ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ P-0677/02

υποβολή: Ilda Figueiredo (GUE/NGL) προς την Επιτροπή

(5 Μαρτίου 2002)

Θέμα: Υποστήριξη των αυτόχθονων ειδών

Η ενίσχυση της εκτροφής αυτόχθονων ειδών ζώων δικαιολογείται όχι μόνο από την ανάγκη διατήρησης της γενετικής κληρονομιάς και της βιοποικιλότητας. αλλά και από την προώθηση της παραγωγής κρέατος ποιότητας που σέβεται το περιβάλλον και εγγυάται τη διατήρηση πολλών θέσεων απασχόλησης σε περιοχές που αντιμετωπίζουν ειδικά προβλήματα (ορεινές ζώνες), συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην καταπολέμηση της αστυφιλίας. Η ποιότητα της παραγωγής κρέατος και η διατροφική ασφάλεια αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία λόγω της τελευταίας κρίσης της ΣΕΒ και των επιπτώσεων που είχε στον τομέα των βοοειδών.

Υπό τις συνθήκες αυτές είναι ανησυχητική η πτώση κατά 20 % και άνω της παραγωγής κρέατος από αυτόχθονα είδη βοοειδών, η οποία σημειώθηκε το 2001 και συνοδεύθηκε από μείωση κατά 50 % περίπου, σε ορισμένες περιπτώσεις, του αριθμού των παραγωγών στην Πορτογαλία. Βασική αιτία για την κατάσταση αυτή, που πλήττει 11 προστατευμένες ονομασίες προέλευσης στον τομέα αυτό, αποτελεί η μετάβαση από τους μηχανισμούς στήριξης του δευτέρου κοινοτικού πλαισίου στο τρίτο, και συγκεκριμένα η καθυστέρηση της χορήγησης των ενισχύσεων και τα χαμηλά κίνητρα που δόθηκαν.

Βάσει των ανωτέρω παρατηρήσεων ερωτάται η Επιτροπή:

- ποιοι μηχανισμοί στήριξης εφαρμόζονται για την προώθηση των αυτόχθονων ειδών και ποια είναι τα αντίστοιχα ποσά για τις περιόδους 1994-1999 και 2000-2006 σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανά κράτος μέλος και ανά είδος ζώου·

- ποιο είναι το μέρος της ευθύνης της Επιτροπής για τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται λόγω της μετάβασης από το δεύτερο στο τρίτο κοινοτικό πλαίσιο στήριξης·

- προτίθεται η Επιτροπή ναποβάλει νέα μέτρα και κίνητρα για την ενίσχυση των εκτροφέων αυτόχθονων ειδών και για την ενθάρρυνση της παραγωγής κρέατος ποιότητας·

Απάντηση του κ. Fischler εξ ονόματος της Επιτροπής

(4 Απριλίου 2002)

Στην προηγούμενη φάση προγραμματισμού (1993-1999) όπως και στην τρέχουσα (2000-2006) η διατήρηση της εκτροφής τοπικών φυλών οικόσιτων ζώων απειλούμενων από εξαφάνιση είναι δυνατόν να αποτελέσει το αντικείμενο στήριξης στο πλαίσιο της πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη, ως γεωργοπεριβαλλοντικό μέτρο. Η στήριξη αυτή συμβάλλει στηνλοποίηση ενός από τους στόχους της πολιτικής αυτής, δηλαδή της βελτίωσης της γενετικής ποικιλότητας. Ο στόχος της γεωργοπεριβαλλοντικής αυτής στήριξης δεν είναι ούτε η προώθηση της παραγωγής κρέατος ποιότητος ούτε η διατήρηση της απασχόλησης στις μειονεκτούσες ζώνες ή επισιτιστική ασφάλεια. Για την εκπλήρωση τωνπόλοιπων αυτών στόχων οι κοινοτικές πολιτικές γεωργίας και συνοχής επεμβαίνουν με άλλα μέσα.

