Υπόθεση C‑591/13

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

κατά

Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας

«Παράβαση κράτους μέλους — Φορολογική νομοθεσία — Μετάθεση της φορολογήσεως των υπεραξιών οι οποίες προκύπτουν από την εκποίηση ορισμένων επενδυτικών αγαθών — Είσπραξη του φόρου — Ελευθερία εγκαταστάσεως — Άρθρο 49 ΣΛΕΕ — Άρθρο 31 της Συμφωνίας ΕΟΧ — Διαφορά μεταχειρίσεως μεταξύ μονίμων εγκαταστάσεων ευρισκομένων στην επικράτεια κράτους μέλους και μονίμων εγκαταστάσεων ευρισκομένων στην επικράτεια άλλου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου — Αναλογικότητα»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα) της 16ης Απριλίου 2015

1. Προσφυγή λόγω παραβάσεως – Δικαίωμα της Επιτροπής να ασκήσει (την) προσφυγή – Προθεσμία ασκήσεως – Δεν υφίσταται – Διακριτική ευχέρεια ως προς την επιλογή του χρόνου ασκήσεως της προσφυγής – Εξαίρεση – Υπερβολική διάρκεια της προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασίας, θίγουσα τα δικαιώματα άμυνας – Βάρος αποδείξεως

   (Άρθρο 258 ΣΛΕΕ)

2. Προσφυγή λόγω παραβάσεως – Αντικείμενο της διαφοράς – Προσδιορίζεται κατά την προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασία – Διευκρίνιση των αρχικών αιτιάσεων στο εισαγωγικό της δίκης δικόγραφο – Επιτρέπεται

   (Άρθρο 258 ΣΛΕΕ)

3. Ελευθερία εγκαταστάσεως – Διατάξεις της Συνθήκης – Πεδίο εφαρμογής

   (Άρθρο 49 ΣΛΕΕ)

4. Ελευθερία εγκαταστάσεως – Περιορισμοί – Φορολογική νομοθεσία – Μετάθεση της φορολογήσεως των υπεραξιών οι οποίες προκύπτουν από την εκποίηση ορισμένων επενδυτικών αγαθών μέσω της μεταφοράς τους σε αγαθά αντικαταστάσεως – Συνάρτηση της μεταθέσεως αυτής προς την προϋπόθεση τα ως άνω αγαθά αντικαταστάσεως να αποτελούν στοιχεία του ενεργητικού μόνιμης εγκαταστάσεως ευρισκόμενης στην ημεδαπή – Περιορισμός της ελευθερίας εγκαταστάσεως – Δικαιολόγηση – Ανάγκη διασφαλίσεως της συνοχής του φορολογικού συστήματος – Δεν υφίσταται – Διατήρηση της ισόρροπης κατανομής της φορολογικής εξουσίας μεταξύ των κρατών μελών – Έλλειψη αναλογικότητας

   (Άρθρο 49 ΣΛΕΕ· Συμφωνία ΕΟΧ, άρθρο 31)

5. Διεθνείς συμφωνίες – Συμφωνία για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου – Ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων – Ελευθερία εγκαταστάσεως – Φορολογική νομοθεσία – Μετάθεση της φορολογήσεως των υπεραξιών οι οποίες προκύπτουν από την εκποίηση ορισμένων επενδυτικών αγαθών μέσω της μεταφοράς τους σε αγαθά αντικαταστάσεως – Συνάρτηση της μεταθέσεως αυτής προς την προϋπόθεση τα ως άνω αγαθά αντικαταστάσεως να αποτελούν στοιχεία του ενεργητικού μόνιμης εγκαταστάσεως ευρισκόμενης στην ημεδαπή – Περιορισμός της ελευθερίας εγκαταστάσεως – Δικαιολόγηση – Ανάγκη διασφαλίσεως της συνοχής του φορολογικού συστήματος – Δεν υφίσταται – Διατήρηση της ισόρροπης κατανομής της φορολογικής εξουσίας μεταξύ των κρατών μελών – Έλλειψη αναλογικότητας

   (Άρθρο29 ΕΚ· Συμφωνία ΕΟΧ, άρθρο 31)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 14, 15)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 19-25)

