7.11.2014   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 323/12

(1)

Από το 2006, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού διενεργεί κάθε χρόνο έλεγχο εκ των υστέρων ενός δείγματος των μέτρων ενίσχυσης που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη. Το ισπανικό καθεστώς απαλλαγής από τον ειδικό φόρο βιοκαυσίμων (αριθμός υπόθεσης NN61/2004) εγκρίθηκε από την Επιτροπή με την απόφαση C (2006) 2293 της 6ης Ιουνίου 2006 (εφεξής «απόφαση της Επιτροπής»). Το εν λόγω καθεστώς συμπεριλήφθηκε στον έλεγχο που διενεργήθηκε το 2009/2010 με τον αριθμό MX 17/2009, στο πλαίσιο του οποίου η Επιτροπή εξέτασε την εφαρμογή από τα κράτη μέλη ενός δείγματος των καθεστώτων που ήταν σε ισχύ το 2009.

(2)

Η Επιτροπή αποφάσισε να συμπεριλάβει και πάλι το εν λόγω καθεστώς στον έλεγχο που διενεργήθηκε το 2011/2012, στο πλαίσιο του οποίου η Επιτροπή εξέτασε την εφαρμογή από τα κράτη μέλη ενός δείγματος των καθεστώτων που ήταν σε ισχύ την περίοδο 2009-2010.

(3)

Υπό το πρίσμα των πληροφοριών που παρείχε η Ισπανία κατά τη διενέργεια του ελέγχου, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες αναφορικά με την ενδεδειγμένη εφαρμογή του καθεστώτος από τις ισπανικές αρχές. Ως εκ τούτου, αποφάσισε να κινήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Η Επιτροπή ενημέρωσε την Ισπανία σχετικά με την απόφασή της με την επιστολή της 17ης Ιουλίου 2013.

(4)

Η Ισπανία υπέβαλε τις παρατηρήσεις της στις 20 Σεπτεμβρίου 2013.

(5)

Η απόφαση της Επιτροπής να κινήσει την επίσημη διαδικασία εξέτασης δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 7 Φεβρουαρίου 2014 (2). Η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους.

(6)

Η Επιτροπή έλαβε τις παρατηρήσεις του τμήματος βιοκαυσίμων της Ένωσης παραγωγών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές της Ισπανίας (APPA Biocarburantes) στις 5 Μαρτίου 2014. Τις υπέβαλε στην Ισπανία παρέχοντάς της την ευκαιρία να παρουσιάσει τις παρατηρήσεις της. Στις 6 Μαΐου 2014, οι ισπανικές αρχές δήλωσαν ότι δεν επιθυμούσαν να διατυπώσουν σχόλια σχετικά με τις παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν από τρίτους.

(7)

Το καθεστώς NN 61/2004 απαλλαγής από τον ειδικό φόρο βιοκαυσίμων αφορά την εφαρμογή μηδενικού συντελεστή στον ισπανικό φόρο υδρογονανθράκων. Ισχύει για την αιθυλική αλκοόλη που παράγεται από προϊόντα γεωργικής ή φυτικής προέλευσης (βιοαιθανόλη), όπως ορίζεται στον κωδικό ΣΟ 2207 20 της συνδυασμένης ονοματολογίας, τη μεθυλική αλκοόλη που προέρχεται από προϊόντα γεωργικής ή φυτικής προέλευσης, όπως ορίζεται στον κωδικό ΣΟ 2905 11 00 και για τα προϊόντα που ορίζονται στους κωδικούς ΣΟ 1507, 1508, 1510, 1511, 1512, 1513, 1514, 1515 και 1518.

(8)

Το μηδενικό επίπεδο φορολογίας ίσχυε για τα εν λόγω προϊόντα ανεξαρτήτως της χρήσης τους άνευ μεταποίησης ή προηγούμενης χημικής επεξεργασίας. Όταν γινόταν ανάμειξη του βιοκαυσίμου με άλλο καύσιμο, ο μειωμένος φορολογικός συντελεστής ίσχυε αποκλειστικά για το μέρος του βιοκαυσίμου του μείγματος. Σε ό,τι αφορά τον ειδικό φόρο, ο μειωμένος φορολογικός συντελεστής ίσχυε για όλα τα βιοκαύσιμα, ανεξαρτήτως της γεωγραφικής τους προέλευσης.

(9)

Το καθεστώς εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 6 Ιουνίου 2006 και έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2012 (3).

