ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ένατο τμήμα)

της 25ης Οκτωβρίου 2018 ( *1 )

«Προδικαστική παραπομπή – Προσέγγιση των νομοθεσιών – Κανονισμός (ΕΚ) 110/2008 – Αλκοολούχα ποτά – Ορισμός, περιγραφή, παρουσίαση, επισήμανση και προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων – Παράρτημα II, σημείο 41 – Λικέρ με βάση αυγά – Ορισμός – Εξαντλητική απαρίθμηση των επιτρεπόμενων συστατικών»

Στην υπόθεση C-462/17,

με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Landgericht Hamburg (πρωτοδικείο Αμβούργου, Γερμανία), με απόφαση της 27ης Ιουνίου 2017, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο την 1η Αυγούστου 2017, στο πλαίσιο της δίκης

Tänzer & Trasper GmbH

κατά

Altenweddinger Geflügelhof KG,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (ένατο τμήμα),

συγκείμενο από τους Κ. Λυκούργο, πρόεδρο του δεκάτου τμήματος, προεδρεύοντα του ενάτου τμήματος, E. Juhász και C. Vajda (εισηγητή), δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: H. Saugmandsgaard Øe

γραμματέας: A. Calot Escobar

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

–	η Tänzer & Trasper GmbH, εκπροσωπούμενη από την K. Krietsch, Rechtsanwältin,

–	η Altenweddinger Geflügelhof KG, εκπροσωπούμενη από τον H. J. Omsels, Rechtsanwalt,

–	η Ελληνική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον Γ. Κανελλόπουλο, καθώς και τις Μ. Τασσοπούλου και Α. Βασιλοπούλου,

–	η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από την B. Eggers και τον B. Hofstötter,

κατόπιν της αποφάσεως που έλαβε, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, να εκδικάσει την υπόθεση χωρίς ανάπτυξη προτάσεων,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του παραρτήματος II, σημείο 41, του κανονισμού (ΕΚ) 110/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Ιανουαρίου 2008, σχετικά με τον ορισμό, την περιγραφή, την παρουσίαση, την επισήμανση και την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων των αλκοολούχων ποτών και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) 1576/89 του Συμβουλίου (ΕΕ 2008, L 39, σ. 16, και διορθωτικό ΕΕ 2009, L 228, σ. 47), όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) 1334/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008 (ΕΕ 2008, L 354, σ. 34) (στο εξής: κανονισμός 110/2008).

2	Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ των εταιριών Tänzer & Trasper GmbH και Altenweddinger Geflügelhof KG σχετικά με την ονομασία πωλήσεως «Λικέρ με βάση αυγά» των προϊόντων της τελευταίας εταιρίας.

Το νομικό πλαίσιο

Οι αιτιολογικές σκέψεις 2, 4 και 9 του κανονισμού 110/2008 έχουν ως εξής:

«(2)

Ο τομέας των αλκοολούχων ποτών είναι τομέας σημαντικός στην [Ένωση] για τους καταναλωτές, για τους παραγωγούς και για το γεωργικό τομέα. Τα μέτρα που εφαρμόζονται στον τομέα των αλκοολούχων ποτών θα πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών, στην αποτροπή δολίων πρακτικών καθώς και στη διασφάλιση της διαφάνειας στην αγορά και του θεμιτού ανταγωνισμού. Επίσης, τα μέτρα αυτά θα πρέπει να διασφαλίσουν τη φήμη που έχουν αποκτήσει τα παραγόμενα στην [Ένωση] αλκοολούχα ποτά στην εσωτερική και τη διεθνή αγορά, αφού θα εξακολουθήσουν να λαμβάνονται υπόψη οι παραδοσιακές πρακτικές παραγωγής των αλκοολούχων ποτών όπως και οι αυξημένες απαιτήσεις των καταναλωτών για προστασία και ενημέρωση.

[…]

(4)

Για να διασφαλισθεί μια πιο συστηματική προσέγγιση στη νομοθεσία που διέπει τα αλκοολούχα ποτά, θα πρέπει ο παρών κανονισμός να θεσπίζει σαφώς καθορισμένα κριτήρια για την παραγωγή, την περιγραφή, την παρουσίαση και την επισήμανση των αλκοολούχων ποτών καθώς και για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων.

[…]

(9)

Δεδομένης της σημασίας και της πολυπλοκότητας του τομέα των αλκοολούχων ποτών είναι αναγκαίο να θεσπιστούν ειδικά μέτρα για την περιγραφή και την παρουσίαση των αλκοολούχων ποτών, πέραν των οριζοντίων κανόνων που καθορίζονται από την οδηγία 2000/13/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαρτίου 2000, για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με την επισήμανση, την παρουσίαση και τη διαφήμιση των τροφίμων [(ΕΕ 2000, L 109, σ. 29)]. Τα εν λόγω ειδικά μέτρα θα πρέπει επίσης να αποτρέπουν την καταχρηστική χρησιμοποίηση του όρου “αλκοολούχο ποτό” και των [ονομασιών] των αλκοολούχων ποτών για προϊόντα που δεν ανταποκρίνονται στους ορισμούς που καθορίζονται με τον παρόντα κανονισμό.»

4	Το άρθρο 1, παράγραφος 1, του κανονισμού 110/2008 ορίζει ότι ο κανονισμός αυτός καθορίζει τους κανόνες σχετικά με τον ορισμό, την περιγραφή, την παρουσίαση και την επισήμανση των αλκοολούχων ποτών, καθώς και την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεών τους.

Το άρθρο 2, παράγραφοι 1 και 3, του κανονισμού αυτού έχει ως ακολούθως:

«1. Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ως “αλκοολούχο ποτό” νοείται το αλκοολικό ποτό που:

[…]

γ)	έχει ελάχιστο αλκοολικό τίτλο 15 % vol.·

[…]

3. Ο ελάχιστος αλκοολικός τίτλος που προβλέπεται στην παράγραφο 1 στοιχείο γ) τελεί υπό την επιφύλαξη του ορισμού του προϊόντος της κατηγορίας 41 του παραρτήματος ΙΙ.»

6	Το άρθρο 4 του εν λόγω κανονισμού προβλέπει ότι τα αλκοολούχα ποτά ταξινομούνται στις κατηγορίες που περιλαμβάνονται στο παράρτημα ΙΙ αυτού.

Το άρθρο 5, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ, του ίδιου κανονισμού ορίζει τα ακόλουθα:

«Με την επιφύλαξη των ειδικών κανόνων που καθορίζονται για κάθε κατηγορία με αριθμό 15 έως 46 του παραρτήματος II, τα αλκοολούχα ποτά που ορίζονται σε αυτές είναι δυνατό:

α)	να λαμβάνονται από οποιαδήποτε γεωργική πρώτη ύλη από τις περιλαμβανόμενες στο παράρτημα I της Συνθήκης».

Κατά το άρθρο 9, παράγραφοι 1 και 2, του κανονισμού 110/2008:

«1. Τα αλκοολούχα ποτά που πληρούν τις προδιαγραφές των προϊόντων τα οποία ορίζονται στις κατηγορίες 1 έως 46 του παραρτήματος II, φέρουν στην περιγραφή, παρουσίαση και επισήμανσή τους τις [ονομασίες] πώλησης που καθορίζονται εκεί.

2. Τα αλκοολούχα ποτά που πληρούν τον ορισμό του άρθρου 2 αλλά δεν πληρούν τις προδιαγραφές ώστε να συμπεριληφθούν στις κατηγορίες 1 έως 46 του παραρτήματος ΙΙ φέρουν στην περιγραφή, παρουσίαση και επισήμανσή τους την [ονομασία] πώλησης “αλκοολούχο ποτό”. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 5 του παρόντος άρθρου, αυτή η [ονομασία] πώλησης δεν αντικαθίσταται ούτε τροποποιείται.»

Το παράρτημα II του κανονισμού αυτού φέρει τον τίτλο «Αλκοολούχα ποτά». Περιλαμβανόμενα στο μέρος του εν λόγω παραρτήματος που αφορά τις «κατηγορίες των αλκοολούχων ποτών», τα σημεία 41 και 42 αυτού έχουν ως εξής:

«41.

Λικέρ με βάση αυγά ή advocaat ή avocat ή advokat

α)

Λικέρ με βάση αυγά ή advocaat ή avocat ή advokat είναι το αλκοολούχο ποτό, αρωματισμένο ή μη, το οποίο λαμβάνεται από αιθυλική αλκοόλη γεωργικής προέλευσης, προϊόν απόσταξης ή/και απόσταγμα και του οποίου τα συστατικά είναι καλής ποιότητας κρόκος αυγού, λεύκωμα αυγού και ζάχαρη ή μέλι. Η ελάχιστη περιεκτικότητα σε ζάχαρη ή μέλι πρέπει να είναι 150 γραμμάρια ανά λίτρο εκπεφρασμένη ως ιμβερτοσάκχαρο. Η ελάχιστη περιεκτικότητα σε κρόκο αυγού πρέπει να είναι 140 γραμμάρια ανά λίτρο τελικού προϊόντος.

β)	Κατά παρέκκλιση προς τις διατάξεις του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο γ), ο ελάχιστος κατ’ όγκο αλκοολικός τίτλος του Λικέρ με βάση αυγά ή advocaat ή avocat ή advokat είναι 14 %.

γ)

Κατά την παρασκευή των λικέρ αυγών ή advocaat ή avocat ή advokat, μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο αρωματικές ουσίες όπως ορίζονται στο άρθρο 3, παράγραφος 2, στοιχείο β), του κανονισμού […] 1334/2008 και αρωματικά παρασκευάσματα όπως ορίζονται στο άρθρο 3, παράγραφος 2, στοιχείο δ), του εν λόγω κανονισμού.»

42.

Λικέρ με αυγά

α)	Λικέρ με αυγά είναι το αλκοολούχο ποτό, αρωματισμένο ή μη, το οποίο λαμβάνεται από αιθυλική αλκοόλη γεωργικής προέλευσης, προϊόν απόσταξης ή/και απόσταγμα και του οποίου τα χαρακτηριστικά συστατικά είναι καλής ποιότητας κρόκος αυγού, λεύκωμα αυγού και ζάχαρη ή μέλι. […]

[…]»

Η διαφορά της κύριας δίκης και το προδικαστικό ερώτημα

Τόσο η Tänzer & Trasper όσο και η Altenweddinger Geflügelhof παρασκευάζουν λικέρ στη σύνθεση των οποίων περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, αυγά και τα οποία πωλούνται με την ονομασία πωλήσεως «Λικέρ με βάση αυγά». Μεταξύ των λικέρ τα οποία πωλεί με την ως άνω ονομασία η Altenweddinger Geflügelhof περιλαμβάνεται μια σειρά προϊόντων που περιλαμβάνουν στην τιθέμενη στο πίσω μέρος της φιάλης ετικέτα την ένδειξη «περιέχει γάλα». Δεν αμφισβητείται ότι τα προϊόντα αυτά περιέχουν όντως γάλα.

Ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, του Landgericht Hamburg (πρωτοδικείου Αμβούργου, Γερμανία), η Tänzer & Trasper ζητεί, δυνάμει των διατάξεων του εθνικού δικαίου και του δικαίου της Ένωσης, να υποχρεωθεί η Altenweddinger Geflügelhof να παύσει τη χρησιμοποίηση της ονομασίας πωλήσεως «Λικέρ με βάση αυγά» για την ως άνω σειρά προϊόντων. Κατά την Tänzer & Trasper, δεδομένου ότι το γάλα δεν περιλαμβάνεται στο παράρτημα II, σημείο 41, του κανονισμού 110/2008 ως συστατικό του λικέρ με βάση αυγά, προϊόν που περιέχει γάλα δεν μπορεί να φέρει την εν λόγω ονομασία πωλήσεως.

Η Altenweddinger Geflügelhof υποστηρίζει, αντιθέτως, ότι τα επίμαχα προϊόντα αντιστοιχούν στις προδιαγραφές της ως άνω διατάξεως, καθόσον τα συστατικά τα οποία απαριθμεί η διάταξη αυτή αποτελούν απλώς τις ελάχιστες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για να μπορεί ένα προϊόν να προσδιορίζεται ως «Λικέρ με βάση αυγά».

Υπό τις συνθήκες αυτές, το Landgericht Hamburg (πρωτοδικείο Αμβούργου) αποφάσισε να αναστείλει τη διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα:

«Αποτελούν τα απαριθμούμενα στην κατηγορία 41 του παραρτήματος ΙΙ του κανονισμού 110/2008 συστατικά τα ελάχιστα απαραίτητα συστατικά ενός αλκοολούχου ποτού προκειμένου αυτό να μπορεί να διατίθεται στην αγορά με την ένδειξη “Λικέρ με βάση αυγά” (ελάχιστες προδιαγραφές) ή η ως άνω κατηγορία 41 απαριθμεί εξαντλητικά τα συστατικά τα οποία επιτρέπεται να περιέχει ένα προϊόν προκειμένου να διατίθεται στην αγορά με την ένδειξη “Λικέρ με βάση αυγά”;»

Επί του προδικαστικού ερωτήματος

Με το ερώτημά του το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί αν το παράρτημα II, σημείο 41, του κανονισμού 110/2008 έχει την έννοια ότι, για να μπορεί να φέρει την ονομασία «Λικέρ με βάση αυγά», ένα οινοπνευματώδες ποτό δεν μπορεί να περιέχει άλλα συστατικά πέραν εκείνων που απαριθμούνται στη διάταξη αυτή.

Ο κανονισμός 110/2008 καθορίζει, όπως ο ίδιος αναφέρει στο άρθρο 1, παράγραφος 1, τους κανόνες σχετικά με τον ορισμό, την περιγραφή, την παρουσίαση και την επισήμανση των αλκοολούχων ποτών, καθώς και την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεών τους. Κατά το άρθρο 4 του εν λόγω κανονισμού, τα ως άνω αλκοολούχα ποτά ταξινομούνται σε κατηγορίες σύμφωνα με τους ορισμούς που περιλαμβάνονται στο παράρτημα ΙΙ αυτού.

16	Εν προκειμένω, η διαφορά της κύριας δίκης αφορά το κατά πόσον η Altenweddinger Geflügelhof, εναγόμενη στην εν λόγω διαφορά, μπορεί να δώσει στα προϊόντα της την ονομασία «Λικέρ με βάση αυγά», ενώ αυτά περιέχουν και γάλα, πέραν των συστατικών που απαριθμούνται στην ως άνω διάταξη.

Επισημαίνεται ότι το κείμενο της πρώτης περιόδου του παραρτήματος II, σημείο 41, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 110/2008 στην ισπανική, την αγγλική και τη γαλλική γλώσσα είναι διατυπωμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να προκύπτει από αυτό αναμφίβολα ότι ο κατάλογος των συστατικών τα οποία απαριθμεί είναι εξαντλητικός.

Εντούτοις, το γερμανικό κείμενο της εν λόγω περιόδου προβλέπει ότι το λικέρ με βάση αυγά είναι ένα αλκοολούχο ποτό «που περιέχει» ως συστατικά κρόκο αυγού καλής ποιότητας, λεύκωμα αυγού και ζάχαρη ή μέλι. Όπως παρατηρεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις γραπτές παρατηρήσεις της, η διατύπωση αυτή δεν αποκλείει μια ερμηνεία σύμφωνα με την οποία είναι επιτρεπτή η προσθήκη και άλλων συστατικών πέραν των τελευταίων.

Επιπλέον, η Altenweddinger Geflügelhof υπογραμμίζει, με τις υποβληθείσες ενώπιον του Δικαστηρίου παρατηρήσεις της, ότι το κείμενο στην ιταλική γλώσσα της εν λόγω περιόδου χαρακτηρίζει τα απαριθμούμενα σε αυτήν συστατικά ως «χαρακτηριστικά συστατικά» («elementi caratteristici»). Ως εκ τούτου, στην ως άνω γλωσσική απόδοση, το γράμμα του παραρτήματος II, σημείο 41, του κανονισμού 110/2008 αντιστοιχεί προς εκείνο του σημείου 42 του ίδιου παραρτήματος, το οποίο ορίζει το αλκοολούχο ποτό που ονομάζεται «λικέρ με αυγά».

Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να υπομνησθεί ότι, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, η διατύπωση που χρησιμοποιήθηκε στην απόδοση διατάξεως του δικαίου της Ένωσης σε μία γλώσσα δεν μπορεί να αποτελέσει τη μοναδική βάση για την ερμηνεία της διατάξεως αυτής ούτε μπορεί να της δίδεται προτεραιότητα σε σχέση με την απόδοση στις άλλες γλώσσες. Οι διατάξεις του δικαίου της Ένωσης πρέπει να ερμηνεύονται και να εφαρμόζονται κατά τρόπο ομοιόμορφο λαμβανομένων υπόψη των αποδόσεών τους σε όλες τις γλώσσες της Ένωσης. Σε περίπτωση διαστάσεως μεταξύ των αποδόσεων ρυθμίσεως του δικαίου της Ένωσης στις διάφορες γλώσσες, η οικεία διάταξη πρέπει να ερμηνεύεται βάσει του πλαισίου στο οποίο εντάσσεται η διάταξη αυτή και του σκοπού που επιδιώκεται με τη ρύθμιση της οποίας αποτελεί μέρος (βλ., συναφώς, απόφαση της 1ης Μαρτίου 2016, Alo και Osso, C-443/14 και C-444/14, EU:C:2016:127, σκέψη 27 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

Όσον αφορά, πρώτον, το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται η εν λόγω διάταξη, πρέπει να σημειωθεί ότι από το άρθρο 9, παράγραφος 1, του κανονισμού 110/2008 προκύπτει ότι τα αλκοολούχα ποτά που πληρούν τις προδιαγραφές των προϊόντων τα οποία ορίζονται στις κατηγορίες του παραρτήματος II του κανονισμού αυτού φέρουν, στο πλαίσιο του ορισμού, της παρουσιάσεως και της επισημάνσεώς τους, τις ονομασίες πωλήσεως που παρατίθενται στις κατηγορίες αυτές. Το άρθρο 9, παράγραφος 2, του ως άνω κανονισμού διευκρινίζει ότι, όταν τα αλκοολούχα ποτά που αντιστοιχούν στον ορισμό του άρθρου 2 του ίδιου κανονισμού δεν πληρούν τις προδιαγραφές για να συμπεριληφθούν στις κατηγορίες 1 έως 46 του εν λόγω παραρτήματος, φέρουν την ονομασία πωλήσεως «αλκοολούχο ποτό». Από τη συσχέτιση των δύο πρώτων παραγράφων του εν λόγω άρθρου 9 απορρέει ότι οι ορισμοί των αλκοολούχων ποτών που περιλαμβάνονται στις κατηγορίες του εν λόγω παραρτήματος II του κανονισμού 110/2008 έχουν συγκεκριμένο και εξαντλητικό χαρακτήρα.

Όσον αφορά, δεύτερον, τον σκοπό του κανονισμού 110/2008, από την αιτιολογική σκέψη 4 αυτού προκύπτει, πρώτον, ότι ο εν λόγω κανονισμός αποσκοπεί στο να διασφαλίσει μια πιο συστηματική προσέγγιση στη νομοθεσία που διέπει τα αλκοολούχα ποτά, θεσπίζοντας σαφώς καθορισμένα κριτήρια για την παραγωγή, την περιγραφή, την παρουσίαση και την επισήμανση των αλκοολούχων ποτών καθώς και για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων. Επιπλέον, η αιτιολογική σκέψη 9 του ως άνω κανονισμού εκθέτει ότι αυτός αποσκοπεί επίσης στη λήψη ειδικών μέτρων σχετικά με τον προσδιορισμό και την παρουσίαση των αλκοολούχων ποτών που προορίζονται ιδίως να αποτρέπουν την καταχρηστική χρησιμοποίηση του όρου «αλκοολούχο ποτό» και των ονομασιών των αλκοολούχων ποτών για προϊόντα που δεν ανταποκρίνονται στους ορισμούς του παραρτήματος II του ως άνω κανονισμού.

Οι ορισμοί, όμως, που περιλαμβάνονται στο ως άνω παράρτημα αποτελούν ακριβώς ειδικά μέτρα σχετικά με τον ορισμό και την παρουσίαση των αλκοολούχων ποτών, περί των οποίων γίνεται λόγος στην προηγούμενη σκέψη. Καθόσον οι εν λόγω ορισμοί βρίσκονται, επομένως, στον πυρήνα του συστήματος το οποίο θεσπίζει ο κανονισμός 110/2008 και του οποίου η ακρίβεια πρέπει να εξυπηρετεί τον επίσης υπομνησθέντα στην προηγούμενη σκέψη σκοπό της αποφυγής της καταχρηστικής χρησιμοποιήσεως των ονομασιών των αλκοολούχων ποτών, οι ορισμοί αυτοί πρέπει να ερμηνεύονται στενά, διότι άλλως υποσκάπτεται το εν λόγω σύστημα. Υπό τις συνθήκες αυτές, η δυνατότητα προσθήκης και άλλων συστατικών στα απαριθμούμενα στους ως άνω ορισμούς δεν μπορεί να γίνει δεκτή παρά μόνον αν ρητώς προβλέπεται από τους ορισμούς αυτούς.

Τούτο δεν συμβαίνει στην περίπτωση του παραρτήματος II, σημείο 41, του κανονισμού 110/2008, που δεν μνημονεύει τη δυνατότητα προσθήκης και άλλων συστατικών πέραν εκείνων που απαριθμούνται στο σημείο 41, στοιχείο αʹ, του ως άνω παραρτήματος. Πράγματι, επιπλέον των συστατικών αυτών, μόνον η χρησιμοποίηση ορισμένων αρωματικών ουσιών και αρωματικών παρασκευασμάτων προβλέπεται ρητώς, και μάλιστα υπό τις προϋποθέσεις που τίθενται στο σημείο 41, στοιχείο γʹ, του εν λόγω παραρτήματος. Το γάλα, óμως, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως αρωματική «ουσία» ή ως αρωματικό «παρασκεύασμα».

Όπως σημειώνουν κατ’ ουσίαν η Tänzer & Trasper και η Επιτροπή, το να ερμηνευθεί ο ορισμός που περιλαμβάνεται στο παράρτημα II, σημείο 41, του κανονισμού 110/2008 υπό την έννοια ότι τα συστατικά που απαριθμεί είναι εκείνα τα οποία πρέπει να περιέχει κατ’ ελάχιστον το λικέρ με βάση αυγά θα ισοδυναμεί με την αποδοχή της δυνατότητας προσθήκης όχι μόνον γάλατος, αλλά και κάθε άλλου προϊόντος, πράγμα το οποίο θα έθιγε τον σκοπό της προβλέψεως σαφών κριτηρίων για την παραγωγή, τον ορισμό, την παρουσίαση και την επισήμανση των ποτών που προσδιορίζονται στο ως άνω παράρτημα.

