Υπόθεση C-97/17

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

κατά

Δημοκρατίας της Βουλγαρίας

«Παράβαση κράτους μέλους – Προστασία της φύσεως – Οδηγία 2009/147/ΕΚ – Διατήρηση των αγρίων πτηνών – Ζώνη ειδικής προστασίας (ΖΕΠ) – Κατάταξη σε ΖΕΠ των πλέον κατάλληλων εδαφών, σε αριθμό και επιφάνεια, για τη διατήρηση των ειδών πτηνών που αναφέρονται στο παράρτημα I της οδηγίας 2009/147 – Σημαντική ζώνη για τη διατήρηση των πτηνών (ΣΖΔΠ) – ΣΖΔΠ Ρίλα – Μερική κατάταξη της ΣΖΔΠ Ρίλα ως ΖΕΠ»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (δεύτερο τμήμα)
της 26ης Απριλίου 2018

1. Προσφυγή λόγω παραβάσεως–Προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασία–Προειδοποίηση–Οριοθέτηση του αντικειμένου της διαφοράς–Αιτιολογημένη γνώμη–Λεπτομερής έκθεση των αιτιάσεων

   (Άρθρο 258 ΣΛΕΕ)

2. Προσφυγή λόγω παραβάσεως–Εισαγωγικό δικόγραφο–Παράθεση των αιτιάσεων και των ισχυρισμών–Τυπικά στοιχεία–Σαφής διατύπωση των αιτημάτων

   (Άρθρο 258 ΣΛΕΕ· Κανονισμός Διαδικασίας του Δικαστηρίου, άρθρο 120 στοιχείο γʹ)

3. Περιβάλλον–Διατήρηση των αγρίων πτηνών–Οδηγία 2009/147–Επιλογή και οριοθέτηση ζωνών ειδικής προστασίας–Εξουσία εκτιμήσεως των κρατών μελών–Όρια

   (Οδηγία 2009/147 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 4 § 1 και παράρτημα I)

4. Προσφυγή λόγω παραβάσεως–Απόδειξη της παραβάσεως–Η Επιτροπή φέρει το βάρος αποδείξεως–Προσκόμιση στοιχείων από τα οποία προκύπτει η παράβαση–Έγκυρες πηγές πληροφοριών

   (Άρθρο 258 ΣΛΕΕ)

5. Περιβάλλον–Διατήρηση των αγρίων πτηνών–Οδηγία 2009/147–Κατάταξη σε ζώνη ειδικής προστασίας–Υποχρέωση των κρατών μελών–Παράβαση–Κριτήρια εκτιμήσεως–Συνεκτίμηση του καταλόγου των σημαντικών ζωνών για τη διατήρηση των πτηνών της Ευρώπης–Επιτρέπεται

   (Οδηγία 2009/147 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 4 § 1)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 18, 19)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 23, 24)

3.  Το περιθώριο εκτιμήσεως που διαθέτουν τα κράτη μέλη κατά την επιλογή των πλέον κατάλληλων εδαφών για την κατάταξη σε ζώνες ειδικής προστασίας (ΖΕΠ) δεν αφορά την προσφορότητα της κατατάξεως σε ΖΕΠ των εδαφών που εκτιμώνται ως τα πλέον κατάλληλα βάσει ορνιθολογικών κριτηρίων, αλλά μόνον την εφαρμογή των κριτηρίων αυτών προς ταυτοποίηση των πλέον κατάλληλων εδαφών για τη διατήρηση των ειδών που απαριθμούνται στο παράρτημα I της οδηγίας για τα πτηνά. Συνεπώς, αφενός, η απόφαση για την κατάταξη και την οριοθέτηση των ΖΕΠ πρέπει να στηρίζεται αποκλειστικώς στα ορνιθολογικά κριτήρια που καθορίζονται από την οδηγία για τα πτηνά. Αφετέρου, το κράτος μέλος δεν δύναται, με το σκεπτικό ότι διαθέτει περιθώριο εκτιμήσεως όσον αφορά την επιλογή των ΖΕΠ, να κατατάξει ως ΖΕΠ τόπους ο αριθμός και η συνολική επιφάνεια των οποίων υπολείπονται προδήλως του αριθμού και της συνολικής επιφάνειας των τόπων που ταυτοποιήθηκαν ως οι πλέον κατάλληλοι.

   (βλ. σκέψεις 64-66)

4.  Στο πλαίσιο διαδικασίας διαπιστώσεως παραβάσεως δυνάμει του άρθρου 258 ΣΛΕΕ, εναπόκειται στην Επιτροπή να αποδείξει την ύπαρξη της προβαλλόμενης παραβάσεως. Η Επιτροπή οφείλει να προσκομίσει στο Δικαστήριο τα στοιχεία που απαιτούνται για την εκ μέρους του Δικαστηρίου επαλήθευση της υπάρξεως της παραβάσεως, χωρίς να μπορεί να στηριχθεί σε οποιοδήποτε τεκμήριο. Πάντως, το ως άνω θεσμικό όργανο, που δεν διαθέτει ιδία εξουσία διενέργειας ελέγχων στον τομέα αυτό, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα στοιχεία που παρέχονται από τυχόν καταγγέλλοντες, από τους δημόσιους ή ιδιωτικούς οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στο έδαφος του οικείου κράτους μέλους καθώς και από το ίδιο το κράτος μέλος. Ομοίως, οποιοδήποτε επίσημο έγγραφο εκδίδεται από τις αρχές του οικείου κράτους μέλους μπορεί να θεωρείται ως έγκυρη πηγή πληροφοριών για τους σκοπούς της κινήσεως από την Επιτροπή της διαδικασίας του άρθρου 258 ΣΛΕΕ.

   (βλ. σκέψεις 69, 70)

5.  Η ενημέρωση των επιστημονικών δεδομένων είναι αναγκαία προκειμένου να εξακριβωθεί η κατάσταση στην οποία ευρίσκονται τα πλέον απειλούμενα είδη καθώς και τα είδη που αποτελούν κοινή κληρονομιά της Ένωσης, έτσι ώστε να καταταγούν σε ζώνες ειδικής προστασίας (ΖΕΠ) τα πλέον κατάλληλα εδάφη, πρέπει δε να χρησιμοποιούνται τα πλέον ενημερωμένα επιστημονικά δεδομένα που είναι διαθέσιμα κατά τη λήξη της ταχθείσας με την αιτιολογημένη γνώμη προθεσμίας. Εντούτοις, ελλείψει άλλων ενημερωμένων επιστημονικών δεδομένων ικανών να δικαιολογήσουν τη μερική μόνο κατάταξη ως ΖΕΠ μιας σημαντικής ζώνης για τη διατήρηση των πτηνών (ΣΖΔΠ), η Επιτροπή δύναται να κρίνει ότι ο κατάλογος ΣΖΔΠ συνιστά την πλέον ενημερωμένη και ακριβή βάση αναφοράς ώστε να εκτιμηθεί αν κράτος μέλος κατέταξε ως ΖΕΠ επαρκή σε αριθμό και επιφάνεια εδάφη κατά την έννοια του άρθρου 4, παράγραφος 1, της οδηγίας για τα πτηνά. Ειδικότερα, ο ως άνω κατάλογος, μολονότι δεν είναι νομικώς δεσμευτικός για τα οικεία κράτη μέλη, περιέχει επιστημονικές αποδείξεις που παρέχουν τη δυνατότητα να εκτιμηθεί κατά πόσον ένα κράτος μέλος τήρησε την απορρέουσα από τη διάταξη αυτή υποχρέωσή του.

   (βλ. σκέψεις 81, 82)