα κεφάλαια, με ιδιαίτερη έμφαση στα προβλήματα που αντιμετωπίζονται με αυτές τις πρωτοβουλίες. Περισσότερες πληροφορίες παρέχονται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής.

Πρωτοβουλίες σε ενωσιακο και διεθνέσ επίπεδο

Ενίσχυση των πανεπιστημιακών σπουδών στις πυρηνικές επιστήμες

Κατά την επιλογή προγράμματος σπουδών, οι φοιτητές ενδιαφέρονται κατά κύριο λόγο για πολλά υποσχόμενες δυνατότητες σταδιοδρομίας. Κατά συνέπεια, πρέπει να αντιμετωπιστεί αυτό το ζήτημα, αν και κυρίως σε εθνικό επίπεδο. Ωστόσο, έχει διαπιστωθεί ότι πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ διευκολύνουν και ενισχύουν τις προσπάθειες των εθνικών φορέων. Αξίζει να σημειωθεί εν προκειμένω ότι, στο πλαίσιο της πολιτικής της ΕΕ για τη νέα διακυβέρνηση της γνώσης και της εκπαίδευσης και κατάρτισης, δίδεται έμφαση στην ελεύθερη κυκλοφορία της γνώσης.

Σήμερα, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πυρηνικής Εκπαίδευσης ( European Nuclear Education Network/ΕΝΕΝ ) ― που δημιουργήθηκε το 2003 ως μη κερδοσκοπικός διεθνής οργανισμός και αποτελείται σήμερα από 60 πανεπιστήμια, κέντρα μελέτης και βιομηχανίες από 17 κράτη μέλη της ΕΕ ― είναι ο κύριος φορέας που προσπαθεί να εξασφαλίσει την ελεύθερη κυκλοφορία των πυρηνικών γνώσεων, ιδίως, μέσω της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και κατάρτισης σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ΕΝΕΝ συγχρηματοδοτείται από τα τέλη εγγραφής των μελών του και από τη συμμετοχή τους σε κοινοτικά προγράμματα-πλαίσια.

Το ΕΝΕΝ επιδιώκει να επιτευχθεί η εναρμόνιση προγραμμάτων σπουδών για την απόκτηση ευρωπαϊκού μεταπτυχιακού τίτλου Master of Science στον πυρηνικό τομέα, να προωθηθούν οι διδακτορικές σπουδές καθώς και οι ανταλλαγές φοιτητών και καθηγητών στο πλαίσιο αυτού του δικτύου. Επιδιώκει επίσης να αυξηθεί ο αριθμός των φοιτητών με την παροχή κινήτρων, να δημιουργηθεί πλαίσιο για την αμοιβαία αναγνώριση, και να προωθηθούν και ενισχυθούν οι σχέσεις μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών οργανισμών, ρυθμιστικών φορέων, βιομηχανίας και άλλων οργανισμών που εμπλέκονται στην εφαρμογή της πυρηνικής επιστήμης και της ιονίζουσας ακτινοβολίας.

Το ΕΝΕΝ έχει επίσης αναγνωρίσει την ανάγκη για μεταπτυχιακή και συνεχή επαγγελματική κατάρτιση (δια βίου μάθηση) και διεύρυνε το πεδίο των δραστηριοτήτων ανάλογα, όπως περιγράφεται στο κατωτέρω κεφάλαιο 3.4.

Κίνητρα εργασίας, στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, των αποφοίτων πανεπιστημίων και αποφοίτων που εργάζονται σε άλλους τομείς

Η δημιουργία κινήτρων για τους αποφοίτους πανεπιστημίων και των αποφοίτων που εργάζονται ήδη σε άλλους τομείς ώστε να επιλέξουν να σταδιοδρομήσουν στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας είναι κυρίως καθήκον των ιδιωτικών οργανισμών και εταιρειών. Ωστόσο, η συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να ενισχύσει τις προσπάθειες εν προκειμένω.

