Υπόθεση C-456/10
Asociación Nacional de Expendedores de Tabaco y Timbre (ANETT)
κατά
Administración del Estado
(αίτηση του Tribunal Supremo για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)
«Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων — Άρθρα 34 ΣΛΕΕ και 37 ΣΛΕΕ — Εθνική κανονιστική ρύθμιση που απαγορεύει στα καπνοπωλεία την εισαγωγή προϊόντων καπνού — Κανόνας σχετικός με την ύπαρξη και λειτουργία του μονοπωλίου εμπορίας των προϊόντων καπνού — Μέτρο ισοδυνάμου αποτελέσματος προς ποσοτικό περιορισμό — Δικαιολόγηση — Προστασία των καταναλωτών»
Περίληψη της αποφάσεως
Κρατικά μονοπώλια εμπορικού χαρακτήρα – Διατάξεις της Συνθήκης – Πεδίο εφαρμογής – Κανόνες σχετικοί με την ύπαρξη και λειτουργία μονοπωλίου – Εθνικό μονοπώλιο στη λιανική πώληση προϊόντων καπνού
(Άρθρα 34 ΣΛΕΕ και 37 ΣΛΕΕ)
Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Ποσοτικοί περιορισμοί – Μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος – Εθνική κανονιστική ρύθμιση που απαγορεύει στα καπνοπωλεία την εισαγωγή προϊόντων καπνού προελεύσεως άλλων κρατών μελών – Δεν επιτρέπεται – Δικαιολογητικός λόγος – Δεν συντρέχει
(Άρθρο 34 ΣΛΕΕ)
Το ζήτημα αν είναι σύμφωνη με το δίκαιο της Ένωσης μια εθνική κανονιστική ρύθμιση που απαγορεύει στα καπνοπωλεία να εισάγουν προϊόντα καπνού πρέπει να εκτιμάται υπό το πρίσμα του άρθρου 34 ΣΛΕΕ και όχι του άρθρου 37 ΣΛΕΕ δεδομένου ότι η ρύθμιση αυτή, αφενός, έχει συνέπειες ως προς την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων εντός της Ένωσης χωρίς εντούτοις να διέπει την άσκηση του δικαιώματος αποκλειστικότητας που απορρέει από εμπορικό μονοπώλιο και, αφετέρου, μπορεί να αποσπαστεί από το πλαίσιο λειτουργίας του μονοπωλίου καθόσον δεν αφορά τον τρόπο λιανικής πώλησης των προϊόντων καπνού στο έδαφος του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους, αλλά την προηγούμενου σταδίου αγορά των προϊόντων αυτών. Συγκεκριμένα, το μέτρο αυτό δεν αποβλέπει στην οργάνωση του συστήματος επιλογής των προϊόντων από το μονοπώλιο και δεν στοχεύει ούτε το δίκτυο πωλήσεων του οικείου μονοπωλίου ούτε τη διάθεση στο εμπόριο ή τη διαφήμιση των προϊόντων που διανέμει το μονοπώλιο αυτό.
(βλ. σκέψεις 22, 26, 29-31)
Το άρθρο 34 ΣΛΕΕ έχει την έννοια ότι αντιβαίνει προς αυτό εθνική κανονιστική ρύθμιση η οποία απαγορεύει στα καταστήματα λιανικής πώλησης προϊόντων καπνού και γραμματοσήμων να ασκούν δραστηριότητα εισαγωγής προϊόντων καπνού από άλλα κράτη μέλη.
Συγκεκριμένα, μια τέτοια κανονιστική ρύθμιση συνιστά μέτρο ισοδυνάμου αποτελέσματος προς ποσοτικό περιορισμό κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, καθόσον εξαναγκάζει τα καταστήματα λιανικής πώλησης προϊόντων καπνού να προμηθεύονται τα εμπορεύματά τους από εξουσιοδοτημένους χονδρέμπορους. Οι λιανοπωλητές αυτοί δεν μπορούν να διαθέσουν στο εμπόριο προϊόν καπνού καταγωγής άλλου κράτους μέλους παρά μόνον εάν το εν λόγω προϊόν συγκαταλέγεται στο φάσμα των προϊόντων που προσφέρουν οι εξουσιοδοτημένοι χονδρέμποροι και υπό την προϋπόθεση ότι αυτοί διαθέτουν αποθέματα του εν λόγω προϊόντος.
Επιπλέον, ο περιορισμός αυτός δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ούτε από την ανάγκη εξασφάλισης φορολογικού, τελωνειακού και υγειονομικού ελέγχου των προϊόντων καπνού, ούτε από την ανάγκη προστασίας των καταναλωτών, αλλά ούτε και από σκοπούς αμιγώς οικονομικής φύσεως.
(βλ. σκέψεις 38-39, 50, 52-53, 56 και διατακτ.)
