[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 3.10.2008

COM(2008) 603 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Δημιουργία κοινού αεροπορικού χώρου με την Τυνησία

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Δημιουργία κοινού αεροπορικού χώρου με την Τυνησία

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1. Στην ανακοίνωσή της με τίτλο “Προγραμματισμός της εξωτερικής πολιτικής αερομεταφορών της Κοινότητας”[1], η Επιτροπή τόνιζε πόσο σημαντικό είναι να δημιουργηθεί κοινός αεροπορικός χώρος με τις χώρες στις οποίες απευθύνεται η πολιτική γειτονίας στα νοτιοανατολικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

2. Απώτερος στόχος είναι να ενταχθούν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι όμοροι εταίροι τους στα νοτιοανατολικά σύνορά τους σε μια κοινή αγορά, η οποία θα πλαισιώνεται από εναρμονισμένους κανόνες λειτουργίας. Το Συμβούλιο των Υπουργών Μεταφορών στις 27 Ιουνίου 2005 επανέλαβε τον στόχο αυτόν στα συμπεράσματά του για τον “Προγραμματισμό της κοινής εξωτερικής πολιτικής αερομεταφορών της Κοινότητας” και απηύθυνε έκκληση για τη δημιουργία κοινού αεροπορικού χώρου με τις γειτονικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέχρι το 2010.

3. Η δυναμική γύρω από αυτόν τον κοινό αεροπορικό χώρο έχει ήδη οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να εντάξει την αεροπορική αγορά της Ελβετίας, της Νορβηγίας και της Ισλανδίας, στη συνέχεια τις αγορές εννέα χωρών των Δυτικών Βαλκανίων (τον Ιούνιο του 2006), και τέλος την αγορά του Μαρόκου μετά την υπογραφή της πρώτης ευρωμεσογειακής συμφωνίας τον Δεκέμβριο του 2006. Μετά από αίτημα του Συμβουλίου, η Επιτροπή θα αρχίσει σχετικές διαπραγματεύσεις με την Ιορδανία και το Ισραήλ, και θα συνεχίσει τις συζητήσεις της με την Ουκρανία. Η ενίσχυση των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις γειτονικές της χώρες στον τομέα των αερομεταφορών είναι ουσιαστική για την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού αεροναυτικού κλάδου. Με περίπου το 20% των διεθνών πτήσεων εκτός Κοινότητας, οι αεροπορικές συνδέσεις με τις γειτονικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε όλα τα τμήματα της αγοράς (αναψυχή, συγγενικός τουρισμός, επαγγελματικός τουρισμός), αντιπροσωπεύουν όγκο πτήσεων συγκρίσιμο με εκείνον με τις χώρες της Βορείου Αμερικής. Πέραν των δυνατοτήτων ανάπτυξης του αεροπορικού κλάδου, αυτός ο κοινός χώρος αποτελεί γενικότερα έναν εξαιρετικό φορέα περιφερειακής ένταξης και οικονομικής ανάπτυξης, ο οποίος εγγράφεται πλήρως στη διαδικασία της Βαρκελώνης και στο σχέδιο δράσης που έχει δρομολογηθεί στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας. Το πρόσφατο έργο “Διαδικασία της Βαρκελώνης: Ένωση της Μεσογείου” εντάσσεται επίσης στην ίδια λογική.

4. Η επιδίωξη αυτού του κοινού ευρωπαϊκού αεροπορικού χώρου με τις χώρες της Νοτίου Μεσογείου καθιστά την Τυνησία απαράμιλλο εταίρο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην ευρωμεσογειακή εταιρική σχέση που δημιουργήθηκε με τη συμφωνία σύνδεσης[2] τονίζεται άλλωστε η αναγκαιότητα ενίσχυσης της συνεργασίας στον τομέα των μεταφορών, ανάπτυξης της συνεργασίας μεταξύ των συμβαλλομένων μερών σε θέματα κανονιστικών ρυθμίσεων ή ακόμη εκσυγχρονισμού των αερολιμενικών υποδομών και διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας.