Προς τον σκοπό αυτό, έξι κορυφαίες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις του πυρηνικού τομέα (AREVA, Axpo, EnBW, E.ON Kernkraft, URENCO και Vattenfall) συνέστησαν, τον Ιανουάριο του 2010, την ακαδημία επιμόρφωσης European Nuclear Energy Leadership Academy (ENELA) για την κατάρτιση των μελλοντικών ηγετικών στελεχών του κλάδου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστήριξε τη δημιουργία της ακαδημίας, η οποία εδρεύει στο Μόναχο και είναι η υλοποίηση ιδέας που διατυπώθηκε στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ για την Πυρηνική Ενέργεια (ENEF)[3]. Η ENELA παρέχει σε προσφάτως αποφοιτήσαντες, αλλά και σε στελέχη με μερικών ετών πείρα και δυνατότητες ανέλιξης στα ανώτατα επίπεδα της ιεραρχίας, τις δεξιότητες και τις γνώσεις που χρειάζονται για να γίνουν οι μελλοντικοί ηγέτες του κλάδου και να διασφαλιστεί η περαιτέρω ανάπτυξη βιώσιμων λύσεων για την πυρηνική ενέργεια στην Ευρώπη. Προσφέρει λοιπόν ιδιαίτερα ελκυστικές προοπτικές στους νέους που αποφοιτούν από τα πανεπιστήμια ή εργάζονται ήδη σε άλλους τομείς. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει βοήθεια σε είδος, π.χ. ομιλητές και συμβουλές, αλλά όχι οικονομική στήριξη.

Μεταπτυχιακή και επαγγελματική κατάρτιση, βελτίωση της τεχνογνωσίας, κινητικότητα

Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ έχουν από μακρού δραστηριοποιηθεί στη συγκέντρωση και διάδοση γνώσεων και πείρας για να βοηθήσουν τη μεταπτυχιακή και επαγγελματική κατάρτιση και να προωθήσουν και να υποστηρίξουν την κινητικότητα. Αλλά και η βιομηχανία, οι ΟΤΥ και οι διεθνείς οργανισμοί αναγνωρίζουν ολοένα και περισσότερο την ανάγκη και τα πλεονεκτήματα της συνεργασίας σε επίπεδο ΕΕ.

Πρωτοβουλίες της ΕΕ

Μία από τις νέες προκλήσεις για τη δημιουργία γνώσης και την ανάπτυξη ικανοτήτων στην ΕΕ είναι η ενσωμάτωση των απαιτήσεων για κινητικότητα ανεξαρτήτως συνόρων και δια βίου μάθηση, με απώτερο στόχο τη καθιέρωση « Ευρωπαϊκών διαβατηρίων δεξιοτήτων », όπου αυτό ενδείκνυται.

Όπως και σε άλλους βιομηχανικούς κλάδους στην ΕΕ, λόγου χάρη στην αεροναυπηγική και την αυτοκινητοβιομηχανία, είναι σκόπιμο να χρησιμοποιείται προς τον σκοπό αυτό το « ευρωπαϊκό σύστημα πιστωτικών μονάδων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ECVET )» (βλ. τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2009[4]), στόχος του οποίου είναι να προωθηθεί μεταξύ των 27 κρατών μελών η αμοιβαία εμπιστοσύνη και η διαφάνεια, καθώς και η αναγνώριση των ικανοτήτων και τίτλων σπουδών που έχουν αποκτηθεί κατά την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση.

Τα προγράμματα κατάρτισης Ευρατόμ απευθύνονται κατά κανόνα στους ερευνητές και τους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εργαζόμενους στη βιομηχανία και προσαρμόζονται στις πρόσφατες εξελίξεις στην πυρηνική βιομηχανία και τις κανονιστικές ρυθμίσεις ― δηλαδή στη διεθνοποίηση, την απορρύθμιση και την ιδιωτικοποίηση ― στην τάση για εξωτερική ανάθεση δραστηριοτήτων και στις νέες προσεγγίσεις για τη διαχείριση των προηγμένων τεχνολογιών και των ανθρώπινων πόρων.

Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Εκπαίδευση στον Πυρηνικό Τομέα (European Nuclear Education Network/ΕΝΕΝ), το οποίο χρηματοδοτείται από το τρέχον έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο έρευνας και κατάρτισης της Ευρατόμ (2007 - 2013), διοργανώνει σειρά «ευρωπαϊκών προγραμμάτων κατάρτισης στη σχάση» (European Fission Training Schemes/EFTS) για την αντιμετώπιση της ανάγκης ειδικών δεξιοτήτων σε ορισμένους επιλεγμένους τομείς, χρησιμοποιώντας τα εργαλεία που παρέχονται από το ECVET. Πρόκειται για προγράμματα κατάρτισης που παρέχουν, για παράδειγμα, βασικές γνώσεις στον πυρηνικό τομέα, καθώς και για εξειδικευμένα μέτρα κατάρτισης στον πυρηνικό σχεδιασμό και την κατασκευή των σημερινών και των μελλοντικών πυρηνικών εγκαταστάσεων. Καλύπτεται επίσης η αντίληψη της πυρηνικής ασφάλειας, θέμα βασικό για την υπεύθυνη χρήση της πυρηνικής ενέργειας.

Ένας άλλος στόχος είναι η ανάπτυξη των ευρωπαϊκών προτύπων για την ακτινοπροστασία σε συνέργεια με τις αρμόδιες αρχές και η δημιουργία αναγνωρισμένου σε όλη την Ένωση «Ευρωπαϊκού προγράμματος κατάρτισης στην ακτινοπροστασία» (European radiation protection training scheme/ERPTS).

Η υπεύθυνη χρήση της πυρηνικής ενέργειας όχι μόνο συνεπάγεται τη λειτουργία πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, αλλά και τη διαχείριση των παραγόμενων ραδιενεργών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της διάθεσής τους σε γεωλογικούς χώρους αποθήκευσης. Προς το σκοπό αυτό ένα ειδικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα κατάρτισης στη σχάση/EFTS αποβλέπει στη δημιουργία δεξιοτήτων που απαιτούνται από τους οργανισμούς διαχείρισης των ραδιενεργών υλικών.

Το Κοινό Κέντρο Ερευνών (ΚΚΕρ) της Επιτροπής έχει αρκετές πυρηνικές εγκαταστάσεις για σκοπούς έρευνας και Ε&Κ. Με την πάροδο των ετών, η Ε&Κ έχει αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος των εργασιών του ΚΚΕρ, με τη μορφή προγραμμάτων πρακτικής άσκησης και υποτροφιών σε διδακτορικό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Επιπλέον, στο ΚΚΕρ καταρτίζονται φοιτητές και πτυχιούχοι, με περιοδικά προγράμματα κατάρτισης, εξειδικευμένους κύκλους μαθημάτων και ημερίδες σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας και προστασίας. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Έρευνας και Ανάπτυξης των Διασφαλίσεων (ESARDA), διοργανώνονται από το ΚΚΕρ πανεπιστημιακώς αναγνωρισμένα μαθήματα στα θέματα των πυρηνικών διασφαλίσεων και της μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων. Από το 2009 λειτουργεί κέντρο κατάρτισης στα θέματα των πυρηνικών διασφαλίσεων και της πυρηνικής ασφάλειας, σε συνέργεια με άλλες πρωτοβουλίες της Επιτροπής για την πυρηνική προστασία σε παγκόσμια κλίμακα. Στο πλαίσιο της «Ευρωπαϊκής σχολής για την πυρηνική προστασία και ασφάλεια», το ΚΚΕρ αναπτύσσει ολοκληρωμένο σχέδιο για να προσφέρει, σε στήριξη των ευρωπαϊκών μεταπτυχιακών προγραμμάτων, εξειδίκευση στα πεδία της πυρηνικής τεχνολογίας που σχετίζονται με τις διασφαλίσεις και την πυρηνική ασφάλεια, τα πυρηνικά υλικά, τα πυρηνικά δεδομένα και την επιστήμη των ακτινιδών. Το ΚΚΕρ προσφέρει στους φοιτητές τη μοναδική ευκαιρία να αποκτήσουν πρακτική εμπειρία στα εξειδικευμένα πυρηνικά εργαστήριά του και να συμμετάσχουν στην πρωτοποριακή έρευνα.

