ΔΙΑΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (δεύτερο τμήμα)
της 29ης Σεπτεμβρίου 2015 (*)
«Αίτηση άδειας κατασχέσεως εις χείρας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής»
Στην υπόθεση C‑2/15 SA,
με αντικείμενο αίτηση άδειας κατασχέσεως εις χείρας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία κατατέθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2015,
ΑΝΚΟ ΑΕ Αντιπροσωπειών, Εμπορίου και Βιομηχανίας, με έδρα την Αθήνα (Ελλάδα), εκπροσωπούμενη από τη Σ. Παλιού, δικηγόρο,
αιτούσα,
κατά
Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκπροσωπούμενης από τους Δ. Τριανταφύλλου και R. Lyal,
καθής,
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (δεύτερο τμήμα),
συγκείμενο από τους R. Silva de Lapuerta (εισηγήτρια), πρόεδρο τμήματος, J.‑C. Bonichot, A. Arabadjiev, J. L. da Cruz Vilaça και Κ. Λυκούργο, δικαστές,
γενικός εισαγγελέας: M. Wathelet
γραμματέας: A. Calot Escobar
αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα,
εκδίδει την ακόλουθη
Διάταξη
1 Με την αίτησή της, η ΑΝΚΟ ΑΕ Αντιπροσωπειών, Εμπορίου και Βιομηχανίας (στο εξής: ΑΝΚΟ) ζητεί από το Δικαστήριο να της παράσχει την άδεια να πραγματοποιήσει κατάσχεση εις χείρας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μέχρι του ποσού των 6 752,74 ευρώ, το οποίο υποστηρίζει ότι της οφείλει το εν λόγω θεσμικό όργανο κατόπιν της αποφάσεως του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΑΝΚΟ κατά Επιτροπής (T‑118/12, EU:T:2013:641).
2 Η ΑΝΚΟ στηρίζει την αίτησή της στο άρθρο 1, τρίτη περίοδος, του Πρωτοκόλλου περί των προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο προσαρτάται στις Συνθήκες ΕΕ, ΛΕΕ και ΕΚΑΕ, κατά το οποίο «[τ]α περιουσιακά στοιχεία και τα στοιχεία ενεργητικού της Ένωσης δεν δύναται να αποτελέσουν αντικείμενο οποιουδήποτε αναγκαστικού μέτρου διοικητικής ή δικαστικής αρχής, άνευ αδείας του Δικαστηρίου».
Το ιστορικό της διαφοράς
3 Με δικόγραφο που κατέθεσε στη Γραμματεία του Γενικού Δικαστηρίου στις 14 Μαΐου 2012, η ΑΝΚΟ άσκησε αγωγή δυνάμει ρήτρας διαιτησίας κατά την έννοια του άρθρου 272 ΣΛΕΕ, με την οποία ζητούσε από το Γενικό Δικαστήριο, αφενός, να αναγνωρίσει ότι η αναστολή της επιστροφής των δαπανών στις οποίες αυτή υποβλήθηκε για την εκτέλεση της συμβάσεως αριθ. 045459 σχετικά με το έργο Persona, συναφθείσας στο πλαίσιο του έκτου προγράμματος-πλαισίου δραστηριοτήτων έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης με σκοπό τη συμβολή στη δημιουργία του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας και στην καινοτομία (2002‑2006) (στο εξής: έργο Persona), συνιστά αθέτηση των συμβατικών υποχρεώσεων της Επιτροπής και, αφετέρου, να υποχρεώσει την τελευταία να της καταβάλει ποσό 6 752,74 ευρώ για το εν λόγω έργο, συν τόκους υπερημερίας.
4 Με την απόφασή του ΑΝΚΟ κατά Επιτροπής (T‑118/12, EU:T:2013:641), το Γενικό Δικαστήριο υποχρέωσε την Επιτροπή να καταβάλει στην ΑΝΚΟ τα ποσά των οποίων η καταβολή ανεστάλη δυνάμει της ρήτρας II.28, παράγραφος 8, τρίτο εδάφιο, των γενικών όρων που συνάπτονται στην αφορώσα το έργο Persona σύμβαση, χωρίς η πληρωμή αυτή να προδικάζει τον επιλέξιμο χαρακτήρα των δαπανών που δήλωσε η ΑΝΚΟ και την εφαρμογή των πορισμάτων της τελικής εκθέσεως οικονομικού ελέγχου 11‑BA134‑011 από την Επιτροπή. Το Γενικό Δικαστήριο αποφάσισε επίσης ότι το καταβλητέο ποσό πρέπει να αντιστοιχεί προς το υπόλοιπο της διαθέσιμης κατά τον χρόνο της αναστολής πληρωμών οικονομικής συμμετοχής, ενώ αυτό πρέπει να προσαυξηθεί με τόκους υπερημερίας που τρέχουν, για κάθε σχετική περίοδο, από της λήξεως της προθεσμίας πληρωμής των 45 ημερών κατόπιν της εγκρίσεως εκ μέρους της Επιτροπής των σχετικών εκθέσεων και το αργότερο 90 ημέρες μετά την παραλαβή τους από αυτή, και ότι το εφαρμοστέο για τη σχετική προσαύξηση επιτόκιο είναι εκείνο που ισχύει την πρώτη ημέρα του μήνα κατά τον οποίο είναι καταβλητέο το οικείο ποσό, όπως δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σειρά C.
