Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων – Εφαρμοστέα νομοθεσία – Εργαζόμενος που ευρίσκεται σε ανεργία στο κράτος μέλος κατοικίας αφού εκπλήρωσε την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία του σε άλλο κράτος μέλος – Αρμοδιότητα του νομοθέτη του κράτους μέλους κατοικίας

(Κανονισμός 1408/71 του Συμβουλίου, άρθρο 13 § 2, στοιχ. στ΄)

2. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων – Ανεργία – Ειδικοί κανόνες υπαγωγής – Άνεργος που κατοικούσε, κατά τη διάρκεια της τελευταίας απασχολήσεώς του, στο έδαφος κράτους μέλους διαφορετικού από το αρμόδιο κράτος – Έννοια της «απασχολήσεως»

(Κανονισμός 1408/71 του Συμβουλίου, άρθρο 71 § 1)

3. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων – Ανεργία – Νομοθεσία που εξαρτά τη χορήγηση παροχών από τη συμπλήρωση περιόδων ασφαλίσεως ή απασχολήσεως – Συνυπολογισμός των περιόδων ασφαλίσεως ή απασχολήσεως – Βεβαίωση μνημονεύουσα τις περιόδους ασφαλίσεως ή απασχολήσεως που συμπληρώθηκαν υπό τη νομοθεσία κράτους μέλους – Αποδεικτική ισχύς έναντι των φορέων κοινωνικής ασφαλίσεως των άλλων κρατών μελών – Όρια

(Άρθρο 10 ΕΚ· κανονισμός 574/72 του Συμβουλίου, άρθρο 80)

4. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων – Ανεργία – Ειδικοί κανόνες υπαγωγής – Άνεργος που κατοικούσε, κατά τη διάρκεια της τελευταίας απασχολήσεώς του, στο έδαφος κράτους μέλους διαφορετικού από το αρμόδιο κράτος – Έννοια της «κατοικίας»

(Κανονισμός 1408/71 του Συμβουλίου, άρθρο 71 § 1)

5. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων – Ανεργία – Ειδικοί κανόνες υπαγωγής – Άρθρο 71, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, ii, του κανονισμού 1408/71 – Περιεχόμενο – Μη εφαρμογή των γενικών κανόνων υπαγωγής – Προϋπόθεση – Εξακρίβωση από το εθνικό δικαστήριο

(Κανονισμός 1408/71 του Συμβουλίου, άρθρο 71 § 1, στοιχ. β΄, ii)

6. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων – Κοινοτική ρύθμιση – Προσωπικό πεδίο εφαρμογής – Εργαζόμενος κατά την έννοια του κανονισμού 1408/71 – Έννοια – Πρόσωπο που εκπληρώνει τη στρατιωτική θητεία του – Εμπίπτει – Προϋπόθεση

(Κανονισμός 1408/71 του Συμβουλίου, άρθρο 1, στοιχ. α΄)

7. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων – Ανεργία – Νομοθεσία που εξαρτά τη χορήγηση των παροχών από τη συμπλήρωση περιόδων ασφαλίσεως – Συνυπολογισμός των περιόδων ασφαλίσεως – Συνεκτίμηση περιόδων ασφαλίσεως ή απασχολήσεως που συμπληρώθηκαν υπό τη νομοθεσία άλλου κράτους μέλους – Περίοδοι απασχολήσεως – Έννοια

(Κανονισμός 1408/71 του Συμβουλίου, άρθρο 67 § 1)

8. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων – Ανεργία – Νομοθεσία που εξαρτά τη χορήγηση των παροχών από τη συμπλήρωση περιόδων ασφαλίσεως – Συνυπολογισμός των περιόδων ασφαλίσεως – Συνεκτίμηση περιόδων ασφαλίσεως ή απασχολήσεως που συμπληρώθηκαν υπό τη νομοθεσία άλλου κράτους μέλους – Προϋποθέσεις – Συμπλήρωση των τελευταίων περιόδων ασφαλίσεως στο κράτος μέλος στο οποίο έχει υποβληθεί η αίτηση για τη λήψη παροχών – Εκτίμηση από το εθνικό δικαστήριο

