[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 4.8.2009

COM(2009) 390 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Έκθεση για την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης Κύρια επιτεύγματα της στρατηγικής i2010 μεταξύ 2005-2009 {SEC(2009) 1060} {SEC(2009) 1103} {SEC(2009) 1104}

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Έκθεση για την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης Κύρια επιτεύγματα της στρατηγικής i2010 μεταξύ 2005-2009

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. Εισαγωγή 3

2. Κύρια επιτεύγματα της στρατηγικης i2010 4

2.1. Ώθηση της ενιαίας αγοράς για ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και χρήστες 5

2.2. Τόνωση της έρευνας και της καινοτομίας στις ΤΠΕ στην Ευρώπη 7

2.3. Να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι πολίτες θα επωφεληθούν από τις ΤΠΕ 8

3. Επιπτώσεις της στρατηγικής i2010 στα κράτη μέλη 10

4. Ατενίζοντας το μέλλον — μελλοντικά προβληματα πολιτικής 10

5. Συμπεράσματα 13

1. Εισαγωγή

Η Ευρώπη παραμένει παγκόσμια δύναμη στις προηγμένες τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ). Ο Παγκόσμιος Ιστός, το πρότυπο GSM για τα κινητά τηλέφωνα, το πρότυπο MPEG για το ψηφιακό περιεχόμενο και η τεχνολογία ADSL επινοήθηκαν όλα στην Ευρώπη. Η διατήρηση αυτής της ηγετικής θέσης και η μετατροπή της σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα αποτελεί σημαντικό στόχο πολιτικής. Για το λόγο αυτό, το 2005, η Επιτροπή παρουσίασε τη στρατηγική i2010 για την ώθηση της ευρωπαϊκής πρωτοπορίας στις ΤΠΕ και την αξιοποίηση των οφελών της Κοινωνίας της Πληροφορίας υπέρ της ευρωπαϊκής οικονομικής μεγέθυνσης και της απασχόλησης[1]. Αυτή η στρατηγική προέβλεπε συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής:

- προώθηση της ενιαίας αγοράς για τις επιχειρήσεις και τους χρήστες με εξάλειψη των κανονιστικών εμποδίων και ενίσχυση της κανονιστικής συνοχής στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας (ιδίως στην τηλεόραση και το βίντεο κατά παραγγελία),

- τόνωση της έρευνας στον τομέα των ΤΠΕ και της καινοτομίας στην Ευρώπη με συγκέντρωση της δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης για την έρευνα και εστίαση σε πεδία όπου η Ευρώπη διαθέτει ή μπορεί να καταλάβει παγκόσμια ηγετική θέση, όπως στην τεχνολογία κινητών επικοινωνιών LTE (long-term evolution, μακροπρόθεσμη εξέλιξη), η οποία θα φέρει επανάσταση στην ασύρματη ευρυζωνική σύνδεση, ή ESC (electronic stability control, ηλεκτρονικός έλεγχος σταθερότητας), που συμβάλλει στην αποφυγή αυτοκινητιστικών ατυχημάτων σε περίπτωση αιφνίδιου ελιγμού ή σε ολισθηρούς δρόμους.

- εξασφάλιση ότι όλοι οι πολίτες θα επωφεληθούν από την ηγετική θέση της Ευρώπης στις ΤΠΕ, ιδίως μέσω επιγραμμικών δημόσιων υπηρεσιών πρώτης τάξεως, προσβάσιμων για όλους. Μπορούμε να έχουμε ασφαλέστερες, ευφυέστερες, καθαρότερες και ενεργειακά αποδοτικές μεταφορές. Η πολιτιστική κληρονομιά της ΕΕ μπορεί να φτάσει ως εμάς με τη δημιουργία της ευρωπαϊκής ψηφιακής βιβλιοθήκης.

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας τετραετίας οι πολιτικές για τις ΤΠΕ επιβεβαίωσαν το ρόλο τους ως σημαντικής κινητήριας δύναμης του οικονομικού και κοινωνικού εκσυγχρονισμού της Ευρώπης και κατέστησαν ανθεκτικότερη την Ευρώπη σε περιόδους κρίσης. Σήμερα, είναι σταθερά συνδεδεμένες με τις ευρωπαϊκές βασικές πολιτικές για οικονομική μεγέθυνση και απασχόληση. Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ διαθέτουν πολιτικές ΤΠΕ και τις θεωρούν βασικό παράγοντα που συμβάλλει στην εθνική οικονομική μεγέθυνση και την απασχόληση υπό την ανανεωμένη στρατηγική της Λισαβόνας. Η πρωτοβουλία i2010 έχει επίσης επηρεάσει και άλλα πεδία πολιτικής, όπως η ενιαία αγορά και το θεματολόγιο των καταναλωτών. Οι πολιτικές ΤΠΕ υλοποιούνται σήμερα με διάφορα μέσα, όπως τα διαρθρωτικά ταμεία και το ταμείο αγροτικής ανάπτυξης.

Οι ΤΠΕ, και ιδίως το ευρυζωνικό Διαδίκτυο (Ίντερνετ), είναι κρίσιμη συνιστώσα του ευρωπαϊκού σχεδίου οικονομικής ανάκαμψης[2]. Στις ΤΠΕ οφείλεται το μισό της αύξησης της παραγωγικότητας της ΕΕ, ενώ οι διαθέσιμες ευρυζωνικές συνδέσεις υψηλής ταχύτητας αποτελούν κλειδί για νέες θέσεις εργασίας, νέες δεξιότητες, νέες αγορές και περικοπές κόστους. Είναι σημαντικό γεγονός για τις επιχειρήσεις, τις δημόσιες υπηρεσίες και για να καταστεί αποδοτική η σύγχρονη οικονομία. Τούτο αναγνωρίζεται στις προτάσεις της Επιτροπής για την επιτάχυνση της οικονομικής ανάκαμψης με έξυπνες επενδύσεις σε ευρυζωνικά δίκτυα σε αγροτικές περιοχές, προτάσεις που εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έως ύψους 1,02 δισ. ευρώ.

2. Κύρια επιτεύγματα της στρατηγικης I2010

Η στρατηγική i2010 σχεδιάστηκε ως στρατηγικό πλαίσιο για τις πολιτικές στην ευρωπαϊκή Κοινωνία της Πληροφορίας και στα μέσα επικοινωνίας. Περιέγραφε τη γενική κατεύθυνση της πολιτικής για την προώθηση ανοικτής και ανταγωνιστικής ψηφιακής οικονομίας στην Ευρώπη και για πρώτη φορά τονιζόταν η σημασία των ΤΠΕ για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής. Απώτερος στόχος είναι η ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς για προϊόντα και υπηρεσίες ΤΠΕ προς όφελος των ευρωπαίων καταναλωτών, των επιχειρήσεων και των δημόσιων διοικήσεων.