Η αίτηση ενώπιον του Δικαστηρίου
5 Η ΑΝΚΟ, δεδομένου ότι η Επιτροπή δεν της κατέβαλε το ποσό που ζήτησε βάσει της αποφάσεως ΑΝΚΟ κατά Επιτροπής (T‑118/12, EU:T:2013:641), ζητεί από το Δικαστήριο την άδεια να προβεί σε κατάσχεση εις χείρας της Επιτροπής.
6 Κατά την ΑΝΚΟ η ως άνω απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου είναι εκτελεστός τίτλος. Το Δικαστήριο δεν μπορεί να ελέγξει αν υφίσταται η οφειλή, δεδομένου ότι το ζήτημα αυτό πρέπει να εξεταστεί από το εθνικό δικαστήριο κατά τη διαδικασία αναγκαστικής εκτελέσεως.
7 Η ΑΝΚΟ υποστηρίζει ότι η αναφορά στο διατακτικό της εν λόγω αποφάσεως του Γενικού Δικαστηρίου ότι η υποχρέωση της Επιτροπής να καταβάλει τα ποσά των οποίων η καταβολή ανεστάλη δεν «προδικάζει τον επιλέξιμο χαρακτήρα των δαπανών που δήλωσε η ΑΝΚΟ και την εφαρμογή των πορισμάτων της τελικής εκθέσεως οικονομικού ελέγχου 11‑BA134‑011 από την Επιτροπή» ουδόλως συνιστά αίρεση ή επιφύλαξη σε σχέση με την επιβληθείσα στην Επιτροπή υποχρέωση να καταβάλει τα οφειλόμενα ποσά.
8 Τέλος, η ζητούμενη κατάσχεση δεν παρακωλύει τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτε περιορίζει την ανεξαρτησία της, δεδομένης της φύσεως των περιουσιακών στοιχείων της Επιτροπής στην Ελλάδα επί των οποίων η αιτούσα προτίθεται να πραγματοποιήσει την εν λόγω κατάσχεση.
9 Η Επιτροπή ζητεί από το Δικαστήριο να απορρίψει την αίτηση άδειας κατασχέσεως, υποστηρίζοντας ότι είναι άνευ αντικειμένου ελλείψει απαιτήσεως της ΑΝΚΟ, και να καταδικάσει την τελευταία στα δικαστικά έξοδα.
10 Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι όχι μόνο η ΑΝΚΟ δεν μπορεί να ζητεί την καταβολή του ποσού των 6 752,74 ευρώ βάσει της αποφάσεως ΑΝΚΟ κατά Επιτροπής (T‑118/12, EU:T:2013:641), αλλά τουναντίον η εταιρία αυτή υποχρεούται να επιστρέψει στην Επιτροπή ποσό 325 823,16 ευρώ το οποίο είχε εισπράξει ως προκαταβολή στο πλαίσιο της χρηματοδοτήσεως του έργου Persona. Το δεύτερο αυτό ποσό, για το οποίο εκδόθηκε χρεωστικό σημείωμα, αποτελεί κατά την Επιτροπή οριστική επιβεβαίωση για τη μη επιλεξιμότητα των δαπανών που δηλώνει η ΑΝΚΟ για το έργο Persona και για το αδικαιολόγητο των σχετικών πληρωμών. Το εν λόγω χρεωστικό σημείωμα αποτελεί εκτελεστή απόφαση, οπότε, διά συμψηφισμού, η απαίτηση την οποία η ΑΝΚΟ υποστηρίζει ότι έχει κατά της Επιτροπής απορροφάται σε κάθε περίπτωση από την απαίτηση την οποία έχει η Επιτροπή κατά της ΑΝΚΟ.
11 Η Επιτροπή υπογραμμίζει συναφώς ότι ορθώς το Γενικό Δικαστήριο έκρινε, με την απόφασή του ΑΝΚΟ κατά Επιτροπής (T‑118/12, EU:T:2013:641), ότι η καταδίκη του θεσμικού αυτού οργάνου δεν προδίκαζε την επιλεξιμότητα των δαπανών για το έργο Persona, δεδομένου ότι η αναστολή πληρωμών ήταν προσωρινό προληπτικό μέτρο. Το μέτρο αυτό όμως, μετά από τη διαπίστωση εκ μέρους της Επιτροπής ότι οι δαπάνες αυτές είναι μη επιλέξιμες, δεν έχει ως εκ τούτου πλέον λόγο υπάρξεως. Συνεπώς, αφ’ ης στιγμής οι εν λόγω δαπάνες κρίθηκαν οριστικώς μη επιλέξιμες, η απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου «δεν έχει πλέον νόημα».
