[pic] | ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ | ΥΠΑΤΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ |

Βρυξέλλες, 14.4.2011

COM(2011) 205 τελικό

ΚΟΙΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΜΑΚΑΟ 2010

Ειδική Διοικητική Περιοχή του Μακάο: Ετήσια έκθεση 2010

Εισαγωγή

Μετά τη μεταβίβαση της κυριαρχίας του Μακάο στην ηπειρωτική Κίνα, πριν από ένδεκα έτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολούθησε εκ του σύνεγγυς την εξέλιξη της οικονομικής και πολιτικής κατάστασης στην Ειδική Διοικητική Περιοχή (ΕΔΠ) του Μακάο, με σκοπό την εκπλήρωση της υποχρέωσης που είχε αναλάβει το 1999 έναντι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να εκδίδει ετήσια έκθεση σχετικά με τις εξελίξεις. Η παρούσα έκθεση καλύπτει το 2010.

Οι σχέσεις της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης με το Μακάο βασίζονται σε κοινές αξίες, σε μια ευρωπαϊκή κληρονομιά και στο κοινό συμφέρον σε τομείς όπως η οικονομία, το περιβάλλον, η παιδεία και ο πολιτισμός. Κατά τη διάρκεια του 2010, οι διμερείς σχέσεις σημείωσαν θετική εξέλιξη στο πλαίσιο της συμφωνίας περί εμπορίου και συνεργασίας που υπεγράφη το 1992.

Η ΕΕ αναγνωρίζει ότι η αρχή «μία χώρα, δύο συστήματα» εφαρμόστηκε ικανοποιητικά κατά το 2010 σύμφωνα με τον βασικό νόμο της ΕΔΠ του Μακάο. Τα θεμελιώδη δικαιώματα και οι ελευθερίες του πληθυσμού του Μακάο τηρήθηκαν γενικά. Η ΕΕ ελπίζει ότι θα σημειωθεί πρόοδος προς περισσότερη δημοκρατία στο Μακάο στο πλαίσιο του βασικού νόμου του.

Πολιτικές εξελίξεις

Το 2010 ήταν το πρώτο έτος άσκησης καθηκόντων του νέου Ανώτατου Διοικητή του Μακάο, Fernando Chui. Στο λόγο που εκφώνησε για τη γενική πολιτική του στις 16 Μαρτίου, ο κ. Chui τόνισε ότι η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του πληθυσμού, η κοινωνική σταθερότητα, η οικονομική διαφοροποίηση, η αναβάθμιση της βιομηχανίας του Μακάο και η ενίσχυση του τομέα των καζίνο θα αποτελούσαν τις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησής του. Το Μακάο θα ενέτεινε επίσης τη συνεργασία του με την περιοχή του δέλτα του ποταμού Pearl και την Ταϊβάν και θα αποτελούσε την πλατφόρμα για ανταλλαγές και συνεργασία με τις πορτογαλόφωνες χώρες του κόσμου.

Το 2010 χαρακτηρίστηκε από την αύξηση των επαφών με την Ταϊβάν. Ο κ. Chui συναντήθηκε με τον κ. Wu Poh-hsiung, επίτιμο πρόεδρο του κυβερνώντος κόμματος Kuomintang (KMT) της Ταϊβάν, κατά την επίσκεψη του κ. Wu στο Μακάο. Ο κ. Cheong U, υπουργός κοινωνικών υποθέσεων και πολιτισμού του Μακάο, επισκέφθηκε την Ταϊβάν τον Σεπτέμβριο με αποστολή την ενίσχυση της αμοιβαίας κατανόησης και την προώθηση των πολιτιστικών ανταλλαγών.

Το Μακάο επιτάχυνε τις προσπάθειές του για να καταστεί πύλη εισόδου στην Κίνα για τις πορτογαλόφωνες χώρες και μια πλατφόρμα συνεργασίας μεταξύ της Κίνας και των πορτογαλόφωνων χωρών. Τον Νοέμβριο, φιλοξένησε την 3η υπουργική διάσκεψη του φόρουμ οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας μεταξύ Κίνας και των πορτογαλόφωνων χωρών, το οποίο είχε δημιουργηθεί το 2003 για την εμβάθυνση των δεσμών των μελών του. Ο κινέζος Πρωθυπουργός Wen Jiabao συμμετείχε στο φόρουμ.

