ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 21ης Ιανουαρίου 1980 περί του συντονισμού των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων που αφορούν την ανάληψη και άσκηση των δραστηριοτήτων της μαίας

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητος και ιδίως τα άρθρα 49, 57 και 66,

την πρόταση της Επιτροπής(1),

τη γνώμη της Συνελεύσεως(2),

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής(3),

Εκτιμώντας:

ότι, κατ' εφαρμογή του άρθρου 57 της συνθήκης, δύναται να πραγματοποιείται ο συντονισμός των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων, οι οποίες αφορούν την ανάληψη των δραστηριοτήτων της μαίας και την άσκηση αυτών- ότι πρέπει για λόγους δημοσίας υγείας να επιτευχθεί, εντός της Κοινότητος, ένας κοινός προσδιορισμός του πεδίου δραστηριότητος των εν λόγω επαγγελματιών και της καταρτίσεώς τους- ότι για το σκοπό αυτό δεν κατέστη αναγκαίο να επιβληθεί ένα ενοποιημένο πρόγραμμα μελετών για το σύνολο των Κρατών Μελών- ότι, αντίθετα, αρμόζει να αφεθούν αυτά τελείως ελεύθερα στην οργάνωση της εκπαιδεύσεώς τους και ότι, κατά συνέπεια, η καλύτερη λύση συνίσταται στο να μην καθορίζονται, παρά μόνο κανόνες επί ελαχίστων κοινών σημείων-

ότι, πάντως, ο προβλεπόμενος από την παρούσα οδηγία συντονισμός δεν αποκλείει περαιτέρω συντονισμό-

ότι, όσον αφορά την εκπαίδευση, η πλειονότης των Κρατών Μελών δεν κάνει επί του παρόντος διάκριση μεταξύ των μαιών που ασκούν τη δραστηριότητά τους ως μισθωτές και εκείνων που την ασκούν ως ανεξάρτητοι επαγγελματίες- ότι, εκ του γεγονότος αυτού φαίνεται αναγκαίο να επεκταθεί η εφαρμογή της παρούσας οδηγίας στις μισθωτές μαίες,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

1. Τα Κράτη Μέλη εξαρτούν την ανάληψη και την άσκηση των δραστηριοτήτων μαίας κατά την έννοια του άρθρου 1 της οδηγίας αριθ. 80/154/ΕΟΚ(4) από την κατοχή διπλώματος, πιστοποιητικού ή άλλου τίτλου μαίας, που αναφέρεται στο άρθρο 3 της εν λόγω οδηγίας, που να παρέχει την εγγύηση, ότι ο ενδιαφερόμενος έχει αποκτήσει κατά τη συνολική διάρκεια της εκπαιδεύσεώς του:

α) επαρκείς γνώσεις των επιστημών, επί των οποίων βασίζονται οι δραστηριότητες της μαίας, ιδίως της μαιευτικής και της γυναικολογίας-

β) επαρκείς γνώσεις της επαγγελματικής δεοντολογίας και της νομοθεσίας-

γ) λεπτομερή γνώση της βιολογικής λειτουργίας, της ανατομίας και της φυσιολογίας στον τομέα της μαιευτικής και του νεογεννήτου, καθώς και γνώση των σχέσεων μεταξύ της καταστάσεως της υγείας του ανθρώπου και του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντός του και της συμπεριφοράς του-

δ) επαρκή κλινική πείρα υπό την εποπτεία αναγνωρισμένου εξειδικευμένου προσωπικού στη μαιευτική και σε αναγνωρισμένα ιδρύματα-

ε) επαρκή γνώση σχετικά με την εκπαίδευση του υγειονομικού προσωπικού και εμπειρία συνεργασίας με αυτό το προσωπικό υγείας.

2. Η εκπαίδευση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 περιλαμβάνει:

- είτε ειδική εκπαίδευση μαίας κατά πλήρη απασχόληση τουλάχιστον τριών ετών θεωρητική και πρακτική, η δε είσοδος στην εκπαίδευση αυτή να εξαρτάται από την περάτωση τουλάχιστον των δέκα πρώτων ετών της γενικής σχολικής εκπαιδεύσεως,

- είτε ειδική εκπαίδευση μαίας κατά πλήρη απασχόληση τουλάχιστον δέκα οκτώ μηνών, στην οποία η είσοδος εξαρτάται από την κατοχή διπλώματος, πιστοποιητικού ή άλλου τίτλου αδελφής νοσοκόμου, υπευθύνου για γενική περίθαλψη που αναφέρεται στο άρθρο 3 της οδηγίας αριθ. 77/452/ΕΟΚ(5).

3. Η ειδική εκπαίδευση μαίας, που αναφέρεται στην παράγραφο 2 πρώτη περίπτωση, πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον την ύλη του προγράμματος εκπαιδεύσεως που εμφαίνεται στο παράρτημα.