Η πολιτική υπέρ του ανταγωνισμού και υπέρ του καταναλωτή υπό την καθοδήγηση της i2010 έχει να επιδείξει πάρα πολλά απτά αποτελέσματα:

- Όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι διαθέτουν επιγραμμική σύνδεση. Ο αριθμός των τακτικών χρηστών του Διαδικτύου έχει αυξηθεί, από 43% το 2005 σε 56% το 2008. Οι περισσότεροι από αυτούς χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο σχεδόν καθημερινά και με υψηλής ταχύτητας πρόσβαση στο Ίντερνετ. Η τακτική χρήση του Διαδικτύου παρουσιάζει επίσης όλο και πιο μεγάλη κοινωνική διείσδυση, με ταχύτερη ανάπτυξη στις μειονεκτούσες ομάδες (άνεργοι, λιγότερο μορφωμένοι και άτομα ηλικίας 55-64 ετών).

- Η Ευρώπη έχει καταστεί παγκόσμιος ηγέτης στο ευρυζωνικό Ίντερνετ. Με 114 εκατομμύρια συνδρομητές, είναι η μεγαλύτερη παγκόσμια αγορά και τα ποσοστά διείσδυσης αυξάνονται ταχέως. Τα μισά από τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και πάνω από το 80% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων έχουν σταθερή ευρυζωνική σύνδεση, τα τρία τέταρτα από αυτούς με μέση ταχύτητα πάνω από 2 Mbps. Το ευρυζωνικό Ίντερνετ διατίθεται στο 93% του πληθυσμού της ΕΕ των 25, έναντι 87% το 2005.

- Τα υψηλά ποσοστά ευρυζωνικής συνδετικότητας έχουν οδηγήσει σε αύξηση της χρήσης των προηγμένων υπηρεσιών. Οι Ευρωπαίοι αλλάζουν με γοργό ρυθμό τις συνήθειές τους, υιοθετώντας νέους τρόπους επικοινωνίας. Το 80% των τακτικών χρηστών του Διαδικτύου εμπλέκονται σε όλο και πιο διαδραστικές δραστηριότητες, π.χ. στην επικοινωνία, στην επιγραμμική χρήση χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, σε κοινή χρήση και στη δημιουργία νέου περιεχομένου, καθώς και σε συμμετοχή σε καινοτόμες διαδικασίες.

- Η αγορά κινητών τηλεφώνων έχει υπερβεί το 100% σε διείσδυση - αύξηση από το 84% του πληθυσμού της ΕΕ το 2004 σε 119% το 2009. Το γεγονός αυτό καθιστά την Ευρώπη πρωτοπόρο στην διείσδυση της κινητής τηλεφωνίας, καθώς τα αντίστοιχα ποσοστά στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία κυμαίνονται στο 80%. Οι καταναλωτές αφιερώνουν περισσότερο χρόνο μιλώντας και στέλνοντας μηνύματα σε τιμές τουλάχιστον κατά 34,5% φτηνότερες από ό,τι το 2004, περιλαμβανόμενης και μείωσης των τελών περιαγωγής κατά 70% σε σχέση με το 2005.

- Η Ευρώπη έχει σημειώσει ταχεία πρόοδο όσον αφορά την προμήθεια και χρήση των 20 αξιολογημένων επιγραμμικών δημόσιων υπηρεσιών. Η παροχή πλήρως διαθέσιμων υπηρεσιών για τους πολίτες έχει αυξηθεί στο 50% το 2007 (27% το 2004) και αντίστοιχα για τις επιχειρήσεις στο 70% (58% το 2004). Το ένα τρίτο των ευρωπαίων πολιτών και σχεδόν το 70% των επιχειρήσεων στην ΕΕ χρησιμοποιούν υπηρεσίες ηλε-διακυβέρνησης.

- Η κοινοτικά χρηματοδοτούμενη έρευνα στις ΤΠΕ έχει καίριο ρόλο στις μεγαλύτερες βιομηχανικές επιτυχίες της Ευρώπης, όπως στη μικρο- και τη νανοηλεκτρονική, στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και στην εκστρατεία της ΕΕ για την οδική ασφάλεια. Η Ευρώπη είναι επίσης έδρα ρηξικέλευθης έρευνας, όπως της τεχνολογίας Giant Magneto-Resistance, η οποία έφερε επανάσταση στον τομέα του σκληρού δίσκου και κέρδισε το βραβείο Νόμπελ 2007 στη φυσική, και της τεχνολογίας ADSL, βάσης για τη σημερινή επιτυχία του ευρυζωνικού Ίντερνετ.

- Οι πολιτικές για τις ΤΠΕ εντάσσονται συνεχώς στις λοιπές πολιτικές. Τα κράτη μέλη έχουν αναγνωρίσει τη σημασία των ΤΠΕ για την παραγωγικότητα και τη μεγέθυνση, καθώς και το δυναμικό των ΤΠΕ για την επίτευξη σειράς κοινωνικοοικονομικών στόχων. Πολλά κράτη μέλη διαθέτουν πλέον ολοκληρωμένες εθνικές στρατηγικές για τις ΤΠΕ με στόχους παρόμοιους με εκείνους της πρωτοβουλίας i2010.

Αυτές είναι μερικές από τις βασικές επιτυχίες της της τελευταίας τετραετίας[3]. Ωστόσο, τα συνολικά επιτεύγματα της πρωτοβουλίας i2010 μπορούν να αξιολογηθούν καλύτερα συγκρινόμενα με τους στόχους που τέθηκαν το 2005 για τους τρεις στρατηγικούς πυλώνες της πρωτοβουλίας.

2.1. Ώθηση της ενιαίας αγοράς για ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και χρήστες

Ένας από τους πιο σημαντικούς τομείς όπου τα αποτελέσματα της πολιτικής για τις ΤΠΕ ήταν εμφανή για τους Ευρωπαίους είναι η προώθηση της ενιαίας αγοράς στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και στις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας, προς όφελος των πολιτών.

