–

η Ολλανδική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τις C. S. Schillemans και M. K. Bulterman,

–

η Ελληνική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τις Ε. Τσαούση και Ε.-Ε. Κρόμπα,

–

η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τους H. van Vliet και A. Sauka καθώς και από την F. Castilla Contreras,

1

Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία της κανονιστικής υποχρέωσης διαχείρισης 10, όπως προβλέπεται στο παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 352/78, (ΕΚ) αριθ. 165/94, (ΕΚ) αριθ. 2799/98, (ΕΚ) αριθ. 814/2000, (ΕΚ) αριθ. 1290/2005 και (ΕΚ) αριθ. 485/2008 του Συμβουλίου (ΕΕ 2013, L 347, σ. 549, και διορθωτικό ΕΕ 2016, L 130, σ. 13) (στο εξής: ΚΑΔ 10), καθόσον αναφέρεται στο άρθρο 55, πρώτο εδάφιο και δεύτερο εδάφιο, πρώτη περίοδος, του κανονισμού (ΕΚ) 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και την κατάργηση των οδηγιών 79/117/ΕΟΚ και 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ 2009, L 309, σ. 1).

2

Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της R. en R. και του Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (Υπουργού Γεωργίας, Φυσικού Περιβάλλοντος και Ποιότητας των Τροφίμων, στο εξής: Υπουργός), σχετικά με τη μείωση του ποσού των άμεσων ενισχύσεων που επρόκειτο να χορηγηθούν στην R. en R. για το έτος 2018 κατ’ εφαρμογήν του κανονισμού (ΕΕ) 1307/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί θεσπίσεως κανόνων για άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς βάσει καθεστώτων στήριξης στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 637/2008 και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009 του Συμβουλίου (ΕΕ 2013, L 347, σ. 608).

3

Ο κανονισμός 1306/2013 αφορά τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ).

4

Η αιτιολογική σκέψη 53 του εν λόγω κανονισμού διαλαμβάνει τα εξής:

«Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1782/2003 [του Συμβουλίου, της 29ης Σεπτεμβρίου 2003, για τη θέσπιση κοινών κανόνων για τα καθεστώτα άμεσης στήριξης στα πλαίσια της κοινής γεωργικής πολιτικής και για τη θέσπιση ορισμένων καθεστώτων στήριξης για τους γεωργούς και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 2019/93, (ΕΚ) αριθ. 1452/2001, (ΕΚ) αριθ. 1453/2001, (ΕΚ) αριθ. 1454/2001, (ΕΚ) αριθ. 1868/94, (ΕΚ) αριθ. 1251/1999, (ΕΚ) αριθ. 1254/1999, (ΕΚ) αριθ. 1673/2000, (ΕΟΚ) αριθ. 2358/71 και (ΕΚ) αριθ. 2529/2001 (ΕΕ 2003, L 270, σ. 1)], ο οποίος αντικαταστάθηκε από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 73/2009 [του Συμβουλίου, της 19ης Ιανουαρίου 2009, σχετικά με τη θέσπιση κοινών κανόνων για τα καθεστώτα άμεσης στήριξης για τους γεωργούς στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής και τη θέσπιση ορισμένων καθεστώτων στήριξης για τους γεωργούς, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1290/2005, (ΕΚ) αριθ. 247/2006, (ΕΚ) αριθ. 378/2007 και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1782/2003 (ΕΕ 2009, L 30, σ. 16)], καθιέρωσε την αρχή σύμφωνα με την οποία η καταβολή ορισμένων ενισχύσεων στο ακέραιο στους δικαιούχους στο πλαίσιο της ΚΓΠ θα πρέπει να συνδέεται με τη συμμόρφωση με κανόνες που αφορούν τη διαχείριση των εκτάσεων, τη γεωργική παραγωγή και τη γεωργική δραστηριότητα. […]

Στο πλαίσιο του συστήματος “πολλαπλής συμμόρφωσης”, τα κράτη μέλη επιβάλλουν κυρώσεις με τη μορφή ολικής ή μερικής μείωσης της στήριξης ή αποκλεισμού από τη στήριξη που λαμβάνεται στο πλαίσιο της ΚΓΠ.»

