12.12.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 328/20


ΑΠΌΦΑΣΗ (ΚΕΠΠΑ) 2017/2283 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ

της 11ης Δεκεμβρίου 2017

για την υποστήριξη της δημιουργίας παγκόσμιου μηχανισμού αναφοράς για παράνομα φορητά όπλα και ελαφρύ οπλισμό και για άλλα παράνομα συμβατικά όπλα και πυρομαχικά προκειμένου να μειωθεί ο σχετικός κίνδυνος λαθρεμπορίου («iTrace III»)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και ιδίως το άρθρο 28 παράγραφος 1 και το άρθρο 31 παράγραφος 1,

Έχοντας υπόψη την πρόταση του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)

Η Συνολική Στρατηγική της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας που εγκρίθηκε το 2016 («Συνολική Στρατηγική της ΕΕ») υπογραμμίζει ότι η Ένωση θα προαγάγει την ειρήνη και θα εγγυηθεί την ασφάλεια των πολιτών και του εδάφους της και θα εντείνει τη συμβολή της στη συλλογική ασφάλεια.

(2)

Η παράνομη κατασκευή, μεταφορά και κυκλοφορία συμβατικών όπλων, περιλαμβανομένων των φορητών όπλων και του ελαφρού οπλισμού («SALW»), η υπερβολική τους συσσώρευση και η ανεξέλεγκτη εξάπλωσή τους έχουν καίρια σημασία για την επίτευξη αυτού του στόχου, τόσο στην Ευρώπη όσο και σε άλλες περιοχές του κόσμου. Οι παράνομες αυτές δραστηριότητες δημιουργούν αυξημένη ανασφάλεια στην Ευρώπη και τις γειτονικές της χώρες, καθώς και σε πολλές άλλες περιοχές του κόσμου, οδηγούν σε όξυνση των συγκρούσεων και υπονομεύουν τις προσπάθειες εδραίωσης της ειρήνης μετά από περίοδο συγκρούσεων, δημιουργώντας επομένως σοβαρή απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ευρώπη.

(3)

Η στρατηγική που ενέκρινε η ΕΕ στις 16 Δεκεμβρίου 2005 για την καταπολέμηση της παράνομης συσσώρευσης και διακίνησης SALW και των πυρομαχικών τους (στρατηγική της ΕΕ για τα SALW), η οποία παρέχει τις κατευθυντήριες γραμμές για τη δράση της Ένωσης στον τομέα των SALW, υπογραμμίζει ότι τα SALW συμβάλλουν στην επιδείνωση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος και αποτελούν μείζονα παράγοντα στην ανάφλεξη και εξάπλωση των συρράξεων καθώς και στην κατάρρευση των κρατικών δομών.

(4)

Η στρατηγική της ΕΕ για τα SALW επισημαίνει επίσης ότι η Ένωση θα πρέπει να ενισχύσει και να στηρίξει τον μηχανισμό παρακολούθησης κυρώσεων και τον αυστηρότερο έλεγχο των εξαγωγών, καθώς και την προαγωγή της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου (1), προωθώντας, μεταξύ άλλων, μέτρα για τη βελτίωση της διαφάνειας.

(5)

Με την έγκριση, στις 20 Ιουλίου 2001, του Προγράμματος Δράσης των ΗΕ για την πρόληψη, την καταπολέμηση και την εξάλειψη του λαθρεμπορίου SALW σε όλες του τις πτυχές («Πρόγραμμα Δράσης των ΗΕ»), όλα τα κράτη μέλη των ΗΕ δεσμεύθηκαν να αποτρέπουν την παράνομη διακίνηση των SALW ή την εκτροπή τους προς μη εξουσιοδοτημένους αποδέκτες και, ειδικότερα, να συνεκτιμούν τον κίνδυνο εκτροπής των SALW στο παράνομο εμπόριο όταν εξετάζουν αιτήσεις για την έκδοση αδειών εξαγωγής.

(6)

Στις 8 Δεκεμβρίου 2005, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών εξέδωσε διεθνή πράξη που επιτρέπει στα κράτη να εντοπίζουν και να επισημαίνουν, κατά τρόπο έγκαιρο και αξιόπιστο, τα παράνομα SALW.

(7)

Κατά τη δεύτερη διάσκεψη επανεξέτασης του Προγράμματος Δράσης των ΗΕ το 2012, όλα τα κράτη μέλη των ΗΕ επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να αποτρέπουν την παράνομη διακίνηση SALW, καθώς και την εκτροπή τους προς μη εξουσιοδοτημένους αποδέκτες, και τις δεσμεύσεις τους οι οποίες περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Δράσης των ΗΕ όσον αφορά την εξέταση των αιτήσεων για την έκδοση αδειών εξαγωγής.

(8)

Στις 24 Δεκεμβρίου 2014, τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη Εμπορίας Όπλων («ΣΕΟ»). Σκοπός της ΣΕΟ είναι να θεσπίσει τα υψηλότερα δυνατά κοινά διεθνή πρότυπα για τη ρύθμιση ή τη βελτίωση της ρύθμισης του διεθνούς εμπορίου συμβατικών όπλων, την πρόληψη και εξάλειψη του λαθρεμπορίου συμβατικών όπλων, καθώς και την πρόληψη της εκτροπής τους. Η Ένωση θα πρέπει να στηρίξει όλα τα κράτη μέλη των ΗΕ στην αποτελεσματική διεξαγωγή ελέγχων της μεταφοράς όπλων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ΣΕΟ θα εφαρμόζεται κατά τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, ιδίως όσον αφορά το άρθρο 11 αυτής.

(9)

Η ΕΕ υποστήριξε στο παρελθόν την εταιρεία Conflict Armament Research Ltd. (CAR) με τις αποφάσεις 2013/698/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου (2) και (ΚΕΠΠΑ) 2015/1908 του Συμβουλίου (3) (iTrace I και II).

(10)

Η Ένωση επιθυμεί να χρηματοδοτήσει τον μηχανισμό iTrace III, την τρίτη φάση του παγκόσμιου αυτού μηχανισμού αναφοράς για παράνομα SALW και άλλα παράνομα συμβατικά όπλα και πυρομαχικά. Τούτο θα μειώσει τον σχετικό κίνδυνο λαθρεμπορίου και θα συμβάλει στην επίτευξη των προαναφερόμενων στόχων, μεταξύ άλλων παρέχοντας στις εθνικές αρχές που είναι υπεύθυνες για τις εξαγωγές όπλων κατάλληλη και έγκαιρη πληροφόρηση σχετικά με το λαθρεμπόριο όπλων, προκειμένου να ενισχυθεί η συλλογική ασφάλεια της Ευρώπης, όπως ζητήθηκε από την Συνολική Στρατηγική της ΕΕ,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Με σκοπό την υλοποίηση της Συνολικής Στρατηγικής της ΕΕ και της στρατηγικής της ΕΕ για τα SALW, καθώς και την προαγωγή της ειρήνης και της ασφάλειας, οι δραστηριότητες του έργου που θα υποστηριχθούν από την Ένωση επιδιώκουν τους ακόλουθους συγκεκριμένους στόχους:

συνεχή συντήρηση ενός εύχρηστου παγκόσμιου συστήματος διαχείρισης πληροφοριών όσον αφορά εκτραπέντα ή παρανόμως διακινούμενα SALW και άλλα εκτραπέντα ή παρανόμως διακινούμενα συμβατικά όπλα και πυρομαχικά («iTrace») που αφορούν περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις, προκειμένου να παρέχονται σε φορείς χάραξης πολιτικής, σε ειδικούς στον έλεγχο συμβατικών όπλων και σε αρμόδιους για τον έλεγχο των εξαγωγών συμβατικών όπλων κατάλληλες πληροφορίες για να αναπτύσσουν αποτελεσματικές, τεκμηριωμένες στρατηγικές και σχέδια για την καταπολέμηση της παράνομης εξάπλωσης των SALW και άλλων συμβατικών όπλων και πυρομαχικών,

κατάρτιση και καθοδήγηση των εθνικών αρχών σε κράτη που πλήττονται από συγκρούσεις, προκειμένου να αναπτύξουν βιώσιμες εθνικές ικανότητες αναγνώρισης και εντοπισμού των παράνομων όπλων, να ενθαρρύνουν τη σταθερή συνεργασία με το σχέδιο iTrace, να εντοπίζουν καλύτερα τις προτεραιότητες υλικής ασφάλειας και διαχείρισης των αποθεμάτων (PSSM), να εκφράζουν τις εθνικές ανάγκες συνδρομής για τον έλεγχο των όπλων και την επιβολή του νόμου (ιδίως όσον αφορά πρωτοβουλίες που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, όπως το iARMS) και να ενισχύσουν τον διάλογο με αποστολές και πρωτοβουλίες της ΕΕ,