5. Υφίσταται επομένως τεράστια συνοχή μεταξύ των διαφόρων δράσεων που αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση στις χώρες της Μεσογείου και του συγκεκριμένου έργου για ειδικό κοινό χώρο στον τομέα της αεροπορίας. Επιπλέον, το έργο αυτό ανταποκρίνεται σε έναν στόχο στον οποίο συμφωνούν και οι δύο πλευρές της Μεσογείου. Οι ανταλλαγές στο πλαίσιο του έργου “EUROMED Aviation”, τις οποίες άρχισε η Ευρωπαϊκή Ένωση με τις χώρες της Νοτίου Μεσογείου για να ενισχύσει τη συνεργασία σε θέματα αερομεταφορών, έδωσαν λοιπόν την ευκαιρία στην Τυνησία να εκδηλώσει το ενδιαφέρον της για την έναρξη διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα στο πλαίσιο μιας γενικής συμφωνίας αερομεταφορών. Μια τέτοια συμφωνία αερομεταφορών με την Κοινότητα θα έδινε όντως νέες ευκαιρίες σε όλον τον αεροπορικό κλάδο (αερομεταφορείς, διαχειριστές αερολιμενικών υποδομών, παρόχους υπηρεσιών στους ενδιάμεσους σταθμούς), όπως και στους επιβάτες εκατέρωθεν της Μεσογείου. Οι περιορισμοί που υπάρχουν στις διμερείς συμφωνίες μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και της Τυνησίας θα ήταν δυνατόν να ξεπερασθούν: οι περιορισμοί στην εβδομαδιαία συχνότητα πτήσεων των αερομεταφορέων, στον αριθμό των αδειοδοτημένων αερομεταφορέων, στους αερολιμένες που είναι δυνατόν να εξυπηρετούνται ή ακόμη στους εφαρμοζόμενους ναύλους, θα εξαλειφθούν, ενώ ταυτόχρονα θα δημιουργηθεί διαδικασία κανονιστικής σύγκλισης.

2. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΝ ΣΥΝΔΕΣΕΩΝ ΜΕ ΕΝΑΝ ΕΤΑΙΡΟ ΠΡΩΤΙΣΤΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ

6. Η οικονομική βαρύτητα και η σημασία των αεροπορικών συνδέσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση καθιστούν την Τυνησία απαράμιλλο εταίρο για την ταχεία υλοποίηση του στόχου για κοινό αεροπορικό χώρο που έθεσε το Συμβούλιο το 2005.

7. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει όντως ο κύριος εμπορικός εταίρος της Τυνησίας( το 73% των εισαγωγών της Τυνησίας προέρχονται από την Ευρώπη, η οποία, από την πλευρά της, απορροφά το 31% των εξαγωγών της Τυνησίας. Το 2006, το ύψος των εμπορικών συναλλαγών έφθανε τα 16 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου, με αποτέλεσμα η Τυνησία να συγκαταλέγεται μεταξύ των πρώτων εμπορικών εταίρων της Ένωσης από τις χώρες της Νοτίου Μεσογείου.

8. Το 82% των τουριστικών ροών προς την Τυνησία προέρχεται από την Ευρώπη με σημαντική επομένως εισροή συναλλάγματος για τη χώρα. Ο τουριστικός τομέας στην Τυνησία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό άλλωστε, για προφανείς γεωγραφικούς λόγους, από τις αεροπορικές συνδέσεις που έχει η χώρα με την Ευρώπη. Η αγορές αερομεταφορών της Ευρώπης και της Τυνησίας είναι εξάλλου στενά συνδεδεμένες όπως φαίνεται από τις 21 συμφωνίες αερομεταφορών που έχουν συναφθεί μεταξύ της Τυνησίας και των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης: στη βάση αυτή, περίπου 8,5 εκατομμύρια επιβάτες διακινήθηκαν μεταξύ Τυνησίας και Ευρώπης το 2007, ήτοι αύξηση άνω του 40% μέσα σε 10 χρόνια. Οι πιο σημαντικές μεμονωμένες αγορές το 2007 ήταν η Γαλλία (3,5 εκατομμύρια διακινηθέντες επιβάτες), η Γερμανία (1,2 εκατομμύρια επιβάτες), η Ιταλία (1 εκατομμύριο επιβάτες), το Ηνωμένο Βασίλειο (650.000 επιβάτες), το Βέλγιο (450.000 επιβάτες) και η Τσεχική Δημοκρατία (300.000 επιβάτες).