5

Η αιτιολογική σκέψη 54 του κανονισμού 1306/2013 αναφέρει τα εξής:

«Το σύστημα πολλαπλής συμμόρφωσης ενσωματώνει στην ΚΓΠ βασικά πρότυπα για το περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή, την καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση της γης, τη δημόσια υγεία, την υγεία των ζώων και των φυτών και την καλή μεταχείριση των ζώων. Στόχος της πολλαπλής συμμόρφωσης είναι η συμβολή στην ανάπτυξη αειφόρου γεωργίας μέσω της ευαισθητοποίησης των δικαιούχων για την ανάγκη τήρησης των βασικών αυτών προτύπων. Στόχος είναι επίσης να καταστεί η ΚΓΠ πιο συμβατή με τις προσδοκίες της κοινωνίας μέσω μεγαλύτερης συνοχής της πολιτικής αυτής με το περιβάλλον, τη δημόσια υγεία, την υγεία των ζώων και των φυτών και την καλή μεταχείριση των ζώων. Το σύστημα πολλαπλής συμμόρφωσης αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ΚΓΠ και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να διατηρηθεί. Ωστόσο, το πεδίο εφαρμογής του, το οποίο μέχρι σήμερα αποτελείται από χωριστούς καταλόγους κανονιστικών απαιτήσεων διαχείρισης και προτύπων καλής γεωργικής και περιβαλλοντικής κατάστασης των εκτάσεων, θα πρέπει να εξορθολογιστεί, ώστε να εξασφαλίζεται η συνοχή και η καλύτερη προβολή του. Για τον σκοπό αυτό, οι απαιτήσεις και τα πρότυπα θα πρέπει να συγκεντρωθούν σε έναν κατάλογο και να ομαδοποιηθούν ανά τομέα και θέμα. […]»

6

Οι κανόνες που προβλέπονται στον τίτλο VI του εν λόγω κανονισμού σχετίζονται με την πολλαπλή συμμόρφωση, το δε κεφάλαιο Ι του εν λόγω τίτλου καθορίζει το πεδίο εφαρμογής της. Το άρθρο 91 του εν λόγω κανονισμού, με τίτλο «Γενική αρχή», ορίζει στην παράγραφο 1 τα εξής:

«Εφόσον ο δικαιούχος που αναφέρεται στο άρθρο 92 δεν τηρεί τους κανόνες πολλαπλής συμμόρφωσης του άρθρου 93, του επιβάλλεται διοικητική κύρωση.»

7

Το άρθρο 91, παράγραφος 3, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 1306/2013 προβλέπει:

«Για τον σκοπό του παρόντος τίτλου:

[…]

8

Το άρθρο 92, πρώτο εδάφιο, του εν λόγω κανονισμού, που φέρει τον τίτλο «Σχετικοί δικαιούχοι», προβλέπει:

«Το άρθρο 91 εφαρμόζεται στους δικαιούχους που λαμβάνουν άμεσες ενισχύσεις δυνάμει του κανονισμού [1307/2013] […]».

9

Το άρθρο 93 του κανονισμού 1306/2013, με τίτλο «Κανόνες πολλαπλής συμμόρφωσης», ορίζει στην παράγραφο 1 τα εξής:

«Οι κανόνες πολλαπλής συμμόρφωσης συνίστανται στις κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης που απορρέουν από την ενωσιακή νομοθεσία και στα πρότυπα για την καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση των εκτάσεων που θεσπίζονται σε εθνικό επίπεδο, όπως απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ, όσον αφορά τους ακόλουθους τομείς:

10

Το παράρτημα II του ίδιου κανονισμού, με τίτλο «Κανόνες για την πολλαπλή συμμόρφωση σύμφωνα με το άρθρο 93», έχει ως εξής:

«ΚΑΔ: Κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης

[…]

11

Το κεφάλαιο II του τίτλου VI του κανονισμού 1306/2013, με τίτλο «Σύστημα ελέγχου και διοικητικές κυρώσεις σχετικά με την πολλαπλή συμμόρφωση», περιλαμβάνει τα άρθρα 96 έως 101 του κανονισμού αυτού.

12

Το άρθρο 99 του ίδιου κανονισμού, με τίτλο «Υπολογισμός της διοικητικής κύρωσης», ορίζει τα εξής:

«1.   Η διοικητική κύρωση που προβλέπεται στο άρθρο 91 επιβάλλεται με μείωση ή αποκλεισμό του συνολικού ποσού των πληρωμών του άρθρου 92 που έχει καταβληθεί ή πρόκειται να καταβληθεί στον εν λόγω δικαιούχο όσον αφορά τις αιτήσεις ενίσχυσης τις οποίες έχει υποβάλει ή θα υποβάλει κατά τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους της διαπίστωσης του προβλήματος.

[…]

2.   […]

Ωστόσο, οι περιπτώσεις μη συμμόρφωσης που συνιστούν άμεσο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία ή την υγεία των ζώων οδηγούν πάντοτε σε μείωση ή αποκλεισμό.

