10.12.2020   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 415/46


ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2020/2018 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

της 9ης Δεκεμβρίου 2020

για την καταχώριση ονομασίας στο μητρώο των προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης και των προστατευόμενων γεωγραφικών ενδείξεων [Mozzarella di Gioia del Colle (ΠΟΠ)]

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων (1), και ιδίως το άρθρο 52 παράγραφος 3 στοιχείο β),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)

Σύμφωνα με το άρθρο 50 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012, η αίτηση που υπέβαλε η Ιταλία για την καταχώριση της ονομασίας «Mozzarella di Gioia del Colle» ως προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2).

(2)

Στις 19 Δεκεμβρίου 2019 η Επιτροπή έλαβε την κοινοποίηση ένστασης και τη σχετική αιτιολογημένη δήλωση ένστασης της Γερμανίας. Στις 13 Ιανουαρίου 2020 η Επιτροπή διαβίβασε στην Ιταλία την κοινοποίηση ένστασης και την αιτιολογημένη δήλωση ένστασης που έλαβε από τη Γερμανία.

(3)

Η Επιτροπή εξέτασε την ένσταση της Γερμανίας και την έκρινε παραδεκτή. Ο όρος «Μοzzarella», ο οποίος αποτελεί μέρος της ονομασίας «Mozzarella di Gioia del Colle», ταυτίζεται με την ονομασία που χρησιμοποιείται στη Γερμανία για έναν τύπο τυριού που παράγεται και πωλείται στη Γερμανία σε εμπορική κλίμακα. Σύμφωνα με την ένσταση, η ονομασία «Mozzarella di Gioia del Colle» δεν μπορεί να καταχωριστεί ως προστατευόμενη ονομασία προέλευσης δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012, διότι, αφενός, δεν πληροί τις απαιτήσεις του εν λόγω κανονισμού και, αφετέρου, η ονομασία «Mozzarella» θεωρείται γενική ένδειξη και, επομένως, δεν είναι επιλέξιμη για καταχώριση. Στην ένσταση υποστηρίζεται ότι η αίτηση καταχώρισης της ονομασίας «Mozzarella di Gioia del Colle» δεν πληροί τους όρους του άρθρου 5 και του άρθρου 7 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012, δεδομένου ότι ούτε η ποιότητα ούτε τα χαρακτηριστικά του τυριού οφείλονται κυρίως ή αποκλειστικά στο ιδιαίτερο γεωγραφικό περιβάλλον που συμπεριλαμβάνει τους εγγενείς φυσικούς και ανθρώπινους παράγοντες. Στην ένσταση υποστηρίζεται επίσης ότι η καταχώριση της προτεινόμενης ονομασίας «Mozzarella di Gioia del Colle» θα έθετε σε κίνδυνο την ύπαρξη της ταυτόσημης ονομασίας («Mozzarella») και την ύπαρξη προϊόντων που κυκλοφορούν νόμιμα στη γερμανική αγορά από πενταετίας και πλέον πριν από την ημερομηνία δημοσίευσης της αίτησης καταχώρισης της ονομασίας «Mozzarella di Gioia del Colle». Επιπλέον, στην ένσταση υποστηρίζεται ότι η μια τέτοια αίτηση καταχώρισης έρχεται σε αντίθεση με την καταχώριση της ονομασίας «Mozzarella» ως εγγυημένου παραδοσιακού ιδιότυπου προϊόντος χωρίς δέσμευση της ονομασίας [κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2527/98].

(4)

Με επιστολή της 12ης Φεβρουαρίου 2020, η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να προβούν σε κατάλληλες διαβουλεύσεις ώστε να επιδιώξουν την επίτευξη συμφωνίας σύμφωνα με τις εσωτερικές τους διαδικασίες.

(5)

Ωστόσο, λόγω διοικητικού σφάλματος, τα μέρη δεν έλαβαν την επιστολή της 12ης Φεβρουαρίου 2020 της Επιτροπής. Η Γερμανία έλαβε επισήμως την πρόσκληση συμμετοχής σε κατάλληλες διαβουλεύσεις για την επίτευξη συμφωνίας στις 14 Οκτωβρίου 2020. Η Ιταλία έλαβε επίσημα την πρόσκληση στις 26 Οκτωβρίου 2020.

(6)

Παρότι πραγματοποιήθηκαν συζητήσεις και ουσιαστική συμφωνία σχετικά με την καταχώριση της ονομασίας «Mozzarella di Gioia del Colle» ήδη τον Μάρτιο του 2020, τα μέρη κατέληξαν σε επίσημη συμφωνία μόλις τον Νοέμβριο του 2020. Η Ιταλία κοινοποίησε τη συμφωνία στην Επιτροπή στις 9 Νοεμβρίου 2020.

