ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ

της 21ης Δεκεμβρίου 2007

σχετικά με την έγκριση παρέκκλισης, την οποία ζήτησε το Βέλγιο για την περιφέρεια της Φλάνδρας κατ’ εφαρμογή της οδηγίας 91/676/ΕΟΚ του Συμβουλίου για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορρύπανση γεωργικής προέλευσης

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2007) 6654]

(Το κείμενο στην ολλανδική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(2008/64/ΕΚ)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

την οδηγία 91/676/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 1991, για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορρύπανση γεωργικής προέλευσης (1), και ιδίως το παράρτημα ΙΙΙ παράγραφος 2 τρίτο εδάφιο,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Εγκρίνεται, υπό τους όρους της παρούσας απόφασης, η παρέκκλιση την οποία ζήτησε το Βέλγιο για την περιφέρεια της Φλάνδρας, με την επιστολή της 5ης Οκτωβρίου 2007, ώστε να επιτραπεί η χρήση μεγαλύτερης ποσότητας ζωικής κοπριάς από την προβλεπόμενη στην πρώτη πρόταση και στο στοιχείο α) του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 2 του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 91/676/ΕΟΚ.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

Άρθρο 3

Πεδίο εφαρμογής

Η παρούσα απόφαση εφαρμόζεται μεμονωμένα και υπό τους όρους των άρθρων 4, 5, 6 και 7, σε συγκεκριμένα αγροτεμάχια ενός αγροκτήματος που καλύπτονται από καλλιέργειες με μεγάλες ανάγκες αζώτου και με παρατεταμένες καλλιεργητικές περιόδους.

Άρθρο 4

Ετήσια αδειοδότηση και ανάληψη δέσμευσης

1.   Οι γεωργοί που επιθυμούν να επωφεληθούν από παρέκκλιση, υποβάλλουν ετησίως αίτηση στις αρμόδιες αρχές.

2.   Ταυτόχρονα με την υποβολή της ετήσιας αίτησης που αναφέρεται στην παράγραφο 1, δεσμεύονται εγγράφως να τηρήσουν τους όρους των άρθρων 5, 6 και 7.

3.   Οι αρμόδιες αρχές μεριμνούν ώστε όλες οι αιτήσεις παρέκκλισης να υπόκεινται σε διοικητικό έλεγχο. Σε περίπτωση που οι εκτελούμενοι από τις αρμόδιες αρχές έλεγχοι των αιτήσεων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 αποδείξουν ότι δεν τηρούνται οι όροι των άρθρων 5, 6 και 7, ο αιτών ενημερώνεται σχετικά και η αίτηση θεωρείται ότι απορρίφθηκε.

Άρθρο 5

Επεξεργασία της κοπριάς

1.   Με την επεξεργασία της κοπριάς επιτυγχάνεται τουλάχιστον αποδοτικότητα απομάκρυνσης αιωρούμενων σωματιδίων, ολικού αζώτου και ολικού φωσφόρου στο στερεό κλάσμα 80 %, 35 % και 70 % αντιστοίχως. Η αποδοτικότητα της απομάκρυνσης των ανωτέρω στοιχείων στο στερεό κλάσμα αξιολογείται με το ισοζύγιο μάζας.

2.   Το στερεό κλάσμα που προκύπτει από την επεξεργασία της κοπριάς παραδίδεται σε εγκεκριμένες εγκαταστάσεις ανακύκλωσης με σκοπό τη μείωση της δυσοσμίας και άλλων εκπομπών, τη βελτίωση των αγρονομικών και των σχετικών με την υγιεινή ιδιοτήτων, τη διευκόλυνση των χειρισμών, καθώς και τη βελτίωση της ανάκτησης του αζώτου και του φωσφόρου. Το ανακυκλωμένο προϊόν δεν πρέπει να διασπείρεται σε γεωργική γη της περιφέρειας της Φλάνδρας, με εξαίρεση τα πάρκα, τις ζώνες πρασίνου και τους ιδιωτικούς κήπους.