[…]»

13

Ο κανονισμός (ΕΚ) 1107/2009 αφορά τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά. Οι αιτιολογικές σκέψεις 24 και 35 του κανονισμού αυτού έχουν ως εξής:

[…]

14

Το άρθρο 1 του εν λόγω κανονισμού ορίζει:

«1.   Ο παρών κανονισμός θεσπίζει κανόνες για την αδειοδότηση φυτοπροστατευτικών προϊόντων υπό εμπορική μορφή καθώς και για τη διάθεσή τους στην αγορά, τη χρήση τους και τον έλεγχό τους μέσα στην [Ευρωπαϊκή] Κοινότητα.

[…]

3.   Σκοπός του παρόντος κανονισμού είναι η εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων καθώς και του περιβάλλοντος και η βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς, μέσω της εναρμόνισης των κανόνων σχετικά με τη διάθεση στην αγορά φυτοπροστατευτικών προϊόντων με παράλληλη βελτίωση της γεωργικής παραγωγής.

[…]»

15

Στην ενότητα 1, με τίτλο «Απαιτήσεις και περιεχόμενα», του τμήματος 1, με τίτλο «Άδεια», του κεφαλαίου III του κανονισμού 1107/2009, το οποίο φέρει τον τίτλο «Φυτοπροστατευτικά προϊόντα», το άρθρο 28 αυτού, με τίτλο «Άδεια για διάθεση στην αγορά και χρήση», ορίζει στην παράγραφο 1 τα εξής:

«Ένα φυτοπροστατευτικό προϊόν δεν διατίθεται στην αγορά ούτε χρησιμοποιείται αν δεν έχει αδειοδοτηθεί στο οικείο κράτος μέλος σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό.»

16

Το άρθρο 32, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού, με τίτλο «Διάρκεια», ορίζει τα εξής:

«1.   Η διάρκεια ισχύος της άδειας ορίζεται στην άδεια.

Με την επιφύλαξη του άρθρου 44, η διάρκεια της αδείας δεν υπερβαίνει το ένα έτος από την ημερομηνία λήξης της έγκρισης των δραστικών ουσιών, των αντιφυτοτοξικών και των συνεργιστικών που περιλαμβάνονται στο φυτοπροστατευτικό προϊόν και εν συνεχεία για όσο διάστημα ισχύει η έγκριση όλων των δραστικών ουσιών, των αντιφυτοτοξικών και των συνεργιστικών που περιέχονται στο φυτοπροστατευτικό προϊόν.

[…]»

17

Το άρθρο 46 του εν λόγω κανονισμού, με τίτλο «Περίοδος χάριτος», έχει ως εξής:

«Εάν ένα κράτος μέλος ανακαλεί ή τροποποιεί άδεια ή δεν την ανανεώνει, μπορεί να χορηγεί περίοδο χάριτος για την τελική διάθεση, την αποθήκευση, τη διάθεση στην αγορά και τη χρήση των υφιστάμενων αποθεμάτων.

Εάν οι λόγοι ανάκλησης, τροποποίησης ή μη ανανέωσης της άδειας δεν έχουν σχέση με την προστασία της υγείας των ανθρώπων και των ζώων ή του περιβάλλοντος, η περίοδος χάριτος πρέπει να είναι περιορισμένη και να μην υπερβαίνει τους έξι μήνες για την πώληση και τη διανομή και ένα ακόμα έτος κατ’ ανώτατο όριο για την τελική διάθεση, την αποθήκευση και τη χρήση των υφιστάμενων αποθεμάτων των συγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων.»

18

Στο τμήμα 2 του κεφαλαίου ΙΙΙ του ίδιου κανονισμού, με τίτλο «Χρήση και ενημέρωση», το άρθρο 55 του κανονισμού, με τον τίτλο «Χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων», προβλέπει στο πρώτο εδάφιο και στο δεύτερο εδάφιο, πρώτη περίοδος:

«Τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα πρέπει να χρησιμοποιούνται ορθά.

Η ορθή χρήση περιλαμβάνει την εφαρμογή των αρχών ορθής πρακτικής φυτοπροστασίας και την τήρηση των όρων που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 31 και καθορίζονται στη σήμανση.»