(7)

Η Ιταλία και η Γερμανία επιβεβαίωσαν ότι η προστασία της ονομασίας «Mozzarella di Gioia del Colle» δεν θα πρέπει να περιλαμβάνει την αυτοτελή ονομασία «Mozzarella» αλλά μόνο τη σύνθετη ονομασία «Mozzarella di Gioia del Colle» στο σύνολό της. Με την υποβολή της αίτησης καταχώρισης της ονομασίας «Mozzarella di Gioia del Colle», η Ιταλία δεν σκοπεύει να χρησιμοποιεί αποκλειστικά την ένδειξη «Mozzarella».

(8)

Επιπλέον, η Ιταλία και η Γερμανία συμφώνησαν ότι η ένδειξη «Μοzzarella» στις προδιαγραφές του προϊόντος και στο ενιαίο έγγραφο θα πρέπει να ακολουθείται πάντοτε από τις ενδείξεις «di Gioia del Colle» για να δηλώνει ότι η προστασία αναφέρεται μόνο στην εν λόγω σύνθετη ονομασία. Οι προδιαγραφές του προϊόντος και το ενιαίο έγγραφο τροποποιήθηκαν ανάλογα.

(9)

Δεδομένου ότι δεν αντιβαίνει στις διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 και στη νομοθεσία της ΕΕ, το περιεχόμενο της συμφωνίας που συνήφθη μεταξύ της Ιταλίας και της Γερμανίας θα πρέπει να ληφθεί υπόψη.

(10)

Η Ιταλία και η Γερμανία πρότειναν επίσης να συμπεριληφθεί στον παρόντα κανονισμό υποσημείωση που να εξηγεί ότι δεν ζητείται η προστασία της ονομασίας «Mozzarella». Ωστόσο, για λόγους σαφήνειας και ασφάλειας δικαίου, η δήλωση σχετικά με τον χαρακτήρα προστασίας μίας συγκεκριμένης ένδειξης θα πρέπει να μεταφερθεί απευθείας στο διατακτικό του παρόντος κανονισμού.

(11)

Μετά τη ρητή αποσαφήνιση, σε άρθρο του παρόντος κανονισμού, του χαρακτήρα της ένδειξης «Mozzarella», ο ισχυρισμός που βασίζεται στο ασυμβίβαστο της εν λόγω αίτησης με την καταχώριση της ένδειξης «Mozzarella», ως εγγυημένου παραδοσιακού ιδιότυπου προϊόντος χωρίς δέσμευση της ονομασίας, καθίσταται άνευ αντικειμένου.

(12)

Στις 17 Ιανουαρίου 2020, η Επιτροπή έλαβε τη δήλωση ένστασης της CCFN (Consortium for Common Food Names) και του USDEC (U.S. Dairy Export Council). Στις 21 Ιανουαρίου 2020 η Επιτροπή διαβίβασε στην Ιταλία την κοινοποίηση ένστασης. Στις 17 Μαρτίου 2020 η Επιτροπή έλαβε την αιτιολογημένη δήλωση ένστασης, εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας.

(13)

Η Επιτροπή εξέτασε την ένσταση που υπέβαλαν η CCFN και το USDEC και την έκρινε παραδεκτή. Η ένδειξη «Mozzarella», που αποτελεί μέρος της ονομασίας «Mozzarella di Gioia del Colle», ταυτίζεται με τον όρο που χρησιμοποιείται για τύπο τυριού που αποτελεί αντικείμενο ισχύοντος προτύπου του Codex Alimentarius (Codex Stan 262-2006). Σύμφωνα με την ένσταση, η ονομασία «Mozzarella di Gioia del Colle» δεν μπορεί να καταχωριστεί ως προστατευόμενη ονομασία προέλευσης δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012, διότι, αφενός, η ονομασία «Mozzarella» αποτελεί γενική ένδειξη και, αφετέρου, η αίτηση δεν περιλαμβάνει εγγύηση ότι δεν ζητείται προστασία της ένδειξης αυτής ούτε ότι η γενική αυτή ένδειξη θα μπορεί να εξακολουθήσει να χρησιμοποιείται ελεύθερα. Επιπλέον, η CCFN και το USDEC εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με τη διαδικασία που διεξάγεται σε επίπεδο κρατών μελών σε σχέση με την εικαζόμενη τροποποίηση της ονομασίας του προϊόντος, προβάλλοντας με τον τρόπο αυτόν παράβαση των όρων που προβλέπονται στο άρθρο 5 και στο άρθρο 7 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012.

(14)

Με επιστολή της 8ης Απριλίου 2020, η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να προβούν στις κατάλληλες διαβουλεύσεις ώστε να επιδιώξουν την επίτευξη συμφωνίας σύμφωνα με τις εσωτερικές τους διαδικασίες.

