ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΊΟΥ (δεύτερο τμήμα)

της 15ης Μαΐου 2014 ( *1 )

«Προδικαστική παραπομπή — Προστασία των καταναλωτών — Οδηγία 2003/71/ΕΚ — Άρθρο 14, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ — Κανονισμός (EΚ) 809/2004 — Άρθρα 22, παράγραφος 2, και 29, παράγραφος 1 — Βασικό ενημερωτικό δελτίο — Συμπληρωματικά ενημερωτικά δελτία — Τελικοί όροι — Χρόνος και μέθοδος δημοσιεύσεως των απαιτούμενων πληροφοριών — Όροι δημοσιεύσεως σε ηλεκτρονική μορφή»

Στην υπόθεση C‑359/12,

με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως βάσει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Handelsgericht Wien (Αυστρία) με απόφαση της 12ης Ιουλίου 2012, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 30 Ιουλίου 2012, στο πλαίσιο της δίκης

Michael Timmel

κατά

Aviso Zeta AG,

παρισταμένης της:

Lore Tinhofer,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (δεύτερο τμήμα),

συγκείμενο από τους R. Silva de Lapuerta, πρόεδρο τμήματος, J. L. da Cruz Vilaça (εισηγητή), Γ. Αρέστη, J.-C. Bonichot και A. Arabadjiev, δικαστές,

γενική εισαγγελέας: E. Sharpston

γραμματέας: A. Impellizzeri, υπάλληλος διοικήσεως,

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως της 11ης Σεπτεμβρίου 2013,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

—	ο Μ. Timmel, εκπροσωπούμενος από τους W. Haslinger και J. Motamedi de Silva, Rechtsanwälte,

—	η Aviso Zeta AG, εκπροσωπούμενη από τον A. Jank, Rechtsanwalt,

—	η Βελγική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τους T. Materne και J.‑C. Halleux,

—	η Τσεχική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον M. Smolek και την S. Šindelková,

—	η Ολλανδική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τις C. Wissels και M. de Ree,

—	η Πορτογαλική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον L. Inez Fernandes, καθώς και από τις A. Cunha και S. Borba,

—	η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τους G. Braun και I. Rogalski, καθώς και από την R. Vasileva,

αφού άκουσε τη γενική εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις της κατά τη συνεδρίαση της 26ης Νοεμβρίου 2013,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του άρθρου 14, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, της οδηγίας 2003/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Νοεμβρίου 2003, για το ενημερωτικό δελτίο που πρέπει να δημοσιεύεται κατά τη δημόσια προσφορά κινητών αξιών ή την εισαγωγή τους προς διαπραγμάτευση και την τροποποίηση της οδηγίας 2001/34/ΕΚ (ΕΕ L 345, σ. 64, στο εξής: οδηγία για το ενημερωτικό δελτίο), καθώς και των άρθρων 22, παράγραφος 2, και 29, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΚ) 809/2004 της Επιτροπής, της 29ης Απριλίου 2004, για την εφαρμογή της οδηγίας 2003/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις πληροφορίες που περιέχονται στα ενημερωτικά δελτία, καθώς επίσης και τη μορφή, την ενσωμάτωση με παραπομπή και τη δημοσίευση των ενημερωτικών δελτίων και την κοινοποίηση των δημοσιεύσεων (ΕΕ L 149, σ. 1, στο εξής: κανονισμός για το ενημερωτικό δελτίο).

Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο εκδικάσεως διαφοράς μεταξύ του M. Timmel και της Aviso Zeta AG (στο εξής: Aviso Zeta), με αντικείμενο την καταγγελία συμβάσεως με την οποία ο πρώτος ενεγράφη για την αγορά 40000 τίτλων κινητής αξίας με την ονομασία «Dragon FG Garant», που προσφέρθηκαν προς πώληση μέσω του χρηματοπιστωτικού μεσολαβητή Aviso Zeta.

Το νομικό πλαίσιο

Το δίκαιο της Ένωσης

Η οδηγία για το ενημερωτικό δελτίο

3	Η αιτιολογική σκέψη 4 της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο διευκρινίζει, μεταξύ άλλων, ότι η οδηγία «διευκολύνει τη μεγαλύτερη δυνατή πρόσβαση των επιχειρήσεων στα επενδυτικά κεφάλαια σε όλη την Κοινότητα [...] μέσω της απονομής στους εκδότες ενός “ενιαίου διαβατηρίου”».

4	Κατά την αιτιολογική σκέψη 10 της οδηγίας, ο σκοπός αυτής και των εκτελεστικών της μέτρων είναι να διασφαλίσουν την προστασία των επενδυτών και την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς, σύμφωνα με τα υψηλού επιπέδου κανονιστικά πρότυπα που έχουν εγκριθεί από τα αρμόδια διεθνή φόρα.

Η αιτιολογική σκέψη 31 της ίδιας οδηγίας ορίζει τα εξής:

«Για να διευκολύνεται η κυκλοφορία των διαφόρων εγγράφων που απαρτίζουν το ενημερωτικό δελτίο, η χρήση μέσων ηλεκτρονικής επικοινωνίας, όπως το Διαδίκτυο, θα πρέπει να ενθαρρυνθεί. Το ενημερωτικό δελτίο θα πρέπει να εξακολουθήσει να διατίθεται δωρεάν σε έντυπη μορφή στους επενδυτές κατόπιν αίτησής τους.»

Κατά την αιτιολογική σκέψη 34 της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο:

«Κάθε νέο γεγονός ικανό να επηρεάσει την εκτίμηση της επένδυσης και το οποίο επέρχεται μετά τη δημοσίευση του ενημερωτικού δελτίου αλλά πριν από τη λήξη της προσφοράς ή την έναρξη της διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη αγορά, θα πρέπει να αξιολογείται κατάλληλα από τους επενδυτές και, επομένως, στην περίπτωση αυτή, απαιτούνται η έγκριση και διανομή συμπληρωματικού ενημερωτικού δελτίου.»

Το άρθρο 2, παράγραφος 1, στοιχείο ιηʹ, της οδηγίας αυτής ορίζει ως βασικό ενημερωτικό δελτίο ένα «ενημερωτικό δελτίο περιέχον όλες τις σχετικές πληροφορίες, όπως διευκρινίζονται στα άρθρα 5, 7 και 16, στην περίπτωση που υφίσταται συμπλήρωμα, όσον αφορά τον εκδότη και τις κινητές αξίες που πρόκειται να προσφερθούν στο κοινό ή να εισαχθούν προς διαπραγμάτευση και, κατ’ επιλογήν του εκδότη, τους τελικούς όρους της προσφοράς».

Το άρθρο 5 της προμνησθείσας οδηγίας διευκρινίζει στην παράγραφο 4 τα εξής:

«Για τα ακόλουθα είδη κινητών αξιών, το ενημερωτικό δελτίο μπορεί, κατ’ επιλογή του εκδότη, του προσφέροντος ή του προσώπου που ζητεί την εισαγωγή προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά, να περιλαμβάνει ένα βασικό ενημερωτικό δελτίο με όλες τις πληροφορίες που αφορούν τον εκδότη και τις κινητές αξίες που πρόκειται να αποτελέσουν το αντικείμενο δημόσιας προσφοράς ή να εισαχθούν προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά:

α)	μη μετοχικές κινητές αξίες, συμπεριλαμβανομένων των τίτλων επιλογής (warrants) οποιασδήποτε μορφής, που εκδίδονται στο πλαίσιο προγράμματος προσφοράς·

β)	μη μετοχικές κινητές αξίες που εκδίδονται συνεχώς ή κατ’ επανάληψη από πιστωτικά ιδρύματα, [...]

