6.2.2004

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 33/128

(2004/C 33 E/128)

ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ Ε-1522/03

υποβολή: Armando Cossutta (GUE/NGL) προς την Επιτροπή

(6 Μαίου 2003)

Θέμα: Αδικαιολόγητες αυξήσεις στα ασφάλιστρα αστικής ευθύνης αυτοκινήτων

Ο ιταλός Συνήγορος του Πολίτη επί θεμάτων ανταγωνισμού έδωσε τις ημέρες αυτές στη δημοσιότητα τα στοιχεία μιας έρευνας σχετικά με τις ασφάλειες αστικής ευθύνης αυτοκινήτων από τα οποία προκύπτει ότι από το 1994 μέχρι σήμερα, τα ασφάλιστρα στην Ιταλία έχουν διπλασιασθεί και σε ορισμένες περιπτώσεις πενταπλασιασθεί. Η τόσο αναμενόμενη ελευθέρωση της αγοράς ασφαλίσεων αστικής ευθύνης αυτοκινήτων στην Ιταλία(που καταρτίσθηκε το 1994) απεδείχθη ανεπιτυχής, όπως ο ίδιος είχα ήδη επισημάνει με μια γραπτή ερώτηση στις 14 Φεβρουαρίου 2000. Σε ορισμένες επαρχίες της Ιταλίας τα ασφάλιστρα είναι 19 φορές υψηλότερα σε σχέση με 9 χρόνια πριν, κατά το παρελθόν δε έτος, σημειώθηκε αύξηση της τάξης του 11,6 % έναντι του 4,8 % που αποτελεί το μέσο όρο της ΕΕ.

1.	Δεν θεωρεί η Επιτροπή ότι πρέπει να παρέμβει στην ιταλική κυβέρνηση ώστε να διορθωθούν το συντομότερο οι αδικαιολόγητες αυτές αυξήσεις των ασφαλίστρων;

2.	Δεν θεωρεί η Επιτροπή ότι η υλοποίηση μιας εσωτερικής αγοράς ασφαλίσεων αυτοκινήτων απεδείχθη ανεπιτυχής, υπό το πρίσμα του ότι οι περισσότερες ασφαλιστικές εταιρείες αρνούνται να ασφαλίσουν τους πολίτες που διαμένουν σε μια τρίτη χώρα έστω και αν αυτή ανήκει στην ΕΕ;

Απάντηση του κ. Bolkestein εξ ονόματος της Επιτροπής

(9 Ιουλίου 2003)

Η Επιτροπή είναι ενήμερη σχετικά με τις αυξήσεις του κόστους της ασφάλισης αστικής ευθύνης στην Ιταλία. Ωστόσο, τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η Επιτροπή δεν δείχνουν μια τόσο μεγάλη αύξηση στα ασφάλιστρα αυτοκινήτων όπως εκείνη που αναφέρεται από το Αξιότιμο Μέλος. Από το 1995, η μέση ετήσια τιμαριθμικά προσαρμοσμένη αύξηση στην Ιταλία ήταν 5,1 % έναντι του μέσου όρου 1,7 % για την Ένωση ως σύνολο (Πηγή: Ευρωπαϊκή ένωση ασφαλίσεων — CEA).

Είναι αλήθεια ότι η ασφάλιση αυτοκινήτων φαίνεται ακριβότερη στην Ιταλία από ό,τι κατά μέσο όρο στην Ένωση, αλλά αυτό αντανακλά τη συχνότητα και το κόστος των ατυχημάτων στην Ιταλία σε σύγκριση με το μέσο όρο της Ένωσης. Ωστόσο, στην Ιταλία ο δείκτης του κόστους των απαιτήσεων συν τις δαπάνες προς τα έσοδα των ασφαλιστών από ασφάλιστρα είναι παρόμοιος με τον μέσο όρο της ΕΕ. Και μάλιστα, στην Ιταλία το κόστος των απαιτήσεων συν τις δαπάνες υπερβαίνει τα έσοδα από τα ασφάλιστρα.

Υπάρχουν αρκετοί λόγοι γι' αυτό το υψηλό κόστος και τη συχνότητα των ατυχημάτων στην Ιταλία.

Ειδικότερα, η Επιτροπή θα ήθελε να επισημάνει τα εξής:

—

το υψηλό κόστος των σωματικών βλαβών: οι επιπτώσεις του είναι υψηλότερες από ό,τι π. χ. στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ισπανία και τη Μεγάλη Βρετανία. Παραδείγματος χάρη, οι επιπτώσεις των κακώσεων που προκαλούνται από τα «φαινόμενα του μαστιγίου» στο λαιμό («colpo di frusta») αντιπροσωπεύουν ποσοστό 66 % των απαιτήσεων που αφορούν σωματικές βλάβες στην Ιταλία, έναντι ποσοστού 40 % στη Γερμανία, 35 % στις Κάτω Χώρες, 15 % στην Ισπανία, 6 % στη Γαλλία, 5 % στη Νορβηγία και 4,8 % στη Δανία·

—	το υψηλό ποσοστό των απαιτήσεων που αφορούν σωματικές βλάβες: το 1999, το ποσοστό έφθασε σε 17,3 % στην Ιταλία, έναντι 11 % στη Γερμανία, 10 % στη Γαλλία, 8,3 % στη Μεγάλη Βρετανία και 6 % στην Ισπανία·

—	την υψηλή συχνότητα των ατυχημάτων που προκαλούνται από νέους, ιδίως τα σαββατόβραδα. Πρόκειται για γνωστό κοινωνικό πρόβλημα στην Ιταλία·

