25.6.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 162/35

1.1

Η ετήσια έκθεση του 2006 επί της πολιτικής ανταγωνισμού επισημαίνει τις αλλαγές που έχουν σημειωθεί στην εσωτερική οργάνωση του τομέα, στις μεθόδους της Επιτροπής και τεκμηριώνει τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή διασφαλίζει τη συνοχή της δομής της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης με στόχο την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής της Λισσαβώνας.

2.1.1

Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα πρόστιμα έχουν καθοριστική σημασία για την αποτροπή των επιχειρήσεων από την παράβαση των κανόνων ανταγωνισμού.

Έχει υιοθετηθεί νέο όριο σχετικά με τη μη επιβολή και τη μείωση των προστίμων σε υποθέσεις συμπράξεων. Σύμφωνα με τις νέες κατευθυντήριες γραμμές, το βασικό ποσό του προστίμου θα υπολογίζεται με βάση το ποσοστό των ετήσιων πωλήσεων του προϊόντος (έως 30 %) και θα πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό των ετών συμμετοχής της επιχείρησης στην παράβαση (με δυνατότητα να φτάσει το 100 % σε περίπτωση επανειλημμένων παραβάσεων).

2.1.2

Για να καταστεί αποτελεσματικότερη η μέθοδος ελέγχου υιοθετήθηκε η Πράσινη Βίβλος για τις αγωγές αποζημίωσης για παράβαση των αντιμονοπωλιακών κανόνων της ΕΚ που περιλαμβάνονται στα άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης της ΕΚ. Η Πράσινη Βίβλος προκάλεσε έντονη συζήτηση στην Ευρώπη και τα επιμέρους κράτη μέλη υπέβαλαν πάνω από 150 εισηγήσεις μέσω των κυβερνήσεων, των αρχών ανταγωνισμού, των επιχειρηματικών κλάδων, των οργανώσεων καταναλωτών, των νομικών και πανεπιστημιακών κύκλων.

Η πρωτοβουλία της Επιτροπής επιδοκιμάστηκε και από την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, μετά από ευρεία συζήτηση, στη γνωμοδότησή της σχετικά με την Πράσινη Βίβλο (3).

2.1.3

Όσον αφορά τις δράσεις για τα καρτέλ, η Επιτροπή εξέδωσε επτά τελικές αποφάσεις, με τις οποίες επέβαλε πρόστιμα συνολικού ύψους 1846 εκατομμυρίων ευρώ σε 41 επιχειρήσεις (σε σύγκριση με 33 επιχειρήσεις και συνολικό ύψος προστίμων 683 εκατομμυρίων ευρώ το 2005).

2.2.1

Η Επιτροπή ανέλαβε, με τη βοήθεια δημόσιας διαβούλευσης, να βελτιώσει τις κατευθύνσεις για θέματα δικαιοδοσίας  (5), που κατά κανόνα ενδέχεται να τεθούν κατά τον έλεγχο των συγκεντρώσεων, βάσει του κανονισμού συγκεντρώσεων (6).

Η νέα ανακοίνωση, η έγκριση της οποίας προβλεπόταν αρχικώς για το 2007, θα αντικαταστήσει τις υφιστάμενες σχετικά με το θέμα αυτό ανακοινώσεις.

2.2.2

Η εφαρμογή των κανόνων συνέβαλε ώστε ο αριθμός των συγκεντρώσεων που κοινοποιήθηκαν στην Επιτροπή κατά το 2006 να φτάσει τις 356. Συνολικά, η Επιτροπή εξέδωσε 352 τελικές αποφάσεις, από τις οποίες 207 ελήφθησαν με απλουστευμένη διαδικασία.

2.3.1

Η Επιτροπή απλούστευσε την έγκριση των περιφερειακών ενισχύσεων με τη θέσπιση ενός κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορίες  (7)· των ενισχύσεων για την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία (ΕΑΚ) υιοθετώντας ένα νέο πλαίσιο (8)· των άμεσων ενισχύσεων για την προώθηση των επενδύσεων στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις διευκολύνοντας την πρόσβαση των ΜΜΕ στα κεφάλαια (9)· των ενισχύσεων υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος.