Ένα έτος μετά την υιοθέτηση της νομοθεσίας περί εθνικής ασφάλειας, δημοκρατικοί βουλευτές και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μακάο εξέφρασαν ανησυχίες για το ότι υπήρχε το ενδεχόμενο να γίνει κατάχρηση της νομοθεσίας αυτής με σκοπό την υπονόμευση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών του πληθυσμού του Μακάο. Η ΕΕ διαπιστώνει με ανησυχία ότι, το 2010, όπως και το 2009, απαγορεύθηκε η είσοδος στο Μακάο σε πολλούς δημοσιογράφους και σε μέλη ΜΚΟ με έδρα το Χονγκ Κονγκ. Η ΕΕ επαναλαμβάνει τη σημασία που έχει η διατήρηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών τα οποία εγγυάται ο βασικός νόμος της ΕΔΠ του Μακάο.

Οικονομικές εξελίξεις [1]

Το Μακάο σημείωσε ισχυρή ανάκαμψη από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2010, με ελάχιστες μόνον επιπτώσεις στην οικονομία. Η αύξηση του ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο του 2010 καθορίστηκε στο 27,1% σε σχέση με το ίδιο τρίμηνο του 2009. Η ανάπτυξη οφείλεται στον τουρισμό και στον τομέα των τυχερών παιχνιδιών, ενώ οι επισκέπτες από την Ηπειρωτική Κίνα αποτελούν την μεγαλύτερη πηγή (53%) της τουριστικής βάσης του Μακάο. Τα ακαθάριστα έσοδα από τον τομέα των τυχερών παιχνιδιών ανήλθαν σε ύψη ρεκόρ, κατά 58% σε 188,3 δισεκατ. PATACAS το 2010. Το Μακάο διατήρησε τη θέση του ως η μεγαλύτερη αγορά καζίνο του κόσμου της οποίας το μέγεθος υπερβαίνει τώρα σημαντικά τους εγγύτερους ανταγωνιστές του.

Η ανάκαμψη δεν ήταν ωστόσο πλήρης. Οι επενδύσεις εξακολούθησαν να συρρικνώνονται κατά τη διάρκεια του έτους. Οι εξαγωγές εμπορευμάτων παρέμειναν σε μέτρια επίπεδα λόγω της ασθενούς εξωτερικής ζήτησης και της συρρίκνωσης της μεταποιητικής βάσης. Ο συντελεστής πληθωρισμού καθορίστηκε στο 2,81% το 2010. Η αγορά εργασίας παρουσίασε μεγάλη στενότητα με ταχεία ανάπτυξη του τομέα των υπηρεσιών. Ο συντελεστής ανεργίας μειώθηκε στο 2,8% το 2010, που ήταν το χαμηλότερο ποσοστό της τελευταίας δεκαετίας. Περιορισμένοι ανθρώπινοι πόροι αποτέλεσαν φραγμό για τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Στα τέλη του 2010, οι ξένοι εργαζόμενοι ανέρχονταν συνολικά σε 75.000 άτομα, δηλαδή το 22% του συνολικού εργατικού δυναμικού.

Η κυβέρνηση της ΕΔΠ Μακάο συνέχισε τις προσπάθειές της για τη διαφοροποίηση της οικονομίας, ενώ δεσμεύτηκε να τιθασεύσει την υπερβολική ανάπτυξη των τυχερών παιχνιδιών περιορίζοντας τον αριθμό των καζίνο, των τραπεζιών τυχερών παιχνιδιών και των κερματοδεκτών. Στόχος είναι να καθιερωθεί το Μακάο ως διεθνές κέντρο συνεδριάσεων, να αναπτυχθεί περαιτέρω ο τομέας των ««ΜICE» που περιλαμβάνει τη διοργάνωση συνεδριάσεων, παροχή κινήτρων, υπογραφή συμβάσεων και πραγματοποίηση εκθέσεων, καθώς και των δημιουργικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Δημιουργήθηκαν ειδικές επιτροπές του κλάδου για τη διατύπωση δράσεων πολιτικής και τον εντοπισμό εταίρων συνεργασίας.

Η οικονομική ολοκλήρωση του Μακάο με την Κίνα συνέχισε να εντείνεται χάρη σε στενότερους δεσμούς στον τομέα της εμπορικής και οικονομικής συνεργασίας με τις κυβερνήσεις του δήμου Zhuhai και της επαρχίας Guangdong. Το συμπλήρωμα VII στη συμφωνία στενότερης οικονομικής εταιρικής σχέσης (CEPA) μεταξύ του Μακάο και της Κίνας υπογράφηκε στις 28 Μαΐου 2010. Στο πλαίσιο του τελευταίου συμπληρώματος, η Κίνα χορήγησε μεγαλύτερη πρόσβαση στις εταιρείες του Μακάο προκειμένου να διεξάγουν επιχειρήσεις σε συνολικά 43 τομείς υπηρεσιών. Όσον αφορά τη διευκόλυνση του εμπορίου και των επενδύσεων, και οι δύο κυβερνήσεις ανέλαβαν τη δέσμευση να ενισχύσουν τη συνεργασία στους τομείς της εκπαίδευσης, του πολιτισμού, της καινοτομίας, του περιβάλλοντος, και των συνεδρίων και εκθέσεων. Τα μέτρα αποσκοπούσαν στην τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και της ολοκλήρωσης του Μακάο με την Ηπειρωτική Κίνα. Το εμπόριο αγαθών ελευθερώθηκε πλήρως από την 1η Ιανουαρίου 2006.