Στο πλαίσιο του προγράμματος Ευρατόμ για την πυρηνική ασφάλεια και προστασία, εκτελείται στο Ινστιτούτο Ενέργειας του ΚΚΕρ, που βρίσκεται στο Petten, το ερευνητικό έργο CAPTURE, με αντικείμενο τη διαχείριση της γνώσης στον πυρηνικό τομέα για την ασφάλεια των πυρηνικών αντιδραστήρων. Το έργο βασίζεται σε τρεις πυλώνες ― αξιολόγηση των τάσεων εξέλιξης των ανθρώπινων πόρων στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας (EHRO-N, βλ. κεφάλαιο 3.4.), συμβολή στην πυρηνική Ε&Κ (μέσω του ΕΝΕΝ, βλ. κεφάλαιο 3.1.) και διατήρηση γνώσεων ― με στόχο να συμβάλει στη διατήρηση, την εδραίωση και τη μεταφορά στην ΕΕ της γνώσης της πυρηνικής τεχνολογίας, προς υποστήριξη των σχετικών ερευνητικών έργων του έβδομου προγράμματος πλαισίου Ευρατόμ της ΓΔ Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης και των κεντρικών δραστηριοτήτων του ΔΟΑΕ για τη διαχείριση της γνώσης.

Επιπλέον, η συνεργασία με τρίτες χώρες, μέσω του Μηχανισμού Συνεργασίας στον τομέα της Πυρηνικής Ασφάλειας ( Instrument for Nuclear Safety Cooperation/INSC)[5] καλύπτει επίσης τις δραστηριότητες ενίσχυσης των τεχνικών γνώσεων και ικανοτήτων των αρμοδίων για την πυρηνική ασφάλεια αρχών σε τρίτες χώρες. Προς τούτο, στο πλαίσιο του INSC προβλέπονται σχήματα διμερούς συνεργασίας και ειδικά έργα με παγκόσμια εμβέλεια, π.χ. « για την κατάρτιση και την καθοδήγηση των εμπειρογνωμόνων των ρυθμιστικών αρχών του πυρηνικού τομέα και των οργανισμών τεχνικής υποστήριξής τους, με στόχο την ανάπτυξη ή την ενίσχυση των κανονιστικών και τεχνικών ικανοτήτων τους » (έργο MC.03/10).

Η Ε&Κ είναι επίσης ενταγμένη στην Τεχνολογική Πλατφόρμα Βιώσιμης Πυρηνικής Ενέργειας (Sustainable Nuclear Energy Technology Platform/SNE-TP), στην οποία συμμετέχουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς για την πυρηνική σχάση και την ακτινοπροστασία (περισσότεροι από 75 οργανισμοί). Στόχος της πλατφόρμας είναι να αποτελέσει την κινητήρια δύναμη, μεταξύ άλλων, για προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και για τη διαχείριση της γνώσης (ομάδα για την Εκπαίδευση και Κατάρτιση και τη Διαχείριση της Γνώσης). Τον Δεκέμβριο του 2010, παρουσίασε, σε συνεργασία με την FORATOM, έκθεση με τίτλο: «Βασικά στοιχεία μιας διαρκούς ευρωπαϊκής στρατηγικής για την πυρηνική εκπαίδευση και κατάρτιση».

Άλλες πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ

Τέσσερις ευρωπαϊκοί ΟΤΥ ― από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Τσεχία και τη Λιθουανία ― ίδρυσαν το 2010 το European Nuclear Safety Training and Tutoring Institute (ENSTTI) (Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Κατάρτισης και Καθοδήγησης σε θέματα Πυρηνικής Ασφάλειας).

Η συμμετοχή στο ινστιτούτο είναι ανοικτή σε ΟΤΥ και σε αρμόδιες για την πυρηνική ασφάλεια αρχές που επιθυμούν να προσφέρουν την πείρα και τις ικανότητές τους και καλύπτει όλο το φάσμα γνώσεων σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας. Το ENSTTI προσφέρει σε πτυχιούχους και σε όσους έχουν κάποια επαγγελματική πείρα στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας βραχυχρόνια πρακτική κατάρτιση και περιόδους καθοδήγησης που προσαρμόζονται στο προφίλ του καταρτιζόμενου.

