61992J0375

++++

1. Ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων - Ελευθερία εγκαταστάσεως - Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών - Εργαζόμενοι - 'Ιση μεταχείριση - Ξεναγοί και ξεναγοί-διερμηνείς - Πρόσβαση στο επάγγελμα - Προϋπόθεση ιθαγενείας - Απαράδεκτο - Υποχρέωση των κρατών μελών να προβλέπουν διαδικασία εξετάσεως της αντιστοιχίας μεταξύ των διπλωμάτων και προσόντων που απαιτούνται από το εθνικό δίκαιο και αυτών που έχουν αποκτηθεί εντός του κράτους μέλους προελεύσεως

(Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρα 48, 52 και 59)

2. Ελεύθερη παροχή των υπηρεσιών - Ξεναγοί συνοδεύοντες ομάδες τουριστών που προέρχονται από άλλο κράτος μέλος - Απαίτηση τίτλου πιστοποιούντος επαγγελματική κατάρτιση αναγνωριζομένη από τις αρχές του κράτους μέλους του τόπου εκτελέσεως της παροχής - Απαράδεκτη

(Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρο 59)

3. Κράτη μέλη - Υποχρεώσεις - Αποστολή επιβλέψεως ανατεθείσα στην Επιτροπή - Καθήκον των κρατών μελών - Συνεργασία στις έρευνες σε θέματα παραβάσεως κράτους

(Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρο 5)

1. Τα άρθρα 48, 52 και 59 της Συνθήκης, τα οποία απαιτούν την κατάργηση κάθε διακρίσεως λόγω της ιθαγενείας έναντι των υπηκόων άλλων κρατών μελών όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση, την εγκατάσταση και τις παροχές υπηρεσιών, απαγορεύουν ένα κράτος μέλος να επιφυλάσσει στους υπηκόους του την πρόσβαση στο επάγγελμα του ξεναγού και του ξεναγού-διερμηνέα, είτε το επάγγελμα αυτό ασκείται κατά τρόπο ανεξάρτητο είτε ασκείται στο πλαίσιο συμβάσεως εργασίας.

Αντιτίθενται, επίσης, στο να μην προβλέπει ένα κράτος μέλος διαδικασία εξετάσεως και συγκρίσεως των γνώσεων υπηκόου της Κοινότητας, που είναι κάτοχος διπλώματος ξεναγού ή ξεναγού-διερμηνέα χορηγηθέντος εντός άλλου κράτους μέλους, με αυτές που απαιτούνται από την εθνική νομοθεσία.

Πράγματι, το κράτος μέλος όπου υποβάλλεται αίτηση προς χορήγηση αδείας για την άσκηση επαγγέλματος, στο οποίο η πρόσβαση εξαρτάται, κατά την εθνική νομοθεσία, από την κατοχή διπλώματος ή την επαγγελματική κατάρτιση, οφείλει να λαμβάνει υπόψη τα διπλώματα, πιστοποιητικά και άλλους τίτλους που έχει αποκτήσει ο ενδιαφερόμενος με σκοπό την άσκηση του ιδίου επαγγέλματος σε άλλο κράτος μέλος, προβαίνοντας σε σύγκριση των ικανοτήτων που πιστοποιούνται με τα διπλώματα αυτά και των γνώσεων και προσόντων που απαιτούνται από τις εθνικές διατάξεις.

2. Το άρθρο 59 της Συνθήκης έχει την έννοια ότι απαγορεύει ένα κράτος μέλος να εξαρτά την παροχή υπηρεσιών ξεναγού που ταξιδεύει με ομάδα τουριστών προερχομένη από άλλο κράτος μέλος, όταν η παροχή αυτή συνίσταται στη ξενάγηση των τουριστών αυτών σε χώρους πλην μουσείων και ιστορικών μνημείων, όπου η επίσκεψη επιτρέπεται μόνο με συνοδεία ειδικευμένου επαγγελματία ξεναγού, από την κατοχή αδείας ασκήσεως επαγγέλματος που προϋποθέτει ορισμένη κατάρτιση πιστοποιουμένη με δίπλωμα.