μεγαλύτερη συχνότητα και διάρκεια της επιτόπιας έρευνας όσον αφορά τα SALW και άλλα συμβατικά όπλα και πυρομαχικά που κυκλοφορούν παράνομα σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις, προκειμένου να συγκεντρωθούν δεδομένα iTrace, ως απάντηση σε σαφή αιτήματα των κρατών μελών και των αντιπροσωπιών της Ένωσης,

άμεση στήριξη των αρχών των κρατών μελών που είναι υπεύθυνες για τον έλεγχο των εξαγωγών όπλων και των φορέων χάραξης πολιτικής στον τομέα του ελέγχου των όπλων, μεταξύ άλλων με συνεχείς συμβουλευτικές επισκέψεις προσωπικού του μηχανισμού iTrace στις πρωτεύουσες των κρατών μελών, τη δημιουργία 24ωρης υπηρεσίας υποστήριξης για την παροχή άμεσων συμβουλών σχετικά με την αξιολόγηση των κινδύνων και τις στρατηγικές καταπολέμησης της εκτροπής, την ανάπτυξη ασφαλών σταθερών και κινητών εφαρμογών για την άμεση γνωστοποίηση της εκτροπής μετά την εξαγωγή και την παροχή στα κράτη μέλη, κατόπιν αιτήματός τους, ικανότητας εξακρίβωσης μετά την αποστολή από το προσωπικό του μηχανισμού iTrace,

αύξηση της ευαισθητοποίησης μέσω της προβολής των πορισμάτων του έργου, προώθηση του σκοπού και των διαθέσιμων λειτουργιών του iTrace στους διεθνείς και εθνικούς φορείς χάραξης πολιτικής, στους ειδικούς στον έλεγχο συμβατικών όπλων και στις αρχές έκδοσης αδειών για την εξαγωγή όπλων και ενίσχυση της διεθνούς ικανότητας για την παρακολούθηση της παράνομης εξάπλωσης των SALW και άλλων συμβατικών όπλων και πυρομαχικών, καθώς και για τη συνεπικούρηση των φορέων χάραξης πολιτικής στον προσδιορισμό τομέων στους οποίους απαιτείται κατά προτεραιότητα η παροχή διεθνούς βοήθειας και συνεργασίας για τη μείωση του κινδύνου εκτροπής των SALW και άλλων συμβατικών όπλων και πυρομαχικών,

σύνταξη εκθέσεων για βασικά ζητήματα πολιτικής, με βάση τα δεδομένα που έχουν προέλθει από επιτόπιες έρευνες και έχουν παρουσιαστεί στο σύστημα iTrace, σχετικά με συγκεκριμένους τομείς που πρέπει να αντιμετωπιστούν σε διεθνές επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών τάσεων στη διακίνηση SALW και άλλων συμβατικών όπλων και πυρομαχικών και της περιφερειακής κατανομής των διακινούμενων όπλων και πυρομαχικών.

Η Ένωση χρηματοδοτεί αυτό το έργο, το οποίο περιγράφεται λεπτομερώς στο παράρτημα της παρούσας απόφασης.

Άρθρο 2

1.   Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας («ΥΕ») έχει την ευθύνη της εφαρμογής της παρούσας απόφασης.

2.   Η τεχνική υλοποίηση του αναφερόμενου στο άρθρο 1 έργου ανατίθεται στην εταιρεία Conflict Armament Research Ltd («CAR»).

3.   Η CAR εκτελεί τα καθήκοντά της υπό την ευθύνη του ΥΕ. Για τον σκοπό αυτό, ο ΥΕ συνομολογεί τις απαραίτητες ρυθμίσεις με την CAR.

Άρθρο 3

1.   Το ποσό δημοσιονομικής αναφοράς για την υλοποίηση του αναφερόμενου στο άρθρο 1 έργου ανέρχεται σε 3 474 322,77 EUR. Ο συνολικός προϋπολογισμός του όλου έργου εκτιμάται σε 3 993 676,97 EUR, τα οποία θα παρασχεθούν μέσω συγχρηματοδότησης με την CAR και το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εξωτερικών.

2.   Η διαχείριση των δαπανών που χρηματοδοτούνται από το αναφερόμενο στην παράγραφο 1 ποσό γίνεται σύμφωνα με τις διαδικασίες και τους κανόνες που εφαρμόζονται επί του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης.

3.   Η Επιτροπή επιβλέπει την ορθή διαχείριση του χρηματικού ποσού αναφοράς που αναφέρεται στην παράγραφο 1. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή συνάπτει την απαραίτητη συμφωνία με την CAR. Η συμφωνία ορίζει ότι η CAR πρέπει να εξασφαλίζει προβολή της συνεισφοράς της Ένωσης, αντίστοιχη με το ύψος της.

4.   Η Επιτροπή επιδιώκει τη σύναψη της αναφερόμενης στην παράγραφο 3 συμφωνίας το ταχύτερο δυνατό μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης. Ενημερώνει το Συμβούλιο για τυχόν δυσκολίες στη διαδικασία αυτή και για την ημερομηνία σύναψης της συμφωνίας.

Άρθρο 4

1.   Ο ΥΕ υποβάλλει έκθεση στο Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας απόφασης βάσει τακτικών τριμηνιαίων περιγραφικών εκθέσεων της CAR. Οι εκθέσεις αυτές χρησιμεύουν ως βάση για την αξιολόγηση του Συμβουλίου. Για να επικουρήσει το Συμβούλιο στην αξιολόγηση αποτελεσμάτων της παρούσας απόφασης του Συμβουλίου, ένας εξωτερικός φορέας προβαίνει σε αξιολόγηση του έργου.

2.   Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση επί των δημοσιονομικών πτυχών του έργου που αναφέρεται στο άρθρο 1.

Άρθρο 5

1.   Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει από την ημέρα της έκδοσής της.

2.   Η παρούσα απόφαση λήγει 24 μήνες μετά την ημερομηνία σύναψης της αναφερόμενης στο άρθρο 3 παράγραφος 3 συμφωνίας. Ωστόσο, λήγει έξι μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της, αν δεν έχει συναφθεί εν τω μεταξύ συμφωνία.

Βρυξέλλες, 11 Δεκεμβρίου 2017.

Για το Συμβούλιο

H Πρόεδρος

F. MOGHERINI


(1)  Κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού (ΕΕ L 335, 13.12.2008, σ. 99).

(2)  Απόφαση 2013/698/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2013, για την υποστήριξη της δημιουργίας παγκόσμιου μηχανισμού αναφοράς για παράνομα φορητά όπλα και ελαφρύ οπλισμό, και για άλλα παράνομα συμβατικά όπλα και πυρομαχικά προκειμένου να μειωθεί ο σχετικός κίνδυνος λαθρεμπορίου (ΕΕ L 320 της 30.11.2013, σ. 34).

(3)  Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2015/1908 του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2015, για την υποστήριξη της δημιουργίας παγκόσμιου μηχανισμού αναφοράς για παράνομα φορητά όπλα και ελαφρύ οπλισμό και για άλλα παράνομα συμβατικά όπλα και πυρομαχικά προκειμένου να μειωθεί ο σχετικός κίνδυνος λαθρεμπορίου («iTrace II») (ΕΕ L 278 της 23.10.2015, σ. 15).


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Παγκόσμιος μηχανισμός αναφοράς iTrace για τα SALW και άλλα συμβατικά όπλα και πυρομαχικά

1.   Ιστορικό και σκεπτικό για τη στήριξη της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ)

1.1.

Η παρούσα απόφαση αποτελεί συνέχεια διαδοχικών αποφάσεων του Συμβουλίου για την καταπολέμηση της αποσταθεροποίησης που οφείλεται στην εκτροπή και διακίνηση SALW και άλλων συμβατικών όπλων, ιδίως των αποφάσεων 2013/698/ΚΕΠΠΑ της 25ης Νοεμβρίου 2013 (1) και (ΚΕΠΠΑ) 2015/1908 της 22ας Οκτωβρίου 2015 (2) του Συμβουλίου, με τις οποίες θεσπίστηκε και ενισχύθηκε ο παγκόσμιος μηχανισμός αναφοράς iTrace για παράνομα SALW και για άλλα παράνομα συμβατικά όπλα και πυρομαχικά.