Η εκπαίδευση που αναφέρεται στην παράγραφο 2, δεύτερη περίπτωση, πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον την ύλη του προγράμματος εκπαιδεύσεως που εμφαίνεται στο παράρτημα, η οποία δεν αποτελεί μέρος ισότιμης διδασκαλίας με την εκπαίδευση της νοσοκόμου.

4. Τα Κράτη Μέλη μεριμνούν ώστε το εκπαιδευτικό ίδρυμα, το επιφορτισμένο με την εκπαίδευση των μαιών, να είναι υπεύθυνο για το συντονισμό μεταξύ της θεωρίας και της πρακτικής ασκήσεως στο σύνολο του προγράμματος σπουδών.

Η θεωρητική και πρακτική διδασκαλία, που προβλέπεται στο μέρος Α του παραρτήματος, πρέπει να σταθμίζεται και να συντονίζεται με την κλινική εκπαίδευση της μαίας, που προβλέπεται στο μέρος Β του ίδιου παραρτήματος, κατά τέτοιο τρόπο, ώστε οι γνώσεις και οι εμπειρίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 να αποκτώνται κατά τον αρμόζοντα τρόπο.

Η κλινική διδασκαλία της μαίας πρέπει να πραγματοποιείται υπό μορφή εποπτευομένων πρακτικών ασκήσεων σε νοσηλευτικό κέντρο ή σε άλλες υγειονομικές μονάδες ή οργανισμούς, αναγνωρισμένα από τις αρμόδιες αρχές. Κατά τη διάρκεια της εκπαιδεύσεως αυτής, οι υποψήφιες μαίες συμμετέχουν στις δραστηριότητες των εν λόγω υπηρεσιών κατά το μέτρο που οι δραστηριότητες αυτές συμβάλλουν στην εκπαίδευσή τους. Ενημερώνονται για τις υπευθυνότητες που συνεπάγονται οι δραστηριότητες των μαιών.

Άρθρο 2

Μετά περιοδική εξέταση των αποτελεσμάτων των διαφόρων μεθόδων εκπαιδεύσεως, που προβλέπονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2, η Επιτροπή αναφέρεται στο Συμβούλιο για πρώτη φορά έξι χρόνια μετά την κοινοποίηση της παρούσας οδηγίας. Η εν λόγω εξέταση πραγματοποιείται με τη συνδρομή της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Εκπαίδευση των Μαιών.

Σχετικά με τα αποτελέσματα της εξετάσεως αυτής, η Επιτροπή υποβάλλει προτάσεις τροποποιήσεων που αποσκοπούν στην προσέγγιση των ελαχίστων κριτηρίων, τα οποία προβλέπονται στις παραπάνω μεθόδους εκπαιδεύσεως στους όρους που καθορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1, πρώτη περίπτωση, πρώτη υποπερίπτωση και δεύτερη περίπτωση της οδηγίας 80/154/ΕΟΚ. Το Συμβούλιο αποφασίζει αμελλητί για τις προτάσεις αυτές.

Άρθρο 3

Κατά παρέκκλιση των διατάξεων του άρθρου 1, τα Κράτη Μέλη δύνανται να επιτρέπουν την εκπαίδευση κατά μερική απασχόληση υπό όρους αποδεκτούς από τις αρμόδιες εθνικές αρχές.

Η συνολική διάρκεια της εκπαιδεύσεως κατά μερική απασχόληση δεν δύναται να είναι κατώτερη από εκείνη της εκπαιδεύσεως κατά πλήρη απασχόληση. Το επίπεδο εκπαιδεύσεως δεν επιτρέπεται να διακυβευθεί λόγω της κατά μερική απασχόληση εκπαιδεύσεως.

Άρθρο 4

Τα Κράτη Μέλη εξασφαλίζουν, ώστε οι μαίες να είναι τουλάχιστον ικανές για την ανάληψη και την άσκηση των δραστηριοτήτων που απαριθμούνται κάτωθι:

1. την παροχή σωστών πληροφοριών και συμβουλών στα θέματα του οικογενειακού προγραμματισμού,

2. την εξακρίβωση της εγκυμοσύνης και στη συνέχεια παρακολούθηση της φυσιολογικής εγκυμοσύνης και εκτέλεση των εξετάσεων, που είναι αναγκαίες για τον έλεγχο της εξελίξεως της φυσιολογικής εγκυμοσύνης,

3. την έγγραφη ή συμβουλευτική υπόδειξη για εκτέλεση των απαραιτήτων εξετάσεων για την όσο γίνεται πιο πρώιμη διάγνωση κάθε επικίνδυνης εγκυμοσύνης,

4. την κατάρτιση προγράμματος προετοιμασίας των γονέων στο μελλοντικό ρόλο τους, την εξασφάλιση της πλήρους προετοιμασίας τους για τον τοκετό και την παροχή συμβουλών στον τομέα της υγιεινής και της διατροφής,

5. την περίθαλψη και την βοήθεια της εγκύου στη διάρκεια της εξελίξεως του τοκετού και την παρακολούθηση της καταστάσεως του εμβρύου με τα κατάλληλα κλινικά και τεχνικά μέσα,

6. την εκτέλεση του φυσιολογικού τοκετού στην περίπτωση που πρόκειται για κεφαλική προβολή περιλαμβανομένης εν ανάγκη και της περινεοτομίας και σε επείγουσα περίπτωση την διενέργεια τοκετού ισχιακής προβολής,

7. τη διάγνωση στη μητέρα ή το νεογνό συμπτωμάτων, που φανερώνουν ανωμαλίες που απαιτούν την παρέμβαση γιατρού, και την παροχή βοηθείας σ' αυτόν σε περίπτωση επεμβάσεως, τη λήψη επειγόντων μέτρων, που επιβάλλονται σε απουσία γιατρού, ιδίως δακτυλική αποκόλληση του πλακούντα, η οποία ακολουθείται ενδεχομένως από δακτυλική επισκόπιση της μήτρας,

8. την εξέταση και την φροντίδα του νεογνού, την λήψη όλων των μέτρων που επιβάλλονται σε περίπτωση ανάγκης και την εφαρμογή σε δεδομένη περίπτωση, άμεσης ανανήψεως,

9. την παρακολούθηση και τον έλεγχο της λεχωείδος και την παροχή όλων των απαραιτήτων συμβουλών, που αποβλέπουν στην ανατροφή του νεογνού με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες,

10. την εφαρμογή της θεραπείας που ορίσθηκε από τον γιατρό,

11. την τήρηση των απαραιτήτων εγγράφων ιστορικών και αρχείων.

Άρθρο 5

Η παρούσα οδηγία ισχύει επίσης για τους υπηκόους των Κρατών Μελών, οι οποίοι, σύμφωνα με τον κανονισμό του Συμβουλίου αριθ. 1612/68 (ΕΟΚ) της 15ης Οκτωβρίου 1968, περί της ελεύθερης διακινήσεως των εργαζομένων στο εσωτερικό της Κοινότητος(6), ασκούν ή θα ασκήσουν, ως μισθωτοί, μία από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο άρθρο 1 της οδηγίας αριθ. 80/154/ΕΟΚ.

Άρθρο 6

1. Τα Κράτη Μέλη λαμβάνουν τα μέτρα που είναι αναγκαία για να συμμορφωθούν προς την παρούσα οδηγία εντός τριών ετών από της κοινοποιήσεώς της και ενημερώνουν αμέσως περί αυτού την Επιτροπή.

2. Τα Κράτη Μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή τις σημαντικές διατάξεις εσωτερικού δικαίου που εκδίδουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

Άρθρο 7

Αν κατά την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας παρουσιάζονται σε ορισμένους τομείς μείζονες δυσχέρειες για ένα Κράτος Μέλος, η Επιτροπή εξετάζει τις δυσχέρειες αυτές σε συνεργασία με το εν λόγω Κράτος, λαμβάνει δε υπόψη τη γνώμη της επιτροπής Ανωτέρων Λειτουργιών της Δημοσίας Υγείας, η οποία συνεστήθη με την απόφαση αριθ. 75/365/ΕΟΚ(7), όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την απόφαση αριθ. 80/157/ΕΟΚ(8).

Εφ' όσον παραστεί ανάγκη, η Επιτροπή υποβάλλει στο Συμβούλιο τις κατάλληλες προτάσεις.

Άρθρο 8

Έξι έτη το αργότερο μετά την κοινοποίηση της παρούσας οδηγίας, μετά από πρόταση της Επιτροπής, το Συμβούλιο αποφασίζει, αφού συμβουλευθεί τη συμβουλευτική επιτροπή, αν η παρέκκλιση που προβλέπεται στο σημείο 3 του μέρους Β του παραρτήματος πρέπει να καταργηθεί ή να περιορισθεί.

Άρθρο 9

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα Κράτη Μέλη.

Έγινε στις Βρυξέλλες, στις 21 Ιανουαρίου 1980.

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

G. MARCORA

(1) ΕΕ αριθ. Α 18 της 12.2.1970, σ. 1.

(2) ΕΕ αριθ. Α 101 της 4.8.1970, σ. 26.

(3) ΕΕ αριθ. Α 146 της 11.12.1970, σ. 17.

(4) ΕΕ αριθ. Ν 33 της 11.2.1980, σ. 1.

