20.6.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 156/1

(1)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής (2) ορίζει ότι ορισμένες κατηγορίες ενισχύσεων είναι συμβατές με την εσωτερική αγορά και απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης στην Επιτροπή πριν από τη χορήγησή τους. Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 651/2014 εξήγγειλε την πρόθεση της Επιτροπής να επανεξετάσει το πεδίο εφαρμογής του εν λόγω κανονισμού προκειμένου να συμπεριληφθούν σε αυτό άλλες κατηγορίες ενισχύσεων, ιδίως οι ενισχύσεις για λιμενικές και αερολιμενικές υποδομές, αφότου θα έχει αποκτηθεί επαρκής πείρα.

(2)

Με βάση την πείρα που αποκτήθηκε από την Επιτροπή και προκειμένου να απλουστευθούν και να αποσαφηνιστούν οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, καθώς και να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος της κοινοποίησης απλών μέτρων κρατικής ενίσχυσης και να επιτραπεί στην Επιτροπή να εστιάζει στις υποθέσεις που μπορεί να προκαλέσουν τις μεγαλύτερες στρεβλώσεις, οι ενισχύσεις για λιμενικές και αερολιμενικές υποδομές θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014.

(3)

Οι επενδυτικές ενισχύσεις υπέρ περιφερειακών αερολιμένων με μέση ετήσια επιβατική κίνηση έως τρία εκατομμύρια επιβάτες μπορούν να βελτιώσουν τόσο την προσπελασιμότητα ορισμένων περιοχών όσο και την τοπική ανάπτυξη, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε αερολιμένα. Επομένως, τέτοιες επενδυτικές ενισχύσεις στηρίζουν τις προτεραιότητες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» συμβάλλοντας στην περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη και στην επίτευξη στόχων κοινού ενδιαφέροντος για την Ένωση. Από την πείρα που αποκτήθηκε κατά την εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις σε αερολιμένες και αεροπορικές εταιρείες (3) προκύπτει ότι οι επενδυτικές ενισχύσεις σε περιφερειακούς αερολιμένες δεν προκαλούν αδικαιολόγητη στρέβλωση του εμπορίου και του ανταγωνισμού, εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Οι επενδυτικές ενισχύσεις σε περιφερειακούς αερολιμένες θα πρέπει, επομένως, να καλύπτονται από την απαλλαγή κατά κατηγορία του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014, με την επιφύλαξη της τήρησης αυτών των προϋποθέσεων. Δεν θα ήταν σκόπιμο να καθιερωθεί όριο κοινοποίησης όσον αφορά το ποσό της ενίσχυσης, δεδομένου ότι οι ανταγωνιστικές επιπτώσεις ενός μέτρου ενίσχυσης εξαρτώνται κυρίως από το μέγεθος του αερολιμένα και όχι από το ποσό της ενίσχυσης.

(4)

Οι προϋποθέσεις για την απαλλαγή των επενδυτικών ενισχύσεων από την υποχρέωση κοινοποίησης θα πρέπει να αποσκοπούν στον περιορισμό των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά, εξασφαλίζοντας ιδίως την αναλογικότητα του ποσού της ενίσχυσης. Για να είναι αναλογική, μια επενδυτική ενίσχυση θα πρέπει να πληροί δύο προϋποθέσεις. Η ένταση της ενίσχυσης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τη μέγιστη επιτρεπόμενη ένταση ενίσχυσης, η οποία ποικίλλει ανάλογα με το μέγεθος του αερολιμένα. Επιπροσθέτως, το ποσό της ενίσχυσης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τη διαφορά μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών και του κέρδους εκμετάλλευσης της επένδυσης. Για πολύ μικρούς αερολιμένες με έως 200 000 επιβάτες ετησίως, η επενδυτική ενίσχυση θα πρέπει να απαιτείται να πληροί μόνο μία εξ αυτών των προϋποθέσεων. Οι όροι συμβατότητας θα πρέπει να διασφαλίζουν την ανοικτή και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στην υποδομή. Η απαλλαγή δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται στις επενδυτικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε αερολιμένες που βρίσκονται κοντά σε υφιστάμενο αερολιμένα από τον οποίο εκτελούνται τακτικές αεροπορικές γραμμές, διότι οι ενισχύσεις προς τους εν λόγω αερολιμένες συνεπάγονται μεγαλύτερο κίνδυνο στρέβλωσης του ανταγωνισμού και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να κοινοποιούνται στην Επιτροπή, με εξαίρεση τις ενισχύσεις που χορηγούνται σε πολύ μικρούς αερολιμένες με έως 200 000 επιβάτες ετησίως, οι οποίες δεν είναι πιθανό να οδηγήσουν σε σημαντική στρέβλωση του ανταγωνισμού.