3. Το γεγονός ότι ένα κράτος μέλος δεν δίνει συνέχεια σε αίτημα της Επιτροπής να της ανακοινώσει την εθνική νομοθεσία σε έναν καλυπτόμενο από τη Συνθήκη τομέα καθιστά δυσχερέστερη την εκπλήρωση της αποστολής της και συνιστά, επομένως, παράβαση της υποχρεώσεως συνεργασίας που θεσπίζει το άρθρο 5 της Συνθήκης.

Στην υπόθεση C-375/92,

Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκπροσωπουμένη καταρχάς από τον Rafael Pellicer και εν συνεχεία από τη Maria Blanca Rodriguez Galindo, μέλη της Νομικής Υπηρεσίας, με αντίκλητο στο Λουξεμβούργο τον Γεώργιο Κρεμλή, μέλος της Νομικής Υπηρεσίας, Centre Wagner, Kirchberg,

προσφεύγουσα,

κατά

Βασιλείου της Ισπανίας, εκπροσωπουμένου από τους Alberto Jose Navarro Gonzalez, Γενικό Διευθυντή της Υπηρεσίας Κοινοτικού Νομικού και Θεσμικού Συντονισμού, και Miguel Bravo-Ferrer Delgado, abogado del Estado, της νομικής υπηρεσίας για την εκπροσώπηση της Ισπανικής Κυβερνήσεως ενώπιον του Δικαστηρίου, με τόπο επιδόσεων στο Λουξεμβούργο την Πρεσβεία της Ισπανίας, 4-6, boulevard E. Servais,

καθού,

που έχει ως αντικείμενο να αναγνωριστεί από το Δικαστήριο ότι το Βασίλειο της Ισπανίας, εξαρτώντας την πρόσβαση στο επάγγελμα του ξεναγού και του ξεναγού-διερμηνέα από την επιτυχία σε ορισμένες εξετάσεις, στις οποίες επιτρέπεται να συμμετέχουν αποκλειστικώς Ισπανοί υπήκοοι, μη προβλέποντας διαδικασία εξετάσεως και συγκρίσεως των γνώσεων υπηκόου της Κοινότητας, που είναι κάτοχος διπλώματος ξεναγού ή ξεναγού-διερμηνέα χορηγηθέντος εντός άλλου κράτους μέλους, με αυτές που απαιτούνται στην Ισπανία, διαδικασία που να επιτρέπει είτε να αναγνωριστεί το δίπλωμα που χορηγήθηκε στο εν λόγω άλλο κράτος μέλος, είτε να υποβληθεί ο κάτοχος του διπλώματος σε εξετάσεις περιοριζόμενες στα μαθήματα που δεν διδάχθηκε, απαιτώντας επαγγελματική ταυτότητα πιστοποιούσα κατάρτιση, αποδεικνυομένη κατόπιν εξετάσεως, για την παροχή υπηρεσιών ξεναγού και ξεναγού-διερμηνέα που ταξιδεύει με ομάδα τουριστών προερχομένη από άλλο κράτος μέλος, όταν η εν λόγω παροχή υπηρεσιών πραγματοποιείται στην Ισπανία, εντός συγκεκριμένης γεωγραφικής ζώνης, και εφόσον η παροχή των υπηρεσιών αυτών συνίσταται στη συνοδεία των τουριστών αυτών σε άλλους χώρους, πλην μουσείων και ιστορικών μνημείων, όπου είναι αναγκαία η παρουσία ειδικευμένου ξεναγού και, τέλος, μη παρέχοντας στην Επιτροπή τις πληροφορίες που του ζητήθηκαν σχετικά με την κανονιστική ρύθμιση των Αυτονόμων Περιφερειών στον τομέα των δραστηριοτήτων των ξεναγών και των ξεναγών-διερμηνέων, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα 5, 48, 52 και 59 της Συνθήκης ΕΟΚ,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ,

