(1)

Με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1881/2006 της Επιτροπής (2) καθορίζονται τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα για ορισμένες ουσίες οι οποίες επιμολύνουν τα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των σκληρωτίων της ερυσιβώδους όλυρας και των αλκαλοειδών ερυσιβώδους όλυρας.

(2)

O όρος «ερυσιβώδης όλυρα» ή «σκληρώτια ερυσιβώδους όλυρας» αναφέρεται στους σχηματισμούς μυκήτων του γένους Claviceps που αντικαθιστούν τους κόκκους στους στάχυς των σιτηρών ή των αγρωστωδών, οι οποίες είναι ορατές ως μεγάλα αποχρωματισμένα σκληρώτια. Τα εν λόγω σκληρώτια περιέχουν διάφορες κατηγορίες αλκαλοειδών.

(3)

Στις 28 Ιουνίου 2012 η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (στο εξής: Αρχή) εξέδωσε γνώμη σχετικά με τα αλκαλοειδή ερυσιβώδους όλυρας στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (3). Η Αρχή βάσισε την εκτίμηση κινδύνου της στα κύρια αλκαλοειδή της ερυσιβώδους όλυρας Claviceps purpurea, δηλαδή στην εργομετρίνη, την εργοταμίνη, την εργοσίνη, την εργοκριστίνη, την εργοκρυπτίνη, την εργοκορνίνη, καθώς και στα αντίστοιχα επιμερή -ινίνης. Καθόρισε την ολική δόση αναφοράς οξείας έκθεσης σε 1 μg/kg σωματικού βάρους (σ.β.) και την ολική ανεκτή ημερήσια πρόσληψη σε 0,6 μg/kg σ.β. ανά ημέρα. Η Αρχή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, παρόλο που από τα διαθέσιμα στοιχεία δεν προκύπτει ότι υπήρχε λόγος ανησυχίας για καμία υποομάδα του πληθυσμού, οι εκτιμήσεις διατροφικής έκθεσης αφορούσαν περιορισμένο αριθμό ομάδων τροφίμων και ότι δεν μπορούσε να αποκλειστεί η πιθανή άγνωστη συμβολή άλλων τροφίμων.

(4)

Στις 6 Ιουλίου 2017 η Αρχή δημοσίευσε επιστημονική έκθεση σχετικά με την έκθεση των ανθρώπων και των ζώων σε αλκαλοειδή ερυσιβώδους όλυρας μέσω της διατροφής (4). Για ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες, οι εκτιμήσεις έκθεσης σε αλκαλοειδή ερυσιβώδους όλυρας δείχνουν έκθεση κοντά στην ανεκτή ημερήσια πρόσληψη. Για τις υψηλότερες εκτιμήσεις έκθεσης, οι κύριοι παράγοντες που συνέβαλαν στη χρόνια διατροφική έκθεση ήταν ψωμί και ψωμάκια διαφόρων ειδών, ιδίως εκείνα που περιέχουν ή παρασκευάζονται αποκλειστικά από σίκαλη. Οι υψηλότερες εκτιμήσεις οξείας έκθεσης δείχνουν οξεία έκθεση κοντά στη δόση αναφοράς οξείας έκθεσης.

(5)

Η Αρχή εξέτασε επίσης τη σχέση μεταξύ της παρουσίας σκληρωτίων ερυσιβώδους όλυρας και των αλκαλοειδών ερυσιβώδους όλυρας. Σε υψηλότερα επίπεδα παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική γραμμική σχέση μεταξύ της περιεκτικότητας σε σκληρώτια και των επιπέδων αλκαλοειδών ερυσιβώδους όλυρας. Ωστόσο, η σχέση αυτή δεν μπορούσε πάντοτε να αποδειχθεί σε χαμηλότερα επίπεδα, γεγονός που υποδηλώνει ότι η απουσία σκληρωτίων δεν αποκλείει την παρουσία αλκαλοειδών ερυσιβώδους όλυρας. Ένας λόγος είναι ότι ο χειρισμός των σιτηρών σπάει τα σκληρώτια, με αποτέλεσμα τη σκόνη ερυσιβώδους όλυρας, η οποία στη συνέχεια προσροφάται στους κόκκους των δημητριακών.

(6)

Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να μειωθεί το μέγιστο επιτρεπτό επίπεδο σκληρωτίων ερυσιβώδους όλυρας και να θεσπιστούν μέγιστα επίπεδα για τα αλκαλοειδή ερυσιβώδους όλυρας στα τρόφιμα με σημαντικά επίπεδα τέτοιων αλκαλοειδών, τα οποία συμβάλλουν σημαντικά στην έκθεση του ανθρώπου, και στα τρόφιμα που έχουν σημασία για την έκθεση ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.

