ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (πρώτο τμήμα)

της 2ας Ιουλίου 2009 ( *1 )

«Τελωνειακή ατέλεια κατά την εισαγωγή — Κανονισμός (ΕΟΚ) 918/83 — Άρθρο 27 — Εμπορεύματα αμελητέας επιμέρους αξίας που απεστάλησαν με ομαδική αποστολή — Εμπορεύματα που απεστάλησαν απευθείας από τρίτο κράτος σε παραλήπτη εντός της Κοινότητας»

Στην υπόθεση C-7/08,

με αντικείμενο αίτηση εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 234 ΕΚ, υποβληθείσα από το Hoge Raad der Nederlanden (Κάτω Χώρες) με απόφαση της 7ης Δεκεμβρίου 2007, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 9 Ιανουαρίου 2008, στο πλαίσιο της δίκης

Har Vaessen Douane Service BV

κατά

Staatssecretaris van Financiën,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (πρώτο τμήμα),

συγκείμενο από τους P. Jann, πρόεδρο τμήματος, M. Ilešič, A. Tizzano, E. Levits (εισηγητή) και J.-J. Kasel, δικαστές,

γενική εισαγγελέας: J. Kokott

γραμματέας: R. Şereş, υπάλληλος διοικήσεως,

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως της 5ης Μαρτίου 2009,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

η Har Vaessen Douane Service BV, εκπροσωπούμενη από τους R. N. van der Paardt και C. Bouwmeester, advocaten,

η Ολλανδική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τις C. Wissels και M. de Mol,

η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκπροσωπούμενη από τους S. Schønberg και M. van Beek,

αφού άκουσε τη γενική εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις της κατά τη συνεδρίαση της 23ης Απριλίου 2009,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1

Η αίτηση εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του άρθρου 27 του κανονισμού (ΕΟΚ) 918/83 του Συμβουλίου, της 28ης Μαρτίου 1983, για τη θέσπιση του κοινοτικού καθεστώτος τελωνειακών ατελειών (EE L 105, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΟΚ) 3357/91, της 7ης Νοεμβρίου 1991 (EE L 318, σ. 3, στο εξής: κανονισμός 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί).

2

Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της Har Vaessen Douane Service BV (στο εξής: Har Vaessen), εταιρίας ολλανδικού δικαίου εγκατεστημένης στις Κάτω Χώρες, και του Staatssecretaris van Financiën σχετικά με άρνηση του τελευταίου να χορηγήσει στη Har Vaessen, όσον αφορά την εισαγωγή συμπυκνωμένων δίσκων και μαγνητικών ταινιών, το ευεργέτημα της ατέλειας κατά το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί.

Το νομικό πλαίσιο

3

Το επιγραφόμενο «Τελωνειακή ατέλεια κατά την εισαγωγή» κεφάλαιο I του κανονισμού 918/83, όπως είχε αρχικά, περιείχε το άρθρο 27 το οποίο όριζε:

«Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 28, παρέχεται τελωνειακή ατέλεια για τις αποστολές που φθάνουν στον παραλήπτη τους με το ταχυδρομείο, σε επιστολές ή δέματα, και αποτελούνται από εμπορεύματα συνολικής αξίας μέχρι 10 [ευρώ].»

4

Η διάταξη αυτή τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΟΚ) 2287/83 της Επιτροπής, της 29ης Ιουλίου 1983, που καθορίζει τις διατάξεις εφαρμογής του άρθρου 127 του κανονισμού 918/83 (EE L 220, σ. 12). Το άρθρο 1 του κανονισμού 2287/83 διευκρινίζει:

«Η ατέλεια που αναφέρεται στο άρθρο 27 του βασικού κανονισμού εφαρμόζεται μόνο στις αποστολές που πραγματοποιούνται με το ταχυδρομείο, σε επιστολές ή δέματα, οι οποίες αποστέλλονται απευθείας από τρίτη χώρα σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, εγκατεστημένο στην Κοινότητα.»