Αυτό ήταν ο βασικός στόχος του στρατηγικού στόχου για τον πρώτο πυλώνα της πρωτοβουλίας i2010:

Στόχος 1: Ενιαίος ευρωπαϊκός χώρος πληροφοριών που θα προσφέρει οικονομικά προσιτές και ασφαλείς ευρυζωνικές επικοινωνίες, ποικίλο και πλούσιο περιεχόμενο και ψηφιακές υπηρεσίες

Ο κατακερματισμός της ευρωπαϊκής αγοράς των 500 εκατομμυρίων καταναλωτών εμποδίζει την επίτευξη οικονομιών κλίμακας, εις βάρος των επιχειρήσεων και των καταναλωτών. Η κατάσταση αυτή επιτείνεται στην περίπτωση της ψηφιακής οικονομίας· δεν υπάρχει τεχνικός λόγος να εμποδίζουν τα σύνορα τη ροή της δημιουργίας πλούτου. Η Επιτροπή επεδίωξε δραστήρια το άνοιγμα του ανταγωνισμού στις ηλ-επικοινωνίες, την άρση των κανονιστικών φραγμών, τη βελτίωση της συνεκτικότητας στις κανονιστικές ρυθμίσεις και τη δημιουργία ισότιμων συνθηκών για τους ευρωπαϊκούς φορείς εκμετάλλευσης, τον κλάδο και τους καταναλωτές. Υποστήριξε μια περισσότερο συντονισμένη προσέγγιση στο ραδιοφάσμα και στην δυνητική χρήση του «ψηφιακού μερίσματος» σε όλα τα κράτη μέλη. Οι δύο κανονισμοί για την περιαγωγή απέβλεπαν στην δημιουργία ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς για καταναλωτές και επιχειρήσεις.[4]

Η μεταρρύθμιση του πλαισίου για τις χρονικές επικοινωνίες, που πρόκειται να θεσπισθεί σύντομα, θα βελτιώσει περαιτέρω την ενιαία αγορά με διάφορους τρόπους. Το σημαντικότερο είναι ότι θα προσφέρει στους καταναλωτές μεγαλύτερη επιλογή και ότι θα βελτιώσει τη διαφάνεια, προστατεύοντάς τους καλύτερα από παραβιάσεις της ασφάλειας και των προσωπικών δεδομένων, καθώς και από ανεπίκλητα μαζικά μηνύματα (spam), ενθαρρύνοντας τον ανταγωνισμό σε νέα δίκτυα. Η καθιέρωση ενός νέου ρυθμιστικό φορέα σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναμένεται ότι θα συμβάλει στην εξασφάλιση του θεμιτού ανταγωνισμού και μεγαλύτερου βαθμού συνεκτικότητας στις κανονιστικές ρυθμίσεις σε εθνικό επίπεδο. Ταυτόχρονα, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα αποκτήσουν μεγαλύτερο βαθμό ανεξαρτησίας. Κάθε χρόνο, οι ετήσιες εκθέσεις προόδου σχετικά με το πλαίσιο για τις τηλεπικοινωνίες καταδεικνύουν ότι οι ευρωπαϊκοί κανόνες υπέρ του ανταγωνισμού προώθησαν τον ανταγωνισμό, τις επενδύσεις και την καινοτομία, συνέβαλαν στη μείωση των τιμών και προσέφεραν ευρύτερες επιλογές στους καταναλωτές, περισσότερα δικαιώματα και ποιοτικά καλύτερες υπηρεσίες.

Η έκδοση του καταλόγου eYou Guide, το Mάϊο του 2009, προσέφερε σημαντικές δυνατότητες στους χρήστες, εξηγώντας τους με απλά λόγια την ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία στον επιγραμμικό κόσμο. Ο πρώτος αυτός πολυγλωσσικός επιγραμμικός οδηγός για τα δικαιώματα των καταναλωτών στην Ευρώπη αφορά καίρια πεδία επιγραμμικής προστασίας των καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας της προσωπικής ζωής και των δεδομένων, της ασφάλειας και προστασίας στο Διαδίκτυο, της επιγραμμικής διαφήμισης, των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των επιγραμμικών αγορών.[5]

Η τηλεόραση βρίσκεται σε περίοδο εντυπωσιακών αλλαγών και η Επιτροπή φροντίζει ώστε η Ευρώπη να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων, προωθώντας τις ψηφιακές εκπομπές και την κινητή τηλεόραση. Με βάση την αρχή της «χώρας προέλευσης», συμφωνήθηκε η επικαιροποίηση κανόνων περιεχομένου που θα προετοιμάσουν το έδαφος για τις νέες οπτικοακουστικές υπηρεσίες, οι οποίες δεν θα περιλαμβάνουν μόνο διάφορα μέσα επικοινωνίας (επίγεια, κινητά, δορυφορικά, διαδικτυακά), αλλά και διάφορους μορφότυπους (διαλογική τηλεόραση, βίντεο κατά παραγγελία, κοινωνική δικτύωση κ.λπ.). Η Ευρώπη διαθέτει σήμερα σαφείς κανόνες για τους παρόχους υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας, ενώ η ποιότητα του θεάματος προστατεύεται μέσω περιορισμών στη διαφήμιση στα ντοκιμαντέρ, στις ειδήσεις και στα παιδικά προγράμματα. Εξάλλου, οι κανόνες αναφορικά με περιεχόμενο ρατσιστικό ή που υποδαυλίζει το μίσος επεκτάθηκαν και στις υπηρεσίες κατά παραγγελία.[6]

Η υποστήριξη από την Επιτροπή για κινηματογραφικές ταινίες με βάση το κοινοτικό πρόγραμμα MEDIA, επεκτάθηκε το 2007 έως το 2013 με προϋπολογισμό 755 εκατ. ευρώ, συνέβαλε ώστε ταινίες και περιεχόμενο από την ΕΕ να φτάσουν στη διεθνή οθόνη. Πολλές ταινίες που έχουν αποκτήσει παγκόσμια φήμη, χωρίς ευρωπαϊκή στήριξη θα είχαν απλώς περιοριστεί στη χώρα παραγωγής[7]. Η κοινοτική προστιθέμενη αξία δεν έγκειται μόνο στη χρηματοδότηση αυτών των καλλιτεχνικών παραγωγών, αλλά φέρνει επίσης την ευρωπαϊκή ζωή και τον πολιτισμό σε ένα ευρύ διεθνές κοινό χάρη στις ευρωπαϊκές ταινίες που διατίθενται εντός και εκτός Ευρώπης.

2.2. Τόνωση της έρευνας και της καινοτομίας στις ΤΠΕ στην Ευρώπη

Κατά την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, η ΕΕ υστερεί σε σχέση με άλλες περιοχές του κόσμου όσον αφορά την Ε&Α στις ΤΠΕ, ιδίως απέναντι στις ΗΠΑ. Δρομολογήθηκαν κατά συνέπεια φιλόδοξα ερευνητικά προγράμματα για την αντιμετώπιση της υστέρησης και για την υποστήριξη μελλοντοστρεφούς Ε&Α. Κατά την τελευταία πενταετία, η ΕΕ έχει αφιερωθεί στη εξάλειψη της καθυστέρησης, ενώ τα επόμενα χρόνια θα επιδιώξει να κατακτήσει την παγκόσμια πρωτοπορία της έρευνας στις ΤΠΕ.

