Απόφαση του Δικαστηρίου (έβδομο τμήμα) της 4ης Μαρτίου 2021 –
Επιτροπή κατά Ηνωμένου Βασιλείου (Οριακές τιμές ‐ NO2)

(Υπόθεση C‑664/18) ( 1 )

«Παράβαση κράτους μέλους – Περιβάλλον – Οδηγία 2008/50/ΕΚ – Ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα – Άρθρο 13, παράγραφος 1, και παράρτημα XI – Συστηματική και διαρκής υπέρβαση των οριακών τιμών του διοξειδίου του αζώτου (NO2) σε ορισμένες ζώνες του Ηνωμένου Βασιλείου – Άρθρο 23, παράγραφος 1 – Παράρτημα XV – Περίοδος υπερβάσεως “όσο το δυνατόν συντομότερη” – Κατάλληλα μέτρα»

1. 

Προσφυγή λόγω παραβάσεως – Αντικείμενο της διαφοράς – Προσδιορίζεται κατά την προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασία – Λεπτομερέστερη διατύπωση των αιτιάσεων στο υπόμνημα απαντήσεως, χωρίς να μεταβάλλεται και να διευρύνεται το αντικείμενο της διαφοράς – Επιτρέπεται

(Άρθρο 258 ΣΛΕΕ)

(βλ. σκέψεις 50-51)

2. 

Περιβάλλον – Ατμοσφαιρική ρύπανση – Ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα – Οδηγία 2008/50 – Οριακές τιμές για την προστασία της υγείας του ανθρώπου – Συστηματική και διαρκής υπέρβαση – Παράβαση

(Οδηγία 2008/50 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 1, σημείο 1, και 13 § 1, και παράρτημα XI)

(βλ. σκέψεις 52-58, διατακτ.1)

3. 

Προσφυγή λόγω παραβάσεως – Εξέταση του βασίμου από το Δικαστήριο – Κατάσταση η οποία πρέπει να λαμβάνεται υπόψη – Κατάσταση κατά την παρέλευση της ταχθείσας με την αιτιολογημένη γνώμη προθεσμίας

(Άρθρο 258 ΣΛΕΕ)

(βλ. σκέψη 77)

4. 

Προσφυγή λόγω παραβάσεως – Αντικείμενο της διαφοράς – Προσδιορίζεται κατά την προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασία – Λήψη υπόψη πραγματικών περιστατικών μεταγενεστέρων της διατυπώσεως της αιτιολογημένης γνώμης – Προϋποθέσεις – Περιστατικά της ιδίας φύσεως που συνιστούν την ίδια συμπεριφορά με τα αρχικώς προβληθέντα

(Άρθρο 258 ΣΛΕΕ)

(βλ. σκέψεις 78-84)

5. 

Περιβάλλον – Ατμοσφαιρική ρύπανση – Ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα – Οδηγία 2008/50 – Οριακές τιμές για την προστασία της υγείας του ανθρώπου – Διοξείδιο του αζώτου – Υπέρβαση – Συνέπειες – Υποχρέωση του κράτους μέλους να εκπονήσει σχέδιο για την αντιμετώπισή τους – Προθεσμία – Μη θέσπιση κατάλληλων και αποτελεσματικών μέτρων τα οποία να διασφαλίζουν ότι η περίοδος υπερβάσεως είναι όσο το δυνατόν συντομότερη – Παράβαση

(Οδηγία 2008/50 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 13 § 1, 22 και 23 § 1, εδ. 3, και παράρτημα XI)

(βλ. σκέψεις 133-153, διατακτ.1)

Διατακτικό

Το Δικαστήριο αποφασίζει:

1) 

Το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας,

υπερβαίνοντας συστηματικώς και διαρκώς σε δεκαέξι ζώνες του Ηνωμένου Βασιλείου την ετήσια οριακή τιμή διοξειδίου του αζώτου (NO2), ήτοι στις ζώνες UK0001 (αστική περιοχή του Greater London)· UK0002 (αστική περιοχή των West Midlands)· UK0003 (αστική περιοχή του Greater Manchester)· UK0004 (αστική περιοχή του West Yorkshire)· UK0013 (αστική περιοχή του Teesside)· UK0014 (The Potteries)· UK0018 (Kingston upon Hull)· UK0019 (αστική περιοχή του Σαουθάμπτον)· UK0024 (αστική περιοχή της Γλασκόβης)· UK0029 (Eastern)· UK0031 (South East)· UK0032 (East Midlands)· UK0033 (North West & Merseyside)· UK0034 (Yorkshire & Humberside)· UK0035 (West Midlands), και UK0036 (North East), καθώς και την ωριαία οριακή τιμή του NO2 στη ζώνη UK0001 (αστική περιοχή της Greater London [ευρύτερης περιοχής του Λονδίνου]), από 1ης Ιανουαρίου 2010 έως και το 2017, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τις συνδυασμένες διατάξεις του άρθρου 13, παράγραφος 1, και του παραρτήματος XI της οδηγίας 2008/50/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2008, για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και καθαρότερο αέρα για την Ευρώπη,

και

μη λαμβάνοντας, από τις 11 Ιουνίου 2010, τα κατάλληλα μέτρα για την εξασφάλιση της τηρήσεως των οριακών τιμών για το NO2 στο σύνολο των ζωνών αυτών, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τις συνδυασμένες διατάξεις του άρθρου 23, παράγραφος 1, μεμονωμένα και σε συνδυασμό με το παράρτημα XV της οδηγίας 2008/50, και ιδίως από την προβλεπόμενη στο άρθρο 23, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, της ως άνω οδηγίας υποχρέωση, να μεριμνά ώστε η περίοδος υπερβάσεως να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη.

2) 

Το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας φέρει, πέραν των δικαστικών εξόδων του, τα έξοδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

3) 

Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας φέρει τα δικαστικά έξοδά της.


( 1 ) ΕΕ C 445 της 10.12.2018.