Γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα την "Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (EK) αριθ. 2200/96 για την κοινή οργάνωση των αγορών στον τομέα των οπωροκηπευτικών, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2201/96 για την κοινή οργάνωση αγοράς στον τομέα των μεταποιημένων προϊόντων με βάση τα οπωροκηπευτικά και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2202/96 περί καθεστώτος ενισχύσεως των παραγωγών ορισμένων εσπεριδοειδών"

(2001/C 14/28)

Στις 17 Ιουλίου 2000 και σύμφωνα με το άρθρο 262 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, η Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την παραπάνω πρόταση.

Το τμήμα "Γεωργία, ανάπτυξη της υπαίθρου, περιβάλλον" στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 6 Οκτωβρίου 2000 με βάση εισηγητική έκθεση του κ. de las Heras Cabañas.

Κατά την 376η σύνοδο ολομέλειας (συνεδρίαση της 19ης Οκτωβρίου 2000), η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 36 ψήφους υπέρ, 3 ψήφους κατά, και 4 αποχές την παρούσα γνωμοδότηση.

1. Εισαγωγή

1.1. Η πρόταση της Επιτροπής

Η πρόταση της Επιτροπής εισάγει τις ακόλουθες τροποποιήσεις στις ρυθμίσεις που διέπουν την ΚΟΑ οπωροκηπευτικών:

- κατάργηση των ισχυουσών διατάξεων για τις τομάτες, τα ροδάκινα και τα αχλάδια που προορίζονται για μεταποίηση και θέσπιση αντισταθμιστικής ενίσχυσης στη μεταποίηση με αντικατάσταση της πληρωμής ελάχιστης τιμής στον παραγωγό από ένα σύστημα ενίσχυσης του παραγωγού, μέσω των οργανώσεων παραγωγών, με βάση τις ποσότητες πρώτης ύλης που δόθηκαν για μεταποίηση·

- θέσπιση ορίων αντί ποσοστώσεων στην παραγωγή τομάτας προς μεταποίηση·

- υποδιαίρεση των κοινοτικών ορίων σε εθνικά όρια για τα ροδάκινα, τα αχλάδια και τα εσπεριδοειδή προς μεταποίηση·

- θέσπιση από το Συμβούλιο ενισχύσεων μόνιμου χαρακτήρα. Όσον αφορά τις τομάτες, όλες οι ισχύουσες ενισχύσεις αντικαθίστανται από μία ενιαία, ανεξάρτητη από την προβλεπόμενη χρήση·

- αύξηση κατά 10 % των ορίων για τις μεταποιημένες τομάτες, αχλάδια και ορισμένα εσπεριδοειδή και μείωση κατά το ίδιο ποσοστό της ενίσχυσης για τις τομάτες και τα αχλάδια·

- μείωση της μέγιστης ποσότητας για κάθε εσπεριδοειδές που μπορεί να αποσυρθεί από την αγορά σε 10 % της ποσότητας που διατίθεται στο εμπόριο από κάθε οργάνωση παραγωγών για την περίοδο 2001/2002 και σε 5 % για τις επόμενες περιόδους·

- κατάργηση του ανώτατου ορίου της χρηματοδοτικής ενίσχυσης στα επιχειρησιακά ταμεία των οργανώσεων παραγωγών και περιορισμός του συνολικού ποσού της στήριξης σε μέγιστο ποσοστό 2,5 % του ποσού της αξίας της διατιθέμενης σε εμπορία παραγωγής όλων των οργανώσεων παραγωγών·

- μείωση του ορίου της μέγιστης στήριξης στο επιχειρησιακό ταμείο κάθε οργάνωσης παραγωγών, από 4,5 % σε 3 % της αξίας της διατιθέμενης σε εμπορία παραγωγής·

- ενσωμάτωση της διαδικασίας διαγωνισμού στα συστήματα που ήδη υπάρχουν για τη διαχείριση των επιστροφών στις εξαγωγές νωπών προϊόντων.

1.2. Γενικό πλαίσιο για τα οπωροκηπευτικά

1.2.1. Στην ΕΕ υπάρχουν 2,2 εκατομμύρια εκμεταλλεύσεις παραγωγής οπωροκηπευτικών από τις οποίες οι 750000 ειδικεύονται σε αυτό το είδος καλλιεργειών και αποτελούν το 10 % των γεωργικών εκμεταλλεύσεων της Κοινότητας. Οι εκμεταλλεύσεις αυτές είναι μικρού μεγέθους, έκτασης μικρότερης των 5 εκταρίων κατά μέσο όρο και καλύπτουν συνολικά 4,8 εκατομμύρια εκτάρια, δηλαδή λιγότερο από το 3 % των καλλιεργούμενων γεωργικών εκτάσεων της ΕΕ.

1.2.2. Η παραγωγή των οπωροκηπευτικών απαιτεί πολυπληθές εργατικό δυναμικό και, συνεπώς, είναι δραστηριότητα που δημιουργεί απασχόληση. Οι εκμεταλλεύσεις που ειδικεύονται στην καλλιέργεια οπωροκηπευτικών φθάνουν περίπου τις 500000 μονάδες ετήσιας εργασίας (ΜΕΕ) και αντιπροσωπεύουν το 12,5 % των ευρωπαϊκών ΜΕΕ. Υπολογίζεται ότι ο τομέας παρέχει άμεση εργασία σε 2 εκατομμύρια άτομα σε όλη την ΕΕ. Σε ορισμένα κράτη μέλη, όπως στην Ισπανία, ο τομέας παρέχει το 50 % της απασχόλησης στη γεωργία.

1.2.3. Απασχόληση

1.2.3.1. Η απασχόληση αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο για την παραγωγική δραστηριότητα λόγω του αντίκτυπου που έχει στο κόστος της παραγωγής, και, παρά το γεγονός ότι η προστιθέμενη αξία ανά μονάδα έκτασης είναι υψηλή, η απόδοση ανά μονάδα εργασίας είναι χαμηλότερη από ό,τι στις εκτατικές καλλιέργειες. Οι ανάγκες για εποχιακό μισθωτό εργατικό δυναμικό είναι πολύ μεγάλες και ο τομέας είναι πηγή απασχόλησης τόσο για τους ανέργους της ΕΕ όσο και για τους μετανάστες. Από την άποψη αυτή, υφίσταται ανάγκη συνδυασμού με άλλες πολιτικές προκειμένου να βελτιωθούν οι συνθήκες υποδοχής των μεταναστών και να υποστηριχθούν οι πρωτοβουλίες προώθησης της κινητικότητας του εποχιακού εργατικού δυναμικού στον τομέα των οπωροκηπευτικών με στόχο την επίτευξη της πλήρους απασχόλησής του καθόλη τη διάρκεια του έτους.