συγκείμενο από τους O. Due, Πρόεδρο, G. F. Mancini, J. C. Moitinho de Almeida και M. Diez de Velasco, προέδρους τμήματος, Κ. Ν. Κακούρη, F. A. Schockweiler, M. Zuleeg, P. J. G. Kapteyn (εισηγητή) και J. L. Murray, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: C. O. Lenz

γραμματέας: H. von Holstein, βοηθός γραμματέας,

έχοντας υπόψη την έκθεση ακροατηρίου,

αφού άκουσε τις αγορεύσεις των διαδίκων κατά τη συνεδρίαση της 9ης Νοεμβρίου 1993,

αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις του κατά τη συνεδρίαση της 15ης Δεκεμβρίου 1993,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1 Με δικόγραφο που πρωτοκολλήθηκε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου την 1η Οκτωβρίου 1992, η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων άσκησε, δυνάμει του άρθρου 169 της Συνθήκης ΕΟΚ, προσφυγή με την οποία επιδιώκει να αναγνωριστεί ότι το Βασίλειο της Ισπανίας,

- εξαρτώντας την πρόσβαση στο επάγγελμα του ξεναγού και του ξεναγού-διερμηνέα από την επιτυχία σε ορισμένες εξετάσεις, στις οποίες επιτρέπεται να συμμετέχουν αποκλειστικώς Ισπανοί υπήκοοι,

- μη προβλέποντας διαδικασία εξετάσεως και συγκρίσεως των γνώσεων υπηκόου της Κοινότητας, που είναι κάτοχος διπλώματος ξεναγού ή ξεναγού-διερμηνέα χορηγηθέντος εντός άλλου κράτους μέλους, με αυτές που απαιτούνται στην Ισπανία, διαδικασία που να επιτρέπει είτε να αναγνωριστεί το δίπλωμα που χορηγήθηκε στο εν λόγω άλλο κράτος μέλος, είτε να υποβληθεί ο κάτοχος του διπλώματος σε εξετάσεις περιοριζόμενες στα μαθήματα που δεν διδάχθηκε, αν η κατάρτισή του είναι ανεπαρκής κατά τα ισπανικά κριτήρια,

- απαιτώντας επαγγελματική ταυτότητα πιστοποιούσα κατάρτιση, αποδεικνυομένη κατόπιν εξετάσεως, για την παροχή υπηρεσιών ξεναγού και ξεναγού-διερμηνέα που ταξιδεύει με ομάδα τουριστών προερχομένη από άλλο κράτος μέλος, όταν η εν λόγω παροχή υπηρεσιών πραγματοποιείται στην Ισπανία, εντός συγκεκριμένης γεωγραφικής ζώνης, και εφόσον η παροχή των υπηρεσιών αυτών συνίσταται στη συνοδεία των τουριστών αυτών σε άλλους χώρους, πλην μουσείων και ιστορικών μνημείων, όπου είναι αναγκαία η παρουσία ειδικευμένου ξεναγού και

- μη παρέχοντας στην Επιτροπή τις πληροφορίες που του ζητήθηκαν σχετικά με την κανονιστική ρύθμιση των Αυτονόμων Περιφερειών στον τομέα των δραστηριοτήτων των ξεναγών και των ξεναγών-διερμηνέων,

παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα 5, 48, 52 και 59 της Συνθήκης ΕΟΚ.

2 Σύμφωνα με την ισπανική κανονιστική απόφαση της 31ης Ιανουαρίου 1964, περί εγκρίσεως της κανονιστικής ρυθμίσεως σχετικά με την άσκηση δραστηριοτήτων στον ιδιωτικό τομέα, που αφορούν την ενημέρωση των τουριστών (ΒΟΕ της 26ης Φεβρουαρίου 1964, στο εξής: κανονιστική απόφαση του 1964), η δυνατότητα ασκήσεως του επαγγέλματος του ξεναγού και του ξεναγού-διερμηνέα προϋποθέτει επιτυχία στις εξετάσεις που διοργανώνει προς τον σκοπό αυτό το Υπουργείο Πληροφοριών και Τουρισμού (άρθρο 12). Στις εξετάσεις αυτές μπορούν να μετάσχουν μόνο πρόσωπα που έχουν την ισπανική ιθαγένεια (άρθρο 13, στοιχείο α'), η δε επιτυχία τους έχει ως αποτέλεσμα την απόκτηση επαγγελματικής ταυτότητας (άρθρο 21). Εξάλλου, αν και οι ομάδες τουριστών μπορούν να συνοδεύονται από ταξιδιωτικό συνοδό (correo de turismo) προερχόμενο από τη χώρα τους, αυτός πρέπει υποχρεωτικά να επικουρείται από ένα ξεναγό-διερμηνέα ισπανικής ιθαγενείας (άρθρο 11, παράγραφος 3). Για την άσκηση των δραστηριοτήτων αυτών από μη δικαιούμενα προς τούτο πρόσωπα επιβάλλονται κυρώσεις (άρθρο 7).

