Υπόθεση C‑378/14

Bundesagentur für Arbeit — Familienkasse Sachsen

κατά

Tomislaw Trapkowski

(αίτηση του Bundesfinanzhof

για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Κοινωνική ασφάλιση — Κανονισμός (ΕΚ) 883/2004 — Άρθρο 67 — Κανονισμός (ΕΚ) 987/2009 — Άρθρο 60, παράγραφος 1 — Χορήγηση οικογενειακών παροχών σε περίπτωση διαζυγίου — Έννοια του “εμπλεκόμενου ατόμου” — Κανονιστική ρύθμιση κράτους μέλους η οποία προβλέπει τη χορήγηση οικογενειακού επιδόματος στον γονέα με τον οποίο διαμένει το τέκνο — Περίπτωση κατά την οποία η κατοικία του γονέα αυτού ευρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος — Ο γονέας αυτός δεν ζητεί τη χορήγηση οικογενειακού επιδόματος — Δικαίωμα του άλλου γονέα να ζητήσει τη χορήγηση του οικογενειακού αυτού επιδόματος»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα)

1. της 22ας Οκτωβρίου 2015 — 1. Κοινωνική ασφάλιση — Διακινούμενοι εργαζόμενοι — Οικογενειακές παροχές —Εργαζόμενος που υπάγεται στη νομοθεσία ορισμένου κράτους μέλους — Μέλη της οικογένειας τα οποία κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος — Δικαίωμα λήψεως οικογενειακών παροχών υπέρ προσώπου που κατοικεί στο έδαφος άλλου κράτους μέλους και όχι εκείνου το οποίο χορηγεί τις παροχές — Αναγνωρίζεται, εφόσον πληρούνται όλες οι λοιπές προϋποθέσεις που προβλέπει το εθνικό δίκαιο για τη χορήγηση των εν λόγω παροχών — Εκτίμηση του εθνικού δικαστηρίου

   (Κανονισμοί του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 883/2004, άρθρο 67, και 987/2009, άρθρο 60 § 1)

2. Κοινωνική ασφάλιση — Διακινούμενοι εργαζόμενοι — Οικογενειακές παροχές — Εργαζόμενος που υπάγεται στη νομοθεσία ορισμένου κράτους μέλους — Μέλη της οικογένειας τα οποία κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος — Ο γονέας που κατοικεί στο άλλο κράτος μέλος δεν ζητεί τη χορήγηση οικογενειακών παροχών — Δικαίωμα λήψεως των εν λόγω παροχών υπέρ του γονέα που κατοικεί στο κράτος μέλος που τις χορηγεί — Δεν υφίσταται

   (Κανονισμός 987/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 60 § 1)

1.  Το άρθρο 60, παράγραφος 1, δεύτερη περίοδος, του κανονισμού 987/2009, για καθορισμό της διαδικασίας εφαρμογής του κανονισμού 883/2004 για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας, έχει την έννοια ότι το πλάσμα δικαίου που προβλέπει η διάταξη αυτή μπορεί να συνεπάγεται την αναγνώριση δικαιώματος λήψεως οικογενειακών παροχών σε πρόσωπο που δεν έχει την κατοικία του στο έδαφος του κράτους μέλους το οποίο είναι αρμόδιο για την καταβολή των παροχών αυτών, εφόσον πληρούνται όλες οι λοιπές προϋποθέσεις που προβλέπει το εθνικό δίκαιο για τη χορήγηση των εν λόγω παροχών, πράγμα που εναπόκειται στο αιτούν δικαστήριο να εξακριβώσει.

   Ειδικότερα, από τη συνδυασμένη ερμηνεία του άρθρου 67 του κανονισμού 883/2004 και του άρθρου 60, παράγραφος 1, του κανονισμού 987/2009 προκύπτει, αφενός, ότι ένα πρόσωπο μπορεί να ζητήσει οικογενειακές παροχές για τα μέλη της οικογένειάς του που κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος και όχι στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για τη χορήγηση των παροχών αυτών και, αφετέρου, ότι η δυνατότητα υποβολής αιτήσεως για τη χορήγηση οικογενειακών παροχών αναγνωρίζεται όχι μόνο στα πρόσωπα που κατοικούν στο έδαφος του κράτους μέλους που υποχρεούται να καταβάλει τις οικογενειακές παροχές, αλλά και σε όλα τα «εμπλεκόμενα άτομα» που δύνανται να ζητήσουν τη χορήγηση των παροχών αυτών, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι γονείς του τέκνου για το οποίο ζητούνται οι παροχές αυτές.

   (βλ. σκέψεις 38, 41, διατακτ. 1)

2.  Το άρθρο 60, παράγραφος 1, τρίτη περίοδος, του κανονισμού 987/2009, για καθορισμό της διαδικασίας εφαρμογής του κανονισμού 883/2004 για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας, έχει την έννοια ότι δεν συνεπάγεται την αναγνώριση, υπέρ του γονέα του τέκνου για το οποίο χορηγούνται οι οικογενειακές παροχές ο οποίος κατοικεί στο κράτος μέλος που έχει την υποχρέωση καταβολής των παροχών αυτών, δικαιώματος στις εν λόγω παροχές για τον λόγο ότι ο άλλος γονέας, ο οποίος κατοικεί σε άλλο κράτος μέλος, δεν υπέβαλε αίτηση για τη χορήγηση οικογενειακών παροχών.

   Ειδικότερα, τόσο από το γράμμα όσο και από την όλη οικονομία του άρθρου 60, παράγραφος 1, του κανονισμού 987/2009 προκύπτει ότι πρέπει να διακρίνεται η υποβολή αιτήσεως για τη χορήγηση οικογενειακών παροχών από το δικαίωμα λήψεως των παροχών αυτών.

   Εξάλλου, από το γράμμα του εν λόγω άρθρου προκύπτει επίσης ότι αρκεί η υποβολή αιτήσεως για τη χορήγηση οικογενειακών παροχών από ένα από τα πρόσωπα που δύνανται να ζητήσουν τη χορήγησή τους, προκειμένου ο αρμόδιος φορέας να υποχρεούται να λάβει υπόψη την αίτηση αυτή.

   Το δίκαιο της Ένωσης όμως δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ο αρμόδιος φορέας του κράτους μέλους, εφαρμόζοντας το εθνικό δίκαιο, να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δικαιούχος των οικογενειακών παροχών για ορισμένο τέκνο είναι άλλο πρόσωπο και όχι εκείνο που υπέβαλε την αίτηση για τη χορήγηση των παροχών αυτών.

   Κατά συνέπεια, στην περίπτωση που πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση οικογενειακών παροχών για ορισμένο τέκνο και οι εν λόγω παροχές πράγματι χορηγούνται, δεν έχει σημασία ποιος γονέας θεωρείται, βάσει του εθνικού δικαίου, ότι έχει το δικαίωμα να λάβει τις παροχές αυτές.

   (βλ. σκέψεις 46-50, διατακτ. 2)