Η παράνομη εξάπλωση SALW και άλλων συμβατικών όπλων και πυρομαχικών είναι μείζων παράγοντας υπονόμευσης της κρατικής σταθερότητας και όξυνσης των συγκρούσεων, πράγμα που αποτελεί σοβαρή απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια. Όπως αναφέρεται στην στρατηγική της ΕΕ για την καταπολέμηση της παράνομης συσσώρευσης και διακίνησης φορητών όπλων και ελαφρού οπλισμού και των πυρομαχικών τους («Στρατηγική SALW της ΕΕ»), τα παράνομα όπλα και πυρομαχικά συμβάλλουν στην επιδείνωση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος και αποτελούν μείζονα παράγοντα ανάφλεξης και εξάπλωσης των συρράξεων καθώς και κατάρρευσης των κρατικών δομών. Τα πρόσφατα πορίσματα από την εφαρμογή του μηχανισμού iTrace στο Ιράκ, τη Λιβύη, τη Συρία και άλλες σύνθετες συγκρούσεις κοντά στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης επιβεβαιώνουν τις παραδοχές της στρατηγικής της ΕΕ για τα SALW.

Οι δραστηριότητες που διεξάγονται δυνάμει της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2015/1908 οδήγησαν στη δημιουργία του iTrace, μιας παγκόσμιας πρωτοβουλίας για την παρακολούθηση των όπλων στις εμπόλεμες περιοχές. Λειτουργεί σε 27 κράτη που πλήττονται από συγκρούσεις, μεταξύ άλλων στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή, τη Νοτιανατολική Ασία και, πιο πρόσφατα, στη Λατινική Αμερική. Το iTrace είναι το μεγαλύτερο παγκόσμιο δημόσιο μητρώο εκτραπέντων συμβατικών όπλων για την υποστήριξη των προσπαθειών των κρατών για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση της εκτροπής σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του άρθρου 11 της συνθήκης για το εμπόριο όπλων («ΣΕΟ») και το κριτήριο 7 της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου (3). Το iTrace παρέχει αναλυτικές εκθέσεις σχετικά με προμήθειες όπλων και πυρομαχικών προς ένοπλες ομάδες ανταρτών και τρομοκρατών που συνιστούν απειλή για την ασφάλεια της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της Αλ Κάιντα στο Ισλαμικό Μαγκρέμπ και του Νταές ή Ισλαμικού Κράτους· προειδοποιεί εμπιστευτικά και ταχέως τις αρμόδιες για τον έλεγχο των εξαγωγών όπλων αρχές των κρατών μελών όσον αφορά τους κινδύνους εκτροπής μετά την εξαγωγή· παρέχει ταχέως κρίσιμες πληροφορίες στις αντιπροσωπίες της Ένωσης και τις διπλωματικές αποστολές των κρατών μελών στις πληττόμενες από συγκρούσεις περιοχές σχετικά με το λαθρεμπόριο όπλων και τη δυναμική των συγκρούσεων· και παρέχει αποτελεσματικότερη ευαισθητοποίηση σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνονται για τον έλεγχο των εξαγωγών όπλων και την αποφυγή της εκτροπής, μέσω συχνής και με ισχυρό αντίκτυπο παγκόσμιας κάλυψης από τα μέσα ενημέρωσης.

1.2.

Ο μηχανισμός iTrace, ωστόσο, αντιμετωπίζει αυξανόμενες πιέσεις από τα κράτη μέλη της Ένωσης να παρέχει άμεση και προσωπική ενημέρωση στις εθνικές αρχές έκδοσης αδειών εξαγωγής όπλων (μεταξύ άλλων με συχνές επισκέψεις στις πρωτεύουσες) και να παρέχει ευρύτερο φάσμα πληροφοριών στους φορείς χάραξης πολιτικής στο τομέα ελέγχου των εξαγωγών όπλων.

Σκοπός της παρούσας απόφασης είναι επομένως να συνεχιστεί και να ενισχυθεί η λειτουργία του iTrace βάσει της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2015/1908 με περαιτέρω παροχή προς τους φορείς χάραξης πολιτικής της Ένωσης, τους ειδικούς στον έλεγχο των όπλων και τους αρμόδιους για τον έλεγχο της εξαγωγής όπλων συστηματικά συλλεγόμενες, χρήσιμες πληροφορίες οι οποίες θα τους επιτρέψουν να διαμορφώσουν αποτελεσματικές, τεκμηριωμένες στρατηγικές για την καταπολέμηση της εκτροπής και της παράνομης εξάπλωσης των συμβατικών όπλων και των πυρομαχικών τους προκειμένου να βελτιωθεί η ασφάλεια σε διεθνές και σε περιφερειακό επίπεδο. Κατ' αυτόν τον τρόπο θα συνεχίσει να τους βοηθά να συνδυάσουν μια επιτυχημένη στρατηγική αντιμετώπισης με κατάλληλες προληπτικές ενέργειες για την καταπολέμηση της παράνομης προσφοράς και ζήτησης, και να εξασφαλίσουν τον αποτελεσματικό έλεγχο των συμβατικών όπλων σε τρίτες χώρες.

1.3.

Η απόφαση προβλέπει τη συνέχιση της λειτουργίας και την περαιτέρω ενίσχυση του ηλεκτρονικού συστήματος δημόσιας πρόσβασης iTrace. Τα έργα που αναφέρονται στην απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2015/1908 θα ενισχυθούν από τα εξής: 1) αυξημένη συχνότητα και διάρκεια των αποστολών για τη συλλογή δεδομένων όσον αφορά τις προμήθειες παράνομωνσυμβατικών όπλων σε περιοχές συγκρούσεων, 2) δέσμες μέτρων στήριξης προσαρμοσμένων στις εκάστοτε ανάγκες των κρατών μελών που περιλαμβάνουν άμεση διαβούλευση, εξειδικευμένα στοιχεία και εκθέσεις, 24ωρη υπηρεσία υποστήριξης και ανάθεση καθηκόντων όσον αφορά την εξακρίβωση μετά την αποστολή και 3) κατάρτιση και καθοδήγηση των εθνικών αρχών σε κράτη που πλήττονται από συγκρούσεις προκειμένου να ενισχυθούν οι ικανότητες καταπολέμησης της εκτροπής, να βελτιωθεί η διαχείριση των όπλων και να προωθηθεί η συγκέντρωση δεδομένων στο πλαίσιο του μηχανισμού iTrace.

2.   Γενικοί στόχοι

Η κατωτέρω περιγραφόμενη δράση θα υποστηρίξει έτι περαιτέρω τη διεθνή κοινότητα στην καταπολέμηση της αποσταθεροποίησης που οφείλεται στην εκτροπή και διακίνηση SALW και άλλων συμβατικών όπλων και πυρομαχικών. Θα συνεχίσει να παρέχει στους φορείς χάραξης πολιτικής, τους ειδικούς στον έλεγχο των όπλων και τους αρμόδιους για τον έλεγχο της εξαγωγής όπλων χρήσιμες πληροφορίες οι οποίες θα τους βοηθήσουν στο να διαμορφώσουν αποτελεσματικές, τεκμηριωμένες στρατηγικές για την καταπολέμηση της εκτροπής και της παράνομης εξάπλωσης των SALW και άλλων συμβατικών όπλων και πυρομαχικών προκειμένου να βελτιωθεί η ασφάλεια σε διεθνές και σε περιφερειακό επίπεδο. Ειδικότερα, η δράση:

α)

θα παρέχει συγκεκριμένες πληροφορίες για τη διακίνηση SALW και άλλων συμβατικών όπλων οι οποίες απαιτούνται για την αποτελεσματικότερη παρακολούθηση της εφαρμογής του Προγράμματος Δράσης των ΗΕ για το λαθρεμπόριο SALW,

β)

θα στηρίξει την εφαρμογή της Διεθνούς Πράξης Επισήμανσης (ΙΤΙ),

γ)

θα εκθέσει τις σημαντικότερες οδούς και τους σημαντικότερους φορείς μέσω των οποίων γίνεται η εκτροπή συμβατικών όπλων και πυρομαχικών σε περιοχές συγκρούσεων ή σε διεθνείς τρομοκρατικές οργανώσεις και θα παράσχει αποδείξεις σχετικά με τη συμμετοχή ομάδων και ατόμων σε δραστηριότητες λαθρεμπορίου, στο πλαίσιο εθνικών δικαστικών διαδικασιών,

δ)

θα ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων οργάνων των ΗΕ, αποστολών και άλλων διεθνών οργανισμών στον τομέα της επισήμανσης SALW και άλλων συμβατικών όπλων και της απευθείας παροχής πληροφοριών προς υποστήριξη των υπαρχόντων μηχανισμών παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος διαχείρισης αρχείων παράνομων πυροβόλων όπλων και εντοπισμού της Interpol (iARMS), οι οποίοι συμπληρώνουν το iTrace και με τους οποίους θα εξασφαλισθεί συντονισμός,