Κατά την περίοδο προγραμματισμού 1993-1999 τα μέτρα αυτά είχαν συλληφθεί στο πλαίσιο γεωργοπεριβαλλοντικών προγραμμάτων προβλεπόμενων από τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 2078/92 του Συμβουλίου, της 30ής Ιουνίου 1992, σχετικά με μεθόδους γεωργικής παραγωγής που συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις προστασίας του περιβάλλοντος καθώς και με τη διατήρηση του φυσικού χώρου(1). Το άρθρο 4 του εν λόγω κανονισμού καθόριζε σε 100 ανά μονάδα ζωικού κεφαλαίου (ΜΖΚ)(2) το μέγιστο συγχρηματοδοτήσιμο ποσό της ενίσχυσης. Η προσπάθεια της Ένωσης για το θέμα αυτό συνεχίστηκε κατά την περίοδο 2000-2006 στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1257/1999 του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1999, για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΕΓΤΠΕ) και για την τροποποίηση και κατάργηση ορισμένων κανονισμών(3), ο οποίος ενσωματώνει σε ένα μόνο κανονιστικό μέσο όλες τις δράσεις στήριξης στην αγροτική ανάπτυξη και, μεταξύ άλλων, τους αντικειμενικούς σκοπούς του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2078/92. Στο πλαίσιο των γεωργοπεριβαλλοντικών μέτρων των προβλεπόμενων στα άρθρα 22 έως 24 παρέχεται στήριξη στους γεωργούς οι οποίοι, μεταξύ άλλων, αναλαμβάνουν τηνποχρέωση να διατηρήσουν τη γενετική ποικιλότητα. Το παράρτημα του κανονισμού αυτού καθορίζει σε 450/εκτάριο (ha) το ανώτατο ποσό με το οποίο είναι δυνατόν να συγχρηματοδοτηθεί η στήριξη την οποία τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν στους δικαιούχους δράσεων του είδους αυτού.

Η Επιτροπή δεν είναι σε θέση να παράσχει για τις δύο περιόδους προγραμματισμού κατανομή της στήριξης κατά κράτος μέλος και κατά φυλή, λόγω των διαφορών κατά την εφαρμογή της δράσης αυτής στον προγραμματισμό των κρατών μελών και τη μεγάλη ποσότητα των αντίστοιχων δεδομένων. Η Επιτροπή καλεί το αξιότιμο μέλος του Κοινοβουλίου να αναφερθεί, όσον αφορά την περίοδο 1993-1999, στην έκθεση αξιολόγησης για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2078/92, στην οποία είναι δυνατόν να ανατρέξει στη διεύθυνση http://europa.eu.int/comm/agriculture/envir/programs/index_fr.htm. Όσον αφορά την παρούσα φάση, όλα τα στοιχεία αυτά εντάσσονται στα σχέδια αγροτικής ανάπτυξης, τα οποία διαβιβάζονται στο σύνολό τους στο Κοινοβούλιο σύμφωνα με τον κώδικα συμπεριφοράς Κοινοβούλιο — Επιτροπή, της 6ης Μαΐου 1999, όσον αφορά την εφαρμογή διαρθρωτικών πολιτικών από την Επιτροπή. Η Επιτροπή θα παράσχει στο Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο μελλοντικά στοιχεία για τη δράση αυτή, όπως και για τα άλλα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης, στο πλαίσιο της συνοπτικής έκθεσης σε κοινοτικό επίπεδο με αντικείμενο την παρακολούθηση της εφαρμογής προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης.

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1750/1999 της Επιτροπής, της 23ης Ιουλίου 1999, για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1257/1999(4) (αντικαταστάθηκε από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 445/2002(5)) προβλέπει στο άρθρο 13 ότι η αγροπεριβαλλοντική στήριξη μπορεί να αφορά την ανάληψη τηςποχρέωσης εκτροφής οικόσιτων ζώων τοπικών φυλών που απειλούνται από εξαφάνιση. Σύμφωνα με το παράρτημα του κανονισμού αυτού της Επιτροπής (σημείο 9 VI 2η περίπτωση), στα σχέδιά τους για την αγροτική ανάπτυξη τα κράτη μέλη πρέπει να παρέχουν αποδείξεις σχετικά με την κατάσταση κινδύνου στην οποία βρίσκεται η φυλή, βασιζόμενες σε επιστημονικά δεδομένα που έχουν γίνει δεκτά από τους διεθνείς οργανισμούς τους ειδικούς για τα θέματα αυτά. Κατά την εξέταση προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης (ΠΑΑ), προέκυψε ότι πολλά κράτη μέλη δεν είχαν παράσχει αποδεικτικά στοιχεία που απαιτούνται από την προαναφερόμενη διάταξη. Κατά συνέπεια η Επιτροπή στήριξε την αξιολόγηση της εν λόγω κατάστασης κινδύνου για τις προτεινόμενες φυλές στη βάση ον του World Watch list (WWL) for domestic animal diversity (2nd and 3rd edition) (κατάλογος παγκοσμίου παρατηρητηρίου για την ποικιλότητα κατοικίδιων ζώων — 2η και 3η έκδοση) του οργανισμού τροφίμων και γεωργίας (FAO), που αποτελεί σήμερα τη μόνη κοινή και δημοσίως προσπελάσιμη τεκμηρίωση. Πάντως, τα κριτήρια που ακολουθούνται από το FAO μετά το 1996 για την κατάρτιση των καταλόγων του είναι ιδιαιτέρως περιοριστικά, ιδίως σε σχέση με τα κριτήρια που εφαρμόζονται από την Ένωση για το καθορισμό της επιλεξιμότητας με βάση τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 2078/1992. Ως απόρροια της εφαρμογής των κριτηρίων αυτών, στα νέα ΠΑΑ ορισμένες φυλές που ήδη λάμβαναν γεωργική ενίσχυση στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2078/1992 έχουν αποκλεισθεί.

