1. Κοινωνική πολιτική – Προσέγγιση των νομοθεσιών – Μεταβιβάσεις επιχειρήσεων – Διατήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων – Οδηγία 77/187 – Πεδίο εφαρμογής – Πρόσληψη, από δημόσια αρχή κράτους μέλους, του προσωπικού που εργαζόταν για άλλη δημόσια αρχή με αντικείμενο την παροχή επικουρικής φύσεως υπηρεσιών στα σχολεία
(Οδηγία 77/187 του Συμβουλίου)
2. Κοινωνική πολιτική – Προσέγγιση των νομοθεσιών – Μεταβιβάσεις επιχειρήσεων – Διατήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων – Οδηγία 77/187 – Άμεση εφαρμογή της ισχύουσας συλλογικής συμβάσεως στους εργαζομένους που έχουν μετατεθεί στον εκδοχέα – Απαγόρευση μειώσεως των αποδοχών – Περιεχόμενο
(Οδηγία 77/184 του Συμβουλίου, άρθρο 3)
1. Η πρόσληψη, από διοικητική αρχή κράτους μέλους, του προσωπικού που εργαζόταν για άλλη διοικητική αρχή με αντικείμενο την παροχή επικουρικής φύσεως υπηρεσιών στα σχολεία, οι οποίες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, υπηρεσίες συντηρήσεως και διοικητικής υποστηρίξεως, συνιστά «μεταβίβαση επιχειρήσεως» εμπίπτουσα στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 77/187, περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τη διατήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε περίπτωση μεταβιβάσεων επιχειρήσεων, εγκαταστάσεων ή τμημάτων εγκαταστάσεων, εφόσον το εν λόγω προσωπικό συνιστά οργανωμένο σύνολο εργαζομένων οι οποίοι προστατεύονται από τη σχετική με την προστασία των εργαζομένων νομοθεσία του κράτους μέλους αυτού.
Συγκεκριμένα, μολονότι, κατά το άρθρο 1, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής, μετά την τροποποίησή της από την οδηγία 98/50, καθώς και με το άρθρο 1, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/23, εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 77/187 η διαρθρωτική αναδιοργάνωση της δημόσιας διοίκησης και η μεταβίβαση διοικητικών αρμοδιοτήτων από μία δημόσια διοικητική αρχή σε άλλη, εντούτοις οι προαναφερθέντες όροι καλύπτουν μόνον περιπτώσεις κατά τις οποίες η μεταβίβαση αφορά δραστηριότητες εμπίπτουσες στην άσκηση δημόσιας εξουσίας. Αν γίνει δεκτή διαφορετική ερμηνεία, η οικεία διοικητική αρχή θα είχε τη δυνατότητα να εξαιρεί κάθε υποχρεωτική για τους εν λόγω εργαζομένους μετάταξη από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 77/187, επικαλούμενη απλώς και μόνον το γεγονός ότι η μετάταξη αποτελεί μέρος της αναδιοργανώσεως του προσωπικού.
Η εφαρμογή των κανόνων της οδηγίας 77/187 στις περιπτώσεις αυτές δεν θίγει το δικαίωμα των κρατών μελών να προβαίνουν σε εξορθολογισμό της δημόσιας διοίκησης. Μόνη συνέπεια της εφαρμογής της εν λόγω οδηγίας είναι να μην περιέρχονται οι μετατασσόμενοι εργαζόμενοι, ως εκ της μεταβιβάσεως και μόνον, σε δυσμενέστερη θέση σε σχέση με αυτή στην οποία βρίσκονταν πριν τη μεταβίβαση. Συγκεκριμένα, από το άρθρο 4 της οδηγίας 77/187 προκύπτει ότι η οδηγία αυτή δεν αφαιρεί από τα κράτη μέλη την ευχέρεια να επιτρέπουν στους εργοδότες να προβαίνουν σε δυσμενή για τους εργαζομένους μεταβολή των σχέσεων εργασίας, ιδίως όσον αφορά την προστασία από τις απολύσεις και τις αποδοχές. Η οδηγία απλώς απαγορεύει την επέλευση τέτοιων μεταβολών επ’ ευκαιρία και εξαιτίας της μεταβιβάσεως.
(βλ. σκέψεις 54, 58-59, 66, διατακτ. 1)
2. Εφόσον η μεταβίβαση επιχειρήσεως, κατά την έννοια της οδηγίας 77/187, περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τη διατήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε περίπτωση μεταβιβάσεων επιχειρήσεων, εγκαταστάσεων ή τμημάτων εγκαταστάσεων, έχει ως συνέπεια την άμεση εφαρμογή, στους εργαζομένους της επιχειρήσεως αυτής, της ισχύουσας για τον εκδοχέα συλλογικής συμβάσεως και οι σχετικοί με τις αποδοχές όροι της συμβάσεως αυτής σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με την προϋπηρεσία, το άρθρο 3 της οδηγίας αυτής απαγορεύει την ουσιώδη μείωση των αποδοχών των εν λόγω εργαζομένων, σε σχέση με τα ισχύοντα αμέσως πριν τη μεταβίβαση, εφόσον η μείωση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η προϋπηρεσία τους στον εκχωρητή, ισότιμη προς την προϋπηρεσία των εργαζομένων στον εκδοχέα, δεν έχει ληφθεί υπόψη από τον εκδοχέα κατά τον προσδιορισμό του εισαγωγικού μισθολογικού κλιμακίου τους. Απόκειται στο αιτούν δικαστήριο να διαπιστώσει αν υπήρξε τέτοια μείωση αποδοχών λόγω της μεταβιβάσεως.
Ο κανόνας του άρθρου 3, παράγραφος 2, πρώτο εδάφιο, της οδηγίας 77/187 έχει, βεβαίως, την έννοια ότι επιτρέπεται στον εκδοχέα να εφαρμόζει, ακόμη και από την ημερομηνία της μεταβιβάσεως, τους όρους εργασίας που προβλέπει η ισχύουσα γι’ αυτόν συλλογική σύμβαση, περιλαμβανομένων των σχετικών με τις αποδοχές όρων, παρέχοντας στον εκδοχέα και στους λοιπούς συμβαλλομένους ορισμένο περιθώριο χειρισμών όσον αφορά την πραγματοποίηση της μισθολογικής ενσωματώσεως των εργαζομένων της μεταβιβασθείσας επιχειρήσεως, ούτως ώστε η ενσωμάτωση αυτή να είναι προσαρμοσμένη στις συνθήκες της συγκεκριμένης μεταβιβάσεως, πλην όμως η μισθολογική ενσωμάτωση πρέπει να πραγματοποιηθεί κατά τρόπο σύμφωνο με τον σκοπό της εν λόγω οδηγίας. Ο σκοπός αυτός συνίσταται στο να μην περιέρχονται οι εργαζόμενοι, λόγω της μεταβιβάσεως και μόνο, σε δυσμενέστερη θέση. Η χρήση αυτής της ευχέρειας δεν μπορεί, συνεπώς, να έχει ως σκοπό ή ως αποτέλεσμα να επιβληθούν στους εν λόγω εργαζόμενους συνθήκες εργασίας συνολικά δυσμενέστερες σε σχέση με εκείνες που ίσχυαν πριν τη μεταβίβαση. Αν γινόταν δεκτό το αντίθετο, θα διακυβευόταν η επίτευξη του επιδιωκόμενου από την οδηγία 77/187 σκοπού σε όλους τους κλάδους όπου ισχύουν συλλογικές συμβάσεις, με συνέπεια να πλήττεται η πρακτική αποτελεσματικότητα της εν λόγω οδηγίας.
Αντιθέτως, είναι αλυσιτελής η επίκληση της οδηγίας 77/187 προς βελτίωση των σχετικών με τις αποδοχές ή άλλων όρων εργασίας σε περίπτωση μεταβιβάσεως επιχειρήσεως. Εξάλλου, η οδηγία δεν απαγορεύει να υπάρχουν μισθολογικές διαφορές μεταξύ των εργαζομένων της μεταβιβασθείσας επιχειρήσεως και εκείνων που ήδη εργάζονταν, κατά τον χρόνο της μεταβιβάσεως, για τον εκδοχέα. Η νομιμότητα τέτοιων διαφορών ενδέχεται να προσκρούει σε άλλους κανόνες ή αρχές του δικαίου, πλην όμως η οδηγία 77/187 αποσκοπεί αποκλειστικά στο να μην περιέρχονται οι εργαζόμενοι, λόγω της μεταβιβάσεως και μόνον, σε δυσμενέστερη, σε σχέση με την προτέρα, κατάσταση.
(βλ. σκέψεις 74-77, 83, διατακτ. 2)