Καθόσον η Altenweddinger Geflügelhof υποστηρίζει ότι το γάλα χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή παρασκευή του λικέρ με βάση αυγά, κατά τρόπον ώστε μια τέτοια χρησιμοποίηση να αντιστοιχεί στις προσδοκίες του καταναλωτή, πρέπει να σημειωθεί ότι η δυνατότητα προσφυγής σε παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής, η οποία ρητώς προβλέπεται για ορισμένες κατηγορίες αλκοολούχων ποτών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα II του κανονισμού 110/2008, δεν προβλέπεται στο σημείο 41 του ως άνω παραρτήματος.

Όσον αφορά το επιχείρημα της Altenweddinger Geflügelhof ότι, κατά το άρθρο 5, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ, του εν λόγω κανονισμού, τα αλκοολούχα ποτά που προσδιορίζονται στο παράρτημα II αυτού μπορούν να παρασκευάζονται από οποιαδήποτε γεωργική πρώτη ύλη από τις περιλαμβανόμενες στο παράρτημα I της Συνθήκης ΛΕΕ, περιλαμβανομένου, επομένως, του γάλατος, αρκεί να σημειωθεί ότι, κατά το ίδιο το γράμμα της διατάξεως αυτής, η ως άνω δυνατότητα προβλέπεται «[μ]ε την επιφύλαξη των ειδικών κανόνων που καθορίζονται για κάθε κατηγορία με αριθμό 15 έως 46 του παραρτήματος II [του κανονισμού 110/2008]».

Δεύτερον, από την αιτιολογική σκέψη 2 του κανονισμού 110/2008 προκύπτει ότι ο ως άνω κανονισμός αποσκοπεί γενικά στην επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών, στην αποτροπή δόλιων πρακτικών καθώς και στη διασφάλιση της διαφάνειας στην αγορά και του θεμιτού ανταγωνισμού, καθώς και στην προστασία της φήμης την οποία έχουν αποκτήσει τα αλκοολούχα ποτά εντός της Ένωσης και στην παγκόσμια αγορά.

Η ερμηνεία, όμως, κατά την οποία ο κατάλογος των συστατικών που περιλαμβάνεται στο παράρτημα II, σημείο 41, του κανονισμού 110/2008 δεν είναι εξαντλητικός υπάρχει κίνδυνος να παρεμποδίσει την επίτευξη των σκοπών αυτών. Πράγματι, η δυνατότητα να προστίθενται στο λικέρ με βάση αυγά και άλλα συστατικά πέραν εκείνων που προβλέπονται περιοριστικά στον κατάλογο αυτό θα έθιγε τη διαφάνεια και θα μπορούσε να παρακινήσει τους παραγωγούς να προσθέτουν φθηνότερα υλικά, σε βάρος του υγιούς ανταγωνισμού και της προστασίας των καταναλωτών.

Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω σκέψεων, στο υποβαλλόμενο ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το παράρτημα II, σημείο 41, του κανονισμού 110/2008 έχει την έννοια ότι, για να φέρει την ονομασία πωλήσεως «λικέρ με βάση αυγά», ένα αλκοολούχο ποτό δεν μπορεί να περιέχει άλλα συστατικά πέραν αυτών που μνημονεύονται στη διάταξη αυτή.

Επί των δικαστικών εξόδων

Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (ένατο τμήμα) αποφαίνεται:

Το παράρτημα II, σημείο 41, του κανονισμού (ΕΚ) 110/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Ιανουαρίου 2008, σχετικά με τον ορισμό, την περιγραφή, την παρουσίαση, την επισήμανση και την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων των αλκοολούχων ποτών και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) 1576/89 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) 1334/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, έχει την έννοια ότι, για να φέρει την ονομασία πωλήσεως «λικέρ με βάση αυγά», ένα αλκοολούχο ποτό δεν μπορεί να περιέχει άλλα συστατικά πέραν εκείνων που μνημονεύονται στη διάταξη αυτή.

(υπογραφές)

( *1 ) Γλώσσα διαδικασίας: η γερμανική.