Τέλος, η Επιτροπή εξέδωσε ένα νέο κανονισμό για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis)  (10), βάσει του οποίου δεν θεωρούνται κρατικές ενισχύσεις οι ενισχύσεις ύψους μέχρι 200.000 ευρώ (11) που χορηγούνται σε διάστημα τριών φορολογικών ετών.

2.3.2

Κατά την εφαρμογή των κανόνων η Επιτροπή εξέτασε, το 2006, 921 υποθέσεις κρατικών ενισχύσεων, 36 % επιπλέον σε σύγκριση με το 2005. Η Επιτροπή, λαμβάνοντας 710 τελικές αποφάσεις, επέτρεψε στην ουσία να χορηγηθούν ενισχύσεις για το 91 % των υποθέσεων, εκτιμώντας, χωρίς επίσημη έρευνα, ότι είναι συμβατές με το καθεστώς του ελευθέρου ανταγωνισμού.

2.3.3

Στο πλαίσιο αυτό η Επιτροπή, ενώ θεώρησε χρήσιμες για το κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον τις ενισχύσεις επαγγελματικής εκπαίδευσης, έκρινε αυστηρά τις ενισχύσεις διάσωσης και αναδιάρθρωσης για τις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν δυσχέρειες, θεωρώντας ότι είναι νόμιμες μόνον υπό αυστηρούς όρους (12).

3.1.1

Στην τελική έκθεση για την ενέργεια, που υιοθέτησε η Επιτροπή στις 10 Ιανουαρίου 2007 (13), παρουσιάζεται μία Ευρώπη όπου οι τιμές χονδρικής πώλησης φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνονται συνεχώς, ενώ περιορίζεται η επιλογή των καταναλωτών λόγω των φραγμών εισόδου ενεργειακών προϊόντων.

3.1.2

Η Επιτροπή προέβη σε διεξαγωγή ορισμένων ερευνών αντιμονοπωλιακών κανόνων σχετικά με τη συσσώρευση δικτυακής και αποθηκευτικής ικανότητας, τις μακροπρόθεσμες κρατήσεις δυναμικού, την κατανομή των αγορών και τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις μεταξύ χονδρεμπόρων/λιανοπωλητών και τελικών πελατών.

3.1.3

Η Επιτροπή έχει αναλάβει πολλές δράσεις και έχει λάβει τις σχετικές αποφάσεις για τις συγκεντρώσεις στον τομέα της ενέργειας. Οι πιο σημαντικές υποθέσεις υπήρξαν η DONG/Elsam/Energi E2  (14) και η Gaz de France/Suez  (15).

3.1.4

Ο έλεγχος των κρατικών ενισχύσεων έδειξε ότι η συμφωνία μεταξύ των δημόσιων φορέων εκμετάλλευσης δικτύων και των παραγωγών στην Ουγγαρία και την Πολωνία, απέκλειε σημαντικά τμήματα των αγορών χονδρικής και, στην Ιταλία, ότι τα ρυθμιζόμενα τιμολόγια ορισμένων βιομηχανικών επιχειρήσεων αλλοίωναν τον ανταγωνισμό. Σημαντική είναι επίσης η απόφαση σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η οποία εξασφαλίζει ότι η δημόσια χρηματοδότηση πρέπει να περιορίζεται στην κάλυψη εξαιρετικών περιπτώσεων χωρίς να ευνοεί επιχειρήσεις ή δράσεις εκτός προδιαγραφών.

3.2.1

Tο 2005 η Επιτροπή αποφάσισε να αρχίσει έρευνα στον κλάδο των τραπεζικών υπηρεσιών λιανικής  (16), ιδίως σε σχέση με τον διασυνοριακό ανταγωνισμό. Η τελική έκθεση, στην οποία εντοπίζονται οι φραγμοί εισόδου, ο κατακερματισμός της αγοράς και ο υψηλός βαθμός συγκέντρωσης μεταξύ εκδοτών και αποδεκτών των καρτών πληρωμής, δημοσιεύτηκε στις 31 Ιανουαρίου 2007.