(7)

Χαμηλότερα επίπεδα σκληρωτίων ερυσιβώδους όλυρας μπορούν ήδη να επιτευχθούν στα περισσότερα σιτηρά με την εφαρμογή ορθών γεωργικών πρακτικών και με την εφαρμογή τεχνικών διαλογής και καθαρισμού. Συνεπώς, το υφιστάμενο μέγιστο επιτρεπτό επίπεδο για τα σιτηρά πρέπει να μειωθεί αναλόγως. Στο πλαίσιο αυτό, είναι επίσης σκόπιμο να διευκρινιστεί το στάδιο κατά το οποίο εφαρμόζονται τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα σκληρωτίων ερυσιβώδους όλυρας στα μη μεταποιημένα δημητριακά, προκειμένου να εξαλειφθούν τα προβλήματα εφαρμογής τους.

(8)

Όσον αφορά τα προϊόντα άλεσης, είναι σκόπιμο να καθοριστούν διαφορετικά μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα για τα αλκαλοειδή ερυσιβώδους όλυρας ανάλογα με το είδος των σιτηρών. Δεδομένου ότι η σίκαλη είναι το είδος σιτηρών με υψηλότερο κίνδυνο επιμόλυνσης από σκληρώτια ερυσιβώδους όλυρας, είναι δυσκολότερο να επιτευχθούν χαμηλότερα επίπεδα αλκαλοειδών ερυσιβώδους όλυρας και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να καθοριστεί ειδικό μέγιστο επιτρεπτό επίπεδο για τα προϊόντα άλεσης σίκαλης, ενώ θα πρέπει να καθοριστεί χαμηλότερο επίπεδο για τα προϊόντα άλεσης άλλων σιτηρών. Ωστόσο, όσον αφορά τα προϊόντα άλεσης άλλων σιτηρών, θα πρέπει να καθοριστούν διαφορετικά μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα ανάλογα με την περιεκτικότητα των προϊόντων σε τέφρα, ώστε να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι τα προϊόντα που περιέχουν περισσότερο πίτουρο (υψηλότερη περιεκτικότητα σε τέφρα) έχουν εκ φύσεως υψηλότερα επίπεδα αλκαλοειδών ερυσιβώδους όλυρας, καθώς η σκόνη σκληρωτίων ερυσιβώδους όλυρας προσροφάται στο πίτουρο.

(9)

Επιπλέον, δεδομένου ότι αναμένεται ότι τα εφικτά επίπεδα επιμόλυνσης θα εξακολουθήσουν να μειώνονται για ορισμένα προϊόντα άλεσης, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί μεσοπρόθεσμα η εφαρμογή αυστηρότερων μέγιστων επιτρεπτών επιπέδων στα εν λόγω προϊόντα. Για να είναι σε θέση η Επιτροπή να παρακολουθεί την προοδευτική πορεία προς τα εν λόγω αυστηρότερα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα και να αξιολογεί τις πιθανές αλλαγές στα επίπεδα που οφείλονται στις αλλαγές στις γεωργικές πρακτικές καθώς και στους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη θα πρέπει να υποχρεούνται να παρέχουν τα αναγκαία στοιχεία και πληροφορίες.

(10)

Έχει αποδειχθεί ότι η γλουτένη σίτου, ως υποπροϊόν της υγρής άλεσης, περιέχει υψηλότερα επίπεδα αλκαλοειδών ερυσιβώδους όλυρας παρά την εφαρμογή ορθών πρακτικών, καθότι τα αλκαλοειδή ερυσιβώδους όλυρας συμπυκνώνονται ως αποτέλεσμα της διαδικασίας παραγωγής της γλουτένης. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να καθοριστεί υψηλότερο μέγιστο επιτρεπτό επίπεδο για τα αλκαλοειδή ερυσιβώδους όλυρας στη γλουτένη σίτου.

(11)

Λόγω αλλαγών στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5), θα πρέπει να τροποποιηθεί η αντίστοιχη υποσημείωση στο παράρτημα του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1881/2006.

(12)

Για να μπορέσουν οι οικονομικοί φορείς να προετοιμαστούν για την εφαρμογή των νέων κανόνων που θεσπίζονται με τον παρόντα κανονισμό, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί εύλογο χρονικό διάστημα έως ότου εφαρμοστούν τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα και να προβλεφθεί μεταβατική περίοδος για τα τρόφιμα που έχουν τεθεί νόμιμα σε κυκλοφορία στην αγορά πριν από την ημερομηνία εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. Ωστόσο, όσον αφορά τη σίκαλη, τα χαμηλότερα επίπεδα επιμόλυνσης από τα σκληρώτια ερυσιβώδους όλυρας ενδεχομένως να μην είναι εφικτό να επιτευχθούν ακόμη και, ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ώστε να καταστεί δυνατή η αυστηρότερη εφαρμογή ορθών γεωργικών πρακτικών και η εφαρμογή βελτιωμένων τεχνικών διαλογής και καθαρισμού.

(13)

Συνεπώς, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1881/2006 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.

(14)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της μόνιμης επιτροπής φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών,