Υπόθεση C‑560/15

Europa Way Srl
και
Persidera SpA

κατά

Autorità per le Garanzie nelle Comunicazioni κ.λπ.

(αίτηση του Consiglio di Stato για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών – Τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες – Οδηγίες 2002/20/ΕΚ, 2002/21/ΕΚ και 2002/77/ΕΚ – Χορήγηση δικαιωμάτων χρήσεως ραδιοσυχνοτήτων επίγειας ψηφιακής ραδιοφωνικής ή τηλεοπτικής εκπομπής – Ακύρωση εν εξελίξει δωρεάν διαδικασίας επιλογής (“beauty contest”) και αντικατάστασή της με διαδικασία επιλογής μέσω δημοπρασίας – Επέμβαση του εθνικού νομοθέτη – Ανεξαρτησία των εθνικών ρυθμιστικών αρχών – Προηγούμενη διαβούλευση – Κριτήρια χορηγήσεως – Δικαιολογημένη εμπιστοσύνη»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 26ης Ιουλίου 2017

1. Προδικαστικά ερωτήματα–Αρμοδιότητα του Δικαστηρίου–Όρια–Εξέταση της συμβατότητας του εθνικού δικαίου με το δίκαιο της Ένωσης–Δεν εμπίπτει–Παροχή στο αιτούν δικαστήριο όλων των σχετικών με το δίκαιο της Ένωσης ερμηνευτικών στοιχείων–Εμπίπτει

   (Άρθρο 267 ΣΛΕΕ)

2. Προδικαστικά ερωτήματα–Παραδεκτό–Αίτηση η οποία ουδόλως διευκρινίζει το πραγματικό και νομικό πλαίσιο ούτε εκθέτει τους λόγους που δικαιολογούν την παραπομπή στο Δικαστήριο–Απαράδεκτο

   (Άρθρο 267 ΣΛΕΕ· Κανονισμός Διαδικασίας του Δικαστηρίου, άρθρο 94)

3. Προσέγγιση των νομοθεσιών–Τομέας των τηλεπικοινωνιών–Δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών–Νομικό πλαίσιο–Οδηγία 2002/21–Ανεξαρτησία των εθνικών ρυθμιστικών αρχών–Ακύρωση, από τον εθνικό νομοθέτη, εν εξελίξει διαδικασίας επιλογής για την παραχώρηση ραδιοσυχνοτήτων την οποία έχει προκηρύξει τέτοια αρχή–Δεν επιτρέπεται

   (Οδηγία 2002/21 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 3 § 3α)

4. Προσέγγιση των νομοθεσιών–Τομέας των τηλεπικοινωνιών–Δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών–Νομικό πλαίσιο–Οδηγίες 2002/20, 2002/21 και 2002/77–Αντικατάσταση δωρεάν διαδικασίας επιλογής για την παραχώρηση ραδιοσυχνοτήτων, που διοργανώθηκε προς θεραπεία του παράνομου αποκλεισμού ορισμένων φορέων εκμεταλλεύσεως από την αγορά, με διαδικασία επιλογής μέσω δημοπρασίας βάσει αναθεωρημένου προγράμματος κατανομής ραδιοσυχνοτήτων και κατόπιν μειώσεως του αριθμού τους–Επιτρέπεται–Προϋποθέσεις–Έλεγχος από το εθνικό δικαστήριο

   (Οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2002/20, άρθρα 3, 5 και 7, και 2002/21, άρθρα 8 §§ 2 έως 4, και 9· οδηγία 2002/77 της Επιτροπής, άρθρα 2 και 4)

5. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης–Αρχές–Προστασία της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης–Ακύρωση διαδικασίας επιλογής για την παραχώρηση ραδιοσυχνοτήτων–Παραβίαση της αρχής της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης–Δεν συντρέχει

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 35, 36)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 39-41, 45-48)

3.  Το άρθρο 3, παράγραφος 3α, της οδηγίας 2002/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Μαρτίου 2002, σχετικά με κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία-πλαίσιο), όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2009/140/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, έχει την έννοια ότι αντιτίθεται στην ακύρωση, από τον εθνικό νομοθέτη, εν εξελίξει διαδικασίας επιλογής για την παραχώρηση ραδιοσυχνοτήτων η οποία προκηρύχθηκε από την αρμόδια εθνική ρυθμιστική αρχή σε πλαίσιο όπως αυτό της υποθέσεως της κύριας δίκης, πλην όμως ανεστάλη με υπουργική απόφαση.

   (βλ. σκέψη 58, διατακτ. 1)

4.  Το άρθρο 9 της οδηγίας 2002/21, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2009/140, τα άρθρα 3, 5 και 7 της οδηγίας 2002/20/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Μαρτίου 2002, για την αδειοδότηση δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία για την αδειοδότηση), όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2009/140, καθώς και τα άρθρα 2 και 4 της οδηγίας 2002/77/ΕΚ της Επιτροπής, της 16ης Σεπτεμβρίου 2002, σχετικά με τον ανταγωνισμό στις αγορές δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, έχουν την έννοια ότι δεν αντιτίθενται στην αντικατάσταση δωρεάν διαδικασίας επιλογής για την παραχώρηση ραδιοσυχνοτήτων, η οποία διοργανώθηκε προς θεραπεία του παράνομου αποκλεισμού ορισμένων φορέων εκμεταλλεύσεως από την αγορά, με διαδικασία επιλογής μέσω δημοπρασίας, βάσει αναθεωρημένου προγράμματος κατανομής ραδιοσυχνοτήτων στο πλαίσιο του οποίου ο αριθμός τους μειώθηκε, υπό την προϋπόθεση η νέα διαδικασία επιλογής να στηρίζεται σε αντικειμενικά, διαφανή, αμερόληπτα και αναλογικά κριτήρια και να συνάδει προς τους σκοπούς που καθορίζονται με το άρθρο 8, παράγραφοι 2 έως 4, της οδηγίας 2002/21, όπως τροποποιήθηκε. Στο αιτούν δικαστήριο εναπόκειται να ελέγξει, βάσει όλων των κρίσιμων στοιχείων, αν οι όροι που έχουν καθοριστεί στο πλαίσιο της διαδικασίας επιλογής μέσω δημοπρασίας μπορούν να καταστήσουν δυνατή την πραγματική είσοδο νέων φορέων εκμεταλλεύσεως στην αγορά της ψηφιακής τηλεοράσεως, χωρίς να ευνοούν αδικαιολόγητα τους φορείς εκμεταλλεύσεως που δραστηριοποιούνταν ήδη στην αγορά της αναλογικής ή της ψηφιακής τηλεοράσεως.

   (βλ. σκέψη 77, διατακτ. 2)

5.  Η αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης έχει την έννοια ότι δεν αντιτίθεται στην ακύρωση διαδικασίας επιλογής για την παραχώρηση ραδιοσυχνοτήτων με την αιτιολογία και μόνον ότι δεκτοί στη διαδικασία αυτή έγιναν φορείς εκμεταλλεύσεως, όπως οι προσφεύγουσες της κύριας δίκης, στους οποίους, ελλείψει άλλων υποψηφίων, θα χορηγούνταν δικαιώματα χρήσεως ραδιοσυχνοτήτων επίγειας ψηφιακής ραδιοφωνικής ή τηλεοπτικής εκπομπής, αν η εν λόγω διαδικασία δεν είχε ακυρωθεί.

   (βλ. σκέψη 83, διατακτ. 3)