1.2.3.2. Ακόμη, η απασχόληση που δημιουργεί ο τομέας έχει μεγάλη σημασία, τόσο για την αγροδιατροφική αλυσίδα κατά τις διαδικασίες συσκευασίας, αποθήκευσης, μεταποίησης, οι οποίες απαιτούν εντατική χρήση εργατικού δυναμικού, όσο και για τις συμπληρωματικές δραστηριότητες παραγωγής και διάθεσης στο εμπόριο. Τα κέντρα συσκευασίας και η μεταποιητική βιομηχανία των οπωροκηπευτικών παράγουν πλούτο, προστιθέμενη αξία, απασχόληση και τεχνολογική ανάπτυξη στις αγροτικές περιοχές. Στην περίπτωση της μεταποιημένης τομάτας, υπάρχει αλληλεξάρτηση μεταξύ της παραγωγής και της βιομηχανίας, εφόσον πρόκειται για εξειδικευμένη ετήσια καλλιέργεια που προορίζεται αποκλειστικά για τη μεταποίηση.

1.2.4. Περιβάλλον

1.2.4.1. Από περιβαλλοντική άποψη, ορισμένες παραγωγές στον τομέα αυτόν, όπως των καρπών με φλοιό και των χαρουπιών, καταλαμβάνουν σημαντικές εκτάσεις σε περιθωριακές ζώνες άνυδρων περιοχών όπου η καλλιέργειά τους είναι απαραίτητη για την πρόληψη της διάβρωσης χωρίς να υπάρχουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις για προσαρμογή της γεωργίας. Εξάλλου, η ΚΟΑ των οπωροκηπευτικών ήταν η πρώτη, στο πλαίσιο της ΚΓΠ, που ενέταξε στους στόχους της την προώθηση πρακτικών για την προστασία του περιβάλλοντος, τομέας στον οποίο σημειώθηκε και εξακολουθεί να σημειώνεται σημαντική πρόοδος. Ωστόσο, συνεχίζουν να υφίστανται περιβαλλοντικά προβλήματα, πράγμα που καθιστά αναγκαία τη διατήρηση και ενίσχυση των προσπαθειών προς αυτή την κατεύθυνση.

1.2.5. Καταναλωτές

1.2.5.1. Η κατανάλωση νωπών οπωροκηπευτικών, η οποία πρέπει να προωθείται λόγω της θετικής επίδρασης στην υγεία, παραμένει στην ουσία σταθερή στην ΕΕ με μια ελαφρά αύξηση σε ορισμένα προϊόντα εις βάρος άλλων, ενώ η εσωτερική παραγωγή και οι εισαγωγές αυξάνουν σε μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα οι αγορές να είναι ολοένα και πιο κορεσμένες και να υφίσταται μεγαλύτερος κίνδυνος στρεβλώσεων. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η ΕΕ παρουσιάζει έλλειψη σε ορισμένα είδη οπωροκηπευτικών και ότι η κοινοτική αγορά, λόγω της υψηλής αγοραστικής της ικανότητας, αποτελεί σαφή στόχο ορισμένων τρίτων χωρών και ότι είναι μία από τις λιγότερο προστατευμένες ως προς τις εισαγωγές. Σημειωτέον ότι η κατανάλωση ορισμένων μεταποιημένων οπωροκηπευτικών, ειδικά της μεταποιημένης τομάτας και των χυμών φρούτων και εσπεριδοειδών, αυξάνει σταθερά, με ρυθμό της τάξης του 3 % ετησίως για την τομάτα.

1.2.5.2. Παράλληλα, σημειώνεται αύξηση της ανησυχίας των καταναλωτών όσον αφορά την ασφάλεια των τροφίμων προκειμένου να διασφαλισθεί η διάθεση υγιών προϊόντων, σε λογικές τιμές και σε μεγάλη ποικιλία οπωροκηπευτικών σε όλους τους τύπους εμπορίας. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για την επιθυμία του καταναλωτή να διαθέτει προϊόντα που παράγονται με μεγαλύτερο σεβασμό προς το περιβάλλον.

1.2.5.3. Ακόμη, τίθεται το ζήτημα για την ανάγκη βελτίωσης της ποιότητας των οπωροκηπευτικών που διατίθενται στο εμπόριο και παροχής περισσότερων πληροφοριών σχετικά με την οργανοληπτική ποιότητα, την θρεπτική αξία, τις μεθόδους παραγωγής που σέβονται το περιβάλλον και άλλες πτυχές προκειμένου να διαθέτει ο καταναλωτής περισσότερα κριτήρια για την επιλογή του. Για το λόγο αυτό, ιδιαίτερη σημασία αποκτά η συνοχή των διατάξεων για την επισήμανση των προϊόντων διατροφής και των διατάξεων για τα νέα τρόφιμα με τα πρότυπα ποιότητας για τα οπωροκηπευτικά.

2. Γενικές παρατηρήσεις

2.1. Η Επιτροπή ανήγγειλε ότι περί τα τέλη του 2000 θα υποβάλει την έκθεση σχετικά με τη λειτουργία του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2200/96. Η ΟΚΕ ζητεί από την Επιτροπή, με βάση την αποκτηθείσα εμπειρία και με μια σφαιρική ανάλυση της λειτουργίας όλων των μέσων της ΚΟΑ, να καταρτιστούν πρόσθετες προτάσεις επί θεμελιωδών πτυχών που δεν εξετάζονται στις σημερινές προτάσεις.

2.2. Στην κατεύθυνση αυτή, η ΟΚΕ θεωρεί ότι οι προτάσεις καλύπτουν εν μέρει το θέμα και είναι ανεπαρκείς σε σχέση με τη σπουδαιότητα της απασχόλησης στον τομέα αυτόν, τις συνεχιζόμενες κρίσεις που υφίσταται ο τομέας και την απώλεια της κοινοτικής προτίμησης στις διμερείς συμφωνίες και τις συμφωνίες ελεύθερων ανταλλαγών που υπέγραψε η Ευρωπαϊκή 'Ενωση. Εκκρεμεί μία σειρά σημαντικών πτυχών που περιλαμβάνονται στα συμπεράσματα της παρούσας γνωμοδότησης. Συνεπώς, η πρόταση πρέπει να βελτιωθεί.

2.3. Ωστόσο, η ΟΚΕ συμφωνεί με την Επιτροπή για την ανάγκη επείγουσας αναθεώρησης ορισμένων πτυχών της ΚΟΑ οπωροκηπευτικών, προκειμένου να τεθούν αυτές σε ισχύ στην επόμενη περίοδο. Οι εν λόγω πτυχές αποτελούν αντικείμενο των σημερινών της προτάσεων.