Αυτή η προσέγγιση αντικατοπτρίζεται στο συνολικό στόχο για το δεύτερο πυλώνα της πρωτοβουλίας i2010:

Στόχος 2: Επιδόσεις παγκόσμιας κλάσης στην έρευνα και καινοτομία στις ΤΠΕ για την κάλυψη της απόστασης από τους κυριότερους ανταγωνιστές της Ευρώπης

Στο πλαίσιο αυτού του στόχου, η Ευρώπη ενέκρινε τον υψηλότερο έως τώρα προϋπολογισμό για έρευνα και καινοτομία στις ΤΠΕ, περισσότερα από 10 δισ. ευρώ για ΤΠΕ στο πλαίσιο του 7ουΠΠ και το CIP[8] από το 2007 έως το 2013 ώστε να συμβάλει στη δημιουργία του επόμενου κύματος οικονομικής ανάπτυξης και να κατευθύνει τη μετάβαση σε μια κοινωνία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Σήμερα, ηλ-υποδομές όπως το GEANT, τα υπολογιστικά πλέγματα, οι υπερυπολογιστές και τα αποθετήρια δεδομένων, είναι οι καταλύτες μιας νέας «επιστημονικής αναγέννησης» για την τόνωση της ευημερίας και της μεγέθυνσης. Η επιτυχία του προγράμματος «Μελλοντικές και αναδυόμενες τεχνολογίες» κατέδειξε την ανάγκη για τόνωση των επενδύσεων σε περιοχές μετασχηματιστικής έρευνας υψηλού κινδύνου ώστε να εξασφαλιστεί ότι η Ευρώπη θα παραμένει μακροπρόθεσμα ανταγωνιστική στις ΤΠΕ.[9]

Επιπλέον, έχουν δρομολογηθεί ρηξικέλευθες συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα. Οι κοινές τεχνολογικές πρωτοβουλίες Artemis και Eniac στα ενσωματωμένα συστήματα υπολογιστών και στη νανοηλεκτρονική πραγματεύονται τεχνολογίες καίριας σημασίας για τη διατήρηση ανταγωνιστικής παραγωγής, από την αυτοκινητοβιομηχανία και την αεροδιαστημική βιομηχανία ως τον ενεργειακό εξοπλισμό και τις τεχνολογίες της υγείας. Η πρωτοβουλία για αυτόνομη διαβίωση υποβοηθούμενη από το περιβάλλον έχει ξεκινήσει με στόχο να καταστεί η Ευρώπη κόμβος για την ανάπτυξη νέων ψηφιακών λύσεων για τους ηλικιωμένους της Ευρώπης. Οι πρωτοβουλίες αυτές συμβάλλουν ώστε η κοινοτική βιομηχανία να καταστεί πρωτοπόρα παγκοσμίως και αναδιατάσσουν τις επενδύσεις Ε&Α παρέχοντας κίνητρα στη βιομηχανία όσο και στα κράτη μέλη. Σε μια εξαετία διατέθηκαν πάνω από 6 δισ. ευρώ για τις τρεις αυτές πρωτοβουλίες.

Η ΕΕ είναι επίσης ένα πιθανός ηγέτης στο μελλοντικό Ίντερνετ. Η Επιτροπή άρχισε τις εργασίες για μια εταιρική σχέση δημόσιου-ιδιωτικού τομέα που θα μπορούσε να υποστηρίξει το σχεδιασμό και την αρχιτεκτονική του μελλοντικού Διαδικτύου που θα προσφέρει ταχύτερη μεταφορά περισσότερων δεδομένων, περισσότερες διευθύνσεις IP, ένα πιο ασφαλές και φιλικό Διαδίκτυο όσον αφορά την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων, που θα είναι ανοιχτό, διαλειτουργικό και θα ευνοεί την καινοτομία, τον ανταγωνισμό και την ευχέρεια επιλογής. Τούτο θα επεκτείνει τη χρήση RFID και υπηρεσιών του Παγκόσμιου Ιστού. Η νέα πρωτοβουλία βασίζεται σε υφιστάμενες ερευνητικές προτεραιότητες· Π.χ. η ευκολία FIRE (έρευνα και πειραματισμός στο μελλοντικό Ίντερνετ) ξεκίνησε προσφέροντας υπηρεσίες στην ερευνητική κοινότητα σε πειράματα σε νέα μοντέλα δικτύωσης και υπηρεσιών. Οι ευρωπαϊκές τεχνολογικές πλατφόρμες έχουν επίσης ανοίξει νέο έδαφος, δρώντας ως ανοικτές πλατφόρμες συνεργασίας μεταξύ του κλάδου, των πανεπιστημιακών και των ερευνητικών ιδρυμάτων.

Η Ευρώπη μπορεί πλέον να στηριχθεί σε αυτά τα μεγάλα βήματα για να μειωθεί ταχύτερα η απόσταση στην έρευνα ΤΠΕ. Οι δαπάνες για την έρευνα δεν είναι παρά ένα μέσο και όχι αυτοσκοπός. Η διάθεση στην αγορά καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών είναι το κλειδί για την μεγέθυνση, την απασχόληση και την ανταγωνιστικότητα στην ΕΕ. Ορισμένα κράτη μέλη βρίσκονται στην κορυφή του παγκόσμιου καταλόγου καινοτομίας, η ετοιμότητα για καινοτομία παραμένει αποσπασματική. Ζωτικής σημασίας είναι, επομένως, η ισχυρότερη και πιο συντονισμένη έμφαση στην έρευνα και την καινοτομία. Το Μάρτιο του 2009 εκδόθηκε ανανεωμένη στρατηγική για την έρευνα και καινοτομία στις ΤΠΕ στην Ευρώπη[10]. Στόχος της είναι να καθιερώσει την ηγετική θέση της Ευρώπης στον τομέα των ΤΠΕ, να διευκολύνει την εμφάνιση νέων αγορών και επιχειρήσεων ΤΠΕ και να καταστεί η Ευρώπη ελκυστικότερη για επενδύσεις σε δεξιότητες, έρευνα και καινοτομία.

2.3. Να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι πολίτες θα επωφεληθούν από τις ΤΠΕ

Στη στρατηγική i2010 περιλαμβάνονται για πρώτη φορά μια σειρά από πρωτοβουλίες που λαμβάνουν υπόψη τα δημογραφικά προβλήματα της Ευρώπης, θέτοντας τους πολίτες στο επίκεντρο της πολιτικής και προβάλλοντας τις οικονομικές πτυχές των διαφόρων συστημάτων.

Στόχος 3: Μια Κοινωνία της Πληροφορίας χωρίς αποκλεισμούς, που θα παρέχει δημόσιες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και θα προάγει την ποιότητα ζωής.

Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την ηλ-υγεία, όπου οι ευρωπαϊκές πολιτικές βελτιώνουν την υγεία και την ευημερία των ευρωπαίων πολιτών, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνουν την παραγωγικότητα σε πολύπλοκα και δαπανηρά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης στα κράτη μέλη και αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Δύο βασικές πολιτικές πρωτοβουλίες ξεκίνησαν το 2008: η μία διευκολύνει την πρόσβαση των ασθενών σε υπηρεσίες τηλεϊατρικής και την τόνωση της ανάπτυξης της αγοράς, και η δεύτερη υποβοηθά τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα των συστημάτων ηλεκτρονικού μητρώου υγείας για την υποστήριξη των πολιτών και της αγοράς. Η ηλ-υγεία αποτελεί επίσης ένα από τα βασικά θέματα της ανακοίνωσης της πρωτοβουλίας Lead Market, η οποία αποσκοπεί στην επιτάχυνση της ανάπτυξης της αγοράς, μέσω συστημάτων για τη βελτίωση της διασυνοριακής συνεργασίας και την παροχή υπηρεσιών υγείας.

Η ηλε-διακυβέρνηση είναι άλλο ένα εξέχον πεδίο πολιτικής, με ποσοστό άνω του 50% των κρατικών υπηρεσιών που είναι πλέον πλήρως διαθέσιμες επιγραμμικά. Μολονότι ο αριθμός των πολιτών που χρησιμοποιούν ΤΠΕ για να επικοινωνούν με τις δημόσιες διοικήσεις παραμένει μικρός, παρουσιάζει συνεχή αύξηση. Η μετάβαση από «μονοαπευθυντικές» σε υπηρεσίες επικεντρωμένες στον πολίτη υπήρξε το επίκεντρο των πολιτικών για την ηλε-διακυβέρνηση κατά την τελευταία τετραετία. Τα πενταετές σχέδιο δράσης που εγκρίθηκε το 2006 δέσμευσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη στην παραγωγή απτών οφελών για όλους τους Ευρωπαίους. Το προπαρασκευαστικό σύστημα ηλε-συμμετοχής δείχνει πώς η χρήση νέων τεχνολογιών μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη συμμετοχή του κοινού, παρέχοντάς του νέα εργαλεία για να ακουστούν οι απόψεις του. Τα συνεχιζόμενα πιλοτικά έργα CIP μεγάλης κλίμακας για τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων ηλεκτρονικών προμηθειών και για την πανευρωπαϊκή αναγνώριση των ηλεκτρονικών ταυτοτήτων θα συμβάλει στην απελευθέρωση του οικονομικού δυναμικού της ηλε-διακυβέρνησης σε ολόκληρη την ΕΕ.

Η στρατηγική i2010 στόχευε επίσης να δείξει πώς οι ΤΠΕ μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των πολιτών. Αυτό αποτέλεσε το βασικό στόχο της πολιτικής ηλ-ένταξης από το 2005. Το 2008 άρχισε η υλοποίηση της "ηλεκτρονικής ένταξης: Να είναι μέρος της!" πρωτοβουλίας «Ηλεκτρονική ένταξη: δηλώνω συμμετοχή!», η οποία κορυφώθηκε με την υπουργική διάσκεψη της Βιέννης για την ηλ-ένταξη. Άλλα παραδείγματα περιλαμβάνουν πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην ενίσχυση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες, των ηλικιωμένων και των κοινωνικά μειονεκτούντων ατόμων. Με δεδομένη τη στενή σχέση μεταξύ των δεξιοτήτων ΤΠΕ και της ένταξη στην κοινωνία και την αγορά εργασίας, η Επιτροπή προέβη σε συνολική αναθεώρηση του ψηφιακού γραμματισμού στην Ευρώπη.

Το 2005, η στρατηγική i2010 πρότεινε τρεις εμβληματικές πρωτοβουλίες για την «ποιότητα ζωής». Η πρωτοβουλία αυτόνομη διαβίωση υποβοηθούμενη από το περιβάλλον ( Ambient Assisted Living ) δείχνει πώς οι ΤΠΕ συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των προβλημάτων γήρανσης του πληθυσμού. Η πρωτοβουλία για τα ευφυή οχήματα ( Intelligent Car initiative ), που ξεκίνησε το 2006, προωθεί ευφυέστερα, ασφαλέστερα και καθαρότερα οχήματα. Στο εγγύς μέλλον, τα αυτοκίνητα που συμμετείχαν σε σοβαρό ατύχημα θα καλούν το 112 για βοήθεια. Η πρωτοβουλία αυτή, επίσης, είλκυσε την παγκόσμια προσοχή των μέσων μαζικής ενημέρωσης στην κοινοτική έρευνα για την οδική ασφάλεια και ενημέρωσε τους καταναλωτές για τα οφέλη αυτών των νέων συστημάτων ασφάλειας που βασίζονται σε ΤΠΕ. Το 2008 σήμανε τη γέννηση της Europeana , της ευρωπαϊκής επιγραμμικής πολυμεσικής βιβλιοθήκης, μουσείου και αρχείου, με περισσότερα από τρία εκατομμύρια βιβλία, χάρτες, ηχογραφήσεις, φωτογραφίες, αρχειακά έγγραφα, έργα ζωγραφικής και ταινίες από πολιτιστικά ιδρύματα, η οποία είναι προσβάσιμη μέσω διαδικτυακής πύλης, σε όλες τις γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης[11]. Επίσης το 2008, η στρατηγική i2010 αναδείχθηκε σε μία από τις σημαντικότερες μελλοντικές προκλήσεις, με την έναρξη μιας τέταρτης εμβληματικής πρωτοβουλίας σχετικά με ΤΠΕ για αειφόρο ανάπτυξη ( ICT for sustainable growth ), με επίκεντρο τη συμβολή των ΤΠΕ στην ενεργειακή απόδοση.

3. Επιπτωσεις της στρατηγικησ I2010 στα κράτη μέλη

Η πρωτοβουλία i2010 υλοποιήθηκε σε όλα τα κράτη μέλη με εθνικές στρατηγικές. Ορισμένες από αυτές είναι γενικές στρατηγικές ΤΠΕ, ενώ άλλες αφορούν ειδικότερες πολιτικές, ΄πως ευρυζωνικότητα, ηλ-ένταξη, ηλ-υγεία, ηλε-μάθηση και ηλ-επιχειρείν.

Οι εθνικές στρατηγικές υφίστανται συνεχή αναθεώρηση και επικαιροποίηση ως τμήμα της διαδικασίας της Λισαβόνας. Όλα σχεδόν τα σχέδια απηχούν πιστά τους στόχους της στρατηγικής i2010.