(15)

Η Ιταλία, η CCFN (Consortium for Common Food Names) και το USDEC (U.S. Dairy Export Council) επιβεβαίωσαν ότι η ονομασία «Mozzarella di Gioia del Colle» θα πρέπει να προστατεύεται στο σύνολό της, ενώ η αυτοτελής ονομασία «Mozzarella» μπορεί να εξακολουθήσει να χρησιμοποιείται στην επισήμανση ή στην παρουσίαση των προϊόντων εντός της επικράτειας της Ένωσης, εφόσον τηρούνται οι αρχές και οι κανόνες που ισχύουν στην έννομη τάξη της.

(16)

Ωστόσο, η CCFN και το USDEC δεν έδωσαν την τελική συγκατάθεσή τους με την αιτιολογία ότι η Ιταλία δεν τους παρέσχε πρόσβαση στα έγγραφα της εθνικής διαδικασίας και ότι δεν επιβεβαίωσε τον χαρακτήρα ελεύθερης χρήσης της ονομασίας «Mozzarella» για μελλοντικές αιτήσεις προστασίας της ονομασίας «Mozzarella di Gioia del Colle» εκτός της ΕΕ.

(17)

Δεδομένου ότι δεν αντιβαίνει στις διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 και στη νομοθεσία της ΕΕ, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το περιεχόμενο της μερικής συμφωνίας στην οποία κατέληξαν η Ιταλία, η CCFN και το USDEC.

(18)

Κατά τα λοιπά, η Επιτροπή επαλήθευσε ότι η διαδικασία που διεξήχθη σε επίπεδο κρατών μελών αφορούσε την εφαρμοζόμενη ονομασία και ότι η εν λόγω ονομασία χρησιμοποιείται στο εμπόριο και στην καθομιλουμένη για την περιγραφή του συγκεκριμένου προϊόντος, σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012.

(19)

Οι πιθανές μελλοντικές εφαρμογές της προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης «Mozzarella di Gioia del Colle» εκτός της ΕΕ παραμένουν εκτός του πεδίου εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012.

(20)

Η προστασία δεν ζητείται για την ίδια την ένδειξη «Mozzarella».

(21)

Ως εκ τούτου, η ονομασία προέλευσης «Mozzarella di Gioia del Colle» (ΠΟΠ) θα πρέπει να προστατεύεται στο σύνολό της, ενώ η ένδειξη «Μοzzarella» θα πρέπει να εξακολουθήσει να χρησιμοποιείται εντός της επικράτειας της Ένωσης, εφόσον τηρούνται οι αρχές και οι κανόνες που ισχύουν στην έννομη τάξη της. Η ενοποιημένη έκδοση του ενιαίου εγγράφου θα πρέπει να δημοσιευθεί προς ενημέρωση.

(22)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της επιτροπής για την πολιτική ποιότητας των γεωργικών προϊόντων,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1

Καταχωρίζεται η ονομασία «Mozzarella di Gioia del Colle» (ΠΟΠ).

Η ονομασία που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο αφορά προϊόν της κλάσης 1.3. Τυριά του παραρτήματος XI του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 668/2014 της Επιτροπής (3). Το ενοποιημένο ενιαίο έγγραφο παρατίθεται στο παράρτημα του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 2

Η ένδειξη «Μοzzarella» μπορεί να εξακολουθήσει να χρησιμοποιείται εντός της επικράτειας της Ένωσης, εφόσον τηρούνται οι αρχές και οι κανόνες που ισχύουν στην έννομη τάξη της.

Άρθρο 3

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες, 9 Δεκεμβρίου 2020.

Για την Επιτροπή

Η Πρόεδρος

Ursula VON DER LEYEN


(1)  EΕ L 343 της 14.12.2012, σ. 1.

(2)  ΕΕ C 356 της 21.10.2019, σ. 10.

(3)  Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 668/2014 της Επιτροπής, της 13ης Ιουνίου 2014, για τη θέσπιση κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων (ΕΕ L 179 της 19.6.2014, σ. 36).


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

«MOZZARELLA DI GIOIA DEL COLLE»

Αριθ. ΕΕ: PDO-IT-02384 — 29.12.2017

ΠΟΠ (X) ΠΓΕ ()

1.   Ονομασία/-ες

«Mozzarella di Gioia del Colle»

2.   Κράτος μέλος ή τρίτη χώρα

Ιταλία

3.   Περιγραφή του γεωργικού προϊόντος ή του τροφίμου

3.1.   Τύπος προϊόντος

Κλάση 1.3. Τυριά

3.2.   Περιγραφή του προϊόντος που φέρει την προβλεπόμενη στο σημείο 1 ονομασία

Το προϊόν «Mozzarella di Gioia del Colle» είναι νωπό τυρί το οποίο παράγεται με ειδική τεχνική μάλαξης με νηματοποίηση, αποκλειστικά από πλήρες αγελαδινό γάλα και καλλιέργεια εκκίνησης ορού γάλακτος. Τα χαρακτηριστικά του είναι τα εξής:

