Υπόθεση C‑540/16

«Spika» UAB κ.λπ.

κατά

Žuvininkystės tarnyba prie Lietuvos Respublikos žemės ūkio ministerijos

(αίτηση του Lietuvos vyriausiasis administracinis teismas
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Κοινή αλιευτική πολιτική – Κανονισμός (ΕΕ) 1380/2013 – Άρθρο 16, παράγραφος 6, και άρθρο 17 – Κατανομή των αλιευτικών δυνατοτήτων – Εθνική νομοθεσία προβλέπουσα μια μέθοδο που βασίζεται σε διαφανή, αντικειμενικά και αμερόληπτα κριτήρια – Άνισοι όροι ανταγωνισμού για τους επιχειρηματίες του τομέα – Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Άρθρα 16 και 20 – Επιχειρηματική ελευθερία – Ίση μεταχείριση – Αναλογικότητα»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (πέμπτο τμήμα) της 12ης Ιουλίου 2018

1. Προδικαστικά ερωτήματα–Αρμοδιότητα του Δικαστηρίου–Όρια–Αίτηση ερμηνείας η οποία αφορά εθνική ρύθμιση που εφαρμόζει το δίκαιο της Ένωσης–Έννοια της εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης–Εθνικό μέτρο το οποίο θεσπίζει τη μέθοδο κατανομής των αλιευτικών δυνατοτήτων που έχουν παραχωρηθεί στα κράτη μέλη–Περιλαμβάνεται

   (Άρθρο 267 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1380/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 16 § 6)

2. Αλιεία–Διατήρηση των θαλασσίων πόρων–Σύστημα αλιευτικών ποσοστώσεων–Κατανομή μεταξύ των κρατών μελών των αλιευτικών δυνατοτήτων–Εθνική ρύθμιση προβλέπουσα μια μέθοδο κατανομής που βασίζεται σε αντικειμενικά και αμερόληπτα κριτήρια–Μέτρο δυνάμενο να οδηγήσει σε άνισους όρους ανταγωνισμού για τους επιχειρηματίες του τομέα–Δικαιολόγηση βάσει της ανάγκης να αποτραπεί η υπερεκμετάλλευση των θαλάσσιων πόρων–Επιτρέπεται–Αδικαιολόγητος περιορισμός της επιχειρηματικής ελευθερίας και του δικαιώματος ίσης μεταχειρίσεως–Δεν υφίσταται

   (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 16, 20 και 52 § 1· κανονισμός 1380/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 2 § 1, 16 § 6 και 17)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 22-24)

2.  Το άρθρο 16, παράγραφος 6, και το άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΕ) 1380/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με την Κοινή Αλιευτική Πολιτική, την τροποποίηση των κανονισμών του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 1954/2003 και (ΕΚ) αριθ. 1224/2009 και την κατάργηση των κανονισμών του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 2371/2002 και (ΕΚ) αριθ. 639/2004 και της αποφάσεως 2004/585/ΕΚ του Συμβουλίου, καθώς και τα άρθρα 16 και 20 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν την έννοια ότι δεν αντιτίθενται σε νομοθεσία κράτους μέλους, όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη, με την οποία το κράτος μέλος αυτό θεσπίζει μέθοδο κατανομής των αλιευτικών δυνατοτήτων η οποία, αν και βασίζεται σε ένα διαφανές και αντικειμενικό κριτήριο κατανομής, ενδέχεται να οδηγήσει σε άνιση μεταχείριση μεταξύ των επιχειρηματιών που διαθέτουν αλιευτικά σκάφη που φέρουν τη σημαία του, υπό τον όρο ότι η εν λόγω μέθοδος επιδιώκει ένα ή περισσότερα γενικά συμφέροντα που αναγνωρίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση και τηρεί την αρχή της αναλογικότητας.

   Δεδομένου ότι εθνική νομοθεσία, όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη, επιδιώκει τους στόχους της κοινής αλιευτικής πολιτικής, όπως αυτοί προβλέπονται από τον κανονισμό 1380/2013, επιβάλλεται η διαπίστωση ότι η νομοθεσία αυτή ανταποκρίνεται σε στόχο γενικού ενδιαφέροντος που αναγνωρίζει η Ένωση, κατά την έννοια του άρθρου 52, παράγραφος 1, του Χάρτη. Όσον αφορά το αν η επίμαχη στην κύρια δίκη εθνική νομοθεσία είναι κατάλληλη προς επίτευξη των σκοπών γενικού ενδιαφέροντος που επιδιώκει, επισημαίνεται ότι, με τη μέθοδο κατανομής των αλιευτικών δυνατοτήτων που προβλέπει, η νομοθεσία αυτή καθιστά ιδίως δυνατή την αποφυγή της υπερεκμετάλλευσης των θαλάσσιων βιολογικών πόρων καθώς και της διατάραξης ή της παρεμπόδισης της ανανέωσής τους. Υπό τις συνθήκες αυτές, η εν λόγω νομοθεσία είναι ικανή να διασφαλίσει τον περιβαλλοντικά βιώσιμο χαρακτήρα των δραστηριοτήτων αλιείας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 2, παράγραφος 1, του κανονισμού 1380/2013.

   Όσον αφορά το ζήτημα αν η μέθοδος αυτή συνεπάγεται ή όχι περιορισμούς στις ελευθερίες που κατοχυρώνουν τα άρθρα 16 και 20 του Χάρτη που βαίνουν πέραν αυτού που είναι αναγκαίο για την επίτευξη των σκοπών που επιδιώκει η επίμαχη στην κύρια δίκη εθνική νομοθεσία, από την απόφαση περί παραπομπής προκύπτει, καταρχάς, ότι το ιστορικό μερίδιο μπορεί να αυξάνεται ή να μειώνεται σύμφωνα με ορισμένα κριτήρια, μεταξύ άλλων περιβαλλοντικού χαρακτήρα ή τα οποία συμβάλλουν στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας. Εν συνεχεία, ο κατεστημένος επιχειρηματίας δεν μπορεί να κατέχει, μόνος του, περισσότερο από 40 % των αλιευτικών δυνατοτήτων που χορηγούνται στη Δημοκρατία της Λιθουανίας για ένα συγκεκριμένο είδος ιχθύων. Τέλος, όπως επισημάνθηκε στη σκέψη 38 της παρούσας αποφάσεως, το ποσοστό αλιευτικών δυνατοτήτων που δεν έχουν κατανεμηθεί κατά προτεραιότητα στους κατεστημένους επιχειρηματίες, το οποίο πρέπει να αντιπροσωπεύει τουλάχιστον 5 % των αλιευτικών δυνατοτήτων που έχουν χορηγηθεί στη Δημοκρατία της Λιθουανίας, κατανέμεται με δημοπρασία στους λοιπούς επιχειρηματίες που διαθέτουν αλιευτικό σκάφος υπό λιθουανική σημαία. Υπό τις συνθήκες αυτές, η επίμαχη στην κύρια δίκη μέθοδος κατανομής των αλιευτικών δυνατοτήτων όχι μόνο δεν έχει ως συνέπεια να περιορίζει τις αλιευτικές δυνατότητες μόνο στις κατεστημένες επιχειρήσεις αναλόγως των αντίστοιχων ιστορικών μεριδίων αλλά, επιπλέον, επιτρέπει τη στάθμιση των μεριδίων αυτών βάσει ορισμένων αντικειμενικών στοιχείων.

   (βλ. σκέψεις 44, 47, 48, 51-54, 56 και διατακτ.)