Η Φινλανδία προγραμματίζει έως το 2010 να έχει επιβάλει το 1 Mbps ως υποχρέωση καθολικής υπηρεσίας και έως το 2015 τα 100 Mbps για όλους. Η Γερμανία προγραμματίζει έως το 2010 πλήρη ευρυζωνική κάλυψη και, έως το 2014, τουλάχιστο 50 Mbp στο 75 % των νοικοκυριών. Διάφορα κράτη μέλη εστιάζουν επίσης στην ανάγκη ευρυζωνικής σύνδεσης σε προσιτές τιμές. Η Γαλλία στοχεύει έως το 2012 πλήρη ευρυζωνική κάλυψη με μέγιστο μηνιαίο τέλος 35 ευρώ. Η Πορτογαλία εστιάζει σε υποδομή οπτικών ινών, προηγμένες ευρυζωνικές υπηρεσίες και ερευνητικά δίκτυα υψηλών ταχυτήτων. |

Το 2005, μετά τη θέσπιση της i2010 δρομολογήθηκε μια πρώτη σειρά εθνικών στρατηγικών ΤΠΕ και πρόσφατα ακολούθησε δεύτερη. Στις εθνικές στρατηγικές ΤΠΕ φαίνεται πώς λειτουργεί στην πράξη η ανοιχτή μέθοδος συντονισμού: ορισμένοι αναφέρονται σαφώς σε έμπνευση που δέχτηκαν από άλλα κράτη μέλη. Η πρώτη γενιά εθνικών ευρυζωνικών στρατηγικών εστιάστηκε στη διάθεση της ευρυζωνικότητας στο σύνολο του πληθυσμού - το ενδιαφέρον σήμερα βρίσκεται σε υψηλότερες ταχύτητες, την ευρυζωνική σύνδεση ως υποχρέωση καθολικής υπηρεσίας ή στην εξασφάλιση οπτικής ίνας έως το σπίτι.

Πλέον σύγχρονες στρατηγικές αντιμετωπίζουν νέα πεδία, υπερβαίνοντας τις, κοινές σε όλα τα κράτη μέλη, προτεραιότητες ευρυζωνικότητας, δημόσιων επιγραμμικών υπηρεσιών και ψηφιακού γραμματισμού. Πολλά από τα μικρότερα κράτη μέλη προσβλέπουν τώρα να καταστούν κύριοι συντελεστές σε ευρωπαïκό επίπεδο.

Ορισμένες χώρες εισηγούνται νέα θέματα στον κατάλογο των ΤΠΕ, όπως πράσινες ΤΟ, χάρτης ηλε-δικαιωμάτων, νομικά μέτρα για αμεροληψία και προσβασιμότητα ή νέους τρόπους ανάπτυξης υπηρεσιών ηλε-διακυβέρνησης, δεξιοτήτων και ψηφιακού γραμματισμού ή μοντέλων για την τόνωση της ανάπτυξης ψηφιακού περιεχομένου.

4. Ατενιζοντασ το μέλλον — μελλοντικά προβληματα πολιτικής

Οι επιτυχίες της Ευρώπης μέχρι σήμερα στηρίχτηκαν στην επιμονή στον θεμιτό ανταγωνισμό στις αγορές τηλεπικοινωνιών και σε μια αγορά χωρίς σύνορα για ψηφιακό περιεχόμενο και υπηρεσίες των μέσων επικοινωνίας. Η τεχνολογική πρωτοπορία της Ευρώπης προέρχεται από τις συνεχείς προσπάθειές της για δημιουργία κρίσιμης μάζας Ε&Α σε αναδυόμενους τομείς των ΤΠΕ. Διαθέτει μεγάλη ικανότητα να κεφαλαιοποιεί πολιτιστικούς πόρους, όπως η σφύζουσα και επιτυχημένη κινηματογραφική βιομηχανία και ο τομέας των μέσων μαζικής επικοινωνίας και η ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη. Η συνολική αυτή πολιτική ώθηση παραμένει σε ισχύ για το μέλλον.

Ωστόσο, η επιτυχία της ευρωπαϊκής στρατηγικής στις ΤΠΕ κατά την τελευταία τετραετία πρέπει να τοποθετηθεί σε παγκόσμια προοπτική. Σήμερα καθίσταται φανερό ότι ακόμη και σε περιοχές όπου καταλαμβάνει παγκόσμια ηγετική θέση, η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα , όταν πρόκειται για νέες, καινοτόμες εξελίξεις. Για παράδειγμα, η Ευρώπη έχει τοποθετηθεί ως παγκόσμιος ηγέτης στο ευρυζωνικό Ίντερνετ, αλλά υστερεί εντυπωσιακά σε σχέση με την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα στιςόπτικές ίνες υψηλής ταχύτητας. Παρομοίως, οι επιτυχίες της Ευρώπης στις κινητές επικοινωνίες δεν είχε ακόμα αντίκρυσμα στις ασύρματες ευρυζωνικές υπηρεσίες, όπου η Ασία αναδεικνύεται ως παγκόσμιος ηγέτης. Επιπλέον, η Ευρώπη είναι σχετικά παραγκωνισμένη στις διαδικτυακές υπηρεσίες και εφαρμογές, ενώ οι ΗΠΑ κυριαρχούν στο νέο διακρατικό δικτυακό χώρο, ιδίως στα ιστολόγια και τα κοινωνικά δίκτυα.

Κατά συνέπεια η Ευρώπη χρειάζεται ένα νέο ψηφιακό πρόγραμμα για να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις, να δημιουργηθεί μια υποδομή παγκόσμιας κλάσης και να απελευθερωθεί το δυναμικό του Διαδικτύου ως κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης και ως βάση για ανοιχτή καινοτομία, δημιουργικότητα και συμμετοχή. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου 2008 τάχθηκε υπέρ ενός ευρωπαϊκού σχεδίου για την καινοτομία, όπου οι ΤΠΕ θα είναι βασική τεχνολογία. Η Ευρώπη πρέπει να ενδιαφερθεί περισσότερο με την ανάπτυξη στρατηγικών για την προώθηση της οικονομικής ανάκαμψης και τη διατήρηση της παγκόσμιας περιωπής σε τομείς υψηλής τεχνολογίας· να περάσουν τα κονδύλια για την έρευνα πιο αποτελεσματικά, έτσι ώστε οι φωτεινές ιδέες στο εμπόριο και θα δημιουργήσει νέες αναπτυξιακές· να ωθήσουν την παραγωγικότητα που βασίζεται στις ΤΠΕ ως αντιστάθμιση στη στασιμότητα ΑΕΠ καθώς το εργατικό δυναμικό αρχίζει να μειώνεται με τη συνταξιοδότηση της πολυάριθμης μεταπολεμικής γενιάς[12]· να προωθήσουν νέες, ευφυέστερες, καθαρότερες τεχνολογίες που μπορούν να βοηθήσουν την Ευρώπη να επιτύχει ανάπτυξη τέταρτου παράγοντα[13] και να χρησιμοποιήσει εργαλεία δικτύωσης για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην Ευρώπη ως ανοικτής και δημοκρατικής κοινωνίας.