3.   Το διαυγασμένο κλάσμα που προκύπτει από την επεξεργασία της κοπριάς απομακρύνεται για αποθήκευση. Για να χαρακτηριστεί ως επεξεργασμένη κοπριά, η αναλογία αζώτου προς φωσφόρο (N/P2O5) στο κλάσμα πρέπει να είναι τουλάχιστον 3,3 και η συγκέντρωση του αζώτου τουλάχιστον 3 γραμμάρια ανά λίτρο.

4.   Οι γεωργοί που προβαίνουν σε επεξεργασία της κοπριάς υποβάλλουν ετησίως στις αρμόδιες αρχές στοιχεία σχετικά με την ποσότητα κοπριάς που προωθήθηκε για επεξεργασία, την ποσότητα και τον προορισμό του στερεού κλάσματος και της επεξεργασμένης κοπριάς και την περιεκτικότητά τους σε άζωτο και φωσφόρο.

5.   Οι αρμόδιες αρχές ορίζουν και υποβάλλουν στην Επιτροπή τις μεθόδους προσδιορισμού της σύνθεσης της επεξεργασμένης κοπριάς, των διακυμάνσεων της σύνθεσης αυτής και της αποδοτικότητας της επεξεργασίας για κάθε εκμετάλλευση για την οποία έχει εγκριθεί ατομική παρέκκλιση.

6.   Η αμμωνία και οι άλλες εκπομπές από την επεξεργασία της κοπριάς συλλέγονται και υποβάλλονται σε κατεργασία, με σκοπό τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και οχλήσεων.

Άρθρο 6

Διασπορά κοπριάς και άλλων λιπασμάτων

1.   Η ποσότητα κοπριάς ζώων βοσκής και επεξεργασμένης κοπριάς που διασπείρεται ετησίως στο έδαφος, συμπεριλαμβανομένης της διασποράς από τα ίδια τα ζώα, δεν υπερβαίνει την ποσότητα κοπριάς που καθορίζεται στην παράγραφο 2, τηρουμένων των όρων των παραγράφων 3 έως 11.

2.   Η ποσότητα αζώτου κοπριάς ζώων βοσκής και επεξεργασμένης κοπριάς δεν υπερβαίνει τα 250 χιλιόγραμμα ανά εκτάριο ετησίως όταν διασπείρεται σε αγροτεμάχια καλλιεργούμενα με χόρτο και με αραβόσιτο με επίσπορη καλλιέργεια χόρτου και τα 200 χιλιόγραμμα ανά εκτάριο ετησίως όταν διασπείρεται σε αγροτεμάχια καλλιεργούμενα με χειμερινό σίτο, ακολουθούμενο από δευτερεύουσα καλλιέργεια, και με τεύτλα.

3.   Η συνολική εισροή αζώτου πρέπει να είναι σύμφωνη με τη ζήτηση θρεπτικών στοιχείων από τις υπό εξέταση καλλιέργειες, πρέπει δε να λαμβάνεται υπόψη η προσφορά από το έδαφος και η οφειλόμενη στην επεξεργασία αυξημένη διαθεσιμότητα αζώτου κοπριάς. Σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 350 χιλιόγραμμα ανά εκτάριο, ετησίως, στα καλλιεργούμενα με χόρτο αγροτεμάχια, τα 220 χιλιόγραμμα ανά εκτάριο, ετησίως, στα καλλιεργούμενα με ζαχαρότευτλα αγροτεμάχια, τα 275 χιλιόγραμμα ανά εκτάριο, ετησίως, στα αγροτεμάχια που καλλιεργούνται με χειμερινό σίτο ακολουθούμενο από δευτερεύουσα καλλιέργεια, με κτηνοτροφικά τεύτλα και με αραβόσιτο με επίσπορη καλλιέργεια χόρτου, εξαιρουμένων, στην τελευταία αυτή περίπτωση, των αγροτεμαχίων σε αμμώδη εδάφη, όπου η ποσότητα του διασπειρόμενου αζώτου δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 260 χιλιόγραμμα ανά εκτάριο, ετησίως.

