Υπόθεση T-356/15

Δημοκρατία της Αυστρίας

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Κρατικές ενισχύσεις – Ενίσχυση που προτίθεται να χορηγήσει το Ηνωμένο Βασίλειο υπέρ της μονάδας C του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής Hinkley Point – Σύμβαση επί διαφοράς, συμφωνία με τον Υπουργό (Secretary of State Agreement) και εγγύηση πιστώσεων – Απόφαση που κηρύσσει την ενίσχυση συμβατή με την εσωτερική αγορά – Άρθρο 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ – Σκοπός γενικού συμφέροντος – Προώθηση της πυρηνικής ενέργειας – Ανάγκη κρατικής παρεμβάσεως – Ανακοίνωση για τις εγγυήσεις – Καθορισμός του στοιχείου ενισχύσεως – Αναλογικότητα – Επενδυτική ενίσχυση – Λειτουργική ενίσχυση – Δικαίωμα υποβολής παρατηρήσεων – Διαδικασία συνάψεως δημοσίων συμβάσεων – Υποχρέωση αιτιολογήσεως»

Περίληψη – Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (πέμπτο τμήμα)
της 12ης Ιουλίου 2018

1. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Απαγόρευση – Παρεκκλίσεις – Ενισχύσεις δυνάμενες να χαρακτηρισθούν συμβατές με την εσωτερική αγορά – Εκτίμηση υπό το πρίσμα του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ – Κριτήρια – Επιδίωξη σκοπού δημοσίου συμφέροντος – Κατάλληλος, αναγκαίος και μη δυσανάλογος χαρακτήρας της ενισχύσεως – Ασκεί συναφώς επιρροή η ύπαρξη αδυναμίας της αγοράς

   (Άρθρο 107 § 3, στοιχείο γʹ, ΕΚ)

2. Ένδικη διαδικασία – Παρέμβαση – Δικόγραφο που έχει ως αντικείμενο την υποστήριξη των αιτημάτων του ενός εκ των διαδίκων αλλά αναπτύσσει διαφορετική επιχειρηματολογία – Παραδεκτό

   (Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρο 40, εδ. 4· Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 142 § 1)

3. Πράξεις των οργάνων – Αιτιολογία – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Περιεχόμενο – Απόφαση της Επιτροπής σε θέματα κρατικών ενισχύσεων – Συνεκτίμηση του πλαισίου και του συνόλου των νομικών κανόνων

   (Άρθρο 296 ΣΛΕΕ)

4. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Διατάξεις της Συνθήκης – Πεδίο εφαρμογής – Μέτρα με τα οποία επιδιώκεται σκοπός που εμπίπτει στη Συνθήκη Ευρατόμ – Εμπίπτουν – Συνεκτίμηση των σκοπών της Συνθήκης Ευρατόμ στο πλαίσιο της εφαρμογής των διατάξεων της Συνθήκης ΛΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων

   (Άρθρο 106α § 3 ΑΕ· άρθρο 107 ΣΛΕΕ )

5. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Απαγόρευση – Παρεκκλίσεις – Ενισχύσεις δυνάμενες να χαρακτηρισθούν συμβατές με την εσωτερική αγορά – Εκτίμηση υπό το πρίσμα του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ – Κριτήρια – Επιδίωξη σκοπού δημοσίου συμφέροντος – Έννοια – Προώθηση της πυρηνικής ενέργειας – Εμπίπτει

   (Άρθρο 1, εδ. 2, AΕ, 2, στοιχείο γʹ, AΕ και 192, εδ. 1, AΕ· άρθρο 107 § 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ και 194 § 2 ΣΛΕΕ)

6. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Απαγόρευση – Παρεκκλίσεις – Ενισχύσεις δυνάμενες να χαρακτηρισθούν συμβατές με την εσωτερική αγορά – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής – Περίπλοκη οικονομική εκτίμηση – Δικαστικός έλεγχος – Όρια

   (Άρθρο 107 § 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ)

7. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Απαγόρευση – Παρεκκλίσεις – Ενισχύσεις δυνάμενες να χαρακτηρισθούν συμβατές με την εσωτερική αγορά – Εκτίμηση υπό το πρίσμα του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ – Κριτήρια – Επιδίωξη σκοπού δημοσίου συμφέροντος – Κατάλληλος, αναγκαίος και μη δυσανάλογος χαρακτήρας της ενισχύσεως – Εξέταση από την Επιτροπή – Υποχρέωση προσδιορισμού του ισοδυνάμου επιχορηγήσεως που απορρέει από το μέτρο ενισχύσεως – Δεν υφίσταται