9. Το 2006, η συνολική διεθνής κίνηση προς την Τυνησία ανερχόταν σε 10,5 εκατομμύρια επιβάτες, γεγονός που υποδηλώνει τη σχετική σημασία της Ευρώπης. Τα 2/3 της συνολικής διεθνούς κίνησης διεκπεραίωσαν οι αερομεταφορείς της Τυνησίας, η αναλογία δε αυτή είναι ακόμη μεγαλύτερη στις αεροπορικές συνδέσεις με την Ευρώπη όπου, σε καίριες αγορές όπως η γαλλοτυνησιακή, οι αερομεταφορείς της Τυνησίας εξασφαλίζουν το 70% της κίνησης. Οι σημαντικότεροι τακτικοί κοινοτικοί αερομεταφορείς επικεντρώνουν τις πτήσεις τους στην Τύνιδα στην προσπάθειά τους να προσελκύσουν την ακριβή πελατεία εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τις ανταποκρίσεις που είναι αναγκαίες για να καταστήσουν ελκυστικό τον κεντρικό τους αερολιμένα ("hub"). Άλλοι κοινοτικοί αερομεταφορείς δραστηριοποιούνται επίσης στην τουριστική και τη «συγγενική» αγορά, στην οποία παρόλα αυτά δεσπόζουν, προς το παρόν, οι τυνησιακές εταιρείες.

10. Ο κύριος αερομεταφορέας της Τυνησίας είναι η Tunisair, η οποία εκτελεί το 37% των διεθνών αερομεταφορών από και προς την Τυνησία, μετέφερε δηλαδή 3,8 εκατομμύρια επιβάτες το 2006. Η εταιρεία ιδρύθηκε από το κράτος, το οποίο κατέχει σήμερα το 74% του κεφαλαίου, ενώ το υπόλοιπο διατίθεται στο κοινό μέσω του χρηματιστηρίου. Ο όμιλος Tunisair απασχολεί απευθείας και έμμεσα περίπου 8.000 άτομα και η δραστηριότητά της καλύπτει όλον τον κλάδο των αερομεταφορών, ακόμη και τη συντήρηση και την εξυπηρέτηση εδάφους. Αντιμετωπίζοντας τον εκσυγχρονισμό μέσα σε ένα διεθνές περιβάλλον όλο και πιο ανταγωνιστικό, ο όμιλος Tunisair προέβη σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες οδήγησαν στη δημιουργία θυγατρικών, όπου απασχολούνται περίπου 4.000 άτομα. Ο ίδιος ο όμιλος Tunisair διαθέτει στόλο τριάντα αεροσκαφών Boeing και Airbus. Είκοσι από αυτά τα αεροσκάφη δεν διαθέτουν διακεκριμένη θέση, γεγονός που αποδεικνύει πόσο σημαντική είναι η "τουριστική" πελατεία για την εταιρεία.

11. Σε αυτήν την τουριστική πελατεία στοχεύουν κυρίως και οι άλλες δύο εταιρείες της Τυνησίας που εκτελούν διεθνείς αερομεταφορές, ήτοι η Nouvelair και η Karthago airlines, οι οποίες δεν εκτελούν τακτικές πτήσεις και δημιουργήθηκαν με πρωτοβουλία του τουριστικού κλάδου (ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, πρακτορεία ταξιδίων).