(10)

Κατά την ανάλυση των πληροφοριών που υποβλήθηκαν από τις ισπανικές αρχές κατά τη διενέργεια του ελέγχου, προέκυψαν αμφιβολίες σχετικά με τη συμμόρφωση της εφαρμογής του καθεστώτος με την απόφαση της Επιτροπής του 2009 και 2010. Επίσης προέκυψαν αμφιβολίες αναφορικά με την πιθανότητα να έχει υπάρξει στην Ισπανία υπεραντιστάθμιση σε ό,τι αφορά τους δικαιούχους το 2010. Η Επιτροπή εξέφρασε τις επιφυλάξεις της στις αιτιολογικές σκέψεις 13 έως 29 της απόφασης της 17ης Ιουλίου 2013.

(11)

Η Επιτροπή ζήτησε από την Ισπανία:

(12)

Στις 5 Μαρτίου 2014, η Επιτροπή έλαβε τις παρατηρήσεις της APPA Biocarburantes, οι οποίες ήταν σε μεγάλο βαθμό παρεμφερείς με αυτές των ισπανικών αρχών (βλέπε τμήμα IV). Η εν λόγω Ένωση ανέφερε ότι το καθεστώς είχε εφαρμοστεί σωστά.

(13)

Όταν συγκρίθηκε το κόστος των βιοκαυσίμων με την τιμή προ φόρων ορυκτών καυσίμων στο πρατήριο, τόσο για τη βιοαιθανόλη όσο και για το βιοντίζελ φαίνεται ότι είχε υπάρξει υποαντιστάθμιση σε όλη την περίοδο, εκτός του 2010 σε ό,τι αφορά τη βιοαιθανόλη και του 2012 σε ό,τι αφορά το βιοντίζελ. Σύμφωνα με την APPA Biocarburantes, η εν λόγω μεθοδολογία δεν είναι σωστή, καθώς η τιμή προ φόρων ορυκτών καυσίμων στο πρατήριο περιλαμβάνει όλες τις δαπάνες μεταφοράς και διανομής των καυσίμων μέχρι να φθάσει το προϊόν στον τελικό καταναλωτή, ενώ οι εν λόγω δαπάνες δεν περιλαμβάνονται στο κόστος των βιοκαυσίμων στην αναφερθείσα συγκριτική ανάλυση. Σύμφωνα με την Ένωση, θα ήταν ορθότερο να συγκριθεί το κόστος παραγωγής των βιοκαυσίμων με τις διεθνείς τιμές των ορυκτών καυσίμων. Με την εφαρμογή της εν λόγω μεθοδολογίας προκύπτει μεγαλύτερη υποαντιστάθμιση για τα βιοκαύσιμα κατά τη διάρκεια ισχύος του καθεστώτος και δεν εντοπίζονται περιπτώσεις υπεραντιστάθμισης.

(14)

Τέλος, η APPA Biocarburantes υποστηρίζει ότι, ακόμη και αν συγκριθεί το κόστος των βιοκαυσίμων με την τιμή προ φόρων ορυκτών καυσίμων στο πρατήριο, οι δύο μοναδικές περιπτώσεις πιθανής υπεραντιστάθμισης ήταν σαφώς προσωρινές και προκύπτουν από τον ίδιο τον χαρακτήρα του καθεστώτος φορολογικών ενισχύσεων στα βιοκαύσιμα (με εκ των προτέρων καθορισμένες απόλυτες ποσότητες και αξιολογήσεις που πραγματοποιούνται εκ των υστέρων) και από τη μεγάλη μεταβλητότητα των τιμών των γεωργικών πρώτων υλών, οι οποίες αποτελούν την κύρια συνιστώσα του κόστους παραγωγής των βιοκαυσίμων. Δεν ήταν απαραίτητο να γίνουν προσαρμογές στο καθεστώς δεδομένου ότι δεν παρατηρήθηκε κανένα σημάδι πιθανής υπεραντιστάθμισης για τη βιοαιθανόλη τα προηγούμενα έτη (2011 και 2012) και η πιθανή υπεραντιστάθμιση στην περίπτωση του βιοντίζελ καταγράφηκε κατά το τελευταίο έτος, 2012. Επιπλέον, δεν ήταν δυνατό να πραγματοποιηθεί καμία προσαρμογή για το μέλλον, καθώς το καθεστώς έχει λήξει.

