1.

Οι υπό κρίση αιτήσεις προδικαστικών αποφάσεων αφορούν δύο αποφάσεις επιστροφής οι οποίες εκδόθηκαν από τις βελγικές αρχές εις βάρος των αναιρεσειόντων της κύριας δίκης (στο εξής: αναιρεσείοντες), κατόπιν της απόρριψης των υποβληθεισών εκ μέρους τους αιτήσεων για την παροχή διεθνούς προστασίας. Το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας, Βέλγιο) ( 2 ) ζητεί από το Δικαστήριο να αποφανθεί επί του συμβατού των αποφάσεων επιστροφής με τα άρθρα 4, 7 και 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: Χάρτης) και τα άρθρα 5, 6, παράγραφος 6, και 14 της οδηγίας 2008/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών (στο εξής: οδηγία περί επιστροφής ( 3 )). Συναφώς, το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) ζητεί να αποσαφηνισθεί εάν ο ελέγχων τη νομιμότητα των εν λόγω αποφάσεων επιστροφής δικαστής μπορεί να λάβει υπόψη μεταβολές που επήλθαν στην οικογενειακή ζωή και/ή την κατάσταση της υγείας των αναιρεσειόντων μετά την επικύρωση των αποφάσεων με τις οποίες απορρίφθηκαν οι αιτήσεις τους για την παροχή διεθνούς προστασίας.

2.

Ο XXX, υπήκοος τρίτης χώρας, φαίνεται να έφθασε στο Βέλγιο στις 16 Μαρτίου 2017. Στις 24 Μαρτίου 2017 υπέβαλε αίτηση ενώπιον της αρμόδιας βελγικής αρχής για την αναγνώρισή του ως πρόσφυγα. Στις 20 Ιουλίου 2017, ο Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides (Γενικός Επίτροπος για τους πρόσφυγες και τους ανιθαγενείς, Βέλγιο, στο εξής: CGRA) απέρριψε την αίτηση του XXX και αρνήθηκε να τον υπαγάγει στο καθεστώς επικουρικής προστασίας. Επί τη βάσει της απορριπτικής αυτής αποφάσεως, στις 26 Ιουλίου 2017, η αρμόδια αρχή κάλεσε τον XXX να εγκαταλείψει τη βελγική επικράτεια.

3.

Στις 21 Αυγούστου 2017 ο XXX άσκησε προσφυγή κατά της αποφάσεως του CGRA, της 20ής Ιουλίου 2017, με την οποία αρνήθηκε να του χορηγηθεί διεθνής προστασία ενώπιον του Conseil du contentieux des étrangers (Συμβουλίου επιλύσεως ένδικων διαφορών επί υποθέσεων αλλοδαπών, Βέλγιο, στο εξής: CCE). Το CCE απέρριψε την προσφυγή αυτή στις 11 Ιανουαρίου 2018.

4.

Στις 24 Αυγούστου 2017, ο XXX άσκησε προσφυγή ενώπιον του CCE κατά της αποφάσεως της 26ης Ιουλίου 2017 με την οποία είχε διαταχθεί να εγκαταλείψει το Βέλγιο. Κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση, ο XXX προσκόμισε έγγραφα τα οποία αποδείκνυαν ότι είχαν επέλθει μεταβολές στην οικογενειακή ζωή και την κατάσταση της υγείας του. Με απόφαση της 22ας Οκτωβρίου 2019, το CCE απέρριψε την προσφυγή του. Το CCE έκρινε ότι ο XXX δεν μπορούσε πλέον να προσβάλει την απόφαση της 26ης Ιουλίου 2017 με την οποία είχε διαταχθεί να εγκαταλείψει το Βέλγιο, καθόσον με την απόφαση της 11ης Ιανουαρίου 2018, με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή του κατά της αρνήσεως του CGRA να του χορηγηθεί διεθνή προστασία, το συγκεκριμένο ζήτημα κρίθηκε οριστικώς. Υιοθέτησε την άποψη ότι κατά την εκτίμηση της νομιμότητας διαταγής περί εγκαταλείψεως της βελγικής επικράτειας δεν μπορεί να λάβει υπόψη εξελίξεις οι οποίες ανέκυψαν μετά την έκδοση της εν λόγω διαταγής ( 4 ). Το CCE έκρινε επίσης ότι δεν ευσταθεί το επιχείρημα του XXX κατά το οποίο οι αρχές δεν μπορούσαν να εκδώσουν εις βάρος του διαταγή περί εγκαταλείψεως της επικράτειας ενόσω εκκρεμούσε η προσφυγή του κατά της αποφάσεως του CGRA περί μη υπαγωγής του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας, καθόσον η προσφυγή του κατά της αποφάσεως αυτής κρίθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2018.

