Υπόθεση C‑65/17
Oftalma Hospital Srl
κατά
Commissione Istituti Ospitalieri Valdesi (CIOV)
και
Regione Piemonte
(αίτηση του Corte suprema di cassazione
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)
«Προδικαστική παραπομπή – Δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών – Κοινωνικές και υγειονομικές υπηρεσίες – Ανάθεση χωρίς τήρηση των κανόνων περί συνάψεως δημοσίων συμβάσεων – Ανάγκη τηρήσεως των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχειρίσεως – Έννοια του “βέβαιου διασυνοριακού ενδιαφέροντος” – Οδηγία 92/50/ΕΟΚ – Άρθρο 27»
Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (ένατο τμήμα) της 19ης Απριλίου 2018
Προσέγγιση των νομοθεσιών–Διαδικασίες συνάψεως δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών–Οδηγία 92/50–Υπηρεσίες σχετικές με το παράρτημα Ι Β–Τήρηση αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης.–Προϋπόθεση–Ύπαρξη βέβαιου διασυνοριακού ενδιαφέροντος–Κριτήρια εκτιμήσεως
(Οδηγία 92/50 του Συμβουλίου, άρθρα 9, 14 και 16 και παράρτημα Ι Β)
Προσέγγιση των νομοθεσιών–Διαδικασίες συνάψεως δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών–Οδηγία 92/50–Υπηρεσίες σχετικές με το παράρτημα I B–Διαδικασία με διαπραγμάτευση–Μη δυνατότητα εφαρμογής των απαιτήσεων που αφορούν τον ελάχιστο αριθμό υποψηφίων που μπορούν να γίνουν δεκτοί για διαπραγμάτευση
(Οδηγία 92/50 του Συμβουλίου, άρθρα 9, 14, 16 και 27 § 3, και παράρτημα Ι Β)
Όταν η αναθέτουσα αρχή αναθέτει δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών η οποία εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 9 της οδηγίας 92/50/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 1992, για το συντονισμό των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων υπηρεσιών, όπως έχει τροποποιηθεί από την οδηγία 97/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 1997, και η οποία, κατά συνέπεια, υπόκειται, κατ’ αρχήν, μόνο στα άρθρα 14 και 16 της εν λόγω οδηγίας, υπέχει υποχρέωση να συμμορφώνεται και με τους θεμελιώδεις κανόνες και τις γενικές αρχές της Συνθήκης ΛΕΕ, ειδικότερα με τις αρχές της ίσης μεταχειρίσεως και της απαγορεύσεως των διακρίσεων λόγω ιθαγένειας, καθώς και με την εξ αυτών απορρέουσα υποχρέωση διαφάνειας, υπό την προϋπόθεση ότι, κατά την ημερομηνία της αναθέσεώς της, η εν λόγω σύμβαση παρουσιάζει βέβαιο διασυνοριακό χαρακτήρα, πράγμα που εναπόκειται στο αιτούν δικαστήριο να εξακριβώσει.
Συναφώς, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι, κατά την εξέταση αυτή, η ύπαρξη βέβαιου διασυνοριακού ενδιαφέροντος δεν μπορεί να συναχθεί υποθετικώς από ορισμένα στοιχεία τα οποία, εκτιμώμενα γενικώς και αορίστως, θα μπορούσαν να συνιστούν ενδείξεις προς αυτήν την κατεύθυνση, αλλά πρέπει να προκύπτει σαφώς από κατά περίπτωση εκτίμηση των στοιχείων της επίμαχης στην υπόθεση της κύριας δίκης συμβάσεως. Τούτο συνεπάγεται ότι δεν χωρεί τεκμηρίωση του βέβαιου διασυνοριακού ενδιαφέροντος βάσει στοιχείων που δεν αποκλείουν την ύπαρξή του, αλλά πρέπει να θεωρείται ότι υφίσταται όταν ο διασυνοριακός χαρακτήρας του αποδεικνύεται βάσει αντικειμενικών και συγκλινουσών ενδείξεων (βλ., υπό την έννοια αυτή, απόφαση της 6ης Οκτωβρίου 2016, Tecnoedi Costruzioni, C‑318/15, EU:C:2016:747, σκέψη 22). Εντούτοις, πρέπει να υπομνησθεί ότι, όσον αφορά ειδικότερα μια δραστηριότητα στον τομέα της υγείας, το Δικαστήριο έκρινε, στο πλαίσιο προσφυγής λόγω παραβάσεως, ότι το βέβαιο διασυνοριακό ενδιαφέρον δεν αποδεικνύεται με βάση απλώς και μόνον το γεγονός ότι οι επίμαχες συμβάσεις είχαν μεγάλη οικονομική αξία (βλ., υπό την έννοια αυτή, απόφαση της 29ης Απριλίου 2010, Επιτροπή κατά Γερμανίας, C‑160/08, EU:C:2010:230, σκέψεις 18, 54 και 123)
(βλ. σκέψεις 39, 41, 46, διατακτ. 1)
Το άρθρο 27, παράγραφος 3, της οδηγίας 92/50 έχει την έννοια ότι δεν έχει εφαρμογή στις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών που εμπίπτουν στο παράρτημα Ι Β της οδηγίας αυτής.
Επισημαίνεται ότι, με τη θέσπιση του άρθρου 9 της οδηγίας 92/50, ο νομοθέτης της Ένωσης προέβλεψε ρητώς ότι μόνον τα άρθρα 14 και 16 της οδηγίας αυτής έχουν εφαρμογή στις υπηρεσίες του παραρτήματος I B. Ελλείψει οποιασδήποτε ενδείξεως περί του αντιθέτου, πρέπει να γίνει δεκτό ότι τούτο ισχύει ακόμη και αν μια δημόσια σύμβαση που αφορά μια τέτοια υπηρεσία παρουσιάζει βέβαιο διασυνοριακό χαρακτήρα. Επομένως, η υπαγωγή των υπηρεσιών του παραρτήματος Ι Β της οδηγίας 92/50 και σε άλλα άρθρα εκτός από εκείνα στα οποία παραπέμπει ρητώς το άρθρο 9 της εν λόγω οδηγίας θα οδηγούσε σε ερμηνεία αντίθετη προς το σαφές γράμμα του άρθρου αυτού και θα αντέβαινε στη βούληση του νομοθέτη της Ένωσης. Κατά συνέπεια, οι υποχρεώσεις που απορρέουν από το άρθρο 27, παράγραφος 3, της εν λόγω οδηγίας δεν έχει εφαρμογή σε δημόσια σύμβαση που αφορά υπηρεσία προβλεπόμενη στο παράρτημα Ι Β της οδηγίας αυτής, έστω και αν η εν λόγω υπηρεσία παρουσιάζει βέβαιο διασυνοριακό ενδιαφέρον.
(βλ. σκέψεις 50-52, 55, διατακτ. 2)