3.2.2

Η Επιτροπή δημοσίευσε στις 24 Ιανουαρίου 2007 ενδιάμεση έκθεση για την ευρεία έρευνα στον κλάδο της ασφάλισης επιχειρήσεων.

3.2.3

Εξάλλου η Επιτροπή ενέκρινε μεγάλο αριθμό συγκεντρώσεων στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, όπως στην υπόθεση Talanx Aktiengesellschaft  (17).

3.2.4

Ο έλεγχος των κρατικών ενισχύσεων εξασφάλισε ισότιμους όρους ανταγωνισμού στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, ιδιαίτερα για τους νεοεισερχόμενους και τις ξένες τράπεζες, ακυρώνοντας ακόμη και το αφανές λουξεμβουργιανό καθεστώς των φορολογικών ενισχύσεων στις εταιρείες χαρτοφυλακίου (holding).

3.3.1

Δεδομένου ότι οι περισσότεροι φορείς παροχής υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών ασκούν τις δραστηριότητές τους εντός του ρυθμιστικού πλαισίου της ΕΕ για τα δίκτυα και τις υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, η Επιτροπή εξέδωσε σύσταση για 18 ειδικές αγορές προϊόντων και υπηρεσιών τόσο σε επίπεδο χονδρικής όσο και λιανικής, οι οποίες κατά τη γνώμη της Επιτροπής, πρέπει να διέπονται από κανονιστικές ρυθμίσεις ex ante που θεσπίζουν οι εθνικές αρχές (18). Οι αγορές ευρυζωνικής πρόσβασης αποτελούν ενδιαφέρον παράδειγμα εφαρμογής ex ante κανονιστικών ρυθμίσεων σε επιμέρους κλάδο και ex post της νομοθεσίας ανταγωνισμού.

3.4.1

Στον τομέα των τεχνολογιών της πληροφορίας, η Επιτροπή εξακολούθησε να μεριμνά ώστε να μην σημειωθεί στρέβλωση του ανταγωνισμού σε μια αγορά που χαρακτηρίζεται από ψηφιακή σύγκλιση και αυξανόμενη διαλειτουργικότητα.

Εν προκειμένω ιδιαίτερα ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Microsoft , στην οποία υπεβλήθησαν κυρώσεις διότι δεν διέθεσε εγκαίρως τις πληροφορίες που της ζήτησε η Επιτροπή. Η προσφυγή που υπέβαλε η Microsoft κατά της αποφάσεως της Επιτροπής (19) απορρίφθηκε από το πρωτοδικείο με απόφαση της 17ης Σεπτεμβρίου 2007 (20).

3.4.2

Στα πλαίσια του ελέγχου των συγκεντρώσεων η Επιτροπή ενέκρινε τη σχεδιαζόμενη συγκέντρωση μεταξύ της Nokia και της επιχείρησης εξοπλισμού δικτύων Siemens AG και, παράλληλα, τη συγχώνευση της Alcatel και της Lucent Technologies εφόσον, κατά την άποψή της, ο τομέας της παροχής εξοπλισμού οπτικής δικτύωσης και οι λύσεις ευρυζωνικής πρόσβασης δεν υπέστησαν μείωση του ανταγωνισμού.

3.5.1

Ο στόχος της πολιτικής ανταγωνισμού στον τομέα των μέσων μαζικής ενημέρωσης είναι να εξασφαλίζονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού είτε μεταξύ των διαφόρων εμπορικών επιχειρήσεων είτε μεταξύ εμπορικών επιχειρήσεων και επιχειρήσεων που χρηματοδοτούνται από το δημόσιο.