4.   Για κάθε εκμετάλλευση τηρείται σχέδιο λίπανσης, στο οποίο περιγράφονται, για το σύνολο της έκτασής του, η αμειψισπορά και η προγραμματισμένη διασπορά κοπριάς, καθώς και αζωτούχων και φωσφορικών λιπασμάτων. Το σχέδιο αυτό είναι διαθέσιμο στο αγρόκτημα το αργότερο την 15η Φεβρουαρίου κάθε ημερολογιακού έτους.

Το σχέδιο λίπανσης περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

Για να διασφαλιστεί η συνέπεια των σχεδίων λίπανσης προς τις πραγματικές γεωργικές πρακτικές, τα σχέδια αναθεωρούνται το αργότερο επτά ημέρες μετά από κάθε μεταβολή της γεωργικής πρακτικής.

5.   Κάθε εκμετάλλευση τηρεί μητρώα λίπανσης, τα οποία υποβάλλει στην αρμόδια αρχή για κάθε ημερολογιακό έτος.

6.   Κάθε εκμετάλλευση για την οποία έχει εγκριθεί ατομική παρέκκλιση αποδέχεται ότι η αίτηση που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1, το σχέδιο λίπανσης και τα λογιστικά στοιχεία λίπανσης μπορούν να υποβληθούν σε έλεγχο.

7.   Για κάθε εκμετάλλευση εκτελείται ανάλυση αζώτου και φωσφόρου στο έδαφος, τουλάχιστον ανά τετραετία για κάθε αγροτεμάχιο. Απαιτείται τουλάχιστον μία ανάλυση ανά 5 εκτάρια γης.

8.   Στο 25 % τουλάχιστον των εκμεταλλεύσεων για τις οποίες έχει εγκριθεί παρέκκλιση μετράται ετησίως, το φθινόπωρο, η συγκέντρωση αζώτου στην εδαφική κατατομή. Η δειγματοληψία και ανάλυση του εδάφους καλύπτει τουλάχιστον το 5 % των αγροτεμαχίων με καλλιέργειες με μεγάλες ανάγκες αζώτου και παρατεταμένες καλλιεργητικές περιόδους και τουλάχιστον το 1 % των άλλων αγροτεμαχίων. Απαιτούνται τουλάχιστον τρία αντιπροσωπευτικά δείγματα τριών διαφορετικών εδαφικών στρωμάτων ανά 2 εκτάρια γης.

9.   Δεν διασπείρεται κοπριά το φθινόπωρο, πριν από την καλλιέργεια χόρτου.

10.   Τουλάχιστον δύο τρίτα της ποσότητας αζώτου κοπριάς, εξαιρουμένου του αζώτου κοπριάς ζώων βοσκής, διασπείρονται πριν από τις 15 Μαΐου εκάστου έτους.

11.   Οι συντελεστές απέκκρισης αζώτου και φωσφόρου, που καθορίζονται όσον αφορά τα βοοειδή στο άρθρο 27 παράγραφος 1 του φλαμανδικού διατάγματος για τη λίπανση με κοπριά της 22ας Δεκεμβρίου 2006, εφαρμόζονται από το πρώτο έτος ισχύος της παρούσας απόφασης.

Άρθρο 7

Διαχείριση της γης

Οι γεωργοί που επωφελούνται από ατομική παρέκκλιση εφαρμόζουν τα ακόλουθα μέτρα:

Άρθρο 8

Άλλα μέτρα

1.   Η παρούσα παρέκκλιση εφαρμόζεται με την επιφύλαξη των μέτρων που απαιτούνται για τη συμμόρφωση με τη λοιπή κοινοτική νομοθεσία για το περιβάλλον.

2.   Οι αρμόδιες αρχές μεριμνούν ώστε οι παρεκκλίσεις που εγκρίνονται για τη διασπορά επεξεργασμένης κοπριάς να είναι συμβατές με τη δυναμικότητα των εγκεκριμένων εγκαταστάσεων επεξεργασίας του στερεού κλάσματος.

Άρθρο 9

Μέτρα για την παραγωγή και μεταφορά της κοπριάς

1.   Οι αρμόδιες αρχές εξασφαλίζουν την τήρηση του περιορισμού όσον αφορά τον αριθμό των εκτρεφόμενων ζώων σε κάθε εκμετάλλευση (δικαιώματα εκπομπής θρεπτικών στοιχείων) της περιφέρειας της Φλάνδρας, σύμφωνα με τις διατάξεις του διατάγματος για τη λίπανση με κοπριά της 22ας Δεκεμβρίου 2006.

2.   Οι αρμόδιες αρχές μεριμνούν ώστε η μεταφορά κοπριάς από διαπιστευμένους μεταφορείς των κατηγοριών A 2ob, A 5o, A 6o, B και C, σύμφωνα με τα άρθρα 4 και 5 του φλαμανδικού υπουργικού διατάγματος της 19ης Ιουλίου 2007 (3), να καταγράφεται με γεωγραφικά συστήματα εντοπισμού θέσης.

3.   Οι αρμόδιες αρχές μεριμνούν ώστε πριν από κάθε μεταφορά να προσδιορίζεται η σύνθεση της κοπριάς και συγκεκριμένα η συγκέντρωση του αζώτου και του φωσφόρου. Δείγματα κοπριάς αναλύονται από αναγνωρισμένα εργαστήρια και τα αποτελέσματα των αναλύσεων κοινοποιούνται στις αρμόδιες αρχές και στη γεωργική εκμετάλλευση για την οποία προορίζεται η κοπριά.

Άρθρο 10

Παρακολούθηση

1.   Η αρμόδια αρχή σχεδιάζει και ενημερώνει ετησίως χάρτες, όπου εμφαίνεται το ποσοστό των εκμεταλλεύσεων, ο αριθμός των αγροτεμαχίων, το ποσοστό των ζώων και των γεωργικών γαιών που καλύπτονται από ατομική παρέκκλιση σε κάθε δήμο/κοινότητα. Οι χάρτες αυτοί υποβάλλονται στην Επιτροπή ετησίως και για πρώτη φορά το αργότερο έως τον Φεβρουάριο του 2008.

2.   Συγκροτείται και διατηρείται σε λειτουργία δίκτυο παρακολούθησης για τη λήψη δειγμάτων των επιφανειακών και των μικρού βάθους υπογείων υδάτων, με σκοπό την εκτίμηση των επιπτώσεων της παρέκκλισης στην ποιότητα των υδάτων.

3.   Η παρακολούθηση και η ανάλυση των θρεπτικών στοιχείων παρέχουν δεδομένα για την τοπική χρήση της γης, την αμειψισπορά και τις γεωργικές πρακτικές στις εκμεταλλεύσεις που επωφελούνται από ατομικές παρεκκλίσεις. Τα δεδομένα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον βάσει μοντέλων υπολογισμό της κλίμακας της απόπλυσης νιτρικών ιόντων και των απωλειών φωσφόρου από τα αγροτεμάχια, όπου διασπείρονται ετησίως ανά εκτάριο έως 200 ή 250 χιλιόγραμμα αζώτου από κοπριά ζώων βοσκής και από επεξεργασμένη κοπριά, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 2.

4.   Συγκροτούνται σταθμοί παρακολούθησης, οι οποίοι αντιστοιχούν σε 150 εκμεταλλεύσεις τουλάχιστον, με σκοπό την παροχή δεδομένων για τη συγκέντρωση αζώτου και φωσφόρου στο νερό του εδάφους, για το ανόργανο άζωτο στην εδαφική κατατομή και για τις αντίστοιχες ποσότητες αζώτου και φωσφόρου που εισέρχονται στα υπόγεια ύδατα μέσω του φυτικού ριζικού συστήματος, καθώς και για τις απώλειες αζώτου και φωσφόρου μέσω της επιφανειακής απορροής και της κατείσδυσης, σε συνθήκες παρέκκλισης και χωρίς παρέκκλιση. Οι σταθμοί παρακολούθησης είναι αντιπροσωπευτικοί κάθε εδαφικού τύπου (εδάφη αργιλώδη, πηλώδη, αμμώδη, και ασβεστούχο πηλού), των πρακτικών λίπανσης και των καλλιεργειών. Η σύνθεση του δικτύου παρακολούθησης δεν τροποποιείται κατά τη διάρκεια της περιόδου εφαρμογής της παρούσας απόφασης.

5.   Οι γεωργικές λεκάνες απορροής σε αμμώδη εδάφη αποτελούν αντικείμενο εντονότερης παρακολούθησης.

Άρθρο 11

Έλεγχοι

1.   Οι αρμόδιες αρχές διενεργούν διοικητικούς ελέγχους σε όλες τις εκμεταλλεύσεις για τις οποίες έχει εγκριθεί ατομική παρέκκλιση, ώστε να αξιολογήσουν τη συμμόρφωση με τη μέγιστη ετήσια ποσότητα αζώτου ζωικής κοπριάς ανά εκτάριο, με τα μέγιστα ποσοστά χρήσης λιπασμάτων αζώτου και φωσφόρου και με τους όρους που διέπουν τη χρήση γης καθώς και την επεξεργασία και μεταφορά της κοπριάς.

2.   Οι αρμόδιες αρχές μεριμνούν για τον έλεγχο των αποτελεσμάτων που προκύπτουν από την ανάλυση της συγκέντρωσης των νιτρικών στην εδαφική κατατομή το φθινόπωρο. Σε περίπτωση που κατά τον έλεγχο διαπιστώνεται υπέρβαση, σε συγκεκριμένο αγροτεμάχιο, της οριακής τιμής των 90 χιλιογράμμων αζώτου ανά εκτάριο ή των χαμηλότερων τιμών που καθορίστηκαν από τη φλαμανδική κυβέρνηση, σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 1 του φλαμανδικού διατάγματος για τη λίπανση με κοπριά της 22ας Δεκεμβρίου 2006, ενημερώνεται ο γεωργός και το επόμενο έτος δεν εγκρίνεται παρέκκλιση για το συγκεκριμένο αγροτεμάχιο.

3.   Οι αρμόδιες αρχές μεριμνούν ώστε το 1 % τουλάχιστον των μεταφορών κοπριάς να υπόκειται σε επιτόπιους ελέγχους, με βάση την εκτίμηση κινδύνου και τα αποτελέσματα των διοικητικών ελέγχων που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Οι έλεγχοι περιλαμβάνουν τουλάχιστον την εξακρίβωση της εκπλήρωσης των υποχρεώσεων διαπίστευσης, την εξέταση των συνοδευτικών εγγράφων, την εξακρίβωση της προέλευσης και του προορισμού της κοπριάς και τη λήψη δειγμάτων της μεταφερόμενης κοπριάς. Η δειγματοληψία μπορεί να διενεργηθεί, κατά περίπτωση, κατά τη διάρκεια των εργασιών φόρτωσης, με αυτόματους δειγματολήπτες εγκατεστημένους επί των οχημάτων. Τα δείγματα κοπριάς αναλύονται από εργαστήρια αναγνωρισμένα από τις αρμόδιες αρχές και τα αποτελέσματα των αναλύσεων κοινοποιούνται στους γεωργούς που παραδίδουν και παραλαμβάνουν την κοπριά.

4.   Καταρτίζεται πρόγραμμα επιτόπιων επιθεωρήσεων με βάση την ανάλυση του κινδύνου, τα αποτελέσματα των ελέγχων προηγουμένων ετών και τα αποτελέσματα γενικών τυχαίων ελέγχων της νομοθεσίας για την εφαρμογή της οδηγίας 91/676/ΕΟΚ. Οι επιτόπιες επιθεωρήσεις καλύπτουν τουλάχιστον το 5 % των εκμεταλλεύσεων για τις οποίες χορηγήθηκε ατομική παρέκκλιση και αφορούν την τήρηση των όρων που καθορίζονται στα άρθρα 5, 6 και 7.

Άρθρο 12

Υποβολή εκθέσεων

1.   Η αρμόδια αρχή υποβάλλει ετησίως στην Επιτροπή τα αποτελέσματα της παρακολούθησης, συνοδευόμενα από έκθεση σχετικά με την εξέλιξη της ποιότητας των υδάτων, την αξιολόγηση του υπολειμματικού αζώτου στην εδαφική κατατομή το φθινόπωρο για τις διάφορες καλλιέργειες στις επωφελούμενες από παρέκκλιση εκμεταλλεύσεις, καθώς και την πρακτική αξιολόγησης. Στην έκθεση αυτή αναλύεται ο τρόπος με τον οποίο αξιολογείται η τήρηση των όρων της παρέκκλισης, με τη διενέργεια ελέγχων σε επίπεδο εκμετάλλευσης και αγροτεμαχίου και περιλαμβάνονται στοιχεία σχετικά με τις μη συμμορφούμενες εκμεταλλεύσεις, τα οποία βασίζονται στα πορίσματα διοικητικών και επιτόπιων ελέγχων.

2.   Στην έκθεση περιλαμβάνονται επίσης στοιχεία σχετικά με την επεξεργασία της κοπριάς, συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω μεταποίησης και χρήσης των στερεών κλασμάτων, και παρέχονται λεπτομερή δεδομένα για τα χαρακτηριστικά των συστημάτων επεξεργασίας, την αποδοτικότητά τους και τη σύνθεση της επεξεργασμένης κοπριάς.

3.   Πέρα από τα στοιχεία που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2, η έκθεση περιλαμβάνει δεδομένα σχετικά με τη λίπανση σε όλες τις εκμεταλλεύσεις για τις οποίες έχει εγκριθεί ατομική παρέκκλιση, τις τάσεις στην παραγωγή κοπριάς στην περιφέρεια της Φλάνδρας, όσον αφορά το άζωτο και τον φωσφόρο, τα αποτελέσματα των διοικητικών και επιτόπιων ελέγχων της μεταφοράς κοπριάς και τα αποτελέσματα των ελέγχων του ισοζυγίου θρεπτικών στοιχείων σε επίπεδο εκμετάλλευσης, με σκοπό τον υπολογισμό των συντελεστών απέκκρισης για τους χοίρους και τα πουλερικά.

4.   Η πρώτη έκθεση θα διαβιβαστεί το αργότερο τον Δεκέμβριο του 2008 και στη συνέχεια τον Ιούλιο κάθε έτους.

5.   Τα αποτελέσματα που συγκεντρώνονται με τον τρόπο αυτό θα ληφθούν υπόψη από την Επιτροπή κατά την εξέταση τυχόν νέας αίτησης παρέκκλισης.

Άρθρο 13

Εφαρμογή

Η παρούσα απόφαση εφαρμόζεται στο πλαίσιο του προγράμματος δράσης 2007-2010 για την περιφέρεια της Φλάνδρας (διάταγμα για τη λίπανση με κοπριά της 22ας Δεκεμβρίου 2006) και η ισχύς της λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2010.

Άρθρο 14

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στο Βασίλειο του Βελγίου.

(1)  ΕΕ L 375 της 31.12.1991, σ. 1. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1882/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 284 της 31.10.2003, σ. 1).

(2)  Belgisch Staatsblad της 29.12.2006, σ. 76368.

(3)  Belgisch Staatsblad της 31.8.2007, σ. 45564.