[...]

Κατά το άρθρο 16, οι πληροφορίες που περιέχει το βασικό ενημερωτικό δελτίο συμπληρώνονται, εν ανάγκη, με επικαιροποιημένες πληροφορίες για τον εκδότη και τις κινητές αξίες που θα αποτελέσουν το αντικείμενο δημόσιας προσφοράς ή εισαγωγής προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά.

Εάν οι τελικοί όροι της προσφοράς δεν περιλαμβάνονται ούτε στο βασικό ενημερωτικό δελτίο ούτε στα συμπληρώματα, οι τελικοί όροι παρέχονται στους επενδυτές και υποβάλλονται στην αρμόδια αρχή όταν γίνεται δημόσια προσφορά, όσο συντομότερα είναι εφικτό, και, ει δυνατόν, πριν από την έναρξη της προσφοράς. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 8, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ.»

Το άρθρο 8, παράγραφος 1, της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο ορίζει τα ακόλουθα:

«Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε όταν η τελική τιμή προσφοράς και ο αριθμός των κινητών αξιών που προσφέρονται στο κοινό δεν μπορούν να περιληφθούν στο ενημερωτικό δελτίο:

α)	το ενημερωτικό δελτίο περιλαμβάνει τα κριτήρια ή/και τις προϋποθέσεις σύμφωνα με τις οποίες θα καθορισθούν τα προαναφερόμενα στοιχεία ή, σε περίπτωση τιμής, η ανώτατη τιμή, ή

β)	η αποδοχή της αγοράς ή της εγγραφής για απόκτηση κινητών αξιών μπορεί να αποσύρεται εντός χρονικού διαστήματος όχι μικρότερου των δύο εργάσιμων ημερών μετά την τελική τιμή προσφοράς και του αριθμού των κινητών αξιών που προσφέρονται με δημόσια εγγραφή.

Η τελική τιμή προσφοράς και ο αριθμός των κινητών αξιών υποβάλλονται στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής και δημοσιεύονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 παράγραφος 2.»

10	Κατά το άρθρο 13, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής, «[τ]ο ενημερωτικό δελτίο δημοσιεύεται μόνο μετά την έγκρισή του από την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής».

Το άρθρο 14, παράγραφοι 2, 5, 7 και 8, της εν λόγω οδηγίας ορίζει τα εξής:

«2. Το ενημερωτικό δελτίο θεωρείται διαθέσιμο στο κοινό όταν δημοσιεύεται:

[...]

β)

σε έντυπη μορφή που τίθεται στη διάθεση του κοινού δωρεάν στην έδρα της αγοράς όπου οι κινητές αξίες γίνονται δεκτές προς διαπραγμάτευση, ή στην καταστατική έδρα του εκδότη και στις έδρες των χρηματοπιστωτικών μεσολαβητών που τοποθετούν ή πωλούν τις κινητές αξίες, συμπεριλαμβανομένων των οργανισμών πληρωμής, ή

γ)	σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοθέση του εκδότη και, ενδεχομένως, στην ιστοθέση των χρηματοπιστωτικών μεσολαβητών που τοποθετούν ή πωλούν τις κινητές αξίες, συμπεριλαμβανομένων των οργανισμών πληρωμής, ή

δ)	σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοθέση της οργανωμένης αγοράς όπου ζητείται η εισαγωγή για διαπραγμάτευση, ή

ε)	σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοθέση της αρμόδιας αρχής του κράτους μέλους καταγωγής εφόσον η εν λόγω αρχή απεφάσισε να προσφέρει αυτή την υπηρεσία.

[...]

5. Όταν το ενημερωτικό δελτίο απαρτίζεται από διάφορα έγγραφα ή/και περιλαμβάνει πληροφορίες ενσωματωθείσες μέσω παραπομπής, τα έγγραφα και οι πληροφορίες που απαρτίζουν το ενημερωτικό δελτίο μπορούν να δημοσιεύονται και να διανέμονται χωριστά, εφόσον τα έγγραφα αυτά διατίθενται δωρεάν στο κοινό σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 2. [...]

[...]

7. Όταν το ενημερωτικό δελτίο διατίθεται στο κοινό μέσω δημοσίευσής του σε ηλεκτρονική μορφή, ένα έντυπο αντίγραφό του πρέπει να χορηγείται δωρεάν στους επενδυτές, ύστερα από σχετική αίτησή τους και ατελώς, από τον εκδότη, τον προσφέροντα, το πρόσωπο που ζητεί την εισαγωγή προς διαπραγμάτευση ή τους χρηματοπιστωτικούς μεσολαβητές που τοποθετούν ή πωλούν τις κινητές αξίες.

8. Για να λαμβάνονται υπόψη οι τεχνικές εξελίξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές και για να διασφαλισθεί η ομοιόμορφη εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, η Επιτροπή, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 24 παράγραφος 2, θεσπίζει εκτελεστικά μέτρα σχετικά με τις παραγράφους 1, 2, 3 και 4. Η πρώτη δέσμη εκτελεστικών μέτρων θεσπίζεται έως την 1η Ιουλίου 2004.»

Το άρθρο 16, παράγραφος 1, της ίδιας οδηγίας προβλέπει τα εξής:

«Κάθε σημαντικό νέο στοιχείο, ή τεχνικό σφάλμα ή ανακρίβεια στις πληροφορίες που περιέχει το ενημερωτικό δελτίο, το οποίο είναι ικανό να επηρεάσει την εκτίμηση για τις κινητές αξίες και που ανακύπτει ή διαπιστώνεται μεταξύ του χρόνου που μεσολαβεί από την έγκριση του ενημερωτικού δελτίου έως την οριστική λήξη της δημόσιας προσφοράς ή, ανάλογα με την περίπτωση, την έναρξη της διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη αγορά, αναφέρεται σε συμπλήρωμα του ενημερωτικού δελτίου. Το συμπλήρωμα αυτό εγκρίνεται με τον ίδιο τρόπο εντός επτά εργάσιμων ημερών κατ’ ανώτατο όριο, και δημοσιεύεται σύμφωνα με ίδιες ρυθμίσεις με εκείνες που εφαρμόσθηκαν όταν δημοσιεύθηκε το αρχικό ενημερωτικό δελτίο. Το περιληπτικό σημείωμα και οι ενδεχόμενες μεταφράσεις του πρέπει επίσης να συμπληρώνονται, εάν τούτο απαιτείται, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι νέες πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο συμπλήρωμα.»

Ο κανονισμός για το ενημερωτικό δελτίο

Η αιτιολογική σκέψη 21 του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο διευκρινίζει:

«Το βασικό ενημερωτικό δελτίο και οι τελικοί του όροι πρέπει να περιέχουν τις ίδιες πληροφορίες όπως και το ενημερωτικό δελτίο. Όλες οι γενικές αρχές που εφαρμόζονται στο ενημερωτικό δελτίο πρέπει συνεπώς να εφαρμόζονται επίσης και στους τελικούς όρους. Ωστόσο, εάν οι τελικοί όροι δεν περιλαμβάνονται στο βασικό ενημερωτικό δελτίο δεν απαιτείται έγκριση τους από την αρμόδια αρχή.»

