13.4.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 101/156

(1)

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι υπεύθυνη για την αποτελεσματική και συνεπή λειτουργία του ενιαίου εποπτικού μηχανισμού (ΕΕΜ). Η ίδια επιβλέπει τη λειτουργία του συστήματος προκειμένου να διασφαλίζεται η συνεπής εφαρμογή υψηλών προτύπων εποπτείας και η συνοχή των αποτελεσμάτων των εποπτικών διαδικασιών στα συμμετέχοντα κράτη μέλη. Η ΕΚΤ μπορεί να εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές προς τις εθνικές αρμόδιες αρχές (ΕΑΑ), βάσει των οποίων αυτές ασκούν τα εποπτικά τους καθήκοντα και λαμβάνουν εποπτικές αποφάσεις.

(2)

Η ΕΚΤ υποχρεούται να διασφαλίζει τη συνεπή εφαρμογή των απαιτήσεων προληπτικής εποπτείας όσον αφορά τα πιστωτικά ιδρύματα στα συμμετέχοντα κράτη μέλη σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1024/2013 και τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 468/2014 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ/2014/17) (2).

(3)

Ως αρμόδια αρχή για τα πιστωτικά ιδρύματα που χαρακτηρίζονται σημαντικά σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1024/2013, η ΕΚΤ έχει ασκήσει με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/445 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ/2016/4) (3) ορισμένα δικαιώματα και διακριτικές ευχέρειες που παρέχει το ενωσιακό δίκαιο.

(4)

Παρόλο που την κύρια ευθύνη άσκησης των δικαιωμάτων και διακριτικών ευχερειών σε σχέση με τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα έχουν οι ΕΑΑ, ο υπέρτερος ρόλος επίβλεψης που διαδραματίζει η ΕΚΤ εντός του ΕΕΜ τής επιτρέπει να προάγει τη συνεπή άσκησή τους σε σχέση τόσο με τα σημαντικά όσο και με τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα, κατά περίπτωση. Αυτό διασφαλίζει α) τη συνεκτική και αποτελεσματική εφαρμογή της προληπτικής εποπτείας όλων των πιστωτικών ιδρυμάτων στα συμμετέχοντα κράτη μέλη· β) τη συνεπή εφαρμογή του ενιαίου εγχειριδίου κανόνων για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες σε όλα τα εν λόγω πιστωτικά ιδρύματα· και γ) την εφαρμογή εποπτείας ύψιστης ποιότητας σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα.

(5)

Προς εξισορρόπηση της ανάγκης συνεπούς εφαρμογής των προτύπων εποπτείας, τόσο σε σχέση με τα σημαντικά όσο και σε σχέση με τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα με την εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας, η ΕΚΤ έχει εντοπίσει ορισμένα δικαιώματα και διακριτικές ευχέρειες μεταξύ εκείνων που ασκεί με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/445 (ΕΚΤ/2016/4) τα οποία οι ΕΑΑ θα πρέπει να ασκούν με τον ίδιο τρόπο όταν εποπτεύουν λιγότερο σημαντικά ιδρύματα.

(6)

Η άσκηση των δικαιωμάτων και διακριτικών ευχερειών που παρέχονται στις αρμόδιες αρχές αναφορικά με τις απαιτήσεις ιδίων κεφαλαίων και τις κεφαλαιακές απαιτήσεις σύμφωνα με το άρθρο 89 παράγραφος 3, το άρθρο 178 παράγραφος 1 στοιχείο β) και το άρθρο 282 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4), καθώς και με τις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 471 παράγραφος 1 και του άρθρου 478 παράγραφος 3 στοιχεία α) και β) του ίδιου κανονισμού, επηρεάζει το επίπεδο και την ποιότητα των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων και τους δείκτες κεφαλαίου των λιγότερο σημαντικών ιδρυμάτων. Η υιοθέτηση μιας συνετής και συνεπούς προσέγγισης όσον αφορά την άσκηση των συγκεκριμένων δικαιωμάτων και διακριτικών ευχερειών καθίσταται αναγκαία για διάφορους λόγους. Μια τέτοια προσέγγιση θα διασφαλίσει α) την επαρκή αντιμετώπιση των κινδύνων που σχετίζονται με ειδικές συμμετοχές εκτός του χρηματοπιστωτικού τομέα· β) τη συνεπή χρήση του ορισμού της αθέτησης όσον αφορά την καταλληλότητα και συγκρισιμότητα των απαιτήσεων ιδίων κεφαλαίων· και γ) τον συνετό υπολογισμό των απαιτήσεων ιδίων κεφαλαίων για συναλλαγές με μη γραμμικό προφίλ κινδύνου ή για σκέλη πληρωμής και συναλλαγές με υποκείμενο μέσο χρεωστικούς τίτλους για τις οποίες το ίδρυμα δεν μπορεί να προσδιορίσει τον συντελεστή δέλτα ή την τροποποιημένη διάρκεια. Η εναρμονισμένη εφαρμογή μεταβατικών διατάξεων όσον αφορά την αφαίρεση τοποθετήσεων σε ασφαλιστικές εταιρείες και αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων θα διασφαλίσει την εντός πρόσφορου χρονικού διαστήματος εφαρμογή, από όλα τα πιστωτικά ιδρύματα στα συμμετέχοντα κράτη μέλη, του αυστηρότερου ορισμού του εποπτικού κεφαλαίου τον οποίο εισήγαγε ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 575/2013.

(7)

Τα δικαιώματα και οι διακριτικές ευχέρειες που σχετίζονται με την εξαίρεση ανοιγμάτων από την εφαρμογή των ορίων για μεγάλα ανοίγματα κατά το άρθρο 395 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 θα πρέπει να εφαρμόζονται με συνέπεια στα σημαντικά και λιγότερο σημαντικά ιδρύματα, προκειμένου να διασφαλίζεται η ισοτιμία των όρων ανταγωνισμού για τα πιστωτικά ιδρύματα στα συμμετέχοντα κράτη μέλη, ο περιορισμός των κινδύνων συγκέντρωσης που απορρέουν από συγκεκριμένα ανοίγματα και η εφαρμογή σε επίπεδο ΕΕΜ των ίδιων ελάχιστων κριτηρίων αξιολόγησης της συμμόρφωσης με τις προϋποθέσεις που τάσσει το άρθρο 400 παράγραφος 3 του ως άνω κανονισμού. Ειδικότερα, θα πρέπει να περιορίζονται οι κίνδυνοι συγκέντρωσης που απορρέουν από καλυμμένα ομόλογα του άρθρου 129 παράγραφοι 1, 3 και 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 και από ανοίγματα έναντι περιφερειακών κυβερνήσεων ή τοπικών αρχών κρατών μελών ή ανοίγματα καλυπτόμενα από την εγγύηση αυτών, στις περιπτώσεις που στις σχετικές απαιτήσεις αποδίδεται συντελεστής στάθμισης κινδύνου 20 % σύμφωνα με τις διατάξεις του τρίτου μέρους τίτλος II κεφάλαιο 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013. Προκειμένου για τα ανοίγματα εντός ομίλου, συμπεριλαμβανομένων των συμμετοχών ή άλλου είδους επενδύσεων, θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι τυχόν απόφαση για πλήρη εξαίρεσή τους από την εφαρμογή των ορίων για τα μεγάλα ανοίγματα θα βασίζεται σε διεξοδική αξιολόγηση σύμφωνα με το παράρτημα I του κανονισμού (ΕΕ) 2016/445 (ΕΚΤ/2016/4). Εν προκειμένω κρίνεται δικαιολογημένη η εφαρμογή κοινών κριτηρίων για την αξιολόγηση του κατά πόσον ένα άνοιγμα, συμπεριλαμβανομένων των συμμετοχών ή άλλου είδους επενδύσεων έναντι περιφερειακών ή κεντρικών πιστωτικών ιδρυμάτων με τα οποία συνδέεται πιστωτικό ίδρυμα που συμμετέχει σε δίκτυο βάσει κανονιστικών ή καταστατικών διατάξεων και τα οποία, με βάση τις εν λόγω διατάξεις, είναι υπεύθυνα για την εντός του δικτύου εκκαθάριση συναλλαγών επί ρευστών διαθεσίμων, πληροί τους όρους εξαίρεσης από την εφαρμογή των ορίων για τα μεγάλα ανοίγματα σύμφωνα με το παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) 2016/445 (ΕΚΤ/2016/4). Η εφαρμογή των κοινών αυτών κριτηρίων αναμένεται να διασφαλίσει τη συνεπή μεταχείριση των σημαντικών και λιγότερο σημαντικών ιδρυμάτων που συνδέονται στο πλαίσιο του ίδιου δικτύου. Η άσκηση του δικαιώματος του άρθρου 400 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 σύμφωνα με την παρούσα κατευθυντήρια γραμμή θα πρέπει να επιτρέπεται μόνον εφόσον το οικείο κράτος μέλος δεν έχει ασκήσει το δικαίωμα του άρθρου 493 παράγραφος 3 κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013.

(8)

Τα δικαιώματα και οι διακριτικές ευχέρειες που παρέχονται στις αρμόδιες αρχές βάσει του άρθρου 24 παράγραφοι 4 και 5 του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2015/61 της Επιτροπής (5) όσον αφορά τον υπολογισμό των εκροών από σταθερές καταθέσεις λιανικής που καλύπτονται από σύστημα εγγύησης καταθέσεων, ενόψει του υπολογισμού των απαιτήσεων για την κάλυψη του κινδύνου ρευστότητας, θα πρέπει να ασκούνται με συνέπεια σε σχέση τόσο με τα σημαντικά όσο και με τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι τα πιστωτικά ιδρύματα που μετέχουν στο ίδιο σύστημα εγγύησης καταθέσεων τυγχάνουν της ίδιας μεταχείρισης,

α)

στο ποσό των ειδικών συμμετοχών σε επιχειρήσεις του άρθρου 89 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 το οποίο υπερβαίνει το 15 % του αποδεκτού κεφαλαίου του πιστωτικού ιδρύματος·

β)

στο συνολικό ποσό των ειδικών συμμετοχών σε επιχειρήσεις του άρθρου 89 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 το οποίο υπερβαίνει το 60 % του αποδεκτού κεφαλαίου του πιστωτικού ιδρύματος.

α)

Τα ανοίγματα του άρθρου 400 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 πρέπει να εξαιρούνται από την εφαρμογή του άρθρου 395 παράγραφος 1 του ίδιου κανονισμού για το 80 % της ονομαστικής αξίας των καλυμμένων ομολόγων, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 400 παράγραφος 3 του εν λόγω κανονισμού.

β)

Τα ανοίγματα του άρθρου 400 παράγραφος 2 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 πρέπει να εξαιρούνται από την εφαρμογή του άρθρου 395 παράγραφος 1 του ίδιου κανονισμού για το 80 % της αξίας ανοίγματος, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 400 παράγραφος 3 του εν λόγω κανονισμού.

γ)

Τα ανοίγματα του άρθρου 400 παράγραφος 2 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 πρέπει να εξαιρούνται πλήρως από την εφαρμογή του άρθρου 395 παράγραφος 1 του ίδιου κανονισμού, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 400 παράγραφος 3 του εν λόγω κανονισμού, όπως εξειδικεύονται στο παράρτημα της παρούσας κατευθυντήριας γραμμής.

δ)

Τα ανοίγματα του άρθρου 400 παράγραφος 2 στοιχεία ε) έως ια) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 πρέπει να εξαιρούνται πλήρως ή, στην περίπτωση του άρθρου 400 παράγραφος 2 στοιχείο θ), έως το ανώτατο επιτρεπόμενο ποσό, από την εφαρμογή του άρθρου 395 παράγραφος 1 του ίδιου κανονισμού, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 400 παράγραφος 3 του εν λόγω κανονισμού.

ε)

Οι ΕΑΑ πρέπει να απαιτούν από τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα να αξιολογούν εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 400 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 και του παραρτήματος της παρούσας κατευθυντήριας γραμμής που είναι εφαρμοστέο στο συγκεκριμένο άνοιγμα. Οι ίδιες μπορούν να επαληθεύουν ανά πάσα στιγμή το αποτέλεσμα της αξιολόγησης, ζητώντας κατά περίπτωση από τα ως άνω ιδρύματα να υποβάλλουν τα στοιχεία τεκμηρίωσης που καθορίζονται στο παράρτημα.

στ)

Το παρόν άρθρο εφαρμόζεται μόνον όταν το οικείο κράτος μέλος δεν έχει ασκήσει το δικαίωμα πλήρους ή μερικής εξαίρεσης για το συγκεκριμένο άνοιγμα βάσει του άρθρου 493 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013.

α)

Για τους σκοπούς του άρθρου 478 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013, το εφαρμοστέο ποσοστό για τους σκοπούς του άρθρου 469 παράγραφος 1 στοιχεία α) και γ) του εν λόγω κανονισμού διαμορφώνεται στο 100 % από την 1η Ιανουαρίου 2018.

β)

Για τους σκοπούς του άρθρου 478 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013, το εφαρμοστέο ποσοστό διαμορφώνεται στο 100 % από την 1η Ιανουαρίου 2018.

γ)

Κατά παρέκκλιση από το στοιχείο β), εφόσον για τους σκοπούς του άρθρου 478 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 η οικεία εθνική νομοθεσία προβλέπει δεκαετή περίοδο σταδιακής εξάλειψης, το εφαρμοστέο ποσοστό διαμορφώνεται ως εξής:

δ)

Οι ΕΑΑ δεν πρέπει να εφαρμόζουν τις ρυθμίσεις των στοιχείων β) και γ) σε λιγότερο σημαντικά ιδρύματα επί των οποίων κατά τον χρόνο έναρξης παραγωγής αποτελεσμάτων της παρούσας κατευθυντήριας γραμμής εφαρμόζονται σχέδια αναδιάρθρωσης που έχει εγκρίνει η Επιτροπή.

ε)

Σε περίπτωση που πιστωτικό ίδρυμα το οποίο εμπίπτει στη ρύθμιση του στοιχείου δ) και επί του οποίου εφαρμόζεται σχέδιο αναδιάρθρωσης εξαγοράζεται ή συγχωνεύεται στη διάρκεια της εφαρμογής του σχεδίου αναδιάρθρωσης χωρίς οποιαδήποτε μεταβολή στην εποπτική αντιμετώπιση των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων, οι ΕΑΑ πρέπει να εφαρμόζουν στο εξαγοράζον πιστωτικό ίδρυμα, στο νέο πιστωτικό ίδρυμα το οποίο προκύπτει από τη συγχώνευση ή στο πιστωτικό ίδρυμα το οποίο απορροφά το εξαφανιζόμενο την ως άνω εξαίρεση στον ίδιο βαθμό που αυτή εφαρμοζόταν στο εξαγοραζόμενο, συγχωνευόμενο ή απορροφώμενο πιστωτικό ίδρυμα.

στ)

Σε περίπτωση απρόβλεπτης αύξησης του αντίκτυπου της αφαίρεσης κατά τα στοιχεία β) και γ) την οποία η ΕΑΑ θεωρεί σημαντική, τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα μπορούν να μην εφαρμόσουν τις ρυθμίσεις των εν λόγω στοιχείων.

ζ)

Εφόσον δεν εφαρμόζονται τα στοιχεία β) και γ), οι ΕΑΑ πρέπει να απαιτούν από τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα να εφαρμόζουν εθνικές νομοθετικές διατάξεις.