Από την πλευρά της βιομηχανίας, συγκεκριμένα από το Ευρωπαϊκό Φόρουμ για την Ατομική Ενέργεια, συγκροτήθηκε, τον Νοέμβριο του 2010, η Education, Training and Knowledge Management Task Force (ETKM TF) (Επιχειρησιακή Ομάδα για την Εκπαίδευση, την Κατάρτιση και τη Διαχείριση της Γνώσης), με σκοπό να αποτελέσει τον δίαυλο της πυρηνικής βιομηχανίας για την ανταλλαγή ιδεών και πληροφοριών με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και των διαφόρων πρωτοβουλιών σε θέματα εκπαίδευσης, κατάρτισης και διαχείρισης της γνώσης σε ολόκληρη την ΕΕ.

Μέσω του διαύλου αυτού θα προωθούνται δράσεις που αναλαμβάνει η πυρηνική βιομηχανία και θα είναι το σημείο αναφοράς για ερωτήσεις που απευθύνονται στη βιομηχανία σε θέματα εκπαίδευσης, κατάρτισης και διαχείρισης της γνώσης.

Διεθνείς πρωτοβουλίες

Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πυρηνικής Εκπαίδευσης (ΕΝΕΝ) είναι εταίρος του World Nuclear University (WNU) ( Παγκόσμιο Πανεπιστήμιο Πυρηνικής), μιας παγκόσμιας σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με σκοπό την ενίσχυση της εκπαίδευσης και καθοδήγησης σε διεθνή κλίμακα σχετικά με τις ειρηνικές εφαρμογές της πυρηνικής επιστήμης και τεχνολογίας. Κεντρικές συνιστώσες της εταιρικής σχέσης WNU είναι παγκόσμιοι οργανισμοί της πυρηνικής βιομηχανίας, διακυβερνητικοί οργανισμοί πυρηνικής ενέργειας και κορυφαία ιδρύματα ορισμένων τρίτων χωρών για τη μάθηση σε θέματα πυρηνικής ενέργειας.

Πολλά έργα του ΔΟΑΕ αφορούν τη διαχείριση των γνώσεων σχετικά με την πυρηνική ενέργεια. Προσφέρει επιλεγμένες πληροφορίες στο πλαίσιο δημοσιεύσεων σχετικά για την πυρηνική ενέργεια, διαχειρίζεται πάνω από 20 βάσεις δεδομένων σε ποικιλία θεμάτων στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, καθώς και διαδικτυακό κατάλογο των πυρηνικών πόρων. Εξάλλου, ο ΔΟΑΕ συμμετέχει δραστήρια στη διοργάνωση τακτικών συναντήσεων, συνεδρίων και εργαστηρίων στον τομέα της πυρηνικής εκπαίδευσης και διαχείρισης της γνώσης. Μία σημαντική δραστηριότητα του ΔΟΑΕ είναι το Διεθνές Σύστημα Τεκμηρίωσης για την Πυρηνική Ενέργεια (International Nuclear Information System – INIS).

Από τον Οργανισμό Πυρηνικής Ενέργειας (Nuclear Energy Agency/ΝΕΑ) του ΟΟΣΑ συστάθηκε, στα τέλη του 2009, ad-hoc ομάδα εμπειρογνωμόνων για την εκπαίδευση και τη διαχείριση γνώσης, αποτελούμενη από 23 εμπειρογνώμονες που εκπροσωπούν 15 χώρες, την ΕΚ και τον ΔΟΑΕ. Κύρια αποστολή της ομάδας αυτής είναι να αποτυπώνει την τρέχουσα κατάσταση της εκπαίδευσης και κατάρτισης στις πυρηνικές εγκαταστάσεις και να παρέχει «προσχέδιο» για την εξασφάλιση ικανοτήτων σε θέματα πυρηνικής ενέργειας. Η δημοσίευση των αποτελεσμάτων προβλέπεται για το τέλος του 2011, σε έκθεση με τίτλο "Nuclear Education and Training: Assuring a Competent Workforce" (Πυρηνική εκπαίδευση και κατάρτιση: διασφάλιση ικανού εργατικού δυναμικού).

