*****

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΟΚ) αριθ. 778/83 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

της 30ής Μαρτίου 1983

που καθορίζει τους κανόνες ποιότητας για τις τομάτες

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας,

τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 1035/72 του Συμβουλίου της 18ης Μαΐου 1972 περί κοινής οργανώσεως αγοράς στον τομέα των οπωροκηπευτικών (1), όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 1738/82 (2), και ιδίως το άρθρο 2 παράγραφος 3,

Εκτιμώντας:

ότι ο κανονισμός αριθ. 23 (3) καθόρισε, στο παράρτημα ΙΙ/2, κανόνες ποιότητας για τις τομάτες· ότι αυτοί οι κανόνες τροποποιήθηκαν από τον κανονισμό αριθ. 190/67/ΕΟΚ (4)·

ότι σημειώθηκε εξέλιξη στην παραγωγή και το εμπόριο τοματών, ιδίως, όσον αφορά τις απαιτήσεις των αγορών κατανάλωσης και χονδρικής πώλησης· ότι, ως εκ τούτου, οι κοινοί κανόνες ποιότητας για τις τομάτες που ορίζονται στον κανονισμό αριθ. 23 πρέπει να τροποποιηθούν για να ληφθούν υπόψη αυτές οι νέες απαιτήσεις·

ότι οι τροποποιήσεις αυτές συνεπάγονται την τροποποίηση της συμπληρωματικής κατηγορίας ποιότητας που καθορίζεται στον κανονισμό αριθ. 211/66/ΕΟΚ του Συμβουλίου (5)· ότι, για τον καθορισμό της, πρέπει να ληφθεί υπόψη το οικονομικό συμφέρον που έχουν οι παραγωγοί από τα εν λόγω προϊόντα και η αναγκαιότητα να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των καταναλωτών·

ότι οι κανόνες εφαρμόζονται σε όλα τα στάδια εμπορίας· ότι η μεταφορά σε μεγάλη απόσταση, η αποθεματοποίηση ορισμένης διάρκειας ή οι διάφορες μετακινήσεις ενδέχεται να προκαλέσουν ορισμένες αλλοιώσεις που οφείλονται στη βιολογική εξέλιξη αυτών των προϊόντων ή στο γεγονός ότι φθείρονται σε μικρό ή μεγάλο βαθμό· ότι πρέπει, συνεπώς, να ληφθούν υπόψη αυτές οι αλλοιώσεις κατά την εφαρμογή των κανόνων στα στάδια εμπορίας που ακολουθούν το στάδιο της αποστολής· ότι, δεδομένου ότι για τα προϊόντα της κατηγορίας «Extra» η διαλογή και η συσκευασία γίνονται με ιδιαίτερη φροντίδα, πρέπει να ληφθεί υπόψη, μόνον για τα προϊόντα αυτά, οποιαδήποτε μείωση της νωπότητας και του όγκου τους·

ότι, για λόγους σαφήνειας και νομικής ασφάλειας, καθώς και για τη διευκόλυνση των ενδιαφερομένων, πρέπει να παρουσιάζονται, σε ένα ενιαίο κείμενο, οι κανόνες που τροποποιούνται κατ' αυτό τον τρόπο·

ότι τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της Επιτροπής Διαχειρίσως Οπωροκηπευτικών,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1

Οι κανόνες ποιότητας σχετικά με τις τομάτες που υπάγονται στη διάκριση 07.01 Μ του Κοινού Δασμολογίου αναφέρονται στο παράρτημα του παρόντος κανονισμού.

Οι κανόνες αυτοί εφαρμόζονται σε όλα τα στάδια της εμπορίας, σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 1036/72.

Ωστόσο, στα στάδια που ακολουθούν το στάδιο αποστολής, τα προϊόντα μπορούν να παρουσιάζουν σε σχέση με τις προδιαγραφές των κανόνων:

- ελαφρά μείωση της νωπότητας και του όγκου,

- για τα προϊόντα που δεν κατατάσσονται στην κατηγορία «Extra» , ελαφρά αλλοίωση που οφείλεται στη βιολογική εξέλιξη ή στο γεγονός ότι φθείρονται σε μικρό ή μεγάλο βαθμό.

Άρθρο 2

1. Οι λέξεις «στις τομάτες», που αναγράφονται στο άρθρο 2 του κανονισμού αριθ. 23, καθώς και η λέξη «τομάτες» που αναγράφεται στο άρθρο 1 του κανονισμού αριθ. 211/66/ΕΟΚ, καταργούνται.

2. Το παράρτημα ΙΙ/2 του κανονισμού αριθ. 23 και το παράρτημα ΙΙ του κανονισμού αριθ. 211/66/ΕΟΚ καταργούνται.

Άρθρο 3

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την 1η Απριλίου 1983.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε Κράτος μέλος.

Έγινε στις Βρυξέλλες, στις 30 Μαρτίου 1983.

Για την Επιτροπή

Poul DALSAGER

Μέλος της Επιτροπής

(1) ΕΕ αριθ. L 118 της 20. 5. 1972, σ. 1.

(2) ΕΕ αριθ. L 190 της 1. 7. 1982, σ. 7.

(3) ΕΕ αριθ. 30 της 20. 4. 1962, σ. 965/62.

(4) ΕΕ αριθ. 133 της 29. 6. 1967, σ. 2795/67.

(5) ΕΕ αριθ. 233 της 20. 12. 1966, σ. 3939/66.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΟΜΑΤΕΣ

Ι. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

Ο παρών κανόνας αναφέρεται στις τομάτες, που είναι καρποί των ποικιλιών (cultivars) που προέρχονται από το Lycopersicum esculentum Mill., και προορίζονται να διατεθούν νωπά στον καταναλωτή, εκτός από τις τομάτες που προορίζονται για τη βιομηχανική μεταποίηση.

Βάσει του σχήματός τους διακρίνονται τρεις εμπορικοί τύποι τομάτας:

- «στρογγυλές», σφαιρικού τύπου, συμπεριλαμβανομένων των τοματών «cerises»,

- «με ραβδώσεις»,

- «επιμήκεις».

ΙΙ. ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ

Σκοπός του κανόνα είναι να ορίσει τις ποιότητες των τοματών μετά από τυποποίηση και συσκευασία.

Α. Ελάχιστα χαρακτηριστικά

Σε όλες τις κατηγορίες, λαμβανομένων υπόψη των ειδικών διατάξεων που προβλέπονται για κάθε κατηγορία και των αποδεκτών ορίων ανοχής, οι τομάτες πρέπει να είναι:

- ακέραιες,

- νωπές,

- υγιείς· αποκλείονται τα προϊόντα που έχουν σαπίσει ή έχουν υποστεί αλλοιώσεις τέτοιες που να τα καθιστούν ακατάλληλα για κατανάλωση,

- καθαρές, πρακτικά απαλλαγμένες από ορατή ξένη ύλη,

- απαλλαγμένες από μη φυσιολογική εξωτερική υγρασία,

- απαλλαγμένες από ξένη οσμή ή/και γεύση.

Οι τομάτες πρέπει να παρουσιάζουν μια ανάπτυξη και μια κατάσταση τέτοιες που να τους επιτρέπουν:

- να αντέχουν στη μεταφορά και στη μεταχείριση, και

- να φτάσουν στον προορισμό τους σε ικανοποιητική κατάσταση.

Β. Ταξινόμηση

Οι τομάτες ταξινομούνται σε τέσσερις κατηγορίες που ορίζονται παρακάτω:

i) Κατηγορία «Extra»

Οι τομάτες που ταξινομούνται στην κατηγορία αυτή πρέπει να είναι ανωτέρας ποιότητας. Πρέπει να έχουν σάρκα συνεκτική και να έχουν το σχήμα, την εμφάνιση και την ανάπτυξη χαρακτηριστικά της ποικιλίας τους.

Ο χρωματισμός τους σε σχέση με την κατάσταση ωριμότητας να είναι τέτοιος ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του τελευταίου εδαφίου της παραπάνω παραγράφου Α.

Οι τομάτες πρέπει να είναι απαλλαγμένες από πράσινο χρωματισμό επί της ζώνης που βρίσκεται στη βάση του ποδίσκου και άλλα ελαττώματα εκτός από πολύ ελαφρές αλλοιώσεις στην επιφάνεια του φλοιού, υπό τον όρο ότι αυτές δεν θα επηρεάσουν ούτε την ποιότητα και τη γενική εμφάνιση του προϊόντος ούτε την παρουσίασή τους στη συσκευασία.

ii) Κατηγορία Ι

Οι τομάτες που ταξινομούνται στην κατηγορία αυτή πρέπει να είναι καλής ποιότητας, επαρκώς συνεκτικές και να έχουν τα χρακτηριστικά της ποικιλίας.

Πρέπει να είναι απαλλαγμένες από μη επουλωμένα σκασίματα και από εμφανή πράσινο χρωματισμό στη ζώνη που βρίσκεται στη βάση του ποδίσκου.

Οι τομάτες μπορούν να φέρουν τα εξής ελαφρά ελαττώματα υπό τον όρο ότι αυτά δεν βλάπτουν ούτε τη γενική όψη ούτε την ποιότητα ούτε τη διατήρηση, αλλά ούτε και την εμφάνιση του προϊόντος:

- ελαφρό ελάττωμα του σχήματος και του μεγέθους,

- ελαφρό ελάττωμα του χρωματισμού,

- ελαφρά ελαττώματα του φλοιού,

- πολύ ελαφρούς μώλωπες. Εξάλλου, οι τομάτες «με ραβδώσεις» μπορούν να παρουσιάζουν:

- επουλωμένα σκασίματα μεγίστου μήκους 1 cm,

- μη υπερβολικά εξογκώματα,

- μικρό μη φελλώδη ομφαλό,

- φελλώδεις ουλές ομφαλοειδούς σχήματος στο σημείο της θηλακίδος, η συνολική επιφάνεια της οποίας δεν πρέπει να υπερβαίνει το 1 cm2,

- λεπτή θηλακιδική ουλή επιμήκη (ομοιάζουσα με ραφή), της οποίας το μήκος δεν πρέπει να υπερβαίνει τα δύο τρίτα της μέγιστης διαμέτρου του καρπού.

iii) Κατηγορία ΙΙ

Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει τις τομάτες που δεν μπορούν να ταξινομηθούν στις ανώτερες κατηγορίες αλλά ανταποκρίνονται στα ελάχιστα χαρακτηριστικά που ορίζονται παραπάνω.

Πρέπει να είναι αρκετά συνεκτικές και δεν πρέπει να παρουσιάζουν μη επουλωμένα σκασίματα.

Οι τομάτες μπορούν να έχουν τα εξής ελαττώματα, υπό τον όρο ότι διατηρούν τα ουσιώδη χαρακτηριστικά ποιότητας και εμφάνισης:

- ελάττωμα στο σχήμα, ανάπτυξη και χρωματισμό,

- ελαττώματα του φλοιού ή μώλωπες με την επιφύλαξη ότι δεν βλάπτουν σοβαρά τον καρπό,

- επουλωμένα σκασίματα μεγίστου μήκους 3 cm.

Εξάλλου οι τομάτες «με ραβδώσεις» μπορούν να παρουσιάζουν:

- πιο χαρακτηριστικές εξογκώσεις σε σύγκριση με την κατηγορία Ι χωρίς να υπάρχει δυσμορφία,

- ομφαλό,

- πορώδεις ουλές ομφαλοειδούς μορφής στο σημείο της θηλακίδος, η επιφάνεια των οποίων δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 2 cm2,

- λεπτή θηλακιδική ουλή επιμήκη (ομοιάζουσα με ραφή).

iv) Κατηγορία ΙΙΙ (1)

Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει τις τομάτες που δεν μπορούν να ταξινομηθούν στις ανώτερες κατηγορίες αλλά ανταποκρίνονται στα χαρακτηριστικά που προβλέπονται για την κατηγορία ΙΙ. Ωστόσο, μπορούν να παρουσιάζουν επουλωμένα σκασίματα μήκους πλέον των 3 εκατοστών.

ΙΙΙ. ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΚΑΤΑ ΜΕΓΕΘΟΣ

Η ταξινόμηση κατά μέγεθος καθορίζεται από τη μέγιστη διάμετρο της ισημερινής τομής. Οι παρακάτω διατάξεις δεν εφαρμόζονται στις τομάτες.

Α. Ελάχιστο μέγεθος

Το ελάχιστο μέγεθος των τοματών που ταξινομούνται στις κατηγορίες «Extra», Ι και ΙΙ καθορίζεται σε:

- 35 χιλιοστά για τις «στρογγυλές» τομάτες και τις τομάτες « με ραβδώσεις»,

- 30 χιλιοστά για τις «επιμήκεις» τομάτες.

Το ελάχιστο μέγεθος των τοματών που ταξινομούνται στην κατηγορία ΙΙΙ καθορίζεται σε:

- 20 χιλιοστά για τις «επιμήκεις» τομάτες καθώς και τις τομάτες υπό κάλυψη (θερμοκήπιο ή πλαστικό) όποιος κι αν είναι ο εμπορικός τους τύπος,

- 35 χιλιοστά για τις λοιπές τομάτες.

Β. Κλίμακα μεγέθους

Λαμβάνεται υπόψη η εξής κλίμακα μεγέθους:

- 30 χιλιοστά περιλαμβανόμενα έως 35 χιλιοστά μη περιλαμβανομένα (2),

- 35 χιλιοστά περιλαμβανόμενα έως 40 χιλιοστά μη περιλαμβανόμενα,

- 40 χιλιοστά περιλαμβανόμενα έως 47 χιλιοστά μη περιλαμβανόμενα,

- 47 χιλιοστά περιλαμβανόμενα έως 57 χιλιοστά μη περιλαμβανόμενα,

- 57 χιλιοστά περιλαμβανόμενα έως 67 χιλιοστά μη περιλαμβανόμενα,

- 67 χιλιοστά περιλαμβανόμενα έως 82 χιλιοστά μη περιλαμβανόμενα,

- 82 χιλιοστά περιλαμβανόμενα έως 102 χιολιοστά μη περιλαμβανόμενα,

- 102 χιλιοστά περιλαμβανόμενα και άνω.

Η τήρηση της κλίμακας μεγέθους είναι υποχρεωτική για τις τομάτες των κατηγοριών «Extra» και Ι.

IV. ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΑ ΟΡΙΑ ΑΝΟΧΗΣ

Υπάρχουν αποδεκτά όρια ανοχής ποιότητας και μεγέθους σε κάθε κιβώτιο για τα προϊόντα που δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αναφερόμενης κατηγορίας.

Α. Ανοχές ποιότητας

i) Κατηγορία «Extra»

5 % κατ' αριθμό ή κατά βάρος τοματών που δεν ανταποκρίνονται στα χαρακτηριστικά της κατηγορίας αυτής, αλλά ανταποκρίνονται σε εκείνα της κατηγορίας Ι ή γίνονται κατ' εξαίρεση αποδεκτά στα όρια ανοχής της κατηγορίας αυτής.

ii) Κατηγορία Ι

10 % κατ' αριθμό ή κατά βάρος τοματών που δεν ανταποκρίνονται στα χαρακτηριστικά της κατηγορίας αυτής, αλλά ανταποκρίνονται σε εκείνα της κατηγορίας ΙΙ ή γίνονται κατ' εξαίρεση αποδεκτά στο όριο ανοχής της κατηγορίας αυτής.

iii) Κατηγορία ΙΙ

10 % κατ' αριθμό ή κατά βάρος τοματών που δεν ανταποκρίνονται στα χαρακτηριστικά της κατηγορίας αυτής ούτε στα ελάχιστα χαρακτηριστικά, με εξαίρεση τα προϊόντα που εμφανώς έχουν προσβληθεί από σήψη, παρουσιάζουν εκτεταμένους μώλωπες ή υπέστησαν οποιαδήποτε άλλη αλλοίωση που τις καθιστά ακατάλληλες για κατανάλωση.

iv) Κατηγορία ΙΙΙ

15 % κατ' αριθμό ή κατά βάρος τοματών που δεν ανταποκρίνονται στα χαρακτηριστικά της κατηγορίας αυτής ούτε στα ελάχιστα χαρακτηριστικά, με εξαίρεση τα προϊόντα που εμφανώς έχουν προσβληθεί από σήψη, παρουσιάζουν εκτεταμένους μώλωπες ή υπέστησαν οποιαδήποτε άλλη αλλοίωση που τις καθιστά ακατάλληλες για κατανάλωση.

Β. Ανοχές μεγέθους

Για όλες τις κατηγορίες: 10 % κατ' αριθμό ή κατά βάρος τοματών που ανταποκρίνονται στον αμέσως κατώτερη ή/και ανώτερο από το αναγραφόμενο μέγεθος για τις κατηγορίες «Extra», Ι και ΙΙ, ελάχιστο όριο 33 χιλιοστά για τις «στρογγυλές» η «με ραβδώσεις» τομάτες και 28 χιλιοστά για τις «επιμήκεις» τομάτες.

V. ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Α. Ομοιογένεια

Το περιεχόμενο κάθε κιβωτίου πρέπει να είναι ομοιογενές και να περιλαμβάνει μόνο τομάτες της αυτής προελεύσεως, ποικιλίας ή εμπορικού τύπου, ποιότητας και μεγέθους (στο μέτρο που, όσον αφορά το τελευταίο αυτό κριτήριο, επιβάλλεται ταξινόμηση κατά μέγεθος).

Οι τομάτες που ταξινομούνται στις κατηγορίες «Extra» και Ι πρέπει να είναι στην πράξη ομοιογενείς σε ό,τι αφορά την ωριμότητα και το χρωματισμό. Εξάλλου, για τις «επιμήκεις» τομάτες το μήκος πρέπει να είναι ομοιόμορφο.

Το εμφανές μέρος του περιεχομένου του κιβωτίου πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικό του συνόλου.

Β. Συσκευασία

Οι τομάτες πρέπει να συσκευάζονται κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η κατάλληλη προστασία του προϊόντος.

Τα υλικά που χρησιμοποιούνται στο εσωτερικό του κιβωτίου πρέπει να είναι καινούρια, καθαρά και από ύλη που να μην προκαλεί στα προϊόντα εσωτερικές και εξωτερικές αλλοιώσεις.

Η χρησιμοποίηση υλικών και κυρίως χάρτου ή σφραγίδων που περιλαμβάνουν εμπορικές ενδείξεις επιτρέπεται υπό τον όρο ότι η εκτύπωση ή η σήμανση της ετικέτας πραγματοποιείται με μελάνη ή κόλλα που δεν είναι τοξικά.

Απαγορεύεται η τοποθέτηση σφραγίδας ή ετικέτας στις ίδιες τις τομάτες.

Τα κιβώτια πρέπει να είναι απαλλαγμένα από κάθε ξένο σώμα.

VI. ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗ ΣΗΜΑΝΣΗ

Κάθε κιβώτιο πρέπει να φέρει με χαρακτήρες συγκεντρωμένους στην ίδια πλευρά, ευανάγνωστες, ανεξίτηλες και ορατές εξωτερικά τις ακόλουθες ενδείξεις:

«Α. Στοιχεία ταυτότητας του εμπορεύματος

Συσκευαστής

ή/και

αποστολέας: όνομα και διεύθυνση ή εμπορικό σήμα που χορηγείται ή αναγνωρίζεται από επίσημη υπηρεσία. Β. Φύση του προϊόντος

- «τομάτες» και εμπορικός τύπος, αν το περιεχόμενο δεν είναι ορατό εξωτερικά· οι ενδείξεις αυτές είναι υποχρεωτικές σε όλες τις περιπτώσεις για τον τύπο «cerises» καθώς και για τις τομάτες που ταξινομούνται στην κατηγορία ΙΙΙ:

- προϊόντα υπό κάλυψη (θερμοκήπιο η πλαστικό) και μεγέθους μεταξύ 20 και 35 χιλιοστών,

- «επιμήκεις» και μεγέθους μεταξύ 20 και 30 χιλιοστών,

- ονομα της ποικιλίας (προαιρετικό).

Γ. Προέλευση του προϊόντος

Χώρα προελεύσεως και ενδεχομένως ζώνη παραγωγής ή ονομασία εθνική, περιφερειακή ή τοπική.

Δ. Εμπορικά χαρακτηριστικά

- κατηγορία,

- μέγεθος (σε περίπτωση ταξινομήσεως κατά μέγεθος) εκφρασμένο με την ελάχιστη και μέγιστη διάμετρο ή ένδειξη «μη ταξινομημένες κατά μέγεθος».

Ε. Κρατικό σήμα ελέγχου (προαιρετικό)»

(1) Συμπληρωματική κατηγορία κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1035/72. Η εφαρμογή αυτής της κατηγορίας ποιότητας ή ορισμένων από τους προσδιορισμούς της υπόκειται σε απόφαση που πρέπει να ληφθεί βάσει του άρθρου 4 παράγραφος 1 του ίδιου κανονισμού.

(2) Μόνο για τις «επιμήκεις» τομάτες.