5

Το σκεπτικό της τροποποιήσεως του άρθρου 27 του κανονισμού 918/83 απορρέει από την τρίτη αιτιολογική σκέψη του κανονισμού 2287/83:

«Εκτιμώντας ότι πρέπει να αποφεύγεται οι εμπορικές επιχειρήσεις να αποκομίζουν κέρδος από [την ατέλεια κατά το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83], με τη δημιουργία δραστηριοτήτων ad hoc ή με την τεχνητή μετάθεση των υφισταμένων δραστηριοτήτων και με τον τρόπο αυτό να οδηγούν σε στρέβλωση των όρων του ανταγωνισμού μέσα στην κοινή αγορά· ότι, προς αποφυγή αυτών των στρεβλώσεων των όρων του ανταγωνισμού, κρίνεται σκόπιμο να αποκλειστούν από την τελωνειακή ατέλεια οι ανωτέρω αποστολές που, πριν τεθούν σε ελεύθερη κυκλοφορία, είχαν υπαχθεί σε άλλο τελωνειακό καθεστώς· ότι, κατά συνέπεια, πρέπει να γίνεται δεκτή μόνο η ατέλεια των αποστολών που αποστέλλονται απευθείας από τρίτη χώρα σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, εγκατεστημένο στην Κοινότητα».

6

Το άρθρο 1 του κανονισμού 3357/91 κατάργησε τον κατά το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 περιορισμό της ατέλειας στις αποστολές που πραγματοποιούνται με το ταχυδρομείο.

7

Η πρώτη αιτιολογική σκέψη του κανονισμού 3357/91 δικαιολογεί ως ακολούθως την τροποποίηση του άρθρου 27 του κανονισμού 918/83:

«Εκτιμώντας ότι το μέτρο διοικητικής απλούστευσης που προβλέπεται στο άρθρο 27 του κανονισμού (ΕΟΚ) 918/83 […] όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΟΚ) 4235/88 […] πρέπει, για να είναι αποτελεσματικό, να εφαρμόζεται σε όλες τις εισαγωγές που συνίστανται σε αποστολές εμπορευμάτων αμελητέας αξίας».

8

Το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί ορίζει έκτοτε:

«Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 28, επιτρέπεται η ατελής εισαγωγή όλων των αποστελλομένων εμπορευμάτων αμελητέας αξίας, τα οποία αποστέλλονται απευθείας από μια τρίτη χώρα σε έναν παραλήπτη που βρίσκεται στην Κοινότητα.

Ως “εμπορεύματα αμελητέας αξίας” νοούνται τα εμπορεύματα των οποίων η πραγματική αξία δεν υπερβαίνει συνολικά τα 22 [ευρώ] ανά αποστολή.»

Η διαφορά της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα

9

Η Har Vaessen είναι εταιρία μεταφορών η οποία, για λογαριασμό της ECS Media BV (στο εξής: ECS), επιχειρήσεως που είναι εγκατεστημένη στις Κάτω Χώρες, υπέβαλε κατά το χρονικό διάστημα από 12 Νοεμβρίου 1998 μέχρι 28 Οκτωβρίου 1999 διασαφήσεις για τη θέση συμπυκνωμένων δίσκων και μαγνητικών ταινιών σε ελεύθερη κυκλοφορία.

10

Τα εμπορεύματα αυτά, επιμέρους αξίας κατώτερης των 22 ευρώ, είχαν προηγουμένως παραγγελθεί στην ECI voor Boeken en Platen BV (στο εξής: ECI), μητρική εταιρία της ECS επίσης εγκατεστημένη στις Κάτω Χώρες, από επιμέρους πελάτες. Κατά τους όρους συμβάσεως μεταξύ της ECS και της ECI, η τελευταία διαβιβάζει τις παραγγελίες στην ECS η οποία στη συνέχεια ετοιμάζει τα εμπορεύματα με σκοπό την αποστολή τους από ένα κέντρο διανομής το οποίο βρίσκεται στην Ελβετία. Τότε τα εμπορεύματα παρουσιάζονται, υπό τη μορφή ομαδικής αποστολής, στη Har Vaessen με σκοπό τη μεταφορά τους, με έγγραφο T, προς ένα κέντρο διανομής που βρίσκεται στις Κάτω Χώρες, απ’ όπου παραδίδονται στους επιμέρους πελάτες της ECI από την PTT Post BV (στο εξής: PTT), ολλανδική επιχείρηση.