ε)

θα παράσχει χρήσιμες πληροφορίες για τον προσδιορισμό τομέων όπου απαιτούνται κατά προτεραιότητα διεθνής συνεργασία και συνδρομή με σκοπό την αποτελεσματική καταπολέμηση της εκτροπής και διακίνησης SALW και άλλων συμβατικών όπλων και πυρομαχικών, όπως χρηματοδότηση έργων που αφορούν την ασφάλεια των αποθεμάτων ή τη διαχείριση των συνόρων,

στ)

θα προσφέρει μηχανισμό ο οποίος θα συμβάλει στην παρακολούθηση της εφαρμογής της ΣΕΟ, ειδικότερα θα εντοπίσει την εκτροπή συμβατικών όπλων κατά τη μεταφορά τους καθώς και θα βοηθήσει τις κυβερνήσεις να εκτιμούν τον κίνδυνο εκτροπής πριν από την εξαγωγή συμβατικών όπλων, συγκεκριμένα τον κίνδυνο εκτροπής εντός της χώρας προορισμού ή τον κίνδυνο επανεξαγωγής υπό ανεπιθύμητες συνθήκες, και

ζ)

θα προσφέρει βοήθεια στα κράτη μέλη, προσαρμοσμένη στις εκάστοτε ανάγκες, όσον αφορά την αξιολόγηση και τον μετριασμό των κινδύνων εκτροπής.

3.   Μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και αποτελέσματα του έργου

Η δράση θα προσφέρει ένα σταθερό πλαίσιο για τη συνεχή παρακολούθηση της παράνομης εξάπλωσης SALW και άλλων συμβατικών όπλων και πυρομαχικών. Αναμένεται ότι θα αυξήσει ουσιωδώς τις υπάρχουσες πληροφορίες σχετικά με τα όπλα και θα ενισχύσει σημαντικά τη στοχευμένη ανάπτυξη αποτελεσματικών πολιτικών για τον έλεγχο των συμβατικών όπλων και για τον έλεγχο της εξαγωγής όπλων. Συγκεκριμένα, το έργο:

α)

θα τροφοδοτήσει περαιτέρω το σύστημα διαχείρισης πληροφοριών iTrace το οποίο θα εξασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη συλλογή και ανάλυση δεδομένων για παράνομα συμβατικά όπλα,

β)

θα εφοδιάσει τους φορείς χάραξης πολιτικής και τους ειδικούς στον τομέα του ελέγχου των συμβατικών όπλων με ένα εργαλείο που θα τους διευκολύνει στη διαμόρφωση αποτελεσματικότερων στρατηγικών και στον προσδιορισμό τομέων στους οποίους απαιτείται κατά προτεραιότητα η παροχή συνδρομής και συνεργασίας (για παράδειγμα με τον προσδιορισμό υποπεριφερειακών ή περιφερειακών μηχανισμών συνεργασίας, συντονισμού και ανταλλαγής πληροφοριών που πρέπει να δημιουργηθούν ή να ενισχυθούν, με τον εντοπισμό μη ασφαλισμένων εθνικών αποθεμάτων, ανεπαρκούς διαχείρισης καταλόγων, παράνομων οδών μεταφοράς, αναποτελεσματικών συνοριακών ελέγχων και ανεπαρκών ικανοτήτων επιβολής του νόμου),

γ)

θα διαθέτει ενσωματωμένη ευελιξία να παράγει πληροφορίες χρήσιμες για τη χάραξη πολιτικής, ασχέτως των ταχέως μεταβαλλόμενων απαιτήσεων πολιτικής,

δ)

θα αυξήσει σημαντικά την αποτελεσματικότητα των διεθνών οργανισμών και των ατόμων που ασχολούνται με την παρακολούθηση των όπλων με την παροχή ενός μηχανισμού ανταλλαγής πληροφοριών με συνεχώς διευρυνόμενο πεδίο και

ε)

θα συμβάλει στην ανάπτυξη βιώσιμων εθνικών ικανοτήτων στα κράτη που πλήττονται από συγκρούσεις για τον εντοπισμό και την παρακολούθηση παράνομων όπλων και στην αποτελεσματικότερη συμμετοχή σε διεθνείς διαδικασίες ελέγχουν των όπλων και επιβολής του νόμου.

4.   Περιγραφή της δράσης

4.1.   Έργο 1: Κατάρτιση και καθοδήγηση των εθνικών αρχών σε πληγείσες από συγκρούσεις χώρες όσον αφορά την αναγνώριση και τον διεθνή εντοπισμό όπλων.

4.1.1.   Στόχος του έργου

Το έργο θα παρέχει «κατά παραγγελία» κατάρτιση όσον αφορά την αναγνώριση, τον εντοπισμό και τη διαχείριση όπλων στους τοπικούς εταίρους και, όπου απαιτείται, στο προσωπικό στήριξης της ειρήνης (συμπεριλαμβανομένων των αποστολών και των ομάδων παρακολούθησης της εφαρμογής των κυρώσεων του ΟΗΕ και της Ένωσης). Η κατάρτιση αυτή θα βασίζεται σε σειρά υπηρεσιών που προσφέρει η CAR από το 2014 - μολονότι εγγράφονται στον προϋπολογισμό εκτός των iTrace I και II - πράγμα που έχει ζωτική σημασία για τη διευκόλυνση των έργων.

4.1.2.   Δραστηριότητες του έργου

Το έργο θα χρησιμοποιήσει προσωπικό από τις ομάδες επιτόπιας έρευνας προκειμένου να προσφέρει κατάρτιση σε ολοένα και ανώτερο τεχνικό επίπεδο, η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

α)

εισαγωγή στη συλλογή δεδομένων σχετικά με τα όπλα, με αναφορά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις,

β)

βασικές τεχνικές αναγνώρισης των όπλων και αποτελεσματικής τεκμηρίωσης για τα όπλα,

γ)

τυποποιημένες διαδικασίες συλλογής αποδεικτικών στοιχείων,

δ)

τις απαιτήσεις που εφαρμόζονται στις μεγάλης εμβέλειας, περιφερειακές και διεθνείς έρευνες,

ε)

την εφαρμογή της Διεθνούς Πράξης Επισήμανσης,

στ)

τον διεθνή εντοπισμό όπλων και τα συστήματα εντοπισμού όπλων (συγκεκριμένα Ιντερπόλ και Ευρωπόλ),

ζ)

τη χρήση «μαζικών δεδομένων» και ανάλυση των τάσεων και

η)

τις δυνατότητες (διεθνούς) τεχνικής βοήθειας και επέμβασης των αρχών επιβολής του νόμου.

Οι δραστηριότητες αυτές θα διεξάγονται παράλληλα με τις επιτόπιες έρευνες iTrace, συμπεριλαμβανομένων κοινών ερευνών (καθοδήγηση) που διεξάγονται από εθνικέ κυβερνητικές αρχές.

4.1.3.   Αποτελέσματα του έργου

Το έργο:

α)

θα ενθαρρύνει τις εθνικές αρχές να παρέχουν μεγαλύτερη πρόσβαση στις ομάδες επιτόπιας έρευνας iTrace, ως απάντηση στις επανειλημμένες εκκλήσεις για παροχή τεχνικής συνδρομής και κοινής ερευνητικής ικανότητας από τις ομάδες iTrace και ως συμβολή στην αύξηση των δεδομένων iTrace,

β)

θα παρέχει συγκεκριμένη βοήθεια για οικοδόμηση ικανοτήτων στις εθνικές κυβερνήσεις οι οποίες, μολονότι υποφέρουν από τις συνέπειες της εκτροπής όπλων, δεν διαθέτουν τα εργαλεία για να εντοπίσουν και να αναφέρουν τις εκτροπές όπλων που χρησιμοποιούντα σε συγκρούσεις ·αυτό αποτελεί συχνά πρόδρομο αποτελεσματικότερης διαχείρισης των όπλων σε εθνικό επίπεδο και, ως εκ τούτου, στηρίζει την εφαρμογή της ΣΕΟ, της Διεθνούς Πράξης Επισήμανσης και του προγράμματος δράσης των ΗΕ, τον προγραμματισμό δραστηριοτήτων Υλικής Ασφάλειας και Διαχείρισης Αποθεμάτων (PSSM) και την συνεργασία με διεθνείς φορείς επιβολής του νόμου, όπως η Ιντερπόλ (iARMS) και η Ευρωπόλ,

γ)

στηρίζει τον ενισχυμένο διάλογο, ιδίως εντοπίζοντας τους βασικούς φορείς άλλων πρωτοβουλιών που χρηματοδοτούνται από την Ένωση (π.χ. σχέσεις των αποστολών της Ένωσης με τις κυβερνήσεις των χωρών υποδοχής) και την δρομολόγηση πρωτοβουλιών, όπως ο προγραμματισμός δραστηριοτήτων Υλικής Ασφάλειας και Διαχείρισης Αποθεμάτων (PSSM) (π.χ. Σχέδια διαχείρισης αποθεμάτων υποστηριζόμενα από την Ένωση).