2.4. Ακόμη, η ΟΚΕ εκφράζει την ανησυχία της διότι η διάρκεια των συστημάτων ενίσχυσης για τα μεταποιημένα προϊόντα απειλείται από τη λήξη της ρήτρας ειρήνης το έτος 2003. Η ΟΚΕ ζητεί από την Επιτροπή και το Συμβούλιο να επιδιώξουν την παράταση της ισχύος των εν λόγω διατάξεων στις διαπραγματεύσεις που θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο του ΠΟΕ. Οι ενισχύσεις αυτές είναι αναγκαίες για τη βιωσιμότητα της μεταποιητικής βιομηχανίας η οποία χρειάζεται ασφάλεια στον ανεφοδιασμό σε πρώτες ύλες και σε ποσότητα και σε ποιότητα και ενδεδειγμένα χρονοδιαγράμματα, σε οικονομικές συνθήκες που να επιτρέπουν στα κατεργασμένα προϊόντα να είναι ανταγωνιστικά στις αγορές και να αποδίδουν ενδεδειγμένα έσοδα στους γεωργούς. Επιπλέον, έτσι καθίσταται δυνατό να διατηρηθούν140000 θέσεις εργασίας.

2.5. Η κοινοτική προτίμηση έχει περιορισθεί σημαντικά τα τελευταία 15 έτη όσον αφορά τα οπωροκηπευτικά και ειδικότερα τα μεταποιημένα προϊόντα, ως στρατηγικό αντάλλαγμα της ΕΕ κατά τις διαπραγματεύσεις για τις διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες που επιδιώκουν τη θέσπιση μιας ζώνης ελεύθερων συναλλαγών με την ΕΕ, γεγονός που έχει αυξήσει τον ανταγωνισμό από τρίτες χώρες με χαμηλότερες τιμές και δαπάνες και θέτει την ευρωπαϊκή παραγωγή σε μια ολοένα πιο ανταγωνιστική αγορά. Ακόμη, πρέπει να γίνει αναφορά στις ανισορροπίες που δημιουργούνται μεταξύ οικονομικών τομέων λόγω των αμοιβαίων παραχωρήσεων που πραγματοποιούνται μέσω των συμφωνιών αυτών, και οι οποίες πρέπει να διορθωθούν στο πλαίσιο της ΚΓΠ.

2.6. Η ΟΚΕ θεωρεί, κατά συνέπεια, ολοένα και πιο απαραίτητο να συγκεντρωθεί η προσφορά μέσω των οργανώσεων παραγωγών, δεδομένου ότι η αδυναμία των παραγωγών λόγω του κατακερματισμού της προσφοράς εντείνεται με την αυξανόμενη συγκέντρωση της διανομής, όπως φαίνεται στη γνωμοδότηση της ΟΚΕ με τίτλο "Επιπτώσεις της διαμεσολάβησης - από την παραγωγή στην κατανάλωση - κατά τη διαμόρφωση των τιμών των τροφίμων" (βλέπε σημεία 3.1.1, 3.1.2, 3.1.3, 3.1.4 και 3.2.1)(1). Στην ανάλυση αυτή αναφέρεται επίσης ότι το μερίδιο του παραγωγού στην τιμή καταναλωτή των οπωροκηπευτικών έχει μειωθεί σημαντικά και ότι η προστιθέμενη αξία συγκεντρώνεται σε μεγαλύτερο βαθμό στην διανομή. Το γεγονός αυτό επηρεάζει επίσης σημαντικά την μεταποιητική βιομηχανία στις σχέσεις της με τη διανομή. Ακόμη, υπογραμμίζεται ο κίνδυνος που αντιπροσωπεύει για τους παραγωγούς και τους καταναλωτές το ενδεχόμενο η αυξανόμενη διεπιχειρησιακή συγκέντρωση των κυριότερων επιχειρήσεων διανομής να μειώσει την ποικιλία των οπωροκηπευτικών.

2.7. Εφαρμογή της ΚΟΑ οπωροκηπευτικών

2.7.1. Κατά τη διάρκεια των τριών ετών εφαρμογής της ΚΟΑ οπωροκηπευτικών, μετά τη μεταρρύθμιση του 1996, δεν επιτεύχθηκαν πλήρως οι οικονομικοί και οργανωτικοί στόχοι αυτής της μεταρρύθμισης· τα αποτελέσματά της μπορούν να χαρακτηρισθούν ελλειμματικά κυρίως λόγω της ανεπαρκούς χρηματοδότησης και της έλλειψης ευελιξίας ορισμένων από τους μηχανισμούς τους.

2.7.2. Όσον αφορά την στήριξη των επιχειρησιακών ταμείων των οργανώσεων παραγωγών, διαπιστώνεται η περιορισμένη αποτελεσματικότητά της λόγω των δημοσιονομικών περιορισμών στους οποίους υπόκειται, λόγω της αβεβαιότητας που υφίσταται όσον αφορά την γνώση της στήριξης και λόγω της πολυπλοκότητας και της γραφειοκρατίας όσον αφορά τη διαχείριση, την εκτέλεση και τον έλεγχο των επιχειρησιακών προγραμμάτων.

2.7.3. Τα μέτρα που διατίθενται για τη σύσταση οργανώσεων παραγωγών δεν επαρκούν για αξιοσημείωτη ανάπτυξη της συγκέντρωσης της προσφοράς και απέχουν πολύ από τους στόχους της μεταρρύθμισης. Τα κριτήρια αναγνώρισης που έχουν θεσπιστεί και τα πρότυπα προαναγνώρισης των οργανώσεων παραγωγών, έχουν προκαλέσει ορισμένες ανεπιθύμητες επιπτώσεις που πρέπει να διορθωθούν, όπως ο μεγάλος αριθμός υπερβολικά μικρών οργανώσεων παραγωγών ή η εμφάνιση άλλων με πρωτοβουλία συμφερόντων ξένων προς τον παραγωγικό τομέα. Από την παρούσα κατάσταση προκύπτει ότι τα μέτρα δεν αποδείχθηκαν αποτελεσματικά ή χρήσιμα για ένα μεγάλο ποσοστό παραγωγών οπωροκηπευτικών.

2.7.4. Ωστόσο, η ΟΚΕ αναγνωρίζει τη θετική επίπτωση ορισμένων μέτρων για την προώθηση της οργάνωσης της προσφοράς στον τομέα των μεταποιημένων προϊόντων, με σημαντική αύξηση της συμμετοχής των οργανώσεων παραγωγών στην προμήθεια πρώτων υλών για τον εφοδιασμό της βιομηχανίας.

2.7.5. Οι παρεμβάσεις στην αγορά μειώθηκαν σημαντικά κυρίως λόγω των περιοριστικών μέτρων και των αντικινήτρων της τελευταίας μεταρρύθμισης της ΚΟΑ του τομέα. Παρότι η παρέμβαση δεν πρέπει, σε καμία περίπτωση, να αποτελεί μια συνηθισμένη εναλλακτική λύση για την αγορά, κατέστη σαφής η έλλειψη προσαρμογής των μηχανισμών απόσυρσης προκειμένου να αντιμετωπισθούν συγκεκριμένες περιπτώσεις σοβαρής κρίσης.