α)

η ακόλουθη χημική σύνθεση (τιμές νωπού τυριού): λακτόζη ≤ 0,6 %, γαλακτικό οξύ ≥ 0,20 %, υγρασία 58-65 %, λιπαρές ουσίες 15-21 % του προϊόντος προ ξήρανσης·

β)

γεύση που θυμίζει ελαφρώς όξινο γάλα, με ευχάριστη επίγευση ζύμωσης ή όξινου ορού γάλακτος (εντονότερη στο πρόσφατα παρασκευασμένο τυρί) και όξινο άρωμα γάλακτος, ενίοτε συνοδευόμενο από μια ελαφριά νότα βουτύρου·

γ)

η απουσία συντηρητικών, προσθέτων και βοηθητικών μέσων επεξεργασίας.

Το τυρί «Mozzarella di Gioia del Colle» έχει λεία ή ελαφρώς ινώδη επιφάνεια. Το τυρί έχει στιλπνή επιφάνεια, δεν είναι γλοιώδες ή εύθρυπτο. Πρόκειται για λευκό τυρί, ενδεχομένως με ελαφρά αχυροκίτρινες αποχρώσεις ανάλογα με την εποχή. Κατά τον τεμαχισμό του, το τυρί θα πρέπει να έχει ελαστική σύσταση και να μην παρουσιάζει ελαττώματα. Μικρή ποσότητα λευκού ορού γάλακτος θα πρέπει να εκρέει από το τεμαχισμένο τυρί.

Το προϊόν «Mozzarella di Gioia del Colle» παράγεται σε τρία σχήματα: στρογγυλό, στριμμένο σε κόμπους και σε πλεξίδες. Ανάλογα με το σχήμα και το μέγεθος, το βάρος των τεμαχίων κυμαίνεται από 50 g έως 1 000 g. Το τυρί διατίθεται στο εμπόριο εμβαπτισμένο σε υγρό διατήρησης (νερό, ενδεχομένως αλατισμένο και ελαφρώς οξινισμένο).

3.3.   Ζωοτροφές (μόνο για προϊόντα ζωικής προέλευσης) και πρώτες ύλες (μόνο για μεταποιημένα προϊόντα)

Για την παρασκευή αυτού του τυριού χρησιμοποιείται μόνο ανεπεξέργαστο πλήρες αγελαδινό γάλα, το οποίο συλλέγεται σε δύο ξεχωριστά αρμέγματα. Το γάλα μπορεί να είναι θερμισμένο ή παστεριωμένο.

Το τυρί παρασκευάζεται σύμφωνα με την παραδοσιακή πρακτική που συνίσταται στη χρήση καλλιέργειας εκκίνησης ορού γάλακτος.

Το γάλα που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του προϊόντος «Mozzarella di Gioia del Colle» προέρχεται από αγέλες βοοειδών που ανήκουν στις φυλές Bruna, Frisona, Pezzata Rossa ή Jersey και στις διασταυρώσεις τους. Το 60 % τουλάχιστον της συνολικής ξηράς ουσίας της διατροφής των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής αποτελείται από χόρτο και/ή σανό από λειμώνες που προσφέρουν μεγάλη ποικιλία βλάστησης.

Το σιτηρέσιο των αγελάδων μπορεί επίσης να περιλαμβάνει συμπυκνωμένες ζωοτροφές με βάση τα δημητριακά (καλαμπόκι, κριθάρι, σιτάρι, βρώμη) και τα ψυχανθή (σόγια, κουκιά, φασόλια, κτηνοτροφικά μπιζέλια) καθώς και σιμιγδάλια ή νιφάδες αυτών, που μπορούν επίσης να χορηγούνται ως συμπληρωματικές ζωοτροφές. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιούνται χαρούπια και υποπροϊόντα της μεταποίησης δημητριακών —πίτυρα και ψιλά πίτυρα μαλακού σίτου, ψιλά πίτυρα σκληρού σίτου— υπό τον όρο ότι δεν υπερβαίνουν το 40 % της ξηράς ουσίας. Τέλος, το σιτηρέσιο των αγελάδων μπορεί να περιέχει βιταμινούχα και ανόργανα συμπληρώματα.