3.5.2

Στον τομέα της ψηφιακής μετάδοσης, η Επιτροπή κίνησε διαδικασία για παράβαση κατά της Ιταλίας προκειμένου να διερευνήσει κατά πόσον η ιταλική νομοθεσία που διέπει την ψηφιακή μετάδοση επιβάλλει περιορισμούς στους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς και παρέχει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στους υπάρχοντες φορείς που λειτουργούν με το αναλογικό σύστημα, κατά σαφή παράβαση της οδηγίας για τον ανταγωνισμό.

3.5.3

Η Επιτροπή, εξάλλου, έχει επανειλημμένα παρέμβει για την αποκατάσταση της αποτελεσματικής άσκησης ανταγωνισμού όσον αφορά το περιεχόμενο υψηλής ζήτησης, τις κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε κινηματογραφικές ταινίες και άλλα οπτικοακουστικά έργα και τη διαχείριση των δικαιωμάτων.

3.6.1

Τα μεγαλύτερα προβλήματα αφορούν την προστασία των εθνικών αγορών στον τομέα των οδικών μεταφορών, το χαμηλό επίπεδο διαλειτουργικότητας στον τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών, καθώς και την έλλειψη πρόσβασης σε λιμενικές υπηρεσίες.

3.6.2

Όσον αφορά τις οδικές μεταφορές, η Επιτροπή συνέχισε την πολιτική έγκρισης των κρατικών ενισχύσεων που ευνοούν τη χρήση τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον, καθώς και την τήρηση των υποχρεώσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας.

3.6.3

Σημαντική ήταν η απόφαση της Επιτροπής, στον τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών, σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις στις σιδηροδρομικές υποδομές, που θεωρούνται ότι εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των δημόσιων διοικήσεων και ότι δεν αποτελούν κρατική ενίσχυση (21).

3.6.4

Στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών, η Επιτροπή δεσμεύτηκε να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της νομοθεσίας ανταγωνισμού ώστε να διευκολυνθεί η μετάβαση σε πλήρως ανταγωνιστικό καθεστώς. Σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις η Επιτροπή επέμεινε στην κατάργηση κάθε ρήτρας εθνικότητας στα καθεστώτα απαλλαγής των πλοιοκτητών από την καταβολή κοινωνικών εισφορών για τους ναυτικούς τους.

3.6.5

Τέλος, όσον αφορά τις αεροπορικές μεταφορές, με τον κανονισμό (ΕΚ) 1459/2006, καταργείται από την 1η Ιανουαρίου 2007 η απαλλαγή από την απαγόρευση του άρθρου 81 παράγραφος 1 της Συνθήκης ΕΚ, για τους ναύλους μεταφοράς επιβατών της ΙΑΤΑ όσον αφορά τα δρομολόγια εντός της ΕΕ καθώς και η απαλλαγή για τον διαθέσιμο χρόνο χρήσης και τον προγραμματισμό των δρομολογίων.

3.7.1

Η έντονη εξέλιξη της αγοράς των ταχυδρομικών υπηρεσιών ώθησε την Επιτροπή, αφενός, να μειώσει τις υπηρεσίες για τις οποίες χορηγούνται μονοπωλιακά δικαιώματα στους φορείς παροχής καθολικής υπηρεσίας και, αφετέρου, να διατηρήσει τον ανταγωνισμό στους απελευθερωμένους τομείς, για να αποφευχθεί η de facto εκ νέου μονοπώλησή τους.

3.7.2

Σημαντική είναι η απόφαση της Επιτροπής να θεωρήσει συμβατή με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων την αντιστάθμιση που παρέχεται για τις υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος μόνον εφόσον το ύψος της δεν υπερβαίνει το κόστος της υποχρέωσης δημόσιας υπηρεσίας, υπό τον όρο ότι πληρούνται και οι υπόλοιπες υποχρεώσεις.

Στη συνέχεια η Επιτροπή εξέτασε εάν οι φορείς ταχυδρομικών υπηρεσιών διαθέτουν και άλλα πλεονεκτήματα, όπως στην περίπτωση της Γαλλίας (22), στην οποία η Επιτροπή συνέστησε να καταργήσει την απεριόριστη κρατική εγγύηση που παρέχει στα γαλλικά ταχυδρομεία, υπό την ιδιότητά τους ως δημόσιου οργανισμού, πριν από το τέλος του 2008.

4.1

Το 2006 υπήρξε σημαντικό έτος, διότι παγιώθηκε η βελτίωση του συστήματος που θεσπίστηκε με τον κανονισμό 1/2003 και σημειώθηκε περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των μελών του ΕΔΑ, δηλ. των εθνικών αρχών ανταγωνισμού, της Επιτροπής και των εθνικών δικαστηρίων.

4.2

Η συνεργασία μεταξύ των μελών του ΕΔΑ (Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ανταγωνισμού) βασίζεται σε δύο υποχρεώσεις των ΕΑΑ (Εθνικών Αρχών Ανταγωνισμού): να ενημερώνουν την Επιτροπή για την κίνηση νέων διαδικασιών, καθώς και πριν από την έκδοση της τελικής απόφασης. Η Επιτροπή ενημερώθηκε από τις εθνικές αρχές για την έναρξη περίπου 150 νέων ερευνών και εξέδωσε γνώμες και παρείχε συμβουλές προς τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού για 125 από αυτές.

4.3

Η στενή συνεργασία στο εσωτερικό του ΕΔΑ οδήγησε, μεταξύ άλλων, σε συνάντηση του γενικού διευθυντή της ΓΔ Ανταγωνισμού με τις αρμόδιες εθνικές αρχές, κατά την οποία εγκρίθηκε το πρότυπο πρόγραμμα επιείκειας του ΕΔΑ. Η Επιτροπή και οι εθνικές αρχές πραγματοποίησαν συναντήσεις στις όποιες συζητήθηκαν γενικά θέματα αντιμονοπωλιακής πολιτικής, για έρευνες σε κλάδους ή ειδικούς τομείς.

4.4.1

Το άρθρο 15 παράγραφος 1 του κανονισμού 1/2003 επιτρέπει στα εθνικά δικαστήρια να ζητούν από την Επιτροπή πληροφορίες που διαθέτει ή τη γνώμη της. Εξάλλου το ίδιο άρθρο επιβάλλει στα κράτη μέλη να διαβιβάζουν στην Επιτροπή αντίγραφο κάθε γραπτής απόφασης που εκδίδουν τα εθνικά δικαστήρια.

4.4.2

Η συνεχής επιμόρφωση και εκπαίδευση των εθνικών δικαστών είναι καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξη των γνώσεων σε ό,τι αφορά την κοινοτική νομοθεσία περί ανταγωνισμού. Εν προκειμένω, η Επιτροπή κάθε χρόνο συγχρηματοδοτεί επιμορφωτικά προγράμματα σε όλα τα κράτη μέλη.

5.1

Ενόψει της ένταξης της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στην ΕΕ, η Επιτροπή συνέβαλε στη διάδοση της εφαρμογής των κανόνων ανταγωνισμού στις χώρες αυτές, όπως κάνει και τώρα με την Κροατία και την Τουρκία.

5.2

Έχει ενισχυθεί ο διμερής διάλογος μεταξύ Επιτροπής και πολλών εθνικών αρχών αρμόδιων σε θέματα ανταγωνισμού, καθώς και οι επαφές με τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ιαπωνία. Η ΓΔ Ανταγωνισμού βοήθησε εξάλλου την Κίνα και την Ρωσία στην επεξεργασία του εθνικού τους δικαίου για τον ανταγωνισμό.

5.3

Τέλος, στο πλαίσιο της πολυμερούς συνεργασίας, η ΓΔ Ανταγωνισμού διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στο Διεθνές Δίκτυο Ανταγωνισμού, και είναι μέλος της Επιτροπής Ανταγωνισμού του ΟΟΣΑ.

6.1

Κάθε χρόνο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δημοσιεύει έκθεση πρωτοβουλίας σχετικά με την ετήσια έκθεση της Επιτροπής επί της πολιτικής ανταγωνισμού. Ο Επίτροπος που είναι αρμόδιος για την πολιτική ανταγωνισμού προβαίνει σε τακτικές ανταλλαγές απόψεων με το Συμβούλιο και τις αρμόδιες επιτροπές του Κοινοβουλίου.