(5)

Οι ενισχύσεις λειτουργίας σε πολύ μικρούς αερολιμένες με έως 200 000 επιβάτες ετησίως δεν οδηγούν σε αδικαιολόγητη στρέβλωση του εμπορίου και του ανταγωνισμού, εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Οι όροι συμβατότητας θα πρέπει, ειδικότερα, να διασφαλίζουν ότι το ποσό της ενίσχυσης δεν υπερβαίνει το ποσό των ζημιών εκμετάλλευσης και ένα εύλογο κέρδος, καθώς και ότι υπάρχει ανοικτή και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στην υποδομή. Επιπροσθέτως, η ενίσχυση δεν θα πρέπει να υπόκειται στον όρο ότι ο φορέας εκμετάλλευσης του αερολιμένα συνάπτει συμφωνίες με μία ή περισσότερες αεροπορικές εταιρείες σχετικά με τα αερολιμενικά τέλη, την πληρωμή υπηρεσιών μάρκετινγκ ή άλλες οικονομικές πτυχές των δραστηριοτήτων της αεροπορικής εταιρείας στον συγκεκριμένο αερολιμένα. Οι συμφωνίες μεταξύ ενός αερολιμένα που διαθέτει κρατικούς πόρους και μιας αεροπορικής εταιρείας ενδέχεται, υπό ορισμένες περιστάσεις, να συνιστούν κρατική ενίσχυση προς την εν λόγω αεροπορική εταιρεία (4), και μια τέτοια ενίσχυση θα πρέπει να εξακολουθεί να υπόκειται πλήρως στην υποχρέωση κοινοποίησης βάσει του άρθρου 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης.

(6)

Οι θαλάσσιοι λιμένες έχουν στρατηγική σημασία για την επίτευξη της εύρυθμης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και την ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, όπως ορίζεται, μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και στη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής με τίτλο «Χάρτης πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών — Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών» (5). Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση «Λιμένες: κινητήρας οικονομικής μεγέθυνσης» (6), η αποτελεσματική λειτουργία των λιμένων σε όλες τις θαλάσσιες περιοχές της Ένωσης προϋποθέτει αποτελεσματικές κρατικές και ιδιωτικές επενδύσεις. Οι επενδύσεις είναι, ειδικότερα, αναγκαίες για την προσαρμογή της υποδομής πρόσβασης στους λιμένες, καθώς και της λιμενικής υποδομής στο αυξημένο μέγεθος και την περιπλοκότητα του στόλου, στη χρήση υποδομής εναλλακτικών καυσίμων, καθώς και στις αυστηρότερες απαιτήσεις όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιδόσεις. Η έλλειψη λιμενικών υποδομών υψηλής στάθμης έχει ως αποτέλεσμα κυκλοφοριακή συμφόρηση και πρόσθετο κόστος για τους φορτωτές, τους μεταφορείς και τους καταναλωτές.

(7)

Η ανάπτυξη λιμένων εσωτερικής ναυσιπλοΐας και η ενσωμάτωσή τους σε πολυτροπικές μεταφορές είναι ένας από τους κύριους στόχους της πολιτικής της Ένωσης στον τομέα των μεταφορών. Οι κανόνες της Ένωσης αποσκοπούν ρητά στην ενίσχυση, αφενός, της διατροπικότητας των μεταφορών και, αφετέρου, της μετάβασης προς μέσα μεταφοράς φιλικότερα προς το περιβάλλον, όπως οι σιδηροδρομικές και οι θαλάσσιες/εσωτερικές πλωτές μεταφορές.

(8)

Οι προϋποθέσεις για την απαλλαγή των ενισχύσεων σε λιμένες από την υποχρέωση κοινοποίησης θα πρέπει να αποσκοπούν στον περιορισμό των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά, ιδίως εξασφαλίζοντας την αναλογικότητα του ποσού της ενίσχυσης. Για να είναι αναλογική, η ενίσχυση θα πρέπει να πληροί δύο προϋποθέσεις. Η ένταση της ενίσχυσης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τη μέγιστη επιτρεπόμενη ένταση ενίσχυσης η οποία, για θαλάσσιους λιμένες, ποικίλλει ανάλογα με το μέγεθος του επενδυτικού σχεδίου. Επιπροσθέτως, το ποσό της ενίσχυσης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τη διαφορά μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών και του κέρδους εκμετάλλευσης της επένδυσης, εκτός από τα πολύ μικρά ποσά ενισχύσεων, για τα οποία είναι σκόπιμο να προβλεφθεί απλουστευμένη προσέγγιση προκειμένου να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος. Οι όροι συμβατότητας θα πρέπει ακόμη να διασφαλίζουν ότι κάθε παραχώρηση ή άλλη ανάθεση σε τρίτους της κατασκευής, αναβάθμισης, λειτουργίας ή μίσθωσης λιμενικής υποδομής για την οποία χορηγείται ενίσχυση γίνεται σε βάση ανταγωνισμού και διαφάνειας, χωρίς διακρίσεις και όρους, με την επιφύλαξη των κανόνων της Ένωσης περί δημοσίων συμβάσεων και συμβάσεων παραχώρησης, κατά περίπτωση. Θα πρέπει επίσης να διασφαλίζεται η ίση και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στην υποδομή.

(9)

Οι επενδύσεις που περιλαμβάνονται στα προγράμματα εργασίας των «διαδρόμων του κεντρικού δικτύου», που καθορίστηκαν με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7) είναι έργα κοινού ενδιαφέροντος με ιδιαίτερο στρατηγικό ενδιαφέρον για την Ένωση. Οι θαλάσσιοι λιμένες που είναι μέρος των δικτύων αυτών αποτελούν τα σημεία εισόδου και εξόδου των εμπορευμάτων που μεταφέρονται εντός και εκτός της Ένωσης. Οι λιμένες εσωτερικής ναυσιπλοΐας που είναι μέρος των εν λόγω δικτύων αποτελούν βασικούς παράγοντες που επιτρέπουν τη συνδυαστικότητα του δικτύου. Για τις επενδύσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση των επιδόσεων των λιμένων αυτών θα πρέπει επομένως να ισχύει ανώτερο όριο κοινοποίησης.

(10)

Με βάση την πείρα που αποκτήθηκε κατά την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 702/2014 της Επιτροπής (8), είναι επίσης σκόπιμο να προσαρμοστούν ορισμένες διατάξεις των εν λόγω κανονισμών.

(11)

Ιδίως όσον αφορά τα καθεστώτα περιφερειακών ενισχύσεων λειτουργίας για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές, η εφαρμογή διαφορετικών κανόνων για την αντιστάθμιση του πρόσθετου κόστους μεταφοράς και άλλων πρόσθετων δαπανών αποδείχθηκε δύσκολη στην πράξη και μη κατάλληλη για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών μειονεκτημάτων που αναφέρονται στο άρθρο 349 της Συνθήκης, ήτοι τη μεγάλη απόσταση και τον νησιωτικό χαρακτήρα, τη μικρή έκταση, τη δύσκολη μορφολογία και το κλίμα, την οικονομική εξάρτηση από μικρό αριθμό προϊόντων, προβλήματα μόνιμα και σωρευτικά τα οποία αναχαιτίζουν σημαντικά την ανάπτυξή τους, και, ως εκ τούτου, οι διατάξεις θα πρέπει να αντικατασταθούν από μια μέθοδο που ισχύει για κάθε επιπρόσθετο κόστος. Η εφαρμογή μέτρων περιφερειακών επενδυτικών ενισχύσεων και λειτουργικών ενισχύσεων σε εξόχως απόκεντρες περιοχές τα οποία, μεταξύ άλλων, είναι προς όφελος επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αλιείας, θα πρέπει να συνάδει με τις υποχρεώσεις της Ένωσης που απορρέουν από διεθνείς συμφωνίες στις οποίες αυτή είναι συμβαλλόμενο μέρος. Κατά συνέπεια, τα εν λόγω μέτρα περιφερειακών επενδυτικών ενισχύσεων και ενισχύσεων λειτουργίας δεν θα πρέπει να είναι προς όφελος σκαφών που συμμετέχουν σε παράνομη, λαθραία και άναρχη αλιεία, ούτε να συμβάλλουν στην υπεραλίευση ή σε αύξηση της αλιευτικής ικανότητας των σκαφών.

(12)

Λαμβανομένων υπόψη των περιορισμένων αρνητικών επιπτώσεων στον ανταγωνισμό των ενισχύσεων για τον πολιτισμό και τη διατήρηση της κληρονομιάς και των ενισχύσεων για αθλητικές υποδομές και πολυλειτουργικές ψυχαγωγικές υποδομές, τα όρια κοινοποίησης για τις ενισχύσεις στους εν λόγω τομείς θα πρέπει να αυξηθούν.

(13)

Προκειμένου να απλουστευθεί ο υπολογισμός των επιλέξιμων δαπανών δυνάμει των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 651/2014 και (ΕΕ) αριθ. 702/2014 για πράξεις που χρηματοδοτούνται τουλάχιστον εν μέρει μέσω ταμείου της Ένωσης που επιτρέπει τη χρήση απλουστευμένων επιλογών κόστους, θα πρέπει να προσαρμοσθούν οι διατάξεις περί επιλέξιμων δαπανών.

(14)

Στο πλαίσιο του μέσου για τις ΜΜΕ του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», όπως προβλέπεται στο άρθρο 22 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9), τα έργα μπορούν να λάβουν σήμα ποιότητας «Σφραγίδα Αριστείας» της Επιτροπής. Τα έργα αυτά, λόγω των περιορισμένων ποσών ενίσχυσης ύψους μέχρι 2,5 εκατ. ευρώ ανά έργο και του γεγονότος ότι στοχεύουν αποκλειστικά τις ΜΜΕ, μπορούν να απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης σύμφωνα με τους κανόνες του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014.

(15)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 651/2014 και ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 702/2014 θα πρέπει, επομένως, να τροποποιηθούν αναλόγως,

1)

το άρθρο 1 τροποποιείται ως εξής:

2)

το άρθρο 2 τροποποιείται ως εξής:

3)

στο άρθρο 4, η παράγραφος 1 τροποποιείται ως εξής:

4)

στο άρθρο 5 παράγραφος 2, προστίθεται το ακόλουθο στοιχείο ια):

5)

στο άρθρο 6, η παράγραφος 5 τροποποιείται ως εξής:

6)

το άρθρο 7 τροποποιείται ως εξής:

7)

στο άρθρο 8, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 7:

«7.   Κατά παρέκκλιση των παραγράφων 1 έως 6, για τον καθορισμό της τήρησης των ανώτατων ορίων που ισχύουν για τις περιφερειακές ενισχύσεις λειτουργίας στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, όπως ορίζεται στο άρθρο 15 παράγραφος 4, λαμβάνονται υπόψη μόνον οι περιφερειακές ενισχύσεις λειτουργίας σε εξόχως απόκεντρες περιοχές που υλοποιούνται δυνάμει του παρόντος κανονισμού.»·

8)

το άρθρο 12 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 12

Παρακολούθηση

1.   Για να είναι η Επιτροπή σε θέση να παρακολουθεί τις ενισχύσεις που απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης βάσει του παρόντος κανονισμού, τα κράτη μέλη, ή εναλλακτικά, στην περίπτωση ενισχύσεων που χορηγούνται για έργα ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας, το κράτος μέλος στο οποίο έχει την έδρα της η διαχειριστική αρχή, διατηρούν λεπτομερείς φακέλους με τις πληροφορίες και τα δικαιολογητικά έγγραφα που απαιτούνται προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσον πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό. Οι φάκελοι αυτοί φυλάσσονται επί 10 έτη από την ημερομηνία κατά την οποία χορηγήθηκαν είτε η ad hoc ενίσχυση είτε η τελευταία ενίσχυση δυνάμει του καθεστώτος.

2.   Σε περίπτωση καθεστώτων στο πλαίσιο των οποίων χορηγούνται αυτόματα φορολογικές ενισχύσεις, όπως π.χ. βάσει των φορολογικών δηλώσεων των δικαιούχων, και όπου δεν διενεργείται εκ των προτέρων επαλήθευση από την οποία να προκύπτει ότι πληρούνται όλοι οι όροι του συμβιβάσιμου για κάθε δικαιούχο, τα κράτη μέλη επαληθεύουν τακτικά, τουλάχιστον εκ των υστέρων και βάσει δειγματοληψίας, ότι πληρούνται όλοι οι όροι του συμβιβάσιμου, και συνάγουν τα απαραίτητα συμπεράσματα. Τα κράτη μέλη διατηρούν λεπτομερή αρχεία των επαληθεύσεων για τουλάχιστον 10 έτη από την ημερομηνία των ελέγχων.

3.   Η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει από κάθε κράτος μέλος όλες τις πληροφορίες και τα δικαιολογητικά έγγραφα που κρίνει απαραίτητα για την παρακολούθηση της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2. Το οικείο κράτος μέλος υποβάλλει στην Επιτροπή όλες τις ζητούμενες πληροφορίες και τα δικαιολογητικά έγγραφα εντός προθεσμίας 20 εργάσιμων ημερών από την παραλαβή του σχετικού αιτήματος ή άλλης μεγαλύτερης προθεσμίας που καθορίζεται ενδεχομένως στο αίτημα.»·

9)

το άρθρο 13 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 13

Πεδίο εφαρμογής των περιφερειακών ενισχύσεων

Το παρόν τμήμα δεν εφαρμόζεται:

10)

το άρθρο 14 τροποποιείται ως εξής:

11)

το άρθρο 15 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 15

Περιφερειακές ενισχύσεις λειτουργίας

1.   Τα καθεστώτα περιφερειακών ενισχύσεων λειτουργίας στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, στις αραιοκατοικημένες περιοχές και στις πολύ αραιοκατοικημένες περιοχές συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 3 της Συνθήκης και απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του παρόντος άρθρου και του κεφαλαίου Ι.

2.   Στις αραιοκατοικημένες περιοχές, τα καθεστώτα περιφερειακών ενισχύσεων λειτουργίας αντισταθμίζουν τις επιπρόσθετες δαπάνες μεταφοράς εμπορευμάτων που έχουν παραχθεί σε περιοχές επιλέξιμες για τη χορήγηση ενισχύσεων λειτουργίας, καθώς και τις επιπρόσθετες δαπάνες μεταφοράς εμπορευμάτων που υποβάλλονται σε περαιτέρω επεξεργασία σε αυτές τις περιοχές, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

Η ένταση της ενίσχυσης δεν υπερβαίνει το 100 % των επιπρόσθετων δαπανών μεταφοράς που καθορίζονται στην παρούσα παράγραφο.

3.   Σε πολύ αραιοκατοικημένες περιοχές, τα καθεστώτα περιφερειακών ενισχύσεων λειτουργίας αποτρέπουν ή αναχαιτίζουν τη μείωση του πληθυσμού υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

4.   Στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, τα καθεστώτα ενισχύσεων λειτουργίας αντισταθμίζουν το πρόσθετο κόστος λειτουργίας που προκύπτει σε αυτές τις περιοχές ως άμεσο αποτέλεσμα ενός ή περισσότερων από τα μόνιμα μειονεκτήματα που αναφέρονται στο άρθρο 349 της Συνθήκης, όταν οι δικαιούχοι ασκούν την οικονομική δραστηριότητά τους σε εξόχως απόκεντρη περιοχή, υπό την προϋπόθεση ότι το ετήσιο ποσό ενίσχυσης ανά δικαιούχο δυνάμει όλων των καθεστώτων ενισχύσεων λειτουργίας που εφαρμόζονται βάσει του παρόντος κανονισμού δεν υπερβαίνει κανένα από τα ακόλουθα ποσοστά:

12)

στο άρθρο 21, η παράγραφος 16 τροποποιείται ως εξής:

13)

στο άρθρο 22, η παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«2.   Είναι επιλέξιμες οιεσδήποτε μη εισηγμένες στο χρηματιστήριο μικρές επιχειρήσεις, έως και πέντε έτη μετά την καταχώρισή τους, οι οποίες πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

Για τις επιλέξιμες επιχειρήσεις που δεν υπόκεινται σε καταχώριση, η πενταετής περίοδος επιλεξιμότητας μπορεί να θεωρηθεί ότι αρχίζει από τη στιγμή που η επιχείρηση είτε αρχίζει την οικονομική της δραστηριότητα είτε καθίσταται υπόχρεη καταβολής φόρου για την οικονομική της δραστηριότητα.

Κατά παρέκκλιση του πρώτου εδαφίου του στοιχείου γ), οι επιχειρήσεις που συστάθηκαν μέσω συγχώνευσης επιχειρήσεων επιλέξιμων για ενίσχυση δυνάμει του παρόντος άρθρου θεωρούνται επίσης επιλέξιμες επιχειρήσεις, έως και πέντε έτη μετά την ημερομηνία καταχώρισης της παλαιότερης επιχείρησης που μετέχει στη συγχώνευση.»·

14)

στο άρθρο 25, η παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«1.   Οι ενισχύσεις για έργα έρευνας και ανάπτυξης, περιλαμβανομένων των έργων που έχουν λάβει σήμα ποιότητας “Σφραγίδα Αριστείας” στο πλαίσιο του μέσου για τις ΜΜΕ του προγράμματος “Ορίζοντας 2020”, συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 3 της Συνθήκης και απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του παρόντος άρθρου και του κεφαλαίου Ι.»·

15)

στο άρθρο 31 παράγραφος 3, το στοιχείο β) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

16)

στο άρθρο 52 παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος 2α:

«2α.   Αντί του καθορισμού των επιλέξιμων δαπανών όπως προβλέπεται στην παράγραφο 2, το μέγιστο ποσό ενίσχυσης για ένα έργο μπορεί να καθοριστεί με βάση την ανταγωνιστική διαδικασία επιλογής, σύμφωνα με την παράγραφο 4.»·

17)

το άρθρο 53 τροποποιείται ως εξής:

18)

στο άρθρο 54 παράγραφος 4, το δεύτερο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, το ανώτατο ποσό των δαπανών που υπόκεινται σε υποχρεώσεις εδαφικότητας δεν υπερβαίνει σε καμία περίπτωση το 80 % του συνολικού προϋπολογισμού της παραγωγής.