5.

Στις 6 Νοεμβρίου 2019 ο αναιρεσείων άσκησε ενώπιον του Conseil d’État (Συμβουλίου της Επικρατείας) αίτηση αναιρέσεως κατά της αποφάσεως που εξέδωσε το CCE στις 22 Οκτωβρίου 2019. Το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) θεωρεί, πρώτον, ότι στο πλαίσιο αιτήσεως για την ακύρωση διαταγής περί εγκαταλείψεως της βελγικής επικράτειας, το CCE πρέπει, κατ’ αρχήν, να εξετάσει τη διαταγή αυτή ex tunc. Δεύτερον, φρονεί ότι η απόφαση Gnandi δεν προσδιορίζει με σαφήνεια το χρονικό σημείο κατά το οποίο υπήκοος τρίτης χώρας μπορεί να επικαλεστεί μεταβολή των περιστάσεων για τον σκοπό αυτόν και, συνεπώς, δεν αποφαίνεται ως προς το εάν το δικαστήριο μπορεί να λάβει υπόψη στοιχεία τα οποία προέκυψαν μετά την έκδοση της αποφάσεως επιστροφής ( 5 ). Η προσέγγιση αυτή ενδέχεται να έχει σημαντικές συνέπειες για την εφαρμογή της οδηγίας περί επιστροφής, ιδίως του άρθρου 5 της εν λόγω οδηγίας, το οποίο ορίζει ότι, κατά την εφαρμογή της, τα κράτη μέλη λαμβάνουν δεόντως υπόψη, μεταξύ άλλων, την οικογενειακή ζωή και την κατάσταση της υγείας του συγκεκριμένου υπηκόου τρίτης χώρας.

6.

Στις 29 Φεβρουαρίου 2016 η XXX υπέβαλε αίτηση στην αρμόδια βελγική αρχή για την αναγνώρισή της ως πρόσφυγα. Στις 30 Σεπτεμβρίου 2016 ο CGRA απέρριψε την αίτησή της και αρνήθηκε να την υπαγάγει στο καθεστώς επικουρικής προστασίας. Παραπέμποντας στην απόφαση του CGRA, στις 6 Οκτωβρίου 2016, η αρμόδια αρχή διέταξε την XXX να εγκαταλείψει τη βελγική επικράτεια.

7.

Στις 28 Οκτωβρίου 2016, η XXX άσκησε, ενώπιον του CCE, προσφυγή κατά της αποφάσεως που εξέδωσε ο CGRA στις 30 Σεπτεμβρίου 2016. Η προσφυγή αυτή απορρίφθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2017. Στις 7 Νοεμβρίου 2016, η XXX άσκησε ενώπιον του CCE προσφυγή κατά της από 6 Οκτωβρίου 2016 διαταγής περί εγκαταλείψεως της επικράτειας. Κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως κατά την οποία η XXX προσκόμισε έγγραφα που αφορούσαν τον ιδιωτικό της βίο, το CCE, με απόφαση που εξέδωσε στις 22 Οκτωβρίου 2019, απέρριψε την προσφυγή της κατά της διαταγής περί εγκαταλείψεως της επικράτειας. Το εν λόγω δικαστήριο υιοθέτησε το ίδιο σκεπτικό με αυτό που εκτίθεται στο σημείο 4 των παρουσών προτάσεων.

8.

Η XXX άσκησε αίτηση αναιρέσεως ενώπιον του Conseil d’État (Συμβουλίου της Επικρατείας) κατά της αποφάσεως που εξέδωσε το CCE στις 22 Οκτωβρίου 2019. Για τους ίδιους λόγους με αυτούς που παρατίθενται στο σημείο 5 των παρουσών προτάσεων, το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) έκρινε ότι η απόφαση Gnandi δεν προσδιορίζει το χρονικό σημείο μέχρι το οποίο το εξετάζον τη νομιμότητα αποφάσεως επιστροφής όργανο μπορεί να λάβει υπόψη τυχόν μεταβολή των περιστάσεων που αφορούν την οικογενειακή ζωή υπηκόου τρίτης χώρας.

9.

Στις κύριες δίκες των υποθέσεων C‑711/21 και C‑712/21, το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) έκρινε ότι τα άρθρα 4 ( 6 ), 7 και 47 του Χάρτη καθώς και τα άρθρα 5, 6, παράγραφος 6, και 14 της οδηγίας περί επιστροφής ενδέχεται να απαιτούν από το δικαστήριο που εξετάζει τη νομιμότητα διαταγής περί εγκαταλείψεως της επικράτειας, η οποία εκδόθηκε κατόπιν της απόρριψης αιτήσεως για την παροχή διεθνούς προστασίας, να λάβει υπόψη μεταβολές που σχετίζονται με την οικογενειακή ζωή ή την κατάσταση της υγείας του εκάστοτε αιτούντος οι οποίες επήλθαν πριν από την ημερομηνία κατά την οποία λαμβάνει χώρα η εξέταση αυτή. Ως εκ τούτου, το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) ανέστειλε τις ενώπιόν του διαδικασίες σε αμφότερες τις υποθέσεις και υπέβαλε στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

10.

Με απόφαση της 4ης Ιανουαρίου 2022, ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου διέταξε τη συνεκδίκαση των υποθέσεων C‑711/21 και C‑712/21 προς διευκόλυνση της γραπτής και της προφορικής διαδικασίας καθώς και προς έκδοση κοινής αποφάσεως.

11.

Γραπτές παρατηρήσεις υπέβαλαν οι αναιρεσείοντες, η Βελγική και η Ολλανδική Κυβέρνηση καθώς και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

12.

Στις γραπτές παρατηρήσεις που υπέβαλε στις 29 Μαρτίου 2022 η Βελγική Κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι αμφότερες οι υποθέσεις πρέπει να απορριφθούν ως απαράδεκτες, καθόσον η ζητούμενη από το αιτούν δικαστήριο ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης δεν είναι πλέον αναγκαία προκειμένου να μπορέσει να αποφανθεί επί των υποθέσεων αυτών. Στις 30 Μαρτίου 2020 η αρμόδια αρχή χορήγησε στον αναιρεσείοντα στην υπόθεση C‑711/21 άδεια διαμονής ( 8 ). Στις 8 Μαρτίου 2021, η αρμόδια αρχή χορήγησε στην αναιρεσείουσα στην υπόθεση C‑712/21 άδεια διαμονής με ισχύ μέχρι τις 18 Φεβρουαρίου 2021, η οποία, εν συνεχεία, ανανεώθηκε μέχρι τις 18 Φεβρουαρίου 2023 ( 9 ). Η Βελγική Κυβέρνηση ενημέρωσε επίσης το Δικαστήριο ότι η αρμόδια βελγική αρχή ( 10 ) είχε γνωστοποιήσει τις ως άνω εξελίξεις στο Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) στις 24 Φεβρουαρίου 2022.

13.

Στις 17 Ιουνίου 2022 ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου απέστειλε επιστολή στο Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) προκειμένου να επιβεβαιώσει εάν οι αναιρεσείοντες έχουν δικαίωμα διαμονής στο Βέλγιο και, σε καταφατική περίπτωση, εάν εμμένει στις αιτήσεις προδικαστικών αποφάσεων. Στις 27 Ιουνίου 2022, το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) επιβεβαίωσε, κατόπιν ακροάσεως του δικηγόρου των αναιρεσειόντων, ότι σε έκαστο εξ αυτών είχε χορηγηθεί δικαίωμα διαμονής στο Βέλγιο. Παρά ταύτα, δήλωσε ότι εμμένει στις αιτήσεις προδικαστικών αποφάσεων. Το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) επισήμανε ότι, κατά τον δικηγόρο των αναιρεσειόντων, το δικαίωμα διαμονής τους στο Βέλγιο είναι προσωρινό και η Βελγική Κυβέρνηση δεν έχει ανακαλέσει τις αποφάσεις επιστροφής. Ο δικηγόρος των αναιρεσειόντων υποστήριξε ότι, σε περίπτωση που δεν παραταθεί το δικαίωμα διαμονής τους, η Βελγική Κυβέρνηση δύναται να κινήσει εκ νέου τη διαδικασία επιστροφής τους, επί τη βάσει των αποφάσεων επιστροφής.