6.2

Υπογραμμίζεται, τέλος, ότι η Επιτροπή ενημερώνει την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες της και συμμετέχει, ιδίως, στη διαδικασία έγκρισης της γνωμοδότησης που καταρτίζει κάθε χρόνο η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή σχετικά με την ετήσια έκθεση της Επιτροπής επί της πολιτικής ανταγωνισμού.

7.1.1

Η πολιτική ανταγωνισμού διαδραματίζει ολοένα και σημαντικότερο ρόλο στην ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική. Στο παρελθόν, τόσο η Επιτροπή (23), όσο και η ΕΟΚΕ (24) έχουν συζητήσει την ανάγκη εφαρμογής νέων μέσων οικονομικής πολιτικής με σκοπό τη σύγκλιση της πολιτικής ανταγωνισμού και της βιομηχανικής πολιτικής για την επίτευξη μεγαλύτερης οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, την προστασία της απασχόλησης, δια μέσου συστημάτων ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων και των μορφών μετεγκατάστασης, την προστασία του περιβάλλοντος καθώς και την προώθηση μεγάλων και δεσμευτικών προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης.

Σήμερα, η πολιτική ανταγωνισμού συνδέεται άμεσα με τις άλλες πολιτικές, όπως είναι η εσωτερική αγορά και η πολιτική για τους καταναλωτές, με στόχο τη δημιουργία αγορών που να λειτουργούν καλύτερα προς όφελος των καταναλωτών και της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας.

7.1.2

Με βάση τα στοιχεία ενημέρωσης για τα 7 μεγαλύτερα κράτη μέλη της ΕΕ, η Επιτροπή προέβλεπε για το 2007 οικονομική ανάπτυξη της τάξεως του 2,8 % στην ΕΕ και 2,5 % στη ζώνη του ευρώ (25). Παρόλον ότι οι προβλέψεις αυτές αναθεωρήθηκαν προς τα κάτω από το ΔΝΤ με διόρθωση το ποσοστού ανάπτυξης της ευρωζώνης από 2,1 % σε 1,6 %, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η ευρωπαϊκή μεγέθυνση θα πρέπει να συνεχιστεί, υποστηριζόμενη από γερές βάσεις και από ένα ευνοϊκό παγκόσμιο περιβάλλον.

7.1.3

Η ΕΟΚΕ θεωρεί σημαντικό να επιτύχει η ΕΕ ισορροπημένη οικονομική μεγέθυνση και σταθερότητα των τιμών, κοινωνική οικονομία της αγοράς έντονα ανταγωνιστική που να στοχεύει στην κατάρτιση, στην πλήρη απασχόληση και στην κοινωνική πρόοδο, καθώς και υψηλό επίπεδο προστασίας και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος.

7.1.4

Σε μια αγορά όπου θα επικρατήσουν οι πολιτικές ανταγωνισμού, οι οικονομικοί, κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί δείκτες αποτελούν παράγοντες καθοριστικής σημασίας για τον υπολογισμό της ανταγωνιστικότητας όχι μόνο όσον αφορά τους τελικούς καταναλωτές αλλά κυρίως τις επιχειρήσεις.

7.1.5

Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και υπηρεσιών πρέπει να διατηρηθεί με ένα σύστημα σαφών κανόνων που να στηρίζονται στην ορθή εφαρμογή των πολιτικών ανταγωνισμού σε στενό συντονισμό με τις εμπορικές πολιτικές.

Η ΕΕ είναι σήμερα η πλέον ανοικτή αγορά του κόσμου στα ξένα προϊόντα· η άρση των πιο στοιχειωδών ευρωπαϊκών φραγμών κατά του ντάμπιγκ και των επιδοτήσεων θα πλήξει αδιακρίτως όλους τους ευρωπαίους παραγωγούς στην ΕΕ που παράγουν σεβόμενοι τους κανόνες ανταγωνισμού, το νόμιμο εμπόριο και τους κανόνες της ΕΕ και οι οποίοι δεν επωφελούνται των κρατικών ενισχύσεων.