4.1.4.   Δείκτες υλοποίησης του έργου

Έως 30 επιτόπιες επισκέψεις κατάρτισης και καθοδήγησης, με έμφαση σε συχνές επισκέψεις με σκοπό την υποστήριξη των εθνικών αρχών στην οικοδόμηση ικανότητας εντοπισμού.

Το έργο θα υλοποιηθεί κατά την προβλεπόμενη διετή διάρκεια του μηχανισμού iTrace.

4.1.5.   Δικαιούχοι του έργου

Οι δραστηριότητες κατάρτισης και καθοδήγησης στο πλαίσιο του έργου iTrace θα έχουν άμεσα οφέλη για τους εθνικούς φορείς σε κράτη που πλήττονται από συγκρούσεις, μεταξύ των οποίων τα όργανα επιβολής του νόμου και οι εισαγγελείς. Το πρόγραμμα θα προσφέρει έμμεση στήριξη στους εθνικούς διαλόγους με τιε πρωτοβουλίες ελέγχου των όπλων που χρηματοδοτούνται από την Ένωση και άλλες τέτοιου είδους πρωτοβουλίες, ενθαρρύνοντας τη χρήση διεθνών μηχανισμών εντοπισμού (όπως το σύστημα iARMS της Ιντερπόλ και η Ευρωπόλ), και διευκολύνοντας τη συμμετοχή σε σχέδια διαχείρισης των αποθεμάτων και άλλα σχέδια ελέγχου των SALW που χρηματοδοτούνται από την Ένωση.

4.2.   Έργο 2: Ενίσχυση των επιτόπιων ερευνών που απαιτούνται για την περαιτέρω τροφοδότηση του συστήματος iTrace, σε πραγματικό χρόνο, με στοιχεία που τεκμηριώνουν την εκτροπή και διακίνηση SALW και άλλων συμβατικών όπλων και πυρομαχικών και άλλες χρήσιμες πληροφορίες.

4.2.1.   Στόχος του έργου

Το έργο θα ενισχύσει την συχνότητα και τη διάρκεια της επιτόπιας έρευνας όσον αφορά την κυκλοφορία SALW και άλλων συμβατικών όπλων και πυρομαχικών σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις. Το έργο θα δώσει προτεραιότητα σε χώρες και περιοχές που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία στα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, του Ιράκ, της Λιβύης, του Μάλι, του Νοτίου Σουδάν, της Σομαλίας, της Συρίας και της Υεμένης.

Η σύναψη τυπικών συμφωνιών ανταλλαγής πληροφοριών με αποστολές της Ένωσης και του ΟΗΕ και με σειρά οργανώσεων θα διευκολύνει το έργο, όπως και η επιλεκτική διαβίβαση τυπικών αιτημάτων ανίχνευσης προς εθνικές κυβερνήσεις. Επιπροσθέτως, το έργο θα συνεχίσει να διεξάγει δευτερογενή ανάλυση και επαλήθευση (μέσω επιτόπιων ερευνών) των υφισταμένων πληροφοριών για συγκεκριμένες μεταφορές, τις οποίες συλλέγουν οργανώσεις εκτός από την CAR με σκοπό την εισαγωγή τους στο σύστημα iTrace.

4.2.2.   Δραστηριότητες του έργου

Στο πλαίσιο του παρόντος έργου θα αναληφθούν οι ακόλουθες δραστηριότητες:

α)

η αποστολή ειδικευμένων εμπειρογνωμόνων στον τομέα των όπλων για τη διεξαγωγή επιτόπιας ανάλυσης παράνομων SALW και άλλων συμβατικών όπλων, πυρομαχικών και συναφούς υλικού που έχουν ανακτηθεί από κράτη που πλήττονται από ένοπλες συγκρούσεις,

β)

η ανάλυση, επανεξέταση και επαλήθευση των αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με παράνομα SALW και άλλα παράνομα συμβατικά όπλα, πυρομαχικά και τους χρήστες τους, στα οποία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, φωτογραφίες των όπλων, των συστατικών μερών τους και των εσωτερικών και εξωτερικών σημάνσεων, η συσκευασία, τα σχετικά έγγραφα αποστολής και τα αποτελέσματα των επιτόπιων ερευνών (χρήστες, προμηθευτές και οδοί διακίνησης),

γ)

η επανεξέταση και η επαλήθευση επιπλέον πρόσφατων αποδεικτικών στοιχείων για παράνομα SALW και άλλα συμβατικά όπλα και πυρομαχικά τα οποία έχουν συλλεγεί από άλλες οργανώσεις εκτός από την CAR, συμπεριλαμβανομένων εκθέσεων από ομάδες των ΗΕ για την παρακολούθηση των κυρώσεων, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τα διεθνή μέσα ενημέρωσης,

δ)

η εισαγωγή όλων των συλλεγέντων και επαληθευθέντων στοιχείων στο σύστημα διαχείρισης πληροφοριών και την ηλεκτρονική πύλη χαρτογράφησης iTrace,

ε)

ο εντοπισμός και η υποστήριξη τοπικών εταίρων ώστε να εξασφαλιστεί η σταθερή συλλογή δεδομένων προς υποστήριξη του συστήματος iTrace καθ'όλη τη διάρκεια της προτεινόμενης δράσης και πέραν αυτής,

στ)

η διαρκής σύνδεση με εθνικές κυβερνήσεις για τον προκαθορισμό εθνικών σημείων επαφής, και η δημιουργία συντονιστικού μηχανισμού για τον ακριβή προσδιορισμό του πεδίου των ερευνών της CAR και τον περιορισμό ενδεχόμενων συγκρούσεων συμφερόντων, πριν από την έναρξη των ερευνών της.

Το έργο θα υλοποιηθεί σταδιακά κατά την προβλεπόμενη διετή διάρκεια του μηχανισμού iTrace.

4.2.3.   Αποτελέσματα του έργου

Το έργο:

α)

θα τεκμηριώσει, in situ, τις υλικές αποδείξεις της εκτροπής ή διακίνησης συμβατικών όπλων και πυρομαχικών σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις,

β)

θα επαληθεύσει και θα τεκμηριώσει τις υποθέσεις παράνομης διακίνησης από στοιχεία συλλεγέντα από την CAR, από οργανώσεις που έχουν μόνιμες συμφωνίες ανταλλαγής πληροφοριών με την CAR και, ενδεχομένως, άλλες οργανώσεις, σχετικά με την εκτροπή ή τη διακίνηση συμβατικών όπλων και πυρομαχικών σε όλες τις περιοχές,

γ)

θα παράσχει συγκεκριμένες οπτικές αποδείξεις εκτροπής ή διακίνησης συμβατικών όπλων και πυρομαχικών, συμπεριλαμβανομένων φωτογραφιών του υλικού, αριθμών σειράς, σφραγίδων εργοστασίου, κιβωτίων, καταλόγων συσκευασίας, εγγράφων αποστολής και πιστοποιητικών τελικού χρήστη,

δ)

θα παραγάγει εκθέσεις για παράνομες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των οδών διακίνησης και των φορέων που εμπλέκονται στην εκτροπή ή την παράνομη μεταφορά, καθώς και αξιολογήσεις των επιβαρυντικών παραγόντων (μεταξύ άλλων η ατελέσφορη διαχείριση και ελλιπής ασφάλεια των αποθεμάτων και η σκόπιμη, κρατικά συντονισμένη δημιουργία παράνομων δικτύων προμήθειας),

ε)

θα εισαγάγει τα προαναφερόμενα στοιχεία στο σύστημα διαχείρισης πληροφοριών και στην ηλεκτρονική πύλη χαρτογράφησης iTrace με στόχο την πλήρη διάδοσή τους στο κοινό και στα κράτη μέλη της Ένωσης μέσω ασφαλών σταθερών και κινητών εφαρμογών.

4.2.4.   Δείκτες υλοποίησης του έργου

Ανάπτυξη έως και 50 επιτόπιων αποστολών (συμπεριλαμβανομένων εφόσον απαιτείται, μακροχρόνιων αποστολών) καθ' όλη τη διετή περίοδο με σκοπό τη συγκέντρωση στοιχείων προς εισαγωγή στο σύστημα διαχείρισης πληροφοριών και την ηλεκτρονική πύλη χαρτογράφησης iTrace

Το έργο θα υλοποιηθεί κατά την προβλεπόμενη διετή διάρκεια του μηχανισμού iTrace.

