Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (όγδοο τμήμα)
της 26ης Οκτωβρίου 2022 – Siremar κατά Επιτροπής
(Υπόθεση T-668/21)
«Κρατικές ενισχύσεις – Θαλάσσιες μεταφορές – Ενίσχυση διάσωσης – Απόφαση κηρύσσουσα την ενίσχυση παράνομη – Απόφαση κηρύσσουσα την ενίσχυση εν μέρει συμβατή και εν μέρει μη συμβατή με την εσωτερική αγορά και διατάσσουσα την ανάκτησή της – Υπηρεσία γενικού οικονομικού συμφέροντος – Υποχρέωση υποβολής σχεδίου αναδιάρθρωσης ή εκκαθάρισης – Εξάμηνη προθεσμία – Παράταση – Φορολογική απαλλαγή – Πλεονέκτημα – Επιπτώσεις στο εμπόριο μεταξύ κρατών μελών – Νόθευση του ανταγωνισμού – Διάρκεια της διαδικασίας – Δικαιολογημένη εμπιστοσύνη – Ασφάλεια δικαίου – Αρχή της χρηστής διοίκησης»
1. |
Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Απαγόρευση – Παρεκκλίσεις – Ενισχύσεις δυνάμενες να χαρακτηρισθούν συμβατές με την εσωτερική αγορά – Ενισχύσεις για τη διάσωση προβληματικής επιχείρησης – Κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις προς διάσωση και αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων – Προϋποθέσεις χορήγησης ενίσχυσης διάσωσης – Υποχρέωση υποβολής σχεδίου αναδιάρθρωσης ή εκκαθάρισης εντός εξάμηνης προθεσμίας από την ημερομηνία έγκρισης της ενίσχυσης (Ανακοίνωση 2004/C 244/02 της Επιτροπής, σημεία 15, 25 και 26) (βλ. σκέψεις 30-38, 42, 43) |
2. |
Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Απαγόρευση – Παρεκκλίσεις – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής – Έκδοση από την Επιτροπή κατευθυντηρίων γραμμών για την εξέταση της συμβατότητας των ενισχύσεων με την εσωτερική αγορά – Συνέπειες – Αυτοπεριορισμός της εξουσίας εκτιμήσεως της Επιτροπής – Υποχρέωση σεβασμού των αρχών της ίσης μεταχείρισης και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης (Ανακοίνωση 2004/C 244/02 της Επιτροπής) (βλ. σκέψεις 39, 40) |
3. |
Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Έννοια – Χορήγηση πλεονεκτήματος στους δικαιούχους – Η Επιτροπή φέρει το βάρος απόδειξης της ύπαρξης πλεονεκτήματος – Κρίσιμος χρόνος για την εκτίμηση περί υπάρξεως πλεονεκτήματος – Χρόνος έκδοσης της νομικώς δεσμευτικής πράξης βάσει της οποίας η αρμόδια εθνική αρχή υποχρεούται να χορηγήσει την ενίσχυση – Ενίσχυση δυνάμενη να υλοποιηθεί μόνον κατά την επέλευση μελλοντικών και αβέβαιων γεγονότων – Δεν ασκεί επιρροή (Άρθρο 107 § 1, ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 55-61) |
4. |
Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα το ασυμβίβαστο ενίσχυσης με την εσωτερική αγορά και διατάσσουσα την επιστροφή της – Δυνατότητα της Επιτροπής να καταλείπει στις εθνικές αρχές το έργο του υπολογισμού του ακριβούς προς ανάκτηση ποσού – Υποχρέωση της Επιτροπής να παράσχει μέθοδο υπολογισμού – Υποχρέωση των εθνικών αρχών να λαμβάνουν υπόψη το σύνολο των κρίσιμων στοιχείων που περιέρχονται σε γνώση τους, συμπεριλαμβανομένης της αλληλογραφίας τους με την Επιτροπή (Άρθρο 108 § 2, ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 62, 64-68) |
5. |
Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα ότι μια ενίσχυση δεν είναι συμβατή με την εσωτερική αγορά και διατάσσουσα την ανάκτησή της – Δυσχέρειες κατά την εκτέλεση – Υποχρέωση της Επιτροπής και του κράτους μέλους να συνεργαστούν προς εξεύρεση λύσης σύμφωνης με τη Συνθήκη (Άρθρο 4 § 3, ΣΕΕ· άρθρο 108 § 2, ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψη 63) |
6. |
Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Επιπτώσεις στο εμπόριο μεταξύ κρατών μελών – Νόθευση του ανταγωνισμού – Κριτήρια εκτιμήσεως –Ενισχύσεις δυνάμενες να επηρεάσουν το εμπόριο και να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό – Έννοια (Άρθρο 107 § 1, ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 71-75) |
7. |
Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Επιπτώσεις στο εμπόριο μεταξύ κρατών μελών – Νόθευση του ανταγωνισμού – Κριτήρια εκτιμήσεως – Ενίσχυση η οποία καθιστά δυνατή τη διατήρηση προβληματικής επιχείρησης εντός της αγοράς – Ενίσχυση δυνάμενη να νοθεύσει τους όρους ανταγωνισμού (Άρθρο 107 § 1, ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 76-78) |
8. |
Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Ανάκτηση παράνομης ενίσχυσης – Υποχρέωση – Δικαιούχοι που είναι προβληματικές επιχειρήσεις ή έχουν κηρυχθεί σε πτώχευση – Δεν ασκεί επιρροή (Άρθρο 108 § 2, ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψη 80) |
9. |
Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Ανάκτηση παράνομης ενίσχυσης – Ενίσχυση χορηγηθείσα κατά παράβαση των διαδικαστικών κανόνων του άρθρου 108 ΣΛΕΕ – Ενδεχόμενη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη των δικαιούχων – Δεν υφίσταται πλην εξαιρετικών περιστάσεων – Δικαιολογημένη εμπιστοσύνη λόγω της υπέρμετρης χρονικής διάρκειας της διοικητικής διαδικασίας – Υποχρέωση της Επιτροπής να εκδώσει απόφαση εντός εύλογου χρόνου – Εκτίμηση in concreto (Άρθρο 108 ΣΛΕΕ· κανονισμός 2015/1589 του Συμβουλίου, άρθρα 15 § 2, και 16 §§ 1 και 2) (βλ. σκέψεις 89-118, 123-128) |
10. |
Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Έννοια – Εκτίμηση μόνο στο πλαίσιο του άρθρου 107, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ – Συνεκτίμηση προγενέστερης πρακτικής – Αποκλείεται (Άρθρο 107 § 1, ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 121, 122, 134) |
Διατακτικό
Το Γενικό Δικαστήριο αποφασίζει:
1) |
Απορρίπτει την προσφυγή. |
2) |
Καταδικάζει τη Sicilia Regionale Marittima SpA – Siremar στα δικαστικά έξοδα. |