12. Η Nouvelair, η οποία ιδρύθηκε το 1989 από τον όμιλο δραστηριοτήτων αναψυχής "Tunisian Travel Services (TTS)", έχει την έδρα της στο Monastir και εξυπηρετεί 25 χώρες (120 αερολιμένες), ουσιαστικά στην Ευρώπη. Με στόλο 13 airbus, η Nouvelair μετέφερε περίπου 1,5 εκατ. επιβάτες το 2006, δηλαδή το 16 % της αγοράς διεθνών αερομεταφορών της Τυνησίας. Όσον αφορά την Karthago Airlines, η οποία ιδρύθηκε το 2002 για να εκτελεί μη τακτικές πτήσεις από και προς την Djerba, ανήκει στον όμιλο Karthago και χρησιμοποιεί ναυλωμένα αεροσκάφη για την εξυπηρέτηση των εποχικών αναγκών των τουριστικών πρακτορείων. Η εταιρεία αυτή, η οποία παρουσιάζει την ιδιαιτερότητα ότι είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο, κατέχει το 6% της αγοράς διεθνών αερομεταφορών της Τυνησίας. Η εγγύτητα των εμπορικών τους μοντέλων και το γεγονός ότι καθεμιά στηρίζεται σε διαφορετικό αερολιμένα αναφοράς (Monastir και Djerba) οδήγησαν την Karthago airlines και τη Nouvelair να εξετάσουν το ενδεχόμενο σύγκλισής τους ή ακόμη και συγχώνευσής τους. Μια τέτοια παγίωση της αγοράς αερομεταφορών στην Τυνησία εντάσσεται πλήρως στη λογική μιας συμφωνίας αερομεταφορών με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα και θα επέτρεπε στους αερομεταφορείς της Τυνησίας να αποκτήσουν καλύτερη θέση μέσα σε μια ελευθερωμένη αγορά αερομεταφορών και να αντιμετωπίσουν τον νέο ανταγωνισμό που δημιουργείται. Πράγματι, η λογική ελευθέρωσης των αγορών που συνεπάγεται μια τέτοια κοινοτική συμφωνία δεν θα επέτρεπε πια στις αρχές της Τυνησίας να οριοθετούν τους ναύλους των αεροπορικών εταιρειών που εξυπηρετούν τη χώρα, ούτε να επιβάλλουν τους συνήθεις περιορισμούς όσον αφορά την κυριότητα και τον έλεγχο μιας κοινοτικής εταιρείας.

13. Οι εμπορικές δυνατότητες ενός κοινού αεροπορικού χώρου μεταξύ της Τυνησίας και της Ευρώπης είναι επομένως σημαντικές τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τους αερομεταφορείς και τους αερολιμένες. Επιπλέον, όπως τονίζεται στη μελέτη του έργου "Euromed Aviation"[3], το υπάρχον κανονιστικό πλαίσιο στην Τυνησία αποδεικνύεται αρκετά σταθερό και ανεπτυγμένο για την ταχεία σύγκλιση των νομοθεσιών με βάση τα κοινοτικά πρότυπα, η οποία είναι επίσης ένας από τους καίριους στόχους που επιδιώκεται με αυτόν τον κοινό χώρο. Με βάση το ευρωπαϊκό μοντέλο, οι αεροναυτικές αρχές της Τυνησίας άρχισαν μεταρρύθμιση με σκοπό τον διαχωρισμό των εργασιών εποπτείας και ελέγχου από τις εργασίες εκμετάλλευσης. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι στους τομείς της ασφάλειας πτήσεων και των υπηρεσιών αεροναυτιλίας το επίπεδο προσεγγίζει τα καλύτερα ευρωπαϊκά επίπεδα από άποψη κανονιστικής συμμόρφωσης ως προς τα πρότυπα και τις πρακτικές που συνιστά ο ΔΟΠΑ, τους κανονισμούς του EASA, καθώς και τις κανονιστικές απαιτήσεις ασφάλειας του Eurocontrol (ESARR). Αυτή η διαδικασία κανονιστικής σύγκλισης με τα κοινοτικά πρότυπα ενθαρρύνθηκε και πλαισιώθηκε από το έργο "Euromed Aviation", με το οποίο τέθηκε σε εφαρμογή σχέδιο τεχνικής συνδρομής ειδικά για την Τυνησία, το οποίο ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένες ανάγκες της χώρας.

3. ΟΦΕΛΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ ΜΙΑΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ

14. Ο τομέας της πολιτικής αεροπορίας (στον οποίο περιλαμβάνονται οι υποδομές, οι αερομεταφορείς και άλλοι κλάδοι δραστηριότητας) είναι μείζων τομέας της ευρωπαϊκής οικονομίας. Οι αερομεταφορείς και μόνον αντιπροσωπεύουν περίπου το 0,6% της κοινοτικής προστιθεμένης αξίας και απασχολούν περισσότερους από 400.000 εργαζόμενους (0,4 % του συνολικού αριθμού απασχολουμένων σε κλάδους της οικονομίας πλην των χρηματοπιστωτικών)[4], ενώ ο τομέας συνολικά απασχολεί περίπου 3 εκατομμύρια εργαζόμενους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η δημιουργία ενιαίας αγοράς αερομεταφορών από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 συνέβαλε σημαντικά στη δυναμικότητα και την αποτελεσματικότητα του τομέα και επέφερε μεγάλα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη. Από το 1992 έως το 2003, ο αριθμός των ενδοκοινοτικών γραμμών αυξήθηκε άνω του 40%. Οι κύριοι κοινοτικοί αερομεταφορείς αύξησαν την παραγωγικότητά τους κατά 87% κατά την περίοδο 1990 και 2003[5]. Η Τυνησία θα αποκομίσει επομένως οπωσδήποτε οφέλη από την προοδευτική ένταξή της σε αυτήν την κοινή αγορά αερομεταφορών και θα αξιοποιήσει έτσι την πείρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα αυτόν. Η επέκταση αυτής της κοινής αγοράς, η οποία βασίζεται στην ελευθέρωση των δικαιωμάτων μεταφοράς σε συνδυασμό με την κανονιστική εναρμόνιση, θα επιφέρει επίσης προστιθεμένη αξία για τον ευρωπαϊκό κλάδο και τους χρήστες.

15. Μέχρι σήμερα, τα κράτη μέλη έχουν εν γένει διαπραγματευθεί με την Τυνησία περιοριστικές συμφωνίες αερομεταφορών, οι οποίες ρυθμίζουν το άνοιγμα των αγορών και οριοθετούν τις δυνατότητες αερομεταφορέων και επιβατών. Οι μηχανισμοί αυτών των συμφωνιών πλαισιώνουν τον καθορισμό της μεταφορικής ικανότητας των αερομεταφορέων, οι οποίοι επιπροσθέτως δεν έχουν πάντοτε τη δυνατότητα να καθορίζουν ελεύθερα τους ναύλους τους. Επίσης, αυτές οι διμερείς συμφωνίες δεν επιτρέπουν στους κοινοτικούς αερομεταφορείς να εξυπηρετούν όλους τους αερολιμένες της Τυνησίας από οποιοδήποτε ευρωπαϊκό αερολιμένα. Οι ισχύουσες διμερείς συμφωνίες αεροπορικών μεταφορών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και της Τυνησίας επιφέρουν επομένως άνιση κατανομή της κίνησης, η οποία είναι δυνατόν να ζημιώνει ορισμένους κοινοτικούς αερομεταφορείς, όπως και καταναλωτές των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

16. Μια συνολική συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα θα επέτρεπε επανόρθωση της κατάστασης και αύξηση του αριθμού[6] των απευθείας συνδέσεων μεταξύ ΕΕ και Τυνησίας, ώστε να ενισχυθούν αισθητά οι εμπορικές συναλλαγές και οι τουριστικές ροές. Με βάση τις προβλέψεις από το παράδειγμα του Μαρόκου και της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, αναμένεται αύξηση της κίνησης της τάξης του 15 με 20% ετησίως, κατά τα πρώτα έτη από την έναρξη εφαρμογής της συμφωνίας: ως προς τον όγκο, αυτό σημαίνει αύξηση της τάξης του 1,5 εκατ. επιβατών. Οι προβλέψεις αυτές, εφόσον συνεχισθούν οι παρούσες μακροοικονομικές και πολιτικές συνθήκες, θα έχουν αναμφίβολα ανοδική τάση δεδομένων των εξαίρετων αναπτυξιακών δυνατοτήτων της αγοράς της Τυνησίας.

17. Προσδοκάται ότι ο ευρωπαϊκός αεροπορικός κλάδος και η ευρωπαϊκή οικονομία ευρύτερα θα αποκομίσουν σημαντικό μέρος του οικονομικού οφέλους. Αυτό θα διευκολύνει ενδεχομένως την ένταξη των αερομεταφορέων της Τυνησίας σε υπάρχουσες εμπορικές συμμαχίες μαζί με κοινοτικούς αερομεταφορείς, και θα καταστεί δυνατή η ανάπτυξη ολοκληρωμένων προϊόντων και καλύτερη εξυπηρέτηση των επιβατών.