2.7.6. Η ανεπάρκεια των κατωφλίων και η περιπλοκότητα των ποσοστώσεων στα μεταποιημένα προϊόντα δυσχέρανε την προσαρμογή στην ζήτηση, και η κοινοτική παραγωγή έχασε μέρος της αγοράς σε ορισμένες περιπτώσεις, και ιδιαίτερα στην περίπτωση της τομάτας. Τούτο κατέστη προφανές καθώς κατά τα τελευταία έτη σημειώθηκαν συνεχείς υπερβάσεις των εγγυημένων ποσοτήτων σε ορισμένα εσπεριδοειδή, στα αχλάδια και τις τομάτες.

2.7.7. Ακόμη, πρέπει να γίνει αναφορά στην ευαίσθητη κατάσταση ορισμένων προϊόντων με μεγάλη τοπική, κοινωνική και περιβαλλοντική σημασία, όπως ορισμένα προϊόντα μεταποίησης οπωροκηπευτικών και καρποί με φλοιό και χαρούπια, που καθιστούν απαραίτητη την εξέταση ειδικών μέτρων για τη διατήρησή τους.

2.7.8. Οι υφιστάμενοι προστατευτικοί μηχανισμοί δεν λειτουργούν αποτελεσματικά για την πλειονότητα των προϊόντων. Δεν υπάρχουν εγγυήσεις για την αποτελεσματική λειτουργία της τιμής εισαγωγής και του ελέγχου των εισαγόμενων ποσοτήτων, επιπλέον δε, η εφαρμογή της ειδικής ρήτρας διαφύλαξης ήταν ανεπαρκής. Ακόμη, οι υφιστάμενοι μηχανισμοί δεν χρησιμεύουν για να διασφαλίζουν την τήρηση, στην περίπτωση των εισαγόμενων προϊόντων, των εργατικών, φυτοϋγειονομικών και περιβαλλοντικών κανόνων που απαιτούνται για τα ευρωπαϊκά προϊόντα.

2.8. Προϋπολογισμός της ΚΟΑ

2.8.1. Στην υπό εξέταση πρόταση, η Επιτροπή προβαίνει σε μια πραγματική μεταρρύθμιση του καθεστώτος από δημοσιονομική άποψη. Τα προτεινόμενα μέτρα αφορούν κονδύλια που στον προϋπολογισμός της ΚΟΑ για το 2000 αντιπροσωπεύουν το 65 % των δαπανών του τομέα.

2.8.2. Η ΟΚΕ επισημαίνει την περιορισμένη βαρύτητα της ΚΟΑ στον κοινοτικό προϋπολογισμό του ΕΓΤΠΕ και τη συνεχή μείωση που υφίσταται από τη μεταρρύθμιση της ΚΟΑ (από το 5 % το έτος 1995 έως το 3,2 το έτος 2000, για μια τελική αξία παραγωγής που ανέρχεται στο 15 % του συνόλου της κοινοτικής παραγωγής).

2.8.3. Η ΟΚΕ επιθυμεί να τονίσει την ανάγκη εξισορρόπησης της στήριξης μεταξύ οικονομικών τομέων στο εσωτερικό της ΚΓΠ, εξάλειψης των διακρίσεων που υφίστανται ορισμένοι τομείς, μεταξύ των οποίων και τα οπωροκηπευτικά, και αποφασιστικής στήριξης, σύμφωνα με τις ανάγκες.

2.8.4. Η ΟΚΕ απορρίπτει την ερμηνεία της έννοιας της δημοσιονομικής ουδετερότητας που προβάλλει η Επιτροπή στην πρότασή της και που λαμβάνει ως σημείο αναφοράς το επίπεδο προβλεπόμενης δαπάνης για την περίοδο 2000/2001 η οποία έχει παρουσιάσει πτώση λόγω διαφόρων συγκυριακών παραγόντων και λόγω της ανεπαρκούς ανάπτυξης της ΚΟΑ. Η δημοσιονομική ουδετερότητα πρέπει να νοείται με σημείο αναφοράς το σύνολο του προϋπολογισμού που αποφασίσθηκε για τη μεταρρύθμιση της ΚΟΑ και τις δημοσιονομικές προοπτικές της Ατζέντα 2000.

2.8.5. Η μεταρρύθμιση της ΚΟΑ οπωροκηπευτικών δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με βάση μια μερική δημοσιονομική περικοπή όπως επιδιώκεται. Ο τομέας χρειάζεται επαρκή χρηματοδότηση προκειμένου τα υφιστάμενα μέτρα να καταστούν αποτελεσματικά.

2.8.6. Προκειμένου να διασφαλισθεί η δημοσιονομική σταθερότητα στον τομέα των οπωροκηπευτικών, η ΟΚΕ θεωρεί σκόπιμο να διαχωριστούν σε δύο χωριστά κονδύλια, τα μέτρα στο πλαίσιο της ΚΟΑ και τα μέτρα για τον τομέα της μπανάνας, καθώς πρόκειται για δύο χωριστά και διαφορετικά καθεστώτα.

3. Ειδικές παρατηρήσεις

3.1. "Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (EK) αριθ. 2200/96 για την κοινή οργάνωση των αγορών στον τομέα των οπωροκηπευτικών"

3.1.1. Η ΟΚΕ συμφωνεί ότι επείγει να καταργηθεί το όριο του 2,5 % του συνολικού ποσού κοινοτικής ενίσχυσης που χορηγείται στο σύνολο των οργανώσεων παραγωγών, δεδομένου ότι συνεπάγεται πολλές δυσκολίες για την κατάρτιση και εφαρμογή των επιχειρησιακών προγραμμάτων των οργανώσεων παραγωγών και δεδομένου ότι η ενίσχυση έχει τυχαίο χαρακτήρα.

3.1.2. Η ΟΚΕ θεωρεί αναγκαίο να διατηρηθεί ένα ενιαίο όριο ενίσχυσης των επιχειρησιακών ταμείων στο 4,5 % της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο από κάθε οργάνωση παραγωγών. Παράλληλα, είναι απαραίτητο να αξιολογηθεί η σκοπιμότητα ενίσχυσης της σύστασης και λειτουργίας νέων οργανώσεων παραγωγών στις περιοχές όπου δεν υπάρχουν και αύξησης του επιπέδου κοινοτικής συμμετοχής στο επιχειρησιακό ταμείο των οργανώσεων παραγωγών που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια (κοινές δράσεις στο πλαίσιο των ενώσεων παραγωγών, συγχωνεύσεις οργανώσεων, συνεργασία μεταξύ οργανώσεων διαφόρων κρατών μελών, οργανώσεις με σημαντικό αριθμό παραγωγών σε περιοχές όπου απαιτείται μεγαλύτερη προσπάθεια οργάνωσης). Όλα αυτά με στόχο την ανάπτυξη του επιπέδου οργάνωσης της προσφοράς.

