ΟΔΗΓΊΑ 2006/116/EK ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΫ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΊΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ

της 12ης Δεκεμβρίου 2006

για τη διάρκεια προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και ορισμένων συγγενικών δικαιωμάτων

(κωδικοποίηση)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 47, παράγραφος 2, το άρθρο 55 και το άρθρο 95,

την πρόταση της Επιτροπής,

τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (1),

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 251 της Συνθήκης (2),

Εκτιμώντας τα εξής:

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

Διάρκεια των δικαιωμάτων του δημιουργού

1.   Τα δικαιώματα ενός δημιουργού λογοτεχνικού ή καλλιτεχνικού έργου κατά την έννοια του άρθρου 2 της Σύμβασης της Βέρνης προστατεύονται καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής του δημιουργού και εβδομήντα έτη μετά το θάνατό του, ανεξάρτητα από την ημερομηνία κατά την οποία το έργο κατέστη νομίμως προσιτό στο κοινό.

2.   Σε περίπτωση έργου κοινής δημιουργίας, η διάρκεια που αναφέρεται στην παράγραφο 1 υπολογίζεται από το θάνατο του τελευταίου επιζώντος δημιουργού.

3.   Για τα ανώνυμα ή ψευδώνυμα έργα, η διάρκεια προστασίας είναι εβδομήντα έτη αφότου το έργο κατέστη νομίμως προσιτό στο κοινό. Πάντως, όταν το υιοθετηθέν από το δημιουργό ψευδώνυμο δεν αφήνει καμία αμφιβολία για την ταυτότητα του ή αν ο δημιουργός αποκαλύψει την ταυτότητα του κατά την περίοδο που αναφέρεται στη πρώτη πρόταση, εφαρμόζεται η διάρκεια της προστασίας που ορίζεται στη παράγραφο 1.

4.   Όταν σε κράτος μέλος προβλέπονται ιδιαίτερες διατάξεις σχετικά με το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας όσον αφορά τα συλλογικά έργα ή για τον ορισμό νομικού προσώπου ως δικαιούχου, η διάρκεια προστασίας υπολογίζεται σύμφωνα με την παράγραφο 3, εκτός εάν είναι εξακριβωμένη η ταυτότητα των φυσικών προσώπων που δημιούργησαν το έργο στις μορφές του έργου που κατέστησαν προσιτές στο κοινό. Η παρούσα παράγραφος ισχύει με την επιφύλαξη των δικαιωμάτων των συγγραφέων με εξακριβωμένη ταυτότητα, των οποίων οι προσδιορισμένες συμβολές περιλαμβάνονται στα έργα αυτά στις εν λόγω συμβολές, εφαρμόζεται η παράγραφος 1 ή η παράγραφος 2.

5.   Όταν ένα έργο δημοσιεύεται σε τόμους, τμήματα, τεύχη, αριθμούς ή επεισόδια, και η διάρκεια προστασίας αρχίζει από τη στιγμή που το έργο κατέστη νομίμως προσιτό στο κοινό, η διάρκεια προστασίας υπολογίζεται για κάθε μέρος χωριστά.

6.   Στην περίπτωση έργων, η διάρκεια προστασίας των οποίων δεν έχει υπολογιστεί μετά το θάνατο του δημιουργού ή των δημιουργών και τα οποία δεν κατέστησαν νομίμως προσιτά στο κοινό μέσα σε εβδομήντα χρόνια από τη δημιουργία τους, η προστασία λήγει.

Άρθρο 2

Κινηματογραφικά ή οπτικοακουστικά έργα

1.   Ο κύριος σκηνοθέτης ενός κινηματογραφικού ή οπτικοακουστικού έργου θεωρείται ως δημιουργός του ή ένας από τους δημιουργούς του. Τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να ορίσουν και άλλους συνδημιουργούς.

2.   Η διάρκεια προστασίας ενός κινηματογραφικού ή οπτικοακουστικού έργου λήγει εβδομήντα έτη μετά το θάνατο του τελευταίου επιζώντος μεταξύ των ακόλουθων προσώπων, είτε τα πρόσωπα αυτά έχουν ορισθεί συνδημιουργοί είτε όχι: του κύριου σκηνοθέτη, του σεναριογράφου, του συγγραφέα των διαλόγων και του συνθέτη της μουσικής που γράφτηκε ειδικά για να χρησιμοποιηθεί στο κινηματογραφικό ή οπτικοακουστικό έργο.

Άρθρο 3

Διάρκεια των συγγενικών δικαιωμάτων

1.   Τα δικαιώματα των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών αποσβέννυνται πενήντα χρόνια μετά την ημερομηνία της ερμηνείας ή εκτέλεσης. Ωστόσο, αν εντός της περιόδου αυτής γίνει νόμιμη δημοσίευση ή νόμιμη παρουσίαση στο κοινό της υλικής ενσωμάτωσης της εν λόγω ερμηνείας ή εκτέλεσης, τα δικαιώματα αποσβέννυνται πενήντα χρόνια από την ημερομηνία της πρώτης αυτής δημοσίευσης ή της πρώτης αυτής παρουσίασης στο κοινό, ανάλογα με το ποια έγινε πρώτη.

2.   Τα δικαιώματα των παραγωγών φωνογραφημάτων λήγουν πενήντα έτη μετά την πραγματοποίηση της υλικής ενσωμάτωσης. Ωστόσο, εάν το φωνογράφημα έχει δημοσιευθεί νομίμως στη διάρκεια της περιόδου αυτής, τα δικαιώματα λήγουν πενήντα έτη από την ημερομηνία της πρώτης νόμιμης δημοσίευσης. Εάν δεν έχει πραγματοποιηθεί νόμιμη δημοσίευση κατά την περίοδο που μνημονεύεται στην πρώτη πρόταση και εάν το φωνογράφημα έχει παρουσιαστεί νομίμως στο κοινό κατά την περίοδο αυτή, τα δικαιώματα λήγουν πενήντα έτη από την ημερομηνία της πρώτης νόμιμης παρουσίασης στο κοινό.

Ωστόσο, αν τα δικαιώματα των παραγωγών φωνογραφημάτων, λόγω λήξεως της διάρκειας προστασίας που τους αναγνωρίσθηκε δυνάμει του άρθρου 3, παράγραφος 2, της οδηγίας 93/98/ΕΟΚ, πριν τροποποιηθεί από την οδηγία 2001/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2001, για τη διάρκεια προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και ορισμένων συγγενικών δικαιωμάτων, δεν προστατεύονταν πια στις 22 Δεκεμβρίου 2002, η παρούσα παράγραφος δεν μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την εκ νέου προστασία τους.

3.   Τα δικαιώματα των παραγωγών της πρώτης υλικής ενσωμάτωσης ταινίας αποσβέννυνται πενήντα χρόνια από την ενσωμάτωση. Ωστόσο, αν εντός της περιόδου αυτής γίνει νόμιμη δημοσίευση ή νόμιμη παρουσίαση της ταινίας στο κοινό, τα δικαιώματα αποσβέννυνται πενήντα χρόνια μετά την ημερομηνία της πρώτης αυτής δημοσίευσης ή της πρώτης αυτής παρουσίασης στο κοινό, ανάλογα με το ποια έγινε πρώτη. Ως «ταινία» νοείται κινηματογραφικό ή οπτικοακουστικό έργο ή κινούμενες εικόνες, ανεξάρτητα από το αν συνοδεύονται από ήχο ή όχι.

4.   Τα δικαιώματα των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών αποσβέννυνται πενήντα χρόνια μετά την πρώτη μετάδοση μιας εκπομπής, είτε αυτή μεταδίδεται ενσυρμάτως είτε ασυρμάτως, συμπεριλαμβανομένης της καλωδιακής ή δορυφορικής μετάδοσης.

Άρθρο 4

Προστασία προτέρως αδημοσίευτων έργων

Κάθε πρόσωπο το οποίο, μετά τη λήξη της προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας, για πρώτη φορά δημοσιεύει νομίμως ή παρουσιάζει νομίμως στο κοινό, έργο προτέρως αδημοσίευτο, δικαιούται προστασίας ανάλογης με τα οικονομικά δικαιώματα του δημιουργού. Η διάρκεια προστασίας των δικαιωμάτων αυτών είναι είκοσι πέντε έτη από τη στιγμή που για πρώτη φορά το έργο δημοσιεύθηκε νομίμως ή παρουσιάστηκε νομίμως στο κοινό.

Άρθρο 5

Σχολιασμένες και επιστημονικές δημοσιεύσεις

Τα κράτη μέλη μπορούν να προστατεύουν τις σχολιασμένες και επιστημονικές δημοσιεύσεις έργων που έχουν γίνει κτήμα του δημοσίου. Η μέγιστη διάρκεια προστασίας αυτών των δικαιωμάτων είναι τριάντα έτη από τη στιγμή που το έργο δημοσιεύθηκε νομίμως για πρώτη φορά.

Άρθρο 6

Προστασία των φωτογραφιών

Οι φωτογραφίες που είναι πρωτότυπες, με την έννοια ότι είναι αποτέλεσμα προσωπικής πνευματικής εργασίας του δημιουργού τους, προστατεύονται σύμφωνα με το άρθρο 1. Η παροχή της προστασίας δεν εξαρτάται από την εφαρμογή κανενός άλλου κριτηρίου. Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν την προστασία άλλων φωτογραφιών.

Άρθρο 7

Προστασία έναντι τρίτων χωρών

1.   Όταν η χώρα προελεύσεως ενός έργου, κατά την έννοια της Σύμβασης της Βέρνης, είναι τρίτη χώρα και ο δημιουργός του έργου δεν είναι υπήκοος της Κοινότητας, η διάρκεια προστασίας την οποία χορηγούν τα κράτη μέλη λήγει κατά την ημερομηνία λήξεως της προστασίας που χορηγείται στη χώρα προελεύσεως του έργου, χωρίς να είναι δυνατή υπέρβαση της διάρκειας που καθορίζεται με το άρθρο 1.

2.   Οι διάρκειες προστασίας που καθορίζονται με το άρθρο 3 ισχύουν και για τους δικαιούχους που δεν είναι υπήκοοι της Κοινότητας, εφόσον τα κράτη μέλη τους χορηγούν προστασία. Ωστόσο, με την επιφύλαξη των διεθνών υποχρεώσεων των κρατών μελών, η διάρκεια προστασίας που χορηγείται από τα κράτη μέλη δεν μπορεί να λήγει αργότερα από την ημερομηνία λήξης της προστασίας που χορηγείται στη χώρα της οποίας ο δικαιούχος είναι υπήκοος και δεν μπορεί να υπερβαίνει την προβλεπόμενη από το άρθρο 3 διάρκεια.

3.   Κράτη μέλη τα οποία ιδίως λόγω των διεθνών τους υποχρεώσεων, χορηγούσαν στις 29 Οκτωβρίου 1993 προστασία μεγαλύτερης διάρκειας από εκείνη η οποία απορρέει, ενδεχομένως, από τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2, μπορούν να διατηρούν αυτή την προστασία έως τη σύναψη διεθνών συμφωνιών για τη διάρκεια προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας ή των συγγενικών δικαιωμάτων.

Άρθρο 8

Υπολογισμός των προθεσμιών

Οι διάρκειες που καθορίζονται από την παρούσα οδηγία υπολογίζονται από την 1η Ιανουαρίου του έτους που έπεται του γενεσιουργού γεγονότος.

Άρθρο 9

Ηθικό δικαίωμα

Η παρούσα οδηγία δεν θίγει τις περί ηθικού δικαιώματος διατάξεις των κρατών μελών.

Άρθρο 10

Χρονική ισχύς

1.   Όταν η διάρκεια προστασίας, η οποία είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη διάρκεια που προβλέπεται από την παρούσα οδηγία, είχε ήδη αρχίσει σε κράτος μέλος την 1η Ιουλίου 1995, η παρούσα οδηγία δεν έχει ως αποτέλεσμα τη σύντμηση αυτής της διάρκειας προστασίας στο εν λόγω κράτος μέλος.

2.   Η διάρκεια προστασίας που προβλέπεται από την παρούσα οδηγία εφαρμόζεται σε όλα τα έργα και αντικείμενα προστασίας που προστατεύονταν σε ένα τουλάχιστον κράτος μέλος, κατά την ημερομηνία που αναφέρεται στην παράγραφο 1, κατ' εφαρμογή εθνικών διατάξεων για το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας ή τα συγγενικά δικαιώματα, ή πληρούν τα κριτήρια προστασίας βάσει της οδηγίας [92/100/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 1992, για τη διάρκεια προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και ορισμένων συγγενικών δικαιωμάτων] (5).

3.   Η παρούσα οδηγία ισχύει υπό την επιφύλαξη των πράξεων εκμετάλλευσης που έλαβαν χώρα πριν από την ημερομηνία που αναφέρεται στην παράγραφο 1. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις αναγκαίες διατάξεις προκειμένου να προστατεύουν, ιδίως, τα κεκτημένα δικαιώματα τρίτων.

4.   Τα κράτη μέλη μπορούν να μην εφαρμόζουν τις διατάξεις του άρθρου 2, παράγραφος 1, στα κινηματογραφικά ή οπτικοακουστικά έργα τα οποία παρήχθησαν πριν από την 1η Ιουλίου 1994.

Άρθρο 11

Κοινοποίηση και ανακοίνωση

1.   Τα κράτη μέλη κοινοποιούν πάραυτα στην Επιτροπή κάθε κυβερνητικό σχέδιο για τη χορήγηση νέων συγγενικών δικαιωμάτων, προσδιορίζοντας τους βασικούς λόγους που δικαιολογούν την εισαγωγή τους και την προβλεπόμενη διάρκεια προστασίας τους.

2.   Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή τα κείμενα των ουσιωδών διατάξεων εσωτερικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στο πεδίο που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

Άρθρο 12

Κατάργηση

Η οδηγία 93/98/ΕΟΚ καταργείται, με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων των κρατών μελών όσον αφορά τις κατά το Παράρτημα Ι, Μέρος Β, προθεσμίες ενσωμάτωσης στο εσωτερικό δίκαιο και εφαρμογής των οδηγιών.

Οι αναφορές στην καταργούμενη οδηγία θεωρούνται ότι γίνονται στην παρούσα οδηγία και διαβάζονται σύμφωνα με τον πίνακα αντιστοιχίας που εμφαίνεται στο Παράρτημα ΙΙ.

Άρθρο 13

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 14

Αποδέκτες

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

(1)  Γνώμη της 26ης Οκτωβρίου 2006 (δεν δημοσιεύθηκε ακόμα στην Επίσημη Εφημερίδα).

(2)  Γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 12ης Οκτωβρίου 2006 (δεν δημοσιεύθηκε ακόμα στην Επίσημη Εφημερίδα) και απόφαση του Συμβουλίου της 30ής Νοεμβρίου 2006.

(3)  ΕΕ L 290, 24.11.1993, σ. 9. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2001/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 167, 22.6.2001, σ. 10).

(4)  Βλ. Παράρτημα Ι, Μέρος Α.

(5)  ΕΕ L 346 της 27.11.1992, σ. 61. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία με την οδηγία 2001/29/ΕΚ.