18. Το άνοιγμα των αεροπορικών αγορών πρέπει να συνοδευθεί παράλληλα από διαδικασία κανονιστικής σύγκλισης σε ορισμένους καίριους τομείς όπως η ασφάλεια πτήσεων, η ασφάλεια των αερομεταφορών από έκνομες ενέργειες, το περιβάλλον ή ακόμη οι κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων, με την οποία θα εξασφαλισθούν θεμιτοί όροι ανταγωνισμού με στόχο την εφαρμογή υψηλών αεροπορικών προτύπων και από τις δύο πλευρές της Μεσογείου. Όσον αφορά τα θέματα περιβάλλοντος, η συμφωνία πρέπει να συμβαδίζει με τη δέσμευση της Κοινότητας να προωθήσει τη βιώσιμη ανάπτυξη των αεροπορικών μεταφορών: είναι σημαντικό επομένως η συμφωνία να μην περιορίζει την ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εφαρμόζει κανονιστικά ή οικονομικά μέσα με σκοπό τον μετριασμό ανεπιθύμητων παράπλευρων επιπτώσεων που έχει η ανάπτυξη της εναέριας κυκλοφορίας, ιδίως όσον αφορά τη συμβολή της στην κλιματική αλλαγή, την ποιότητα του αέρα και τις ηχητικές οχλήσεις στον περίγυρο των αερολιμένων. Αυτή η διαδικασία σύγκλισης της νομοθεσίας της Τυνησίας με την ευρωπαϊκή νομοθεσία είναι δυνατόν να τεθεί σε εφαρμογή μόνον σε κοινοτική κλίμακα. Αυτό συνεπάγεται την έκδοση εντολής διαπραγμάτευσης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να διαπραγματευθεί μια συνολική συμφωνία αερομεταφορών με την Τυνησία, με τελικό στόχο την πλήρη ένταξη της αγοράς αερομεταφορών της Τυνησίας σε έναν κοινό αεροπορικό χώρο με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

19. Η δημιουργία κοινού αεροπορικού χώρου με την Τυνησία θα επιτρέψει επίσης την ανάπτυξη μιας δυναμικής περιφερειακής ολοκλήρωσης, όχι μόνον στις αεροπορικές συνδέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και στις αεροπορικές συνδέσεις μεταξύ των ίδιων των χωρών της Νοτίου Μεσογείου. Αυτός είναι ο στόχος που οδηγεί την Ευρωπαϊκή Κοινότητα να συμπεριλάβει στη συμφωνία αερομεταφορών με το Μαρόκο ρήτρα γεωγραφικής επέκτασης, ούτως ώστε να προβλεφθεί η συμμετοχή μιας χώρας όπως η Τυνησία σε αυτόν τον κοινό αεροπορικό χώρο: η ελευθέρωση των αεροπορικών συνδέσεων μεταξύ ΕΕ και Μαρόκου αφενός και αφετέρου ΕΕ και Τυνησίας θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε άνοιγμα των αγορών αερομεταφορών μεταξύ Τυνησίας και Μαρόκου. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η βασική λογική είναι η ίδια και στις δύο περιπτώσεις και παρά την μεταξύ τους αλληλεπίδραση, κρίνεται σκόπιμο, στο παρόν στάδιο, να γίνει χωριστή διαπραγμάτευση αυτών των συμφωνιών αερομεταφορών με κάθε χώρα της Νοτίου Μεσογείου για να διατηρηθεί ακριβώς η λογική της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας και να ικανοποιηθεί η βούληση των χωρών αυτών για «προνομιούχους διμερείς σχέσεις» με την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η χωριστή διαπραγμάτευση επιτρέπει επίσης μεγαλύτερη ευελιξία και διαφοροποιημένη προσέγγιση.