Για την αποφυγή της υποβάθμισης των ποιοτικών χαρακτηριστικών που αποδίδονται στο προϊόν «Mozzarella di Gioia del Colle» λόγω του δεσμού του με την περιοχή, τουλάχιστον το 60 % των προϊόντων που χρησιμοποιούνται για τη διατροφή των αγελάδων πρέπει να προέρχεται από την οριοθετούμενη στο σημείο 4 γεωγραφική περιοχή. Το ποσοστό αυτό τηρείται με τη χρήση χόρτου και/ή σανού από λειμώνες που βρίσκονται εντός της οριοθετημένης περιοχής και αντιπροσωπεύει το τμήμα των ζωοτροφών που συνδέεται με τις εύπεπτες ίνες, το οποίο ορίζεται ευρέως ως «χορτονομή» (χόρτο και/ή σανός, χόρτο βόσκησης κ.λπ.) και έχει σημαντικό αντίκτυπο στα χημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του γάλακτος.

Η γεωγραφική περιοχή, λόγω των γεωγραφικών, εδαφικών και κλιματικών συνθηκών της, ουδέποτε ήταν —και ούτε πρόκειται ποτέ να είναι— κατάλληλη για την καλλιέργεια σιτηρών, όπως το καλαμπόκι, ή ελαιούχων σπόρων, όπως η σόγια, για την παραγωγή πρωτεϊνούχων ζωοτροφών. Δεδομένου ότι οι εν λόγω ζωοτροφές δεν είναι δυνατόν να αντικατασταθούν με χορτονομές υψηλής ποιότητας από την περιοχή, πρέπει να επιτρέπεται η χρήση συμπληρωματικών συμπυκνωμένων ζωοτροφών και ζωοτροφών που δεν προέρχονται από την περιοχή. Τα προϊόντα αυτά διασπώνται εύκολα και διαλύονται στη μεγάλη κοιλία (μέγεθος σπόρων μικρότερο από 0,8 cm —δηλαδή μη ικανό να προκαλέσει συσπάσεις της μεγάλης κοιλίας) με αποτέλεσμα να παρέχουν ενέργεια (κυρίως από υδρογονάνθρακες όπως το άμυλο) και άμεσα διαθέσιμες πρωτεΐνες για το μικροβίωμα της μεγάλης κοιλίας. Ωστόσο, δεδομένου ότι ο ρόλος τους περιορίζεται στη φυσιολογική λειτουργία της υποστήριξης του μικροβιώματος, δεν έχουν κανέναν απολύτως αντίκτυπο στις ιδιότητες του γάλακτος ή της «Mozzarella di Gioia del Colle». Επομένως, οι πτυχές της διατροφής που συμβάλλουν στον καθορισμό των χημικών και οργανοληπτικών ιδιοτήτων της πρώτης ύλης και του τελικού προϊόντος είναι η υποχρεωτική βόσκηση για το διάστημα που είναι πράγματι δυνατή (150 ημέρες) και η παροχή σιτηρεσίου πλούσιου σε χορτονομή που παράγεται στην περιοχή. Πρόκειται, επομένως, για δύο βασικά στοιχεία που συνδέουν την πρώτη ύλη, το τελικό προϊόν και την περιοχή.

3.4.   Ειδικά στάδια της παραγωγής τα οποία πρέπει να εκτελούνται εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής

Όλα τα στάδια της διαδικασίας παραγωγής —εκτροφή και άρμεγμα των αγελάδων, συλλογή και μεταποίηση του γάλακτος και παρασκευή του ίδιου του τυριού— πραγματοποιούνται εντός της οριοθετούμενης στο σημείο 4 γεωγραφικής περιοχής.

3.5.   Ειδικοί κανόνες για τον τεμαχισμό, το τρίψιμο, τη συσκευασία κ.λπ. του προϊόντος στο οποίο αναφέρεται η καταχωρισμένη ονομασία

Δεδομένου ότι πρόκειται για νωπό προϊόν που τείνει να αλλοιώνεται γρήγορα, η «Mozzarella di Gioia del Colle» πρέπει να συσκευάζεται στις ίδιες εγκαταστάσεις όπου παρασκευάζεται, εντός της οριοθετούμενης στο σημείο 4 γεωγραφικής περιοχής.

Το προϊόν «Mozzarella di Gioia del Colle» μπορεί να διατίθεται στην αγορά σε συσκευασίες ποικίλου βάρους και/ή σε ατομικές μερίδες. Διατίθεται στην αγορά εμβαπτισμένο σε υγρό διατήρησης (νερό, ενδεχομένως αλατισμένο και ελαφρώς οξινισμένο).

3.6.   Ειδικοί κανόνες για την επισήμανση του προϊόντος στο οποίο αναφέρεται η καταχωρισμένη ονομασία

Το λογότυπο (εικόνα 1) και η ημερομηνία παραγωγής πρέπει να τυπώνονται στη συσκευασία που χρησιμοποιείται για τη διάθεση του προϊόντος «Mozzarella di Gioia del Colle» στην αγορά.

Το λογότυπο της εικόνας 1 πρέπει να εμφανίζεται ευκρινώς στο άνω μέρος της επισήμανσης ή της συσκευασίας, καθώς και στις πλευρές. Το λογότυπο της εικόνας 1 πρέπει να εμφανίζεται και στις δύο πλευρές των ατομικά συσκευασμένων μερίδων.

