Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Επηρεασμός του ενδοκοινοτικού εμπορίου - ροσβολή του ανταγωνισμού - Κριτήρια εκτιμήσεως - Μέτριο μέγεθος της ενισχύσεως - εριεχόμενο

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 ΕΚ)]

2. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Επηρεασμός του ενδοκοινοτικού εμπορίου - ροσβολή του ανταγωνισμού - Κριτήρια εκτιμήσεως - Επιχείρηση δικαιούχος της ενισχύσεως που δεν προέβη η ίδια σε εξαγωγές

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 ΕΚ)]

3. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Απαγόρευση - αρεκκλίσεις - Ενισχύσεις οι οποίες μπορούν να θεωρηθούν ότι συμβιβάζονται με την κοινή αγορά - Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής - Ένταξη σε κοινοτικό πλαίσιο - Δικαστικός έλεγχος - Όρια

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 § 3, στοιχ. γ_, (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 § 3, στοιχ. γ_, ΕΚ)]

4. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Υφιστάμενες ενισχύσεις και νέες ενισχύσεις - Ενισχύσεις που θεσπίστηκαν πριν από την ελευθέρωση μιας αγοράς αρχικά κλειστής στον ανταγωνισμό - Χαρακτηρισμός υφιστάμενων ενισχύσεων

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 § 1 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 § 1, ΕΚ)]

5. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Υφιστάμενες ενισχύσεις - Απόφαση της Επιτροπής με την οποία διαπιστώνεται το ασυμβίβαστο μιας ενισχύσεως με την κοινή αγορά - εριορισμός των διαχρονικών αποτελεσμάτων

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 93 §§ 1 και 2 (νυν άρθρο 88 §§ 1 και 2 ΕΚ)]

6. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Ανάκτηση παράνομης ενισχύσεως - αραβίαση της αρχής της αναλογικότητας - Δεν συντρέχει

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 93 § 2, εδ. 1 (νυν άρθρο 88 § 2, εδ. 1, ΕΚ)]

7. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Ανάκτηση παράνομης ενισχύσεως - Ενίσχυση χορηγηθείσα κατά παράβαση των διαδικαστικών κανόνων του άρθρου 93 της Συνθήκης (νυν άρθρου 88 ΕΚ) - Δικαιολογημένη εμπιστοσύνη - Εξαιρετικές περιστάσεις - Δεν συντρέχουν

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 93 (νυν άρθρο 88 ΕΚ)]

Περίληψη

1. Aκόμη και ενίσχυση σχετικά μικρού ύψους είναι ικανή να επηρεάσει το ενδοκοινοτικό εμπόριο αν ο τομέας στον οποίο δραστηριοποιείται η δικαιούχος επιχείρηση χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό. Επιπλέον, λόγω της δομής της αγοράς - που χαρακτηρίζεται, στον τομέα των οδικών μεταφορών εμπορευμάτων, από την παρουσία μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων μικρού μεγέθους - ακόμη και μια ενίσχυση σχετικά μέτριου μεγέθους είναι ικανή να ενισχύσει τη θέση της δικαιούχου επιχειρήσεως σε σχέση με τη θέση ανταγωνιστών της στο ενδοκοινοτικό εμπόριο. Επομένως, στο πλαίσιο αυτό, οι συνέπειες μιας σχετικά μικρής ενισχύσεως επί του ανταγωνισμού και του εμπορίου είναι δυνατόν να μην είναι αμελητέες. Επομένως, μια τέτοια ενίσχυση δεν μπορεί να θεωρηθεί μικρής σημασίας.

( βλ. σκέψεις 44, 46 )

2. Μια ενίσχυση είναι δυνατό να επηρεάζει το ενδοκοινοτικό εμπόριο και να νοθεύει τον ανταγωνισμό ακόμη και αν η δικαιούχος επιχείρηση που τελεί σε ανταγωνισμό με παραγωγούς από άλλα κράτη μέλη δεν προβαίνει η ίδια σε εξαγωγές. Η κατάσταση αυτή μπορεί επίσης να δημιουργηθεί όταν δεν υπάρχει πλεονάζουσα ικανότητα παραγωγής στον εν λόγω τομέα. Συγκεκριμένα, όταν κράτος μέλος χορηγεί ενίσχυση σε μια επιχείρηση, η εσωτερική παραγωγή μπορεί να διατηρείται στο ίδιο επίπεδο ή και να αυξάνεται, με συνέπεια να μειώνονται οι δυνατότητες επιχειρήσεων εγκατεστημένων σε άλλα κράτη μέλη να εξάγουν τα προϊόντα τους προς την αγορά αυτού του κράτους μέλους.

( βλ. σκέψη 51 )

3. Oι οικονομικής φύσεως εκτιμήσεις στο πλαίσιο της εφαρμογής του άρθρου 92, παράγραφος 3, στοιχείο γ_, της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρου 87, παράγραφος 3, στοιχείο γ_, ΕΚ) πρέπει να πραγματοποιούνται εντός κοινοτικού πλαισίου, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι η Επιτροπή έχει την υποχρέωση να εξετάζει τον αντίκτυπο της ενισχύσεως στον ανταγωνισμό και στο ενδοκοινοτικό εμπόριο. Στην Επιτροπή εναπόκειται, στο πλαίσιο της εξετάσεως αυτής, να σταθμίσει τα ευεργετικά και τα αρνητικά αποτελέσματα της ενισχύσεως επί των όρων των εμπορικών συναλλαγών και επί της διατηρήσεως ανόθευτου ανταγωνισμού. Το άρθρο 92, παράγραφος 3, της Συνθήκης απονέμει στην Επιτροπή ευρεία διακριτική ευχέρεια προκειμένου να εκδίδει αποφάσεις που αφορούν εξαίρεση από την αρχή του ασυμβιβάστου των κρατικών ενισχύσεων με την κοινή αγορά, που διατυπώνεται στην παράγραφο 1 του άρθρου αυτού. Ο έλεγχος στον οποίο πρέπει να προβεί η Επιτροπή συνεπάγεται τη συνεκτίμηση και την αξιολόγηση σύνθετων γεγονότων και περιστάσεων οικονομικού χαρακτήρα. Δεδομένου ότι ο κοινοτικός δικαστής δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον συντάκτη της αποφάσεως αυτής στην εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών, ιδίως επί του οικονομικού επιπέδου, ο έλεγχος του ρωτοδικείου πρέπει, συναφώς, να περιορίζεται στην εξακρίβωση της τηρήσεως των κανόνων διαδικασίας και αιτιολογήσεως, καθώς και του υποστατού των πραγματικών περιστατικών, της ελλείψεως προδήλου σφάλματος εκτιμήσεως και καταχρήσεως εξουσίας

( βλ. σκέψεις 73-74 )

4. Ένα καθεστώς ενισχύσεων που θεσπίζεται σε μια αγορά αρχικά κλειστή στον ανταγωνισμό πρέπει να θεωρείται, κατά την ελευθέρωση της αγοράς αυτής, ως υφιστάμενο καθεστώς ενισχύσεων, στο μέτρο που δεν ενέπιπτε, κατά τον χρόνο θεσπίσεώς του, στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 92, παράγραφος 1, της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως άρθρου 87, παράγραφος 1, ΕΚ) το οποίο ισχύει αποκλειστικά στους τομείς που είναι ανοικτοί στον ανταγωνισμό.

( βλ. σκέψη 89 )

5. Υφιστάμενες ενισχύσεις υπό την έννοια του άρθρου 93, παράγραφοι 1 και 2, της Συνθήκης (νυν άρθρου 88, παράγραφοι 1 και 2, ΕΚ) δεν μπορούν, ανάλογα με την περίπτωση, παρά να αποτελέσουν αντικείμενο αποφάσεως της Επιτροπής περί ασυμβιβάστου, παράγουσας αποτελέσματα για το μέλλον.

( βλ. σκέψη 91 )

6. Στον βαθμό που η κατάργηση μιας παράνομης ενισχύσεως μέσω της έντοκης αναζητήσεως του ποσού της ενισχύσεως που χορηγήθηκε αποτελεί τη λογική συνέπεια της διαπιστώσεως περί ασυμβιβάστου της ενισχύσεως αυτής με την κοινή αγορά και αποσκοπεί αποκλειστικά στην επαναφορά της προτέρας καταστάσεως, η υποχρέωση αυτή δεν μπορεί, κατ' αρχήν, να θεωρηθεί ως μέτρο δυσανάλογο προς τους στόχους του άρθρου 92 της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρου 87 ΕΚ) και των άρθρων 93 και 94 της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρων 88 ΕΚ και 89 ΕΚ).

( βλ. σκέψη 105 )

7. Μόνον εξαιρετικές περιστάσεις μπορούν νομίμως να στηρίξουν την εμπιστοσύνη των δικαιούχων στη νομιμότητα μιας ενισχύσεως. Επιπλέον, η αναγνώριση της δικαιολογημένης αυτής εμπιστοσύνης προϋποθέτει, κατ' αρχήν, ότι η ενίσχυση αυτή χορηγήθηκε κατόπιν τηρήσεως της διαδικασίας του άρθρου 93 της Συνθήκης (νυν άρθρου 88 ΕΚ). Συγκεκριμένα, ένας επιμελής επιχειρηματίας πρέπει κανονικά να είναι σε θέση να βεβαιωθεί ότι τηρήθηκε η διαδικασία αυτή.

( βλ. σκέψη 107 )