3.1.2.1. Επιπλέον, η ΟΚΕ διαπιστώνει την ύπαρξη ανισορροπιών στη λειτουργία των οργανώσεων παραγωγών (ΟΠ) σε ορισμένες περιφέρειες της ΕΕ. Ως εκ τούτου, κρίνει απολύτως απαραίτητη τη θέσπιση ειδικού κοινοτικού προγράμματος που θα επιτρέψει την απάλειψη των υφισταμένων ανισορροπιών όσον αφορά την εξέλιξη των οργανώσεων παραγωγών. Το ειδικό αυτό κοινοτικό πρόγραμμα θα έχει στόχο, σε συνάρτηση με τις ανάγκες της κάθε περιφέρειας, την προώθηση της σύστασης ή της συγχώνευσης των οργανώσεων παραγωγών και των κοινών δράσεων που διεξάγουν οι διάφορες οργανώσεις παραγωγών, καθώς και την αναβάθμιση της κοινοτικής επιδότησης προς τα επιχειρησιακά ταμεία, σύμφωνα με αντικειμενικά κοινοτικά κριτήρια, περιλαμβανομένων και κριτηρίων οικονομικής φύσεως.

3.1.3. Η ΟΚΕ δεν μπορεί να αποδεχθεί τον καθορισμό του εν λόγω ορίου στο 3 % της αξίας της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο από κάθε οργάνωση παραγωγών, επειδή ο μηχανισμός θα έχανε την αποτελεσματικότητά του στη διαχείριση της προσφοράς σε σχέση με τη συγκέντρωση της διανομής και την προσαρμογή της στην εξέλιξη της ζήτησης.

3.1.4. Η ΟΚΕ δεν μπορεί να συμφωνήσει με την πρόταση μείωσης του μέγιστου ορίου των ποσοτήτων εσπεριδοειδών που αποσύρονται για οικονομικούς λόγους και προτείνει τη διατήρηση των υφιστάμενων ορίων, δεδομένου του μεταβλητού και μη προγραμματιζόμενου χαρακτήρα της παραγωγής και προκειμένου ο μηχανισμός παρέμβασης να αποκτήσει πραγματική αποτελεσματικότητα ως δίκτυ ασφαλείας για το εισόδημα των παραγωγών. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η εξοικονόμηση πόρων σε σχέση με τις οικονομικές προοπτικές αιτιολογείται από την μείωση των ποσοτήτων που αποσύρονται και από το ότι τα συστήματα διαχείρισης των επιστροφών δεν επέτρεψαν την χρησιμοποίηση του διατιθέμενου προϋπολογισμού.

3.1.5. Η ΟΚΕ διακατέχεται από σοβαρές αμφιβολίες όσον αφορά την προσαρμογή στον τομέα αυτό του συστήματος ανάθεσης της διαχείρισης των επιστροφών για τα νωπά προϊόντα και θεωρεί ότι η πολυπλοκότητα των μηχανισμών διαχείρισης δεν είναι θετική και εκφράζει την προτίμησή της για το σύστημα Α1 και Β. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να υφίσταται ένα μόνο σύστημα για κάθε προϊόν.

3.1.6. Η ΟΚΕ συμφωνεί με την ανάγκη απλοποίησης της διαχείρισης των επιστροφών για την εξαγωγή νωπών οπωροκηπευτικών και καλεί την Επιτροπή να βελτιστοποιήσει τη διαχείρισή της ώστε να μπορέσουν να αξιοποιηθούν πλήρως οι δημοσιονομικές δυνατότητες αυτού του μέτρο, στο πλαίσιο των θεσπισθέντων ορίων και των συμφωνιών του ΠΟΕ.

3.2. "Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2201/96 για την κοινή οργάνωση αγοράς στον τομέα των μεταποιημένων προϊόντων με βάση τα οπωροκηπευτικά"

3.2.1. Η ΟΚΕ λαμβάνει γνώση των μεταβολών που προτείνει η Επιτροπή για τα καθεστώτα μεταποίησης για τις τομάτες, τα ροδάκινα και τα αχλάδια με σκοπό την κατάργηση των υφιστάμενων διατάξεων που προβλέπουν αντισταθμιστική στήριξη για τις μεταποιητικές βιομηχανίες σε περίπτωση που θα καθιερωθεί η πληρωμή ελάχιστης τιμής στον παραγωγό.

3.2.2. Ωστόσο, η ΟΚΕ υπογραμμίζει τη μέχρι σήμερα σημασία της ελάχιστης τιμής για τους παραγωγούς ως σημείου αναφοράς για την διαπραγμάτευση συμβάσεων με τη βιομηχανία μεταποίησης και ως εγγύηση ελάχιστου εισοδήματος.

3.2.3. Τα προτεινόμενα μέτρα συνεπάγονται πραγματικό κίνδυνο για τη διατήρηση της παραγωγής στις διάφορες περιοχές· επίσης δεν πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός ότι οι τομείς αυτοί έχουν ιδιαίτερη σημασία για τον αγροβιομηχανικό ιστό και για τη διατήρηση της απασχόλησης και του πληθυσμού στις περιφέρειες παραγωγής.

3.2.4. Η ΟΚΕ επιθυμεί να διασαφηνίσει ότι η μείωση των ενισχύσεων στις τομάτες, τα ροδάκινα και τα αχλάδια στις τελευταίες περιόδους εμπορίας πραγματοποιήθηκε για συγκυριακούς λόγους, όπως η μεταβολή της ισοτιμίας ευρώ και δολαρίου και η αύξηση της τιμής των πρώτων υλών στις τρίτες ανταγωνιστικές χώρες καθώς και λόγω των αποφάσεων που έχει τη διακριτική ευχέρεια να λαμβάνει η Επιτροπή, όπως η μείωση των ελάχιστων τιμών προκειμένου να αποφευχθεί η αποσταθεροποίηση των αγορών.

3.2.5. Από την πρόταση της Επιτροπής απουσιάζουν ορισμένα σημαντικά μέτρα που θα μπορούσαν να την βελτιώσουν και να συμβάλουν στη σταθερότητα της παραγωγής και του εισοδήματος των παραγωγών και στη διασφάλιση επαρκούς και σταθερού εφοδιασμού της μεταποιητικής βιομηχανίας και της αγοράς. Για το λόγο αυτό, θα ήταν σκόπιμο να θεσπισθεί περιορισμός των προστίμων στο 20 % της ενίσχυσης προκειμένου να δοθούν κίνητρα για τη σύναψη πολυετών συμβάσεων για τις τομάτες, τα ροδάκινα και τα αχλάδια.

3.2.6. Η ΟΚΕ θεωρεί θετική την πρόταση να αντικατασταθεί το σύστημα των ποσοστώσεων από το σύστημα των κατωφλίων όσον αφορά το καθεστώς της μεταποίησης της τομάτας. Ακόμη, συμφωνεί με την ανάγκη αναθεώρησης με σκοπό την επίτευξη ελαστικότητας και την εξισορρόπηση των σχέσεων μεταξύ βιομηχανίας και παραγωγών.