Η International School of Nuclear Law (ISNL) ( Διεθνής Σχολή για το Δίκαιο της Πυρηνικής Ενέργειας), που ιδρύθηκε το 2001 από τον Οργανισμό Πυρηνικής Ενέργειας (Nuclear Energy Agency/ΝΕΑ) του ΟΟΣΑ και το Πανεπιστήμιο του Montpellier, δέχεται στήριξη από τον ΔΟΑΕ. Στόχος της Σχολής είναι να παρέχει υψηλής ποιότητας, εντατικά μαθήματα στο διεθνές δίκαιο της πυρηνικής ενέργειας, τα οποία απευθύνονται, ειδικότερα, σε επί διδακτορία ή μεταπτυχιακούς φοιτητές νομικής και σε νέους πτυχιούχους επαγγελματίες στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Οι συμμετέχοντες που εγγράφονται στο πρόγραμμα σπουδών ISNL έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση για την απονομή πανεπιστημιακού πτυχίου (Diplôme d'Université - DU) στο δίκαιο της πυρηνικής ενέργειας. Αυτό το δίπλωμα αναγνωρίζεται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συστήματος Μεταφοράς Διδακτικών Μονάδων (ECTS).

Εθνικές πρωτοβουλίες

Σε αρκετά κράτη μέλη έχουν δημιουργηθεί εθνικά δίκτυα εκπαίδευσης, τα οποία συνεργάζονται υπό το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πυρηνικής Εκπαίδευσης. Αρκετές από τις μείζονες εθνικές πρωτοβουλίες έχουν αποφέρει αύξηση του αριθμού των φοιτητών και ενίσχυση των απονεμόμενων τίτλων σπουδών.

Σε αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ είναι σε εξέλιξη ή πρόκειται να αρχίσουν προγράμματα σπουδών στο πλαίσιο των εθνικών εκπαιδευτικών δικτύων σε θέματα πυρηνικής ενέργειας, στα οποία συγκαταλέγονται τα ακόλουθα:

BELGIUM | BNEN | http://www.sckcen.be/BNEN/ |

CZECH REP. | CNEN | http://www.cΕΝΕΝ.cz/kontakt.html |

DENMARK | NKS | http://www.nks.org/en/welcome.htm |

FINLAND | FINNEN | http://www.tkk.fi/en/ |

FRANCE | INSTN | http://www-instn.cea.fr/Page-Home.html |

GERMANY | Kompetenzverbund Kerntechnik | http://nuklear-server.ka.fzk.de/Kompetenzverbund/start.htm |

ITALY | CIRTEN | http://www.cirten.it/ |

NETHERLAND | KINT | http://www.kint.nl/ |

ROMANIA | RONEN | http://www.ronen.ro/ |

SWEDEN | NKS | http://www.nks.org/en/welcome.htm |

U.K. | NTEC | http://www.ntec.ac.uk/ |

Ενώ στο παρελθόν οι πρωτοβουλίες συχνά επικεντρώθηκαν κυρίως σε πανεπιστημιακό επίπεδο, οι νέες εξελίξεις οδηγούν σε διεύρυνση ή στον αναπροσανατολισμό των υφιστάμενων προσεγγίσεων, καθώς και σε νέες πρωτοβουλίες που αφορούν μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών.

Συνεχής παρακολούθηση της κατάστασης

Μολονότι σε πολλά κράτη μέλη είναι πρόδηλη η γενική ανησυχία ως προς την έγκαιρη διαθεσιμότητα επαρκώς καταρτισμένου και έμπειρου προσωπικού και ενώ έχουν ήδη αρχίσει ή προγραμματιστεί για το εγγύς μέλλον πολλές σχετικές δραστηριότητες, δεν είναι δυνατόν προς το παρόν να παρουσιαστεί ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης στην ΕΕ, προκειμένου να καταλήξουμε στη λήψη ορθών αποφάσεων σχετικά με την κάλυψη των αναγκών σε Ε&Κ.

Το Ευρωπαϊκό Φόρουμ για την Πυρηνική Ενέργεια (ENEF) διαπίστωσε την πρόκληση αυτή και συνέστησε την ανάληψη πρωτοβουλίας σε επίπεδο ΕΕ.