Η Επιτροπή πρόκειται να ξεκινήσει δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση σε εννέα βασικούς τομείς για τις μελλοντικές πολιτικές της Ευρώπης στις ΤΠΕ και στα μέσα επικοινωνίας:[14]

1. Απελευθέρωση των ΤΠΕ ως κινητήριας δύναμης της οικονομικής ανάκαμψης και ως καίριου συντελεστή στο θεματολόγιο της Λισαβόνας για την οικονομική μεγέθυνση και απασχόληση. Τούτο είναι αποφασιστικής σημασίας κατά την τρέχουσα οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση και για την επίτευξη των μακροπρόθεσμων οικονομικών στόχων της Ευρώπης

2. Αύξηση του ρόλου των ΤΠΕ στη μετάβαση προς μια περισσότερο αειφορική οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Έμφαση στις ΤΠΕ για προώθηση υπεύθυνης κατανάλωσης στα νοικοκυριά, τις μεταφορές, την παραγωγή ενέργειας και τη μεταποίηση και ανάδειξη του δυναμικού για σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας. Έξυπνοι μετρητές, αποδοτικός φωτισμός, χρησιμοποίηση «υπολογιστικού νέφους» και κατανεμημένου λογισμικού θα μετατρέψει τους τύπους χρήσης των πηγών ενέργειας. Λύσεις που βασίζονται σε ΤΠΕ θα είναι ουσιαστικής σημασίας στις προσπάθειες της Ευρώπης για διαχείριση της μετάβασης προς μιαν αειφορική οικονομία.

3. Βελτίωση των επιδόσεων της Ευρώπης στην έρευνα και την καινοτομία στις ΤΠΕ. Παρά τα επιτεύγματα των τελευταίων ετών, η ευρωπαϊκή Ε&Α αντιμετωπίζει διαρκώς προβλήματα. Μια ισχυρή βάση Ε&Α για ΤΠΕ στην Ευρώπη είναι ζωτικής σημασίας καθώς οι εξελίξεις στις ΤΠΕ είναι κλειδί για την επίλυση σειράς προβλημάτων, όπως η υγειονομική περίθαλψη, τα ζητήματα μιας γηράσκουσας κοινωνίας, η ασφάλεια και η ιδιωτική ζωή και η διαχείριση της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα

4. Δημιουργία μιας κατά 100% συνδεδεμένης οικονομίας μέσω Διαδικτύου υψηλής ταχύτητας και ανοικτού για όλους. Πρέπει να ενεργοποιηθεί το δυναμικό των υποδομών υψηλής ταχύτητας για την οικονομική ανάκαμψη, την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και την καινοτομία στην Ευρώπη. Θα είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση μελλοντοστρεφών δικτύων υψηλών ταχυτήτων, ανοικτών στην προώθηση της καινοτομίας σε νέες υπηρεσίες και περιεχόμενο, για όλους και από όλους τους χρήστες στην επιγραμμική σφαίρα.

5. Εδραίωση της ενιαίας επιγραμμικής αγοράς. Εκκρεμεί ακόμα η επίτευξη μιας επιγραμμικής ενιαία αγορά, παρά τη σταθερή πρόοδο κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών. Η Ευρώπη εξακολουθεί να αντιμετωπίζει νομικό κατακερματισμό, με συστήματα πληρωμών, ασφάλεια, προστασία της ιδιωτικής ζωής και άλλα εμπόδια που αποθαρρύνουν την ψηφιακή μετάβαση επιχειρήσεων και καταναλωτών. Τούτο ισχύει επίσης για την αγορά ψηφιακού περιεχομένου, όπου ο κατακερματισμός δυσχεραίνει την πρόσβαση των ευρωπαίων πολιτών στο πλήρες εύρος της πλούσιας και πολιτιστικά ποικιλόμορφης επιγραμμικής προσφοράς που διατίθεται σε ολόκληρη την ΕΕ.

6. Προώθηση της δημιουργικότητας των χρηστών. Το νέο ψηφιακό πλαίσιο (WΕΒ 2.0 και πέρα) προσφέρει μιαν άνευ προηγουμένου ευκαιρία για να απελευθερωθεί η δημιουργικότητα των πολιτών της Ευρώπης. Το σημερινό Διαδίκτυο είναι ένα διαδραστικό πολιτικό βήμα, ένα σφύζον κοινωνικό δίκτυο και μια τεράστια πηγή γνώσεων. Με νέες συμμετοχικές πλατφόρμες και υπηρεσίες, οι χρήστες έχουν καταστεί ενεργοί παίκτες, παραγωγοί ή «prosumers» (παραγωγοί-καταναλωτές) και είναι σημαντικό να τεθούν σε εφαρμογή νέες πολιτικές για την ενθάρρυνση της δημιουργικότητας και τη συμμετοχής των χρηστών.

7. Ενίσχυση της θέσης της ΕΕ ως βασικού παράγοντα στο διεθνή στίβο των ΤΠΕ. Η συνεχιζόμενη επιτυχία των σύγχρονων ΤΠΕ εξαρτάται από το ανοιχτό χαρακτήρα τους και τη συνεργασία διεθνώς, ένα Διαδίκτυο χωρίς περιορισμούς σε κίνηση, ιστοτόπους, πλατφόρμες και τύπο του συνδεόμενου εξοπλισμού, και ελεύθερο από λογοκρισία. Εξαρτάται επίσης από την ικανότητά μας για χειρισμό παγκόσμιων προβλημάτων, όπως η διεθνής διακυβέρνηση, η ασφάλεια, το ακατάλληλο περιεχόμενο και η αντιδεοντολογική συμπεριφορά, η προστασία της ιδιωτικής ζωής, η προστασία των προσωπικών δεδομένων και οι νέοι τεράστιοι χώροι διευθυνσιοδότησης (IPv6), το πολύγλωσσα αναγνωριστικά και ούτω καθεξής. Πολλά από αυτά τα θέματα μπορούν να επιλυθούν μόνο σε διεθνές επίπεδο, αλλά η φωνή της Ευρώπης συχνά δυσκολεύεται να γίνει ακουστή.

8. Σύγχρονες και αποτελεσματικές δημόσιες υπηρεσίες που είναι διαθέσιμες και προσιτές σε όλους. Η ηλε-διακυβέρνηση αποτελεί πλέον πραγματικότητα στα κράτη μέλη. Ωστόσο, οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν για την περαιτέρω αύξηση της διαλειτουργικότητας μεταξύ των δημοσίων διοικήσεων. Από την πλευρά της, για την επίτευξη αυτού του στόχου, η Επιτροπή έχει προτείνει να συνεχιστεί το επιτυχημένο πρόγραμμα IDABC με την κατάθεση πρότασης για νέο πρόγραμμα με στόχο την προώθηση λύσεων διαλειτουργικότητας για τις δημόσιες διοικήσεις (ISA)[15], ενώ συνεχίζει τις εργασίες για την αναθεώρηση του ευρωπαϊκού πλαισίου διαλειτουργικότητας που αποβλέπει στον καθορισμό των γενικών κανόνων και αρχών για τη συνεργασία μεταξύ των δημόσιων διοικήσεων των κρατών μελών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ[16]. Η χρήση των ΤΠΕ στα σχολεία έχει αυξηθεί σημαντικά· οι στόχοι της Λισαβόνας για εξοπλισμό και να σύνδεση όλων των σχολείων στην Ευρώπη έχουν ήδη επιτευχθεί· εφαρμογές ηλε-μάθησης και ηλ-υγείας μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα της εκπαίδευσης και της υγειονομικής περίθαλψης σε ολόκληρη την ΕΕ. Ωστόσο, τα οφέλη από όλες αυτές τις εφαρμογές δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί πλήρως. Πρέπει να αποφευχθεί ένα νέο ψηφιακό χάσμα. Ο συμμετοχικός Παγκόσμιος Ιστός προσφέρει νέες ευκαιρίες αλλά και προβλήματα για τις δημόσιες διοικήσεις, παρέχοντας στους πολίτες τη δυνατότητα να αναθεωρήσουν τις σχέσεις τους με τις αρχές.