3 Δεν αμφισβητείται ότι η κανονιστική απόφαση του 1964 εξακολουθεί να ισχύει επί του εδάφους εκάστης των δεκαεπτά Αυτονόμων Περιφερειών, από τις οποίες αποτελείται η Ισπανία και οι οποίες διαθέτουν ορισμένες νομοθετικές αρμοδιότητες στον τομέα του τουρισμού, ενόσω τα νομοθετικά όργανα των εν λόγω Περιφερειών δεν έχουν εκδώσει κανονιστική ρύθμιση παρεκκλίνουσα από αυτή. Εν συνεχεία, δεν αμφισβητείται ότι δύο Αυτόνομες Περιφέρειες θέσπισαν διατάξεις σχετικά με την άσκηση του επαγγέλματος του ξεναγού και του ξεναγού-διερμηνέα.

4 Με έγγραφο της 30ής Ιουλίου 1990, η Επιτροπή γνωστοποίησε στην Ισπανική Κυβέρνηση ότι θεωρούσε τις προαναφερθείσες διατάξεις της κανονιστικής αποφάσεως του 1964 ασυμβίβαστες προς τα άρθρα 48, 52 και 59 της Συνθήκης και διαπίστωσε ότι οι αιτηθείσες πληροφορίες σχετικά με τις συναφείς κανονιστικές ρυθμίσεις των Αυτονόμων Περιφερειών δεν της είχαν ανακοινωθεί. Κατόπιν αυτού, προέβη σε όχληση του Βασιλείου της Ισπανίας, προκειμένου να της υποβάλει τις παρατηρήσεις του εντός προθεσμίας δύο μηνών. Δεδομένου ότι στο έγγραφο αυτό δεν δόθηκε η αναμενομένη συνέχεια, στις 14 Οκτωβρίου 1991 η Επιτροπή απηύθυνε στο Βασίλειο της Ισπανίας αιτιολογημένη γνώμη. Επειδή διαπίστωσε ότι το Βασίλειο της Ισπανίας δεν είχε θέσει τέρμα στις διατυπωθείσες με την αιτιολογημένη γνώμη παραβάσεις εντός της ταχθείσας προθεσμίας, η Επιτροπή αποφάσισε να προσφύγει στο Δικαστήριο βάσει του άρθρου 169 της Συνθήκης.

Επί της πρώτης αιτιάσεως

5 Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι το άρθρο 13, στοιχείο α', της κανονιστικής αποφάσεως του 1964, καθόσον εξαρτά τη συμμετοχή στις εξετάσεις του ξεναγού-διερμηνέα και του ξεναγού από την κατοχή της ισπανικής ιθαγενείας, είναι ασυμβίβαστο προς τα άρθρα 48, 52 και 59 της Συνθήκης. 'Οσον αφορά το άρθρο 48, η Επιτροπή αναφέρθηκε, με τα υπομνήματά της, στα άρθρα 55 και 56 της Πράξεως για τους όρους προσχωρήσεως του Βασιλείου της Ισπανίας (ΕΕ 1985, L 302, σ. 23), περιορίζοντας με τον τρόπο αυτό την αιτίασή της στους εργαζομένους που ασκούσαν ήδη τη δραστηριότητά τους στην εν λόγω χώρα κατά το χρονικό σημείο της προσχωρήσεώς της στην Κοινότητα.