Ως εκ τούτου, το 2009 συστάθηκε το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Πόρων στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας (European Human Resource Observatory in the Nuclear Energy Sector/ EHRO-N ) για να δημοσιοποιεί σε τακτική βάση τα κατάλληλα δεδομένα και να αναλύει τις βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες ανάγκες και τάσεις στην προσφορά και ζήτηση ανθρώπινου δυναμικού για την κάλυψη των αναγκών διαφόρων ενδιαφερομένων στον πυρηνικό τομέα. Η εμπεριστατωμένη ανάλυση των πλεονεκτημάτων, κενών και αδυναμιών της ευρωπαϊκής υποδομής Ε&Κ στον πυρηνικό τομέα καθιστά δυνατή τη διαμόρφωση συστάσεων για διορθωτικές ενέργειες και βελτιστοποιήσεις για την υποστήριξη της ανάπτυξης ευρωπαϊκού συστήματος επαγγελματικών προσόντων στον πυρηνικό τομέα και την αμοιβαία αναγνώρισή τους, καθώς και για τη διαμόρφωση πολιτικών αποφάσεων με σκοπό τη διασφάλιση επαρκούς ανθρώπινου δυναμικού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα σχετικά αποτελέσματα και τα δεδομένα θα κοινοποιούνται τακτικά στις κυβερνήσεις, τους πανεπιστημιακούς και ιδιωτικούς οργανισμούς των κρατών μελών οργανισμών που ασχολούνται με την πυρηνική εκπαίδευση και κατάρτιση και θα επανεξετάζονται από ανώτατου επιπέδου συμβουλευτική ομάδα, απαρτιζόμενη από τους κύριους ενδιαφερόμενους του πυρηνικού τομέα στην ΕΕ.

Συμπεράσματα και συστάσεις

Εν κατακλείδι, μπορεί να επισημανθεί ότι το πρόβλημα της εξασφάλισης επαρκώς καταρτισμένου και έμπειρου προσωπικού για την περαιτέρω υπεύθυνη χρήση της πυρηνικής ενέργειας έχει εν τω μεταξύ αναγνωριστεί ευρέως σε εθνικό, ενωσιακό και διεθνές επίπεδο. Οι πρωτοβουλίες που έχουν ήδη αναληφθεί φαίνεται να είναι πολλά υποσχόμενες και ιδιαίτερα αξιόλογες. Ενώ είναι προφανές ότι τα προβλήματα σε επίπεδο πανεπιστημίων και μεταπτυχιακών σπουδών πρέπει να αντιμετωπίζονται κυρίως σε εθνικό επίπεδο, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο η προστιθέμενη αξία των πρωτοβουλιών της ΕΕ σε κυβερνητικό, κανονιστικό και βιομηχανικό επίπεδο. Για την περαιτέρω βελτίωση της κατάστασης πρέπει να χρησιμοποιηθούν όλες οι δυνατότητες και επιλογές για την αύξηση της αποτελεσματικότητας, μέσω της αξιοποίησης των συνεργειών και της συνεργασίας. Εν προκειμένω, η πρωτοβουλία του ΚΚΕρ για «Ευρωπαϊκή σχολή για την πυρηνική προστασία και ασφάλεια» πρέπει να είναι συμπληρωματική, να προωθεί νέες συνέργειες και να ενισχύει τα υφιστάμενα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών, σε συνεργασία με κορυφαία πανεπιστήμια στην Ευρώπη.

Από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ προέρχεται ευρύ φάσμα προσφορών που αποσκοπούν στην εξασφάλιση της συνέχειας της δημιουργίας γνώσης και της απόκτησης ικανοτήτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πυρηνικής Εκπαίδευσης (ΕΝΕΝ) και άλλες πρωτοβουλίες της ΕΕ συμβάλλουν στο να καταστούν ελκυστικότερες οι πανεπιστημιακές σπουδές, στην εναρμόνιση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών Master of Science στον πυρηνικό τομέα και στη δημιουργία πλαισίου για την αμοιβαία αναγνώριση. Στοχεύουν επίσης στην προώθηση και ενίσχυση της σχέσης μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών οργανισμών, ρυθμιστικών φορέων, βιομηχανίας και άλλων οργανισμών που συμπληρώνουν τις εθνικές δραστηριότητες. Ενθαρρύνουν επίσης δράσεις δια βίου μάθησης, αξιοποιώντας επιχειρησιακά στοιχεία από τη βιομηχανία και τη διερεύνηση νέων επιστημονικών κλάδων, όπως τη διακυβέρνηση του πυρηνικού κινδύνου και της ασφάλειας.