14.

Υπό το πρίσμα της απαντήσεως του Conseil d’État (Συμβουλίου της Επικρατείας), στις 6 Ιουλίου 2022, ο εισηγητής δικαστής και ο γενικός εισαγγελέας ζήτησαν ( 11 ) από τη Βελγική Κυβέρνηση να ενημερώσει το Δικαστήριο σχετικά με το ισχύον καθεστώς των αποφάσεων επιστροφής που εκδόθηκαν για τους αναιρεσείοντες ή οποιωνδήποτε άλλων αποφάσεων επιστροφής είχαν ενδεχομένως εκδοθεί σε σχέση με αυτούς. Στις 15 Ιουλίου 2022 η Βελγική Κυβέρνηση απάντησε επισημαίνοντας ότι «η χορήγηση άδειας διαμονής δεν συνάδει με την ύπαρξη αποφάσεως επιστροφής. Η απόφαση επιστροφής ανακαλείται εκ του νόμου με τη χορήγηση της άδειας διαμονής χωρίς η αρμόδια αρχή να υποχρεούται να εκδώσει νέα απόφαση επιστροφής». Εξ αυτού, η Βελγική Κυβέρνηση συνήγαγε ότι, υπό το πρίσμα της πρόσφατης νομολογίας του Conseil d’État (Συμβουλίου της Επικρατείας) επ’ αυτού ακριβώς του ζητήματος ( 12 ), οι αναιρεσείοντες δεν έχουν πλέον έννομο συμφέρον στη συνέχιση της διαδικασίας ακυρώσεως των αποφάσεων επιστροφής.

15.

Στις 20 Ιουλίου 2022, το Δικαστήριο προώθησε την από 15 Ιουλίου 2022 απάντηση της Βελγικής Κυβερνήσεως στο Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας). Ρώτησε δε εκ νέου το εν λόγω δικαστήριο εάν εμμένει στις αιτήσεις προδικαστικών αποφάσεων και, εφόσον εμμένει πράγματι, για ποιους ακριβώς λόγους.

16.

Στις 3 Αυγούστου 2022 το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) έκρινε ότι, υπό το πρίσμα των διιστάμενων απόψεων μεταξύ του δικηγόρου των αναιρεσειόντων και της Βελγικής Κυβερνήσεως, δεν μπορεί να ανακαλέσει τις αιτήσεις προδικαστικών αποφάσεων χωρίς προηγούμενη ακρόαση των διαδίκων και χωρίς να αποφανθεί επί του εννόμου συμφέροντος των αναιρεσειόντων ως προς τη διατήρηση των αιτήσεων αναιρέσεως. Περαιτέρω, επισήμανε ότι η εκκρεμείς ενώπιόν του διαδικασίες έχουν ανασταλεί μέχρις ότου δοθεί απάντηση από το Δικαστήριο στις αιτήσεις προδικαστικών αποφάσεων. Ως εκ τούτου, το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) έκρινε ότι δεν είναι σε θέση να αποφανθεί επί του καθεστώτος των αποφάσεων επιστροφής και του εννόμου συμφέροντος των αναιρεσειόντων ως προς την εκδίκαση των αιτήσεων αναιρέσεώς τους.

17.

Κατά πάγια νομολογία, για τα σχετικά με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ερωτήματα που έχει υποβάλει το εθνικό δικαστήριο δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ ισχύει το τεκμήριο ότι είναι λυσιτελή. Στο πλαίσιο της συνεργασίας μεταξύ του Δικαστηρίου και των εθνικών δικαστηρίων, την οποία επιτάσσει η εν λόγω διάταξη, εναπόκειται αποκλειστικώς στον εθνικό δικαστή που έχει επιληφθεί της διαφοράς και φέρει την ευθύνη της εκδοθησόμενης δικαστικής αποφάσεως, να εκτιμήσει, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιομορφίες της υποθέσεως, τόσο την αναγκαιότητα μιας προδικαστικής αποφάσεως για την έκδοση της δικής του αποφάσεως όσο και το λυσιτελές των ερωτημάτων που υποβάλλει στο Δικαστήριο. Εντούτοις, από το περιεχόμενο αλλά και από την οικονομία του άρθρου 267 ΣΛΕΕ προκύπτει ότι η διαδικασία εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως προϋποθέτει ότι εκκρεμεί πράγματι διαφορά ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, στο πλαίσιο της οποίας αυτά καλούνται να εκδώσουν απόφαση που θα λαμβάνει υπόψη την απάντηση του Δικαστηρίου. Το Δικαστήριο δεν μπορεί να διατυπώνει συμβουλευτικές γνώμες επί γενικών ή υποθετικών ζητημάτων. Κατά συνέπεια, η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως πρέπει να είναι αναγκαία για την πραγματική επίλυση μιας ένδικης διαφοράς ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου ( 13 ).

18.

Εξ αυτού συνάγεται ότι, εφόσον παρίσταται ανάγκη, το Δικαστήριο μπορεί να εξετάσει τις συνθήκες υπό τις οποίες του έχουν υποβληθεί τα ερωτήματα από το εθνικό δικαστήριο, προκειμένου να εξακριβώσει τη δική του αρμοδιότητα και, ειδικότερα, να προσδιορίσει εάν η ζητούμενη ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης έχει σχέση με το υποστατό και το αντικείμενο της διαφοράς της κύριας δίκης, ώστε το Δικαστήριο να μην οδηγείται στη διατύπωση συμβουλευτικών γνωμών επί γενικών και υποθετικών ερωτημάτων ( 14 ). Εάν προκύπτει ότι το υποβληθέν ερώτημα είναι προδήλως άσχετο με την επίλυση της συγκεκριμένης διαφοράς, το Δικαστήριο είναι υποχρεωμένο να απόσχει από την έκδοση αποφάσεως ( 15 ).

19.

Η προβλεπόμενη από το άρθρο 267 ΣΛΕΕ διαδικασία προδικαστικής παραπομπής, η οποία καθιερώνει τον διάλογο μεταξύ του Δικαστηρίου και των δικαστηρίων των κρατών μελών, αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του δικαιοδοτικού συστήματος που καθιερώνεται με τις Συνθήκες. Αποσκοπεί στη διασφάλιση της ενότητας της ερμηνείας του δικαίου της Ένωσης καθιστώντας, επομένως, δυνατή τη διασφάλιση της συνοχής, της πλήρους αποτελεσματικότητάς του και της αυτονομίας του ( 16 ). Το άρθρο 267 ΣΛΕΕ και το σύστημα δικαστικού διαλόγου και συνεργασίας το οποίο καθιερώνει αποτελεί lex specialis που εκφράζει τη βασική αρχή που αποτυπώνεται στο άρθρο 4, παράγραφος 3, ΣΕΕ ( 17 ), σύμφωνα με την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη υποχρεούνται να συνεργάζονται καλόπιστα κατά την εκπλήρωση των εκ των Συνθηκών καθηκόντων ( 18 ). Τα εθνικά δικαστήρια, ως αναπόσπαστο τμήμα του κράτους, δεσμεύονται από την αρχή αυτή στις σχέσεις τους με τα θεσμικά όργανα της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του Δικαστηρίου ( 19 ). Όπως συνάγεται από το γράμμα του άρθρου 4, παράγραφος 3, ΣΕΕ, το οποίο αναφέρεται στον «αμοιβαίο σεβασμό» μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών, η υποχρέωση καλόπιστης συνεργασίας είναι αμοιβαία ( 20 ). Το Δικαστήριο αποφαίνεται, στο πλαίσιο της προβλεπόμενης στο άρθρο 267 ΣΛΕΕ κατανομής των δικαστικών καθηκόντων μεταξύ του ιδίου και των εθνικών δικαστηρίων, μέσω της εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως, χωρίς να εξετάζει, κατ’ αρχήν, τις περιστάσεις υπό τις οποίες το εθνικό δικαστήριο του υπέβαλε τα ερωτήματα και υπό τις οποίες προτίθεται να εφαρμόσει την επίμαχη διάταξη του δικαίου της Ένωσης. Η κατάσταση διαφέρει μόνο στην περίπτωση όπου είτε προκύπτει ότι καταστρατηγήθηκε ο σκοπός της διαδικασίας του άρθρου 267 ΣΛΕΕ και ότι η διαδικασία αυτή αποσκοπεί στο να οδηγήσει το Δικαστήριο να αποφανθεί μέσω κατασκευασμένης διαφοράς, είτε είναι προφανές ότι η διάταξη του δικαίου της Ένωσης, η ερμηνεία της οποίας ζητήθηκε από το Δικαστήριο, δεν μπορεί να εφαρμοστεί για την επίλυση της διαφοράς στο πλαίσιο της οποίας υποβλήθηκε η προδικαστική παραπομπή ( 21 ).

20.

Υπό το πρίσμα της ενστάσεως απαραδέκτου που προέβαλε με τις γραπτές της παρατηρήσεις η Βελγική Κυβέρνηση και της αλληλογραφίας μεταξύ του Δικαστηρίου, του Conseil d’État (Συμβουλίου της Επικρατείας) και της Βελγικής Κυβερνήσεως, εξακολουθεί να παραμένει εξαιρετικά αμφίβολο εάν το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) πρέπει να λάβει υπόψη του την απάντηση του Δικαστηρίου στις αιτήσεις προδικαστικών αποφάσεων προκειμένου να επιλύσει τις εκκρεμείς ενώπιόν του ένδικες διαφορές. Συναφώς, η νομολογία του Conseil d’État (Συμβουλίου της Επικρατείας), την οποία παραθέτει η Βελγική Κυβέρνηση στην απάντηση που απέστειλε στο Δικαστήριο στις 15 Ιουλίου 2022, καταδεικνύει με σαφήνεια ότι η απόφαση του Δικαστηρίου δεν είναι αναγκαία για την πραγματική επίλυση των αιτήσεων αναιρέσεως που ασκήθηκαν ενώπιον του Conseil d’État (Συμβουλίου της Επικρατείας), στο μέτρο που οι αποφάσεις επιστροφής οι οποίες αποτελούν το αντικείμενο των εν λόγω αιτήσεων αναιρέσεως φαίνεται να έχουν εξαφανισθεί από τη βελγική έννομη τάξη ( 22 ).

21.

Μολονότι, εν τέλει, εναπόκειται στο Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) να αποφανθεί σχετικώς, το δικαστήριο αυτό, όταν του ζητήθηκε εκ νέου από το Δικαστήριο στις 20 Ιουλίου 2022 να δηλώσει εάν εμμένει στις αιτήσεις προδικαστικών αποφάσεων και, εφόσον τούτο ισχύει, για ποιους ακριβώς λόγους, δεν εξέτασε τη λυσιτέλεια της πρόσφατης δικής του αποφάσεως και απλώς επιβεβαίωσε τη βούλησή του να εμμείνει στις αιτήσεις αυτές χωρίς να διευκρινίσει για ποιους λόγους οι εν λόγω αιτήσεις ασκούν οποιαδήποτε επιρροή στην έκβαση των εκκρεμών ενώπιόν του ένδικων διαφορών ( 23 ). Το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) αναφέρεται απλώς στην ανάγκη ακροάσεως των διαδίκων προτού αποφανθεί επί του συγκεκριμένου ζητήματος ενόσω έχουν ανασταλεί οι ενώπιόν του διαδικασίες.

22.

Λαμβανομένης υπόψη της πρόσφατης νομολογίας του Conseil d’État (Συμβουλίου της Επικρατείας) ( 24 ), του γεγονότος ότι η αρμόδια βελγική αρχή είχε ενημερώσει το εν λόγω δικαστήριο σχετικά με τη χορήγηση αδειών διαμονής στους αναιρεσείοντες και ότι το δικαστήριο αυτό απηύθυνε, σε ορισμένες περιπτώσεις, ερωτήσεις στον δικηγόρο των αναιρεσειόντων επί του ζητήματος ( 25 ), δεν καθίσταται σαφές για ποιον λόγο το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) είναι προδήλως απρόθυμο να απαντήσει πλήρως στο ερώτημα που του απηύθυνε το Δικαστήριο ούτως ώστε να συνδράμει το Δικαστήριο στο πλαίσιο εκπληρώσεως της αποστολής του να διασφαλίσει την τήρηση του δικαίου κατά την ερμηνεία των Συνθηκών ( 26 ).

23.

Στις προτάσεις της επί της υποθέσεως Di Donna, η γενική εισαγγελέας J. Kokott παρατήρησε ότι το πνεύμα συνεργασίας που πρυτανεύει κατά τη λειτουργία της προδικαστικής παραπομπής συνεπάγεται ότι το εθνικό δικαστήριο λαμβάνει υπόψη την αποστολή που έχει ανατεθεί στο Δικαστήριο «η οποία συνίσταται στο να συμβάλλει στην απονομή της δικαιοσύνης εντός των κρατών μελών και όχι να διατυπώνει συμβουλευτικές γνώμες επί γενικών ή υποθετικών ζητημάτων» ( 27 ). Στις προτάσεις του επί της υποθέσεως Pohotovosť, ο γενικός εισαγγελέας N. Wahl επισήμανε ότι «είναι απαραίτητο τα εθνικά δικαστήρια να εξηγούν τους λόγους, όταν οι λόγοι αυτοί δεν προκύπτουν σαφώς από τη δικογραφία, για τους οποίους φρονούν ότι η απάντηση στα ερωτήματά τους είναι αναγκαία για την επίλυση της διαφοράς. Το καθήκον του Δικαστηρίου να σέβεται τις ιδιαίτερες ευθύνες του εθνικού δικαστή, επιβάλλει συγχρόνως στον εθνικό δικαστή να λαμβάνει υπόψη του και την ιδιαίτερη λειτουργία που επιτελεί στον προδικαστικό τομέα το Δικαστήριο. Όπως έκρινε πρόσφατα το Δικαστήριο, δεν υποχρεούται να εκδώσει απόφαση όταν το αιτούν δικαστήριο εμμένει στην αίτησή του για έκδοση προδικαστικής αποφάσεως, χωρίς να διευκρινίζει, μολονότι του ζητήθηκε, ποιες είναι οι συνέπειες εξελίξεως ή γεγονότος του οποίου έλαβε γνώση το Δικαστήριο και το οποίο αφορά τόσο την απόφαση που θα εκδοθεί στο πλαίσιο της κύριας δίκης όσο και τη λυσιτέλεια των προδικαστικών ερωτημάτων για την επίλυση της διαφοράς της κύριας δίκης» ( 28 ).

24.

Φρονώ ότι, στο πλαίσιο της συνεργασίας αυτής, το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) μπορούσε να άρει την αναστολή των ενώπιόν του διαδικασιών, να ακούσει τους διαδίκους επί του ζητήματος και να αποφανθεί επί του υποστατού, κατά το βελγικό δίκαιο, των αποφάσεων επιστροφής που εκδόθηκαν εις βάρος των αναιρεσειόντων. Συναφώς, κατά πάγια νομολογία, διάταξη εθνικού δικαίου κωλύουσα τη θέση σε εφαρμογή της διαδικασίας του άρθρου 267 ΣΛΕΕ πρέπει να μένει ανεφάρμοστη ( 29 ). Με βάση τις πληροφορίες που τέθηκαν στη διάθεση του Δικαστηρίου, οι υπό κρίση προδικαστικές διαδικασίες είναι, εκ πρώτης όψεως, άνευ αντικειμένου, με συνέπεια οι απαντήσεις του Δικαστηρίου στα υποβληθέντα προδικαστικά ερωτήματα να μην είναι ενδεχομένως αναγκαίες προκειμένου το αιτούν δικαστήριο να επιλύσει τις αχθείσες ενώπιόν του ένδικες διαφορές ( 30 ). Λόγω των μεταβολών που επήλθαν στην κατάσταση των αναιρεσειόντων μετά την υποβολή των αιτήσεων προδικαστικών αποφάσεων ελλοχεύει επίσης σαφής κίνδυνος το Δικαστήριο να δαπανήσει πολύτιμους πόρους προκειμένου να δώσει απάντηση στα ερωτήματα αυτά. Οι ως άνω παρατηρήσεις τελούν υπό την επιφύλαξη ότι το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) διατηρεί τη δυνατότητα να υποβάλει νέες αιτήσεις προδικαστικών αποφάσεων αφότου επιβεβαιώσει ότι οι σχετικές απαντήσεις είναι αναγκαίες για την πραγματική επίλυση αχθείσας ενώπιόν του ένδικης διαφοράς ( 31 ).

25.

Για τους ανωτέρω λόγους, προτείνω στο Δικαστήριο να κρίνει ότι δεν είναι αρμόδιο, δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, να απαντήσει στα προδικαστικά ερωτήματα που υπέβαλε το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας, Βέλγιο) στις 4 Νοεμβρίου 2021.