4.2.5.   Δικαιούχοι του έργου

Το iTrace θα συνεχίσει να παρέχει όλο και πληρέστερες πληροφορίες που απευθύνονται κατά πρώτο και κύριο λόγο στους φορείς χάραξης πολιτικής των κρατών μελών για τον έλεγχο των όπλων και στις αρχές έκδοσης αδειών εξαγωγής όπλων, καθώς και στα θεσμικά όργανα, τους οργανισμούς και τις αποστολές της Ένωσης. Οι εν λόγω δικαιούχοι της Ένωσης θα έχουν επίσης πρόσβαση σε εμπιστευτικές πληροφορίες μέσω ασφαλών σταθερών και κινητών εφαρμογών που παρέχονται από το iTrace.

Όλοι οι δικαιούχοι της Ένωσης θα συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στις δημόσιες πληροφορίες, όπως και δικαιούχοι εκτός της Ένωσης, ιδίως φορείς χάραξης πολιτικής για τον έλεγχο των όπλων και αρχές έκδοσης αδειών για την εξαγωγή όπλων σε τρίτες χώρες. Συγχρόνως, περιφερειακοί και διεθνείς οργανισμοί (συμπεριλαμβανομένων ομάδων του ΟΗΕ για την παρακολούθηση των κυρώσεων, ειρηνευτικών αποστολών του ΟΗΕ, του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος (UNODC), του Γραφείου αφοπλισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNODA) και της INTERPOL), μη κυβερνητικοί ερευνητικοί οργανισμοί (συμπεριλαμβανομένων του Διεθνούς Κέντρου της Βόννης για τη Μετατροπή (BICC), της Ομάδας Ερευνών και Πληροφοριών για την Ειρήνη (GRIP), του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών της Στοκχόλμης για την Ειρήνη (SIPRI) και της Επιθεώρησης Φορητών Όπλων), οργανώσεις υπεράσπισης δικαιωμάτων (συμπεριλαμβανομένων της Διεθνούς Αμνηστίας και του Παρατηρητηρίου ανθρώπινων δικαιωμάτων)) και τα διεθνή μέσα ενημέρωσης θα επωφεληθούν από τις πληροφορίες που δημοσιεύονται στο iTrace.

4.3.   Έργο 3: Άμεση στήριξη των αρχών των κρατών μελών που είναι υπεύθυνες για τον έλεγχο των εξαγωγών όπλων και των φορέων χάραξης πολιτικής στον τομέα του ελέγχου των όπλων

4.3.1.   Στόχος του έργου

Τα μέλη του προσωπικού του έργου iTrace θα συνεργάζονται στενά με τις εθνικές αρχές των κρατών μελών που είναι υπεύθυνες για την έκδοση αδειών εξαγωγής όπλων. Οι πληροφορίες που παρέχονται από τις εθνικές αρχές των κρατών μελών που είναι υπεύθυνες για την έκδοση αδειών εξαγωγής όπλων θα γίνονται αντικείμενο επεξεργασίας με τον δέοντα σεβασμό και την επιβεβλημένη εμπιστευτικότητα. Το iTrace θα συνεχίσει να βρίσκεται σε επαφή με μια σειρά εθνικών αρχών τρίτων χωρών που είναι υπεύθυνες για την έκδοση αδειών εξαγωγής όπλων. Οι επαφές αυτές θα στηρίξουν σημαντικά τις διεθνείς προσπάθειες για την αντιμετώπιση της εκτροπής και της παράνομης διακίνησης συμβατικών όπλων και θα ενισχύσουν τη διεθνή δράση για την αντιμετώπιση της εκτροπής μεταξά άλλων μέσω:

α)

της παροχής λεπτομερών δεδομένων και στοιχείων σχετικά με τεκμηριωμένες εκτροπές στις αρχές που είναι υπεύθυνες για την έκδοση αδειών εξαγωγής όπλων,

β)

της παροχής, κατόπιν επίσημου αιτήματος των εθνικών αρχών έκδοσης αδειών εξαγωγής των κρατών μελών, ικανότητας επαλήθευσης μετά την αποστολή ή μετά την παράδοση στα κράτη μέλη.

4.3.2.   Δραστηριότητες του έργου

Στο πλαίσιο του παρόντος έργου θα αναληφθούν οι ακόλουθες δραστηριότητες:

α)

συχνές επισκέψεις ομάδων iTrace στις πρωτεύουσες κρατών μελών με σκοπό την ενημέρωση των αρμόδιων αρχών για θέματα καταπολέμησης της εκτροπής και την παρουσίαση της προόδου διεθνών ερευνών,

β)

δημιουργία υπηρεσίας 24ωρης υποστήριξης για την παροχή άμεσων συμβουλών σε θέματα καταπολέμησης της εκτροπής ή σε περίπτωση δημοσίευσης στον τύπο πιθανών αρνητικών πληροφοριών που προέρχονται από μη επαληθευμένες αναφορές τρίτων,

γ)

ανάπτυξη προσαρμοσμένων στις ανάγκες των αρμόδιων για την έκδοση αδειών εξαγωγής αρχών των κρατών μελών ηλεκτρονικών πινάκων, οι οποίοι αναπαράγουν ασφαλή στοιχεία από το σύστημα iTrace- π.χ κράτη με αρνητικό προηγούμενο εκτροπής όπλων, προορισμοί υψηλού κινδύνου και κοινοποίηση, σε πραγματικό χρόνο, πληροφοριών για εκτροπή όπλων εγχώριας κατασκευής, και

δ)

πραγματοποίηση ή στήριξη από τις ομάδες επιτόπιας έρευνας iTrace, κατόπιν επίσημου αιτήματος των εθνικών αρχών έκδοσης αδειών εξαγωγής των κρατών μελών, ελέγχων επαλήθευσης της τελικής χρήσης μετά την αποστολή στα κράτη μέλη.

Το έργο θα υλοποιηθεί κατά την προβλεπόμενη διετή διάρκεια του μηχανισμού iTrace.

4.3.3.   Αποτελέσματα του έργου

Το έργο:

α)

θα συνδράμει τις αρχές έκδοσης αδειών για την εξαγωγή όπλων κράτους μέλους, κατόπιν αιτήματός τους, για τον εντοπισμό των κινδύνων εκτροπής μετά την εξαγωγή,

β)

θα παρέχει πληροφορίες για τη στήριξη της ανάλυσης κινδύνου της πλήρους εκτροπής από τις αρχές έκδοσης αδειών για την εξαγωγή όπλων κράτους μέλους (σύμφωνα με τη Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων και την Κοινή Θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ) πριν από τη χορήγηση αδειών εξαγωγής,

γ)

θα ενισχύσει τις αρχές έκδοσης αδειών για την εξαγωγή όπλων κράτους μέλους με ικανότητα εξακρίβωσης μετά την αποστολή κατόπιν αιτήματός τους,

δ)

θα στηρίξει τη χάραξη πολιτικής στον τομέα του ελέγχου των όπλων των κρατών μελών, παρέχοντας πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τις τάσεις εκτροπής και διακίνησης προς υποστήριξη της εθνικής εμπλοκής σε διεθνείς διαδικασίες πολιτικής, και

ε)

θα συνδράμει τις εθνικές υπηρεσίες επιβολής του νόμου των κρατών μελών με στόχο τη στήριξη των ποινικών ερευνών, κατά περίπτωση και κατόπιν αιτήματός τους.

4.3.4.   Δείκτες υλοποίησης του έργου

Σχεδιασμός και ανάπτυξη από τους νυν σχεδιαστές του συστήματος iTrace, σταθερών και κινητών εφαρμογών αναλόγως των αναγκών, οι οποίες θα διαβιβάζουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο από ασφαλή στεγανά εντός του συστήματος iTrace προς τις εθνικές αρχές των κρατών μελών. Ένα γραφείο τεχνικής υποστήριξης που θα στελεχώνεται από προσωπικό του συστήματος iTrace, θα παρέχει πλήρη στήριξη προς τις αρχές ελέγχου και τους φορείς χάραξης πολιτικής όσον αφορά τις εξαγωγές όπλων των κρατών μελών.. Έως και 30 επισκέψεις στις πρωτεύουσες των κρατών μελών κατόπιν αίτησης.

Το έργο θα υλοποιηθεί κατά την προβλεπόμενη διετή διάρκεια του έργου iTrace.