20. Η εντολή προς την Επιτροπή να διαπραγματευθεί με την Τυνησία θα δείξει εξάλλου την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υλοποιήσει τους πολιτικούς στόχους που έθεσε το Συμβούλιο το 2005 και να ανοίξει την αγορά αερομεταφορών της, με την επιφύλαξη ότι θα επέλθει παράλληλα κανονιστική σύγκλιση με όλες τις γειτονικές χώρες. Η δημιουργία κοινού αεροπορικού χώρου με την Τυνησία θα ενισχύσει την περιφερειακή συνεργασία και την ολοκλήρωση των αγορών αερομεταφορών σε όλες τις χώρες της Νοτίου Μεσογείου.

4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

21. Η Επιτροπή κρίνει επομένως σημαντικό να δοθούν στην Τυνησία προοπτικές ενισχυμένης συνεργασίας στην πολιτική αεροπορία. Μια συνολική συμφωνία αερομεταφορών με την εν λόγω χώρα θα επιτρέψει να καλυφθούν οι συνήθεις εμπορικές πτυχές των συμφωνιών αεροπορικών μεταφορών αλλά επίσης ταυτόχρονα να διαμορφωθεί ένα φιλόδοξο πλαίσιο για την ανάπτυξη συνεργασίας σε κανονιστικό επίπεδο για την ασφάλεια πτήσεων, την ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας από έκνομες ενέργειες, τη διαχείριση της κίνησης και την προώθηση της κλαδικής συνεργασίας με τις χώρες αυτές.

22. Ο τομέας της πολιτικής αεροπορίας προσφέρει σημαντικές νέες ευκαιρίες για περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας στις μεταφορές εν γένει και αμοιβαία οφέλη τόσο για την Τυνησία όσο και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρέπει επομένως να καταβληθούν προσπάθειες ούτως ώστε οι αερομεταφορές να καταστούν πλέον νευραλγικό πεδίο συνεργασίας με την εν λόγω χώρα και να αποτελέσουν νέο παράδειγμα ένταξης στις κοινοτικές δομές και τις ευρωπαϊκές αγορές.

23. Η συμφωνία θα αποτελέσει σημαντικό βήμα για την υλοποίηση κοινού αεροπορικού χώρου μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και των γειτόνων της στη Μεσόγειο, η οποία είναι καίριος στόχος της κοινοτικής πολιτικής εξωτερικών σχέσεων στον τομέα των αερομεταφορών και, γενικότερα, σημαντικό στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συμφωνία αεροπορικών μεταφορών με την Τυνησία θα αποφέρει μεγάλη προστιθεμένη αξία από πολιτική και οικονομική άποψη και θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως παράδειγμα για παρόμοιες συμφωνίες με τις υπόλοιπες χώρες της Νοτίου Μεσογείου και να συμβάλει κατά τον τρόπο αυτόν στην περιφερειακή ολοκλήρωση των χωρών αυτών.

24. Με βάση όσα προαναφέρθηκαν, η Επιτροπή προτείνει στο Συμβούλιο να της δώσει εντολή για την έναρξη διαπραγματεύσεων με σκοπό τη σύναψη γενικής συμφωνίας που θα επιτρέπει τη δημιουργία κοινού αεροπορικού χώρου με την Τυνησία. Η Επιτροπή θα συνεργασθεί στενά με τα κράτη μέλη και όλους τους ενδιαφερόμενους για τον καθορισμό και την επίτευξη των στόχων που θα τεθούν στην πρόταση απόφασης του Συμβουλίου.

[1] COM(2005) 79 τελικό, 11.03.2005.

[2] Η συμφωνία σύνδεσης ΕΕ- Tυνησίας υπεγράφη τον Ιούλιο του 1995.

[3] Έκθεση αποστολής του έργου Euromed Aviation στην Τυνησία ( αριθ. MED 2006/132-039).

[4] Eurostat, Οι στατιστικές εν συντομία, 37/2005, ISBN 1561-4840

[5] Παράρτημα της Ανακοίνωσης της Επιτροπής: «Προγραμματισμός της εξωτερικής πολιτικής αερομεταφορών της Κοινότητας», COM ( 2005) 79 τελικό.

[6] Μετά την υπογραφή της ευρωμεσογειακής συμφωνίας με το Μαρόκο τον Δεκέμβριο του 2006, η κίνηση σημείωσε άνοδο κατά 18% και έφθασε περίπου τα 8 εκατομμύρια διακινηθέντες επιβάτες μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Μαρόκου το 2007.