   (Άρθρο 107 § 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ)

8. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Απαγόρευση – Παρεκκλίσεις – Ενισχύσεις δυνάμενες να χαρακτηρισθούν συμβατές με την εσωτερική αγορά – Εκτίμηση υπό το πρίσμα του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ – Κριτήρια – Κανονισμός 651/2014 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά – Απουσία δεσμευτικού χαρακτήρα στο πλαίσιο ατομικής εξετάσεως

   (Άρθρο 107 § 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ· κανονισμός 651/2014 της Επιτροπής)

9. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Σχέδια ενισχύσεων – Κοινοποίηση στην Επιτροπή – Περιεχόμενο της σχετικής υποχρεώσεως – Ανάγκη κοινοποιήσεως των μέτρων ενισχύσεως όταν βρίσκονται στο στάδιο των σχεδίων – Συνέπειες

   (Άρθρο 108 § 3 ΣΛΕΕ)

10. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Απόφαση της Επιτροπής – Εκτίμηση της νομιμότητας βάσει των διαθέσιμων πληροφοριακών στοιχείων κατά τον χρόνο εκδόσεως της αποφάσεως

    (Άρθρα 108 § 2 ΣΛΕΕ και 263 ΣΛΕΕ)

11. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Απαγόρευση – Παρεκκλίσεις – Ενισχύσεις δυνάμενες να χαρακτηρισθούν συμβατές με την εσωτερική αγορά – Εκτίμηση υπό το πρίσμα του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ – Κριτήρια – Επιδίωξη σκοπού δημοσίου συμφέροντος – Κατάλληλος, αναγκαίος και μη δυσανάλογος χαρακτήρας της ενισχύσεως – Εξέταση του μη δυσανάλογου χαρακτήρα της ενισχύσεως – Στάθμιση των πλεονεκτημάτων των μέτρων ενισχύσεως και του αρνητικού αντίκτυπού τους στην εσωτερική αγορά – Συστατικά στοιχεία της εσωτερικής αγοράς

    (Άρθρο 107 § 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ)

12. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Διατάξεις της Συνθήκης – Πεδίο εφαρμογής – Φόροι που αποτελούν τον τρόπο χρηματοδοτήσεως μέτρου ενισχύσεως – Δεν υφίσταται σχέση υπό την έννοια ότι το προϊόν του φόρου προορίζεται απαραίτητα για τη χρηματοδότηση της οικείας ενισχύσεως – Δεν εμπίπτουν

    (Άρθρα 107 ΣΛΕΕ και 108 ΣΛΕΕ)

13. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Εξέτασή τους από την Επιτροπή – Απόφαση περί κινήσεως της επίσημης διαδικασίας εξετάσεως που προβλέπει το άρθρο 108, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ – Μεταβολή της θέσεως της Επιτροπής κατά το πέρας της διαδικασίας – Διαφοροποίηση μεταξύ της αιτιολογίας που αναφέρεται στην απόφαση περί κινήσεως της διαδικασίας και εκείνης που αναφέρεται στην τελική απόφαση – Επιτρεπτό

    (Άρθρο 108 § 2 ΣΛΕΕ· κανονισμός 659/1999 του Συμβουλίου, άρθρο 6 § 1)

14. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Απαγόρευση – Παρεκκλίσεις – Ενισχύσεις δυνάμενες να υπαχθούν στην παρέκκλιση την οποία προβλέπει το άρθρο 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ – Λειτουργική ενίσχυση – Δεν εμπίπτει – Εξαιρέσεις

    (Άρθρο 107 § 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ)

15. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Διαδικασίες συνάψεως δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών – Οδηγία 2004/18 – Διαδικασίες συνάψεως συμβάσεων στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών – Οδηγία 2004/17 – Πεδία εφαρμογής – Κατασκευή πυρηνικού σταθμού – Ενίσχυση με την οποία σκοπείται να διασφαλισθεί η σταθερότητα των τιμών για τις πωλήσεις της παραγόμενης στον σταθμό αυτό ηλεκτρικής ενέργειας – Έλλειψη υποχρεώσεως του δικαιούχου της ενισχύσεως να εκτελέσει εργασίες, να προμηθεύσει προϊόντα ή να παράσχει υπηρεσίες – Αποκλεισμός του μέτρου ενισχύσεως από τα πεδία εφαρμογής των οδηγιών 2004/17 και 2004/18