19

Το άρθρο 83, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού 1107/2009, προβλέπει:

«Οι παραπομπές στις καταργούμενες οδηγίες λογίζονται ως παραπομπές στον παρόντα κανονισμό. Ιδίως, οι παραπομπές, στη λοιπή κοινοτική νομοθεσία, όπως ο κανονισμός [1782/2003], στο άρθρο 3 της οδηγία 91/414/ΕΟΚ [του Συμβουλίου, της 15ης Ιουλίου 1991, σχετικά με τη διάθεση στην αγορά φυτοπροστατευτικών προϊόντων (ΕΕ 1991, L 230, σ. 1)], λογίζονται ως παραπομπές στο άρθρο 55 του παρόντος κανονισμού.»

20

Η οδηγία 91/414 καταργήθηκε με τον κανονισμό 1107/2009 και ίσχυε έως τις 13 Ιουνίου 2011.

21

Το άρθρο 3 της οδηγίας είχε ως εξής:

«1.   Τα κράτη μέλη ορίζουν ότι τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα μπορούν να διατίθενται στην αγορά και να χρησιμοποιούνται στην επικράτειά τους μόνον εάν έχουν εγκριθεί σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας, εκτός εάν η χρήση για την οποία προορίζονται καλύπτεται από τις διατάξεις του άρθρου 22.

[…]

3.   Τα κράτη μέλη ορίζουν ότι τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα πρέπει να χρησιμοποιούνται σωστά. Η σωστή χρησιμοποίηση περιλαμβάνει την τήρηση των όρων που ορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 4 και εξειδικεύονται στην επισήμανση, την εφαρμογή των αρχών της ορθής πρακτικής φυτοϋγείας, καθώς και όποτε είναι δυνατό, των αρχών της ολοκληρωμένης καταπολέμησης.

[…]»

22

Το άρθρο 20 του Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden (νόμου σχετικά με τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα και τα βιοκτόνα), της 17ης Φεβρουαρίου 2007 (Stb. 2007, 125), όπως ίσχυε κατά τον χρόνο των πραγματικών περιστατικών της διαφοράς της κύριας δίκης, ορίζει τα εξής:

«Παραβάσεις του κανονισμού

1. Απαγορεύεται οποιαδήποτε πράξη που παραβιάζει το άρθρο 28, παράγραφος 1, το άρθρο 52, παράγραφοι 1 και 5, το άρθρο 55, το άρθρο 56, παράγραφος 1, το άρθρο 58, παράγραφος 1, και το άρθρο 64 του κανονισμού [1107/2009] ή των κανονισμών που εκδίδονται κατ’ εφαρμογήν του. […]»

23

Το Uitvoeringsregeling rechtstreekse betalingen GLB nr. WJZ/14194346 (υπουργικό διάταγμα αριθ. WJZ/14194346 για την εκτέλεση της ΚΓΠ όσον αφορά τις άμεσες ενισχύσεις και την πολλαπλή συμμόρφωση), της 11ης Δεκεμβρίου 2014 (Stcrt. 2014, 36127), όπως ίσχυε κατά τον χρόνο των πραγματικών περιστατικών της διαφοράς της κύριας δίκης (στο εξής: εκτελεστικό υπουργικό διάταγμα), προβλέπει στο άρθρο 3.1, παράγραφος 1:

«Πολλαπλή συμμόρφωση:

1. Ο γεωργός που υπέβαλε αίτηση για άμεσες ενισχύσεις […] τηρεί τις ακόλουθες διατάξεις:

a. τις απαιτήσεις διαχείρισης που αναφέρονται στο άρθρο 93, παράγραφος 1, του κανονισμού [1306/2013] και απαριθμούνται στο παράρτημα 3. […]»

24

Το παράρτημα 3 του άρθρου 3.1, παράγραφος 1, στοιχείο a, του εκτελεστικού υπουργικού διατάγματος έχει ως εξής:

«Διαχειριστικές απαιτήσεις που προβλέπονται στο άρθρο 93, παράγραφος 1, του κανονισμού 1306/2013

[…]

Κύριο θέμα: φυτοπροστατευτικά προϊόντα

ΚΑΔ 10. Άρθρο 55, [πρώτο εδάφιο και δεύτερο εδάφιο,] πρώτη περίοδος, του κανονισμού [1107/2009]:

25

Στις 20 Μαρτίου 2018 η R. en R. υπέβαλε στον Υπουργό ενιαία δήλωση με την οποία ζητούσε την καταβολή άμεσων ενισχύσεων βάσει της ΚΓΠ.