Σε επίπεδο επαρχιών, το Μακάο και η γειτονική επαρχία Guangdong ξεκίνησαν την προπαρασκευαστική εργασία για συμφωνία-πλαίσιο για τη συνεργασία με σκοπό την ενίσχυση της κοινωνικο-οικονομικής ολοκλήρωσης των δύο περιοχών. Η συμφωνία θα διευκολύνει επίσης τη διαφοροποίηση της οικονομίας του Μακάο και θα βελτιώσει την εφαρμογή της CEPA.

Η επέκταση της γεωγραφικής δικαιοδοσίας του Μακάο στη Νήσο Hengqin αποτελεί πιλοτικό σχέδιο μεταξύ Macao, Guangdong και Zhuhai. Το Μακάο μίσθωσε έκταση 5χλμ² στη Νήσο Hengqin από το Zhuhai μέχρι το 2049. Το Πανεπιστήμιο Macau θα χρησιμοποιήσει 1χλμ² και θα υπάγεται στη δικαιοδοσία του Μακάο. Επί του παρόντος διεξάγεται μελέτη για τη χρήση της υπόλοιπης έκτασης ως βιομηχανικού πάρκου. Οι κυβερνήσεις των Guangdong, Zhuhai και Μακάο έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την κοινή ανάπτυξη του Hengqin. Οι αρχηγοί αποστολών της ΕΕ επισκέφθηκαν την τοποθεσία τον Σεπτέμβριο.

Μετά την ψήφιση του νόμου 20/2009 στις 11 Αυγούστου 2009 για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της ΕΔΠ Μακάο και άλλων φορολογικών δικαιοδοσιών, το Μακάο υπέγραψε ή ανανέωσε (ανάλογα με την περίπτωση) τις συμφωνίες του διπλής φορολόγησης το 2010, σύμφωνα με το πρότυπο του ΟΟΣΑ, με το Πράσινο Ακρωτήριο, τη Μοζαμβίκη, το Βέλγιο, την Πορτογαλία και την Κίνα.

Συνεργασία ΕΕ – Μακάο

Οι διμερείς σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και του Μακάο συνέχισαν να αναπτύσσονται με θετικό ρυθμό κατά τη διάρκεια του 2010. Η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του Μακάο συνιστά βασικό στόχο, καθώς και το κεντρικό σημείο των συζητήσεων κατά την ετήσια συνεδρίαση της μεικτής επιτροπής ΕΕ-Μακάο που έλαβε χώρα στις 9 Ιουλίου 2010 στις Βρυξέλλες.

Κατά τη συνεδρίαση της μεικτής επιτροπής, αμφότερα τα μέρη επανεξέτασαν τις τελευταίες εξελίξεις των σχέσεών τους και αποτίμησαν τη συνεργασία μεταξύ των δύο μερών, καθώς και την πρόσφατη έναρξη του σχεδίου νομικής συνεργασίας ΕΕ-Μακάο τον Μάρτιο του 2010, που αποσκοπεί στο να ενισχύσει το νομικό σύστημα του Μακάο και να βελτιώσει τη δημόσια διοίκηση, τη νομική και δικαστική πραγματογνωμοσύνη μετά την επιτυχή ολοκλήρωση παρόμοιου σχεδίου το 2007.

Και οι δύο πλευρές εξέφρασαν τη βούλησή τους να διερευνήσουν νέους τομείς συνεργασίας, όπως προστασία του περιβάλλοντος, πανεπιστημιακές και πολιτιστικές ανταλλαγές, καθώς και άλλα εμπορικά και οικονομικά θέματα. Με την ευκαιρία της φετινής ετήσιας συνεδρίασης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε επίσης την επιθυμία της να σημειωθεί πρόοδος και σε άλλα θέματα, όπως η πολιτική αεροπορία και η φορολογία των αποταμιεύσεων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τόνισε τη σημασία της χρηστής διακυβέρνησης στον φορολογικό τομέα και χαιρέτισε τις προσπάθειες που καταβάλλει το Μακάο για να εφαρμόσει το πρότυπο διαφάνειας και ανταλλαγής πληροφοριών του ΟΟΣΑ, ενώ ενθαρρύνει το Μακάο να καταβάλει περαιτέρω προσπάθειες με σκοπό την επίτευξη αντιστοιχίας με τα μέτρα που θεσπίζονται στο εσωτερικό της ΕΕ στο πλαίσιο της οδηγίας για τη φορολόγηση των αποταμιεύσεων, ώστε να εξασφαλιστεί η φορολόγηση επενδυτών της ΕΕ επί των εσόδων από αποταμιεύσεις σύμφωνα με τους κανόνες που ισχύουν στο κράτος μέλος διαμονής τους.