—

τον σχετικό αριθμό των περιπτώσεων απάτης: για να μπορέσει να καταπολεμηθεί το πρόβλημα αυτό δημιουργήθηκε πρόσφατα μία τράπεζα δεδομένων από το ινστιτούτο Vigilanza sulle Assicurazioni Private e di Interesse Collettivo (ISVAP). Στόχος της είναι η συγκέντρωση σχετικών πληροφοριών για τις απαιτήσεις αυτές·

—	τον αριθμό των κυκλοφορούντων αυτοκινήτων σε σχέση με τους κατοίκους: το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο από ό,τι στη Γερμανία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ειδικότερα, το 2000 στην Ιταλία υπήρχαν 789 αυτοκίνητα ανά χιλιους κατοίκους, στη Γερμανία 614, στη Γαλλία 602 και στη Μεγάλη Βρετανία 478·

—	τον αριθμό των κυκλοφορούντων αυτοκινήτων σε σχέση με τα χιλιόμετρα των οδών. Στην Ιταλία υπάρχουν 137 οχήματα έναντι 110 στη Γερμανία, 40 στη Γαλλία, 76 στη Μεγάλη Βρετανία.

Για να αντιμετωπιστούν ορισμένα από τα προβλήματα αυτά, η Ιταλία θέσπισε προς τα τέλη του 2002 νέα νομοθετικά μέτρα για την εισαγωγή κατευθυντηρίων γραμμών σχετικά με τις αποζημιώσεις στην περίπτωση σωματικών βλαβών, καθώς και αυστηρότερες διατάξεις για τον περιορισμό των περιπτώσεων απάτης στον ασφαλιστικό τομέα.

Η Επιτροπή θα επιθυμούσε να επιστήσει την προσοχή του Αξιότιμου Μέλους σε απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 25ης Φεβρουαρίου 2003, στην υπόθεση C-59/01 (Επιτροπή κατά της Ιταλικής Δημοκρατίας). Στην απόφασή του αυτή, το δικαστήριο επιβεβαίωσε την αρχή της ελευθερίας των επιβαλλόμενων τιμών στον ασφαλιστικό τομέα εκτός της ασφάλειας ζωής, συμπεριλαμβανομένου του τομέα της υποχρεωτικής ασφάλισης όπως είναι η ασφάλιση αστικής ευθύνης που απορρέει από τη χρήση των αυτοκινήτων οχημάτων. Επιπλέον, το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η αρχή αυτή υποδηλώνει την απαγόρευση οποιουδήποτε συστήματος προηγούμενης ή συστηματικής κοινοποίησης ή έγκρισης των τιμών τις οποίες μία επιχείρηση σκοπεύει να εφαρμόσει στις συναλλαγές της με τους κατόχους ασφαλιστηρίων συμβολαίων. Η μόνη παρέκκλιση από την αρχή αυτή που επιτρέπει η οδηγία 92/49 (1) και που γίνεται αποδεκτή από το Δικαστήριο αφορά την προηγούμενη κοινοποίηση και έγκριση «αυξήσεων των τιμών των ασφαλίστρων» στο πλαίσιο ενός «γενικού συστήματος ελέγχου των τιμών». Η υπόθεση παραπέμφθηκε στο Δικαστήριο από την Επιτροπή δυνάμει του άρθρου 226 της συνθήκης ΕΚ και αφορούσε μέτρα που εκδόθηκαν από την ιταλική κυβέρνηση τον Μάρτιο του 2000 για το πάγωμα των υποχρεωτικών ασφαλίστρων για τα αυτοκίνητα για μία αρχική περίοδο ενός έτους.

Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα του Αξιότιμου Μέλους, η Επιτροπή θα ήθελε να επισημάνει ότι, σύμφωνα με τις ασφαλιστικές οδηγίες, όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν ασφαλιστική κάλυψη για αυτοκίνητα οχήματα σε κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο της κατοικίας τους. Επιπλέον, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις μπορούν επίσης να παρέχουν διασυνοριακές υπηρεσίες εάν ακολουθούν τις διαδικασίες που προβλέπονται στις οδηγίες αυτές.

Ωστόσο, ενώ οι ασφαλιστικές εταιρείες της Ένωσης έχουν τη δυνατότητα να ασκούν δραστηριότητες σε διασυνοριακή βάση, δεν μπορούν να υποχρεωθούν να ασφαλίζουν κινδύνους που δεν επιθυμούν, σύμφωνα με την αρχή της ελευθερίας σύναψης συμβάσεων. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ασφάλιση αυτοκινήτων συνδέεται στενά με το έδαφος στο οποίο συνήθως χρησιμοποιείται το όχημα καθώς και τις ιδιαιτερότητες της ιταλικής αγοράς ασφαλίσεων που παρατέθηκαν ανωτέρω, δεν είναι περίεργο ότι πολλές μη ιταλικές ασφαλιστικές επιχειρήσεις ενδέχεται να προτιμούν να ασκούν δραστηριότητες στην Ιταλία μέσω τοπικών υποκαταστημάτων ή θυγατρικών, αντί σε διασυνοριακή βάση από άλλο κράτος μέλος της ΕΕ.

(1) Οδηγία 92/49/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 1992 για το συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων που αφορούν την πρωτασφαλιση, εκτός της ασφάλειας ζωής, και για την τροποποίηση των οδηγιών 73/239/ΕΟΚ και 88/357/ΕΟΚ (τρίτη οδηγία για την πρωτασφαλιση εκτός της ασφάλισης ζωής), ΕΕ L 228 της 11.8.1992.