26

Στις 11 Οκτωβρίου 2018 ένας ελεγκτής της Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (αρχή ελέγχου τροφίμων και καταναλωτικών προϊόντων, Κάτω Χώρες) διαπίστωσε ότι ένας από τους εταίρους της R. en R. χρησιμοποιούσε το φυτοπροστατευτικό προϊόν MECOP PP‑2 (αριθμός αδείας 12678N) για την καταπολέμηση της διασποράς με μολυσμένα φύλλα (Rumex obtusifolius). Το φυτοπροστατευτικό αυτό προϊόν έχει ως δραστική ουσία το mecoprop-P. Η άδεια του εν λόγω φυτοπροστατευτικού προϊόντος είχε λήξει στις 30 Ιανουαρίου 2016. Η ημερομηνία λήξεως της προθεσμίας διαθέσεως στο εμπόριο του ίδιου προϊόντος ορίστηκε στις 30 Ιουλίου 2016 και η καταληκτική ημερομηνία χρήσης του στις 30 Ιανουαρίου 2017.

27

Στις 4 Απριλίου 2019 ο Υπουργός, βάσει του εκτελεστικού υπουργικού διατάγματος, επέβαλε στην R. en R. μείωση κατά 3 % επί του ποσού των άμεσων ενισχύσεων που επρόκειτο να της χορηγηθούν για το έτος 2018 λόγω μη τηρήσεως των κανόνων πολλαπλής συμμόρφωσης, για τον λόγο ότι είχε χρησιμοποιήσει μη αδειοδοτημένο φυτοπροστατευτικό προϊόν.

28

Με απόφαση της 21ης Αυγούστου 2019, ο Υπουργός απέρριψε ως αβάσιμη τη διοικητική ένσταση που υπέβαλε η R. en R. κατά της μειώσεως αυτής. Η επίμαχη στην κύρια δίκη συμπεριφορά αναλύθηκε ως περίπτωση μη τηρήσεως των κανόνων πολλαπλής συμμόρφωσης, με την αιτιολογία ότι η χρήση μη αδειοδοτημένου φυτοπροστατευτικού προϊόντος εμπίπτει στην ΚΑΔ 10, η οποία παραπέμπει στο άρθρο 55, πρώτο εδάφιο και δεύτερο εδάφιο, πρώτη περίοδος, του κανονισμού 1107/2009.

29

Η R. en R. προσέφυγε κατά της εν λόγω αποφάσεως ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου.

30

Ενώπιον του δικαστηρίου αυτού, η R. en R. δεν αμφισβητεί ότι χρησιμοποίησε φυτοπροστατευτικό προϊόν το οποίο δεν ήταν πλέον αδειοδοτημένο, αλλά υποστηρίζει ότι τούτο δεν συνιστά παράβαση του άρθρου 55 του κανονισμού 1107/2009, δεδομένου ότι το άρθρο αυτό προβλέπει μόνον ότι τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο «ορθής χρήσης». Η R. en R. υποστηρίζει ότι η χρήση μη αδειοδοτημένου φυτοπροστατευτικού προϊόντος δεν συνιστά παράβαση του άρθρου 55 του κανονισμού 1107/2009, αλλά του άρθρου 28 του κανονισμού, κατά το οποίο φυτοπροστατευτικό προϊόν μπορεί να διατεθεί στην αγορά ή να χρησιμοποιηθεί μόνον εφόσον έχει αδειοδοτηθεί. Πάντως, δεδομένου ότι το εν λόγω άρθρο 28 δεν μνημονεύεται στο παράρτημα II του κανονισμού 1306/2013, η παράβασή του δεν συνιστά παράβαση κανόνων πολλαπλής συμμόρφωσης. Ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, η R. en R. υποστηρίζει ότι κακώς ο Υπουργός διαπίστωσε παράβαση της ΚΑΔ 10 και ως εκ τούτου δεν ήταν αρμόδιος να επιβάλει μείωση κατά 3 % επί του ποσού των άμεσων ενισχύσεων που επρόκειτο να χορηγηθούν στην R. en R. για το έτος 2018 λόγω μη τηρήσεως των κανόνων πολλαπλής συμμόρφωσης.

31

Κατά το αιτούν δικαστήριο, από τη γραμματική ερμηνεία του άρθρου 55 του κανονισμού 1107/2009, στο οποίο παραπέμπει η ΚΑΔ 10, προκύπτει ότι το άρθρο αυτό δεν αφορά την περίπτωση κατά την οποία χρησιμοποιείται μη αδειοδοτημένο φυτοπροστατευτικό προϊόν. Εντούτοις, το αιτούν δικαστήριο επισημαίνει ότι μια τέτοια ερμηνεία θα οδηγούσε στο «παράδοξο και ενδεχομένως μη επιθυμητό» αποτέλεσμα ότι, σε περίπτωση κατά την οποία γεωργός χρησιμοποίησε μη αδειοδοτημένο φυτοπροστατευτικό προϊόν, δεν θα μπορούσε να του επιβληθεί μείωση λόγω μη τηρήσεως των κανόνων πολλαπλής συμμόρφωσης, ενώ τούτο θα ήταν δυνατό σε περίπτωση μη ορθής χρήσης αδειοδοτημένου φυτοπροστατευτικού προϊόντος.