11

Κάθε επιμέρους δέμα περιέχει το όνομα του πελάτη-παραλήπτη του εμπορεύματος καθώς και έντυπο εμβάσματος για την πληρωμή του.

12

Κατά τη διασάφηση για τη θέση των επίμαχων στην κύρια δίκη εμπορευμάτων σε ελεύθερη κυκλοφορία, η Har Vaessen ζήτησε το ευεργέτημα της ατέλειας κατά το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί, πράγμα που δεν έγινε δεκτό. Κατά συνέπεια, με ατομική ειδοποίηση της 29ης Δεκεμβρίου 1999, κλήθηκε, μεταξύ άλλων, να καταβάλει τελωνειακούς δασμούς ποσού 436907,60 ολλανδικών φιορινίων (NLG), δηλαδή περίπου 198260,02 ευρώ.

13

Δεδομένου ότι ο Staatssecretaris van Financiën, μετά από ατελέσφορη διοικητική ένσταση της Har Vaessen, επικύρωσε την ατομική αυτή ειδοποίηση, η εταιρία αυτή άσκησε κατά της αποφάσεως αυτής προσφυγή ενώπιον του Tariefcommissie, το οποίο κατά τη διάρκεια της δίκης αντικαταστάθηκε από το Gerechtshof te Amsterdam.

14

Το δικαστήριο αυτό απέρριψε την προσφυγή της Har Vaessen με το σκεπτικό ότι, κατά το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί, η ECI, και όχι οι πελάτες που σε ατομική βάση έδωσαν τις παραγγελίες, πρέπει να θεωρηθεί ο παραλήπτης των επίμαχων στην κύρια δίκη εμπορευμάτων. Συγκεκριμένα, οι πελάτες αυτοί δεν είχαν καμία ανάμιξη στη διαδικασία τελωνειακής διασαφήσεως, εφόσον δεν ήσαν ούτε οφειλέτες της τελωνειακής οφειλής ούτε κύριοι του αποσταλέντος εμπορεύματος. Υπό τις συνθήκες αυτές, το δικαστήριο αυτό συνήγαγε ότι τα επίμαχα στην κύρια δίκη εμπορεύματα δεν απεστάλησαν απευθείας στους επιμέρους πελάτες ως παραλήπτες υπό την έννοια του άρθρου 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί.

15

Η Har Vaessen άσκησε κατά της αποφάσεως αυτής αναίρεση ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου.

16

Το Hoge Raad der Nederlanden διατυπώνει για δύο λόγους αμφιβολίες ως προς το αν το ευεργέτημα της ατέλειας δύναται να αναγνωριστεί για μια ομαδική αποστολή όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη.

17

Αφενός, ναι μεν η ομαδική αποστολή αποτελείται από διάφορα εμπορεύματα αμελητέας επιμέρους αξίας των οποίων ο τελικός προορισμός διαφέρει για κάθε ένα από αυτά, πλην όμως ο στόχος διοικητικής απλουστεύσεως, ο οποίος δικαιολογεί την ατέλεια κατά το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί, δεν ισχύει σε μια τέτοια περίπτωση, καθόσον τα έξοδα εισπράξεως των τελωνειακών δασμών δεν θα υπερέβαιναν τους τελωνειακούς δασμούς που θα εισπράττονταν επί του συνόλου.

18

Αφετέρου, για να αποτραπεί η καταχρηστική χρησιμοποίηση της ατέλειας κατά το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί, η «απευθείας αποστολή» θα μπορούσε να νοηθεί υπό την έννοια ότι περιορίζεται στις περιπτώσεις όπου ο αντισυμβαλλόμενος του παραλήπτη του εμπορεύματος είναι εγκατεστημένος σε τρίτο κράτος. Πάντως, στην υπόθεση της κύριας δίκης, πρόκειται για αποστολή που αποτελείται από διάφορα εμπορεύματα των οποίων οι παραλήπτες, οι οποίοι είναι κάτοικοι Κάτω Χωρών, είναι οι πελάτες εταιρίας που η ίδια είναι εγκατεστημένη στις Κάτω Χώρες.