(Κανονισμός 1408/71 του Συμβουλίου, άρθρο 67 § 3)

9. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων – Ίση μεταχείριση – Δεν έχει εφαρμογή στις παροχές ανεργίας που διέπονται από τις ειδικές διατάξεις του κανονισμού 1408/71

(Κανονισμός 1408/71 του Συμβουλίου, άρθρα 3 και 67)

Περίληψη

1. To άρθρο 13, παράγραφος 2, στοιχείο στ΄, του κανονισμού 1408/71, όπως ενημερώθηκε με τον κανονισμό 2001/83 και τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 2195/91, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι ένα πρόσωπο, το οποίο κατοικεί σε κράτος μέλος και το οποίο ευρίσκεται σε ανεργία στο εν λόγω κράτος μέλος αφού εκπλήρωσε την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία του σε άλλο κράτος μέλος, υπόκειται στη νομοθεσία του κράτους μέλους κατοικίας.

(βλ. σκέψεις 26, 41, διατακτ. 1)

2. Η έννοια της «απασχολήσεως», κατά το πνεύμα του άρθρου 71, παράγραφος 1, του κανονισμού 1408/71, όπως ενημερώθηκε με τον κανονισμό 2001/83 και τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 2195/91, διατάξεως η οποία προσδιορίζει την εφαρμοστέα νομοθεσία, στο πεδίο των παροχών ανεργίας, ως προς τον εργαζόμενο που κατοικούσε, κατά τη διάρκεια της τελευταίας απασχολήσεώς του, σε κράτος μέλος διαφορετικό από το αρμόδιο κράτος, πρέπει να ερμηνευθεί με προσφυγή στον ορισμό που δίδει η εθνική νομοθεσία στο πεδίο της κοινωνικής ασφαλίσεως. Επομένως, «απασχόληση» κατά την έννοια της ως άνω διατάξεως είναι μια απασχόληση η οποία θεωρείται ως τέτοια για την εφαρμογή της περί κοινωνικής ασφαλίσεως νομοθεσίας του κράτους μέλους στο οποίο ασκείται η ως άνω απασχόληση.

(βλ. σκέψη 33)

3. Για όσο διάστημα η βεβαίωση που χορηγήθηκε, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 80 του κανονισμού 574/72, από τον αρμόδιο φορέα κράτους μέλους και η οποία μνημονεύει τις περιόδους ασφαλίσεως ή απασχολήσεως που συμπληρώθηκαν από εργαζόμενο υπό τη νομοθεσία του εν λόγω κράτους δεν ανακαλείται ή δεν κηρύσσεται ανίσχυρη, ο αρμόδιος φορέας άλλου κράτους μέλους οφείλει να λάβει υπόψη την ως άνω βεβαίωση κατά τον συνυπολογισμό των περιόδων ασφαλίσεως ή απασχολήσεως. Ωστόσο, η αρχή της ειλικρινούς συνεργασίας που διατυπώνεται στο άρθρο 10 ΕΚ επιβάλλει στους φορείς κοινωνικής ασφαλίσεως να προβαίνουν σε ορθή εκτίμηση των σχετικών πραγματικών περιστατικών, ιδίως για την εφαρμογή των κανόνων περί προσδιορισμού της εφαρμοστέας νομοθεσίας ή των κανόνων περί συνυπολογισμού των περιόδων ασφαλίσεως ή απασχολήσεως, και, επομένως, να εξασφαλίζουν την ακρίβεια των στοιχείων που περιέχονται στις βεβαιώσεις τις οποίες χορηγούν. Επομένως, στους φορείς αυτούς εναπόκειται να επανεξετάσουν την ορθότητα της εκδόσεως των εν λόγω βεβαιώσεων και, ενδεχομένως, να ανακαλέσουν τις βεβαιώσεις αυτές σε περίπτωση αμφιβολιών ως προς την ακρίβεια των στοιχείων που αποτέλεσαν τη βάση των εν λόγω βεβαιώσεων και, κατά συνέπεια, των στοιχείων που αυτές διαλαμβάνουν.