32

Το αιτούν δικαστήριο διερωτάται αν η ερμηνεία που εκτέθηκε στην προηγούμενη σκέψη συμβιβάζεται με τους σκοπούς προστασίας της υγείας των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών καθώς και του περιβάλλοντος, τους οποίους επιδιώκουν οι κανονισμοί 1306/2013 και 1107/2009.

33

Το αιτούν δικαστήριο διερωτάται επίσης, κατ’ ουσίαν, ως προς τους λόγους για τους οποίους ο νομοθέτης της Ένωσης επέλεξε, στο άρθρο 83 του κανονισμού 1107/2009, να προβλέψει ότι οι παραπομπές που γίνονται σε άλλα κοινοτικά νομοθετικά κείμενα στο άρθρο 3 της οδηγίας 91/414 νοούνται ως παραπομπές μόνο στο άρθρο 55 του κανονισμού 1107/2009 και όχι, επίσης, στο άρθρο 28 του κανονισμού αυτού.

34

Υπό τις περιστάσεις αυτές, το College van Beroep voor het bedrijfsleven (διοικητικό εφετείο αρμόδιο επί οικονομικών υποθέσεων, Κάτω Χώρες) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα:

«Έχει η [ΚΑΔ 10], η οποία παραπέμπει στο άρθρο 55[, πρώτο εδάφιο και δεύτερο εδάφιο, πρώτη περίοδος,] του [κανονισμού 1107/2009], την έννοια ότι αφορά και την περίπτωση χρήσης φυτοπροστατευτικού προϊόντος το οποίο δεν έχει αδειοδοτηθεί στο οικείο κράτος μέλος σύμφωνα με τον δεύτερο ως άνω κανονισμό;»

35

Με το προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί αν η ΚΑΔ 10, η οποία παραπέμπει στο άρθρο 55, πρώτο εδάφιο και δεύτερο εδάφιο, πρώτη περίοδος, του κανονισμού 1107/2009, έχει την έννοια ότι αφορά και τη χρήση φυτοπροστατευτικού προϊόντος το οποίο δεν είναι αδειοδοτημένο ή δεν είναι πλέον αδειοδοτημένο στο οικείο κράτος μέλος και του οποίου, στην τελευταία αυτή περίπτωση, η τελική ημερομηνία χρήσης έχει παρέλθει.

36

Κατά πάγια νομολογία, για την ερμηνεία διάταξης του δικαίου της Ένωσης πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όχι μόνον το γράμμα της, αλλά και το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται και οι σκοποί που επιδιώκονται με τη ρύθμιση της οποίας αποτελεί μέρος (απόφαση της 22ας Ιανουαρίου 2020, Ursa Major Services, C‑814/18, EU:C:2020:27, σκέψη 49 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

37

Προκαταρκτικώς, πρέπει να παρατηρηθεί ότι, κατά το αιτούν δικαστήριο, δεν αμφισβητείται από τους διαδίκους της κύριας δίκης ότι η άδεια του οικείου φυτοπροστατευτικού προϊόντος είχε λήξει στις 30 Ιανουαρίου 2016 και ότι, κατά τη χρήση του προϊόντος αυτού από την προσφεύγουσα της κύριας δίκης, είχε επίσης παρέλθει η καταληκτική ημερομηνία για τη χρήση του, η οποία είχε οριστεί για τις 30 Ιανουαρίου 2017.

38

Πρώτον, παρατηρείται ότι, σύμφωνα με την αιτιολογική σκέψη 35 του κανονισμού 1107/2009, η «σωστή χρήση» φυτοπροστατευτικών προϊόντων αντιστοιχεί σε χρήση «σύμφωνα με την έγκριση που έχουν λάβει».

39

Συναφώς, η έννοια της «ορθής χρήσης», όπως χρησιμοποιείται στο άρθρο 55, πρώτο εδάφιο και δεύτερο εδάφιο, πρώτη περίοδος, του κανονισμού 1107/2009, πρέπει να νοηθεί, όσον αφορά την πρώτη συνιστώσα του, ως παραπέμπουσα στο άρθρο 28, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού, το οποίο προβλέπει ότι ένα φυτοπροστατευτικό προϊόν μπορεί να «χρησιμοποιείται» μόνον αν έχει «αδειοδοτηθεί» στο οικείο κράτος μέλος.

40

Εξάλλου, από το άρθρο 32, παράγραφος 1, πρώτη περίοδος, του κανονισμού 1107/2009 προκύπτει ότι η διάρκεια ισχύος της άδειας καθορίζεται στην πράξη αδειοδότησης ενός φυτοπροστατευτικού προϊόντος, από το δε άρθρο 46 του ίδιου κανονισμού προκύπτει ότι η ανάκληση, η τροποποίηση ή η λήξη της άδειας μπορούν να συνοδεύονται από περίοδο χάριτος, ιδίως για τη χρήση των υφιστάμενων αποθεμάτων.

41

Επομένως, η «ορθή χρήση» της οποίας πρέπει να τύχουν τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα, σύμφωνα με το άρθρο 55, πρώτο εδάφιο και δεύτερο εδάφιο, πρώτη περίοδος, του κανονισμού 1107/2009, προϋποθέτει χρήση η οποία καλύπτεται τόσο ratione materiae όσο και ratione temporis από άδεια χορηγηθείσα σύμφωνα με το άρθρο 28, παράγραφος 1, του εν λόγω κανονισμού και παράγουσα τα αποτελέσματά της σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32, παράγραφος 1, και, κατά περίπτωση, του άρθρου 46 αυτού.

42

Δεύτερον, το άρθρο 1, παράγραφος 1, του κανονισμού 1107/2009 ορίζει ότι ο κανονισμός θεσπίζει τους κανόνες που διέπουν την άδεια φυτοπροστατευτικών προϊόντων υπό την εμπορική τους μορφή, καθώς και, μεταξύ άλλων, τη χρήση και τον έλεγχό τους εντός της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Το άρθρο 1, παράγραφος 3, του κανονισμού προβλέπει ότι αυτός αποσκοπεί, ειδικότερα, στη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας των ανθρώπων και των ζώων καθώς και του περιβάλλοντος.

43

Όπως εκτίθεται στην αιτιολογική σκέψη 24 του κανονισμού 1107/2009, οι διατάξεις που διέπουν την αδειοδότηση πρέπει να εξασφαλίζουν υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας του ανθρώπου και των ζώων, καθώς και του περιβάλλοντος. Ο σκοπός αυτός επιδιώκεται, κατά την αιτιολογική σκέψη 35 του ίδιου κανονισμού, με τη σωστή χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, σύμφωνα με την έγκριση που έχουν λάβει. Στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζεται ότι, κατά το παράρτημα II του κανονισμού 1306/2013, η ΚΑΔ 10, σχετικά με την τήρηση του άρθρου 55, πρώτο εδάφιο και δεύτερο εδάφιο, πρώτη περίοδος, του κανονισμού 1107/2009, αποσκοπεί ακριβώς στην προστασία της δημόσιας υγείας, της υγείας των ζώων και των φυτών. Επομένως, η ΚΑΔ 10 αποτελεί μέρος των βασικών προτύπων της ΚΓΠ για τη δημόσια υγεία, την υγεία των ζώων και των φυτών που εντάσσονται στο σύστημα πολλαπλής συμμόρφωσης, από την τήρηση των οποίων εξαρτάται η πλήρης καταβολή ορισμένων ενισχύσεων βάσει της ΚΓΠ, σύμφωνα με τις αιτιολογικές σκέψεις 53 και 54 του κανονισμού 1306/2013.

44

Συνεπώς, ερμηνεία που αποκλείει από το πεδίο εφαρμογής της ΚΑΔ 10 τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων που δεν είναι αδειοδοτημένα στο οικείο κράτος μέλος ή δεν είναι πλέον αδειοδοτημένα και των οποίων η τελική ημερομηνία χρήσης έχει παρέλθει θα αντέβαινε στον σκοπό της αρχής της πολλαπλής συμμόρφωσης, ο οποίος συνίσταται στη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας των ανθρώπων, των ζώων, των φυτών και του περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, μια τέτοια ερμηνεία θα συνεπαγόταν ότι στον δικαιούχο που χρησιμοποιεί μη αδειοδοτημένο φυτοπροστατευτικό προϊόν δεν επιβάλλεται διοικητική κύρωση μειώσεως του ποσού των άμεσων ενισχύσεων, ενώ σε δικαιούχο που χρησιμοποιεί αδειοδοτημένο φυτοπροστατευτικό προϊόν, αλλά κατά παράβαση των σχετικών όρων, θα του επιβληθεί τέτοια κύρωση. Ως εκ τούτου, ένα μη αδειοδοτημένο φυτοπροστατευτικό προϊόν αποκλείεται από το πεδίο εφαρμογής της αρχής της πολλαπλής συμμόρφωσης της ΚΓΠ, πράγμα το οποίο είναι ασύμβατο προς τους σκοπούς της ΚΓΠ.

45

Επομένως, η χρήση φυτοπροστατευτικού προϊόντος το οποίο δεν είναι αδειοδοτημένο ή του οποίου η άδεια και, ενδεχομένως, η προθεσμία χρήσης έχουν λήξει συνιστά περίπτωση μη τηρήσεως της ΚΑΔ 10, η οποία περιλαμβάνεται στο παράρτημα II του κανονισμού 1306/2013, με τίτλο «Κανόνες για την πολλαπλή συμμόρφωση σύμφωνα με το άρθρο 93», που επιβάλλει διοικητική κύρωση δυνάμει των άρθρων 91 και 99 του κανονισμού 1306/2013.

46

Το συμπέρασμα αυτό δεν επηρεάζεται από το γεγονός ότι, κατά το άρθρο 83 του κανονισμού 1107/2009, οι παραπομπές, σε άλλα νομοθετικά κείμενα, όπως ο κανονισμός 1782/2003, στο άρθρο 3 της οδηγίας 91/414, νοούνται ως παραπομπές στο άρθρο 55 του κανονισμού 1107/2009 και όχι στο άρθρο 28 του τελευταίου. Συγκεκριμένα, το άρθρο 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 91/414 καθιέρωσε την υποχρέωση των κρατών μελών να ορίζουν ότι τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα μπορούν να διατίθενται στην αγορά και να χρησιμοποιούνται στην επικράτειά τους μόνον εφόσον έχουν εγκριθεί. Η διάταξη αυτή αντιστοιχεί στο άρθρο 28, παράγραφος 1, του κανονισμού 1107/2009. Το άρθρο 3, παράγραφος 3, της οδηγίας 91/414 καθιέρωσε, ως προς αυτό, την υποχρέωση των κρατών μελών να ορίζουν ότι τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο ορθής χρήσης και αντιστοιχεί στο άρθρο 55 του κανονισμού 1107/2009. Για τους λόγους που εκτίθενται στις σκέψεις 39 και 40 της παρούσας απόφασης, η τήρηση του άρθρου 55, πρώτο εδάφιο και δεύτερο εδάφιο, πρώτη περίοδος, του κανονισμού 1107/2009 προϋποθέτει ότι το φυτοπροστατευτικό προϊόν που χρησιμοποιείται τυγχάνει ισχύουσας έγκρισης, σύμφωνα με τα άρθρα 28 και 32 του κανονισμού αυτού. Συνεπώς, καμία αναφορά του άρθρου 28 του κανονισμού 1107/2009 δεν ήταν αναγκαία για το άρθρο 83 του κανονισμού αυτού.

47

Λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων, στο προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι η ΚΑΔ 10, η οποία παραπέμπει στο άρθρο 55, πρώτο εδάφιο και δεύτερο εδάφιο, πρώτη περίοδος, του κανονισμού 1107/2009, έχει την έννοια ότι αφορά και τη χρήση φυτοπροστατευτικού προϊόντος το οποίο δεν είναι αδειοδοτημένο ή δεν είναι πλέον αδειοδοτημένο στο οικείο κράτος μέλος και του οποίου, στην τελευταία αυτή περίπτωση, η τελική ημερομηνία χρήσης έχει παρέλθει.

48

Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (δέκατο τμήμα) αποφαίνεται:

Η κανονιστική απαίτηση στον τομέα της διαχείρισης 10, η οποία προβλέπεται στο παράρτημα ΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 352/78, (ΕΚ) αριθ. 165/94, (ΕΚ) αριθ. 2799/98, (ΕΚ) αριθ. 814/2000, (ΕΚ) αριθ. 1290/2005 και (ΕΚ) αριθ. 485/2008 του Συμβουλίου, και η οποία παραπέμπει στο άρθρο 55, πρώτο εδάφιο και δεύτερο εδάφιο, πρώτη περίοδος, του κανονισμού (ΕΚ) 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και την κατάργηση των οδηγιών 79/117/ΕΟΚ και 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου, έχει την έννοια ότι αφορά και τη χρήση φυτοπροστατευτικού προϊόντος το οποίο δεν είναι αδειοδοτημένο ή δεν είναι πλέον αδειοδοτημένο στο οικείο κράτος μέλος και του οποίου, στην τελευταία αυτή περίπτωση, η τελική ημερομηνία χρήσης έχει παρέλθει.