    (Οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2004/17 και 2004/18)

16. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Μέτρα προσεγγίσεως – Κοινοί κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας – Οδηγία 2009/72 – Δημιουργία νέων μονάδων παραγωγής ενέργειας – Υποχρέωση διοργανώσεως διαδικασίας διαγωνισμού ή αντίστοιχης διαδικασίας – Περιεχόμενο – Υποχρέωση τηρήσεως των αρχών της ίσης μεταχειρίσεως και της διαφάνειας – Περιεχόμενο

    (Οδηγία 2009/72 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 8)

17. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη – Εξέτασή τους από την Επιτροπή – Διοικητική διαδικασία – Υποχρέωση της Επιτροπής να καλέσει τους ενδιαφερομένους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους – Περιεχόμενο

    (Άρθρο 108 § 2 ΣΛΕΕ· κανονισμός 659/1999 του Συμβουλίου, άρθρο 6 § 1)

1.  Για να κηρυχθεί συμβατή προς την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ, μια ενίσχυση πρέπει να κατατείνει στην ανάπτυξη δραστηριότητας που συνιστά σκοπό δημοσίου συμφέροντος και να είναι κατάλληλη, αναγκαία και όχι δυσανάλογη. Αντιθέτως, η διάταξη αυτή δεν περιέχει ρητώς προϋπόθεση σχετικά με την ύπαρξη ανεπάρκειας της αγοράς. Επομένως, στο πλαίσιο της εφαρμογής της διατάξεως αυτής, το κρίσιμο ερώτημα είναι αν ο σκοπός δημοσίου συμφέροντος που επιδιώκει το κράτος μέλος θα υλοποιούνταν χωρίς παρέμβαση του κράτους αυτού .

   Μολονότι, στο πλαίσιο αυτό, η ανεπάρκεια της αγοράς μπορεί να συνιστά κρίσιμο στοιχείο για να διαπιστωθεί η συμβατότητα κρατικής ενισχύσεως προς την εσωτερική αγορά, η απουσία ανεπάρκειας της αγοράς δεν έχει κατ’ ανάγκη ως συνέπεια ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ. Για παράδειγμα, κρατική παρέμβαση μπορεί να θεωρηθεί αναγκαία κατά την έννοια της διατάξεως αυτής όταν οι δυνάμεις της αγοράς δεν μπορούν να υλοποιήσουν αφ’ εαυτών εγκαίρως τον σκοπό δημοσίου συμφέροντος που επιδιώκει το κράτος μέλος, ακόμη και αν, αυτή καθεαυτήν, η εν λόγω αγορά δεν μπορεί να θεωρηθεί ανεπαρκής.

   (βλ. σκέψεις 48, 150, 151)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 54-58)

3.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 63-67, 535)

4.  Το γεγονός ότι οι διατάξεις της Συνθήκης Ευρατόμ συνιστούν ειδικούς κανόνες σε σχέση με τις διατάξεις της Συνθήκης ΛΕΕ δεν εμποδίζει την εφαρμογή του άρθρου 107 ΣΛΕΕ σε μέτρα με τα οποία επιδιώκεται σκοπός που εμπίπτει στη Συνθήκη Ευρατόμ. Πράγματι, στο μέτρο που η Συνθήκη Ευρατόμ δεν περιέχει εξαντλητικούς κανόνες σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις, το άρθρο 107 ΣΛΕΕ μπορεί να εφαρμοστεί σε μέτρα αφορώντα τον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, ακόμη και αν επιδιώκουν σκοπό που εμπίπτει στη Συνθήκη Ευρατόμ. Ωστόσο, στο πλαίσιο της εφαρμογής της διατάξεως αυτής σε μέτρα που αφορούν τον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι διατάξεις και οι σκοποί της Συνθήκης Ευρατόμ.

   (βλ. σκέψεις 73, 74, 76, 78)

5.  Δυνάμει του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ, οι ενισχύσεις για την προώθηση της αναπτύξεως ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή οικονομικών περιοχών δύνανται να θεωρηθούν ότι συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά, εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον.