3.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 54-56)

4.  Κράτος μέλος παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει των άρθρων 49 ΣΛΕΕ και 31 της Συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, καθόσον θεσπίζει και διατηρεί σε ισχύ φορολογικό καθεστώς το οποίο συναρτά το πλεονέκτημα της μεταθέσεως της φορολογήσεως των υπεραξιών που προκύπτουν από την εκποίηση επενδυτικού αγαθού που αποτελεί στοιχείο του ενεργητικού μόνιμης εγκαταστάσεως του υποκειμένου στον φόρο ευρισκόμενης στην ημεδαπή, προς την προϋπόθεση οι ως άνω υπεραξίες να επανεπενδύονται στην απόκτηση επενδυτικών αγαθών αντικαταστάσεως τα οποία αποτελούν στοιχεία του ενεργητικού μόνιμης εγκαταστάσεως του υποκειμένου στον φόρο ευρισκόμενης εντός της εν λόγω επικράτειας.

   Συγκεκριμένα, τέτοια διαφορά μεταχειρίσεως όσον αφορά τη μετάθεση φορολογήσεως των επίμαχων υπεραξιών είναι ικανή να έχει ως αποτέλεσμα ταμειακό μειονέκτημα για τον υποκείμενο στον φόρο ο οποίος επιθυμεί να επανεπενδύσει αυτές τις υπεραξίες, προκειμένου να αποκτήσει αγαθά αντικαταστάσεως για μόνιμη εγκατάσταση ευρισκόμενη στην επικράτεια άλλου κράτους μέλους. Αυτή η διαφορά μεταχειρίσεως είναι, αν μη τι άλλο, ικανή να καταστήσει λιγότερο ελκυστική επανεπένδυση πραγματοποιούμενη εκτός της εθνικής επικράτειας σε σχέση με επανεπένδυση πραγματοποιούμενη εντός αυτής, χωρίς να μπορεί να δικαιολογηθεί λόγω αντικειμενικώς διαφορετικής καταστάσεως.

   Καίτοι η φορολόγηση των επίμαχων υπεραξιών επ’ ευκαιρία της επανεπενδύσεώς τους με σκοπό την απόκτηση αγαθών αντικαταστάσεως εκτός της εθνικής επικράτειας μπορεί να δικαιολογείται από λόγους συνδεόμενους προς την ανάγκη διαφυλάξεως της ισόρροπης κατανομής της φορολογικής εξουσίας μεταξύ των κρατών μελών, εθνική ρύθμιση όπως η επίμαχη, η οποία έχει ως αποτέλεσμα να προβλέπεται, σε όλες τις περιπτώσεις, η άμεση είσπραξη του φόρου επί των υπεραξιών αυτών επ’ ευκαιρία της επανεπενδύσεώς τους στην αλλοδαπή, βαίνει πάντως, λόγω της υπάρξεως μέτρων που θίγουν λιγότερο την ελευθερία εγκαταστάσεως απ’ ό,τι η άμεση φορολόγηση, πέραν του αναγκαίου που είναι αναγκαίο για τη διαφύλαξη της ισόρροπης κατανομής της φορολογικής εξουσίας μεταξύ των κρατών μελών.

   Πρέπει να παρέχεται στον φορολογούμενο δυνατότητα επιλογής μεταξύ, αφενός, της άμεσης πληρωμής του ποσού του φόρου και, αφετέρου, της ετεροχρονισμένης πληρωμής του ποσού του εν λόγω φόρου, ενδεχομένως πλέον τόκων σύμφωνα με την εφαρμοστέα εθνική ρύθμιση.

   Καθόσον η ύπαρξη άμεσου συνδέσμου μεταξύ του οικείου φορολογικού πλεονεκτήματος και της αντισταθμίσεως αυτού από συγκεκριμένη φορολογική επιβάρυνση δεν αποδεικνύεται, τέτοιος περιορισμός δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από την ανάγκη διασφαλίσεως της συνοχής του εθνικού φορολογικού συστήματος.

   (βλ. σκέψεις 58-60, 67, 72, 74, 83 και διατακτ.)

5.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 79-82 και διατακτ.)