Στο πλαίσιο αυτό και ως αποτέλεσμα των γεγονότων της Fukushima, πρέπει να προταθούν στο εγγύς μέλλον περαιτέρω πρωτοβουλίες κατάρτισης στο πλαίσιο του προγράμματος πλαισίου Ευρατόμ, με σκοπό την περαιτέρω συνειδητοποίηση των συνιστωσών της πυρηνικής ασφάλειας σε ολόκληρη την Ευρώπη, με ιδιαίτερη έμφαση στο ανθρώπινο στοιχείο σε καταστάσεις κρίσης, και για την ενίσχυση της κατανόησης από το κοινό των πυρηνικών τεχνολογιών σχάσης και θεμάτων ακτινοπροστασίας εν γένει.

Οι εν εξελίξει πρωτοβουλίες σε διάφορα επίπεδα ανταποκρίνονται, και μάλιστα υπερβαίνουν, τα αναμενόμενα από τα συμπεράσματα που διατύπωσε το Συμβούλιο το 2008 και είναι πλήρως συμβατές με την εμβληματική πρωτοβουλία της ΕΚ με τίτλο «Ατζέντα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας». Κατά συνέπεια, συνιστάται να συνεχιστεί αυτή η πολλά υποσχόμενη πορεία, με πνεύμα στενής συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών.

Ωστόσο, παρά τις εν λόγω ευπρόσδεκτες πρωτοβουλίες, εξακολουθεί να μην έχει εκτιμηθεί συνολικά κατά πόσον οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο ανταποκρίνονται πλήρως στις ανάγκες, ποσοτικά ή ποιοτικά. Επιπλέον, δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί ο αντίκτυπος των γεγονότων της Fukushima στην εξέλιξη της προσφοράς και ζήτησης ανθρώπινων πόρων στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Το EHRO-N είναι ως εκ τούτου η πρωτοβουλία που θα καλύψει αυτό το κενό, καθώς είναι σε θέση παρακολουθεί αδιαλείπτως και να εντοπίζει τις μελλοντικές προκλήσεις. Το EHRO-N θα είναι η κεντρική πηγή πληροφοριών για όσους στην ΕΕ ενδιαφέρονται για την βελτιστοποίηση και την ολοκλήρωση των πρωτοβουλιών που ανελήφθησαν. Κατά συνέπεια, καλούνται τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν πλήρως την Επιτροπή στην ανάπτυξη αυτού του πολλά υποσχόμενου εργαλείου.

Η Επιτροπή σκοπεύει να υποβάλει έκθεση σχετικά με τη συνέχεια που δόθηκε, καθώς και περαιτέρω συστάσεις, αφού το EHRO-N έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία ― μέχρι το τέλος του 2011 ― και έχει καταλήξει σε πιο ολοκληρωμένη εικόνα για τις ανάγκες και την κάλυψή τους σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προβλέπεται ότι στο τέλος του 2012 το EHRO-N θα υποβάλει στην Επιτροπή έκθεση. Με βάση αυτή την έκθεση, η Επιτροπή θα εκδώσει τη 2η έκθεσή της προς το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο σχετικά με την κατάσταση της Ε&Κ στον πυρηνικό τομέα.

[1] Ενοποιημένο κείμενo, 2010/C 84/01, ΕΕ 30.3.2010.

[2] http://www.oecd-nea.org/press/2007/2007-05.html

[3] http://ec.europa.eu/energy/nuclear/forum/forum_en.htm

[4] http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2009:155:0011:0018:El:PDF

[5] Ιδρύθηκε με τον κανονισμό (Ευρατόμ) αριθ. 300/2007 του Συμβουλίου, της 19ης Φεβρουαρίου 2007, για τη θέσπιση μηχανισμού συνεργασίας στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας.