9.8.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 261/12

(1)

Στις 16 Νοεμβρίου 2016 η Επιτροπή εξέδωσε την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης, με την οποία σηματοδοτήθηκε η έναρξη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2017 για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Οι προτεραιότητες της Ετήσιας Επισκόπησης της Ανάπτυξης εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 9-10 Μαρτίου 2017. Στις 16 Νοεμβρίου 2016, βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2), η Επιτροπή εξέδωσε την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης, στην οποία η Τσεχική Δημοκρατία δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των κρατών μελών για τα οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί εμπεριστατωμένη επισκόπηση.

(2)

Η έκθεση χώρας του 2017 για την Τσεχική Δημοκρατία δημοσιεύτηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2017. Στην έκθεση αξιολογήθηκε η πρόοδος της Τσεχικής Δημοκρατίας όσον αφορά την εφαρμογή των συστάσεων ανά χώρα που εκδόθηκαν από το Συμβούλιο στις 12 Ιουλίου 2016, η συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις ανά χώρα που είχαν εκδοθεί κατά τα προηγούμενα έτη και η πρόοδος της Τσεχικής Δημοκρατίας ως προς την επίτευξη των εθνικών στόχων στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Από την ανάλυσή της, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Τσεχική Δημοκρατία δεν εμφανίζει μακροοικονομικές ανισορροπίες.

(3)

Στις 25 Απριλίου 2017 η Τσεχική Δημοκρατία υπέβαλε το εθνικό της πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για το 2017 και στις 28 Απριλίου 2017 το πρόγραμμα σύγκλισης για το 2017. Προκειμένου να ληφθεί υπόψη η διασύνδεσή τους, τα δύο προγράμματα αξιολογήθηκαν ταυτοχρόνως.

(4)

Οι σχετικές συστάσεις ανά χώρα ελήφθησαν υπόψη στον προγραμματισμό των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) για την περίοδο 2014-2020. Όπως προβλέπεται στο άρθρο 23 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3), όταν είναι αναγκαίο για τη στήριξη της εφαρμογής των σχετικών συστάσεων του Συμβουλίου, η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει από ένα κράτος μέλος να επανεξετάσει και να προτείνει τροποποιήσεις στην οικεία συμφωνία εταιρικής σχέσης και στα σχετικά προγράμματα. Η Επιτροπή έχει παράσχει περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με το πώς θα μπορούσε να κάνει χρήση της διάταξης αυτής σε κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή των μέτρων που συνδέουν την αποτελεσματικότητα των ΕΔΕΤ με την υγιή οικονομική διακυβέρνηση.

(5)

Επί του παρόντος η Τσεχική Δημοκρατία υπόκειται στο προληπτικό σκέλος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Στο πρόγραμμα σύγκλισης για το 2017 η κυβέρνηση σχεδιάζει την επίτευξη δημοσιονομικού πλεονάσματος σε ονομαστικούς όρους κατά την περίοδο 2016-2020. Ο μεσοπρόθεσμος δημοσιονομικός στόχος —που συνίσταται σε διαρθρωτικό έλλειμμα ύψους 1,0 % του ΑΕΠ — εξακολουθεί να τηρείται με ένα περιθώριο απόκλισης καθ’ όλη την περίοδο του προγράμματος. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σύγκλισης του 2017, ο δείκτης του χρέους γενικής κυβέρνησης προς το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί σταδιακά σε 32,7 % το 2020. Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο στηρίζονται οι εν λόγω δημοσιονομικές προβλέψεις είναι ευλογοφανές. Μολονότι οι κίνδυνοι όσον αφορά την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων φαίνονται σε γενικές γραμμές ισορροπημένοι, η σημαντική μείωση των δημόσιων επενδύσεων το 2016 σε συνδυασμό με την έναρξη ενός νέου κύκλου των ταμείων της Ένωσης θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη από την αναμενόμενη ανάκαμψη των δημόσιων επενδύσεων το 2017. Με βάση τις εαρινές προβλέψεις του 2017 της Επιτροπής, το διαρθρωτικό ισοζύγιο προβλέπεται να μειωθεί σε 0 % του ΑΕΠ το 2017 και σε -0,2 % του ΑΕΠ το 2018, εξακολουθώντας να υπερβαίνει τον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο. Συνολικά, το Συμβούλιο είναι της γνώμης ότι η Τσεχική Δημοκρατία προβλέπεται να συμμορφωθεί με τις διατάξεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης το 2017 και το 2018.

(6)

Η Τσεχική Δημοκρατία εξακολουθεί να εμφανίζει μέτριους κινδύνους για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα μακροπρόθεσμα. Οι κίνδυνοι αυτοί πηγάζουν κυρίως από τις προβλεπόμενες επιπτώσεις των δημόσιων δαπανών που συνδέονται με τη γήρανση του πληθυσμού, ιδίως στον τομέα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και των συντάξεων. Η προβλεπόμενη αύξηση των μακροπρόθεσμων δαπανών για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αποτελεί πηγή ανησυχίας, αφενός, από την άποψη της διακυβέρνησης και, αφετέρου, της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας του συστήματος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, το οποίο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην περισσότερο δαπανηρή ενδονοσοκομειακή περίθαλψη. Επί του παρόντος ορισμένα μέτρα βρίσκονται σε διάφορα στάδια υλοποίησης, αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι ακόμα ορατά. Τα μέτρα που θεσπίστηκαν πρόσφατα ή που σχεδιάζονται για την τροποποίηση του συνταξιοδοτικού συστήματος ενδέχεται, αν εφαρμοστούν, να οδηγήσουν σε επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών μακροπρόθεσμα. Πρώτον, το Κοινοβούλιο θέσπισε νομοθεσία που παρέχει στην κυβέρνηση την εξουσία να προσαρμόζει με μεγαλύτερη ευελιξία τον μηχανισμό τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των συντάξεων. Το Κοινοβούλιο συζητεί επίσης προτάσεις για ανώτατο νόμιμο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης στα 65 έτη και θέσπιση μηχανισμού τακτικής αναθεώρησης για την ηλικία συνταξιοδότησης. Περαιτέρω αλλαγές, όπως μια πιο γενναιόδωρη μέθοδος τιμαριθμικής προσαρμογής των συντάξεων και διαφοροποιημένες εισφορές κοινωνικής ασφάλισης ανάλογα με τον αριθμό παιδιών, είναι επίσης επί του παρόντος υπό συζήτηση.

(7)

Ο νόμος περί δημοσιονομικής ευθύνης που εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο τον Ιανουάριο του 2017 έχει ως στόχο να αντιμετωπίσει τις κύριες ελλείψεις του τσεχικού φορολογικού πλαισίου, δεδομένου ότι πρόσφατα αξιολογήθηκε ως ένα από τα πιο ελλιπή στην Ένωση. Ωστόσο, δεν έχει ακόμη οριστεί ανεξάρτητο δημοσιονομικό συμβούλιο για την παρακολούθηση της εφαρμογής των κανόνων. Επιπλέον, η εφαρμογή των μέτρων που θεσπίστηκαν πρόσφατα θα είναι καθοριστικής σημασίας προκειμένου να καταστεί το δημοσιονομικό πλαίσιο πιο αποτελεσματικό και σταθερό.

(8)

Η Τσεχική Δημοκρατία είναι αντιμέτωπη με προκλήσεις όσον αφορά την πρόληψη της διαφθοράς, καθώς και με ανεπάρκειες στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων. Μολονότι ορισμένα μέτρα που περιλαμβάνονται στο κυβερνητικό πρόγραμμα για την καταπολέμηση της διαφθοράς έχουν υλοποιηθεί και άλλες μεταρρυθμίσεις εκκρεμούν, στην πράξη η διαφθορά δεν διώκεται συστηματικά. Γενικά, στον τσεχικό τομέα δημόσιων συμβάσεων εξακολουθεί να μην υπάρχει επαρκής ανταγωνισμός, γεγονός το οποίο αποτυπώνεται στον μεγάλο αριθμό διαδικασιών με μία και μόνη προσφορά και απευθείας αναθέσεων, ιδίως στον τομέα της ΤΠ. Οι ανεπάρκειες στην υποστήριξη για την κατάρτιση και η απουσία δομών συγκεντρωτικών αγορών και κέντρων ικανοτήτων εμποδίζουν την επαγγελματοποίηση και καθιστούν δυσκολότερη την επίτευξη καλής σχέσης ποιότητας/τιμής στις δημόσιες συμβάσεις. Είναι επίσης χαρακτηριστική εν προκειμένω η πολύ περιορισμένη χρήση της ποιότητας ως κριτηρίου ανάθεσης. Η μετάβαση στις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Σε αυτές συγκαταλέγονται η ανάγκη να βελτιωθεί η κρατική πλατφόρμα ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων «Εθνικό Ηλεκτρονικό Εργαλείο» και να αποσαφηνιστούν οι όροι για τη συνέχιση της χρήσης ιδιωτικών πλατφορμών που δραστηριοποιούνται ήδη στην τσεχική αγορά ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων.

(9)

Το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Τσεχική Δημοκρατία επιβαρύνεται από υψηλό κανονιστικό φόρτο και πολυάριθμα διοικητικά εμπόδια, ιδίως τις διαδικασίες αδειοδότησης και τη φορολογική νομοθεσία. Τον Σεπτέμβριο του 2016 η κυβέρνηση παρουσίασε τροπολογία στο νόμο περί κατασκευών και στη συναφή νομοθεσία με σκοπό την επιτάχυνση και τον εξορθολογισμό της διαδικασίας για τη χορήγηση οικοδομικών αδειών με την ενσωμάτωση της εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε αυτή. Η τροπολογία εξετάζεται επί του παρόντος από το Κοινοβούλιο. Το κόστος φορολογικής συμμόρφωσης για τις επιχειρήσεις εξακολουθεί να υπερβαίνει τον μέσο όρο της Ένωσης. Στις αδυναμίες συγκαταλέγονται επίσης οι συχνές τροποποιήσεις του φορολογικού κώδικα. Η αντιμετώπιση της μη συμμόρφωσης με τις φορολογικές υποχρεώσεις εξακολουθεί να συνιστά προτεραιότητα για τις αρχές της Τσεχικής Δημοκρατίας· ωστόσο, δεν δίνεται μεγάλη έμφαση στην απλούστευση. Στόχος του νόμου σχετικά με τον φόρο εισοδήματος, ο οποίος δεν έχει ακόμα υποβληθεί, είναι να απλοποιηθεί ο φορολογικός κώδικας, αλλά το νομοσχέδιο δεν είναι ακόμη διαθέσιμο.

(10)

Η χρήση υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στην Τσεχική Δημοκρατία είναι από τις χαμηλότερες στην Ένωση, αλλά έχει αυξηθεί από το 2015. Οι τσεχικές αρχές έλαβαν μέτρα προκειμένου να βελτιωθεί η διαθεσιμότητα υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, αλλά πολλά μέτρα είναι ακόμα σε εξέλιξη και ορισμένα επιμέρους μέτρα δεν έχουν δρομολογηθεί ακόμη. Η αρμοδιότητα για την παροχή υπηρεσιών κατανέμεται σε διάφορα υπουργεία και οι ενδιαφερόμενοι φορείς θεωρούν ότι η διατομεακή συνεργασία είναι περιορισμένη.

(11)

Η ένταση Ε & Α έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία έτη, αλλά αυτό δεν συνδυάζεται με αντίστοιχες βελτιώσεις στην ποιότητα των αποτελεσμάτων Ε & Α. Οι μεταρρυθμίσεις στη διακυβέρνηση του συστήματος Ε & Α συνεχίζονται, αλλά δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί πλήρως. Τον Φεβρουάριο του 2017 η κυβέρνηση ενέκρινε νέα μεθοδολογία αξιολόγησης (Metodika 17+), η οποία έχει ως στόχο να ενισχυθούν οι μηχανισμοί που συνδέονται με την κατανομή της χρηματοδότησης για τη βασική και την εφαρμοσμένη έρευνα. Λαμβάνεται δέσμη μέτρων προκειμένου να διευκολυνθεί η μεγαλύτερη διασύνδεση πανεπιστημίων και επιχειρήσεων, με βάση το διαρθρωτικό αποτέλεσμα από τις εθνικές πλατφόρμες καινοτομίας.

(12)

Τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα είναι γενικά ικανοποιητικά, αλλά οι βασικές δεξιότητες έχουν σημειώσει επιδείνωση. Οι επιδόσεις επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από το κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο των μαθητών. Τα χαμηλά επίπεδα εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων των μειονεκτουσών ομάδων, ιδίως της κοινότητας των Ρομά, είναι σαφώς ανησυχητικά. Εκτιμάται ότι πολύ μεγάλο ποσοστό των παιδιών Ρομά εγκαταλείπει πρόωρα τη σχολική εκπαίδευση. Έχει ληφθεί σημαντικός αριθμός νομοθετικών και διοικητικών μέτρων για την προώθηση της εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς, τα οποία αρχίζουν τώρα να υλοποιούνται. Τα μέτρα αυτά αναμένεται να συμβάλουν στη μείωση των αποκλίσεων στο μορφωτικό επίπεδο και τις σχολικές επιδόσεις μεταξύ των παιδιών Ρομά και των υπόλοιπων παιδιών. Τον Μάρτιο του 2016 το Κοινοβούλιο ενέκρινε τροποποιήσεις του νόμου για την εκπαίδευση με τις οποίες, αφενός, η υποχρεωτική εκπαίδευση επεκτάθηκε έως το τελευταίο έτος της προσχολικής εκπαίδευσης και, αφετέρου, διασφαλίστηκε ότι τα παιδιά μικρότερης ηλικίας δικαιούνται μια θέση σε παιδικό σταθμό. Εντούτοις, οι ανισότητες στο εκπαιδευτικό σύστημα συνιστούν φραγμό για τη βελτίωση της ποιότητας του ανθρώπινου κεφαλαίου και εμποδίζουν επίσης την επίτευξη αποτελεσμάτων στην αγορά εργασίας μετά το πέρας της σχολικής εκπαίδευσης. Τα αυξημένα καθήκοντα των εκπαιδευτικών και η γήρανση του πληθυσμού των διδασκόντων σημαίνουν ότι η ελκυστικότητα του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού εξακολουθεί να συνιστά πρόκληση. Αυτό οφείλεται εν μέρει στις συγκριτικά χαμηλές αμοιβές, αν και οι μισθοί αυξήθηκαν τα τελευταία έτη. Ένα νέο σύστημα σταδιοδρομίας των εκπαιδευτικών και του παιδαγωγικού προσωπικού, το οποίο σχεδιάστηκε προκειμένου να αυξηθεί η ελκυστικότητα του επαγγέλματος, εγκρίθηκε τελικά από την κυβέρνηση μετά από πολλές αναβολές. Αναπτύσσονται ευκαιρίες συνεχούς επαγγελματικής εξέλιξης για τους εκπαιδευτικούς με σημαντική στήριξη από κονδύλια της Ένωσης, ιδίως δραστηριότητες επαγγελματικής εξέλιξης σχετικές με τη διδασκαλία μεικτών ομάδων και τη χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση. Τον Ιανουάριο του 2016 εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο η μεταρρύθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τα αποτελέσματά της πρέπει να παρακολουθούνται. Είναι επίσης προγραμματισμένη η μεταρρύθμιση του συστήματος χρηματοδότησης των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

(13)