4.3.5.   Δικαιούχοι του έργου

Όλα τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, με επισκέψεις στις πρωτεύουσες και αποστολές εξακρίβωσης μετά την αποστολή, που θα πραγματοποιούνται κατόπιν αιτήματος.

4.4.   Έργο 4: Προβολή στους ενδιαφερόμενους και διεθνής συντονισμός

4.4.1.   Στόχος του έργου

Στόχος του έργου είναι η προβολή των οφελών του συστήματος iTrace στους διεθνείς και εθνικούς φορείς χάραξης πολιτικής, τους ειδικούς στον έλεγχο συμβατικών όπλων και τις αρχές έκδοσης αδειών για την εξαγωγή όπλων. Οι πρωτοβουλίες προβολής θα χαραχθούν επίσης με σκοπό τον μεγαλύτερο συντονισμό της ανταλλαγής πληροφοριών και την οικοδόμηση σταθερών σχέσεων συνεργασίας με άτομα και οργανώσεις ικανά να παράγουν πληροφορίες που μπορούν να εισαχθούν στον μηχανισμό iTrace.

4.4.2.   Δραστηριότητες του έργου

Οι ακόλουθες δραστηριότητες με τη δέουσα προσοχή για την αποφυγή αλληλεπικάλυψης με άλλες επιχειρήσεις, όπως για παράδειγμα για την προβολή της ΣΕΟ, θα αναληφθούν στο πλαίσιο του παρόντος έργου:

α)

διοργάνωση παρουσιάσεων από υπαλλήλους του μηχανισμού iTrace σε συναφή διεθνή συνέδρια με αντικείμενο την παράνομη εμπορία συμβατικών όπλων σε όλες της τις πτυχές. Σκοπός θα είναι η προβολή του iTrace, με ιδιαίτερη έμφαση 1) στα συγκεκριμένα του οφέλη όσον αφορά τη συμβολή στην παρακολούθηση της εφαρμογής του Προγράμματος Δράσης του ΟΗΕ, της ΣΕΟ και άλλων συναφών διεθνών πράξεων, 2) στη χρησιμότητά του για τον προσδιορισμό τομέων όπου απαιτούνται κατά προτεραιότητα διεθνής συνδρομή και συνεργασία και 3) στη χρησιμότητά του ως μηχανισμού εκτίμησης κινδύνου για τις αρχές έκδοσης αδειών εξαγωγής όπλων,

β)

διοργάνωση παρουσιάσεων από υπαλλήλους του μηχανισμού iTrace σε εθνικές κυβερνήσεις και επιχειρήσεις διατήρησης της ειρήνης. Σκοπός θα είναι η προβολή του iTrace σε αρμόδια τμήματα αποστολών, η ενθάρρυνση και εκπόνηση τυπικών συμφωνιών ανταλλαγής πληροφοριών ικανών να παράγουν πληροφορίες που μπορούν να εισαχθούν στο σύστημα iTrace, καθώς και η συνεπικούρηση των φορέων χάραξης πολιτικής για τον προσδιορισμό τομέων όπου απαιτούνται κατά προτεραιότητα διεθνής συνδρομή και συνεργασία.

Το έργο θα υλοποιηθεί κατά την προβλεπόμενη διετή διάρκεια του έργου iTrace.

4.4.3.   Αποτελέσματα του έργου

Το έργο:

α)

θα καταδείξει τη χρησιμότητα του iTrace και την έννοια της τεκμηρίωσης, της συλλογής και της κοινοχρησίας δεδομένων περί εκτροπής στους εθνικούς και διεθνείς φορείς χάραξης πολιτικής που εργάζονται για την υλοποίηση των συμφωνιών για τον έλεγχο των συμβατικών όπλων και της εξαγωγής όπλων (Πρόγραμμα Δράσης των ΟΗΕ, ΣΕΟ και άλλες συναφείς διεθνείς πράξεις) και για την αξιολόγηση της εφαρμογής τους,

β)

θα παράσχει χρήσιμες πληροφορίες οι οποίες θα διευκολύνουν τους φορείς χάραξης πολιτικής και τους ειδικούς στον έλεγχο των συμβατικών όπλων στον εντοπισμό τομέων όπου απαιτούνται κατά προτεραιότητα διεθνής συνδρομή και συνεργασία και στη διαμόρφωση αποτελεσματικών στρατηγικών κατά της εκτροπής των όπλων,

γ)

θα παράσχει στις αρχές έκδοσης αδειών για την εξαγωγή όπλων διεξοδικές πληροφορίες για το σύστημα iTrace και τη χρησιμότητά του όσον αφορά την εκτίμηση κινδύνου, επιπλέον της δυνατότητας ανατροφοδότησης και βελτίωσης του συστήματος που προσφέρει,

δ)

θα διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εθνικών κυβερνήσεων και των επιχειρήσεων διατήρησης της ειρήνης του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένης της επεξεργασίας και ανάλυσης δεδομένων με χρησιμοποίηση του συστήματος iTrace,

ε)

θα διευκολύνει τη δικτύωση από μια συνεχώς διευρυνόμενη ομάδα ειδικών στον τομέα του ελέγχου συμβατικών όπλων που συμμετέχουν στην διεξαγωγή επιτόπιων ερευνών όσον αφορά την εκτροπή και διακίνηση συμβατικών όπλων και πυρομαχικών,

στ)

θα ενισχύσει την ευαισθητοποίηση ως προς τη σημασία της ανίχνευσης των συμβατικών όπλων και πυρομαχικών ως μέσου συνδρομής για την παρακολούθηση της εφαρμογής του Προγράμματος Δράσης του ΟΗΕ, του ΙΤΙ, της ΣΕΟ και άλλων διεθνών και περιφερειακών πράξεων για τον έλεγχο των όπλων και της εξαγωγής τους.

4.4.4.   Δείκτες υλοποίησης του έργου

Έως και 20 συνέδρια ευαισθητοποίησης με συμμετοχή υπαλλήλων του iTrace. Σε όλα τα συνέδρια θα γίνεται παρουσίαση του συστήματος iTrace. Οι ημερήσιες διατάξεις και συνοπτικές περιγραφές των συνεδρίων θα περιληφθούν στην τελική έκθεση.

Το έργο θα υλοποιηθεί κατά την προβλεπόμενη διετή διάρκεια του έργου iTrace.

4.4.5.   Δικαιούχοι του έργου

Βλέπε τμήμα 4.2.5 παραπάνω για τον πλήρη κατάλογο των δικαιούχων, ο οποίος είναι πανομοιότυπος με τους δικαιούχους του παρόντος έργου.

4.5.   Έργο 5: Εκθέσεις πολιτικής iTrace

4.5.1.   Στόχος του έργου

Στο πλαίσιο του έργου θα συνταχθούν εκθέσεις για βασικά θέματα πολιτικής, βάσει των δεδομένων που θα έχουν παραχθεί από τις επιτόπιες έρευνες και θα έχουν παρουσιαστεί στο σύστημα iTrace. Σκοπός των εκθέσεων θα είναι η επισήμανση συγκεκριμένων τομέων που εμπνέουν ανησυχία διεθνώς, συμπεριλαμβανομένων των κυριότερων τάσεων στη διακίνηση συμβατικών όπλων και πυρομαχικών, της περιφερειακής κατανομής των διακινούμενων όπλων και πυρομαχικών, και των τομέων που απαιτούν κατά προτεραιότητα την προσοχή της διεθνούς κοινότητας.

4.5.2.   Δραστηριότητες του έργου

Διεξοδική ανάλυση που οδηγεί στην εκπόνηση, επανεξέταση, επεξεργασία και δημοσίευση έως και 10 εκθέσεων πολιτικής iTrace.

4.5.3.   Αποτελέσματα του έργου

Το έργο:

α)

θα οδηγήσει στη σύνταξη έως και 10 εκθέσεων, εκ των οποίων κάθε μία θα πραγματεύεται χωριστά θέμα που προκαλεί ανησυχία στη διεθνή κοινότητα,

β)

θα εξασφαλίσει την κυκλοφορία των εκθέσεων πολιτικής iTrace σε όλα τα κράτη μέλη,

γ)

θα επινοήσει στοχευμένη στρατηγική προβολής για την εξασφάλιση της μεγαλύτερης δυνατής κάλυψης διεθνώς,

δ)

θα εξασφαλίσει τη σταθερή προβολή της δράσης στα πεδία διαμόρφωσης της πολιτικής και στα διεθνή μέσα ενημέρωσης, μεταξύ άλλων με την παρουσίαση πληροφοριών για τα παράνομα όπλα οι οποίες έχουν επίκαιρο χαρακτήρα, την παροχή ανάλυσης χρήσιμης για τη χάραξη πολιτικής υπέρ των εν εξελίξει διαδικασιών ελέγχου των όπλων και τη σύνταξη εκθέσεων κατά τρόπο ώστε να προσελκύουν το μεγαλύτερο δυνατό ενδιαφέρον των διεθνών μέσων ενημέρωσης.