Για να είναι ένα έργο επιλέξιμο προς ενίσχυση, ένα κράτος μέλος μπορεί επίσης να απαιτήσει ένα ελάχιστο επίπεδο της δραστηριότητας παραγωγής να πραγματοποιείται στην οικεία επικράτεια, όμως το επίπεδο αυτό δεν δύναται να υπερβαίνει το 50 % του συνολικού προϋπολογισμού παραγωγής.»·

19)

στο άρθρο 55, η παράγραφος 12 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«12.   Για τις ενισχύσεις που δεν υπερβαίνουν τα 2 εκατ. ευρώ, το μέγιστο ποσό της ενίσχυσης μπορεί να καθοριστεί, αντί της εφαρμογής της μεθόδου που αναφέρεται στις παραγράφους 10 και 11, στο 80 % των επιλέξιμων δαπανών.»·

20)

παρεμβάλλονται τα ακόλουθα τμήματα 14 και 15 μετά το άρθρο 56:

«ΤΜΗΜΑ 14

Ενισχύσεις για περιφερειακούς αερολιμένες

Άρθρο 56a

Ενισχύσεις για περιφερειακούς αερολιμένες

1.   Οι επενδυτικές ενισχύσεις σε αερολιμένα συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 3 της Συνθήκης και απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των παραγράφων 3 έως 14 του παρόντος άρθρου και του κεφαλαίου Ι.

2.   Οι ενισχύσεις λειτουργίας σε αερολιμένα συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 3 της Συνθήκης και απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των παραγράφων 3, 4, 10 και 15 έως 18 του παρόντος άρθρου και του κεφαλαίου Ι.

3.   Ο αερολιμένας είναι ανοικτός σε όλους τους δυνητικούς χρήστες. Σε περίπτωση φυσικού περιορισμού της χωρητικότητας, η κατανομή γίνεται με βάση ενδεδειγμένα, αντικειμενικά και διαφανή κριτήρια που δεν εισάγουν διακρίσεις.

4.   Η ενίσχυση δεν χορηγείται για τη μετεγκατάσταση υφιστάμενων αερολιμένων ή για τη δημιουργία νέου επιβατικού αερολιμένα, συμπεριλαμβανομένης της μετατροπής υφιστάμενου αεροδρομίου σε επιβατικό αερολιμένα.

5.   Η εν λόγω επένδυση δεν υπερβαίνει τα απαιτούμενα για την εξυπηρέτηση της μεσοπρόθεσμης αναμενόμενης κίνησης με βάση εύλογες προβλέψεις κίνησης.

6.   Η επενδυτική ενίσχυση δεν χορηγείται σε αερολιμένα που βρίσκεται σε απόσταση 100 χιλιομέτρων ή 60 λεπτών με αυτοκίνητο, λεωφορείο, τρένο ή τρένο μεγάλης ταχύτητας από υφιστάμενο αερολιμένα από τον οποίο εκτελούνται τακτικές αεροπορικές γραμμές, κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 16 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1008/2008.

7.   Οι παράγραφοι 5 και 6 δεν εφαρμόζονται σε αερολιμένες με μέση ετήσια επιβατική κίνηση έως 200 000 επιβάτες κατά τις δύο χρήσεις που προηγούνται αυτής κατά την οποία χορηγείται πράγματι η ενίσχυση, εφόσον η επενδυτική ενίσχυση δεν αναμένεται να επιφέρει αύξηση της μέσης ετήσιας επιβατικής κίνησης του αερολιμένα σε πάνω από 200 000 επιβάτες εντός δύο χρήσεων μετά τη χορήγηση της ενίσχυσης. Η επενδυτική ενίσχυση που χορηγείται στους εν λόγω αερολιμένες συμμορφώνεται προς τις διατάξεις της παραγράφου 11 ή των παραγράφων 13 και 14.

8.   Η παράγραφος 6 δεν εφαρμόζεται όταν η επενδυτική ενίσχυση χορηγείται σε αερολιμένα που βρίσκεται σε απόσταση 100 χιλιομέτρων από υφιστάμενους αερολιμένες από τους οποίους εκτελούνται τακτικές αεροπορικές γραμμές, κατά την έννοια του άρθρου 2 σημείο 16 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1008/2008, υπό την προϋπόθεση ότι η διαδρομή μεταξύ εκάστου από τους εν λόγω άλλους υφιστάμενους αερολιμένες και του αερολιμένα που λαμβάνει την ενίσχυση περιλαμβάνει απαραιτήτως είτε θαλάσσια μεταφορά συνολικής διάρκειας τουλάχιστον 90 λεπτών είτε αεροπορική μεταφορά.

