Υπόθεση C‑361/14 P

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

κατά

Peter McBride κ.λπ.

«Αίτηση αναίρεσης — Μέτρα διατήρησης των αλιευτικών πόρων και αναδιάρθρωση του τομέα της αλιείας — Αιτήματα αύξησης της χωρητικότητας ασφαλείας — Ακύρωση από τα δικαστήρια της Ένωσης της αρχικής απορριπτικής απόφασης — Άρθρο 266 ΣΛΕΕ — Κατάργηση της νομικής βάσης στην οποία στηρίχθηκε η εν λόγω απορριπτική απόφαση — Αρμοδιότητα και νομική βάση για την έκδοση νέων αποφάσεων — Ακύρωση από το Γενικό Δικαστήριο των νέων απορριπτικών αποφάσεων — Αρχή της ασφάλειας δικαίου»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τμήμα μείζονος συνθέσεως) της 14ης Ιουνίου 2016

1. Προσφυγή ακυρώσεως – Ακυρωτική απόφαση – Μέτρα εκτέλεσης – Κατάργηση της νομικής βάσης δυνάμει της οποίας καθίσταται εφικτή η έκδοση νέας πράξης που αντικαθιστά την ακυρωθείσα πράξη – Δυνατότητα έκδοσης βάσει του άρθρου 266 ΣΛΕΕ – Δεν υφίσταται – Ανάγκη ύπαρξης νομικής βάσης ισχύουσας κατά τον χρόνο έκδοσης

   (Άρθρο 5 § 2 ΣΕΕ· Άρθρο 266 ΣΛΕΕ)

2. Πράξεις των οργάνων – Αιτιολογία – Υποχρέωση – Περιεχόμενο – Αναφορά της νομικής βάσης της πράξης

   (Άρθρο 296 ΣΛΕΕ)

3. Προσφυγή ακύρωσης – Προθεσμίες – Απόφαση που δεν έχει προσβληθεί εμπροθέσμως – Απρόσβλητη πράξη έναντι του αποδέκτη της – Μεταγενέστερη αμφισβήτηση του κύρους της απόφασης – Αποκλείεται

   (Άρθρο 263 ΣΛΕΕ)

4. Αναίρεση – Λόγοι – Ανεπαρκής αιτιολογία – Δυνατότητα του Γενικού Δικαστηρίου να λάβει υπόψη μια έμμεση αιτιολογία – Επιτρέπεται – Προϋποθέσεις

   (Άρθρο 256 ΣΛΕΕ· Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρα 36 και 53, πρώτο εδάφιο)

1.  Δυνάμει του άρθρου 266 ΣΛΕΕ, το θεσμικό όργανο του οποίου η πράξη κηρύχθηκε άκυρη από τον δικαστή της Ένωσης οφείλει να λάβει τα μέτρα που συνεπάγεται η εκτέλεση της ακυρωτικής απόφασης του Δικαστηρίου. Εντούτοις, πριν τη λήψη των σχετικών μέτρων από το όργανο του οποίου η πράξη κηρύχθηκε άκυρη, τίθεται το ζήτημα της αρμοδιότητας του οργάνου αυτού, δεδομένου ότι τα θεσμικά όργανα της Ένωσης μπορούν να ενεργούν μόνον εντός των ορίων της δοτής τους αρμοδιότητας. Συναφώς, η υποχρέωση ανάληψης δράσης η οποία απορρέει από το άρθρο 266 ΣΛΕΕ δεν θεμελιώνει αρμοδιότητα του οικείου θεσμικού οργάνου ούτε του παρέχει τη δυνατότητα να στηρίζεται σε νομική βάση που έχει εν τω μεταξύ καταργηθεί.

   Επιπλέον, μολονότι η τήρηση των αρχών που διέπουν τη διαχρονική εφαρμογή του δικαίου καθώς και οι απαιτήσεις σχετικά με τις αρχές της ασφάλειας δικαίου και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης επιβάλλουν την εφαρμογή των ουσιαστικών κανόνων που ισχύουν κατά τον χρόνο των επίμαχων πραγματικών περιστατικών ακόμη και αν οι κανόνες αυτοί έχουν παύσει να ισχύουν κατά τον χρόνο έκδοσης μιας πράξης από το θεσμικό όργανο της Ένωσης, εντούτοις, η διάταξη που συνιστά τη νομική βάση μιας πράξης και η οποία εξουσιοδοτεί το όργανο της Ένωσης να εκδώσει την οικεία πράξη πρέπει να ισχύει κατά τον χρόνο έκδοσης της πράξης αυτής. Ομοίως, η διαδικασία έκδοσης της πράξης αυτής πρέπει να διεξάγεται σύμφωνα με τους κανόνες που ισχύουν κατά τον χρόνο της εν λόγω έκδοσης. Συναφώς, δεν μπορεί να γίνει δεκτή η εκ μέρους του θεσμικού οργάνου χρήση νομικής βάσης που έχει παύσει να ισχύει, μέσω εφαρμογής γενικών αρχών του δικαίου της Ένωσης, ώστε να εξουσιοδοτηθεί το θεσμικό αυτό όργανο να εφαρμόσει ουσιαστικό κανόνα για να στηρίξει απόφαση επί της αρχικής αίτησης, κατόπιν ακύρωσης της αρχικής απόφασης από τον δικαστή της Ένωσης.

   (βλ. σκέψεις 35, 36, 38, 40, 45)

2.  Βλ. το κείμενο της απόφασης.

   (βλ. σκέψεις 47, 48)

3.  Μια απόφαση η οποία δεν προσβλήθηκε από τον αποδέκτη της εντός της προβλεπόμενης στο άρθρο 263 ΣΛΕΕ προθεσμίας καθίσταται απρόσβλητη έναντι αυτού. Επομένως, κατά την αρχή της ασφάλειας δικαίου, το κύρος μιας τέτοιας απόφασης η οποία είναι ευνοϊκή για τον αποδέκτη της ή η οποία κατέστη απρόσβλητη δεν επηρεάζεται από απόφαση του δικαστή της Ένωσης η οποία αφορά άλλες αποφάσεις.

   (βλ. σκέψεις 55, 56)

4.  Βλ. το κείμενο της απόφασης.

   (βλ. σκέψη 61)