Στη συνέχεια των ερωτημάτων που τέθηκαν από τα περισσότερα κράτη μέλη στο πλαίσιο του Συμβουλίου Γεωργία, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα κριτήρια του FAO αποδείχθηκανπερβολικά περιοριστικά προκειμένου να είναι δυνατόν ναλοποιηθούν οι στόχου του κανονισμού του Συμβουλίου και ότι, κατά συνέπεια, έπρεπε να καταρτιστούν προσφορότερα κριτήρια από τα κριτήρια του FAO για την εφαρμογή του εν λόγω μέτρου. Θεωρήθηκε ως αναγκαία, μέχρι την κατάρτιση νέων κριτηρίων επιλεξιμότητας, μεταβατική και με αναδρομική ισχύ μέθοδος από την 1η Ιανουαρίου έτους 2000. Για το λόγο αυτό, με βάση τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1750/1999 (κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 672/2001 της Επιτροπής, της 2ας Απριλίου 2001, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1750/1999(6)), τα κράτη μέλη επιτρέπεται να προβαίνουν, μέχρι το τέλος της μεταβατικής περιόδου που έχει καθοριστεί στις 31 Δεκεμβρίου 2001, νέες αναλήψειςποχρεώσεων, πενταετείς, για τις φυλές που ήδηποστηρίζονται κατά τη διάρκεια της προηγούμενης περιόδου προγραμματισμού.

Στο πλαίσιο του εκχειρήματος αναδιατύπωσης του προαναφερόμενου κανονισμού της Επιτροπής, ο οποίος ήδη βρίσκεται στο στάδιο της δημοσίευσης, οι νέες έννοιες των απειλούμενων με εγκατάλειψη τοπικών φυλών και νέων κατωφλίων επιλεξιμότητας έχουν ενσωματωθεί στην κοινοτική νομοθεσία και θα τεθούν σε εφαρμογή για τη φάση προγραμματισμού που απομένει να διανυθεί. Τα κριτήρια αυτά χαρακτηρίζονται ως λιγότερο περιοριστικά σε σχέση με εκείνα τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κατά την προηγούμενη περίοδο προγραμματισμού, πράγμα που αναμένεται ότι θα επιτρέψει ευρύτερη εφαρμογή της δράσης αυτής και, τελικά, τηνλοποίηση του στόχου της γενετικής ποικιλότητας που εντάσσεται στον κανονισμό του Συμβουλίου.

Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η Επιτροπή εκτιμά ότι έχει ήδη προχωρήσει στις ενέργειες τις αναγκαίες για τηνποστήριξη της εκτροφής τοπικών φυλών απειλούμενων με εγκατάλειψη.

(1) ΕΕ L 215 της 30.7.1992.

(2) Το ποσό αναθεωρήθηκε σε 120,8/ΜΖΚ σε συνέχεια του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2772/95 της Επιτροπής, της 30ης Νοεμβρίου 1995, για την αντικατάσταση των τιμών σε ECU του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2078/92, ΕΕ L 288 της 1.12.1995.

(3) ΕΕ L 160 της 26.6.1999.

(4) ΕΕ L 214 της 13.8.1999.

(5) ΕΕ L 74 της 15.3.2002.

(6) ΕΕ L 93 της 3.4.2001.