3.2.7. Η ΟΚΕ συμφωνεί με την Επιτροπή για την ανάγκη αύξησης των μέγιστων εγγυημένων ποσοτήτων τομάτας προκειμένου να προσαρμοσθούν στην εξέλιξη της αγοράς, αν και θεωρεί ότι η αύξηση κατά 10 % είναι πολύ χαμηλότερη από τις ανάγκες του τομέα, εάν ληφθεί υπόψη ότι η μεταποιημένη παραγωγή τα τελευταία έτη έχει αυξηθεί περισσότερο από το εν λόγω ποσοστό για να ανταποκριθεί στην εξέλιξη της αγοράς και την αύξηση της κατανάλωσης.

3.2.8. Η ΟΚΕ εκφράζει το φόβο ότι, εάν δεν αυξηθεί το κοινοτικό κατώφλι σε μία ποσότητα που να αντικατοπτρίζει την πραγματικά μεταποιημένη τομάτα κατά τις τελευταίες περιόδους, οι συνέπειες θα είναι πολύ αρνητικές κατά τα προσεχή έτη, δεδομένου ότι η εγγυημένη ποσότητα είναι ανεπαρκής για να καλύψει τη ζήτηση της αγοράς, οπότε και αναμένεται ότι θα υπάρξει σε μεγάλο βαθμό υπέρβασή της και το συνεπόμενο πρόστιμο θα επιφέρει σημαντική μείωση της ενίσχυσης. Το κατώφλι θα πρέπει να αναθεωρείται περιοδικά ώστε να προσαρμόζεται στην εξέλιξη της αγοράς.

3.2.9. Η ΟΚΕ έχει σοβαρές αμφιβολίες για το εάν είναι αναγκαίο να μειωθεί η ενίσχυση για την τομάτα προκειμένου να επιτευχθεί δημοσιονομική ουδετερότητα, δεδομένου ότι η αύξηση της εγγυημένης ποσότητας δεν προϋποθέτει την υπέρβαση των δημοσιονομικών προβλέψεων για το μέτρο αυτό, οι οποίες υιοθετήθηκαν με τη μεταρρύθμιση της ΚΟΑ οπωροκηπευτικών.

3.2.10. Η ΟΚΕ θεωρεί υπερβολική τη μείωση των υφιστάμενων χρήσεων της προς μεταποίηση τομάτας σε μία μόνο χρήση και κρίνει ότι πρέπει να διατηρηθεί η χρήση της ολόκληρης αποφλοιωμένης τομάτας, με διαφοροποιημένο κατώφλι, προκειμένου να διατηρηθεί η παραγωγή αυτού του είδους τομάτας στις παραδοσιακές ζώνες παραγωγής.

3.2.11. Η ΟΚΕ ζητεί από την Επιτροπή και το Συμβούλιο να υιοθετήσουν μέτρα ώστε να ανατίθεται στην αντίστοιχη Επιτροπή Διαχείρισης η τακτική προσαρμογή του καταλόγου μεταποιημένων προϊόντων με βάση την τομάτα για τα οποία προκύπτουν δικαιώματα ενίσχυσης, προκειμένου να μπορούν οι βιομηχανίες να ανταποκρίνονται γρήγορα και δραστήρια στην εξέλιξη της ζήτησης και σε σχέση με τη διάθεση στο εμπόριο νέων προϊόντων. Η ΟΚΕ συνιστά στην Επιτροπή να εξετάσει το θέμα της απλοποίησης των διαδικασιών ελέγχου των πρώτων υλών και των τελικών προϊόντων. Σκοπός όλων αυτών θα είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας για την ορθή διενέργεια του ελέγχου των ενισχύσεων και η μείωση του γραφειοκρατικού φόρτου του οικονομικού κόστους, με παράλληλη διασφάλιση της νομικής ασφάλειας των μερών και της ποιότητας των προϊόντων που διατίθενται στην αγορά.

3.2.12. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι, για να διασφαλισθεί το εισόδημα του παραγωγού, είναι απαραίτητο να θεσπισθούν διορθώσεις στο παρόν σύστημα όσον αφορά τη μεταποίηση του ροδάκινου και του αχλαδιού, δεδομένου ότι, αν συνεχιστεί αυτή η εξέλιξη προς τη μείωση της ενίσχυσης, ο βιομηχανικός τομέας ενδέχεται να προτιμήσει την άμεση διαπραγμάτευση της τιμής χωρίς να προσφύγει στην ενίσχυση και χωρίς να τηρήσει την ελάχιστη τιμή. Η κατάσταση αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε θέση αχρηστίας του συστήματος, πράγμα που θα αφήσει ανυπεράσπιστους τους παραγωγούς.

3.2.13. Η ΟΚΕ σημειώνει με ικανοποίηση την αύξηση του κατωφλίου για τα αχλάδια, αν και θεωρεί ότι είναι ανεπαρκής εάν ληφθεί υπόψη ότι τα σημερινά επίπεδα μεταποίησης υπερβαίνουν κατά 30 % το κοινοτικό κατώφλι, προκειμένου να ανταποκριθούν στην αύξηση της ζήτησης.

3.2.14. Η ΟΚΕ προειδοποιεί για τον κίνδυνο που ενέχει μια βέβαιη υπέρβαση του προτεινόμενου κατωφλίου για τα αχλάδια ήδη από την πρώτη περίοδο και, για τον μικρότερο βέβαια κίνδυνο, να δημιουργηθεί η ίδια κατάσταση και για το ροδάκινο, εάν ληφθεί υπόψη η σημαντική αύξηση της μεταποιημένης ποσότητας κατά την τελευταία περίοδο σε σύγκριση με τις δύο προηγούμενες, κατά τις οποίες η κοινοτική παραγωγή σημείωσε μείωση λόγω των κακών κλιματικών συνθηκών.

3.2.15. Η ΟΚΕ σημειώνει ότι τα προτεινόμενα επίπεδα ενισχύσεων για τα ροδάκινα και τα αχλάδια είναι εξαιρετικά χαμηλά και οι παραγωγοί θα βρεθούν σε δύσκολη θέση, δεδομένου ότι για την περίοδο 2000/2001, οι ενισχύσεις για τα ροδάκινα μειώθηκαν κατά 50 % σε σύγκριση με τις ενισχύσεις που καταβλήθηκαν για την περίοδο 1997/1998, για λόγους συγκυρίας. Για τους ίδιους λόγους, το ύψος των ενισχύσεων για τα αχλάδια παρουσίασε κατά την ίδια περίοδο μείωση κατά 27 %. Συνεπώς, η ΟΚΕ δεν θεωρεί σκόπιμη την πρόσθετη μείωση των ενισχύσεων κατά 10 % για δημοσιονομικούς λόγους.