6 Εξάλλου, κατά την προφορική διαδικασία, η Επιτροπή διευκρίνισε ότι η πρώτη αιτίασή της πρέπει να νοηθεί υπό την έννοια ότι ζητεί από το Δικαστήριο να αναγνωρίσει την παράβαση της Συνθήκης που απορρέει, κατ' αυτήν, από την κανονιστική απόφαση του 1964, χωρίς το Δικαστήριο να λάβει θέση επί των διατάξεων των δύο Αυτονόμων Περιφερειών, που αφορούν το επάγγελμα του ξεναγού και του ξεναγού-διερμηνέα.

7 Με τα υπομνήματά της, η Ισπανική Κυβέρνηση αναγνώρισε ότι η προϋπόθεση της ιθαγενείας που επιβάλλεται με το άρθρο 13, στοιχείο α', της κανονιστικής αποφάσεως του 1964 εξακολουθεί να ισχύει στην Ισπανία.

8 Υπό τις συνθήκες αυτές, παρατηρείται αφενός ότι η εν λόγω διάταξη περιορίζει την πρόσβαση στο επάγγελμα του ξεναγού και του ξεναγού-διερμηνέα στα πρόσωπα που έχουν την ισπανική ιθαγένεια, είτε το επάγγελμα αυτό ασκείται κατά τρόπο ανεξάρτητο είτε ασκείται στο πλαίσιο συμβάσεως εργασίας.

9 Αφετέρου πρέπει να υπομνηστεί ότι τα άρθρα 48, 52 και 59 της Συνθήκης απαιτούν την κατάργηση κάθε διακρίσεως λόγω της ιθαγενείας έναντι των υπηκόων άλλων κρατών μελών όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση, την εγκατάσταση και τις παροχές υπηρεσιών.

10 Επομένως, αναγνωρίζεται ότι, εξαρτώντας την πρόσβαση στο επάγγελμα του ξεναγού και του ξεναγού-διερμηνέα από την κατοχή της ισπανικής ιθαγενείας, το Βασίλειο της Ισπανίας παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα 48, 52 και 59 της Συνθήκης.

Επί της δεύτερης αιτιάσεως

11 Κατά την Επιτροπή, το Βασίλειο της Ισπανίας παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα 48, 52 και 59 της Συνθήκης, μη προβλέποντας, για τους υπηκόους της Κοινότητας που έλαβαν δίπλωμα ξεναγού ή ξεναγού-διερμηνέα εντός άλλου κράτους μέλους, διαδικασία εξετάσεως και συγκρίσεως των γνώσεών τους με αυτές που απαιτούνται από το άρθρο 12 της κανονιστικής αποφάσεως του 1964, η οποία να επιτρέπει είτε να αναγνωριστεί το δίπλωμα που χορηγήθηκε στο εν λόγω άλλο κράτος μέλος είτε να υποβληθεί ο κάτοχος του διπλώματος σε εξετάσεις περιοριζόμενες στα μαθήματα που δεν διδάχθηκε, αν η κατάρτισή του είναι ανεπαρκής κατά τα ισπανικά κριτήρια.

12 Πρέπει να υπομνηστεί συναφώς ότι, κατά πάγια νομολογία, το κράτος μέλος όπου υποβάλλεται αίτηση προς χορήγηση αδείας για την άσκηση επαγγέλματος, στο οποίο η πρόσβαση εξαρτάται, κατά την εθνική νομοθεσία, από την κατοχή διπλώματος ή την επαγγελματική κατάρτιση, οφείλει να λαμβάνει υπόψη τα διπλώματα, πιστοποιητικά και άλλους τίτλους που έχει αποκτήσει ο ενδιαφερόμενος με σκοπό την άσκηση του ιδίου επαγγέλματος σε άλλο κράτος μέλος, προβαίνοντας σε σύγκριση των ικανοτήτων που πιστοποιούνται με τα διπλώματα αυτά και των γνώσεων και προσόντων που απαιτούνται από τις εθνικές διατάξεις.

13 Αυτή η διαδικασία εξετάσεως παρέχει τη δυνατότητα στις εθνικές αρχές του κράτους μέλους υποδοχής να ελέγχουν βάσει αντικειμενικών κριτηρίων ότι με το αλλοδαπό δίπλωμα βεβαιώνονται, όσον αφορά τον κάτοχό του, γνώσεις και προσόντα, αν όχι όμοια, τουλάχιστον ισοδύναμα προς τα πιστοποιούμενα με το εθνικό δίπλωμα. Η αξιολόγηση αυτή της ισοτιμίας του αλλοδαπού διπλώματος πρέπει να γίνεται έχοντας αποκλειστικώς υπόψη τον βαθμό των γνώσεων και των προσόντων που το δίπλωμα αυτό, ενόψει της φύσεως και της διάρκειας των σπουδών και των πρακτικών ασκήσεων που αναφέρονται σ' αυτές, καθιστά δυνατή την κατά τεκμήριο ύπαρξή τους στο πρόσωπο του κατόχου του (βλ. αποφάσεις της 7ης Μαΐου 1991, C-340/89, Βλασοπούλου, Συλλογή 1991, σ. Ι-2357, σκέψεις 16 και 17, και της 7ης Μαΐου 1992, C-104/91, Aguirre Borrell κ.λπ., Συλλογή 1992, σ. Ι-3003).

14 Εν προκειμένω δεν αμφισβητείται ότι η κανονιστική απόφαση του 1964 δεν προβλέπει διαδικασία καθιστώσα δυνατή την αξιολόγηση των γνώσεων που έχουν αποκτήσει οι υπήκοοι της Κοινότητας εντός άλλων κρατών μελών.

15 Η Ισπανική Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι στην επιταγή των προαναφερθεισών διατάξεων της Συνθήκης ανταποκρίνονταν εν πάση περιπτώσει οι εθνικές διατάξεις που θεσπίστηκαν κατ' εφαρμογή της οδηγίας 75/368/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 16ης Ιουνίου 1975, περί των μέτρων που προορίζονται να διευκολύνουν την πραγματική άσκηση του δικαιώματος εγκαταστάσεως και της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών για διάφορες δραστηριότητες (ex-κλάση 01 έως κλάση 85 ΔΤΤΒ) και ιδίως περί των μεταβατικών μέτρων για τις δραστηριότητες αυτές (ΕΕ ειδ. έκδ. 06/001, σ. 214), και της οδηγίας 89/48/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Δεκεμβρίου 1988, σχετικά με ένα γενικό σύστημα αναγνωρίσεως των διπλωμάτων τριτοβάθμιας εκπαιδεύσεως που πιστοποιούν επαγγελματική εκπαίδευση ελάχιστης διάρκειας τριών ετών (ΕΕ 1989, L 19, σ. 16).

16 Στα επιχειρήματα αυτά πρέπει καταρχάς να δοθεί ως απάντηση ότι, σύμφωνα με το άρθρο 2, παράγραφος 5, της προαναφερθείσας οδηγίας 75/368, το άρθρο 2, στοιχείο f, του βασιλικού διατάγματος 439, της 30ής Απριλίου 1992 (ΒΟΕ 111 της 8ης Μαΐου 1992) αποκλείει από το πεδίο εφαρμογής του το επάγγελμα του ξεναγού.

17 Εν συνεχεία, πρέπει να αναφερθεί ότι η Επιτροπή ισχυρίστηκε, χωρίς να αντικρουστεί από την Ισπανική Κυβέρνηση ως προς το σημείο αυτό, ότι, ασφαλώς, το επάγγελμα του Tecnino de Empresas y Actividades Turisticas (τεχνικός επιχειρήσεων και τουριστικών δραστηριοτήτων) προστέθηκε με το βασιλικό διάταγμα 767, της 26ης Ιουνίου 1992 (ΒΟΕ 170 της 16ης Ιουλίου 1992) στα απαριθμούμενα επαγγέλματα που περιλαμβάνονται στα παραρτήματα του διατάγματος 1665, της 25ης Οκτωβρίου 1991 (ΒΟΕ 80 της 22ας Νοεμβρίου 1991), το οποίο μετέφερε στο ισπανικό δίκαιο την οδηγία 89/48, αλλά το εν λόγω επάγγελμα δεν είναι το ίδιο με αυτό του ξεναγού.

18 Υπό τις συνθήκες αυτές, διαπιστώνεται ότι, μη προβλέποντας διαδικασία εξετάσεως και συγκρίσεως των γνώσεων υπηκόου της Κοινότητας, που είναι κάτοχος διπλώματος ξεναγού ή ξεναγού-διερμηνέα χορηγηθέντος εντός άλλου κράτους μέλους, με αυτές που απαιτούνται στην Ισπανία, το κράτος αυτό παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα 48, 52 και 59 της Συνθήκης.

Επί της τρίτης αιτιάσεως

19 Κατά τα άρθρα 7 και 11 της προαναφερθείσας κανονιστικής αποφάσεως του 1964, οι δραστηριότητες πληροφορήσεως των τουριστών μπορούν να ασκούνται υπό την ιδιότητα του ξεναγού ή του ξεναγού-διερμηνέα κατ' επάγγελμα μόνο από τους ξεναγούς που έχουν υποβληθεί στην απαιτουμένη εξέταση και οι οποίοι μπορούν να το αποδεικνύουν με την επαγγελματική ταυτότητα που προβλέπεται από το άρθρο 21 της εν λόγω κανονιστικής αποφάσεως.

20 Στηριζομένη στην προηγουμένη νομολογία του Δικαστηρίου, η Επιτροπή θεωρεί ότι η απαίτηση επαγγελματικής ταυτότητας, η απόκτηση της οποίας εξαρτάται από την ολοκλήρωση επαγγελματικής καταρτίσεως πιστοποιουμένης κατόπιν εξετάσεως, είναι αντίθετη προς το άρθρο 59 της Συνθήκης, διότι εμποδίζει τα τουριστικά γραφεία να χρησιμοποιούν ανεξάρτητο ξεναγό μη κάτοχο της επαγγελματικής ταυτότητας, ακόμη και αν ασκεί το επάγγελμα αυτό εντός άλλου κράτους μέλους, και υποχρεώνει τα τουριστικά γραφεία να προσλαμβάνουν ξεναγούς που κατέχουν την επαγγελματική ταυτότητα.

21 Αρκεί να υπομνηστεί συναφώς ότι, όπως το Δικαστήριο αναγνώρισε με τις αποφάσεις του της 26ης Φεβρουαρίου 1991, C-154/89, Επιτροπή κατά Γαλλίας (Συλλογή 1991, σ. Ι-659), C-180/89, Επιτροπή κατά Ιταλίας (Συλλογή 1991, σ. Ι-709), C-198/89, Επιτροπή κατά Ελλάδος (Συλλογή 1991, σ. Ι-727), ένα κράτος μέλος παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 59 της Συνθήκης οσάκις εξαρτά την παροχή υπηρεσιών ξεναγού που ταξιδεύει με ομάδα τουριστών προερχομένη από άλλο κράτος μέλος, όταν η παροχή αυτή συνίσταται στη ξενάγηση των τουριστών αυτών σε χώρους πλην μουσείων και ιστορικών μνημείων, όπου η επίσκεψη επιτρέπεται μόνο με συνοδεία ειδικευμένου επαγγελματία ξεναγού, από την κατοχή αδείας ασκήσεως επαγγέλματος που προϋποθέτει ορισμένη κατάρτιση πιστοποιουμένη με δίπλωμα.

22 Κατ' εφαρμογή της νομολογίας αυτής κρίνεται ότι η τρίτη αιτίαση είναι βάσιμη.

Επί της τετάρτης αιτιάσεως

23 Η Επιτροπή ισχυρίζεται ότι, με έγγραφα της 8ης Ιουλίου 1989 και της 11ης Οκτωβρίου 1989, ζήτησε από το Βασίλειο της Ισπανίας να της ανακοινώσει το κείμενο των κανονιστικών ρυθμίσεων που θέσπισαν οι Αυτόνομες Περιφέρειες στον διεπόμενο από την κανονιστική απόφαση του 1964 τομέα. Δεδομένου ότι το Βασίλειο της Ισπανίας ουδέποτε απάντησε στα αιτήματα αυτά, η Επιτροπή θεωρεί ότι αυτό παρέβη το άρθρο 5 της Συνθήκης.

24 Υπενθυμίζεται συναφώς ότι η καθής Κυβέρνηση προσκόμισε το κείμενο των εν λόγω κανονιστικών ρυθμίσεων ενώπιον του Δικαστηρίου μόλις κατά τη φάση υποβολής του υπομνήματος αντικρούσεως.

25 Εξάλλου, διαπιστώνεται ότι η μη παροχή απαντήσεως στα αιτήματα της Επιτροπής κατέστησε δυσχερέστερη την εκπλήρωση της αποστολής της συνιστώσα επομένως παράβαση της υποχρεώσεως συνεργασίας που θεσπίζει το άρθρο 5 της Συνθήκης.

26 Επομένως, μη παρέχοντας στην Επιτροπή τις πληροφορίες που του είχε ζητήσει, το Βασίλειο της Ισπανίας παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 5 της Συνθήκης ΕΟΚ.

Επί των δικαστικών εξόδων

27 Κατά το άρθρο 69, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας, ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα. Δεδομένου ότι το Βασίλειο της Ισπανίας ηττήθηκε, πρέπει να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα.

Για τους λόγους αυτούς,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

αποφασίζει:

1) Το Βασίλειο της Ισπανίας,

- εξαρτώντας την πρόσβαση στο επάγγελμα του ξεναγού και του ξεναγού-διερμηνέα από την επιτυχία σε ορισμένες εξετάσεις, στις οποίες επιτρέπεται να συμμετέχουν αποκλειστικώς Ισπανοί υπήκοοι,

- μη προβλέποντας διαδικασία εξετάσεως και συγκρίσεως των γνώσεων υπηκόου της Κοινότητας, που είναι κάτοχος διπλώματος ξεναγού ή ξεναγού-διερμηνέα χορηγηθέντος εντός άλλου κράτους μέλους, με αυτές που απαιτούνται στην Ισπανία, διαδικασία που να επιτρέπει είτε να αναγνωριστεί το δίπλωμα που χορηγήθηκε στο εν λόγω άλλο κράτος μέλος, είτε να υποβληθεί ο κάτοχος του διπλώματος σε εξετάσεις περιοριζόμενες στα μαθήματα που δεν διδάχθηκε, αν η κατάρτισή του είναι ανεπαρκής κατά τα ισπανικά κριτήρια,

- απαιτώντας επαγγελματική ταυτότητα πιστοποιούσα κατάρτιση, αποδεικνυομένη κατόπιν εξετάσεως, για την παροχή υπηρεσιών ξεναγού και ξεναγού-διερμηνέα που ταξιδεύει με ομάδα τουριστών προερχομένη από άλλο κράτος μέλος, όταν η εν λόγω παροχή υπηρεσιών πραγματοποιείται στην Ισπανία, εντός συγκεκριμένης γεωγραφικής ζώνης, και εφόσον η παροχή των υπηρεσιών αυτών συνίσταται στη συνοδεία των τουριστών αυτών σε άλλους χώρους, πλην μουσείων και ιστορικών μνημείων, όπου είναι αναγκαία η παρουσία ειδικευμένου ξεναγού και

- μη παρέχοντας στην Επιτροπή τις πληροφορίες που του ζητήθηκαν σχετικά με την κανονιστική ρύθμιση των Αυτονόμων Περιφερειών στον τομέα των δραστηριοτήτων των ξεναγών και των ξεναγών-διερμηνέων,

παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα 48, 52, 59 και 5 της Συνθήκης ΕΟΚ.

2) Καταδικάζει το Βασίλειο της Ισπανίας στα δικαστικά έξοδα.