Εκτίμηση του Δικαστηρίου
12 Υπενθυμίζεται ότι το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου, ορίζοντας ότι τα περιουσιακά στοιχεία και τα στοιχεία ενεργητικού της Ένωσης δεν δύνανται να αποτελέσουν αντικείμενο οποιουδήποτε αναγκαστικού μέτρου διοικητικής ή δικαστικής αρχής άνευ αδείας του Δικαστηρίου, έχει σκοπό να αποτρέψει την παρακώλυση της λειτουργίας της Ένωσης και τον περιορισμό της ανεξαρτησίας της. Από το γράμμα της διατάξεως αυτής προκύπτει ότι η εν λόγω ασυλία είναι αυτοδίκαιη και μπορεί να αντιτάσσεται, ελλείψει αδείας του Δικαστηρίου, στη λήψη κάθε αναγκαστικού μέτρου κατά της Ένωσης, χωρίς να απαιτείται η ρητή εκ μέρους του ενδιαφερόμενου θεσμικού οργάνου επίκληση των διατάξεων του άρθρου 1 του Πρωτοκόλλου (βλ. διάταξη Intek κατά Επιτροπής, C‑1/05 SA, EU:C:2005:610, σκέψη 13 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).
13 Όσον αφορά την υπό κρίση αίτηση, επισημαίνεται ότι η ANKO, με νέα αγωγή που κατέθεσε στις 7 Μαρτίου 2014 (T‑155/14), ζητεί από το Γενικό Δικαστήριο να αναγνωρίσει, μεταξύ άλλων, ότι το ποσό των 325 823,16 ευρώ, του οποίου την επιστροφή ζητεί η Επιτροπή και το οποίο έχει ήδη καταβάλει στην ΑΝΚΟ για το έργο Persona, αντιστοιχεί σε επιλέξιμες δαπάνες για το έργο αυτό, όπως και το ποσό των 6 752,74 ευρώ, το οποίο, κατά την εν λόγω εταιρία, οφείλει να της καταβάλει η Επιτροπή. Η διαφορά αυτή εκκρεμεί ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου, στο οποίο εναπόκειται να αποφανθεί επί του βασίμου της αγωγής της ANKO και, ενδεχομένως, να κρίνει αν η εν λόγω εταιρία έχει όντως απαίτηση κατά της Επιτροπής.
14 Υπό τις συνθήκες αυτές, η ANKO δεν μπορεί να επικαλείται ότι έχει βεβαία, εκκαθαρισμένη και ληξιπρόθεσμη απαίτηση κατά της Ένωσης, δεδομένου ότι η Επιτροπή αμφισβητεί την ίδια την ύπαρξη της απαιτήσεως αυτής.
15 Πλην όμως, εφόσον δεν διαπιστώνεται η ύπαρξη τέτοιας απαιτήσεως και ελλείψει αναγνωρίσεώς της εκ μέρους της Επιτροπής, το Δικαστήριο αδυνατεί να εξετάσει συγκεκριμένα το βάσιμο της αιτήσεως άδειας κατασχέσεως. Ειδικότερα, η εκτίμηση των συνεπειών της κατασχέσεως επί της λειτουργίας και της ανεξαρτησίας της Ένωσης δεν μπορεί να γίνει αφηρημένα, χωρίς ουδεμία συσχέτιση με συγκεκριμένη οφειλή της Ένωσης (βλ. διάταξη Intek κατά Επιτροπής, C‑1/05 SA, EU:C:2005:610, σκέψη 20).
16 Κατά συνέπεια, στην υπό κρίση υπόθεση το Δικαστήριο μπορεί μόνο να διαπιστώσει ότι δεν συντρέχει ως έχουν τα πράγματα μία από τις προϋποθέσεις για την άσκηση της αρμοδιότητας που του ανατίθεται από το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου.
17 Υπό τις συνθήκες αυτές, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί.
Επί των δικαστικών εξόδων
18 Κατά το άρθρο 138, παράγραφος 1, του Κανονισμού Διαδικασίας, ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα εφόσον υπάρχει σχετικό αίτημα του νικήσαντος διαδίκου. Εντούτοις, δυνάμει του άρθρου 138, παράγραφος 3, του ιδίου κανονισμού, το Δικαστήριο μπορεί να κατανείμει τα δικαστικά έξοδα ή να αποφασίσει ότι έκαστος των διαδίκων φέρει τα έξοδά του σε περίπτωση μερικής ήττας των διαδίκων ή για εξαιρετικούς λόγους. Λαμβανομένων υπόψη των ιδιαίτερων περιστάσεων οι οποίες οδήγησαν στην υποβολή της υπό κρίση αιτήσεως, αποφασίζεται ότι έκαστος διάδικος φέρει τα δικαστικά έξοδά του.
Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (δεύτερο τμήμα) διατάσσει:
1) Απορρίπτει την αίτηση.
2) Η ΑΝΚΟ ΑΕ Αντιπροσωπειών, Εμπορίου και Βιομηχανίας και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρουν τα δικαστικά έξοδά τους.
(υπογραφές)
* Γλώσσα διαδικασίας: η ελληνική.