Κατά την αιτιολογική σκέψη 25 του κανονισμού αυτού, η μεγαλύτερη ευελιξία που παρέχει ο συνδυασμός του βασικού ενημερωτικού δελτίου με τους τελικούς όρους του σε σύγκριση με ένα ενημερωτικό δελτίο που δημοσιεύεται μόνον μία φορά δεν πρέπει να εμποδίζει την εύκολη πρόσβαση των επενδυτών στις σημαντικές πληροφορίες.

Η αιτιολογική σκέψη 26 του προμνησθέντος κανονισμού ορίζει ότι «[σ]το βασικό ενημερωτικό δελτίο πρέπει να αναφέρεται σαφώς το είδος των πληροφοριών που πρέπει περιληφθούν στους τελικούς όρους. Η απαίτηση αυτή πρέπει να μπορεί να ικανοποιείται με διάφορους τρόπους· για παράδειγμα, το βασικό ενημερωτικό δελτίο θα μπορούσε να περιέχει είτε ασυμπλήρωτα σημεία για την προσθήκη ενδεχόμενων πληροφοριών στους τελικούς όρους, είτε κατάλογο ελλειπουσών πληροφοριών».

Κατά το άρθρο 22, παράγραφοι 1, 2, 4, 5 και 7, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο:

«1. Το βασικό ενημερωτικό δελτίο καταρτίζεται χρησιμοποιώντας ένα από πρότυπα ενημερωτικού δελτίου και συνόλων πρόσθετων πληροφοριών που αναφέρονται στα άρθρα 4 έως 20, ή έναν από τους συνδυασμούς τους που καθορίζονται στο παράρτημα XVIII για τις διάφορες κατηγορίες κινητών αξιών.

Το βασικό ενημερωτικό δελτίο περιέχει τα πληροφοριακά στοιχεία που προβλέπονται στα παραρτήματα I έως XVII ανάλογα με το είδος του εκδότη και την κατηγορία των σχετικών κινητών αξιών, σύμφωνα με τα πρότυπα ενημερωτικού δελτίου και τα σύνολα πρόσθετων πληροφοριών που καθορίζονται στα άρθρα 4 έως 20. Η αρμόδια αρχή δεν ζητεί να περιληφθούν σε ενημερωτικό δελτίο πληροφοριακά στοιχεία που δεν αναφέρονται στα παραρτήματα I έως XVII.

Για να διασφαλιστεί η τήρηση της υποχρέωσης που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 της [οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο], η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής, όταν εγκρίνει βασικό ενημερωτικό δελτίο σύμφωνα με το άρθρο 13 αυτής της οδηγίας, δύναται να ζητήσει όπως οι πληροφορίες που γνωστοποιεί ο εκδότης, ο προσφέρων ή το πρόσωπο που ζητά την εισαγωγή για διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά συμπληρωθούν, κατά περίπτωση, για κάθε πληροφοριακό στοιχείο.

2. Ο εκδότης, ο προσφέρων ή το πρόσωπο που ζητεί την εισαγωγή για διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά δύναται να παραλείψει πληροφοριακά στοιχεία τα οποία δεν είναι γνωστά κατά τη στιγμή της έγκρισης του βασικού ενημερωτικού δελτίου και μπορούν να καθοριστούν μόνον κατά τη στιγμή της έκδοσης.

[...]

4. Οι τελικοί όροι που επισυνάπτονται σε ένα βασικό ενημερωτικό δελτίο περιλαμβάνουν μόνο τα πληροφοριακά στοιχεία από τα πρότυπα ενημερωτικού δελτίου των διαφόρων σημειωμάτων κινητών αξιών σύμφωνα με τα οποία καταρτίζεται το βασικό ενημερωτικό δελτίο.

5. Εκτός από τις πληροφορίες που προβλέπονται στα πρότυπα ενημερωτικού δελτίου και τα σύνολα πρόσθετων πληροφοριών των άρθρων 4 έως 20, το βασικό ενημερωτικό δελτίο περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:

1)	τις πληροφορίες που θα περιληφθούν στους τελικούς όρους·

τη μέθοδο δημοσίευσης των τελικών όρων· εάν, κατά τη στιγμή της έγκρισης του ενημερωτικού δελτίου, ο εκδότης δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει τη μέθοδο δημοσίευσης των τελικών όρων, ο εν λόγω εκδότης διευκρινίζει τον τρόπο με τον οποίον το κοινό θα ενημερωθεί για την επιλεγείσα μέθοδο δημοσίευσης των τελικών όρων·

[...]

7. Όταν ένα γεγονός που αναφέρεται στο άρθρο 16 παράγραφος 1 της [οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο] λαμβάνει χώρα κατά το χρόνο που μεσολαβεί μεταξύ της έγκρισης του βασικού ενημερωτικού δελτίου και της οριστικής λήξης της δημόσιας προσφοράς ή, ανάλογα με την περίπτωση, της έναρξης διαπραγμάτευσης αυτών των κινητών αξιών σε ρυθμιζόμενη αγορά, ο εκδότης, ο προσφέρων ή το πρόσωπο που ζητεί την εισαγωγή για διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά, δημοσιεύει συμπλήρωμα πριν από την οριστική λήξη της προσφοράς ή την εισαγωγή αυτών των κινητών αξιών για διαπραγμάτευση.»

17	Κατά το άρθρο 26, παράγραφος 5, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο, «[ο]ι τελικοί όροι που αφορούν το βασικό ενημερωτικό δελτίο υποβάλλονται είτε υπό μορφή χωριστού εγγράφου που περιέχει μόνο τους τελικούς όρους είτε με ενσωμάτωση των τελικών όρων στο βασικό ενημερωτικό δελτίο».

Το άρθρο 29, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού ορίζει τα εξής:

«Η δημοσίευση του ενημερωτικού δελτίου ή του βασικού ενημερωτικού δελτίου σε ηλεκτρονική μορφή, είτε σύμφωνα με τα στοιχεία γ), δ) και ε) του άρθρου 14 παράγραφος 2 της [οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο], είτε ως συμπληρωματικό μέσο για την ενημέρωση του κοινού, υπόκειται στις ακόλουθες απαιτήσεις:

1)	η πρόσβαση στο ενημερωτικό δελτίο ή στο βασικό ενημερωτικό δελτίο κατά την είσοδο στο δικτυακό τόπο πρέπει να είναι ευχερής·

[...]

4)	οι επενδυτές πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να τηλεφορτώσουν και να εκτυπώσουν το ενημερωτικό δελτίο ή το βασικό ενημερωτικό δελτίο.

[...]»

Το αυστριακό δίκαιο

Κατά το άρθρο 5, παράγραφος 1, του νόμου περί κεφαλαιαγοράς (Kapitalmarktgesetz), της 6ης Δεκεμβρίου 1991 (BGBl. 625/1991):

«Αν προσφορά υποκείμενη στις διατυπώσεις ενημερωτικού δελτίου πραγματοποιείται χωρίς προηγούμενη δημοσίευση δελτίου ή των κατά το άρθρο 6 στοιχείων, οι επενδυτές, ήτοι οι καταναλωτές υπό την έννοια του άρθρου 1, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο, του νόμου περί προστασίας των καταναλωτών [Konsumentenschutzgesetz], μπορούν να ανακαλέσουν την προσφορά τους ή να υπαναχωρήσουν από τη σύμβαση».