Image 1

Εικόνα 1: λογότυπο

4.   Συνοπτική οριοθέτηση της γεωγραφικής περιοχής

Η περιοχή παραγωγής εκτείνεται στους δήμους της επαρχίας του Μπάρι: Acquaviva delle Fonti, Alberobello, Altamura, Casamassima, Cassano delle Murge, Castellana Grotte, Conversano, Gioia del Colle, Gravina in Puglia, Locorotondo, Monopoli, Noci, Putignano, Sammichele di Bari, Santeramo in Colle και Turi· Castellaneta, Crispiano, Laterza, Martina Franca, Massafra and Mottola in the Province of Taranto, και σε ένα τμήμα του δήμου Matera, το οποίο βρίσκεται δίπλα στους δήμους Altamura, Santeramo in Colle και Laterza, που οριοθετείται από τις εθνικές οδούς SS 99 και SS 7.

5.   Δεσμός με τη γεωγραφική περιοχή

Η γεωγραφική περιοχή παραγωγής αυτού του τυριού εκτείνεται σε τμήματα των επαρχιών του Μπάρι και του Τάραντα στο οροπέδιο Murge, όπου υπάρχουν πολλές γαλακτοκομικές εκμεταλλεύσεις (οι «εκμεταλλεύσεις εκτροφής αγελάδων» από την εποχή του Φρειδερίκου Β’). Στην περιοχή αυτή, όπου οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις και τα γαλακτοκομεία βρίσκονται αρκετά κοντά μεταξύ τους (πολλά ακόμη και στις ίδιες εγκαταστάσεις), η παραγωγή της «Mozzarella di Gioia del Colle» από αγελαδινό γάλα αποτελεί μακρόχρονη τοπική παράδοση: ήδη από το 1885 υπάρχουν αναφορές στην «εξαίρετη μοτσαρέλα από την Απουλία» σε δημοσίευση με τίτλο L’ Italia agricola, giornale dedicato al miglioramento morale ed economico delle popolazioni rurali [«Η γεωργική Ιταλία, ένα περιοδικό αφιερωμένο στην ηθική και οικονομική βελτίωση των αγροτικών πληθυσμών»] (Redaelli, Μιλάνο). Η περιοχή διακρίνεται για ορισμένες γεωγραφικές, εδαφικές και κλιματικές ιδιαιτερότητες καθώς και για τη μακρά και βαθιά ριζωμένη τυροκομική της παράδοση η οποία έχει αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου και μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά. Και οι δύο αυτές πτυχές έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα χαρακτηριστικά του γάλακτος και του τυριού και αποτελούν τους κύριους παράγοντες που συνδέουν το προϊόν «Mozzarella di Gioia del Colle» με την περιοχή.

Ειδικότερα, τα φυσικοχημικά και θρεπτικά χαρακτηριστικά του γάλακτος συνδέονται με την περιοχή μέσω της διατροφής των ζώων και του ευρύτερου περιβαλλοντικού πλαισίου στο οποίο εκτρέφονται. Είναι γνωστό ότι η σύνθεση του γάλακτος συνδέεται στενά, σε γενικές γραμμές, με το ζωοτεχνικό περιβάλλον στο οποίο ζουν τα ζώα και ότι το είδος των πτητικών ουσιών είναι πολύ σημαντικό για τη σύνθεσή του. Τα αρωματικά χαρακτηριστικά του γάλακτος εξαρτώνται από τις ουσίες αυτές, οι οποίες προέρχονται εν μέρει από τον μεταβολισμό του ζώου και εν μέρει από το περιβάλλον. Οι πτητικές ουσίες που προέρχονται από το περιβάλλον μπορούν να εισέλθουν στο γάλα είτε μέσω της πέψης (μηρυκασμός) είτε μέσω των πνευμόνων (εισπνοή). Στη γεωγραφική περιοχή όπου παράγεται το προϊόν ΠΟΠ «Mozzarella di Gioia del Colle», οι γεωγραφικές, εδαφικές και κλιματικές συνθήκες έχουν οδηγήσει στην επιλογή αυτοφυών και καλλιεργούμενων ποικιλιών φυτών οι οποίες είναι ανθεκτικές στις ζεστές και ξηρές συνθήκες του περιβάλλοντος της ψευδοστέπας. Η αυτοφυής βλάστηση είναι ως επί το πλείστον ξηροφυτική και περιλαμβάνει αρωματικά φυτά όπως οι ποικιλίες Thymus striatus, Ferula communis και Foeniculum vulgare. Αυτά τα φυτά —και η ξηροφυτική βλάστηση γενικά— είναι ιδιαίτερα πλούσια σε πολυφαινόλες, τερπένια, καρβονυλικές ενώσεις και άλλες πτητικές ουσίες που μπορούν να επηρεάσουν άμεσα ή έμμεσα τη γεύση του γάλακτος. Όταν οι εν λόγω ουσίες μεταφέρονται αυτούσιες η εν λόγω επιρροή είναι άμεση, ενώ όταν δρουν ως πρόδρομες ουσίες για άλλους πτητικούς μεταβολίτες με αντίκτυπο στο άρωμα του γάλακτος η επιρροή τους είναι έμμεση. Η συνεχής παρουσία των ζώων σε αυτό το περιβάλλον ευνοεί, ιδίως ορισμένες εποχές του χρόνου, τη μεταφορά στο γάλα πτητικών ουσιών με αρωματικές ιδιότητες. Συνολικά, η υποχρεωτική βόσκηση και η παροχή σιτηρεσίου πλούσιου σε χορτονομή που παράγεται στην περιοχή είναι τα στοιχεία που εγγυώνται τα ιδιαίτερα θρεπτικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά του γάλακτος, όπως το λιπιδικό προφίλ του και το περιεχόμενό του σε πτητικές ουσίες. Οι τοπικές περιβαλλοντικές συνθήκες και οι τεχνικές κτηνοτροφίας διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της μικροχλωρίδας του γάλακτος. Ο συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων έχει σημαντικό αντίκτυπο στα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του προϊόντος «Mozzarella di Gioia del Colle».