9. Χρήση ΤΠΕ για βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών της ΕΕ , με το άνοιγμα των αποθηκών πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης και την επιγραμμική ανάδειξή του. Η πρωτοβουλία ηλ-ένταξης του 2008 κατέδειξε την κοινωνικοπολιτική και οικονομική σημασία της, ενώ η επιχειρηματική ιδέα της ηλ-ένταξης είναι σήμερα πιο ισχυρή από ποτέ για να ξεπεραστούν οι κύριες αδυναμίες, όπως η ηλικία, η εκπαίδευση, το φύλο και η γεωγραφική θέση. Κατά τη σημερινή οικονομική ύφεση, οι αποστερημένοι άνθρωποι κινδυνεύουν ιδιαίτερα να αντιμετωπίσουν περαιτέρω αποκλεισμό από την κοινωνία και την αγορά εργασίας

5. Συμπερασματα

Τα επιτεύγματα της στρατηγικής i2010 και οι τρόποι με τους οποίους έχει εφαρμοστεί στα κράτη μέλη είναι το στιγμιότυπο του δυναμισμού και του φάσματος συστημάτων που μπορεί να προκύψει από καινοτόμες πολιτικές. Η στρατηγική i2010 έθεσε τις βάσεις για μια σύγχρονη κοινωνία με δυνατότητες ΤΠΕ. Η ευρυζωνική τεχνολογία καταλαμβάνει σήμερα σταθερή θέση στο πολιτικό θεματολόγιο.

Αλλά στην Ευρώπη εκκρεμεί η λήψη σημαντικών αποφάσεων για την οικοδόμηση μιας αδιάλειπτα συνδεδεμένης ψηφιακής οικονομίας που είναι έτοιμη για την ανάκαμψη. Επιπλέον, τα επόμενα χρόνια το Διαδίκτυο αναμένεται να αποβεί απαραίτητη υπηρεσία, ζωτικής σημασίας για την πλήρη συμμετοχή μας στην κοινωνία.

Για να αξιοποιηθούν αυτές οι δυνατότητες, η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη να συνεργαστούν ενεργά κατά τους επόμενους μήνες έως τις αρχές του 2010 στην κατάρτιση ενός νέου ψηφιακού θεματολογίου, ώστε η Ευρώπη να μπορέσει να αναδυθεί από τη σημερινή κρίση με περισσότερο ισχυρή, ανταγωνιστική και ανοικτή ψηφιακή οικονομία, κατευθύνοντας την ευρωπαϊκή οικονομική μεγέθυνση και καινοτομία.

[1] Η στρατηγική i2010 – Ευρωπαϊκή κοινωνία της πληροφορίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση, COM(2005) 229.

[2] Βλ. Ένα ευρωπαϊκό σχέδιο για την ανάκαμψη της οικονομίας, COM(2008) 800 και Επενδύοντας σήμερα για την Ευρώπη του αύριο, COM(2009) 36.

[3] Στο συνημμένο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής SEC(2009) zzz περιλαμβάνεται πλήρης καταγραφή όλων των δράσεων στο πλαίσιο της στρατηγικής i2010 κατά το διάστημα 2005-2009.

[4] Κανονισμοί (EΚ) αριθ. 717/2007 και αριθ. 544/2009 για την περιαγωγή σε δημόσια δίκτυα κινητής τηλεφωνίας εντός της Κοινότητας και για την τροποποίηση της οδηγίας 2002/21/EΚ με κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών

[5] http://ec.europa.eu/eyouguide.

[6] Οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας, 2007/65/EΚ.

[7] Π.χ. ‘La Vie en Rose’, ‘Das Leben der Anderen’, ‘Die Fälscher’, ‘Gomorra’, ‘Slumdog Millionaire’.

[8] Το πρόγραμμα στήριξης πολιτικής ΤΠΕ στο πλαίσιο του προγράμματος ανταγωνιστικότητας και ανάπτυξης (CIP) είναι ένα από τα κύρια χρηματοοικονομικά μέσα της στρατηγικής i2010, με διάρκεια από το 2007 έως το 2013 και με προϋπολογισμό 728 εκατ. ευρώ για τόνωση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας με ευρύτερη αφομοίωση ΤΠΕ από πολίτες, κυβερνήσεις και επιχειρήσεις, ιδίως των ΜΜΕ, http://ec.europa.eu/information_society/activities/ict_psp/index_en.htm.

[9] Διεύρυνση των ορίων των ΤΠΕ : στρατηγική έρευνας για τις μελλοντικές και τις αναδυόμενες τεχνολογίες στην Ευρώπη, COM (2009) 184.

[10] Μια στρατηγική για την Ε&Α και την καινοτομία στις ΤΠΕ στην Ευρώπη: Ανεβάζοντας τον πήχυ, COM(2009) 116.

[11] www.europeana.eu.

[12] Η απασχόληση στην ΕΕ αναμένεται να συρρικνωθεί κατά περίπου 19 εκατ. άτομα έως το έτος 2060, εξαιτίας της μείωσης του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας. Τούτο σημαίνει ότι πηγή της μελλοντικής οικονομικής μεγέθυνσης πρέπει να είναι η παραγωγικότητα. Πρόσφατη εκτίμηση είναι ότι η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας στην ΕΕ θα τείνει στον μακροπρόθεσμο ιστορικό μέσο όρο του of 1¾%, από COM(2009) 180/4 Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της δημογραφικής γήρανσης στην ΕΕ (Έκθεση για τη δημογραφική γήρανση 2009).

[13] ‘Doubling Wealth, Halving Resource Use’ E von Weizsäcker, A. Lovins και H. Lovins (1995).

[14] Η διαβούλευση για τα θέματα (5) και (6) παρακάτω θα διεξαχθεί μαζί με τις Γενικές Διευθύνσεις Κοινωνίας της Πληροφορίας και Εσωτερικής Αγοράς.

[15] Βλέπε COM(2008)583.

[16] Βλέπε http://ec.europa.eu/idabc/en/document/7728.