(15)

Οι ισπανικές αρχές υπέβαλαν τις παρατηρήσεις τους στις 20 Σεπτεμβρίου 2013. Στις 6 Μαΐου 2014, δήλωσαν ότι δεν επιθυμούσαν να διατυπώσουν σχόλια σχετικά με τις παρατηρήσεις τρίτων οι οποίες είχαν διαβιβαστεί.

(16)

Στο έγγραφό τους της 20ής Σεπτεμβρίου 2013, οι ισπανικές αρχές παρουσίασαν πληροφορίες αναφορικά με το κόστος παραγωγής της βιοαιθανόλης και του βιοντίζελ, καθώς και στοιχεία για τις τιμές των ορυκτών καυσίμων κατά την περίοδο από το 2004 έως το 2012. Επίσης παρουσίασαν συγκριτικούς πίνακες του κόστους των βιοκαυσίμων και της τιμής προ φόρων ορυκτών καυσίμων στο πρατήριο. Οι εν λόγω πίνακες περιλαμβάνονται στο παράρτημα.

(17)

Τα στοιχεία και η ανάλυση που απεικονίζονται στους αντίστοιχους πίνακες βασίζονται στις ακόλουθες υποθέσεις:

(18)

Βάσει των αντίστοιχων στοιχείων, η Ισπανία δήλωσε ότι κατά την περίοδο 2004-2012 παρατηρήθηκε μία σωρευτική υποαντιστάθμιση και για τους δύο τύπους καυσίμου (455,96 ευρώ/1 000 l για το βιοντίζελ και 897,22 ευρώ/1 000 l για τη βιοαιθανόλη). Όταν αναλύεται κάθε έτος ξεχωριστά, παρατηρείται υποαντιστάθμιση σε όλα τα έτη, εκτός του 2010 σε ό,τι αφορά τη βιοαιθανόλη και του 2012 σε ό,τι αφορά το βιοντίζελ.

(19)

Σε ό,τι αφορά τη βιοαιθανόλη η Ισπανία εξήγησε ότι η εμφανής υπεραντιστάθμιση που παρατηρείται το 2010 προκλήθηκε από μία συγκεκριμένη πτώση των τιμών των πρώτων υλών, ειδικά των γεωργικών, μεταξύ του Ιανουαρίου και του Ιουνίου 2010. Ως εκ τούτου επρόκειτο για μία μεμονωμένη κατάσταση, αναστρέψιμη και απρόβλεπτη η οποία, επιπλέον, διορθώθηκε αυτόματα το επόμενο έτος με την αύξηση των τιμών των πρώτων υλών. Ως εκ τούτου, κανένας λόγος δεν δικαιολογούσε τη λήψη μέτρων από τις ισπανικές αρχές. Η Ισπανία υπέβαλε λεπτομερείς πληροφορίες για την εξέλιξη των τιμών των πρώτων υλών καθώς και ένα γράφημα το οποίο απεικόνιζε την τάση των δεικτών των τιμών της ζάχαρης και των δημητριακών (βάση 2002-2004 = 100).

Εξέλιξη των τιμών των πρώτων υλών την περίοδο 2009-2011  (6)

(20)

Η Ισπανία εξήγησε ότι, στην περίπτωση του βιοντίζελ, φάνηκε ότι καταγράφηκε υπεραντιστάθμιση το 2012, ωστόσο το καθεστώς έληξε στις 31 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους.

(21)

Η Ισπανία ισχυρίστηκε ότι η τιμή αναφοράς που χρησιμοποιήθηκε σε αυτή τη μεθοδολογία για τα υποκατάστατα καύσιμα —η τιμή προ φόρων στο πρατήριο— είναι η δυσμενέστερη μεταξύ των διαθέσιμων επιλογών και για αυτά τα προϊόντα θα ήταν πιο κατάλληλη η σύγκριση με μία τιμή πλησιέστερη στις παγκόσμιες τιμές. Οι ισπανικές αρχές επίσης προσκόμισαν πίνακες στους οποίους συγκρινόταν το κόστος των βιοκαυσίμων με την παγκόσμια τιμή των ορυκτών καυσίμων και υπογράμμισαν ότι, σε αυτή την περίπτωση, δεν παρατηρήθηκε καμία υπεραντιστάθμιση για το βιοντίζελ σε κανένα από τα έτη που εξετάζονται, ενώ η πιθανή υπεραντιστάθμιση για τη βιοαιθανόλη θα ήταν αμελητέα (2 ευρώ/1 000 l, σε σχέση με τα 142,13 ευρώ/1 000 l αν χρησιμοποιηθεί ως αναφορά η τιμή προ φόρων στο πρατήριο του ορυκτού καυσίμου). Σε σχέση με την προηγούμενη μεθοδολογία, η σωρευτική υποαντιστάθμιση θα ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη.

