ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ E-4053/98

υποβολή: Nelly Maes (V) προς την Επιτροπή

(13 Ιανουαρίου 1999)

Θέμα: Κατάχρηση της ανθρωπιστικής βοήθειας από χώρες οι οποίες βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση

Στις 18 Σεπτεμβρίου 1998, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτοπής δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση όφείλει να αναθεωρήσει τη βοήθεια που παρέχει σε χώρες οι οποίες βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση και να αρνείται τη χορήγηση χρηματοδοτικής ενίσχυσης σε περιπτώσεις όπου η ενίσχυση αυτή χρησιμοποιείται για πολεμικούς σκοπούς. Κατόπιν τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διέταξε τη διεξαγωγή εσωτερικής έρευνας προκειμένου να διαπιστωθούν ενδεχόμενες υπεξαιρέσεις κοινοτικών χρηματοδοτικών πόρων και να εξετασθούν οι κυρώσεις που επιβάλλεται να ληφθούν. Μπορεί να ανακοινώσει η Επιτροπή.

1. σε ποιά συμπεράσματα κατέληξε η εν λόγω εσωτερική έρευνα;

2. ποιά μέτρα έχει λάβει η Επιτροπή από το Σεπτέμβριο του 1998, με στόχο την αναθεώρηση της νομοθεσίας σχετικά με τη χορήγηση χρηματοδοτικής ενίσχυσης σε χώρες οι οποίες βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση; Τι είδους κυρώσεις είναι δυνατόν να υποστούν χώρες οι οποίες χρησιμοποιούν αποδεδειγμένα τα χρήματα της κοινοτικής ενίσχυσης για πολεμικούς σκοπούς;

Απάντηση του κ. Pinheiro εξ ονόματος της Επιτροπής

(24 Μαρτίου 1999)

Με την ανακοίνωσή της, η Επιτροπή θέλησε να εκφράσει τη σοβαρή ανησυχία της για την επέκταση των συγκρούσεων στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, δεδομένου ότι περίπου 10 χώρες εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα σε έναν πόλεμο περιφερειακών διαστάσεων.

Δεν πρόκειται μόνο για μια ανάλυση του κινδύνου κατάχρησης των ενισχύσεων, ούτε για εσωτερική έρευνα, αλλά για μια επισκόπηση της κατάστασης των χωρών που εμπλέκονται σε ένοπλες συγκρούσεις λόγω του κινδύνου σοβαρής αποσταθεροποίησης και ανθρωπιστικής καταστροφής, καθώς και του κινδύνου εκμηδένισης πολυετών προσπαθειών για μια πολιτική οικονομικής, κοινωνικής και ανθρωπιστικής ανάπτυξης, που ασκείται από κοινού μεταξύ της Κοινότητας και των χωρών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ). Πρόκειται για μια νόμιμη έρευνα που αφορά επίσης την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, η οποία δεν θα κατανοούσε τη συνέχιση της χορήγησης των απαραίτητων ενισχύσεων σε φτωχές χώρες, τη στιγμή κατά την οποία οι ίδιες αυτές χώρες χρησιμοποιούν μέρος των δικών τους πόρων για τη διευθέτηση πολιτικών και εδαφικών διενέξεων με στρατιωτικά μέσα.

Παρότι η συζήτηση διεξήχθη ήδη σε επίπεδο κρατών μελών, θα πρέπει επίσης να διεξαχθεί στο επίπεδο της διεθνούς κοινότητας στο σύνολό της, και η Επιτροπή έλαβε ήδη τα σχετικά μέτρα. Σε κάθε νέα συμφωνία δημοσιονομικής ενίσχυσης σε μια χώρα ΑΚΕ η οποία εμπλέκεται σε ένοπλη σύγκρουση, έχουν περιληφθεί ρήτρες που προβλέπουν την εκταμίευση κατά δόσεις και έναν αυστηρό έλεγχο της χρησιμοποίησης των διατιθέμενων πόρων πριν από την εκταμίευση κάθε νέας δόσης. Κάθε σύμβαση χρηματοδότησης που αφορά δημοσιονομική ενίσχυση η οποία αποστέλλεται σε χώρα που εμπλέκεται σε ένοπλη σύγκρουση συνοδεύεται από επιστολή της Επιτροπής στον αρχηγό του κράτους της συγκεκριμένης χώρας, εξηγώντας τα προαναφερόμενα μέτρα και εκφράζοντας την ανησυχία της Επιτροπής σχετικά με την υπό εξέταση σύγκρουση, και παροτρύνοντας την κυβέρνηση να αναζητήσει πάραυτα λύση στη σύγκρουση μέσω διαπραγματεύσεων.

Όσον αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια, αυτή δεν αποτελεί αντικείμενο καμιάς προηγουμένως υπογραφείσας συμφωνίας ούτε σύμβασης χρηματοδότησης με τη δικαιούχο χώρα. Η εφαρμογή δράσεων ανατίθεται στους εταίρους (μη κυβερνητικές οργανώσεις ή οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών). Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να υπενθυμιστεί ότι σε πολλές περιοχές που πλήττονται από τις συγκρούσεις, η πρόσβαση των ανθρωπιστικών οργανώσεων στα θύματα παρεμποδίζεται εκουσίως από τα εμπόλεμα μέρη που εκτός από την επιδίωξη των στρατιωτικών στόχων παραβιάζουν συστηματικά τα δικαιώματα του ανθρώπου, ενίοτε για εθνική κάθαρση. Έτσι, η Επιτροπή υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει το 1998 όλο και περισσότερες δυσχέρειες στη διατήρηση ανθρωπιστικών ζωνών στο Σουδάν, την Κεντρική Αφρική και το Αφγανιστάν, διατηρώντας παράλληλα μια προσέγγιση που βασίζεται στην καταγγελία των παραβιάσεων των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του ανθρωπιστικού δικαίου.