9.   Η επενδυτική ενίσχυση δεν χορηγείται σε αερολιμένες με μέση ετήσια επιβατική κίνηση πάνω από τρία εκατομμύρια επιβάτες κατά τις δύο χρήσεις που προηγούνται αυτής κατά την οποία χορηγείται πράγματι η ενίσχυση. Η επενδυτική ενίσχυση δεν αναμένεται να επιφέρει αύξηση της μέσης ετήσιας κίνησης του αερολιμένα σε πάνω από τρία εκατομμύρια επιβάτες εντός δύο χρήσεων μετά τη χορήγηση της ενίσχυσης.

10.   Η ενίσχυση δεν χορηγείται σε αερολιμένες με μέσο ετήσιο όγκο εμπορευματικής κίνησης άνω των 200 000 τόνων κατά τις δύο χρήσεις που προηγούνται αυτής κατά την οποία χορηγείται πράγματι η ενίσχυση. Η ενίσχυση δεν αναμένεται να επιφέρει αύξηση του μέσου ετήσιου όγκου εμπορευματικής κίνησης του αερολιμένα σε πάνω από 200 000 τόνους εντός δύο χρήσεων μετά τη χορήγηση της ενίσχυσης.

11.   Το ποσό της επενδυτικής ενίσχυσης δεν υπερβαίνει τη διαφορά μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών και του κέρδους εκμετάλλευσης της επένδυσης. Το κέρδος εκμετάλλευσης αφαιρείται από τις επιλέξιμες δαπάνες εκ των προτέρων, βάσει εύλογων προβλέψεων, ή μέσω μηχανισμού ανάκτησης.

12.   Επιλέξιμες είναι οι δαπάνες που αφορούν επενδύσεις σε αερολιμενικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένου του κόστους σχεδιασμού.

13.   Το ποσό της επενδυτικής ενίσχυσης δεν υπερβαίνει:

14.   Οι τιμές μέγιστης έντασης ενίσχυσης που καθορίζονται στην παράγραφο 13 μπορούν να αυξηθούν κατά 20 εκατοστιαίες μονάδες για αερολιμένες που βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές.

15.   Ενίσχυση λειτουργίας δεν χορηγείται σε αερολιμένες με μέση ετήσια επιβατική κίνηση άνω των 200 000 επιβατών κατά τις δύο χρήσεις που προηγούνται αυτής κατά την οποία χορηγείται πράγματι η ενίσχυση.

16.   Το ποσό ενίσχυσης λειτουργίας δεν υπερβαίνει το ποσό που είναι απαραίτητο για την κάλυψη των ζημιών εκμετάλλευσης και ένα εύλογο κέρδος κατά τη σχετική περίοδο. Η ενίσχυση χορηγείται με τη μορφή είτε προκαθορισμένων περιοδικών δόσεων, οι οποίες δεν αυξάνονται κατά την περίοδο χορήγησης της ενίσχυσης, είτε ποσών καθορισμένων εκ των υστέρων με βάση τις καταγεγραμμένες ζημίες εκμετάλλευσης.

17.   Ενισχύσεις λειτουργίας δεν καταβάλλονται για οιοδήποτε ημερολογιακό έτος κατά το οποίο η ετήσια επιβατική κίνηση του αερολιμένα υπερβαίνει τους 200 000 επιβάτες.

18.   Η χορήγηση ενισχύσεων λειτουργίας δεν επιτρέπεται να τελεί υπό την αίρεση της σύναψης συμφωνιών με συγκεκριμένες αεροπορικές εταιρείες σχετικά με τα αερολιμενικά τέλη, την πληρωμή υπηρεσιών μάρκετινγκ ή άλλες οικονομικές πτυχές των δραστηριοτήτων της αεροπορικής εταιρείας στον συγκεκριμένο αερολιμένα.

ΤΜΗΜΑ 15

Ενισχύσεις για λιμένες

Άρθρο 56β

Ενισχύσεις για θαλάσσιους λιμένες

1.   Οι ενισχύσεις για θαλάσσιους λιμένες συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 3 της Συνθήκης και απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του παρόντος άρθρου και του κεφαλαίου Ι.

2.   Επιλέξιμες είναι οι δαπάνες, συμπεριλαμβανομένου του κόστους σχεδιασμού, που αφορούν:

3.   Δεν είναι επιλέξιμες οι δαπάνες που αφορούν δραστηριότητες άλλες από τη μεταφορά, συμπεριλαμβανομένων των βιομηχανικών εγκαταστάσεων παραγωγής που δραστηριοποιούνται σε λιμένα, γραφείων ή καταστημάτων, καθώς και λιμενικών υπερδομών.