(22)

Οι ισπανικές αρχές εξήγησαν ότι είχαν ενημερώσει αναφορικά με όλες τις εταιρείες που παράγουν, μεταποιούν, αποθηκεύουν, λαμβάνουν και αποστέλλουν προϊόντα που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους, σύμφωνα με την οδηγία 2008/118/ΕΚ του Συμβουλίου (7).

(23)

Σύμφωνα με τον ορισμό του άρθρου 4 σημείο 1 της εν λόγω οδηγίας, εγκεκριμένος αποθηκευτής είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο εξουσιοδοτημένο, στο πλαίσιο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του, να παράγει, να μεταποιεί, να κατέχει, να παραλαμβάνει ή να αποστέλλει υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα τα οποία τελούν υπό καθεστώς αναστολής του φόρου σε φορολογική αποθήκη. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 της εν λόγω οδηγίας, ο εγκεκριμένος αποθηκευτής είναι υπόχρεος καταβολής του ειδικού φόρου κατανάλωσης που καθίσταται απαιτητός.

(24)

Οι ισπανικές αρχές εξήγησαν τον λόγο για τον οποίο είχαν παράσχει τα φορολογικά στοιχεία μόνο μιας από τις δύο εταιρείες που είχαν υπογράψει σύμβαση για την παραγωγή μεθυλεστέρων λιπαρών οξέων («FAME») από σογιέλαιο και φοινικέλαιο λειτουργώντας σε καθεστώς υπεργολαβίας. Καθώς η εν λόγω σύμβαση αφορά προϊόντα που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους σε ό,τι αφορά την κατοχή, την κυκλοφορία και τους ελέγχους, διέπεται από την οδηγία 2008/118/ΕΚ. Οι ισπανικές αρχές αναφέρουν ότι ο ιδιοκτήτης του προϊόντος δεν περιλαμβάνεται στον ορισμό «εγκεκριμένος αποθηκευτής» υπό την έννοια του άρθρου 4 σημείο 1 της αναφερθείσας οδηγίας.

(25)

Η Επιτροπή, στην απόφασή της για την υπόθεση NN61/2004, είχε ήδη καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το εν λόγω μέτρο συνιστούσε ενίσχυση υπό την έννοια του άρθρου 107 της ΣΛΕΕ. Η Επιτροπή είχε αξιολογήσει το εν λόγω καθεστώς ενισχύσεων σύμφωνα με τις κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές του 2001 για τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος (8) και είχε συμπεράνει ότι συμβιβαζόταν με την εσωτερική αγορά.

(26)

Οι ισπανικές αρχές έχουν τώρα προσκομίσει στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού λεπτομερείς πληροφορίες, περιλαμβάνοντας τα στοιχεία που σχετίζονται με το κόστος παραγωγής της βιοαιθανόλης και του βιοντίζελ καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος του καθεστώτος. Όταν συγκρίνεται το κόστος παραγωγής των βιοκαυσίμων με την τιμή προ φόρων στο πρατήριο των ορυκτών καυσίμων, που απεικονίζονται στους πίνακες οι οποίοι περιλαμβάνονται στο παράρτημα της παρούσας απόφασης, παρατηρούνται δύο καταστάσεις υπεραντιστάθμισης: για τη βιοαιθανόλη το 2010 και για το βιοντίζελ το 2012.

(27)

Σε ό,τι αφορά την εναλλακτική μεθοδολογία που προτείνει η Ισπανία, η οποία χρησιμοποιεί ως αναφορά τις παγκόσμιες τιμές των ορυκτών καυσίμων, η Επιτροπή τονίζει ότι η εν λόγω μεθοδολογία διαφέρει από αυτή που πρότεινε η Ισπανία και χρησιμοποίησε η Επιτροπή για την εκτίμηση του μέτρου NN61/04. Καθώς η Επιτροπή επαληθεύει κατά πόσο η Ισπανία εφάρμοσε ορθά το καθεστώς ενισχύσεων, σύμφωνα με την απόφαση με την οποία εγκρίθηκε η υπόθεση NN61/04, η προτεινόμενη εναλλακτική μεθοδολογία δεν δύναται να γίνει αποδεκτή.