Εν προκειμένω, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή, αφενός, να καταγγείλει στον ΠΟΕ με τη μεγαλύτερη δυνατή προσοχή όλες τις περιπτώσεις αθέμιτου ανταγωνισμού και, αφετέρου, να δεσμευτεί ότι στις διμερείς εμπορικές συμφωνίες θα εισαγάγει μία ρήτρα η οποία να επιβάλλει στους εμπορικούς εταίρους τον σεβασμό των κανόνων ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένου του πραγματικού ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων.

7.2.1

Η ΕΟΚΕ, κατά την αξιολόγηση της στρατηγικής της Επιτροπής όσον αφορά τον εκσυγχρονισμό του σχεδίου δράσης στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων που βασίζεται στις στοχοθετημένες κρατικές ενισχύσεις, στην οικονομική ανάλυση, στις αποτελεσματικές διαδικασίες, στην κοινή ευθύνη Επιτροπής και κρατών μελών, θεωρεί ορθή την αξιολόγηση της Επιτροπής βάσει της οποίας οι κρατικές ενισχύσεις για τη μεταφορά τεχνολογίας, οι καινοτόμες δράσεις, το πολυτομεακό πλαίσιο μεγάλων επενδυτικών σχεδίων θεωρούνται κατά τρόπο ευνοϊκό και διαφορετικό από τις άλλες ενισχύσεις.

7.2.2

Η Επιτροπή, κατά την εξέταση των κρατικών ενισχύσεων θα πρέπει να αιτιολογεί την ειδική φορολογική μεταχείριση ορισμένων κρατών μελών για τις επιχειρήσεις αλληλασφάλισης όπως είναι οι συνεταιρισμοί και οι επιχειρήσεις με μεγάλο κοινωνικό αντίκτυπο.

7.3.1

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με τις παρεμβάσεις της Επιτροπής για τον έλεγχο των διασταυρούμενων συμμετοχών και τη διαχείριση των χρηματοπιστωτικών προϊόντων. Σε ορισμένες περιπτώσεις συνέβη τα πιστωτικά ιδρύματα να είναι κύριοι μέτοχοι (συμφωνίες μετόχων) βιομηχανικών επιχειρήσεων με αποτέλεσμα τα δάνεια που χορηγούνται από τις τράπεζες να καταλήγουν να χρησιμοποιούνται για την χρηματοδότηση αγοράς ποσοστών κεφαλαίου των ίδιων των τραπεζών.

7.4.1

Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι ενέργεια δεν σημαίνει μόνο αγορά αλλά και ανάπτυξη, απασχόληση και περιβάλλον. Σήμερα η ΕΕ πρέπει να αντιμετωπίσει νέους παγκόσμιους ανταγωνιστές (26) και πολλές φορές οι νέες δομές της αγοράς οφείλουν να λάβουν υπόψη τον συσχετισμό δυνάμεων.

7.4.2

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι για την αντιμετώπιση του ζητήματος που θέτει ο διαχωρισμός της παραγωγής από τη διανομή (unbundling) στον τομέα του φυσικού αερίου, πρέπει να ληφθούν υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά του τομέα (27).

7.5.1

Η ΕΟΚΕ προτείνει, στον τομέα των μέσων μαζικής ενημέρωσης, τη διάκριση της νομοθεσίας που υπερασπίζεται τον πλουραλισμό της ενημέρωσης από τη γενική αντιμονοπωλιακή νομοθεσία, υπογραμμίζοντας ότι η εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού είναι απαραίτητη προϋπόθεση, αλλά όχι και επαρκής, για να εξασφαλιστεί ο πλουραλισμός.

7.5.2

Εάν δεν ληφθεί υπόψη αυτή η ιδιαιτερότητα υπάρχει ο κίνδυνος μείωσης της αποτελεσματικότητας των κανόνων ανταγωνισμού και αποδυνάμωσης της αρχής του πλουραλισμού.

