Υπόθεση C‑489/15

CTL Logistics GmbH

κατά

DB Netz AG

(αίτηση του Landgericht Berlin για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Σιδηροδρομικές μεταφορές – Οδηγία 2001/14/ΕΚ – Τέλη υποδομής – Χρέωση τελών – Εθνικός ρυθμιστικός φορέας ο οποίος ελέγχει αν τα τέλη υποδομής είναι σύμφωνα με την εν λόγω οδηγία – Σύμβαση χρήσεως υποδομής συναφθείσα μεταξύ, αφενός, διαχειριστή σιδηροδρομικής υποδομής και, αφετέρου, σιδηροδρομικής επιχειρήσεως – Αρχή της απαγορεύσεως των διακρίσεων – Επιστροφή των τελών χωρίς μεσολάβηση του ως άνω φορέα και εκτός του πλαισίου της διαδικασίας προσφυγής που ασκείται ενώπιόν του – Εθνική ρύθμιση η οποία εξουσιοδοτεί τα πολιτικά δικαστήρια, στις περιπτώσεις που ο καθορισμός του ύψους των τελών δεν έχει γίνει κατά δίκαιη κρίση, να προβαίνουν τα ίδια σε καθορισμό βάσει του κριτηρίου αυτού»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (πέμπτο τμήμα) της 9ης Νοεμβρίου 2017

  1. Μεταφορές–Σιδηροδρομικές μεταφορές–Οδηγία 2001/14–Κατανομή της χωρητικότητας των σιδηροδρομικών υποδομών και τιμολόγηση–Χρέωση τελών για τη χρήση υποδομής–Υποχρεώσεις των κρατών μελών–Σεβασμός της ανεξαρτησίας του διαχειριστή της υποδομής–Περιεχόμενο

    (Οδηγία 2001/14 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2004/49, αιτιολογικές σκέψεις 12, 20 και 34)

  2. Μεταφορές–Σιδηροδρομικές μεταφορές–Οδηγία 2001/14–Κατανομή της χωρητικότητας των σιδηροδρομικών υποδομών και τιμολόγηση–Χρέωση τελών για τη χρήση υποδομής–Υποχρεώσεις των κρατών μελών–Περιεχόμενο–Καθορισμός του ύψους των τελών χρήσεως της υποδομής–Δεν περιλαμβάνεται–Αρμοδιότητα του διαχειριστή της υποδομής

    (Οδηγία 2001/14 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2004/49, άρθρο 4 § 1)

  3. Μεταφορές–Σιδηροδρομικές μεταφορές–Οδηγία 2001/14–Κατανομή της χωρητικότητας των σιδηροδρομικών υποδομών και τιμολόγηση–Χρέωση τελών για τη χρήση υποδομής–Υποχρεώσεις των κρατών μελών–Σεβασμός της ανεξαρτησίας του διαχειριστή της υποδομής–Περιεχόμενο–Εθνική ρύθμιση η οποία εξουσιοδοτεί τα πολιτικά δικαστήρια να καθορίζουν κατά δίκαιη κρίση το ύψος των εφαρμοστέων τελών–Δεν επιτρέπεται

    (Οδηγία 2001/14 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2004/49, αιτιολογική σκέψη 12 και άρθρα 4 § 5 και 30 §§ 1, 3, 5 και 6)

  1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

    (βλ. σκέψεις 38-41)

  2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

    (βλ. σκέψεις 77-79)

  3.  Οι διατάξεις της οδηγίας 2001/14/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2001, σχετικά με την κατανομή της χωρητικότητας των σιδηροδρομικών υποδομών και τις χρεώσεις για τη χρήση σιδηροδρομικής υποδομής, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2004/49/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, και πιο συγκεκριμένα το άρθρο 4, παράγραφος 5, και το άρθρο 30, παράγραφοι 1, 3, 5 και 6, έχουν την έννοια ότι αποκλείουν την εφαρμογή εθνικού ρυθμιστικού πλαισίου όπως το επίμαχο στην κύρια δίκη, το οποίο ορίζει ότι τα τακτικά δικαστήρια ελέγχουν κατά περίπτωση αν τα τέλη χρήσεως της σιδηροδρομικής υποδομής είναι δίκαια, και έχουν την εξουσία να αναπροσαρμόσουν, εφόσον παρίσταται ανάγκη, το ύψος των τελών αυτών, ανεξαρτήτως της εποπτείας την οποία ασκεί ο ρυθμιστικός φορέας που προβλέπεται στο άρθρο 30 της οδηγίας 2001/14, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2004/49.

    Στο πνεύμα αυτό, η αιτιολογική σκέψη 12 της οδηγίας 2001/14 καθιστά σαφές ότι τα συστήματα χρεώσεως τελών και κατανομής της χωρητικότητας θα πρέπει να παρέχουν στους διαχειριστές σιδηροδρομικής υποδομής κίνητρα για να βελτιστοποιούν τη χρήση της υποδομής τους, εντός του πλαισίου που οριοθετείται από τα κράτη μέλη (απόφαση της 28ης Φεβρουαρίου 2013, Επιτροπή κατά Ισπανίας, C‑483/10, EU:C:2013:114, σκέψη 44). Μολονότι όμως αληθεύει ότι ο διαχειριστής υποδομής μπορεί, κατ’ αρχήν, να υπολογίσει το ύψος των τελών χρησιμοποιώντας το ίδιο σύστημα χρεώσεως για όλες τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, δεν θα ήταν δυνατό να επιτύχει την επιδιωκόμενη βελτιστοποίηση μέσω του συστήματος αυτού, αν υπήρχε ανά πάσα στιγμή ο κίνδυνος να προβεί ένα πολιτικό δικαστήριο, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 315 του BGB, σε καθορισμό κατά δίκαιη κρίση του ύψους των τελών που θα οφείλει αποκλειστικώς και μόνον η αντίδικος σιδηροδρομική επιχείρηση, αφού τυχόν καθορισμός με δικαστική απόφαση περιορίζει το περιθώριο ευελιξίας του διαχειριστή υποδομής σε βαθμό που δεν συνάδει με τους σκοπούς τους οποίους επιδιώκει η οδηγία 2001/14 (βλ., στο ίδιο πνεύμα, απόφαση της 3ης Οκτωβρίου 2013, Επιτροπή κατά Ιταλίας, C‑369/11, EU:C:2013:636, σκέψη 43).

    (βλ. σκέψεις 80, 81, 103 και διατακτ.)