(28)

Εντούτοις, η Επιτροπή επισημαίνει ότι δεν παρατηρείται καμία διαρκής τάση υπεραντιστάθμισης. Επίσης, ούτε όταν εξετάζονται οι ενισχύσεις καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος του καθεστώτος εμφανίζονται ενδείξεις γενικής υπεραντιστάθμισης. Η Επιτροπή σημειώνει τις εξηγήσεις που έδωσε η Ισπανία (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 18, 19, 20 και 22).

(29)

Στην περίπτωση της βιοαιθανόλης, η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν ήταν απαραίτητο να εφαρμοστούν προσαρμογές για την αντιμετώπιση της υπεραντιστάθμισης. Σε αυτή την περίπτωση, η Ισπανία μπόρεσε να αποδείξει ότι η υπεραντιστάθμιση είχε αποκατασταθεί, λόγω κυρίως της μεγάλης αύξησης που σημειώθηκε στις τιμές των πρώτων υλών από τον Ιούνιο του 2010. Πράγματι, το 2011 και το 2012 δεν παρατηρείται καμία υπεραντιστάθμιση για τη βιοαιθανόλη.

(30)

Σε ό,τι αφορά το βιοντίζελ, η Επιτροπή τονίζει ότι παρατηρείται μία μικρή υπεραντιστάθμιση ύψους 41,85 ευρώ/1 000 l το 2012. Η εν λόγω υπεραντιστάθμιση σημειώθηκε χωρίς το μέτρο ούτε το επίπεδο στήριξης, συγκεκριμένα, να έχουν τροποποιηθεί. Η εν λόγω κατάσταση προκλήθηκε από παράγοντες ξένους ως προς το καθεστώς, συγκεκριμένα τη μεγάλη αύξηση της τιμής του ορυκτού ντίζελ στην Ισπανία. Η Επιτροπή τονίζει ότι η τιμή του ντίζελ το 2012 ήταν κατά 8 % υψηλότερη από την τιμή του 2011, 36 % υψηλότερη από του 2010 και 71 % υψηλότερη από την τιμή του 2009. Συγκριτικά το κόστος της παραγωγής του βιοντίζελ το 2012 βρέθηκε στο ίδιο επίπεδο με το 2011, ενώ ήταν 16 % υψηλότερο από το 2010 και 25 % υψηλότερο από το 2009. Η Επιτροπή τονίζει ότι το καθεστώς έληξε στο τέλος του 2012, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατό να προσαρμοστεί η απαλλαγή από τον ειδικό φόρο ώστε να αποφευχθεί τυχόν υπεραντιστάθμιση στο μέλλον, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην αιτιολογική σκέψη 19 της απόφασης της Επιτροπής για την υπόθεση NN61/04. Εξάλλου, η Επιτροπή τονίζει επίσης ότι ούτε το 2013 ούτε μετέπειτα χορηγήθηκε κάποια ενίσχυση δυνάμει του καθεστώτος. Τέλος, όπως εξηγείται στην αιτιολογική σκέψη 28, ακόμη και αν ληφθούν υπόψη τα στοιχεία του 2012, δεν παρατηρείται καμία υπεραντιστάθμιση καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος του καθεστώτος. Συνεπώς αυτό δύναται να θεωρηθεί ένδειξη ότι η Ισπανία μπορούσε να βασιστεί στη μεθοδολογία υπολογισμού εκ των προτέρων που προβλέπεται από το καθεστώς.

(31)

Αφού εξέτασε τις συμπληρωματικές πληροφορίες που προσκόμισε η Ισπανία, η Επιτροπή θεωρεί ότι η Ισπανία δεν παραβίασε τις υποχρεώσεις της όπως ορίζονται στην αιτιολογική σκέψη 19 της απόφασης της Επιτροπής για την υπόθεση NN 61/04.

(32)

Βάσει των εξηγήσεων που παρασχέθηκαν από την Ισπανία για την εφαρμογή της οδηγίας 2008/118/ΕΚ, η Επιτροπή αποδέχεται ότι οι ισπανικές αρχές παρείχαν πληροφορίες για όλες τις σχετικές εταιρείες.

(33)

Η Επιτροπή κρίνει ότι η Ισπανία εφάρμοσε ορθά το καθεστώς ενισχύσεων NN 61/04, σύμφωνα με την απόφαση της Επιτροπής με την οποία εγκρίθηκε.