Το πρόγραμμα της ΕΕ για την ενημέρωση των επιχειρήσεων «European Union Business Information Programme» (EUBIP) για το Χονγκ Κονγκ και το Μακάο αποδείχθηκε πολύ χρήσιμο εργαλείο για την προώθηση της ανταλλαγής γνώσεων και την καλύτερη κατανόηση μεταξύ του Μακάο και της ΕΕ. Ειδικότερα για το Μακάο, η συμμετοχή της ΕΕ μαζί με τα κράτη μέλη και τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, με κοινό περίπτερο της ΕΕ και κοινούς ομιλητές προέβαλε ακόμη περισσότερο την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αποτέλεσε επίσης καλό δίκτυο για τις επιχειρηματικές κοινότητες του Μακάο και της ΕΕ. Η πιο ενεργός συμμετοχή της βιομηχανίας με έδρα το Μακάο στα επιχειρηματικά συμβούλια που υποστηρίζονται στο πλαίσιο του EUBIP για διάφορους βιομηχανικούς κλάδους θα συνεισφέρει στην καλύτερη κατανόηση των επιχειρηματικών προβλημάτων και συμφερόντων.

Οι διευρυμένες διαπροσωπικές επαφές μεταξύ των λαών της Ευρώπης και του Μακάο συνέβαλαν επίσης στην ενίσχυση των σχέσεων ΕΕ-Μακάο. Πανεπιστήμια και φοιτητές του Μακάο συμμετέχουν ενεργά στο πρόγραμμα Erasmus Mundus, ενώ τους έχει ανατεθεί ένα σχέδιο Erasmus 2010 για την ανάπτυξη των ανταλλαγών και της κινητικότητας μεταξύ πανεπιστημίων και φοιτητών της Ευρώπης και του Μακάο με σκοπό τη βαθύτερη αλληλοκατανόηση. Η ΕΕ συνέχισε να υποστηρίζει την έδρα Jean Monnet στο Πανεπιστήμιο του Μακάο και πραγματοποιήθηκαν επιτυχείς διαλέξεις Jean Monnet κατά τη διάρκεια του έτους. Η κατάρτιση εκ μέρους της ΕΕ διερμηνέων συνεδριάσεων από το Μακάο συνεχίστηκε επίσης καθόλη τη διάρκεια του 2010.

Το 2010 πραγματοποιήθηκαν προωθημένες επαφές μεταξύ ανωτέρων υπαλλήλων από το Μακάο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τόσο στις Βρυξέλλες με την επίσκεψη της Florinda Chan, υπουργού δημόσιας διοίκησης και δικαιοσύνης, τον Ιούλιο, όσο και στο Μακάο, με την επίσκεψη του Επιτρόπου Semeta, τον Αύγουστο, προκειμένου να συζητήσει για θέματα τελωνειακής συνεργασίας και χρηστής διακυβέρνησης στον τομέα της φορολογίας και να επιβεβαιώσει το ισχυρό ενδιαφέρον της ΕΕ να καθιερώσει ειδική συνεργασία με το Μακάο στον τομέα των εσόδων από αποταμιεύσεις.

Όλες αυτές οι ανταλλαγές και οι διάλογοι θα πρέπει να συνεχιστούν το 2011. Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει οι διαπραγματεύσεις για οριζόντια συμφωνία στον τομέα της πολιτικής αεροπορίας να συμπεριλάβει την αρχή του καθορισμού μεταφορέα της ΕΕ χωρίς άλλη καθυστέρηση. Θα πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω δραστηριότητες διαπροσωπικών επαφών για να ενισχυθεί η καλύτερη γνώση και κατανόηση των πολιτικών και πολιτισμών της Ευρώπης και του Μακάο.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεχίσει να στηρίζει την εφαρμογή της αρχής «μία χώρα, δύο συστήματα» στην ΕΔΠ του Μακάο και για το σκοπό αυτό να ελέγχει εκ του σύνεγγυς τις πολιτικές, θεσμικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις στην ΕΔΠ Μακάο.

[1] Τα οικονομικά στοιχεία του Μακάο είναι οι επίσημες στατιστικές που δημοσίευσε η διεύθυνση απογραφής και στατιστικών της κυβέρνησης της ΕΔΠ του Μακάο.