1. Εξωσυμβατική ευθύνη — Προϋποθέσεις — Έλλειψη νομιμότητας — Ζημία — Αιτιώδης σύνδεσμος
(Άρθρο 288, εδ. 2, ΕΚ)
2. Εξωσυμβατική ευθύνη — Ζημία
(Άρθρο 288, εδ. 2, ΕΚ)
1. Η θεμελίωση εξωσυμβατικής ευθύνης της Κοινότητας κατά την έννοια του άρθρου 288, δεύτερο εδάφιο, ΕΚ εξαρτάται από τη συνδρομή ενός συνόλου προϋποθέσεων, ήτοι της ελλείψεως νομιμότητας της προσαπτομένης στα θεσμικά όργανα συμπεριφοράς, του υποστατού της ζημίας και της υπάρξεως αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της προβαλλομένης συμπεριφοράς και της προβαλλομένης ζημίας. Δεδομένου ότι οι τρεις προϋποθέσεις για τη θεμελίωση της εξωσυμβατικής ευθύνης της Κοινότητας είναι σωρευτικές, η έλλειψη μιας απ’ αυτές αρκεί για την απόρριψη της αγωγής αποζημιώσεως.
Η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου κατά την έννοια του άρθρου 288, δεύτερο εδάφιο, ΕΚ γίνεται δεκτή οσάκις υφίσταται άμεσος σύνδεσμος αιτίας προς αποτέλεσμα μεταξύ της πράξεως που προσάπτεται στο οικείο κοινοτικό όργανο και της προβαλλομένης ζημίας, σύνδεσμος τον οποίο πρέπει να αποδείξει ο ενάγων. Η Κοινότητα δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη παρά μόνο για τη ζημία που απορρέει κατά τρόπο αρκούντως άμεσο από τη συμπεριφορά του οικείου οργάνου. Για να αποκλειστεί κάθε ευθύνη της Κοινότητας, το Πρωτοδικείο πρέπει να εξετάσει ιδίως αν οι δυσκολίες που συνάντησαν οι ενάγουσες στην αγορά οφείλονταν ακριβώς στην προβαλλόμενη έλλειψη νομιμότητας.
(βλ. σκέψεις 26-27, 37)
2. Οι δαπάνες των διαδίκων στα πλαίσια της δικαστικής διαδικασίας δεν μπορούν, καθ’ εαυτές, να θεωρηθούν ότι συνιστούν ζημία χωριστή από την επιβάρυνση των δικαστικών εξόδων. Εξάλλου, έστω και αν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας που προηγείται της ένδικης φάσεως συντελείται, γενικώς, ουσιώδης νομική εργασία, πρέπει να υπομνησθεί ότι, με τον όρο «δίκη», το άρθρο 91 του Κανονισμού Διαδικασίας εννοεί μόνον την ενώπιον του Πρωτοδικείου διαδικασία, αποκλειομένης της προηγηθείσας αυτής φάσεως. Επομένως, το να αναγνωρισθεί στις δαπάνες αυτές η ιδιότητα ζημίας επανορθώσιμης στο πλαίσιο αγωγής αποζημιώσεως θα ερχόταν σε αντίθεση προς τον χαρακτήρα των δαπανών που έχουν καταβληθεί κατά τη φάση που προηγείται της δικαστικής διαδικασίας και δεν αποδίδονται.
(βλ. σκέψη 69)