3.2.16. Αν ληφθεί υπόψη το σύστημα υπολογισμού της ενίσχυσης, δεν κρίνεται λογικό να χρησιμοποιηθεί ως σημείο αναφοράς το ύψος της ενίσχυσης της περιόδου 2000/2001. Η ΟΚΕ προτείνει να ληφθεί ως σημείο αναφοράς η ενίσχυση για την περίοδο 1996/1997.

3.3. "Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2202/96 περί καθεστώτος ενισχύσεως των παραγωγών ορισμένων εσπεριδοειδών"

3.3.1. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι μετά από τρεις περιόδους λειτουργίας, το νέο σύστημα έχει δείξει την αξία του, ιδίως στις περιφέρειες όπου η παραγωγή είναι καλύτερα οργανωμένη, ενώ στις υπόλοιπες ζώνες όπου ο βαθμός συγκέντρωσης της προσφοράς είναι χαμηλός ή η παρουσία των οργανώσεων παραγωγών δεν είναι σημαντική, η εφαρμογή του δεν είναι τόσο ικανοποιητική. Συνεπώς, κρίνεται αναγκαίο να αξιολογηθεί η κατάσταση και να υιοθετηθούν τα κατάλληλα μέτρα για να τονωθεί η συγκέντρωση της προσφοράς και να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των οργανώσεων παραγωγών σε όλες τις περιφέρειες παραγωγής εσπεριδοειδών. Ωστόσο, οι μεταποιημένες ποσότητες παρέμειναν σταθερές ή αυξήθηκαν σε όλες τις περιφέρειες παραγωγής και ο βιομηχανικός ιστός έχει διατηρηθεί.

3.3.2. Η ΟΚΕ παρατηρεί ότι τα τελευταία έτη πραγματοποιήθηκε σημαντική υπέρβαση των κατωφλίων, ιδίως εκείνων που ισχύουν για τα πορτοκάλια και τα λεμόνια και σε μικρότερο βαθμό εκείνων που ισχύουν για τα μικρόκαρπα εσπεριδοειδή, λόγω έλλειψης προσαρμογής των εν λόγω κατωφλίων στην εξέλιξη της αγοράς. Ακόμη, η ΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για την τόσο αρνητική επίδραση στο εισόδημα των γεωργών που έχουν τα πρόστιμα που συνδέονται με τις ενισχύσεις και θεωρεί ότι η κατάσταση αυτή πρέπει να αποφευχθεί στο μέλλον.

3.3.3. Η ΟΚΕ συμφωνεί με την αύξηση των κατωφλίων ορισμένων εσπεριδοειδών που προορίζονται για μεταποίηση, αλλά θεωρεί ανεπαρκείς τις προτεινόμενες ποσότητες, οι οποίες δεν είναι αρκετά προσαρμοσμένες στις ανάγκες της μεταποίησης ώστε να ανταποκρίνονται στην αύξηση της ζήτησης και να αντισταθμίζουν το έλλειμμα εφοδιασμού που υφίσταται σε σχέση με την κατανάλωση στην ΕΕ, που επί του παρόντος καλύπτεται με αύξηση των εισαγωγών. Αν ληφθεί υπόψη ο σημερινός όγκος μεταποίησης, είναι απαραίτητο να αυξηθεί κατά 35 % το επίπεδο των παρόντων κατωφλίων και να εξετασθεί επίσης και η περίπτωση του γκρέιπ-φρουτ για την κάλυψη των σημερινών αναγκών της αγοράς και την προώθησης της ανταγωνιστικότητας της κοινοτικής βιομηχανίας.

3.3.4. Προκειμένου να διατηρηθεί η δραστηριότητα της μεταποίησης σε τεμάχια, είναι απαραίτητο να διατηρηθεί το χωριστό κατώφλι για τη μεταποίηση μικρόκαρπων εσπεριδοειδών στις δύο παρούσες χρήσεις: μεταποίηση σε χυμούς και μεταποίηση σε τεμάχια.

4. Συμπεράσματα

4.1. Σχετικά με τις προτάσεις

4.1.1. Η ΟΚΕ θα προτιμούσε να είχε επισυνάψει η Επιτροπή στην πρότασή της και την έκθεση για τη λειτουργία του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2200/96 και θεωρεί ότι οι προτάσεις της Επιτροπής καλύπτουν εν μέρει το θέμα και είναι ανεπαρκείς. Ωστόσο, αναγνωρίζει τον επείγοντα χαρακτήρα ορισμένων μέτρων.

4.1.2. Η ΟΚΕ απορρίπτει την περιοριστική ερμηνεία της έννοιας της δημοσιονομικής ουδετερότητας που προβάλλει η Επιτροπή στην πρότασή της και θεωρεί ότι ο τομέας πρέπει να διαθέτει επαρκή χρηματοδότηση προκειμένου να υφιστάμενα μέτρα να είναι αποτελεσματικά. Ακόμη, κρίνει αναγκαία μια δημοσιονομική επανεξισορρόπηση μεταξύ οικονομικών τομέων στο εσωτερικό της ΚΓΠ η οποία να λαμβάνει υπόψη την ιδιαίτερη κατάσταση του τομέα οπωροκηπευτικών στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης των αγορών και της σημασίας της για τη δημιουργία απασχόλησης.

4.1.3. Η μείωση των ενισχύσεων για τις τομάτες, τα ροδάκινα και τα αχλάδια κατά τις τελευταίες περιόδους οφείλεται σε συγκυριακούς λόγους και σε αποφάσεις που έχει τη διακριτική ευχέρεια να λαμβάνει η Επιτροπή. Επιπλέον, η εξέλιξη των αγορών για τα προϊόντα αυτά, η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας μεταποίησης και η εξέλιξη του κόστους της ΚΓΠ στους τομείς αυτούς αποτελούν ζητήματα που, σύμφωνα με την ΟΚΕ, πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την εξέταση των ακόλουθων σημείων:

- είναι σκόπιμο να αντικατασταθεί το σύστημα ποσοστώσεων από ένα σύστημα κατωφλίων όσον αφορά το καθεστώς μεταποίησης της τομάτας·

- είναι σκόπιμο να χρησιμοποιηθεί ως σημείο αναφοράς η αξία της ενίσχυσης κατά την περίοδο 1996/1997, προκειμένου να προσδιορισθούν οι ενισχύσεις για τις τομάτες, τα ροδάκινα και τα αχλάδια·

- δεν δικαιολογείται η μείωση των ενισχύσεων για την τομάτα και τα αχλάδια προκειμένου να επιτευχθεί η δημοσιονομική ουδετερότητα·

- πρέπει να αυξηθεί η εγγυημένη ποσότητα για τις τομάτες προς μεταποίηση έως τα πραγματικά επίπεδα της μεταποίησης και να διατηρηθεί η χρήση της ολόκληρης αποφλοιωμένης τομάτας·

- πρέπει να αυξηθεί το κατώφλι για τα αχλάδια στο 30 % και για τα ροδάκινα στο 10 %·

- είναι σκόπιμο να περιοριστούν τα πρόστιμα στο 20 % των ενισχύσεων και να παρασχεθούν κίνητρα για πολυετείς συμβάσεις.