7.6.1

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι ο λειτουργικός διαχωρισμός των δικτύων των τηλεπικοινωνιών και η δημιουργία μιας ευρωπαϊκής υπηρεσίας στον τομέα αυτό πρέπει να αξιολογηθούν καταλλήλως σε σχέση με τους άλλους τομείς εφόσον οι επενδύσεις σε αυτόν τον καθοριστικής σημασίας τομέα για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα, δεδομένης κυρίως της ταχύτητας της τεχνολογικής εξέλιξης, είναι θεμελιώδεις για την ανταγωνιστική ανάπτυξη του τομέα.

7.7.1

Προκειμένου να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή των κανόνων είναι απαραίτητο να υπάρχει συνεχής επιμόρφωση και σταθερή ενημέρωση των εθνικών δικαστών και όλων των νομικών φορέων για το δίκαιο ανταγωνισμού.

Για τον λόγο αυτό, η ΕΟΚΕ κάνει έκκληση στην Επιτροπή να υιοθετήσει όσο το δυνατό νωρίτερα, κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή του άρθρου 82 της Συνθήκης ΕΚ, ιδιαίτερα όσον αφορά τις πρακτικές αποκλεισμού.

7.7.2

Η ΕΟΚΕ αν και επικροτεί τη συγχρηματοδότηση των σχεδίων που εκπόνησε η Επιτροπή, θεωρεί ότι, πέρα από τα 15 προγράμματα επιμόρφωσης που εγκρίθηκαν το 2006 για τα 25 κράτη μέλη, μπορεί και πρέπει να κάνει περισσότερα για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της πολιτικής ανταγωνισμού και στα προβλήματα που δημιουργούνται στις σχέσεις Επιτροπής, επιχειρήσεων, ενώσεων και καταναλωτών.

7.7.3

Ειδικότερα, η σχέση ΕΟΚΕ και Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενισχύθηκε πρόσφατα μετά την υπογραφή, κατά τη σύνοδο ολομέλειας της ΕΟΚΕ της 30ης και 31ης Μαΐου 2007 (28), της προσθήκης στο πρωτόκολλο συνεργασίας του Νοεμβρίου 2005. Η συμφωνία θέτει την ΕΟΚΕ στο επίκεντρο της φάσης επικοινωνίας χάρη στην προνομιούχο θέση που κατέχει η ΕΟΚΕ για την προώθηση του διαλόγου με τους πολίτες.

7.7.4

Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να αναπτύξουν μια πολιτική διοργανικής συνεργασίας που να καθιστά συμβατή την ευρωπαϊκή νομοθεσία με το εθνικό δίκαιο των επιμέρους κρατών μελών.

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τη διαδικασία έγκρισης μιας νέας συνθήκης (όπως η Συνθήκη της Λισσαβώνας) που να απλοποιεί το ρυθμιστικό πλαίσιο αναφοράς και να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της Ένωσης των 27 κρατών μελών, να επιτρέπει δε στην ΕΕ να βρίσκει συμφωνίες για νέες πολιτικές και να λαμβάνει τις αποφάσεις που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων που εμφανίζονται.

7.7.5

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει, τέλος, ότι οι πολιτικές για τον ανταγωνισμού δεν πρέπει να ταυτίζονται με συγκεκριμένους στόχους αλλά πρέπει να εξακολουθήσουν να αποτελούν εξολοκλήρου «δραστηριότητες» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (29).

Για να συμβάλει στη διαφάνεια των εργασιών, η ΕΟΚΕ διοργάνωσε διάσκεψη στην έδρα της με θέμα: «Διακυβερνητική Διάσκεψη 2007: η οργανωμένη κοινωνία των πολιτών εκφράζει τις απόψεις της για το μέλλον της Ευρώπης», που πραγματοποιήθηκε στις 27-28 Σεπτεμβρίου 2007 και σημείωσε μεγάλη επιτυχία από πλευράς συμμετοχής.