Το ποσοστό ανεργίας στην Τσεχική Δημοκρατία εξακολουθεί να μειώνεται. Οι συνθήκες αυξανόμενης στενότητας στην αγορά εργασίας καθιστούν δύσκολο για τους εργοδότες να προσλαμβάνουν εργαζομένους. Υπάρχουν ακόμα ορισμένες δυνατότητες να καλυφθούν οι ελλείψεις με την κινητοποίηση των υποεκπροσωπούμενων ομάδων, όπως είναι οι γυναίκες με μικρά παιδιά, οι ανειδίκευτοι εργαζόμενοι και τα μέλη της κοινότητας των Ρομά. Η αύξηση της ικανότητας των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης να προσεγγίζουν και να ενεργοποιούν αυτές τις ομάδες, σε συνδυασμό με κατάλληλες και καλά στοχευμένες ενεργές πολιτικές για την αγορά εργασίας, καθώς και με εξατομικευμένες υπηρεσίες, θα συμβάλουν στην αύξηση της συμμετοχής των αναξιοποίητων ομάδων. Η συμμετοχή των γυναικών με μικρά παιδιά στην αγορά εργασίας παρεμποδίζεται από τη μόνιμη έλλειψη οικονομικά προσιτών και ποιοτικών υπηρεσιών παιδικής φροντίδας, ιδίως για παιδιά ηλικίας έως 3 ετών, από τις γονικές άδειες μεγάλης διάρκειας, από την περιορισμένη χρήση ευέλικτων ρυθμίσεων του χρόνου εργασίας και από τους δύο γονείς και από το χαμηλό ποσοστό λήψης γονικής άδειας από τους πατέρες. Τα τελευταία έτη έχουν ληφθεί ορισμένα μέτρα για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων. Ωστόσο, τα αποτελέσματα στην αγορά εργασίας για τους ανειδίκευτους εργαζόμενους είναι σε αξιοσημείωτο βαθμό χαμηλότερα σε σύγκριση με όλες τις άλλες ομάδες. Το Κοινοβούλιο συζητεί επί του παρόντος το νομοθετικό πλαίσιο για την κοινωνική στέγαση, με το οποίο αναμένεται να θεσπιστούν εθνικά πρότυπα και ομάδες στόχοι.

(14)

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2017, η Επιτροπή προέβη σε ολοκληρωμένη ανάλυση της οικονομικής πολιτικής της Τσεχικής Δημοκρατίας και τη δημοσίευσε στην έκθεση του 2017 για τη χώρα. Επίσης, αξιολόγησε το πρόγραμμα σταθερότητας για το 2017 και το εθνικό πρόγραμμα σύγκλισης για το 2017, καθώς και τη συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις που είχαν απευθυνθεί προς την Τσεχική Δημοκρατία κατά τα προηγούμενα έτη. Έλαβε υπόψη όχι μόνον τη συνάφειά τους για την άσκηση βιώσιμης δημοσιονομικής και κοινωνικοοικονομικής πολιτικής στην Τσεχική Δημοκρατία, αλλά και τη συμμόρφωσή τους με τους ενωσιακούς κανόνες και κατευθύνσεις, δεδομένης της ανάγκης ενδυνάμωσης της συνολικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ένωσης, μέσω της συνεκτίμησης στοιχείων σε ενωσιακό επίπεδο κατά τη διαμόρφωση μελλοντικών εθνικών αποφάσεων.

(15)

Υπό το πρίσμα της αξιολόγησης αυτής, το Συμβούλιο εξέτασε το πρόγραμμα σύγκλισης για το 2017 και είναι της γνώμης (4) ότι η Τσεχική Δημοκρατία αναμένεται να συμμορφωθεί με τις διατάξεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης,

1.

Να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών ενόψει της γήρανσης του πληθυσμού. Να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των δημόσιων δαπανών, ιδίως με την καταπολέμηση της διαφθοράς και των αναποτελεσματικών πρακτικών στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων.

2.

Να αρθούν τα εμπόδια για την ανάπτυξη, ιδίως με τον εξορθολογισμό των διαδικασιών για τη χορήγηση οικοδομικών αδειών και την περαιτέρω μείωση του διοικητικού φόρτου για τις επιχειρήσεις, με την ανάπτυξη βασικών υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, με τη βελτίωση της ποιότητας της Ε & Α και με την αύξηση της απασχόλησης των υποεκπροσωπούμενων ομάδων.