Όσον αφορά την επίδραση της τεχνικής μεταποίησης, πρόκειται για την παραδοσιακή, ιστορική μέθοδο σύμφωνα με την οποία επιτρέπεται μόνο η χρήση νωπού γάλακτος και η προσθήκη τοπικού ορού γάλακτος (καλλιέργεια εκκίνησης). Η καλλιέργειας εκκίνησης ορού γάλακτος που προστίθεται στο γάλα αντιπροσωπεύει ακόμη έναν δεσμό με την περιοχή, καθώς παρασκευάζεται με τον ίδιο τρόπο από πολύ παλιά: χρησιμοποιείται ορός γάλακτος της προηγούμενης ημέρας, ο οποίος έχει αφεθεί να ξινίσει, ώστε να εμπλουτιστεί με τα χαρακτηριστικά ένζυμα γάλακτος του τυροκομείου. Οι πτυχές αυτές εγγυώνται ισχυρό δεσμό με την περιοχή, καθώς καθορίζουν ότι το μεγαλύτερο μέρος της μικροβιολογικής συνιστώσας προέρχεται επίσης από την περιοχή. Η μικροβιακή συνιστώσα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για τις οργανοληπτικές ιδιότητες, διότι είναι υπεύθυνη για τον σχηματισμό των «δευτερογενών αρωμάτων» του προϊόντος. Ο τοπικός χαρακτήρας του μικροβιολογικού προφίλ της καλλιέργειας εκκίνησης ορού γάλακτος εξασφαλίζεται εν μέρει από τα χαρακτηριστικά του γάλακτος από το οποίο προέρχεται αλλά, κυρίως, από τη μέθοδο παρασκευής και το περιβάλλον στο οποίο αφήνεται να αναπτυχθεί. Ο «συνδυασμός τοπικών μικροοργανισμών» που περιέχει η καλλιέργεια εκκίνησης αντικατοπτρίζει όλες τις φάσεις της διαδικασίας παραγωγής και μεταφέρεται σε καθημερινή βάση στο γάλα και, ως εκ τούτου, στο τελικό προϊόν, με αποτέλεσμα να διαιωνίζεται με τον τρόπο αυτόν ο δεσμός με την περιοχή. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί ο τυροκόμος για τη διαχείριση του ορού γάλακτος στον κάδο, την ωρίμαση του τυροπήγματος και στη συνέχεια την επεξεργασία του μείγματος αποτελούν έναν ακόμη χαρακτηριστικό δεσμό με την περιοχή. Πράγματι, ο συνδυασμός όλων των παραμέτρων της μεταποίησης έχει αντίκτυπο στο μικροβιακό οικοσύστημα, το οποίο είναι ήδη αρκετά ιδιαίτερο, διαμορφώνοντας έτσι τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται η ζύμωση. Η εμπειρογνωσία του τυροκόμου είναι ουσιώδους σημασίας στο πλαίσιο αυτό, δεδομένου ότι επιτρέπει στο σύνολο των μικροβίων να αναπτυχθούν με μοναδικό και ανεπανάληπτο τρόπο, γεγονός που προσδίδει στη «Mozzarella di Gioia del Colle» τα τυπικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά της. Σε ό, τι αφορά τη γεύση, η ζύμωση αυτή δημιουργεί ελαφρώς όξινες νότες, με ευχάριστη επίγευση ζυμομυκήτων, η οποία είναι ισχυρότερη στο πρόσφατα παρασκευασμένο τυρί. Το άρωμα που προκύπτει από την τυροκομική διαδικασία συνδυάζεται με τα αρώματα που προέρχονται από το γάλα, δηλαδή από τη διαδικασία ζύμωσης («δευτερογενές άρωμα»), η οποία δημιουργεί δροσερές νότες γάλακτος, βουτύρου και όξινου ορού γάλακτος, και από την πρώτη ύλη («πρωτογενές άρωμα») με τις χαρακτηριστικά απαλές φυτικές και ζωικές νότες της. Συνοπτικά, τα πρωτογενή αρώματα αντικατοπτρίζουν τις συνθήκες υπό τις οποίες εκτράφηκαν οι αγελάδες, ενώ η διατροφή με τοπική χορτονομή (νωπή ή σανό) διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, και τα δευτερογενή αρώματα συνδέονται με την τοπική μικροχλωρίδα.

Στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που προσδίδουν οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την εκτροφή των ζώων και την παραγωγή του τυριού συμβάλλουν επίσης οι περιβαλλοντικές, ιστορικές και πολιτιστικές επιρροές. Το τοπίο (Natura 2000), η τοπική γεωλογία (η περιοχή του οροπεδίου Murgia στην Απουλία με ασβεστολιθικά πετρώματα, βραχώδη υποστρώματα και μειωμένη περιεκτικότητα σε άργιλο) και το κλίμα αποτελούν σημαντικά στοιχεία. Από ιστορικής και πολιτιστικής απόψεως, υπάρχει ένας βαθιά ριζωμένος δεσμός μεταξύ του προϊόντος και του είδους της γεωργίας στην περιοχή: μικρές και μεσαίες κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, οι οποίες είναι κατά κύριο λόγο οικογενειακές και δομημένες σύμφωνα με τα τοπικά έθιμα, όπου τα βοοειδή περνούν μεγάλα χρονικά διαστήματα βόσκησης. Τέλος, υπάρχουν πολυάριθμες μαρτυρίες που αποδεικνύουν την παρουσία της μοτσαρέλας στην ιστορία της Gioia del Colle, μεταξύ των οποίων και ένα ντοκιμαντέρ που παρήγαγε το Istituto Luce in Gioia del Colle στις 28 Αυγούστου 1950. Από άλλα αρχεία προκύπτει ότι, στις αρχές του εικοστού αιώνα, «ένας γεωργός ονόματι Clemente Milano, ο οποίος εξέτρεφε βοοειδή της φυλής Bruna Alpina στην περιοχή της Gioia del Colle, ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε γάλα παραγωγής του για την παρασκευή του ιδιαίτερου νωπού γαλακτοκομικού προϊόντος που είναι γνωστό ως μοτσαρέλα» (απόσπασμα από το «Gioia del Colle, oggi » [«Gioia del Colle, σήμερα»], που επιμελήθηκε ο Giovanni Bozzo για τις εκδόσεις Japigia Editrice, Μπάρι 1970). Το 1922, άρθρο του Giovanni Carano Donvito αναφέρει ότι «…. η «Mozzarella di Gioia (del Colle)» έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης, ήταν περιζήτητη και πωλείτο σε υψηλές τιμές στις αγορές της Ρώμης και της Νάπολης, καθώς και στο Μπάρι, στον Τάραντα, στο Λέτσε και στην Φότζια, και σε άλλες μικρότερες πόλεις» (La riforma sociale [«Κοινωνική μεταρρύθμιση»], F.S. Nitti, L. Roux, L. Einaudi - Roux e Viarengo, Τορίνο). Τέλος, υπάρχουν στοιχεία που καταδεικνύουν ότι από τη δεκαετία του 1960 πραγματοποιούνται πολλές τοπικές εκδηλώσεις με στόχο τη βελτίωση του προφίλ της «Mozzarella di Gioia del Colle».

Παραπομπή στη δημοσίευση των προδιαγραφών του προϊόντος

(άρθρο 6 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο του παρόντος κανονισμού)

Το ενοποιημένο κείμενο των προδιαγραφών προϊόντος διατίθεται στην ιστοσελίδα: http://www.politicheagricole.it/flex/cm/pages/ServeBLOB.php/L/IT/IDPagina/3335

ή εναλλακτικά:

απευθείας στην αρχική σελίδα του ιστότοπου του υπουργείου Πολιτικών Γεωργίας, Τροφίμων και Δασών (www.politicheagricole.it), επιλογή «Prodotti DOP IGP» (στο επάνω μέρος της οθόνης, δεξιά), κατόπιν «Prodotti DOP IGP STG» (στα πλάγια, στο αριστερό μέρος της οθόνης) και τέλος«Disciplinari di Produzione all’esame dell’UE».