   Η έννοια του κοινού συμφέροντος, που μνημονεύεται στο τέλος του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ, αφορά τη στάθμιση μεταξύ των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων που απορρέουν από μέτρο ενισχύσεως και αποκλείει την έγκριση μέτρων που αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον. Εντούτοις, ο σκοπός δημοσίου συμφέροντος που επιδιώκεται με το επίμαχο μέτρο δεν πρέπει κατ’ ανάγκη να συνιστά σκοπό τον οποίο συμμερίζεται το σύνολο ή η πλειονότητα των κρατών μελών.

   Στο πλαίσιο της εφαρμογής του άρθρου 107 ΣΛΕΕ σε μέτρα που επιδιώκουν σκοπό εμπίπτοντα στη Συνθήκη Ευρατόμ πρέπει, εξάλλου, να λαμβάνονται υπόψη οι διατάξεις και οι σκοποί της Συνθήκης Ευρατόμ. Λαμβανομένων όμως υπόψη του άρθρου 1, δεύτερο εδάφιο, και του άρθρου 2, στοιχείο γʹ, της Συνθήκης Ευρατόμ, η Επιτροπή δεν υποπίπτει σε σφάλμα, καθόσον εκτιμά ότι ένα κράτος μέλος μπορεί να ορίσει την προώθηση της πυρηνικής ενέργειας και ειδικότερα την ενθάρρυνση για τη δημιουργία νέων μονάδων παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, ως σκοπό δημοσίου συμφέροντος, υπό την έννοια του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ. Πράγματι, αφενός, ο σκοπός αυτός συνδέεται με αυτόν της Κοινότητας Ευρατόμ που συνίσταται στη διευκόλυνση των επενδύσεων στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας και μνημονεύεται στο άρθρο 2, στοιχείο γʹ, της Συνθήκης Ευρατόμ, και από το άρθρο 192, πρώτο εδάφιο, της εν λόγω Συνθήκης Ευρατόμ προκύπτει ότι τα κράτη μέλη διευκολύνουν την Κοινότητα Ευρατόμ να εκπληρώσει την αποστολή της. Αφετέρου, από το άρθρο 194, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο, ΣΛΕΕ προκύπτει ότι κάθε κράτος μέλος έχει το δικαίωμα να επιλέξει μεταξύ διαφόρων ενεργειακών πηγών αυτές τις οποίες προτιμά.

   (βλ. σκέψεις 82, 87, 95-97)

6.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 160, 161, 170, 372, 420)

7.  Για να είναι δυνατόν να κηρυχθεί ένα μέτρο ενισχύσεως συμβατό με την εσωτερική αγορά δυνάμει του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ, η Επιτροπή πρέπει να αποδείξει ότι το μέτρο αυτό επιδιώκει σκοπό δημοσίου συμφέροντος που καθόρισε το κράτος μέλος, ότι, λόγω του σκοπού αυτού, είναι πρόσφορο και αναγκαίο και ότι δεν αλλοιώνει τους όρους των συναλλαγών και του ανταγωνισμού σε βαθμό δυσανάλογο σε σχέση με τα πλεονεκτήματα που απορρέουν από αυτό.

   Αντιθέτως, το άρθρο 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ δεν απαιτεί ρητώς να προσδιορίσει η Επιτροπή το ακριβές ποσό του ισοδυνάμου επιχορηγήσεως που απορρέει από ένα μέτρο ενισχύσεως. Επομένως, εάν είναι σε θέση να καταλήξει στον πρόσφορο, αναγκαίο και όχι δυσανάλογο χαρακτήρα ενός μέτρου ενισχύσεως χωρίς να εξειδικεύεται το ακριβές ποσό, δεν μπορεί να της προσαφθεί ότι δεν προέβη σε ποσοτικοποίηση του μέτρου.

   (βλ. σκέψεις 248, 249)

8.  Ο κανονισμός 651/2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά, κατ’ εφαρμογήν των άρθρων 107 και 108 ΣΛΕΕ, προβλέπει απλώς τυποποιημένη προσέγγιση απαλλαγής κατά κατηγορία, αλλά δεν δεσμεύει την Επιτροπή στο πλαίσιο ατομικής εξετάσεως που πραγματοποιείται ευθέως βάσει του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ.

   (βλ. σκέψεις 251, 497)

9.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 263-266)

10.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

    (βλ. σκέψεις 333, 359, 361, 410, 416, 418)

11.  Στο πλαίσιο της εφαρμογής του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ, η Επιτροπή πρέπει να σταθμίσει τα πλεονεκτήματα των επίμαχων μέτρων ενισχύσεως και τον αρνητικό αντίκτυπό τους στην εσωτερική αγορά.

    Κατά τον εντοπισμό των αρνητικών αποτελεσμάτων για την εσωτερική αγορά, η Επιτροπή δεν υποχρεούται να λάβει υπόψη σε ποιο βαθμό τα μέτρα ενισχύσεως είναι δυσμενή για την προστασία του περιβάλλοντος. Πράγματι, μολονότι η προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να εντάσσεται στο πλαίσιο του καθορισμού και της εφαρμογής των πολιτικών της Ένωσης, μεταξύ άλλων εκείνων που αποσκοπούν στην εγκαθίδρυση της εσωτερικής αγοράς, εντούτοις δεν αποτελεί, κατά κυριολεξία, συστατικό στοιχείο της εν λόγω εσωτερικής αγοράς. Αυτό ισχύει και για τις αρχές της προφυλάξεως, «ο ρυπαίνων πληρώνει» και της αειφορίας, καθώς και για την προστασία κατά της τρομοκρατίας.

    (βλ. σκέψεις 516, 519)

12.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

    (βλ. σκέψη 523)

13.  Οι εκτιμήσεις της Επιτροπής στην απόφαση περί κινήσεως της επίσημης διαδικασίας έρευνας που προβλέπεται στο άρθρο 108, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ και στο άρθρο 6, παράγραφος 1, του κανονισμού 659/1999, περί λεπτομερών κανόνων για την εφαρμογή του άρθρου 108 ΣΛΕΕ, έχουν τον χαρακτήρα προκαταρκτικών αξιολογήσεων. Επομένως, η αιτιολογία της αποφάσεως που εκδίδεται κατά το πέρας επίσημης διαδικασίας έρευνας δεν μπορεί να θεωρηθεί ανεπαρκής για τον λόγο και μόνον ότι δεν είναι πλήρως ταυτόσημη με αυτήν που περιλαμβάνεται στην απόφαση περί κινήσεως της επίσημης διαδικασίας έρευνας. Συνεπώς, σε απόφαση που εκδίδεται κατά το πέρας επίσημης διαδικασίας έρευνας, η Επιτροπή δεν είναι υποχρεωμένη να παρουσιάσει ανάλυση καλύπτουσα το σύνολο των εκτιμήσεων που περιλαμβάνονται στην απόφαση περί κινήσεως της επίσημης διαδικασίας έρευνας.

    (βλ. σκέψεις 569, 627)

14.  Οι λειτουργικές ενισχύσεις που αποβλέπουν στη διατήρηση του status quo ή στο να απαλλάξουν μια επιχείρηση από τις δαπάνες στις οποίες θα έπρεπε η ίδια να υποβληθεί στο πλαίσιο της τρέχουσας διαχειρίσεως ή των συνήθων δραστηριοτήτων της, δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις επιταγές του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γ', ΣΛΕΕ. Επομένως, οι λειτουργικές ενισχύσεις που περιορίζονται στη διατήρηση του status quo δεν είναι ικανές να διευκολύνουν την ανάπτυξη, υπό την έννοια της εν λόγω διατάξεως. Ομοίως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι οι ενισχύσεις που περιορίζονται στη μείωση των τρεχουσών και συνήθων δαπανών λειτουργίας με τις οποίες επιβαρύνεται μια επιχείρηση στο πλαίσιο της συνήθους δραστηριότητάς της επιδιώκουν σκοπό δημοσίου συμφέροντος υπό την έννοια της διατάξεως αυτής.

    Αντιθέτως, ουδόλως απαγορεύεται να κηρυχθεί συμβατό με την εσωτερική αγορά, κατ’ εφαρμογήν της διατάξεως του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ, ένα μέτρο ενισχύσεως που επιδιώκει σκοπό δημοσίου συμφέροντος, είναι κατάλληλο και αναγκαίο για την επίτευξη του σκοπού αυτού, δεν αλλοιώνει τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον και πληροί, επομένως, τις επιταγές του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γʹ, ΣΛΕΕ, ανεξαρτήτως του αν πρέπει να χαρακτηρισθεί ως επενδυτική ή ως λειτουργική ενίσχυση.

    (βλ. σκέψεις 579, 580, 583)

15.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

    (βλ. σκέψεις 641-676)

16.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

    (βλ. σκέψεις 679-689)

17.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

    (βλ. σκέψεις 699-728)