Η διαφορά της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα

Στις 30 Οκτωβρίου 2006, ο M. Timmel, κάτοικος Βιέννης (Αυστρία), ενεγράφη ενώπιον της εδρεύουσας επίσης στη Βιέννη Aviso Zeta για την αγορά 40000 τεμαχίων του τίτλου «Dragon FX Garant», των οποίων η ανά μονάδα ονομαστική αξία ήταν κατώτερη των 50000 ευρώ και εκδότης των οποίων ήταν η εδρεύουσα στο Άμστερνταμ (Κάτω Χώρες) Lehman Brothers Treasury Co. BV.

Στη συνέχεια, ο M. Timmel δήλωσε ότι επιθυμούσε να υπαναχωρήσει από την εγγραφή αυτή βάσει του άρθρου 5 του νόμου περί κεφαλαιαγοράς της 6ης Δεκεμβρίου 1991, προβάλλοντας ότι η προσφορά είχε πραγματοποιηθεί χωρίς νομότυπη δημοσίευση των σχετικών με αυτήν πληροφοριών. Ισχυρίζεται ότι δεν είχαν δημοσιευτεί ούτε ο Διεθνής Αριθμός Αναγνωρίσεως Τίτλων (ISIN) ούτε το νόμισμα στο οποίο πραγματοποιήθηκε η έκδοση, ούτε κάποια πληροφορία σχετικά με τις παρελθούσες και τις μελλοντικές επιδόσεις του σχετικού προϊόντος ούτε η μέθοδος υπολογισμού της αποδόσεως.

Κατά τον M. Timmel, το βασικό ενημερωτικό δελτίο και τα τρία συμπληρώματα δημοσιεύτηκαν αντιστοίχως στις 9 και 29 Αυγούστου 2006, καθώς και στις 6 και 26 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους. Ομοίως, το σχέδιο των τελικών όρων δημοσιεύθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2006 και η οριστική τους μορφή στις 4 Δεκεμβρίου 2006.

Εντούτοις, δεν πραγματοποιήθηκε κάποια νομότυπη δημοσίευση στην έδρα του χρηματιστηρίου εισαγωγής, στην έδρα του εκδότη ή στην έδρα του χρηματοπιστωτικού μεσολαβητή. Τα διαφορετικά έγγραφα που απαρτίζουν το ενημερωτικό δελτίο ήταν, συγκεκριμένα, διαθέσιμα μόνο στη Βιέννη. Τα σχετικά με την προσφορά πώλησης κινητών αξιών έγγραφα ήταν, εξάλλου, διαθέσιμα για κάποιο χρονικό διάστημα στην ιστοσελίδα του Χρηματιστηρίου του Λουξεμβούργου, αλλά η πρόσβαση σε αυτά προϋπέθετε διαδικασία εγγραφής, καθώς και καταβολή τέλους, μεταξύ άλλων, για την πρόσβαση στο υποχρεωτικό συμπλήρωμα του ενημερωτικού δελτίου που αφορά τους τελικούς όρους της εν λόγω προσφοράς.

Στο πλαίσιο αυτό, ο M. Timmel προσέφυγε ενώπιον του Handelsgericht Wien (Εμποροδικείο της Βιέννης). Το τελευταίο εκτιμά ότι η έκβαση της διαφοράς εξαρτάται, κυρίως, από το κατά πόσον η Aviso Zeta όφειλε να δημοσιεύσει, σύμφωνα με το άρθρο 22, παράγραφος 2, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο, τις πληροφορίες που κατ’ αρχήν απαιτούνται, οι οποίες, καίτοι δεν ήταν ακόμα γνωστές κατά τον χρόνο εγκρίσεως του βασικού ενημερωτικού δελτίου, ήταν ωστόσο γνωστές κατά τη δημοσίευση ενός συμπληρώματος.

Το αιτούν δικαστήριο επισημαίνει επίσης μια απόκλιση μεταξύ των διαφορετικών γλωσσικών αποδόσεων του άρθρου 14, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, του οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο όσον αφορά το κατά πόσον η διάθεση του ενημερωτικού δελτίου στο κοινό πρέπει να πραγματοποιείται, σωρευτικά ή εναλλακτικά, στην καταστατική έδρα του εκδότη και στα γραφεία των χρηματοοικονομικών μεσολαβητών.

Υπό τις συνθήκες αυτές, το Handelsgericht Wien αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα εξής προδικαστικά ερωτήματα:

«1)

Έχει το άρθρο 22, παράγραφος 2, του κανονισμού [για το ενημερωτικό δελτίο] την έννοια ότι οι κατ’ αρχήν απαιτούμενες πληροφορίες, οι οποίες δεν ήσαν ακόμη γνωστές κατά τον χρόνο εγκρίσεως του βασικού ενημερωτικού δελτίου, πλην όμως είναι ήδη γνωστές κατά τον χρόνο της δημοσιεύσεως συμπληρώματος του ενημερωτικού δελτίου, πρέπει να περιληφθούν σ’ αυτό;

Τυγχάνει εφαρμογής η εξαιρετική ρύθμιση του άρθρου 22, παράγραφος 2, του κανονισμού [για το ενημερωτικό δελτίο], κατά την οποία είναι δυνατή η παράλειψη πληροφοριακών στοιχείων κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 22, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, ακόμη και αν αυτά τα (απαιτούμενα) πληροφοριακά στοιχεία ήσαν γνωστά πριν από την ημερομηνία εκδόσεως των τίτλων, αλλά μετά τη δημοσίευση του βασικού ενημερωτικού δελτίου, στο οποίο δεν περιελήφθησαν;

Μπορεί να γίνει λόγος για νομότυπη δημοσίευση, εάν δημοσιεύθηκε μόνον ένα βασικό ενημερωτικό δελτίο χωρίς τα απαιτούμενα πληροφοριακά στοιχεία σύμφωνα με το άρθρο 22, παράγραφος 1, [δεύτερο εδάφιο,] του κανονισμού [για το ενημερωτικό δελτίο], και ειδικότερα σύμφωνα με το παράρτημα V (που αφορά κινητές αξίες ονομαστικής αξίας μικρότερης των 50000 ευρώ έκαστη) και δεν ακολούθησε δημοσίευση των τελικών όρων;

Πληρούται η προβλεπόμενη στο άρθρο 29, παράγραφος 1, σημείο 1, του κανονισμού [για το ενημερωτικό δελτίο] προϋπόθεση ότι η πρόσβαση στο ενημερωτικό δελτίο ή το βασικό ενημερωτικό δελτίο κατά την είσοδο στον δικτυακό τόπο πρέπει να είναι ευχερής:

α)

όταν για τη δυνατότητα προσβάσεως, τη φόρτωση αρχείων καθώς και την εκτύπωση είναι αναγκαία η εγγραφή στον δικτυακό τόπο, στον οποίο μπορεί, στη συνέχεια, να πραγματοποιηθεί η πρόσβαση, για δε την εγγραφή απαιτείται η αποδοχή ρήτρας περί αποποιήσεως ευθύνης (Disclaimer) και η γνωστοποίηση ηλεκτρονικής διευθύνσεως, ή

β)	εάν προς τούτο πρέπει να καταβληθεί αντίτιμο, ή

γ)

εάν η δυνατότητα δωρεάν προσβάσεως σε τμήματα των ενημερωτικών δελτίων περιορίζεται σε δύο έγγραφα το μήνα, πλην όμως για τη λήψη του συνόλου των απαιτούμενων πληροφοριακών στοιχείων υπό την έννοια του άρθρου 22, παράγραφος 1, [δεύτερο εδάφιο,] του κανονισμού [για το ενημερωτικό δελτίο], είναι αναγκαία η φόρτωση τουλάχιστον τριών εγγράφων;

5)	Έχει η διάταξη του άρθρου 14, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, της οδηγίας [για το ενημερωτικό δελτίο] την έννοια ότι το βασικό ενημερωτικό δελτίο πρέπει να τίθεται στη διάθεση του κοινού στην καταστατική έδρα του εκδότη και στα γραφεία των χρηματοοικονομικών μεσολαβητών;»

Επί των προδικαστικών ερωτημάτων

Επί του πρώτου και του δεύτερου ερωτήματος

Με το πρώτο και με το δεύτερο ερώτημά του, τα οποία πρέπει να εξεταστούν από κοινού, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί κατά πόσον το άρθρο 22, παράγραφος 2, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο έχει την έννοια ότι το συμπλήρωμα του ενημερωτικού δελτίου πρέπει να περιλαμβάνει τις βάσει της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού απαιτούμενες πληροφορίες οι οποίες, παρότι δεν ήταν γνωστές κατά τον χρόνο δημοσιεύσεως του βασικού ενημερωτικού δελτίου, ήταν ωστόσο γνωστές κατά τον χρόνο δημοσιεύσεως ενός συμπληρώματος του ενημερωτικού αυτού δελτίου ή κατά πόσον, ενδεχομένως, μπορούν να παραλειφθούν οι εν λόγω πληροφορίες.

28	Προκαταρκτικώς, πρέπει να υπομνησθεί ότι το άρθρο 22 του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο αφορά τις πληροφορίες που πρέπει να περιλαμβάνονται στο βασικό ενημερωτικό δελτίο, καθώς και στους τελικούς όρους.

29	Στο πλαίσιο αυτό, από το άρθρο 26, παράγραφος 5, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο προκύπτει ότι η διάταξη αυτή παρέχει ορισμένη ευελιξία στους εκδότες επιτρέποντας τη δημοσίευση των τελικών όρων είτε στο βασικό ενημερωτικό δελτίο είτε σε χωριστό έγγραφο.

Πράγματι, υφίσταται διάκριση μεταξύ, αφενός, των διευκρινίσεων που είναι αναγκαίες για την πραγματοποίηση συγκεκριμένης συναλλαγής (όπως η τελική τιμή των οικείων κινητών αξιών) και, αφετέρου, των πληροφοριών γενικής φύσεως που επιτρέπουν στους επενδυτές να αξιολογήσουν εμπεριστατωμένα τους ενδεχόμενους κινδύνους, πριν αποφασίσουν να εγγραφούν.

Εντούτοις, το άρθρο 22, παράγραφος 5, σημείο 1, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο υποχρεώνει τον εκδότη να αναφέρει, στο βασικό ενημερωτικό δελτίο, τις πληροφορίες που θα περιληφθούν στους τελικούς όρους. Κρίθηκε, συνεπώς, ότι, εάν οι περιεχόμενες στους τελικούς όρους πληροφορίες δεν ήταν δυνατόν να περιληφθούν στο ενημερωτικό δελτίο, η ύπαρξή τους έπρεπε, εντούτοις, να μνημονεύεται στο τελευταίο.

Επιπλέον, το άρθρο 22, παράγραφος 7, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο προβλέπει ότι, όταν μεταξύ του χρόνου που μεσολαβεί από την έγκριση του βασικού ενημερωτικού δελτίου έως την οριστική λήξη της δημόσιας προσφοράς λαμβάνει χώρα ένα σημαντικό νέο γεγονός, ένα ουσιώδες σφάλμα ή μια ουσιαστική ανακρίβεια αναφορικά με τις περιεχόμενες στο βασικό ενημερωτικό δελτίο πληροφορίες, το οποίο είναι ικανό να επηρεάσει την εκτίμηση των κινητών αξιών, κατά την έννοια του άρθρου 16, παράγραφος 1, του ίδιου άρθρου, ο εκδότης ή ο προσφέρων οφείλει να δημοσιεύσει συμπλήρωμα του ενημερωτικού δελτίου πριν από την προμνησθείσα οριστική λήξη της προσφοράς.

Υπό το πρίσμα των προαναφερθέντων πρέπει να ερμηνευθεί το άρθρο 22, παράγραφος 2, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο, το οποίο επιτρέπει, μεταξύ άλλων, στον εκδότη ή στον προσφέροντα να μην κοινοποιεί ορισμένες πληροφορίες που απαιτούνται βάσει της παραγράφου 1 του ίδιου άρθρου, στην περίπτωση που αυτές δεν είναι γνωστές κατά τον χρόνο της εγκρίσεως του βασικού ενημερωτικού δελτίου και μπορούν να καθοριστούν μόνον κατά τον χρόνο της εκδόσεως.

Ως προς τούτο, από την a contrario ερμηνεία των διατάξεων αυτών προκύπτει ότι, όπως αναφέρει η γενική εισαγγελέας στο σημείο 38 των προτάσεών της, οσάκις ο εκδότης ή ο προσφέρων γνωρίζει πράγματι τις πληροφορίες, στις οποίες αναφέρεται το άρθρο 22, παράγραφος 1, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο, ή είναι σε θέση να τις καθορίσει κατά τον χρόνο της εγκρίσεως του βασικού ενημερωτικού δελτίου, οι εν λόγω πληροφορίες πρέπει να δημοσιευθούν στο ίδιο ενημερωτικό δελτίο.

Εάν οι απαιτούμενες πληροφορίες οι οποίες δεν είναι γνωστές κατά τον χρόνο της δημοσιεύσεως του βασικού ενημερωτικού δελτίου και μπορούν να καθοριστούν μόνον κατά τη στιγμή της εκδόσεως δεν συνιστούν, αυτές καθαυτές, ούτε σημαντικό νέο γεγονός ούτε ουσιώδες σφάλμα ή ουσιαστική ανακρίβεια, κατά την έννοια του άρθρου 16, παράγραφος 1, της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο, θα πρέπει, ενδεχομένως, να δημοσιευθούν στους τελικούς όρους.

Πράγματι, από τις αιτιολογικές σκέψεις 21 και 25 του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο προκύπτει ότι ένα βασικό ενημερωτικό δελτίο που συμπληρώνεται με τους τελικούς όρους πρέπει να περιέχει ένα επίπεδο πληροφοριών αντίστοιχο με εκείνο του ενημερωτικού δελτίου που δημοσιεύεται μόνον μία φορά. Τούτο συνεπάγεται, ειδικότερα, ότι οι πληροφορίες που απαιτούνται βάσει του άρθρου 22, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού, οι οποίες δεν είναι γνωστές κατά τον χρόνο της δημοσιεύσεως του βασικού ενημερωτικού δελτίου και οι οποίες μπορούν να καθοριστούν μόνον κατά τη στιγμή της εκδόσεως, γνωστοποιούνται στους τελικούς όρους.

Εάν, αντιθέτως, οι πληροφορίες αυτές, αφενός, συνιστούν σημαντικό νέο γεγονός, διορθώνουν ουσιώδες σφάλμα ή ουσιαστική ανακρίβεια και, αφετέρου, είναι ικανές να επηρεάσουν την εκτίμηση των κινητών αξιών, επιβάλλουν τη δημοσίευση συμπληρώματος, σύμφωνα με ό,τι προβλέπουν το άρθρο 16, παράγραφος 1, της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο και το άρθρο 22, παράγραφος 7, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο.

38	Συναφώς, απόκειται στο εθνικό δικαστήριο να καθορίσει κατά πόσον, στο πλαίσιο της υποθέσεως της κύριας δίκης, οι επίμαχες πληροφορίες ασκούσαν επιρροή στην εκτίμηση των κινητών αξιών, κατά την έννοια του άρθρου 16, παράγραφος 1, της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο

39	Όπως αναφέρει η γενική εισαγγελέας στο σημείο 43 των προτάσεών της, η απάντηση στο ερώτημα αυτό απαιτεί εκτίμηση των αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με το είδος των πληροφοριών και την επίδραση που μπορεί να έχουν στην απόφαση ενός επενδυτή να εγγραφεί για την απόκτηση των κινητών αξιών.

Συνεπώς, στο πρώτο και στο δεύτερο ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 22, παράγραφος 2, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο έχει την έννοια ότι οι απαιτούμενες βάσει της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού πληροφορίες, οι οποίες δεν ήταν γνωστές κατά τον χρόνο της δημοσιεύσεως του βασικού ενημερωτικού δελτίου, ήταν ωστόσο γνωστές κατά τον χρόνο της εκδόσεως του συμπληρώματος του ενημερωτικού αυτού δελτίου, πρέπει να δημοσιεύονται στο συμπλήρωμα αυτό, εφόσον οι εν λόγω πληροφορίες συνιστούν σημαντικό νέο γεγονός, ουσιώδες σφάλμα ή ουσιαστική ανακρίβεια, που μπορούν να επηρεάσουν την εκτίμηση των κινητών αξιών, κατά την έννοια του άρθρου 16, παράγραφος 1, της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο, κάτι που απόκειται στο αιτούν δικαστήριο να εκτιμήσει.

Επί του τρίτου ερωτήματος

Με το τρίτο ερώτημά του, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί κατά πόσον πληρούνται οι απαιτήσεις του άρθρου 22 του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο οσάκις δημοσιεύεται ένα βασικό ενημερωτικό δελτίο που δεν περιέχει τα πληροφοριακά στοιχεία που απαιτούνται βάσει της παραγράφου 1, δεύτερο εδάφιο, του άρθρου αυτού και, ειδικότερα, εκείνα του παραρτήματος V του κανονισμού αυτού, χωρίς να δημοσιεύονται οι τελικοί όροι.

Από την απάντηση που δόθηκε στο πρώτο και στο δεύτερο ερώτημα προκύπτει ότι, προκειμένου να πληροί ένα ενημερωτικό δελτίο τις απαιτήσεις του άρθρου 22 του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο, πρέπει, πρώτον, βάσει της παραγράφου 1, του άρθρου αυτού, το βασικό ενημερωτικό δελτίο να περιέχει τις πληροφορίες οι οποίες απαιτούνται και είναι γνωστές στον εκδότη κατά τον χρόνο της εκδόσεώς του.

Επιπλέον, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι, δυνάμει του άρθρου 13, παράγραφος 1, της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο και του άρθρου 22, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο, το βασικό ενημερωτικό δελτίο πρέπει να δημοσιεύεται μετά την έγκρισή του από τις αρμόδιες αρχές.

Δεύτερον, οι απαιτούμενες πληροφορίες που γνωστοποιήθηκαν στον εκδότη μετά την έκδοση του βασικού ενημερωτικού δελτίου, αλλά πριν την οριστική λήξη της δημόσιας προσφοράς, πρέπει να περιλαμβάνονται σε συμπλήρωμα, εφόσον συνιστούν σημαντικό νέο στοιχείο, ουσιώδες σφάλμα ή ουσιαστική ανακρίβεια, κατά την έννοια του άρθρου 16, παράγραφος 1, της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο.

45	Η νομότυπη δημοσίευση ενός τέτοιου συμπληρώματος προϋποθέτει, επίσης, την προηγούμενη έγκρισή του από τις αρμόδιες αρχές, σύμφωνα με το άρθρο 16, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής.

Εάν οι εν λόγω πληροφορίες δεν συνιστούν σημαντικό νέο στοιχείο, ουσιώδες σφάλμα ή ουσιαστική ανακρίβεια, κατά την έννοια του άρθρου 16, παράγραφος 1, της προμνησθείσας οδηγίας, πρέπει να δημοσιευθούν στους τελικούς όρους, εφόσον πληρούνται οι όροι του άρθρου 22, παράγραφος 4, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο και εφόσον οι πληροφορίες αυτές δεν τροποποιούν ούτε αντικαθιστούν κάποια πληροφορία του βασικού ενημερωτικού δελτίου.

47	Επιπλέον, βάσει του άρθρου 22, παράγραφος 5, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο, το βασικό ενημερωτικό δελτίο πρέπει να αναφέρει τις πληροφορίες που θα περιλαμβάνονται στους τελικούς αυτούς όρους.

Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να σημειωθεί ότι, όπως μνημονεύεται στην αιτιολογική σκέψη 21 του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο, η δημοσίευση των τελικών όρων δεν απαιτεί την προηγούμενη έγκρισή τους από τις αρμόδιες αρχές. Πράγματι, από το άρθρο 5, παράγραφος 4, τρίτο εδάφιο, της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο προκύπτει ότι, εάν οι τελικοί όροι της προσφοράς δεν περιλαμβάνονται ούτε στο βασικό ενημερωτικό δελτίο ούτε σε συμπλήρωμα, οι τελικοί όροι γνωστοποιούνται στους επενδυτές και υποβάλλονται στην αρμόδια αρχή όσο συντομότερα είναι εφικτό και, ει δυνατόν, πριν από την έναρξη της προσφοράς.

Κατά συνέπεια, στο τρίτο ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι δεν πληρούνται οι απαιτήσεις του άρθρου 22 του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο οσάκις δημοσιεύεται βασικό ενημερωτικό δελτίο που δεν περιέχει τα πληροφοριακά στοιχεία που απαιτούνται βάσει της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού, και ειδικότερα εκείνα του παραρτήματος V του κανονισμού αυτού, εάν η δημοσίευση αυτή δεν συμπληρώνεται με τη δημοσίευση των τελικών όρων. Προκειμένου να είναι δυνατή η ενσωμάτωση στους τελικούς όρους των πληροφοριών που πρέπει να περιλαμβάνονται στο βασικό ενημερωτικό δελτίο σύμφωνα με το άρθρο 22, παράγραφος 1, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο, είναι αναγκαίο το βασικό ενημερωτικό δελτίο να αναφέρει τις πληροφορίες που θα περιληφθούν στους τελικούς αυτούς όρους και οι πληροφορίες αυτές να πληρούν τις απαιτήσεις του άρθρου 22, παράγραφος 4, του εν λόγω κανονισμού.

Επί του τέταρτου ερωτήματος

Με το τέταρτο ερώτημά του, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί κατά πόσον το άρθρο 29, παράγραφος 1, σημείο 1, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο έχει την έννοια ότι πληρούται η απαίτηση κατά την οποία πρέπει να είναι ευχερής η πρόσβαση στο ενημερωτικό δελτίο κατά την είσοδο στον διαδικτυακό τόπο μέσω του οποίου διατίθεται στο κοινό, οσάκις απαιτείται εγγραφή στον διαδικτυακό αυτό τόπο σε συνδυασμό με ρήτρα περί αποποιήσεως ευθύνης και με υποχρέωση γνωστοποιήσεως μιας ηλεκτρονικής διευθύνσεως, ή οσάκις η ηλεκτρονική αυτή πρόσβαση απαιτεί την καταβολή αντιτίμου, ή, ακόμα, οσάκις η δωρεάν πρόσβαση σε τμήματα του ενημερωτικού δελτίου περιορίζεται σε δύο έγγραφα ανά μήνα.

Όσον αφορά, πρώτον, την υποχρέωση εγγραφής σε συνδυασμό με ρήτρα περί αποποιήσεως ευθύνης και με υποχρέωση γνωστοποιήσεως μιας ηλεκτρονικής διευθύνσεως, επιβάλλεται η διαπίστωση ότι τέτοιοι όροι περιορίζουν την πρόσβαση στο ενημερωτικό δελτίο που δημοσιεύεται σε ηλεκτρονική μορφή και δεν συνάδουν, αυτοί καθαυτούς, με την απαίτηση περί ευχερούς προσβάσεως του άρθρου 29, παράγραφος 1, σημείο 1, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο.

Τέτοιοι όροι μπορούν, ειδικότερα, να αποθαρρύνουν ορισμένους δυνητικούς επενδυτές. Επιπλέον, η αποδοχή ρήτρας περί αποποιήσεως ευθύνης συνιστά όρο που εισάγει άνιση μεταχείριση μεταξύ του ενδεχόμενου εκδότη ή μεσολαβητή και του δυνητικού επενδυτή και αντιβαίνει, ως εκ τούτου, στον σκοπό της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο ο οποίος υπομνήσθηκε στην αιτιολογική σκέψη 10 αυτής και αφορά στην προστασία των επενδυτών.

Όσον αφορά, δεύτερον, την υποχρέωση καταβολής τιμήματος για την πρόσβαση στο ενημερωτικό δελτίο σε ηλεκτρονική μορφή, το άρθρο 29, παράγραφος 1, σημείο 1, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο πρέπει να ερμηνευθεί υπό το πρίσμα του άρθρου 14, παράγραφος 5, της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο, το οποίο προβλέπει ρητώς ότι το ενημερωτικό δελτίο πρέπει να διατίθεται δωρεάν στο κοινό, ακόμα και αν τα διάφορα στοιχεία που το απαρτίζουν δημοσιεύονται χωριστά.

Κατά συνέπεια, η ηλεκτρονική δημοσίευση ενός ενημερωτικού δελτίου από τον φορέα ενός διαδικτυακού τόπου, η πρόσβαση στον οποίο γίνεται με καταβολή αντιτίμου, ή ο οποίος παρέχει δωρεάν πρόσβαση μόνον σε ορισμένα έγγραφα που απαρτίζουν το ενημερωτικό αυτό δελτίο, πρέπει να θεωρηθεί ότι δεν πληροί τον όρο περί ευχερούς προσβάσεως του άρθρου 29, παράγραφος 1, σημείο 1, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο.

55	Πρέπει, τέλος, να διευκρινιστεί ότι το άρθρο 14, παράγραφος 7, της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο, το οποίο ορίζει ότι σε περίπτωση δημοσιεύσεως σε ηλεκτρονική μορφή πρέπει να χορηγείται δωρεάν στον επενδυτή ένα έντυπο αντίγραφο ύστερα από σχετική αίτησή του, δεν μπορεί να ασκεί επιρροή συναφώς.

Πράγματι, δεν προκύπτει από καμία διάταξη της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο ή του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο, ούτε από τη γενική οικονομία των νομοθετημάτων αυτών ότι ο όρος προσβασιμότητας στα έγγραφα που απαρτίζουν το ενημερωτικό δελτίο μπορεί να εκτιμάται διαφορετικά αναλόγως του τρόπου γνωστοποιήσεως που επιλέγει ο εκδότης.

Αντιθέτως, ο νομοθέτης της Ένωσης μερίμνησε να διευκρινίσει, στο άρθρο 29, παράγραφος 1, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο, ότι πρέπει να πληρούνται οι οριζόμενοι στο άρθρο αυτό όροι δημοσιεύσεως σε ηλεκτρονική μορφή, ότι η δημοσίευση πρέπει να γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 14, παράγραφος 2, στοιχεία γʹ έως εʹ, της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο, ή ότι η δημοσίευση αυτή σε ηλεκτρονική μορφή συνιστά συμπληρωματικό μόνον μέσο για την ενημέρωση του κοινού.

Ομοίως, από την αιτιολογική σκέψη 31 της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο προκύπτει ότι πρόθεση του ανωτέρω νομοθέτη ήταν να ενθαρρύνει τη δημοσίευση των ενημερωτικών δελτίων με ηλεκτρονικά μέσα στο μέτρο που κατ’ αυτόν τον τρόπο διευκολύνεται η κυκλοφορία των εγγράφων αυτών. Επομένως, τυχόν αποδοχή ενός πολύ χαμηλού επιπέδου προστασίας των επενδυτών σε περίπτωση δημοσιεύσεως με ηλεκτρονικά μέσα θα αντέβαινε στον σκοπό αυτό.

Ως εκ τούτου, στο τέταρτο ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 29, παράγραφος 1, σημείο 1, του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο έχει την έννοια ότι δεν πληρούται η απαίτηση κατά την οποία πρέπει να είναι ευχερής η πρόσβαση στο ενημερωτικό δελτίο κατά την είσοδο στον δικτυακό τόπο μέσω του οποίου διατίθεται στο κοινό, οσάκις απαιτείται εγγραφή στον δικτυακό αυτό τόπο σε συνδυασμό με ρήτρα περί αποποιήσεως ευθύνης και με υποχρέωση γνωστοποιήσεως μιας ηλεκτρονικής διευθύνσεως, ή οσάκις η ηλεκτρονική αυτή πρόσβαση απαιτεί την καταβολή αντιτίμου ή, ακόμα, οσάκις η δωρεάν πρόσβαση σε τμήματα του ενημερωτικού δελτίου περιορίζεται σε δύο έγγραφα ανά μήνα.

Επί του πέμπτου ερωτήματος

Με το πέμπτο ερώτημά του, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί κατά πόσον το άρθρο 14, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο έχει την έννοια ότι το βασικό ενημερωτικό δελτίο πρέπει να τίθεται στη διάθεση του κοινού τόσο στην έδρα του εκδότη όσο και στα γραφεία του χρηματοοικονομικού μεσολαβητή.

Το αιτούν δικαστήριο αναφέρει συγκεκριμένα ότι, κατά την απόδοση της διατάξεως αυτής στη γερμανική γλώσσα, το βασικό ενημερωτικό δελτίο πρέπει να τίθεται στη διάθεση του κοινού στην έδρα του εκδότη ή του χρηματοοικονομικού μεσολαβητή ενώ κατά τις αποδόσεις της διατάξεως αυτής στην ισπανική, στην αγγλική και στη γαλλική γλώσσα το ενημερωτικό αυτό δελτίο πρέπει να είναι διαθέσιμο και στις δύο έδρες.

Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να υπομνησθεί ότι διάταξη η οποία εξαιτίας των αποκλίσεων μεταξύ των διαφόρων γλωσσικών αποδόσεων δεν διευκολύνει μια σαφή και ενιαία ερμηνεία πρέπει να ερμηνεύεται σε συνάρτηση τόσο με τους σκοπούς της όσο και την όλη οικονομία της (βλ., μεταξύ άλλων, αποφάσεις Bouchereau, 30/77, EU:C:1977:172, σκέψη 14, και Borgmann, C-1/02, EU:C:2004:202, σκέψη 25).

Πρέπει, επομένως, να διευκρινιστεί ότι η ανάγκη ομοιόμορφης εφαρμογής και, συνεπώς, ομοιόμορφης ερμηνείας μιας πράξεως της Ένωσης αποκλείει τη μεμονωμένη εξέτασή της σε μία μόνον από τις γλωσσικές της αποδόσεις, αλλά επιβάλλει να ερμηνεύεται αυτή σε συνάρτηση τόσο με την πραγματική βούληση του συντάκτη της όσο και με τον σκοπό που αυτός επιδίωκε, υπό το πρίσμα, ιδίως, των αποδόσεών της σε όλες τις γλώσσες (βλ. απόφαση Internetportal und Marketing, C-569/08, EU:C:2010:311, σκέψη 35 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

Όσον αφορά την επίμαχη στην κύρια δίκη διάταξη, από τις αιτιολογικές σκέψεις 4 και 10 της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο προκύπτει σαφώς ότι αυτή αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, στη διασφάλιση της προστασίας των επενδυτών καθώς και της μεγαλύτερης δυνατής προσβάσεως των επιχειρήσεων στα επενδυτικά κεφάλαια σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της απονομής ενός ενιαίου διαβατηρίου στους εκδότες κινητών αξιών.

Όπως τονίζει η γενική εισαγγελέας στο σημείο 81 των προτάσεών της, η επίτευξη των σκοπών αυτών θα καθίστατο δυσχερής στην περίπτωση που η έδρα του εκδότη βρισκόταν σε κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο του χρηματοπιστωτικού μεσολαβητή, δεδομένου ότι το ενημερωτικό δελτίο που διατίθεται στο κοινό αποκλειστικώς σε έντυπη μορφή θα ήταν επομένως διαθέσιμο μόνον σε μία από τις δύο αυτές έδρες.

66	Επιπλέον, η οικονομία της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το ενημερωτικό δελτίο πρέπει να διατίθεται στο κοινό στην έδρα τόσο του εκδότη όσο και του χρηματοπιστωτικού μεσολαβητή.

Πράγματι, στο μέτρο που το άρθρο 14, παράγραφος 7, της οδηγίας αυτής απαιτεί οσάκις το ενημερωτικό δελτίο διατίθεται στο κοινό σε ηλεκτρονική μορφή να χορηγείται ένα έντυπο αντίγραφο στον επενδυτή, ύστερα από αίτησή του, από τον εκδότη ή, ακόμα, από τους χρηματοπιστωτικούς μεσολαβητές, είναι αναγκαίο να διαθέτουν οι τελευταίοι έντυπο αντίγραφο του ενημερωτικού αυτού δελτίου προκειμένου να είναι σε θέση να τηρούν την υποχρέωση αυτή. Η διαπίστωση αυτή συνεπάγεται, επομένως, ότι το εν λόγω ενημερωτικό δελτίο διατίθεται τόσο στην έδρα του εκδότη όσο και στα γραφεία των χρηματοοικονομικών μεσολαβητών, όπως υπογραμμίζει η Επιτροπή.

Ως εκ τούτου, στο πέμπτο ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 14, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, της οδηγίας για το ενημερωτικό δελτίο έχει την έννοια ότι το βασικό ενημερωτικό δελτίο πρέπει να τίθεται στη διάθεση του κοινού τόσο στην έδρα του εκδότη όσο και στα γραφεία των χρηματοοικονομικών μεσολαβητών.

Επί των δικαστικών εξόδων

Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (δεύτερο τμήμα) αποφαίνεται:

Το άρθρο 22, παράγραφος 2, του κανονισμού (ΕΚ) 809/2004 της Επιτροπής, της 29ης Απριλίου 2004, για την εφαρμογή της οδηγίας 2003/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις πληροφορίες που περιέχονται στα ενημερωτικά δελτία, καθώς επίσης και τη μορφή, την ενσωμάτωση με παραπομπή και τη δημοσίευση των ενημερωτικών δελτίων και την κοινοποίηση των δημοσιεύσεων, έχει την έννοια ότι οι απαιτούμενες βάσει της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού πληροφορίες οι οποίες δεν ήταν γνωστές κατά τον χρόνο της δημοσιεύσεως του βασικού ενημερωτικού δελτίου, ήταν ωστόσο γνωστές κατά τον χρόνο της εκδόσεως του συμπληρώματος του ενημερωτικού αυτού δελτίου, πρέπει να δημοσιεύονται στο συμπλήρωμα αυτό, εφόσον οι εν λόγω πληροφορίες συνιστούν σημαντικό νέο γεγονός, ουσιώδες σφάλμα ή ουσιαστική ανακρίβεια, που μπορούν να επηρεάσουν την εκτίμηση των κινητών αξιών, κατά την έννοια του άρθρου 16, παράγραφος 1, της οδηγίας 2003/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Νοεμβρίου 2003, για το ενημερωτικό δελτίο που πρέπει να δημοσιεύεται κατά τη δημόσια προσφορά κινητών αξιών ή την εισαγωγή τους προς διαπραγμάτευση, κάτι που απόκειται στο αιτούν δικαστήριο να εκτιμήσει.

Δεν πληρούνται οι απαιτήσεις του άρθρου 22 του κανονισμού 809/2004 οσάκις δημοσιεύεται βασικό ενημερωτικό δελτίο που δεν περιέχει τα πληροφοριακά στοιχεία που απαιτούνται βάσει της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού, και ειδικότερα εκείνα του παραρτήματος V του κανονισμού αυτού, εάν η δημοσίευση αυτή δεν συμπληρώνεται με τη δημοσίευση των τελικών όρων. Προκειμένου να είναι δυνατή η ενσωμάτωση στους τελικούς όρους των πληροφοριών που πρέπει να περιλαμβάνονται στο βασικό ενημερωτικό δελτίο σύμφωνα με το άρθρο 22, παράγραφος 1, του κανονισμού 809/2004, είναι αναγκαίο το βασικό ενημερωτικό δελτίο να αναφέρει τις πληροφορίες που θα περιληφθούν στους τελικούς αυτούς όρους και οι πληροφορίες αυτές να πληρούν τις απαιτήσεις του άρθρου 22, παράγραφος 4, του εν λόγω κανονισμού.

Το άρθρο 29, παράγραφος 1, σημείο 1, του κανονισμού 809/2004 έχει την έννοια ότι δεν πληρούται η απαίτηση κατά την οποία πρέπει να είναι ευχερής η πρόσβαση στο ενημερωτικό δελτίο κατά την είσοδο στον δικτυακό τόπο μέσω του οποίου διατίθεται στο κοινό, οσάκις απαιτείται εγγραφή στον δικτυακό αυτό τόπο σε συνδυασμό με ρήτρα περί αποποιήσεως ευθύνης και με υποχρέωση γνωστοποιήσεως μιας ηλεκτρονικής διευθύνσεως, ή οσάκις η ηλεκτρονική αυτή πρόσβαση απαιτεί την καταβολή αντιτίμου ή, ακόμα, οσάκις η δωρεάν πρόσβαση σε τμήματα του ενημερωτικού δελτίου περιορίζεται σε δύο έγγραφα ανά μήνα.

4)	Το άρθρο 14, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, της οδηγίας 2003/71 έχει την έννοια ότι το βασικό ενημερωτικό δελτίο πρέπει να τίθεται στη διάθεση του κοινού τόσο στην έδρα του εκδότη όσο και στα γραφεία των χρηματοοικονομικών μεσολαβητών.

(υπογραφές)

( *1 ) Γλώσσα διαδικασίας: η γερμανική.