(5) ΕΕ αριθ. Ν 176 της 15.7.1977, σ. 1.

(6) ΕΕ αριθ. Ν 257 της 19.10.1968, σ. 2.

(7) ΕΕ αριθ. Ν 167 της 30.6.1975, σ. 19.

(8) ΕΕ αριθ. Ν 33 της 11.2.1980, σ. 15.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ ΤΩΝ ΜΑΙΩΝ Το πρόγραμμα εκπαιδεύσεως για την απόκτηση των διπλωμάτων, πιστοποιητικών και άλλων τίτλων μαίας περιλαμβάνει τα δύο ακόλουθα μέρη:

Α. ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

α) Γενικά μαθήματα

1. Θεμελιώδεις έννοιες ανατομίας και φυσιολογίας

2. Θεμελιώδεις έννοιες παθολογίας

3 Θεμελιώδεις έννοιες μικροβιολογίας, ιολογίας και παρασιτολογίας

4. Θεμελιώδεις έννοιες βιοφυσικής, βιοχημείας και ακτινολογίας

5. Παιδιατρική ιδίως σε ό,τι αφορά τα νεογνά

6. Υγιεινή, υγιειονολογική εκπαίδευση, πρόληψη ασθενειών, πρώϊμη διάγνωση

7. Διατροφή και διαιτητική, ιδίως σε ό,τι αφορά τη διατροφή της γυναίκας, του νεογνού και του βρέφους που θηλάζει

8. Θεμελιώδεις έννοιες κοινωνιολογίας και προβλήματα κοινωνικής ιατρικής

9. Θεμελιώδεις έννοιες φαρμακολογίας

10. Ψυχολογία

11. Παιδαγωγική

12. Νομοθεσία, υγειονομική και κοινωνική οργάνωση

13. Δεοντολογία και νομοθεσία σχετική με το επάγγελμα

14. Σεξουαλική αγωγή και οικογενειακός προγραμματισμός

15. Νομική προστασία της μητέρας και του παιδιού

β) Ειδικά μαθήματα των δραστηριοτήτων της μαίας

1. Ανατομία και φυσιολογία

2. Εμβρυολογία και ανάπτυξη του εμβρύου

3. Εγκυμοσύνη, τοκετός και λοχεία

4. Παθολογία γυναικολογική και μαιευτική

5. Προετοιμασία για τον τοκετό και τη μητρότητα, περιλαμβανομένων των ψυχολογικών επόψεων

6. Προετοιμασία του τοκετού (περιλαμβανομένης της γνώσεως και χρήσεως του τεχνικού μαιευτικού οπλισμού)

7. Αναλγησία, αναισθησιολογία και ανάνηψη

8. Φυσιολογία και παθολογία του νεογνού

9. Περίθαλψη και επίβλεψη του νεογνού

10. Ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες

Β. ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Οι διδασκαλίες αυτές παρέχονται υπό κατάλληλη επίβλεψη:

1. Εξέταση γυναικών εγκύων που περιλαμβάνει τουλάχιστον 100 εξετάσεις προ του τοκετού

2. Παρακολούθηση και περίθαλψη τουλάχιστον 40 επιτόκων γυναικών

3. Εκτέλεση ανά μαθήτρια τουλάχιστον 40 τοκετών- όταν αυτός ο αριθμός δεν δύναται να επιτευχθεί λόγω ελλείψεως τικτουσών γυναικών, μπορεί να μειώνεται σε τριάντα τουλάχιστον, υπό τον όρο ότι η μαθήτρια συμμετέχει επί πλέον σε είκοσι τοκετούς

4. Ενεργό συμμετοχή σε ένα ή δύο τοκετούς με ισχιακή προβολή

5. Εκτέλεση επισειοτομίας και εκμάθηση στη ραφή του τραύματος

6. Παρακολούθηση και περίθαλψη 40 εγκύων, στη διάρκεια του τοκετού και της λοχείας, ευρισκομένων σε κίνδυνο

7. Εξέταση τουλάχιστον 100 λεχωείδων και φυσιολογικών νεογνών

8. Παρακολούθηση και περίθαλψη λεχωείδων και νεογνών περιλαμβανομένων και προώρων, γεννηθέντων παρατασικών νεογνών, καθώς και νεογνών βάρους κατώτερου του φυσιολογικού και νεογνών που παρουσιάζουν ανωμαλίες

9. Περίθαλψη παθολογικών περιπτώσεων στους τομείς της γυναικολογίας και μαιευτικής, των ασθενειών των νεογνών και των θηλαζόντων βρεφών

10. Ενημέρωση στην περίθαλψη γενικών παθολογικών περιπτώσεων της εσωτερικής παθολογίας και της χειρουργικής.