4.5.4.   Δείκτες υλοποίησης του έργου

Σύνταξη έως και 10 επιγραμμικών εκθέσεων πολιτικής iTrace καθ' όλη τη διάρκεια της προτεινόμενης δράσης και κυκλοφορία τους σε παγκόσμιο επίπεδο.

4.5.5.   Δικαιούχοι του έργου

Βλέπε τμήμα 4.2.5 παραπάνω για τον πλήρη κατάλογο των δικαιούχων, ο οποίος είναι πανομοιότυπος με τους δικαιούχους του παρόντος έργου.

5.   Τοποθεσίες

Τα έργα 1 και 2 θα απαιτήσουν την εκτενή επιτόπια ανάπτυξη ειδικών στον τομέα των συμβατικών όπλων σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις. Η ανάπτυξη των εν λόγω ειδικών θα αξιολογείται κατά περίπτωση, με γνώμονα την ασφάλεια, την πρόσβαση και την ύπαρξη πληροφοριών. Η CAR έχει ήδη θεσπίσει επαφές ή εν εξελίξει έργα σε πολλές από τις οικείες χώρες. Το έργο 3 θα διεξαχθεί στις πρωτεύουσες των κρατών μελών (με άλλες εγχώριες μετακινήσεις οι οποίες θα πραγματοποιούνται με την επιφύλαξη των απαιτήσεων του κράτους μέλους). Το έργο 4 θα λάβει χώρα στο πλαίσιο διεθνών συνεδρίων και σε συντονισμό με εθνικές κυβερνήσεις και αρμόδιες οργανώσεις σε όλο τον κόσμο προκειμένου να εξασφαλισθεί η μεγαλύτερη δυνατή προβολή του έργου. Η εκτέλεση του έργου 5 θα γίνει στο Βέλγιο, την Ιταλία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

6.   Διάρκεια

Η συνολική διάρκεια των συνδυασμένων έργων υπολογίζεται σε 24 μήνες.

7.   Εκτελεστικός φορέας και προβολή σε επίπεδο Ένωσης

Η CAR περιλαμβάνει μικρές επιτόπιες ομάδες έρευνας με τοπικές δυνάμεις άμυνας και ασφάλειας, βοηθητικό προσωπικό διατήρησης της ειρήνης ή ειρήνευσης και λοιπούς φορείς με εντολές περί την ασφάλεια. Όταν οι δυνάμεις ή αποστολές αυτές διασφαλίζουν όπλα ή χώρους συλλογής αποδεικτικών στοιχείων, ομάδες της CAR ανακτούν όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με τα όπλα, το συναφές υλικό και τις ομάδες χρηστών. Στη συνέχεια η CAR προβαίνει στον εντοπισμό των με μοναδικό τρόπο αναγνωρίσιμων στοιχείων και διεξάγει έρευνες μεγάλης εμβέλειας σχετικά με τις μεταφορές όπλων, την προμήθεια στρατιωτικού υλικού, καθώς και με την υποστήριξη των μερών που απειλούν την ειρήνη και τη σταθερότητα.

Κατά τη συνεργασία της με εθνικές αρχές αδειοδότησης, η CAR ανασυνθέτει τις αλυσίδες εφοδιασμού που είναι υπεύθυνες για την προμήθεια όπλων σε ένοπλες συρράξεις - εντοπίζοντας τις παράνομες δραστηριότητες και την εκτροπή των όπλων από τη νόμιμη στην παράνομη αγορά. Η CAR καταγράφει όλες τις πληροφορίες στο παγκόσμιο σύστημα παρακολούθησης όπλων iTrace, το οποίο, με περισσότερες από 100 000 καταχωρίσεις, είναι το μεγαλύτερο αποθετήριο δεδομένων για όπλα παγκοσμίως.

Η CAR χρησιμοποιεί τις πληροφορίες αυτές α) για να ειδοποιεί τα κράτη μέλη για την εκτροπή όπλων και πυρομαχικών και β) για τη διεξαγωγή στοχοθετημένων πρωτοβουλιών καταπολέμησης της εκτροπής, συμπεριλαμβανομένων των αναθεωρημένων μέτρων ελέγχου κατά την εξαγωγή και της διεθνούς διπλωματικής δράσης.

Η μεθοδολογία αυτή έχει αποδειχθεί ότι εντοπίζει την εκτροπή σχεδόν αμέσως, με τις επιτόπιες ομάδες της CAR να έχουν ενημερώσει τα κράτη μέλη για την εκτροπή όπλων, ενώ εξακολουθούν να αναπτύσσονται σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις (για παράδειγμα, ενώ είναι ακόμα επί τόπου στη Μοσούλη του Ιράκ). Σε ορισμένες περιπτώσεις, ομάδες της CAR διαπίστωσαν μη εξουσιοδοτημένες επαναμεταφορές εντός δύο μηνών από την ημερομηνία που τα όπλα εγκατέλειψαν το εργοστάσιο.

Στις 22 Οκτωβρίου 2015, η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2015/1908 στήριξε την CAR για τη συνέχιση και ανάπτυξη του έργου iTrace, το οποίο συνεστήθη με την απόφαση 2013/698/ΚΕΠΠΑ. Τα έργα - αναφερόμενα ως iTrace I και II αντιστοίχως - εδραίωσαν το iTrace ως μια σημαντική πρωτοβουλία παρακολούθησης των όπλων στις εμπόλεμες περιοχές παγκοσμίως και παρέσχον άμεση στήριξη στις αρχές έκδοσης αδειών εξαγωγής των κρατών μελών και στους φορείς χάραξης πολιτικής στον τομέα του ελέγχου των όπλων.

Επιπλέον, στις 2 Δεκεμβρίου 2015, το σχέδιο δράσης της Ένωσης για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της χρήσης πυροβόλων όπλων και εκρηκτικών, ζήτησε «να επεκταθεί η χρήση του iTrace» και συνέστησε οποιαδήποτε εθνική αρχή επιβολής του νόμου εντοπίζει εκτροπή όπλων και πυρομαχικών, να διασταυρώνει τα ευρήματά της με τις καταχωρήσεις του iTrace.

Η CAR λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να προβληθεί το γεγονός ότι η δράση έχει χρηματοδοτηθεί εξ ολοκλήρου από την Ένωση. Τα μέτρα αυτά θα εφαρμοστούν σύμφωνα με το Εγχειρίδιο Επικοινωνίας και Προβολής για τις Εξωτερικές Δράσεις της ΕΕ που έχει καταρτιστεί και δημοσιευτεί από την Επιτροπή.

Η CAR θα εξασφαλίσει έτσι την προβολή της συμβολής της Ένωσης με κατάλληλο σήμα και δημοσιότητα, αναδεικνύοντας το ρόλο της Ένωσης, μεριμνώντας για τη διαφάνεια των δράσεών της και ενισχύοντας την ευαισθητοποίηση όσον αφορά τους λόγους οι οποίοι οδήγησαν στην έκδοση της απόφασης, καθώς και τη στήριξη του προγράμματος από την Ένωση και τα αποτελέσματα αυτής της στήριξης. Το υλικό που θα παραχθεί από το έργο θα επιδεικνύει σε εμφανές σημείο τη σημαία της Ένωσης σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ένωσης για την ορθή χρήση και αναπαραγωγή της σημαίας.

8.   Αναφορά αποτελεσμάτων

Η CAR θα εκπονεί τακτικές τριμηνιαίες εκθέσεις.


(1)  Απόφαση 2013/698/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2013, για την υποστήριξη της δημιουργίας παγκόσμιου μηχανισμού αναφοράς για παράνομα φορητά όπλα και ελαφρύ οπλισμό, και για άλλα παράνομα συμβατικά όπλα και πυρομαχικά προκειμένου να μειωθεί ο σχετικός κίνδυνος λαθρεμπορίου (ΕΕ L 320, 30.11.2013, σ. 34).

(2)  Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2015/1908 του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2015, για την υποστήριξη της δημιουργίας παγκόσμιου μηχανισμού αναφοράς για παράνομα φορητά όπλα και ελαφρύ οπλισμό και για άλλα παράνομα συμβατικά όπλα και πυρομαχικά προκειμένου να μειωθεί ο σχετικός κίνδυνος λαθρεμπορίου («iTrace II») (ΕΕ L 278, 23.10.2015, σ. 15).

(3)  Κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού (ΕΕ L 335, 13.12.2008, σ. 99).