19

Στο πλαίσιο αυτό, το Hoge Raad der Nederlanden αποφάσισε να αναστείλει τη διαδικασία και να θέσει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

«1)

Πρέπει το άρθρο 27 του κανονισμού [918/83 όπως έχει τροποποιηθεί] να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι επίκληση της κατά το άρθρο αυτό τελωνειακής ατέλειας δύναται να γίνει για αποστολές αγαθών που ναι μεν χωριστά έχουν αμελητέα αξία, πλην όμως παρουσιάζονται ως ομαδική αποστολή όπου η συνολική πραγματική αξία των κατ’ αυτόν τον τρόπο αποστελλομένων αγαθών είναι υψηλότερη του ορίου του [εν λόγω] άρθρου 27;

2)

Πρέπει για την εφαρμογή του άρθρου 27 του κανονισμού [918/83 όπως έχει τροποποιηθεί] να γίνει δεκτό ότι η έννοια “απευθείας αποστολή από τρίτη χώρα σε παραλήπτη στην Κοινότητα” καλύπτει και την περίπτωση που ναι μεν πριν από την έναρξη της αποστολής προς τον παραλήπτη αυτόν το αγαθό βρίσκεται σε τρίτη χώρα, πλην όμως ο αντισυμβαλλόμενος του παραλήπτη είναι εγκατεστημένος στην Κοινότητα;»

Επί των προδικαστικών ερωτημάτων

20

Με τα δύο προδικαστικά ερωτήματά του, τα οποία πρέπει να εξεταστούν μαζί, το αιτούν δικαστήριο ερωτά αν το γεγονός, αφενός, ότι τα επίμαχα στην κύρια δίκη εμπορεύματα, επιμέρους αξίας κατώτερης των 22 ευρώ, παρουσιάστηκαν στο τελωνείο υπό μορφή ομαδικής αποστολής αξίας μεγαλύτερης από εκείνη την οποία προβλέπει το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί και, αφετέρου, ότι ο αντισυμβαλλόμενος των πελατών που παρήγγειλαν τα εμπορεύματα, δηλαδή η ECI, είναι εγκατεστημένος στην Κοινότητα εμποδίζει να ισχύσει για τα εν λόγω εμπορεύματα η ατέλεια που προβλέπει η διάταξη αυτή.

21

Κατ’ αρχάς, πρέπει να υπομνησθεί ότι οι διατάξεις που προβλέπουν ατέλειες τελωνειακών δασμών πρέπει να ερμηνεύονται σύμφωνα με το κείμενό τους (βλ., κατ’ αναλογία, απόφαση της 12ης Δεκεμβρίου 1996, C-47/95 έως C-50/95, C-60/95, C-81/95, C-92/95 και C-148/95, Olasagasti κ.λπ., Συλλογή 1996, σ. I-6579, σκέψη 20).

22

Εν προκειμένω, το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί ορίζει ότι οι αποστολές που αποτελούνται από εμπορεύματα αμελητέας αξίας, δηλαδή κατώτερης των 22 ευρώ, οι οποίες γίνονται απευθείας από τρίτο κράτος προς παραλήπτη που βρίσκεται στην Κοινότητα, καλύπτονται από την ατέλεια εισαγωγικών δασμών.

23

Κατά συνέπεια, βάσει της διατάξεως αυτής, μία από τις προϋποθέσεις για να ισχύσει η ατέλεια έγκειται στην αξία των αποσταλέντων εμπορευμάτων, η οποία πρέπει να είναι κατώτερη των 22 ευρώ.

24

Από την απόφαση περί παραπομπής προκύπτει ότι οι επίμαχες στην κύρια δίκη αποστολές, για τις οποίες η ατέλεια δεν έγινε δεκτή από τις ολλανδικές αρχές με την αιτιολογία ότι η συνολική τους αξία υπερβαίνει τα 22 ευρώ, αποτελούνταν από δέματα επιμέρους αξίας κατώτερης των 22 ευρώ, τα οποία παρουσιάστηκαν υπό ομαδοποιημένη μορφή για τη θέση τους σε ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Κοινότητας. Τα δέματα αυτά, τα οποία αρχικά απεστάλησαν υπό ομαδοποιημένη μορφή προς ένα κέντρο διανομής της PTT, έπρεπε στη συνέχεια να διανεμηθούν από την τελευταία στους επιμέρους πελάτες της ECI.