4.1.4. Θεωρώντας πως είναι απαραίτητο να υπάρξει ανταπόκριση στην αύξηση της ζήτησης στον τομέα των εσπεριδοειδών προκειμένου να αντισταθμισθεί το έλλειμμα του εφοδιασμού της αγοράς της ΕΕ, το οποίο, επί του παρόντος, καλύπτεται με αύξηση των εισαγωγών για να διατηρείται η ευρωπαϊκή μεταποιητική βιομηχανία, και λαμβάνοντας υπόψη, επιπλέον, το υψηλό επίπεδο κυρώσεων που υφίστανται οι παραγωγοί λόγω της αύξησης των ποσοτήτων προς μεταποίηση, η ΟΚΕ θεωρεί ότι:

- είναι απαραίτητη η αύξηση κατά 35 % του επιπέδου των σημερινών κατωφλίων για εσπεριδοειδή που προορίζονται για μεταποίηση·

- πρέπει να διατηρηθούν τα χωριστά κατώφλια για τα μικρόκαρπα εσπεριδοειδή προς μεταποίηση, τα οποία ορίζονται για τις δύο σημερινές χρήσεις τους: την μεταποίηση σε χυμούς και σε τεμάχια·

- οι μειώσεις των ενισχύσεων για υπέρβαση των κατωφλίων πρέπει να περιορίζονται στο 20 % της αξίας της ενίσχυσης·

- πρέπει να διατηρηθούν τα σημερινά όρια για τις ποσότητες εσπεριδοειδών που αποσύρονται από την αγορά.

4.1.5. Η ΟΚΕ συμφωνεί με την Επιτροπή όσον αφορά τον επείγοντα χαρακτήρα της κατάργησης του ορίου του 2,5 % του συνολικού ποσού της κοινοτικής ενίσχυσης που χορηγείται στο σύνολο των οργανώσεων παραγωγών και θεωρεί ότι πρέπει να διατηρηθεί το όριο του 4,5 % της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο από κάθε οργάνωση παραγωγών. Ωστόσο, η ΟΚΕ δεν συμφωνεί με τη σταθεροποίηση του εν λόγω ορίου στο 3 % της αξίας της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο από κάθε οργάνωση παραγωγών, δεδομένου ότι ο μηχανισμός θα έχανε την αποτελεσματικότητά του.

4.1.6. Η ΟΚΕ εφιστά την προσοχή της Επιτροπής στην απουσία πρωτοβουλιών που ευνοούν την εισαγωγή συστημάτων ασφάλισης των κλιματικών κινδύνων για αυτού του είδους την παραγωγή, χωρίς να θίγονται τα συστήματα που συνυπάρχουν επί του παρόντος σε συγκεκριμένα κράτη μέλη.

4.1.7. Η ΟΚΕ επιθυμεί να επιμείνει στην σκοπιμότητα της προώθησης της κατανάλωσης οπωροκηπευτικών λόγω των πλεονεκτημάτων που έχουν για την υγεία των καταναλωτών.

4.2. Σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής για την ΚΟΑ οπωροκηπευτικών

4.2.1. Με βάση τις εμπειρίες από την εφαρμογή της ΚΟΑ, η ΟΚΕ προτείνει να εξετασθούν, μεταξύ άλλων, τα κάτωθι ζητήματα:

α) η ανάγκη βελτίωσης των γνώσεων όσον αφορά την παραγωγή και τις αγορές· η σύσταση παρατηρητηρίου των αγορών θα ήταν πολύ χρήσιμη·

β) η βελτίωση των προτύπων ποιότητας των οπωροκηπευτικών και ο έλεγχος και η τήρησή τους κατά μήκος όλης της αλυσίδας εμπορίας·

γ) η ανάπτυξη των οργανώσεων παραγωγών σε τομείς που αφορούν τη φύση, τον όγκο, τη συγκέντρωση της προσφοράς, την ανάπτυξη σε επίπεδο περιφέρειας και ανά τομείς· οι φραγμοί στην ανάπτυξή τους και στη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς τους· η αναγνώριση των οργανώσεων παροχής συμβουλών ή χωρίς παραγωγική βάση· η προαναγνώριση των συνδέσμων παραγωγών· η ανάγκη να δοθεί ώθηση στις συγχωνεύσεις των οργανώσεων παραγωγών και των ενώσεών τους·

δ) η λειτουργία των επιχειρησιακών ταμείων και των επιχειρησιακών προγραμμάτων των οργανώσεων παραγωγών και η συμπληρωματικότητά τους με τα μέτρα της πολιτικής για την ανάπτυξη της υπαίθρου· η αξιολόγηση του βαθμού επίτευξης των στόχων όσον αφορά τη βελτίωση της ποιότητας, το σεβασμό του περιβάλλοντος και την ασφάλεια των τροφίμων·

ε) η δυνατότητα εναρμόνισης των κριτηρίων επιλεξιμότητας των δράσεων σχετικά με το περιβάλλον στα πλαίσια των επιχειρησιακών προγραμμάτων·

στ) η λειτουργία του συστήματος παρεμβάσεων και η αξιολόγηση της ανάγκης επανενσωμάτωσης της έννοιας της "σοβαρής κρίσης"·

ζ) οι εμπορικές συναλλαγές και η τήρηση της κοινοτικής προτίμησης: μηχανισμός τιμών εισαγωγής (αξιολόγηση της εφαρμογής των δασμολογικών ισοδυνάμων), έλεγχος των ποσοτήτων και της ποιότητας, τήρηση των φυτοϋγειονομικών προτύπων, ειδική ρήτρα διαφύλαξης, μη δασμολογικοί φραγμοί και κοινοτικές εξαγωγές·

η) τα απαραίτητα ειδικά μέτρα για τα προϊόντα που υφίστανται έντονο διεθνή ανταγωνισμό· η μακροπρόθεσμη επίλυση του προβλήματος των καρπών με φλοιό και των χαρουπιών·

θ) η στήριξη συγκεκριμένων οπωροκηπευτικών προς μεταποίηση: κονσέρβες σπαραγγιών, βερίκοκων και κερασιών·

ι) ο καθορισμός των αρμοδιοτήτων και των πιθανών συνεπειών λόγω της μη τήρησης εξ ενός εκ των μερών των συμβάσεων μεταποίησης μεταξύ οργανώσεων παραγωγών και της βιομηχανίας καθώς και λόγω της μη τήρησης των συμβάσεων μεταξύ μεμονωμένων παραγωγών και της οργάνωσης παραγωγών στην οποία θα παραδώσουν την παραγωγή τους που προορίζεται για μεταποίηση με δικαίωμα σε ενίσχυση.

Βρυξέλλες, 19 Οκτωβρίου 2000.

Ο Πρόεδρος

της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Göke Frerichs

(1) EE C 95 της 30.3.1998, σ. 36.