(βλ. σκέψεις 34, 36)

4. Ο τόπος κατοικίας ενός εργαζομένου, κατά την έννοια του άρθρου 71, παράγραφος 1, του κανονισμού 1408/71, όπως ενημερώθηκε με τον κανονισμό 2001/83 και τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 2195/91, διατάξεως η οποία προσδιορίζει την εφαρμοστέα νομοθεσία, στο πεδίο των παροχών ανεργίας, ως προς τον εργαζόμενο που κατοικούσε, κατά τη διάρκεια της τελευταίας απασχολήσεώς του, σε κράτος μέλος διαφορετικό από το αρμόδιο κράτος, αποτελείται από τον τόπο στον οποίο βρίσκεται το σύνηθες κέντρο των συμφερόντων του. Συναφώς, πρέπει να ληφθεί υπόψη η οικογενειακή κατάσταση του ενδιαφερομένου, καθώς και οι λόγοι που υπαγόρευσαν τη μετακίνησή του και η φύση της εργασίας.

(βλ. σκέψη 37)

5. Το άρθρο 71, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, ii, του κανονισμού 1408/71, όπως ενημερώθηκε με τον κανονισμό 2001/83 και τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 2195/91, διάταξη η οποία προσδιορίζει την εφαρμοστέα νομοθεσία, στο πεδίο των παροχών ανεργίας, ως προς τον μη μεθοριακό εργαζόμενο που ευρίσκεται σε πλήρη ανεργία και ο οποίος κατοικούσε, κατά τη διάρκεια της τελευταίας απασχολήσεώς του, σε κράτος μέλος διαφορετικό από το αρμόδιο κράτος, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι αποτελεί ειδική διάταξη σχετικά με τον προσδιορισμό της εφαρμοστέας νομοθεσίας στο πεδίο των παροχών ανεργίας, κατά τρόπον ώστε, αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής της εν λόγω διατάξεως, η εφαρμοστέα νομοθεσία είναι εκείνη που προβλέπεται από τη διάταξη αυτή και όχι από τους γενικούς κανόνες υπαγωγής του τίτλου II του εν λόγω κανονισμού. Εναπόκειται στο αιτούν δικαστήριο να εξακριβώσει αν συντρέχουν ή όχι οι προϋποθέσεις εφαρμογής της εν λόγω διατάξεως.

(βλ. σκέψη 41, διατακτ. 1)

6. Η έννοια του «εργαζομένου» η οποία χρησιμοποιείται στον κανονισμό 1408/71, όπως ενημερώθηκε με τον κανονισμό 2001/83 και τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 2195/91, περιλαμβάνει όλα τα πρόσωπα τα οποία είναι ασφαλισμένα, έστω και κατά ενός μόνο κινδύνου, δυνάμει υποχρεωτικής ή προαιρετικής ασφαλίσεως στο πλαίσιο γενικού ή ειδικού συστήματος κοινωνικής ασφαλίσεως διαλαμβανομένου στο άρθρο 1, στοιχείο α΄, του εν λόγω κανονισμού, τούτο δε ανεξάρτητα από την ύπαρξη εργασιακής σχέσεως.

Κατά συνέπεια, πρέπει να χαρακτηρισθεί ως εργαζόμενος, για τους σκοπούς της εφαρμογής του κανονισμού 1408/71, όπως έχει τροποποιηθεί, το πρόσωπο το οποίο εκπληρώνει τη στρατιωτική θητεία του, εφόσον το πρόσωπο αυτό είναι ασφαλισμένο, κατά την έννοια του άρθρου 1, στοιχείο α΄, του εν λόγω κανονισμού, στο πλαίσιο συστήματος κοινωνικής ασφαλίσεως.

(βλ. σκέψεις 46-47, 54, διατακτ. 2)

7. Μια περίοδος υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας που εκπληρώνεται σε κράτος μέλος αποτελεί περίοδο απασχολήσεως που πραγματοποιήθηκε υπό τη νομοθεσία του εν λόγω κράτους, κατά την έννοια του άρθρου 67, παράγραφος 1, του κανονισμού 1408/71, όπως ενημερώθηκε με τον κανονισμό 2001/83 και τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 2195/91, εφόσον η ανωτέρω περίοδος καθορίζεται ή αναγνωρίζεται ως τέτοια από την εν λόγω νομοθεσία ή εξομοιώνεται και αναγνωρίζεται από την τελευταία ως περίοδος που ισοδυναμεί με περίοδο απασχολήσεως. Σε παρόμοια περίπτωση, ο αρμόδιος φορέας άλλου κράτους μέλους του οποίου η νομοθεσία εξαρτά τη χορήγηση παροχών ανεργίας από τη συμπλήρωση περιόδων ασφαλίσεως οφείλει να λάβει υπόψη την ανωτέρω περίοδο κατά τον συνυπολογισμό των περιόδων ασφαλίσεως ή απασχολήσεως.

(βλ. σκέψεις 47, 54, διατακτ. 2)

8. Εναπόκειται στα εθνικά δικαστήρια να εκτιμήσουν αν πληρούται η προϋπόθεση που προβλέπεται στο άρθρο 67, παράγραφος 3, του κανονισμού 1408/71, όπως ενημερώθηκε με τον κανονισμό 2001/83 και τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 2195/91, σύμφωνα με την οποία ένα πρόσωπο το οποίο πραγματοποίησε περιόδους ασφαλίσεως ή απασχολήσεως σε κράτος μέλος μπορεί να επικαλεσθεί τις εν λόγω περιόδους προκειμένου να λάβει παροχές ανεργίας σε άλλο κράτος μέλος μόνον αν πραγματοποίησε τελευταία στο άλλο αυτό κράτος μέλος περιόδους ασφαλίσεως σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας του τελευταίου κράτους.

Συναφώς, μια περίοδος ασφαλίσεως πρέπει να θεωρείται ότι πραγματοποιήθηκε «τελευταία» σε κράτος μέλος αν, ανεξαρτήτως του χρονικού διαστήματος που διέρρευσε μεταξύ της ολοκληρώσεως της τελευταίας περιόδου ασφαλίσεως και της αιτήσεως για τη λήψη παροχών, ουδεμία άλλη περίοδος ασφαλίσεως πραγματοποιήθηκε εν τω μεταξύ σε άλλο κράτος μέλος.

(βλ. σκέψεις 52-53, διατακτ. 2)

9. Το άρθρο 3 του κανονισμού 1408/71, όπως ενημερώθηκε με τον κανονισμό 2001/83 και τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 2195/91, που καθιερώνει την αρχή της ίσης μεταχειρίσεως στο πεδίο εφαρμογής του λόγω κανονισμού, δεν απαγορεύει το να μη λαμβάνει υπόψη ένας αρμόδιος φορέας, για την εξέταση της υπάρξεως δικαιώματος επί παροχών ανεργίας ενός εργαζομένου, κατά τον υπολογισμό των περιόδων ασφαλίσεως που πραγματοποιήθηκαν, περίοδο υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας που εκπληρώθηκε σε άλλο κράτος μέλος, έστω και αν τούτο προβλέπεται από τη νομοθεσία δυνάμει της οποίας ζητούνται οι παροχές, εφόσον η λύση αυτή προκύπτει από την εφαρμογή του άρθρου 67 του εν λόγω κανονισμού, ειδικής διατάξεως η οποία διέπει το δικαίωμα του εργαζομένου να λαμβάνει παροχές ανεργίας.

(βλ. σκέψεις 57-58, διατακτ. 3)