Υπόθεση C-456/10
Asociación Nacional de Expendedores de Tabaco y Timbre (ANETT)
κατά
Administración del Estado
(αίτηση του Tribunal Supremo για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)
«Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων — Άρθρα 34 ΣΛΕΕ και 37 ΣΛΕΕ — Εθνική κανονιστική ρύθμιση που απαγορεύει στα καπνοπωλεία την εισαγωγή προϊόντων καπνού — Κανόνας σχετικός με την ύπαρξη και λειτουργία του μονοπωλίου εμπορίας των προϊόντων καπνού — Μέτρο ισοδυνάμου αποτελέσματος προς ποσοτικό περιορισμό — Δικαιολόγηση — Προστασία των καταναλωτών»
Περίληψη της αποφάσεως
Κρατικά μονοπώλια εμπορικού χαρακτήρα — Διατάξεις της Συνθήκης — Πεδίο εφαρμογής — Κανόνες σχετικοί με την ύπαρξη και λειτουργία μονοπωλίου — Εθνικό μονοπώλιο στη λιανική πώληση προϊόντων καπνού
(Άρθρα 34 ΣΛΕΕ και 37 ΣΛΕΕ)
Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων — Ποσοτικοί περιορισμοί — Μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος — Εθνική κανονιστική ρύθμιση που απαγορεύει στα καπνοπωλεία την εισαγωγή προϊόντων καπνού προελεύσεως άλλων κρατών μελών — Δεν επιτρέπεται — Δικαιολογητικός λόγος — Δεν συντρέχει
(Άρθρο 34 ΣΛΕΕ)
Το ζήτημα αν είναι σύμφωνη με το δίκαιο της Ένωσης μια εθνική κανονιστική ρύθμιση που απαγορεύει στα καπνοπωλεία να εισάγουν προϊόντα καπνού πρέπει να εκτιμάται υπό το πρίσμα του άρθρου 34 ΣΛΕΕ και όχι του άρθρου 37 ΣΛΕΕ δεδομένου ότι η ρύθμιση αυτή, αφενός, έχει συνέπειες ως προς την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων εντός της Ένωσης χωρίς εντούτοις να διέπει την άσκηση του δικαιώματος αποκλειστικότητας που απορρέει από εμπορικό μονοπώλιο και, αφετέρου, μπορεί να αποσπαστεί από το πλαίσιο λειτουργίας του μονοπωλίου καθόσον δεν αφορά τον τρόπο λιανικής πώλησης των προϊόντων καπνού στο έδαφος του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους, αλλά την προηγούμενου σταδίου αγορά των προϊόντων αυτών. Συγκεκριμένα, το μέτρο αυτό δεν αποβλέπει στην οργάνωση του συστήματος επιλογής των προϊόντων από το μονοπώλιο και δεν στοχεύει ούτε το δίκτυο πωλήσεων του οικείου μονοπωλίου ούτε τη διάθεση στο εμπόριο ή τη διαφήμιση των προϊόντων που διανέμει το μονοπώλιο αυτό.
(βλ. σκέψεις 22, 26, 29-31)
Το άρθρο 34 ΣΛΕΕ έχει την έννοια ότι αντιβαίνει προς αυτό εθνική κανονιστική ρύθμιση η οποία απαγορεύει στα καταστήματα λιανικής πώλησης προϊόντων καπνού και γραμματοσήμων να ασκούν δραστηριότητα εισαγωγής προϊόντων καπνού από άλλα κράτη μέλη.
Συγκεκριμένα, μια τέτοια κανονιστική ρύθμιση συνιστά μέτρο ισοδυνάμου αποτελέσματος προς ποσοτικό περιορισμό κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, καθόσον εξαναγκάζει τα καταστήματα λιανικής πώλησης προϊόντων καπνού να προμηθεύονται τα εμπορεύματά τους από εξουσιοδοτημένους χονδρέμπορους. Οι λιανοπωλητές αυτοί δεν μπορούν να διαθέσουν στο εμπόριο προϊόν καπνού καταγωγής άλλου κράτους μέλους παρά μόνον εάν το εν λόγω προϊόν συγκαταλέγεται στο φάσμα των προϊόντων που προσφέρουν οι εξουσιοδοτημένοι χονδρέμποροι και υπό την προϋπόθεση ότι αυτοί διαθέτουν αποθέματα του εν λόγω προϊόντος.
Επιπλέον, ο περιορισμός αυτός δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ούτε από την ανάγκη εξασφάλισης φορολογικού, τελωνειακού και υγειονομικού ελέγχου των προϊόντων καπνού, ούτε από την ανάγκη προστασίας των καταναλωτών, αλλά ούτε και από σκοπούς αμιγώς οικονομικής φύσεως.
(βλ. σκέψεις 38-39, 50, 52-53, 56 και διατακτ.)