25

Υπό τις συνθήκες αυτές, όπως υπογραμμίζει το αιτούν δικαστήριο, για την εφαρμογή του άρθρου 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί, η αξία των αποστολών, όπως αυτές έγιναν στην υπόθεση της κύριας δίκης, πρέπει να ληφθεί υπόψη με γνώμονα το ποιοι ήσαν οι παραλήπτες των εμπορευμάτων, δηλαδή οι πελάτες της ECI ή της PTT.

26

Εν προκειμένω, δεν αμφισβητείται ότι σε κάθε δέμα, από τη στιγμή που το αναλαμβάνει η Har Vaessen, αναγράφεται η διεύθυνση του πελάτη της ECI.

27

Ωστόσο, η Ολλανδική Κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι το επίμαχο στην κύρια δίκη έντυπο τελωνειακής διασαφήσεως αναφέρει, στο τετραγωνίδιο 8, την PTT ως παραλήπτη των αποστολών.

28

Το επιχείρημα αυτό δεν ασκεί από μόνο του επιρροή. Συγκεκριμένα, πέρα από το γεγονός ότι μπορεί να πρόκειται για λάθος, από τη δικογραφία προκύπτει, όπως υπογράμμισε η γενική εισαγγελέας στο σημείο 34 των προτάσεών της, ότι στο επίμαχο στην κύρια δίκη έντυπο διασαφήσεως είχε επισυναφθεί κατάλογος των πελατών της ECI για τους οποίους προορίζονταν τα επιμέρους δέματα.

29

Επιπλέον, το εμπόρευμα που υπάρχει σε δέμα προορίζεται να χρησιμοποιηθεί εντέλει από τον πελάτη της ECI ο οποίος είναι ο επιμέρους παραλήπτης του. Συγκεκριμένα, τα εμπορεύματα παραγγέλθηκαν ατομικώς στην ECI από πελάτες που ως εκ τούτου μπορούν να θεωρηθούν οι χρήστες τους, αντιθέτως προς τις Har Vaessen και PTT που, ως μεταφορείς, είναι μόνον ένας κρίκος στη μεταφορική αλυσίδα που συνδέει την ECI με τους πελάτες της, τελικούς παραλήπτες του εμπορεύματος.

30

Επομένως, οι επίμαχες στην κύρια δίκη αποστολές πρέπει να θεωρηθούν ως ομαδοποίηση διαφόρων δεμάτων επιμέρους αξίας κατώτερης των 22 ευρώ των οποίων οι παραλήπτες είναι οι πελάτες της ECI, οπότε πρέπει να θεωρηθεί ότι οι αποστολές αυτές μπορούν να καλυφθούν από την ατέλεια που προβλέπεται από το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί.

31

Η ερμηνεία αυτή επιβεβαιώνεται από το κείμενο του άρθρου 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί, το οποίο ουδόλως διακρίνει μεταξύ των μεθόδων μεταφοράς των εμπορευμάτων προκειμένου να καλυφθούν από την ατέλεια, οπότε δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι, στην υπόθεση της κύριας δίκης, οι πελάτες της ECI δεν είναι εκείνοι στους οποίους απευθύνονται τα εμπορεύματα τη στιγμή που αυτά εγκαταλείπουν την τρίτη χώρα ούτε ότι τα εν λόγω εμπορεύματα δεν μπορούν να καλυφθούν από την ατέλεια.

32

Συγκεκριμένα, ενώ η αρχική διατύπωση του άρθρου 27 του κανονισμού 918/83 περιόριζε το ευεργέτημα της ατέλειας στις αποστολές εμπορευμάτων αξίας κατώτερης των 10 ευρώ οι οποίες γίνονταν με το ταχυδρομείο, το άρθρο 1 του κανονισμού 3357/91 κατάργησε την προϋπόθεση σχετικά με τον τρόπο αποστολής, οπότε η ατέλεια που προβλέπεται από το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί μπορεί να ισχύσει για άλλους τρόπους μεταφοράς. Έτσι, η μεταφορά εμπορευμάτων από έναν αποστολέα, όπως η Var Haessen, ο οποίος, για λόγους διοικητικής μέριμνας, ομαδοποιεί τα επιμέρους δέματα πριν τα παρουσιάσει στο τελωνείο δεν μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να μην καλυφθούν τα εμπορεύματα αυτά από την ατέλεια, ακόμη και όταν δεν απεστάλησαν με το ταχυδρομείο αλλά πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί.

33

Επιπλέον, η ερμηνεία αυτή συνάδει με τον σκοπό του εν λόγω άρθρου 27 όπως αυτός εκτίθεται στην πρώτη αιτιολογική σκέψη του κανονισμού 3357/91, δηλαδή με το ότι η ατέλεια την οποία προβλέπει η διάταξη αυτή αποβλέπει στη διοικητική απλούστευση των τελωνειακών διαδικασιών.

34

Εν προκειμένω, πρέπει να υπομνησθεί ότι, όταν θεσπίζει κανόνες με τους οποίους προβλέπονται ατέλειες τελωνειακών δασμών, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως οφείλει να λαμβάνει υπόψη, μεταξύ άλλων, τις δυσκολίες που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι εθνικές τελωνειακές αρχές (βλ., κατ’ αναλογία, απόφαση της 3ης Δεκεμβρίου 1998, C-247/97, Schoonbroodt, Συλλογή 1998, σ. I-8095, σκέψη 23).

35

Ναι μεν ένας τέτοιος σκοπός διοικητικής απλουστεύσεως δύναται να καλύψει, όπως η Ολλανδική Κυβέρνηση εκθέτει με τις παρατηρήσεις της, τις καταστάσεις όπου τα έξοδα εισπράξεως τελωνειακών δασμών υπερβαίνουν τους ίδιους τους δασμούς, πλην όμως ο σκοπός αυτός δύναται να καλύψει και άλλες καταστάσεις.

36

Έτσι, η άρνηση να καλυφθούν αποστολές όπως οι επίμαχες στην κύρια δίκη από το ευεργέτημα της ατέλειας κατά το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί, και τούτο παρά το ότι τα επιμέρους δέματα έχουν αξία κατώτερη των 22 ευρώ, θα μπορούσε να έχει ως συνέπεια ο αποστολέας να παρουσιάσει στο τελωνείο ατομικά κάθε δέμα για να μπορέσει να καλυφθεί από την εν λόγω ατέλεια. Πάντως, ένας τέτοιος πολλαπλασιασμός των διαδικασιών δεν συνάδει με τον επιδιωκόμενο σκοπό διοικητικής απλουστεύσεως.

37

Ομοίως, αν η ατέλεια δεν ίσχυε για τις επίμαχες στην κύρια δίκη αποστολές, οι εθνικές τελωνειακές αρχές θα έπρεπε να καθορίζουν τη συνολική τελωνειακή αξία μιας αποστολής που απαρτίζεται από μεγάλο αριθμό εμπορευμάτων. Ούτε η κατάσταση αυτή είναι δυνατόν να συνάδει με τον σκοπό διοικητικής απλουστεύσεως που έχει θέσει ο κοινοτικός νομοθέτης.

38

Επομένως, το γεγονός ότι τα επίμαχα στην κύρια δίκη δέματα, επιμέρους αξίας κατώτερης των 22 ευρώ, παρουσιάστηκαν στο τελωνείο υπό ομαδοποιημένη μορφή με σκοπό την αποστολή τους στην Κοινότητα δεν εμποδίζει να καλυφθούν από την ατέλεια, καθόσον τη στιγμή της αναχωρήσεώς τους από το τρίτο κράτος αποστολής είχε προσδιοριστεί ο παραλήπτης κάθε ενός από τα δέματα αυτά.

39

Ωστόσο, από την τρίτη αιτιολογική σκέψη του κανονισμού 2287/83 προκύπτει ότι η ατέλεια αυτή δεν πρέπει να χορηγείται όταν συνιστά κατάχρηση δικαιώματος.

40

Στην ουσία, αυτό αναφέρει το αιτούν δικαστήριο με το δεύτερο προδικαστικό ερώτημά του, υπογραμμίζοντας ότι, στη διαφορά της οποίας έχει επιληφθεί, ο αντισυμβαλλόμενος των παραληπτών των εμπορευμάτων που τέθηκαν σε ελεύθερη κυκλοφορία, δηλαδή η ECI, είναι εγκατεστημένος στην Κοινότητα και όχι στο τρίτο κράτος αποστολής.

41

Πρώτον, διαπιστώνεται ότι, όσον αφορά τον αντισυμβαλλόμενο των παραληπτών των εμπορευμάτων, το ίδιο το κείμενο του άρθρου 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί δεν ανάγει την εγκατάσταση εκτός της Κοινότητας σε προϋπόθεση της ατέλειας των εν λόγω εμπορευμάτων.

42

Δεύτερον, πρέπει να υπομνησθεί ότι, κατά την τρίτη αιτιολογική σκέψη του κανονισμού 2287/83, είναι σκόπιμο, για να αποφευχθούν κάθε καταχρηστική χρησιμοποίηση της τελωνειακής ατέλειας και οι εντεύθεν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού, να αποκλειστούν από την ατέλεια εισαγωγικών δασμών οι αποστολές εμπορευμάτων τα οποία, πριν από τη θέση τους σε ελεύθερη κυκλοφορία, τέθηκαν σε άλλο τελωνειακό καθεστώς. Κατά συνέπεια, με την ατέλεια πρέπει να καλύπτονται μόνον οι απευθείας αποστολές από τρίτο κράτος με προορισμό ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο που βρίσκεται στην Κοινότητα.

43

Πάντως, το γεγονός απλώς και μόνον ότι η ECI είναι εγκατεστημένη στην Κοινότητα δεν καθιστά από μόνο του δυνατό να θεωρηθεί ότι οι επίμαχες στην κύρια δίκη αποστολές τέθηκαν σε άλλο τελωνειακό καθεστώς πριν από τη θέση τους σε ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Κοινότητας. Ούτως ή άλλως, και με την επιφύλαξη των εν προκειμένω εξακριβώσεων του αιτούντος δικαστηρίου, από τη δικογραφία που υποβλήθηκε στο Δικαστήριο δεν προκύπτει ότι τούτο συνέβη όσον αφορά τις αποστολές αυτές.

44

Ωστόσο, η Ολλανδική Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι, στις περιστάσεις της υποθέσεως της κύριας δίκης, η κατάχρηση δικαιώματος συνίσταται όχι τόσο στην κάλυψη από την ατέλεια τελωνειακών δασμών όσο στην προσπάθεια της TCI να απαλλαγεί από τον φόρο κύκλου εργασιών. Συγκεκριμένα, εφόσον το άρθρο 101 του ολλανδικού τελωνειακού κανονισμού ορίζει ότι τα εμπορεύματα που καλύπτονται με την απαλλαγή η οποία προβλέπεται από το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί απαλλάσσονται και από τον φόρο κύκλου εργασιών, η ECI χρησιμοποίησε ένα κέντρο διανομής που βρίσκεται εκτός της Κοινότητας για να καλυφθεί πρώτα από την ατέλεια τελωνειακών δασμών και μετά από τη συνακόλουθη απαλλαγή από τον φόρο κύκλου εργασιών. Έτσι, η επιχείρηση αυτή αποκτά ένα οικονομικό πλεονέκτημα που συνεπάγεται στρέβλωση του ανταγωνισμού έναντι των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον ίδιο τομέα και αποστέλλουν από το έδαφος της Κοινότητας τα εμπορεύματά τους στους πελάτες τους.

45

Εν προκειμένω, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η προβαλλόμενη από την Ολλανδική Κυβέρνηση ερμηνεία του άρθρου 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί αφορά το να αποτραπεί η καταχρηστική απαλλαγή από τον φόρο κύκλου εργασιών και όχι η ατέλεια την οποία προβλέπει η διάταξη αυτή.

46

Πάντως, αφενός, όπως υπενθύμισε η γενική εισαγγελέας στα σημεία 56 έως 60 των προτάσεών της, το ίδιο το Βασίλειο των Κάτω Χωρών επέλεξε ένα σύστημα απαλλαγής από τον φόρο κύκλου εργασιών συνδεόμενης με την ατέλεια την οποία προβλέπει το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί. Αφετέρου, η κοινοτική νομολογία την οποία η Ολλανδική Κυβέρνηση παρέθεσε με τις παρατηρήσεις της συνιστά ένα πλαίσιο το οποίο παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να αρνηθούν την παροχή ενός φορολογικού πλεονεκτήματος σχετικά με τον φόρο προστιθεμένης αξίας όταν είναι καταχρηστική η απόκτηση του πλεονεκτήματος αυτού. Επομένως, η καταπολέμηση της καταχρηστικής απαλλαγής από τον φόρο κύκλου εργασιών δεν δύναται να τύχει επικλήσεως για να στηριχθεί η ερμηνεία του άρθρου 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί.

47

Επιπλέον, όσον αφορά τις προβαλλόμενες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού από τις οποίες φέρεται ότι η ECI ωφελείται στην υπόθεση της κύριας δίκης, διαπιστώνεται ότι η επιλογή της επιχειρήσεως αυτής να αποστέλλει τα εμπορεύματά της από τρίτο κράτος αναγκαστικά συνεπάγεται κόστος σχετικά με τη μεταφορά των εμπορευμάτων και σχετικά με τις τελωνειακές διαδικασίες εισαγωγής στο οποίο οπωσδήποτε δεν υποβάλλονται οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον ίδιο τομέα και αποστέλλουν τα εμπορεύματα τους από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας.

48

Κατά συνέπεια, και με την επιφύλαξη των εξακριβώσεων που αποτελούν έργο του αιτούντος δικαστηρίου, υπό τις συνθήκες της υποθέσεως της κύριας δίκης το ευεργέτημα της ατέλειας η οποία προβλέπεται από το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί δεν δύναται να αποκλειστεί απλώς και μόνον για τον λόγο ότι η ECI είναι εγκατεστημένη στην Κοινότητα.

49

Απ’ όλα τα πιο πάνω προκύπτει ότι το άρθρο 27 του κανονισμού 918/83 όπως έχει τροποποιηθεί πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι δεν απαγορεύει να καλυφθούν από την ατέλεια τελωνειακών δασμών ομαδικές αποστολές εμπορευμάτων, των οποίων η συνολική εγγενής αξία υπερβαίνει το όριο του εν λόγω άρθρου 27 αλλά τα οποία, λαμβανόμενα χωριστά, είναι αμελητέας αξίας, υπό την προϋπόθεση ότι κάθε δέμα της ομαδικής αποστολής απευθύνθηκε ατομικά σε παραλήπτη που βρίσκεται στην Κοινότητα. Εν προκειμένω, το γεγονός ότι ο αντισυμβαλλόμενος των παραληπτών αυτών είναι ο ίδιος εγκατεστημένος στην Κοινότητα δεν ασκεί επιρροή όταν τα εμπορεύματα απεστάλησαν απευθείας από τρίτο κράτος στους εν λόγω παραλήπτες.

Επί των δικαστικών εξόδων

50

Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

 

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (πρώτο τμήμα) αποφαίνεται:

 

Το άρθρο 27 του κανονισμού (ΕΟΚ) 918/83 του Συμβουλίου, της 28ης Μαρτίου 1983, για τη θέσπιση του κοινοτικού καθεστώτος τελωνειακών ατελειών, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΟΚ) 3357/91, της 7ης Νοεμβρίου 1991, δεν απαγορεύει να καλυφθούν από την ατέλεια τελωνειακών δασμών ομαδικές αποστολές εμπορευμάτων, των οποίων η συνολική εγγενής αξία υπερβαίνει το όριο του εν λόγω άρθρου 27 αλλά τα οποία, λαμβανόμενα χωριστά, είναι αμελητέας αξίας, υπό την προϋπόθεση ότι κάθε δέμα της ομαδικής αποστολής απευθύνθηκε ατομικά σε παραλήπτη που βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Εν προκειμένω, το γεγονός ότι ο αντισυμβαλλόμενος των παραληπτών αυτών είναι ο ίδιος εγκατεστημένος στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα δεν ασκεί επιρροή όταν τα εμπορεύματα απεστάλησαν απευθείας από τρίτο κράτος στους εν λόγω παραλήπτες.

 

(υπογραφές)


( *1 ) Γλώσσα διαδικασίας: η ολλανδική.