4.   Το ποσό της ενίσχυσης δεν υπερβαίνει τη διαφορά μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών και του κέρδους εκμετάλλευσης της επένδυσης ή της βυθοκόρησης. Το κέρδος εκμετάλλευσης αφαιρείται από τις επιλέξιμες δαπάνες εκ των προτέρων, βάσει εύλογων προβλέψεων, ή μέσω μηχανισμού ανάκτησης.

5.   Η ένταση της ενίσχυσης ανά επένδυση που αναφέρεται στην παράγραφο 2 στοιχείο α) δεν υπερβαίνει:

Η ένταση της ενίσχυσης δεν υπερβαίνει το 100 % των επιλέξιμων δαπανών που καθορίζονται στην παράγραφο 2 στοιχεία β) και γ) μέχρι του ποσού που καθορίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο λα).

6.   Οι τιμές έντασης της ενίσχυσης που καθορίζονται στην παράγραφο 5 πρώτο εδάφιο στοιχεία β) και γ) μπορούν να αυξηθούν κατά 10 εκατοστιαίες μονάδες για τις επενδύσεις σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο α) της Συνθήκης και κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες για τις επενδύσεις σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης.

7.   Κάθε παραχώρηση ή άλλη ανάθεση σε τρίτο μέρος για την κατασκευή, αναβάθμιση, λειτουργία ή μίσθωση ενισχυόμενης λιμενικής υποδομής γίνεται σε ανταγωνιστική και διαφανή βάση χωρίς διακρίσεις και προϋποθέσεις.

8.   Οι ενισχυόμενες λιμενικές υποδομές τίθενται στη διάθεση των ενδιαφερόμενων χρηστών σε ισότιμη βάση και χωρίς διακρίσεις, υπό όρους της αγοράς.

9.   Για τις ενισχύσεις που δεν υπερβαίνουν τα 5 εκατ. ευρώ, το μέγιστο ποσό της ενίσχυσης μπορεί να καθοριστεί, αντί της εφαρμογής της μεθόδου που αναφέρεται στις παραγράφους 4, 5 και 6, στο 80 % των επιλέξιμων δαπανών.

Άρθρο 56γ

Ενισχύσεις για λιμένες εσωτερικής ναυσιπλοΐας

1.   Οι ενισχύσεις για λιμένες εσωτερικής ναυσιπλοΐας συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 3 της Συνθήκης και απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του παρόντος άρθρου και του κεφαλαίου Ι.

2.   Επιλέξιμες είναι οι δαπάνες, συμπεριλαμβανομένου του κόστους σχεδιασμού, που αφορούν:

3.   Δεν είναι επιλέξιμες οι δαπάνες που αφορούν δραστηριότητες άλλες από τη μεταφορά, συμπεριλαμβανομένων των βιομηχανικών εγκαταστάσεων παραγωγής που δραστηριοποιούνται σε λιμένα, γραφείων ή καταστημάτων, καθώς και λιμενικών υπερδομών.

4.   Το ποσό της ενίσχυσης δεν υπερβαίνει τη διαφορά μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών και του κέρδους εκμετάλλευσης της επένδυσης ή της βυθοκόρησης. Το κέρδος εκμετάλλευσης αφαιρείται από τις επιλέξιμες δαπάνες εκ των προτέρων, βάσει εύλογων προβλέψεων, ή μέσω μηχανισμού ανάκτησης.

5.   Η μέγιστη ένταση της ενίσχυσης δεν υπερβαίνει το 100 % των επιλέξιμων δαπανών μέχρι του ποσού που καθορίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο λβ).

6.   Κάθε παραχώρηση ή άλλη ανάθεση σε τρίτο μέρος για την κατασκευή, αναβάθμιση, λειτουργία ή μίσθωση ενισχυόμενης λιμενικής υποδομής γίνεται σε ανταγωνιστική και διαφανή βάση χωρίς διακρίσεις και προϋποθέσεις.

7.   Οι ενισχυόμενες λιμενικές υποδομές τίθενται στη διάθεση των ενδιαφερόμενων χρηστών σε ισότιμη βάση και χωρίς διακρίσεις, υπό όρους της αγοράς.

8.   Για τις ενισχύσεις που δεν υπερβαίνουν τα 2 εκατ. ευρώ, το μέγιστο ποσό της ενίσχυσης μπορεί να καθοριστεί, αντί της εφαρμογής της μεθόδου που αναφέρεται στις παραγράφους 4 και 5, στο 80 % των επιλέξιμων δαπανών.»·

21)

το άρθρο 58 τροποποιείται ως εξής:

22)

στο παράρτημα II, το μέρος II αντικαθίσταται από το κείμενο του παραρτήματος του παρόντος κανονισμού·

23)

το παράρτημα III τροποποιείται ως εξής: